Masturbacja u dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
Problem nie tylko rodziców
Strona główna > Zaburzenia rozwoju > Rozwój psychomotoryczny
Do napisania artykułu o zjawisku masturbacji zainspirowały mnie rozmowy z matkami, nauczycielami i terapeutami
pracującymi z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną. Nie sposób też nie zauważać uczniów, którzy uporczywie, w różnych
miejscach i okolicznościach (zwykle mało stosownych), używają masturbacji dla zaspokajania swych potrzeb. W wielu
relacjach widoczny był ciekawy paradoks istniejący w naszym społeczeństwie, a związany ze sfer ą seksualną osób
niepełnosprawnych  przekonanie, jakoby były one (lub powinny być) aseksualne.
Często s łyszymy pytania bezradnych rodziców i terapeutów co należy robić w tych dziwnych, kłopotliwych, a niekiedy
naprawdę trudnych sytuacjach? Jednak już sam sposób zadawania takich pytań sugeruje, że jest to przede wszystkim problem opiekunów, a nie
onanizujących się dzieci, młodzieży, czy niepełnosprawnych osób dorosłych (w DPS ach). Mam nadzieję, że niniejszy artykuł choć w małej części
odpowie na kilka tak postawionych pytań, a może i skłoni do refleksji...
W ostatnich latach obserwujemy dość wyraz
ne zmiany w podejściu do spraw seksualnych i coraz bardziej powszechne staje się zrozumienie
oraz uznanie seksualnych potrzeb człowieka. Ekspresja seksualna uznana została w medycynie, socjologii i psychologii za ważną część osobowości
ludzkiej. Jednakże owa  rewolucja seksualna wciąż nie objęła swoim zasięgiem osób niepełnosprawnych. Widoczne kalectwo, a niejednokrotnie także
nastawienie samych niepełnosprawnych wobec swojej niedoskonałości fizycznej, mogą łatwo sprawić, że otoczenie uznawać ich może za jednostki,
które nawet myśleć o seksie nie są zdolne. Faktycznie, niepełnosprawnym znacznie trudniej przychodzi zaakceptowanie swych potrzeb seksualnych
i znalezienie oraz dostosowanie form ekspresji seksualnej do własnych ograniczeń czy ułomności. Dlatego tak wielu z nich  choć przecież jak inni
obdarzeni są płciowością zaczyna przyjmować postawy aseksualne. A skoro sami prezentują taką postawę, to nie jest dziwne, że i otoczenie zaczyna
ich w ten sposób traktować. Tymczasem płeć się po prostu ma i nie można jej utracić na skutek choroby.
Z moich obserwacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej (mam na uwadze szkoły specjalne) wynika, że mają oni bardzo niski poziom orientacji
w sprawach seksualności człowieka. Bywa, że nawet w okresie pełnoletności reagują ś miechem lub ogromnym zawstydzeniem na brzmienie samych
nazw swoich intymnych części ciała. Inne zaś przez wiele lat pozostają zupełnie pozbawione uczucia wstydu, co często jest wynikiem całkowitej
zależności od osób doros łych. Z czego to wynika? Czyżby nadal nie realizowa ło si ę w domach ani w szkołach tzw. wychowania seksualnego,
zdrowotnego, czy  przygotowania do życia w rodzinie ? Przecież już w samej nazwie  szkoła życia czy  szkoła specjalna powinny pobrzmiewać
i takie problemy. Niestety, często są one pomijane w przekonaniu, że w tych szkołach uczą się  wieczne dzieci , dziewczynki i chłopcy.
Płeć męska i żeńska
O tym, jaką posiadamy płeć decyduje przede wszystkim  poczucie płci , a nie tylko pierwszo czy drugorzędne cechy płciowe. Kobietę i mężczyznę  co
ujawniły współczesne badania  różni poza anatomią narządów płciowych, zdolnością do zapłodnienia i wydawania potomstwa, także struktura mózgu.
Płeć rodzi się właśnie w mózgu i to czyni kobietę oraz mężczyznę odmiennymi w różnych dziedzinach aktywności  także w sferze seksualnej.
Amerykański psycholog Herbert Lanndsell już ok. 30 lat temu stwierdził, że uszkodzenia tych samych obszarów mózgu powodują u obu płci zupełnie
odmienne skutki. Natomiast Alfred Josta (w 1979 r.) odkrył, że płeć żeńska jest  wyjściową (podstawową) u wszystkich ssaków. Przyjęto więc teorię,
że każdy płód ludzki w pierwszych tygodniach rozwoju ma żeński model mózgu, a ok. 6 tygodnia życia płodowego rozpoczyna się jakby  przetarg
o płeć dziecka, w którym decydujący udział biorą geny i hormony. W tym okresie płód męski wykształca narządy płciowe i rozpoczyna produkcję
hormonów męskich  androgenów, które zmieniają pierwotnie żeńską strukturę mózgu w męską. Mózg p łodu dziewczynki nie ulega wówczas
zasadniczym zmianom lecz doskonali się w innych sferach. Doskonale wiemy, że natura nie lubi prostych rozwiązań, stąd gra hormonów może sprawić,
że mózg kobiety niekiedy wykazuje cechy męskie, a mózg mężczyzny  kobiece. W tym również naukowcy upatrują istnienia różnic obserwowanych
w obrębie każdej płci. Potwierdzają to fakty, że niektóre kobiety bywają dość agresywne, zbyt pewne siebie, władcze, żądne sukcesu i dominacji, zaś
niektórzy mężczyz
ni  nad wyraz uczuciowi, wrażliwi, tkliwi, niezdecydowani, słabi emocjonalnie. Zamiłowanie natury do przewrotnych kombinacji
powoduje czasem i takie sytuacje, że osoba z ukształtowanym narządem płciowym męskim utożsamia się z płcią przeciwną (czuje się kobietą)
i odwrotnie. To właśnie w mózgu ustala się i  buduje płciowość człowieka decydująca o strukturze osobowości, zachowaniach, popędach, potrzebach 
także seksualnych.
Wszyscy ludzie, czy to niesprawni fizycznie, upośledzeni umysłowo, czy tzw. zdrowi ludzie, podlegamy tym samym prawom rozwojowym. Niestety,
wciąż spora grupa naszego społeczeństwa (także członkowie rodzin i specjaliści w dziedzinie niesienia pomocy tym ludziom) nie zdaje sobie z tego
sprawy lub wręcz neguje potrzeby seksualne ludzi niepełnosprawnych. Przyjmując taką postawę wychowujemy niepełnosprawne dziecko, a potem
młodego dojrzewającego człowieka, w absurdalnym przekonaniu o jego aseksualności.
Zaspokajanie popędu seksualnego
Każdego cz łowieka znamionuje pierwotna potrzeba przywiązania i więzi. Jest to uniwersalna potrzeba, a popęd seksualny jest tylko jednym
z przejawów płciowości i jednym ze sposobów wyrażania tego szczególnego rodzaju więzi, jakimi są więzi erotyczne. Stąd też, zdaniem seksuologów,
w prawidłowym rozwoju psychoseksualnym nie powinno dominować ani tłumienie popędu, ani jego rozładowywanie. Prawidłowe wychowanie powinno
iść w kierunku integrowania sfery seksualnej z trwałą więzią uczuciową kształtowaną i bogato wyrażaną od początku życia człowieka. A okres
dzieciństwa (do 5 r.ż.) jest uważany za najważniejszy etap w tym względzie.
W rzeczywistości trudno byłoby znalez
ć osobę na tyle głęboko upośledzoną, by seks przeżywany wspólnie z partnerem lub w odosobnieniu nie sprawiał
jej przyjemności. Każdy człowiek odkrywa z czasem swój własny sposób przeżywania doznań pozwalających zaspokoić fizjologiczny popęd seksualny
i uczy się jak takie doznania wywołać. Mitem jest przy tym pogląd, jakoby jedynym  prawidłowym wyrazem przeżyć seksualnych był wyłącznie
stosunek płciowy. W rzeczywistości istnieje wiele sposobów zaspokajania popędu seksualnego, a uzyskanie satysfakcji seksualnej jest dla każdego
człowieka osiągalne.
