1
Niepełnosprawność u dzieci i młodzieży
1
Elżbieta
Jakubowska-Pietkiewicz
A
ódz
2008
"
2
Niepełnosprawność w wieku rozwojowym - do 16 roku życia -to trwałe lub
okresowe (ale powyżej 12 miesięcy) naruszenie sprawności fizycznej lub
psychicznej wymagające konieczności zapewnienia dziecku całkowitej opieki
lub pomocy w zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych
3
Epidemiologia niepełnosprawności
" 14% ogółu liczby ludności województwa (14,3%)
" Dzieci w wieku 0-15 lat - 3,2% osób niepełnosprawnych i 2,5% dzieci w tym wieku
" 2,8% grupy wiekowej to chłopcy i 2,2% dziewczynki
" 2,1% dzieci w wieku 0-15 lat ma prawo do zasiłku pielęgnacyjnego
" Grupy wiekowe: 0-3, 4-7, 8-16 lat
4
Niepełnosprawność
1
Prawna
Posiadanie aktualnego orzeczenia o stanie zdrowia wydanego przez uprawniony
do tego organ upoważniającego do korzystania z praw określonych w ustawie o
niepełnosprawności
2
Biologiczna
Obecność (poczucie) ograniczonej zdolności do wykonywania czynności
podstawowych , ale bez posiadania orzeczenia
5
Przyczyny niepełnosprawności
" Wady wrodzone i schorzenia prowadzące do niedowładów , porażenia kończyn lub
zmian w narządzie ruchu , które upośledzają w znacznym stopniu zdolność chwytną
rąk lub utrudniają samodzielne poruszanie się
"
" Wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne każdego z układów
(oddechowego, krążenia, pokarmowego, moczowego) upośledzające sprawność
organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowo w szpitalu
"
" Nowotwory złośliwe i choroby rozrostowe układu krwiotwórczego do 5 lat od
zakończenia leczenia
"
"
"
6
Przyczyny niepełnosprawności
1
" Wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące znaczne ograniczenia jego
sprawności (obniżenie ostrości wzroku w oku lepszym do 5/25 lub ograniczenie pola
widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni
"
" Głuchoniemota, głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu
"
" Upośledzenie umysłowe (od stopnia umiarkowanego)
"
" Psychozy i zespoły psychotyczne
"
" Zespół autystyczny
"
1
7
6
1
"
" Padaczka z częstymi napadami lub wyraz
nymi następstwami psychoneurologicznymi
"
"
7
Niepełnosprawność motoryczna
1
UTRWALONA
" osteochondrodysplazje
" dysplazje (włóknista, nasadowa)
" wrodzona łamliwość kości
" wady wrodzone ośrodkowego układu nerwowego
" inne zespoły genetycznie uwarunkowane
2
NABYTA
" stany zapalne stawów
" aseptyczne martwice kości i stawów
" osteoporoza
" choroby kręgosłupa
" złamania kości kończyn lub miednicy
" amputacja kończyny
"
8
Wybrane przyczyny niepełnosprawności motorycznej
" Wady wrodzone i schorzenia o różnej etiologii prowadzące do zmian w narządzie
ruchu, które utrudniają samodzielne poruszanie się
" wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne wymagające systematycznego
leczenia w domu i okresowo w szpitalu
9
Wrodzona łamliwość kości
1
" (OI) to genetycznie uwarunkowane zaburzenie w syntezie kolagenu typu I
prowadzące do nadmiernej kruchości i zwiększonej łamliwości kości.
