Astma oskrzelowa

Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych,
w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim :
mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T.

U osób podatnych zapalenie to powoduje nawracające epizody
świszczącego oddechu, duszności, ucisku w klatce piersiowej
i kaszlu, szczególnie w nocy ( 2

00

– 3

00

) i lub wcześnie rano.

Objawom tym towarzyszy ograniczenie przepływu powietrza przez
drogi oddechowe, które jest przynajmniej częściowo odwracalne
samoistnie lub pod wpływem leków.

Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na
różne bodźce.

Najważniejsze dla rozpoznania :

1. objawy kliniczne
2. badania czynnościowe układu oddechowego

Epidemiologia : choruje ok. 5% populacji dziecięcej

Nadreaktywność oskrzeli : zjawisko reagowania skurczem na różne

bodźce prowokujące, które u osób całkowicie zdrowych nie
wywołują podobnej reakcji.

Najprostszą metodą jest zalecenie szybkiego głębokiego
oddychania –> powoduje to napad kaszlu
Podobnie reakcja na zimne powietrze.

Nadreaktywność oskrzeli jest cechą charakterystyczną astmy

i występuje we wszystkich jej postaciach !

Etiologia :

1. czynniki genetyczne ( chromosom 11 q 5 q )

2. czynniki środowiskowe

czynniki genetyczne

atopia

zapalenie

nadreaktywność oskrzeli

astma

- dym tytoniowy

- zanieczyszczenie środowiska

- infekcje wirusowe

Przebieg astmy :

Aspiryna

Alergeny

Wysiłek

Zimne powietrze

komórki stanu zapalnego ( głównie eozynofile )

uwalnianie mediatorów

leukotrieny

LTC

4,

D

4

, E

4

( skurcz oskrzeli 1000 x silniejszy niż przy histaminie )

stan zapalny rekrutacja skurcz oskrzeli
dróg oddechowych

dalszych komórek

stanu zapalnego

Wczesna faza : łatwo odwracalny skurcz oskrzeli po podaniu

β - mimetyków

Późna faza ( po 2 godzinach ) : trudno odwracalna, stosujemy leki

p-zapalne, jeśli pacjent nie otrzyma leczenia to :

faza przewlekłego

nadreaktywność oskrzeli

zapalenia

Zmiany w oskrzelach :

1. w świetle gęsta wydzielina śluzowa

2. złuszczenie nabłonka

3. pogrubienie błony podstawnej nabłonka

4. hyperplazia gruczołów śluzowych

5. rozszerzenie naczyń

OBJAWY ASTMY OSKRZELOWEJ

1. ŚWISZCZĄCY ODDECH !

2. DUSZNOŚĆ !

3. KASZEL NOCNY

4. uczucie ucisku w klatce piersiowej

5. występowanie objawów w nocy

Musimy opierać się na tym co mówią rodzice, gdyż najczęściej
objawy są w domu.

PODZIAŁ ETIOLOGICZNY ASTMY OSKRZELOWEJ :

1. ASTMA ATOPOWA ( typ I )

2. ASTMA NIEATOPOWA :

- infekcyjna
- aspirynowa ( u dorosłych uczulenie na NLPZ )
- wysiłkowa ( wysuszenie dróg oddechowych –>
degranulacja komórek tucznych )
- psychogenna ( u starszych dzieci i młodzieży )

KASZEL ASTMATYCZNY

( zespół Corrao – jako jedyny objaw astmy )

• kaszel nieproduktywny, nawracający

• zaostrza się pod wpływem zimnego powietrza, wysiłku fizycznego,

infekcji wirusowej

• nasila się pod wpływem alergenu

• może być sezonowy

• nie ustępuje po leczeniu antybiotykiem

• często stwierdza się chorobę atopową

• badanie RTG nie wykazuje zmian w płucach

• dobra reakcja na leczenie p-astmatyczne !


Spirometria – służy do diagnostyki astmy oskrzelowej

i monitorowania przebiegu, wykonujemy 1 x w roku
Badamy FEV

1

–> podajemy ß

2

mimetyki –> i po 15

minutach wzrost FEV

1

o co najmniej 15% ( świadczy

o astmie oskrzelowej )

Pikflometr – służy do monitorowania astmy ( w domu ), mierzymy

szczytowy przepływ wydechowy

Różnicowanie :

Obturacyjne zapalenia oskrzeli :

• < 4 x w roku

• zazwyczaj z infekcją wirusową

• bez cech atopii

• ujemny wywiad rodzinny

Astma oskrzelowa :

• > 3 x w roku lub 1 x bardzo ciężka duszność

• obciążający wywiad rodzinny

• AZS lub inna alergia

• suchy, nieefektywny kaszel w nocy

Podział wg przebiegu :

- Astma przewlekła lekka

- Astma przewlekła umiarkowana

- Astma przewlekła ciężka


Objawy zagrażające życiu w napadzie astmy :

PEFR < 40%

sinica

bradykardia

wyczerpanie, zaburzenia świadomości

„cisza nad płucami”

zanik ruchów pomocniczych mięśni oddechowych

paradoksalne ruchy klatki piersiowej

Ryzyko zgonu z powodu astmy :

- zablokowanie oskrzeli czopami śluzowymi

- zaburzenia rytmu serca

- martwica mięśnia sercowego




Leczenie stanu astmatycznego :

1. Tlenoterapia 8 –10 l/min. = ( saturacja > 95% )

2. ß

2

mimetyki w nebulizacji ciągłej lub przerywanej

3. sterydy systemowe dożylnie

4. bromek ipratropium ( Atrovent ) w nebulizacji

5. aminofilina

6. monitorowanie czynności życiowych

7. wyrównanie ph RA i wodno - elektrolitowe