W przypadku dzieci i młodzieży najczęściej spotykaną formą aktywności seksualnej jest masturbacja. W okresie gdy organizm przechodzi liczne
zmiany związane z dojrzewaniem, u dziecka narasta świadomość swojego ciała i własnej, indywidualnej seksualności. Stąd pojawiają się nowe
doświadczenia w postaci pragnień czy impulsów seksualnych, fantazje erotyczne, a także zainteresowania homoseksualne (pociąg do osoby tej samej
płci) oraz właśnie masturbacja czyli samostymulacja narządów płciowych. Rodzice i opiekunowie muszą uznać ten fakt, ale także zdać sobie sprawę,
że spoczywa na nich obowiązek socjalizacji tych zachowań, nawet takich ich form, które mogą budzić odrazę i krytykę otoczenia jak np. uporczywe
W rzeczywistości trudno byłoby znalez
ć osobę na tyle głęboko upośledzoną, by seks przeżywany wspólnie z partnerem lub w odosobnieniu nie sprawiał
jej przyjemności. Każdy człowiek odkrywa z czasem swój własny sposób przeżywania doznań pozwalających zaspokoić fizjologiczny popęd seksualny
i uczy się jak takie doznania wywołać. Mitem jest przy tym pogląd, jakoby jedynym  prawidłowym wyrazem przeżyć seksualnych był wyłącznie
stosunek płciowy. W rzeczywistości istnieje wiele sposobów zaspokajania popędu seksualnego, a uzyskanie satysfakcji seksualnej jest dla każdego
człowieka osiągalne.
W przypadku dzieci i młodzieży najczęściej spotykaną formą aktywności seksualnej jest masturbacja. W okresie gdy organizm przechodzi liczne
zmiany związane z dojrzewaniem, u dziecka narasta świadomość swojego ciała i własnej, indywidualnej seksualności. Stąd pojawiają się nowe
doświadczenia w postaci pragnień czy impulsów seksualnych, fantazje erotyczne, a także zainteresowania homoseksualne (pociąg do osoby tej samej
płci) oraz właśnie masturbacja czyli samostymulacja narządów płciowych. Rodzice i opiekunowie muszą uznać ten fakt, ale także zdać sobie sprawę,
że spoczywa na nich obowiązek socjalizacji tych zachowań, nawet takich ich form, które mogą budzić odrazę i krytykę otoczenia jak np. uporczywe
masturbacje w dowolnych miejscach i w obecności innych osób obserwatorów. Oto przykład.
Jedna z nauczycielek szkoły specjalnej (tzw. klasy  terapeutycznej ) zaobserwowała dość dziwne zachowania u trojga dzieci. Otóż, po wejściu do
klasy, rutynowo rozpoczynały swe praktyki masturbacyjne. Charakterystyczne by ło to, że ów codzienny rytuał zaczynały niemalże jednocześnie,
sprawiając wrażenie, że nic innego nie potrafią robić, niczym nowym się zainteresować. Nie zwracały przy tym uwagi na siebie nawzajem, ani też na
obecność osób dorosłych, zaś wszelkie próby nawiązania z nimi kontaktu  twierdzi nauczycielka  kończyły się niepowodzeniem. Okrzyknięto dzieci
 nałogami . Po rozmowach z rodzicami okazało się, że nie zaobserwowali oni podobnych zachowań w domu. A może wstydzili się o tym opowiadać?
Nauczycielka, oceniając dość monotonny, schematyczny rytm życia dzieci (przebywały w szkole 5 godzin dziennie w tym samym pomieszczeniu ze
znikomą ilością zabawek), a po szkole spędzały czas przed telewizorem, intuicyjnie wywnioskowała, że przyczyną takich zachowań jest po prostu
 nuda .
W przypadku opisanych dzieci (upośledzonych umysłowo) masturbacja mogła stanowić jedyną i silnie już utrwaloną praktykę seksualną. Ale przecież na
wybór odpowiedniego zachowania seksualnego mają wpływ ró żne czynniki oprócz rozwoju intelektualnego, m.in. si ła popędu, si ła hamulców
psychicznych (powściągliwość), czy choćby możliwość zaspokajania popędu seksualnego w inny sposób. Nie ma przy tym żadnych przesłanek, by
określać siłę popędu u osób upośledzonych jako słabą czy silną, bowiem jest ona cechą wielce zindywidualizowaną i zależy zarówno od czynników
wrodzonych, jak i od wpływu otoczenia społecznego oraz doświadczeń, które mogą ją zarówno pobudzać jak i hamować. Popęd istnieje także
u opisanych dzieci, a skoro istnieje, to rodzi się fizjologiczna konieczność jego wyładowania w postaci podejmowania różnych form aktywności, także
seksualnej (masturbacji). W przypadku słabszej siły hamulców psychicznych, co ma miejsce szczególnie u dzieci i osób z upośledzeniem umysłowym,
człowiek  jak twierdzi Imieliński  znacznie silniej dąży do zaspokajania i rozładowywania napięcia seksualnego. Zachowania opisanych dzieci trudno
więc nazwać patologicznymi, i chociaż ich praktyki miały charakter rytualny, ciągły i sprawiały wrażenie  nałogu masturbacji , to nałogiem pewnie
jeszcze nie są. Być może to rzeczywiście reakcja na nudę, monotonię panującą w klasie i w domu (co zauważyła nauczycielka) i wystarczyłoby zmienić
rytm życia tych dzieci, by odwrócić ich uwagę od masturbacji w niestosownym miejscu?
W świetle literatury medycznej, psychologicznej i pedagogicznej wyłaniają się jakby trzy podejścia co do seksualności osób upośledzonych umysłowo.
Jedni twierdzą, że im głębsze upośledzenie, tym bardziej wzmożony popęd i intensywniejsze przejawy seksualizmu. Inni zaś uważają odwrotnie, że im
głębszy deficyt intelektualny, tym niższe potrzeby, a tym samym, obniżony popęd. Według trzeciej koncepcji przyjmuje się, że popęd seksualny
u upośledzonych umysłowo jest taki sam jak u normalnie rozwijaj ących się rówieśników. Trudno powiedzieć, która z powyższych hipotez jest
prawdziwa, bowiem nadal nie prowadzi się badań naukowych, które precyzyjnie poszerzyłyby wiedzę o czynniki warunkujące rozwój seksualny osób
niepełnosprawnych, a tym samym wskazały drogę do podjęcia działań profilaktycznych i właściwej edukacji seksualnej.
Dziś już zupełnie bezspornym jest fakt, że człowiek, czy to upośledzony umysłowo, czy dotknięty dysfunkcją ruchową, albo jednym i drugim odczuwa
takie same zmiany fizyczne i potrzeby jak inni ludzie, z tą jednakże różnicą, że osoby upośledzone  zwłaszcza większego stopnia  często nie są zdolne
rozumieć swoich zmian rozwojowych. Stąd też, jak twierdzi się (A. Jaczewski, K. Imieliński), przejawy seksualizmu u osób sprawnych umysłowo są
ograniczone hamującym działaniem intelektu, wychowania i obyczajowości, za ś u osób z upośledzeniem obserwuje się ograniczoną możliwość
krytycznej oceny swego zachowania seksualnego i słabą siłę tzw. hamulców psychicznych (tzn. niską kontrolę popędu seksualnego). Oczywistą tego
konsekwencją wydaje się brak lub niewystarczające przestrzeganie intymności w zachowaniach seksualnych, np. uporczywe masturbowanie się
w dowolnym miejscu i czasie.
Potrzeby seksualne niewątpliwie zależą od warunków zdrowotnych człowieka. Na tej też podstawie wyłoniła się hipoteza, że potrzeby seksualne u lekko
upośledzonych umysłowo i niepełnosprawnych ruchowo  mających prawidłowy stan zdrowia  zupełnie nie różnią się od potrzeb seksualnych osób
normalnie rozwiniętych umysłowo, zaś u osób głębiej upośledzonych  na skutek s łabszego ogólnego funkcjonowania organizmu  potrzeby te są
wyraz
nie obni żone. Grupa upo śledzonych umysłowo nie jest przecie ż grupą jednorodną pod względem rozwoju biologicznego, różne te ż są
uwarunkowania ich ogólnej niesprawności psychofizycznej (genetyczne, hormonalne i inne). Wobec tego, nie wydaje się słuszne czynienie takich
uogólnień, zaś problem wymaga gruntownych badań. Nadal jednak nie wiadomo, czy faktycznie istnieje związek między rozwojem intelektualnym
(stopniem upośledzenia) a natężeniem popędu seksualnego.
Masturbacja dzieci jako problemem rodziców i opiekunów
Temat masturbacji u osób niepełnosprawnych ruchowo i upośledzonych umysłowo nie doczekał się jeszcze szczegółowych badań ani opisu, stąd wciąż
budzi wiele kontrowersji. Tabu, jakim jest dla społeczeństwa problematyka seksualna bardzo utrudnia podejmowanie takich badań. Skrzętnie ukrywa
się fakty, przemilcza wstydliwe zachowania seksualne bądz
nawet jawnie wyrażane potrzeby w tym zakresie, zaś rodzice, opiekunowie oraz sami
zainteresowani nie mają z kim porozmawiać, kogo zapytać, gdy ujawniają się ich problemy. Przytoczę kilka przykładowych zachowań dzieci
i młodzieży, które niepokoją rodziców i inne osoby będące świadkami tak wyrażanej aktywności seksualnej. Jakkolwiek nie ma usystematyzowanych
informacji o nietypowych zachowaniach dzieci w okresie dojrzewania, to zagadnienie wydaje się na tyle interesujące, że warto je zaprezentować
wykorzystując choćby ten skromny materiał, jakim dysponuję.