10
Mózgowe porażenie dziecięce
1
Zaburzenia ruchu
i postawy ciała wynikające z trwałego niepostępującego uszkodzenia mózgu we
wczesnym stadium rozwojowym
2
" P1010015.JPG
11
Mózgowe porażenie dziecięce
1
" Piramidowe (spastyczne)
" Pozapiramidowe
" Móżdżkowe
" Postacie mieszane
12
Niepełnosprawność intelektualna
1
Stopnia lekkiego:
" dzieci powyżej 6 r. ż;
" Trudności w uczeniu się
i koncentracji uwagi
" Zachowania impulsywne
" Niedojrzałość procesów emocjonalnych
" Zaburzenia zachowania (wymagania szkolne przekraczają możliwości dziecka)
2
Stopnia umiarkowanego lub znacznego:
" uszkodzenia CUN:
" zaburzenia mowy
" wąski zakres pamięci
3
2
12
1
2
" wąski zakres pamięci
" mała samodzielność
" silna potrzeba kontaktu
3
Stopnia głębokiego
" Defekt zmysłów i ruchu
" kontakt głownie emocjonalny
13
Niepełnosprawność złożona
1
Współistnienie
choroby układu mięśniowo-szkieletowego
lub choroby neurologicznej (mózgowe porażenie dziecięce, encefalopatia)
z
upośledzeniem umysłowym lub zaburzeniami sensorycznymi (widzenia, słuchu, mowy)
14
Zespół Retta to genetycznie uwarunkowane zaburzenie neurologiczne
występujące u dziewcząt
1
" Stereotypowe ruchy rąk
" Otępienie
" Ataksja
" Atrofia stóp
" Zachowania autystyczne
" Brak ekspresji twarzy
" Hiperamonemia
"
"
15
Objawy towarzyszące-problemy
1
" Prawidłowy rozwój do 6-18 m-ca życia
" Mikrocefalia nabyta po 6. m-cu życia
" Regresja zachowania społeczna
i psychomotoryczna łącznie z dysfunkcją komunikowania się
i demencją
" Utrata celowego używania rąk, stereotypie
" Apraksja ruchowa w czasie chodzenia
" Apraksja tułowia
" Ataksja
"
2
" Padaczka
" Zaburzenia oddychania (hiperwentylacja, połykanie powietrza)
" Zaburzenia kontaktu wzrokowego
" Utrata mowy
" Skolioza (od łagodnej do ciężkiej)
" Opóz
nienie lub brak samodzielnego chodu
" Nieprawidłowe wyniki eeg
" Sztywność i spastyczność mięśni
" bruksizm
"
16
Zespół Freemana-Sheldona
1
" Wybitne boczne skrzywienie kręgosłupa
" Zniekształcenia dłoni- podwichnięty kciuk  i stóp
" Ograniczenie ruchomości w stawach kończyn i żuchwowym
" Małe szepczące usta
" Problemy z odżywianiem
" Upośledzenie chodu
17
1
3
16
1
" Upośledzenie chodu
17
Rehabilitacja
1
" medyczna
" psychologiczna
" społeczna
" zawodowa
2
" III faza leczenia
" rozwijanie, utrzymanie, przywrócenie sprawności fizycznej
" profilaktyka kalectwa
18
Cele leczenia rehabilitacyjnego
1
" Zapobieganie ubytkowi masy kostnej, zaburzeniom mikroarchitektury i zaburzeniom
funkcji układu ruchu
" Leczenie, które jest jednocześnie profilaktyką narastania i utrwalania deformacji
kostnych oraz ograniczenia ruchomości
"
"
Metody: kinezyterapia, fizykoterapia, zaopatrzenie ortopedyczne
19
CELE FIZYKOTERAPII
1
" Zmniejszenie bólu
" Regulacja napięcia mięśniowego
"
"
20
Cele kinezyterapii
" Poprawa funkcji układu krążenia i oddychania
" Wzrost siły i koordynacji mięśniowej
" Utrzymanie i/lub zwiększenie zakresu ruchów
w obrębie stawów
" Przywrócenie koordynacji ruchów, równowagi ciała i gibkości
" Utrzymanie i/lub zwiększenie gęstości mineralnej kości oraz jej prawidłowej struktury
21
22
PSYCHICZNA/SPOA
ECZNA ROLA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
" Kształtuje, utrzymuje i poprawia równowagę emocjonalną
" Zwiększa odporność na stres
" Zwiększa poczucie odpowiedzialności i zdyscyplinowania
" Wzmacnia wytrwałość w pokonywaniu trudności
"
23
Sport osób niepełnosprawnych to najlepsza forma rehabilitacji prowadząca
do poprawy stanu zdrowia (fizycznego, psychicznego i społecznego)
uprawiana rekreacyjnie lub zawodniczo.