Rafał każdego dnia uprawia masturbacje w czasie zajęć szkolnych, ale kiedy otrzymuje plastelinę lub ilustrowaną książkę przerywa swe praktyki na
rzecz ulubionej zabawy. Niekiedy bywa represjonowany przez różne osoby, gdy praktyki te trwają zbyt długo i stają się uciążliwe dla osób  skazanych
na ich obserwacje (w klasie nie ma takiego miejsca, by można było chłopca odseparować od innych dzieci). Można sądzić, że chłopiec onanizuje się
zazwyczaj wtedy, gdy się nudzi, bo atrakcyjne zajęcie sprawia, że potrafi zająć się czymś innym.
Dziesięcioletnia Ewa (z mózgowym porażeniem, uszkodzeniem słuchu i upośledzeniem umysłowym) kilkakrotnie w ciągu dnia odchodziła od ulubionych
zabaw, by w tym samym pomieszczeniu, nie zwracając uwagi na znajdujące się tam inne osoby, rozpocząć swoje praktyki masturbacyjne. W tym
czasie jakby mówiła coś do siebie używając znaków gestowych i migowych. Rodzice i rodzeństwo tej dziewczynki akceptują takie zachowania właściwie
w każdym miejscu, które sama sobie wybierze (w pokoju, w autobusie, samochodzie, na huśtawce, na schodach), choć przyznają, że niekiedy bywają
one kłopotliwe, zwłaszcza, gdy świadkami są osoby spoza rodziny, bo dziewczynka śmieje się wówczas głośno i zanadto różnymi odgłosami (nie
przypominającymi słów) zwraca na siebie uwagę. Wówczas zachowanie takie bywa karcone ostrym tonem, po czym dziewczynkę z jej praktykami
odseparowują rodzice do innego pokoju.
Do szpitalnej Izby Przyjęć rodzice przywiez
li 15 letnią upośledzoną umysłowo dziewczynkę, która podczas kąpieli umieściła sobie w pochwie pojemnik
od szamponu. Zabawy takie zdarzały się dość regularnie i rodzice nie mogli sobie z nimi poradzić. Z łazienki usunięto przedmioty, które mogłyby
posłużyć do ulubionych praktyk masturbacyjnych. Ale okazało si ę, że Marta planuje swoje czynności: zbiera najdziwniejsze przedmioty w kuchni,
w pokojach, także na podwórku, potem starannie ukrywa je przed rodzicami (np. pod wanną, w szafce z ręcznikami), by użyć ich pod nieobecność
rodziców. Owego pojemnika żadnym sposobem nie pozwoliła sobie usunąć, toteż z konieczności rodzice trafili do szpitala. Fakt ten wywołał sporą
sensację, ale podszepty i skrywane uśmiechy zniknęły, gdy zorientowano się, że jest to osoba upośledzona. Rodzice dowiedzieli się o naturalności
takich zachowań i zaczęli tolerować praktyki córki. Zawsze jednak muszą przypominać, że znów pojedzie do szpitala i już tam zostanie, gdy będzie
wkładała sobie jakieś przedmioty. Sposób okazał się na tyle skuteczny, że dziewczynka zmieniła swe praktyki na formy bezpieczniejsze dla jej ciała
i zdrowia.
Dwunastoletnia upośledzona umysłowo dziewczynka uprawiała uporczywie praktyki masturbacyjne, jak relacjonuje jej matka:  kiedy tylko chciała
Do szpitalnej Izby Przyjęć rodzice przywiez
li 15 letnią upośledzoną umysłowo dziewczynkę, która podczas kąpieli umieściła sobie w pochwie pojemnik
od szamponu. Zabawy takie zdarzały się dość regularnie i rodzice nie mogli sobie z nimi poradzić. Z łazienki usunięto przedmioty, które mogłyby
posłużyć do ulubionych praktyk masturbacyjnych. Ale okazało si ę, że Marta planuje swoje czynności: zbiera najdziwniejsze przedmioty w kuchni,
w pokojach, także na podwórku, potem starannie ukrywa je przed rodzicami (np. pod wanną, w szafce z ręcznikami), by użyć ich pod nieobecność
rodziców. Owego pojemnika żadnym sposobem nie pozwoliła sobie usunąć, toteż z konieczności rodzice trafili do szpitala. Fakt ten wywołał sporą
sensację, ale podszepty i skrywane uśmiechy zniknęły, gdy zorientowano się, że jest to osoba upośledzona. Rodzice dowiedzieli się o naturalności
takich zachowań i zaczęli tolerować praktyki córki. Zawsze jednak muszą przypominać, że znów pojedzie do szpitala i już tam zostanie, gdy będzie
wkładała sobie jakieś przedmioty. Sposób okazał się na tyle skuteczny, że dziewczynka zmieniła swe praktyki na formy bezpieczniejsze dla jej ciała
i zdrowia.
Dwunastoletnia upośledzona umysłowo dziewczynka uprawiała uporczywie praktyki masturbacyjne, jak relacjonuje jej matka:  kiedy tylko chciała
i gdzie popadło , aż któregoś jesiennego dnia wróciła z podwórka do domu naga, co jej zupełnie nie przeszkadzało [...].
 O zdarzeniu opowiedziała nam, że ktoś ją rozebrał i chciał wrzucić do pobliskiego stawu więc ona ze strachu uległa . Powstał problem, czy bezpieczne
jest wypuszczanie córki z domu bez opieki osób dorosłych?  Nasze dzieci są łatwowierne  dodaje zaniepokojona matka   a nóż trafi się jakiś facet,
co z okazji skorzysta? [ ] Przecież tyle jest chorób dzisiaj, że strach jest mieć kontakt seksualny z osobą nieznaną .
Monika (lat 16, uczennica  szkoły życia ) swe praktyki masturbacyjne uprawiała w szkole dość dyskretnie i rzadko, ale rodzice opowiadają, że nie
mogą poradzić sobie z jej innymi dziwnymi zachowaniami. Mianowicie, od dłuższego już czasu dziewczynka wychodzi na bardzo ruchliwą jezdnię
i kładzie się na asfalcie. Reaguje wielkim ożywieniem, gdy tuż przed nią, z piskiem opon, zatrzyma się jakiś samochód, a kierowcą jest mężczyzna.
Owi przypadkowi panowie z oburzeniem odprowadzają ją do domu, opowiadając potem rodzicom, jakich to prowokacyjnych sposobów (zdejmowanie
ubrań,  zalotne rozmowy) używa ich dziecko, by zwrócić na siebie uwagę. Nie brak w tym cierpkich uwag o braku odpowiedzialności za dziecko,
ale rodzice nadal czują się zupełnie bezsilni wobec takich zachowań córki.
14 letni chłopiec z m.p.dz. (na wózku) nieustannie onanizuje się podczas lekcji używając do tego rozpórki, którą ma na stałe wmontowaną do wózka
pomiędzy udami. Swoim zachowaniem zwraca uwagę innych dzieci w klasie jedne śmieją się z niego, inne bacznie obserwują. Zachowania te były
tolerowane przez długi czas choć chłopiec w niewielkim stopniu angażował się w to, co działo się w klasie. Jednak pewnego dnia wychowawczyni
w internacie zaobserwowała podczas kąpieli otarcia, a póz
niej okaleczenia narządów chłopca. Podjęto więc próbę zastąpienia twardej i sztywnej
rozpórki miękkim wa łkiem, ale i ten przedmiot był wykorzystywany do masturbacji. Kiedy nasilają się seksualne zachowania chłopca jest on
przenoszony z wózka na materac umieszczony na końcu sali lekcyjnej. Nauczycielka twierdzi, że chłopiec  wycisza się w pozycji leżącej nie znajdując
sposobu na masturbowanie się. Dodaje, że mając kilkoro dzieci w klasie nie jest w stanie zajmować się tylko tym jednym chłopcem tak, by skutecznie
odwrócić jego uwagę od podobnych zachowań.
U osób postronnych takie zachowania budzą lęk, poczucie zagrożenia, niekiedy obrzydzenie, prowadzą do izolacji, a nawet dyskryminacji dziecka
w środowisku. Wśród specjalistów mówi się, że im większy jest stopień upośledzenia umysłowego, tym częściej zachowania autoerotyczne stają się
czynnością automatyczną, nawykową i wykonywaną przy innych osobach bez skrępowania, niezależnie od pory dnia. Podobne, nietypowe zachowania
seksualne i praktyki masturbacyjne obserwuje się szczególnie często u dzieci i młodzieży wychowywanej w zakładach czy w domach pomocy społecznej.
Niestety, najczęstszą reakcją opiekunów na takie zachowanie dziecka jest obojętność, przy jednoczesnym odczuciu wstrętu i obrzydzenia do
wychowanka. Stojąc na stanowisku, że zachowania te są zdeterminowane głębokością upośledzenia, nie są w stanie patrzyć na swoich wychowanków
przez pryzmat podobieństw z ludz
mi zdrowymi. Przerywanie aktu masturbacyjnego, karcenie, upominanie o  złym zachowaniu (zamiast obdarzania
zainteresowaniem, odwracania uwagi dziecka od czynności nawykowych, organizowania ciekawego zajęcia) najczęściej nie skutkują, zbyt szybko budzą
obojętność, stąd wychowawcy zwykle rezygnują z właściwej socjalizacji tych praktyk. A przecież to, jakie będzie zachowanie młodego człowieka
w przyszłości, zależy od jego osobistych doświadczeń wyuczonych w środowisku w którym żyje i które dostarcza mu wzorów do naśladowania. Istota
błędu popełnianego przez rodziców i wychowawców w podobnych przypadkach polega na tym, że widząc taki bądz
inny objaw zachowania seksualnego
dziecka oceniają je wyłącznie według własnego kryterium:  o czym by to świadczyło gdybym to ja robił ,  co ludzie powiedzą gdy to zobaczą .
Niestety, zapominają przy tym, że ich dorosła miara całkowicie nie pasuje do psychiki i doznań dziecięcych. Bo przecież nawet bardzo małe dzieci
odczuwają przyjemność przy dotykaniu swoich narządów płciowych, a gdy rozpoczynają się zmiany fizjologiczne okresu dojrzewania możemy
spodziewać się, że odczucia te zostaną dodatkowo wzmocnione. W wielu przypadkach trudno jest więc mówić o nałogowych formach masturbacji
czy wręcz o rozpoczynających się zachowaniach dewiacyjnych. Ale z całą pewnością warto obserwować dziecko w tym  trudnym wieku i w porę
zauważać nieprawidłowe zachowania lub niebezpieczne formy aktywności seksualnej, zanim przekształcą się one w wypróbowany i skuteczny
(w odczuciu dziecka) sposób, ulubioną zabawę, która może przerodzić się w pewien schemat zachowania rzeczywiście nie zawsze bezpieczny dla
samego dziecka, a niosący bardzo wiele problemów dla rodziców bądz
otoczenia.
W ocenie zjawiska masturbacji ścierają się różne systemy etyczno moralne, religijne i poglądy naukowe. Nie jest moim celem wartościowanie
czegokolwiek, ocenianie, a tym bardziej formułowanie jednoznacznych wniosków. Ale problematyka ta jest na tyle powszechna (co stara łam si ę
przedstawić na zaledwie kilku przykładach) że warto o niej pisać, choćby z intuicyjnym wyczuciem problemu, jedynie próbą uogólnienia i porównania
z dostępną literaturą oraz opisem własnych obserwacji i zebranych opinii.
Masturbacja jako normalne zjawisko fizjologiczne
Masturbacja (zwana także samogwałtem, ipsacją albo onanizmem) jest dość powszechną formą zaspokajania seksualnego spotykaną właściwie
w każdym wieku. Jak wynika z analizy literatury seksuologicznej może być ona zarówno normalną, ale i patologiczną formą aktywności seksualnej. M.
Kozakiewicz wyróżnia trzy rodzaje masturbacji:
wieku dojrzewania
l
jako środek zastępczy w warunkach uniemożliwiających normalne współżycie płciowe, z jednoczesnym pragnieniem takiego współżycia
l
nałogową (czyli patologiczną).
l
Można więc s ądzić, że z punktu widzenia nauki masturbacja jest normalną praktyką seksualną wtedy, gdy uprawiana jest w wieku wykluczającym
jeszcze stosunki partnerskie albo w warunkach długotrwałej rozłąki z partnerem i nie przeobraża si ę w jedyną preferowaną (dominującą) formę
aktywności seksualnej, nie powoduje całkowitego odosobnienia i izolacji człowieka od innych ludzi.
Zjawisko masturbacji bardzo często spotyka się u dzieci. Jak wynika z badań K. Imielińskiego około 20% wszystkich dzieci (zdrowych) uprawia ją przed
7 rokiem życia, a przed okresem dojrzewania stosuje ją 50% chłopców (u dziewcząt jest ona zjawiskiem nieco mniej powszechnym). U młodzieży
w okresie dojrzewania masturbacje stają się bardzo powszechne, gdyż uprawia je 94% chłopców i 75% dziewcząt. Wynika to stąd, że młodzież w tym
okresie rzadko ma okazję zaspokajać potrzeby seksualne w partnerstwie, ale gdy tylko pojawia się sposobność uprawiania pettingu czy spółkowania
i staje się to regularną praktyką, większość młodzieży rezygnuje z zastępczych form (masturbacji) na rzecz stosunków seksualnych z partnerem.
W takim ujęciu problemu seksuolodzy uznają masturbację za zjawisko fizjologiczne i w pełni normalne  jako swoistą i naturalną fazę rozwojową
popędu płciowego. Dzięki takim treningom dojrzewająca młodzież ma okazję poznać budowę i funkcje swojego ciała, a także mechanizmy wywołujące
pełne przeżycia seksualne (orgazm).
Pozytywnego znaczenia masturbacji seksuolodzy upatrują też w redukowaniu napięć seksualnych, których zbytnia siła mo że obniżyć sprawność
funkcjonowania człowieka. Odprężenie uzyskane przez takie praktyki daje ulgę, poprawia nastrój i podnosi wydolność do kontaktów społecznych.
Natomiast w sytuacjach zagrożenia  jak twierdzi Imieliński masturbacja pełni rolę mechanizmu ochronnego, zwiększającego poczucie bezpieczeństwa
i obniżającego poziom lęku, co mo że sprzyjać zachowaniu równowagi psychicznej. Masturbacja niekoniecznie musi dotyczyć organów płciowych.
Poprzez dotykanie i pieszczenie całego swego ciała dziecko może je lepiej poznać i odkryć sposoby reagowania na różne bodz
ce (poznaje własne strefy
erogenne).
Uprawianie masturbacji przez dzieci (zdrowe lub niepełnosprawne) nie musi kończyć się pełną satysfakcją seksualną (orgazmem). Osiągnięcie
szczytowego pobudzenia (zwłaszcza u chłopców) staje się celem masturbacji dopiero w okresie dojrzewania lub w póz
niejszym okresie życia. Stan
popędu płciowego. Dzięki takim treningom dojrzewająca młodzież ma okazję poznać budowę i funkcje swojego ciała, a także mechanizmy wywołujące
pełne przeżycia seksualne (orgazm).
Pozytywnego znaczenia masturbacji seksuolodzy upatrują też w redukowaniu napięć seksualnych, których zbytnia siła mo że obniżyć sprawność
funkcjonowania człowieka. Odprężenie uzyskane przez takie praktyki daje ulgę, poprawia nastrój i podnosi wydolność do kontaktów społecznych.
Natomiast w sytuacjach zagrożenia  jak twierdzi Imieliński masturbacja pełni rolę mechanizmu ochronnego, zwiększającego poczucie bezpieczeństwa
i obniżającego poziom lęku, co mo że sprzyjać zachowaniu równowagi psychicznej. Masturbacja niekoniecznie musi dotyczyć organów płciowych.
Poprzez dotykanie i pieszczenie całego swego ciała dziecko może je lepiej poznać i odkryć sposoby reagowania na różne bodz
ce (poznaje własne strefy
erogenne).
Uprawianie masturbacji przez dzieci (zdrowe lub niepełnosprawne) nie musi kończyć się pełną satysfakcją seksualną (orgazmem). Osiągnięcie
szczytowego pobudzenia (zwłaszcza u chłopców) staje się celem masturbacji dopiero w okresie dojrzewania lub w póz
niejszym okresie życia. Stan
szczytowego pobudzenia płciowego wywołany masturbowaniem się może wystąpić na skutek najró żniejszych bodz
ców dotykowych, ale także
oddziaływania samej wyobraz
ni. Mózg odbiera bod z
ce seksualne niezależnie od tego, co dzieje się w organach płciowych, stąd zawsze istnieje
możliwość doznawania satysfakcji seksualnej, a sam orgazm nie stanowi niezbędnego wymogu przeżywania zadowolenia seksualnego. Oczywiście,
zależy to od stanu zdrowia, od intensywności przeżywania, a także od poziomu rozbudzenia stref erogennych. Praktykowana  z umiarem masturbacja
u dzieci i młodzieży może więc z jednej strony rozładować nadmierne napięcia seksualne, a co ważniejsze umożliwić poznanie i zrozumienie własnej
cielesności, za ś z drugiej korygująco wypierać niepożądane zachowania seksualne i nie dopuścić do rozwinięcia si ę innych zachowań, m.in.
wzajemnego masturbowania się, podejmowania stosunków homoseksualnych, czy dominacji seksu oralnego, analnego, lub współżycia ze zwierzętami.