24
Funkcje sportu
1
" Zdrowotna
" Wychowawcza
" Integralno-społeczna
" Widowiskowo-ekonomiczna
25
Rola sportu w niepełnosprawności
1
" Aktywizuje i nastawia pozytywnie do świata
" Podnosi motywację i wiarę we własne siły
" Ułatwia integrację społeczną
26
1 4
23
24
1
25
1
" Ułatwia integrację społeczną
" Kształtuje i wzbogaca osobowość
"
26
Jazda konna jako forma aktywności ruchowej osoby niepełnosprawnej
1
" rekreacja
" hipoterapia
" sport
"
2
" Wady postawy
" Zaburzenia emocjonalne
" Mózgowe porażenie dziecięce
" Stwardnienie rozsiane
" Upośledzenie umysłowe
" Uszkodzenie wzroku, słuchu
"
27
ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
1
" Zmniejszenie bólu
" Odciążenie
" Pomoc w uruchomieniu
" Zapobieganie upadkom
"
(wózki, kule, balkoniki, laski, łuski, kołnierze, gorsety, prostotrzymacze, stabilizatory,
ochraniacze biodrowe, buty ortopedyczne)
28
Wielospecjalistyczna współpraca
1
" Lekarz
" Specjalista rehabilitacji (fizykoterapeuta)
" Pracownik socjalny
" Psycholog
" Pracownik zaopatrzenia ortopedycznego
" Logopeda
2
" Pediatra
" Radiolog
" Ortopeda
" Neurolog
" Okulista
" Specjalista rehabilitacji
" Onkohematolog
" Reumatolog
" Urolog, nefrolog
" Inni specjaliści
"
"
29
Problemy organizacyjne
" Niedostateczne zabezpieczenie potrzeb rehabilitacji medycznej dzieci  w A
odzi tylko 2
oddziały szpitalne, 8 poradni rehabilitacyjnych
" Brak zorganizowanych szkoleń dla rodziców
" Niedobór wielospecjalistycznych ośrodków leczniczych dla dzieci
" Brak dostatecznej liczby ośrodków terapii
30
Karta praw osób niepełnosprawnych -1997
NP- osoba, której sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo
utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról
5
31
29
30
utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról
społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi, mająca prawo do
niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogąca podlegać
dyskryminacji
31
Rola rodziny
1
" Akceptacja
" Kontakty z innymi dziećmi
" Opieka, pomoc, przygotowanie do samodzielności
" Szacunek dla niezależności
" Uznanie  pomimo inności-normalności dziecka
32
Poziomy integracji dziecka niepełnosprawnego
1
" Wewnętrzna  akceptacja
i równouprawnienie w rodzinie
" Integracja środowiskowa- -grupa rówieśnicza- dostęp do wiedzy na każdym poziomie
" Integracja społeczna  kształtowanie postaw i świadomości, przełamywanie
stereotypów
33
Problemy rodzinne
1
" Warunki życia rodzinnego
Zaburzona struktura rodziny
Przestępczość
Nadużywanie alkoholu
" System wychowawczy
Niedostateczna opieka
Nadmierne lub niedostateczne wymagania
Surowe kary za wykroczenia
" Stosunki emocjonalne
Brak spójności emocjonalnej między rodzicami a dzieckiem
Wrogość lub obojętnośc rodziców w stosunku do dziecka
34
Problemy ekonomiczne w rodzinie
" Obniżony status materialny-rezygnacja z pracy zawodowej (matka)
" Wzrost wydatków na leki, rehabilitację, zaopatrzenie ortopedyczne i dojazdy na
konsultacje, pomoce techniczne
" Zbyt mała pomoc finansowa państwa
35
Edukacja uczniów niepełnosprawnych
1
" Szkoły ogólnodostępne
" Szkoły integracyjne lub z oddziałami integracyjnymi
" Szkoły specjalne
" Nauczanie indywidualne
36
Zadania pomocy społecznej- rehabilitacja społeczna
Indywidualne dofinansowania
" Turnusów rehabilitacyjnych
" Likwidacji barier architektonicznych
" Likwidacji barier w komunikowaniu się
" Sprzętu rehabilitacyjnego
" Przedmiotów ortopedycznych
Dofinansowanie instytucji pozarządowych
" Sprzęt rehabilitacyjny
" Organizacja imprez sportowych i kulturalnych
" Współudział w organizacji rekraacji i turystyki osób niepełnosprawnych
6
36
" Współudział w organizacji rekraacji i turystyki osób niepełnosprawnych
7