Każdy człowiek przeżywa doznania seksualne w sobie tylko właściwy sposób i nie ma dwóch osób, które prze żywają je identycznie. Także osoby
niepełnosprawne (dziewczęta i chłopcy) zachowują zdolność do osiągania orgazmu fizycznego. Cechą wspólną poglądów współczesnych seksuologów jest
więc pełna akceptacja płciowości osób niepełnosprawnych i upośledzonych umysłowo oraz uznanie ich prawa do przejawiania, przeżywania i ekspresji
swojej seksualności  w tym także do masturbowania się.
Jednakże masturbację można w pełni zaakceptować dopiero po przyjęciu określonych kryteriów. Mianowicie, musi być ona aktem intymnym
(prywatnym) i odbywać się we właściwym miejscu i czasie, a także w bezpieczny sposób (bez obrażeń ciała i okaleczeń). Praktyki masturbacyjne nie
mogą stać się czynnością dominującą, tzn. przeszkadzać w podejmowaniu innych działań i muszą być realizowane z uwzględnieniem norm panujących
w najbliższym otoczeniu. Masturbacja może by ć z
ródłem przyjemności seksualnej, nie powinna wi ęc wywoływać poczucia winy, a także bólu
czy przykrych doznań fizycznych.
Przyczyny i następstwa praktyk masturbacyjnych
Zdaniem seksuologów masturbacja jako preferowana forma aktywności seksualnej występuje najczęściej w tych przypadkach, gdzie prawidłowy rozwój
psychoseksualny został z jakichś powodów zakłócony, a zakłócenia mające swe pod łoże w dzieciństwie (najczęściej w środowisku rodzinnym)
traumatyzują (zaburzają) całą osobowość dziecka. Stąd podkreśla się znaczenie atmosfery akceptacji i miłości wobec dziecka od chwili urodzenia, gdyż
okazywane pieszczoty są najbardziej czytelnymi informacjami o relacji dziecka z rodzicami, ich miłości i panującej między nimi więzi uczuciowej.
Pozbawienie dziecka takiej atmosfery, lub niewłaściwe objawianie miłości, czynią je niezdolnym do przeżywania uczuć przy jednoczesnym pragnieniu
bycia kochanym. Brak jakiejkolwiek stymulacji w każdym wymiarze życia, również w sferze seksualnej (brak wzorców miłości, akceptacji, pieszczot,
brak więzi uczuciowych itp.), rodzi mechanizmy autostymulacji, a ich długotrwałość może doprowadzić do nałogu masturbacji. Podobnym zagrożeniem
 zdaniem Lew Starowicza  jest wpływ rodzin deprecjonujących wartość seksu i traktujących stosunki seksualne jako coś  brudnego , grzesznego,
niegodnego człowieka. Według autora stłumienie treści popędowych może stać się z
ródłem  zakochania się w sobie i wrogiej postawy wobec płci
przeciwnej. Znane są poglądy mówiące, że samogwałt jako działanie w odosobnieniu może wpływać na zwiększenie się niepokoju albo nawet lęku przed
kontaktem z partnerem, bo wprowadza człowieka w pozory i fikcję, wypacza umiejętność życia w świecie realnym i zdolność kochania ludzi takimi
jakimi są w rzeczywistości, a nie w świecie snów i fantazji. Może zatem pogłębiać poczucie samotności, a wyzwalające się stąd napięcie seksualne
rozładowywane jest ponownie przez ipsację. Powstaje więc mechanizm błędnego koła. Owo zakłócanie więzi z innymi wskutek masturbacji Imieliński
tłumaczy tym, że ipsacjom towarzyszą różne formy fantazji, które wytwarzają wyidealizowanego partnera (pod względem wyglądu, fizycznej
sprawności itp.), egocentryczny sposób zaspokajania własnych potrzeb z uprzedmiotowionym partnerem oraz idealną sytuację, która staje się niemalże
warunkiem do zaspokojenia potrzeby seksualnej. Poza tym w fantazjach erotycznych może dochodzić do rozbudowywania dewiacyjnych wzorów
zachowań, co w przyszłości eliminować będzie sporą liczbę potencjalnych partnerów lub utrudniać podjęcie normalnych sposobów zaspokajania popędu
z partnerem realnym. Taka zbytnia idealizacja powoduje, że konfrontacja z rzeczywistością wywołać może rozczarowanie i niepokój, a nawet izolację.
Niekiedy poczucie winy związane z masturbacją może dotyczyć nie tyle samego faktu onanizowania się, ile marzeń i fantazji, które tym praktykom
towarzyszą. W okresie dojrzewania fantazje seksualne miewają charakter agresywny, niekiedy okrutny bądz
perwersyjny, nie znany dotychczas
młodemu człowiekowi i niepokojący. Te inspirowane zmianami hormonalnymi eksperymenty myślowe mogą stać się z
ródłem wewnętrznego konfliktu,
ponieważ przeżywane doświadczenie jest zarazem alarmujące i przyjemne. Ale tak naprawdę prawdziwym powodem troski rodziców może być moment,
gdy odnoszą wrażenie, że masturbacja i towarzyszące jej fantazje zastępują rzeczywiste kontakty z ludz
mi (kontakty oparte na uczuciu, czułości
i pożądaniu).
Kiedy dojrzewający młody człowiek zbyt często uprawia masturbacje, a zarazem nie nawiązuje realnych kontaktów z kolegami czy koleżankami, może
być potrzebna jakaś zachęta do poznania rzeczywistych ludzi (a nie w postaci fantazji). Naprawdę jedynie rodzice mogą wiedzieć (niemal intuicyjnie)
kiedy należy zacz ąć się martwić. Tak jak tylko rodzice mog ą wiedzieć, czy zainteresowanie dziecka pewnymi filmami (np. erotycznymi,
pornograficznymi), pewnymi książkami, jest czymś, z czym ich syn bądz
córka sobie poradzi, czy też wywołują one uczucia nad którymi młody człowiek
traci kontrolę. Może zdarzyć się, że uczucia seksualne wiążą się z doświadczeniem opuszczenia, konfliktu, odrzucenia, poczucia winy, skłonności do
okrucieństwa, albo z lękiem przed tymi sytuacjami. Może to być wyraz trudności w radzeniu sobie z bolesnymi obszarami emocjonalnymi, a trudności
takie zawsze lepiej jest właściwie i szybko rozpoznać, niż ich unikać.
W ujęciu naukowym oraz etyczno moralnym masturbacja nie jest zjawiskiem jednoznacznym, gdyż różne mogą być jej przyczyny, formy, a także
następstwa. Lekarze i psycholodzy kliniczni doskonale wiedzą ile urazów i zaburzeń seksualnych u ludzi już dorosłych tkwi swymi korzeniami
w brutalnym represjonowaniu przez nieświadomych rodziców całkiem naturalnych odruchów, zachowań i seksualnych zainteresowań w okresie
wczesnego dzieciństwa. Nie ma wi ęc żadnego racjonalnego powodu, aby ojciec czy matka, ciesząc si ę z każdego objawu rozwoju fizycznego
czy umysłowego dziecka, niepokoili się rozwojem seksualnym i psychoseksualnym i starali się go zahamować. Warto jednak wiedzieć więcej o tej
bardzo intymnej sferze życia dziecka, by stawała się ona zamiast publiczną (obnażoną, bezkrytyczną i bezwstydną)  piękną i tajemniczą, bo właśnie
intymną.
Jedną z przyczyn naśladowania patologicznych wzorców zaspokojenia seksualnego przez niektóre osoby (także dzieci niepełnosprawne) jest popularność
erotyzmu i bodz
ców seksualnych w mediach (telewizyjnych reklamach, filmach, pornografii oraz prasie). Jeden z dobrze mi znanych chłopców od
pewnego czasu lubi odseparowywać się od grupy dzieci z dwiema lalkami, misiami, a niekiedy innymi  człekokształtnymi przedmiotami, by w jakimś
kącie sali  uprawiać zabawy , które jednoznacznie ilustrują to, co mógł zaobserwować w telewizji, a konkretnie na filmach pornograficznych (został
kilkakrotnie  przyłapany na nocnym oglądaniu takich filmów twierdzi mama). Po kilku tygodniach usłyszałam, że ten sam chłopiec układa na sobie
większe zabawki głównie w okolicach narządów płciowych i gwałtownie uciska nimi swoje ciało. Zabawy takie mają miejsce głównie wtedy, gdy
przestają go interesować zajęcia szkolne. Uprawia masturbacje wciągając w nie inne dzieci, także uległych kolegów. Zabawy te, początkowo
przyjmowane przez nich z rezerwą i skargami do osób dorosłych, po pewnym czasie wydawały si ę być bardziej akceptowane, zwłaszcza w nieco
odosobnionych miejscach (z ograniczoną uwagą nauczycieli). Rodzice chłopca twierdzą, że nie zaobserwowali podobnych zachowań w domu, a kiedy
kilka lat wcześniej nadmiernie interesował się swoimi narządami, to został  odpowiednio skarcony. Największe niebezpieczeństwo pornografii tkwi
w tym, że erotyzuje ona ośrodki podkorowe seksu. Jak każde zjawisko z dziedziny ośrodków podkorowych  zdaniem Lew Starowicza  tak i pornografia
funkcjonuje w myśl zasady swoistej cykliczności: podniecenie ulga, nasycenie obojętność, co w konsekwencji utrwala niedojrzałość psychoseksualną.
Trudno zabronić dzieciom niepełnosprawnym oglądania telewizji i ich ulubionych reklam, w których nie brak erotyzmu, ale warto skomentować niektóre
ich fragmenty, prowadzić rozmowy z dzieckiem o tym, co zwraca ich szczególną uwagę, budzi nieadekwatny do sytuacji śmiech czy niepokój.
Innym problemem, nie bez znaczenia zdaniem seksuologów, a wiążącym się z uporczywym masturbowaniem się dzieci niepełnosprawnych (chłopców),
większe zabawki głównie w okolicach narządów płciowych i gwałtownie uciska nimi swoje ciało. Zabawy takie mają miejsce głównie wtedy, gdy
przestają go interesować zajęcia szkolne. Uprawia masturbacje wciągając w nie inne dzieci, także uległych kolegów. Zabawy te, początkowo
przyjmowane przez nich z rezerwą i skargami do osób dorosłych, po pewnym czasie wydawały si ę być bardziej akceptowane, zwłaszcza w nieco
odosobnionych miejscach (z ograniczoną uwagą nauczycieli). Rodzice chłopca twierdzą, że nie zaobserwowali podobnych zachowań w domu, a kiedy
kilka lat wcześniej nadmiernie interesował się swoimi narządami, to został  odpowiednio skarcony. Największe niebezpieczeństwo pornografii tkwi
w tym, że erotyzuje ona ośrodki podkorowe seksu. Jak każde zjawisko z dziedziny ośrodków podkorowych  zdaniem Lew Starowicza  tak i pornografia
funkcjonuje w myśl zasady swoistej cykliczności: podniecenie ulga, nasycenie obojętność, co w konsekwencji utrwala niedojrzałość psychoseksualną.
Trudno zabronić dzieciom niepełnosprawnym oglądania telewizji i ich ulubionych reklam, w których nie brak erotyzmu, ale warto skomentować niektóre
ich fragmenty, prowadzić rozmowy z dzieckiem o tym, co zwraca ich szczególną uwagę, budzi nieadekwatny do sytuacji śmiech czy niepokój.
Innym problemem, nie bez znaczenia zdaniem seksuologów, a wiążącym się z uporczywym masturbowaniem się dzieci niepełnosprawnych (chłopców),
może być odruchowa erekcja członka, pojawiająca się jako zjawisko zastępcze dla innych działań (nie specyficznych seksualnie) pod wpływem silnie
działających bodz
ców emocjonalnych. Takimi bodz
cami mogą być np. emocje negatywne (strach przed ciemnością, strach przed karą, strach wywołany
nową sytuacją albo osobą, gniew, złość, niepokój), lub emocje pozytywne (silne wzruszenie, ogromne zadowolenie, duma). Odruchowe erekcje
powstają najczęściej u dzieci, które nie mog ą lub nie potrafią  uzewnętrznić w sposób motoryczny, lub zwerbalizować swoich silnych napięć
emocjonalnych. Jeżeli dziecko przez długi czas pozostaje nie rozumiane,  nieczytelne dla najbliższego otoczenia, to zaczyna zamykać się w sobie,
uciekać w swój  świat fantazji erotycznych (ipsacji, onanizmu), który przynosi mu samozadowolenie lub ucieczkę przed strachem (masturbacja staje
się wówczas kompensacją lęku). Problem dotyczy jednak nie tylko chłopców. Znane są mi zachowania dziewcząt (głównie upośledzonych umysłowo
z poważnie zaburzoną komunikacją), które w silnym lęku przed nowymi osobami zaczynają się rozbierać, chowają się, a ucieczką przed strachem staje
się masturbacja. Okazuje się, że czasem jeden rodzaj emocji (najczęściej negatywnych) może stać się nośnikiem podniecenia seksualnego i wywołać
mechanizm uzależnienia, tj. uporczywe masturbowanie się. Jeżeli wynika ona z nieprawidłowego rozwoju dziecka (zaburzeń osobowości), to trudno
mówić w takim przypadku o nałogu masturbacyjnym jako pewnego rodzaju dewiacji (zboczeniu seksualnym). W takim przypadku należałoby raczej
mówić o  zboczonych warunkach życia i zastanowić się jak uczynić je bardziej normalnym i godziwym.
Moment kiedy uznamy, że masturbacje dziecka stają się zbyt uporczywe, jest sygnałem do konieczności nauczenia go pewnych powściągów, by nie
dopuścić do patologii zachowań. Zahamowanie tej formy aktywności seksualnej (socjalizacja) zaczynamy od wyeliminowania przyczyn zbyt częstych
masturbacji (np. wzmożony lęk przed czymś lub przed kimś) oraz wzbogacenia treści przeżyć dziecka poprzez atrakcyjne zabawy, różnorodność zajęć
w ciągu dnia (zamiast stałych rutynowych i często nudnych, schematycznych zajęć), zmiany miejsca pobytu. Delikatne i kontrolowane odwracanie uwagi
dziecka od swoich praktyk może dać pomyślny rezultat, gdy odpowiednio wcześnie zauważymy niepożądane zachowania. Wówczas to, zamiast ulegać
obojętności na niepokojące zachowania, powinniśmy pobudzać dziecko do ruchu, zabawy i pracy, obdarzać je większym zainteresowaniem, uwagą,
pochwałą, czułością i wszystkim tym, co pozwoli nam nawiązać bliższy kontakt emocjonalny. Zmodyfikowanie warunków życia dziecka, wzbogacenie
jego otoczenia np. w nowe zabawki, wspólne zabawy i rozmowy, to znacznie skuteczniejsze sposoby nauki powściągliwości od nadmiernej koncentracji
na jego  dziwnych zachowaniach, przedwczesne doszukiwanie się w nich patologii lub karcenie dziecka i tłumaczenie, że robi coś bardzo złego
i nienormalnego. Jeśli zaś dziecko zdradza niebezpieczne zachowania seksualne (np. okaleczanie ciała) należy prowokować je raczej do zmiany formy
swoich zachowań niż do ich całkowitego zaprzestania. Czasem wystarczy zaproponowanie innego miejsca dla takich praktyk lub kategoryczne zakazanie
jedynie tego, co stanowić może zagrożenie dla zdrowia. W takiej sytuacji dziecko musi nauczyć się przestrzegania ustalonej  normy , a konsekwentne
i bardzo cierpliwe egzekwowanie ustalonego zakazu może przynieść oczekiwany efekt.
Przedłużający się okres masturbacji, bez aktywności partnerskiej, może stwarzać poważne zagrożenia. Przebywanie np. w zakładzie zamkniętym,
domu pomocy społecznej, gdzie niezaspokojone są podstawowe potrzeby psychiczne człowieka, powoduje, że masturbacja staje się, obok stereotypii
ruchowych (kołysanie się, kiwanie, itp.) niekiedy jedynym sposobem szukania przyjemniejszych bod z
ców, właśnie w obrębie własnego ciała.
Zachowania te nabierają z czasem charakteru zachowań automatycznych, nawykowych, dokonywanych mimowolnie (bez kontroli) i wówczas stają się
seksualnymi zachowaniami patologicznymi. Zaburzenia seksualne u osób upośledzonych umysłowo mają swoją genezę w deprywacji potrzeb, (przede
wszystkim potrzeby kontaktu emocjonalnego), oraz w zaburzonym procesie socjalizacji popędu, zaś wadliwa socjalizacja zachowań seksualnych może
spowodować ich nasilenie się, bądz
je obniżenie. Ponadto, w odpowiedzi na częste sytuacje frustracyjne, związane z blokadą potrzeb wykształcić się
mogą zaburzenia osobowości i pojawić mechanizmy obronne, jak: regresja lub fiksacja. Zatem, niewłaściwy proces socjalizacji (karanie, niewłaściwe
wzory do naśladowania, ograniczenia, akceptowanie, by praktyki masturbacyjne były wzorem do naśladowania innych w grupie) utrwala wypaczone
zachowanie w formie stereotypii ipsacji, a z drugiej strony deformuje osobowość.
Masturbacja jako patologiczna forma aktywności seksualnej
Właściwie trudno jest jednoznacznie określić kiedy masturbacja przestaje być normą, a staje się zachowaniem patologicznym. Moment, w którym
rozpoczyna się proces patologizacji masturbacji jest niezwykle trudny do ustalenia, zależy bowiem od wielu czynników, m.in. dojrzałości płciowej,
warunków życia (w bardzo szerokim aspekcie), wewnątrzustrojowej gospodarki hormonalnej, uwarunkowań genetycznych itd. Według seksuologów
takim podstawowym kryterium psychopatologii życia seksualnego jest zaburzenie kontaktu międzyludzkiego. Patologią więc jest, gdy osoba mogąca
swój popęd płciowy zaspokoić z partnerem, tj. w sposób naturalny, zdecydowanie preferuje samogwałt, gdy masturbacja zmienia się w utrwaloną
i główną formę wyładowania.
Seksuolodzy upatrują niebezpieczeństwa przede wszystkim w tym, że masturbacja wiąże się z dość specyficznym stosunkiem do sfery seksualnej, gdyż
ogranicza lub odrywa przeżywanie swojej płciowości od wi ęzi emocjonalnej i duchowej między dwiema osobami (partnerami). Tym sposobem
deformuje naturalne (biologiczne) skierowanie popędu płciowego do drugiego człowieka, wypacza upodobania seksualne (może wywołać zachowania
egoistyczne i dewiacyjne), poddaje człowieka nałogowemu uzależnieniu. Z. Lew Starowicz postrzega niebezpieczeństwo masturbacji w zakłóceniu więzi
z innymi osobami oraz w niewłaściwych (patologicznych) formach, które może ona przybierać, jak np. natręctwa, nadmiar detalicznych wyobrażeń,
czy rozbudowa form samogwałtu. Zarówno Lew Starowicz jak i Imieliński uwa żają, że masturbację, perwersję seksualną (wyrafinowany seks)
najczęściej preferują ludzie, którzy prowadzą monotonny tryb życia lub wykonują pracę długotrwale monotonną. Można by więc uważać, że osoby
głębiej upośledzone umysłowo, przebywające w zakładach zamkniętych, w wyniku monotonii i  głodu emocjonalnego częściej uciekają od napięć
znajdując ujście właśnie w rozbudowanych masturbacjach.
Mimo, że świetle nauki oceny etyczno moralne jakoby masturbacja była grzechem i stanowiła zagrożenie dla ducha są bezprzedmiotowe, nie można tu
nie przytoczyć punktu widzenia etyki chrześcijańskiej, według której masturbacja zawsze była uznawana za coś niezwykle negatywnego, zważywszy,
że takie praktyki nie służą prokreacji (płodzeniu potomstwa), nie służą także altruistycznemu oddaniu się drugiej osobie, przez co doprowadzają
człowieka do narcystycznego zamknięcia się w sobie. Stanowisko kościoła jest w tej sprawie niezmienne. Tak więc zło moralne masturbacji, według
społecznej nauki ko ścioła, polega na tym, że młody cz łowiek nadużywa w sposób świadomy swej energii seksualnej i szuka egoistycznego
samozadowolenia, a w tym okresie rozwoju stanowi to istotną przeszkodę w dojrzewaniu osobowym, może ograniczać zdolność pokochania innych
i pogłębiać przeświadczenie o własnej samowystarczalności.
Masturbacja w opinii otoczenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej
Określenie rozmiarów, wielkości i częstości występowania oraz form masturbacji u dzieci niepełnosprawnych nie jest łatwą sprawą, gdyż dotyczy
bardzo intymnej sfery ich życia. Sami rodzice niezbyt chętnie wypowiadają się na takie tematy, nawet wtedy gdy stanowią one dla nich duży problem.
Faktem jest, że osoby głębiej upośledzone umysłowo częściej w sposób jawny demonstrują swe praktyki masturbacyjne, podczas gdy ich pełnosprawni
rówieśnicy ukrywają swoje zachowania, przez co zjawisko staje się mniej widoczne. Niemniej dość często mówi się, że masturbacje są zjawiskiem
wręcz masowym.
Przez bardzo długi czas (do pierwszej połowy XX wieku) masturbacja była atakowana ostrą krytyką, ale i dziś budzi wciąż żywe kontrowersje, które
wynikają z rozmaitych filozofii, poglądów badaczy laickich i badaczy o światopoglądach religijnych. Niewątpliwy chaos informacyjny spowodowała spora
ilość orientacji myślowych związanych z pojmowaniem sfery seksualnej człowieka, a w szczególności osób niepe łnosprawnych z upośledzeniem
umysłowym traktowanych do dziś w konwencji  wiecznego dziecka , co wiąże si ę z odmawianiem im prawa do posiadania i realizowania potrzeb
typowych dla ludzi dorosłych.
Określenie rozmiarów, wielkości i częstości występowania oraz form masturbacji u dzieci niepełnosprawnych nie jest łatwą sprawą, gdyż dotyczy
bardzo intymnej sfery ich życia. Sami rodzice niezbyt chętnie wypowiadają się na takie tematy, nawet wtedy gdy stanowią one dla nich duży problem.
Faktem jest, że osoby głębiej upośledzone umysłowo częściej w sposób jawny demonstrują swe praktyki masturbacyjne, podczas gdy ich pełnosprawni
rówieśnicy ukrywają swoje zachowania, przez co zjawisko staje się mniej widoczne. Niemniej dość często mówi się, że masturbacje są zjawiskiem
wręcz masowym.
Przez bardzo długi czas (do pierwszej połowy XX wieku) masturbacja była atakowana ostrą krytyką, ale i dziś budzi wciąż żywe kontrowersje, które
wynikają z rozmaitych filozofii, poglądów badaczy laickich i badaczy o światopoglądach religijnych. Niewątpliwy chaos informacyjny spowodowała spora
ilość orientacji myślowych związanych z pojmowaniem sfery seksualnej człowieka, a w szczególności osób niepe łnosprawnych z upośledzeniem
umysłowym traktowanych do dziś w konwencji  wiecznego dziecka , co wiąże si ę z odmawianiem im prawa do posiadania i realizowania potrzeb
typowych dla ludzi dorosłych.
Pozwolę sobie przytoczyć kilka dość luz
nych wypowiedzi na temat praktyk masturbacyjnych zasłyszanych od przypadkowych osób:
 to naprawdę nic złego, każdy to kiedyś robił, tylko trzeba to tak zrobić, aby nikt nie widział ;
l
 masturbacje są po prostu obrzydliwe, to grzech wyprawiać takie świństwa. Od tego wdać się mogą różne choroby i wstyd z takim pójść do
l
lekarza ;
 dlaczego tak z tą masturbacją walczyć w przypadku ludzi, którzy na żadne inne przyjemności płynące z seksu właściwie nigdy nie będą mogli
l
liczyć? W gruncie rzeczy większość chorych niesprawnych ludzi i tak ograniczy się do tej formy, bo przecież normalna aktywność partnerska
będzie dla nich nieosiągalna z prostego braku owego partnera chętnego do  aktywizowania się z upośledzonym  to oczywiste. Czy można więc
usiłować zabierać im tę jedną z niewielu życiowych przyjemności, które mogą sobie zapewnić? ;
 delikwenci z DPS ów często się onanizują, bo nie mają nic specjalnie atrakcyjnego  do roboty , trzeba ich uspokajać lekami, wtedy jest z tym
l
spokój ;
 upośledzeni szybko uczą się masturbowania, to dla nich konieczne, bo tak jak my zdrowi ludzie, oni także poszukują odprężenia, miłości
l
i pieszczot. To jakby ich krzyk rozpaczy: jestem samotny, cierpię, bo nikt mnie nie kocha! ;
 lepiej pozwolić upośledzonym na onanizowanie się, bo inaczej będą niewyżyci i zdolni do agresji ;
l
 dużo się mówi o różnych formach rehabilitacji, ale nikt jakoś nie wymyślił rehabilitacji seksualnej niepełnosprawnych. U nas w kraju to ciągle
l
temat tabu, a ci co krytykują masturbacje, to albo mało rozumieją takie problemy, albo wstydzą się o nich mówić .
Stosunek otoczenia do zjawiska masturbacji i osób uprawiających takie praktyki jest bardzo zró żnicowany. Nie brak opinii dość drastycznych,
potępiających lub represyjnego podejścia (np. ograniczanie takich zachowań lekami uspokajającymi, karami cielesnymi), ale są także opinie bardziej
tolerancyjne, przyzwalające na ipsację w odosobnieniu, tj. praktykowanie masturbacji, ale w bezpieczny sposób i z zachowaniem higieny osobistej. Są
też opinie w pełni akceptujące masturbacje, ale jako swoiste zło konieczne, z którym trzeba się pogodzić.
Rodzice w pierwszym zetknięciu z masturbacją swoich dzieci najczęściej reagują spontanicznie odruchowym oburzeniem, często potępiają i karcą takie
zachowania. Dziecko zakodowuje więc, że zachowanie, które dotąd było dla niego naturalne, jest czymś bardzo złym i może zacząć unikać tych praktyk
w obecności osób je potępiających (by nie zostać ponownie skarconym), co nie znaczy, że zrezygnuje z nich całkowicie.
Wśród wychowawców i nauczycieli dominuje natomiast pogląd, że masturbacja u dzieci niepełnosprawnych oraz upośledzonych umysłowo jest normalną
i naturalną praktyką zarówno w przypadku chłopców jak i dziewcząt, ale są zdania, że  należy j ą ograniczać . No có ż, oglądanie praktyk
masturbacyjnych nie budzi przyjemnych doznań estetycznych, a ponadto daje innym osobom (np. uczniom w klasie szkolnej) sposobno ść do
naśladowania takich zachowań.
W naszym społeczeństwie wciąż rozpowszechniany jest mit o większych preferencjach seksualnych chłopców niż dziewcząt, mężczyzn niż kobiet. Stąd
onanizm u płci męskiej jest cz ęściej akceptowany i tolerowany niż u kobiet. Nadal też w powszechnej świadomości społecznej pokutuje pogląd,
że niepełnosprawni z upośledzeniem umysłowym znacznie częściej uprawiają praktyki masturbacyjne niż ich zdrowi rówieśnicy. Niejednokrotnie słyszy
się opinie, że osoby z upośledzeniem umysłowym posiadają wzmożoną popędliwość seksualną, że są pozbawione hamulców moralnych i uczuciowych,
w wyniku czego s ą bezwstydne, gwałtowne, brutalne w swych praktykach seksualnych. Ale w odczuciu przeważającej wi ększości terapeutów
zajmujących się takimi ludz
mi dominuje pogląd, że to właśnie osoby (w tym dzieci) upośledzone są częstymi ofiarami brutalności, gwałtów, przemocy
seksualnej, molestowania i wykorzystywania. A mówi się także, że praktyki masturbacyjne uprawiają znacznie częściej dzieci i osoby dorosłe, które
kiedyś były wykorzystywane seksualnie lub miały doświadczenia kazirodcze. Jednakże wciąż brak długofalowych badań, które by potwierdzały powyższe
fakty. Prawdopodobnie więc nastolatki niepełnosprawne nie różnią się w praktykach masturbacyjnych od swoich zdrowych rówieśników, tylko warunki
jakie im stwarzamy, niestety często pozbawiają ich prawa do intymności. Natomiast w przypadku osób z upośledzeniem umysłowym rzeczywiście
częściej obserwuje się takie praktyki ( bezwstydne , bo w miejscu publicznym, bez liczenia się z otoczeniem), gdyż przebywają one pod ciągłym
nadzorem różnych osób, często w tym samym pomieszczeniu z innymi dziećmi. Można więc sądzić, że w takich warunkach nie istnieją prawie żadne
możliwości zaspokajania przez nie popędu płciowego poza masturbacją.
Jak w każdej dziedzinie wychowania, tak i w przygotowaniu dzieci do życia intymnego ważne są postawy rodziców i terapeutów wobec tej sfery życia.
Wśród postaw rodziców i terapeutów, odnoszących się do problemów intymnych (seksualnych) dzieci, istnieją dwie szczególnie szkodliwe. Jedna
sprowadza się do przekonania, że dziecko jest  aniołkiem , który nie ma potrzeby i nie ma prawa interesować się (a tym bardziej przejawiać w sposób
czynny) seksualną sferą życia, a ilekroć łamie tę zasadę, tylekroć dowodzi swej deprawacji i demoralizacji. I druga, pozornie przeciwna, lecz nie mniej
szkodliwa, że dziecko już od najwcześniejszych lat życia jest istotą seksualną (na wzór osoby dorosłej), wobec czego ulega takim samym pokusom
i potrzebom, które należy zwalczać, tłumić i wykorzeniać jako zło, które potencjalnie w nim drzemie. Tym, co łączy te na pozór przeciwstawne postawy
rodzicielskie czy opiekuńcze, jest tradycyjny, głęboko nieufny stosunek do seksu jako takiego i uznawanie go za dziedzinę  moralnie podejrzaną ,
traktowaną jako zło, które należy ograniczyć i stłumić. Słowem  przed którym należy chronić tych, na których szczęściu nam zależy.
W rzeczywistości, choć komponent seksualny w człowieku istnieje i daje si ę wyróżnić w każdym okresie życia (od urodzenia do póz
nej starości),
to jednak w każdym czasie przejawia się w sposób szczególny, odrębny, charakterystyczny dla danej fazy rozwojowej i jego treść może być całkiem
niepodobna do tej, jaką przypisują jej dorośli. Dziecko nie jest więc ani aseksualnym  aniołkiem , ani panaseksualnym  diabełkiem . Jest po prostu
dzieckiem stopniowo rozwijającym się seksualnie we wszystkich składnikach swojej anatomii, fizjologii, psychiki oraz kultury, bo te wszystkie czynniki
ostatecznie określają formy przejawiania się seksualizmu ludzkiego. Zatem celem wychowania nie może być hamowanie tego koniecznego rozwoju,
lecz wspomaganie go i sterowanie nim  zupełnie tak samo jak w dziedzinie rozwoju umysłowego, estetycznego czy fizycznego. Stąd tak ważne jest, by
rozumieć specyfikę poszczególnych okresów rozwojowych, by właściwie oceniać istotę różnych zachowań dzieci, aby nie nadawać  dorosłych znaczeń
zachowaniom, które w istocie dorosłymi nie są.
Przykładów takiego mieszania pojęć i niewłaściwej interpretacji zachowań nie brak w każdej fazie rozwojowej. Należy do nich np. nazywanie
 onanizmem i zwalczanie zaobserwowanego już w niemowlęctwie manipulowania genitaliami, mimo, że jest to tylko poznawanie własnego ciała
i zabawa równa bawieniu się własnymi paluszkami albo nóżkami. Nieporozumieniem jest również traktowanie pytań dziecka dotyczących rozmnażania
ludzi za objaw niezdrowej ciekawości i przedwczesnej seksualizacji wyobraz
ni, podczas gdy dziecko pyta o to w tej samej konwencji, w jakiej pytałoby
o pochodzenie deszczu i pioruna, czyli z czystego i niezbędnego dla jego rozwoju umysłowego pragnienia poznania otaczającego go świata i zjawisk.
Dopiero uchylanie się rodziców od odpowiedzi lub też karanie dziecka za samo zainteresowanie intymnością życia ludzi dorosłych może uczynić tę
dziedzinę wiedzy podniecająco tajemniczą i wyjątkową.
W podobnych sytuacjach dzieci w pełni sprawne radzą sobie dość szybko korzystając z informacji od kolegów z podwórka, przedszkola lub szkoły.
Dziecko niepełnosprawne ma znacznie bardziej ograniczone możliwości w tym względzie. Natomiast dzieci z głębokim upośledzeniem, albo dzieci
z poważnie zaburzoną komunikacją w ogóle nie będą zadawały rodzicom tzw.  trudnych pytań , co wcale nie znaczy, że nie wykazują zainteresowania
intymną sferą życia ludzkiego. Nawet jeśli wydaje nam się, że dziecko nie zwraca uwagi na sprawy związane z seksualnością, nie wolno nam zakładać,
że się tym absolutnie nie interesuje. Wielu nastolatkom łatwiej przychodzi rozmowa na temat seksu ze starszym rodzeństwem, kolegą, nauczycielem,
terapeutą niż z rodzicami. Dorosła osoba do której dziecko ma zaufanie może okazać się idealnym powiernikiem problemów i obaw w tym trudnym dla
ludzi za objaw niezdrowej ciekawości i przedwczesnej seksualizacji wyobraz
ni, podczas gdy dziecko pyta o to w tej samej konwencji, w jakiej pytałoby
o pochodzenie deszczu i pioruna, czyli z czystego i niezbędnego dla jego rozwoju umysłowego pragnienia poznania otaczającego go świata i zjawisk.
Dopiero uchylanie się rodziców od odpowiedzi lub też karanie dziecka za samo zainteresowanie intymnością życia ludzi dorosłych może uczynić tę
dziedzinę wiedzy podniecająco tajemniczą i wyjątkową.
W podobnych sytuacjach dzieci w pełni sprawne radzą sobie dość szybko korzystając z informacji od kolegów z podwórka, przedszkola lub szkoły.
Dziecko niepełnosprawne ma znacznie bardziej ograniczone możliwości w tym względzie. Natomiast dzieci z głębokim upośledzeniem, albo dzieci
z poważnie zaburzoną komunikacją w ogóle nie będą zadawały rodzicom tzw.  trudnych pytań , co wcale nie znaczy, że nie wykazują zainteresowania
intymną sferą życia ludzkiego. Nawet jeśli wydaje nam się, że dziecko nie zwraca uwagi na sprawy związane z seksualnością, nie wolno nam zakładać,
że się tym absolutnie nie interesuje. Wielu nastolatkom łatwiej przychodzi rozmowa na temat seksu ze starszym rodzeństwem, kolegą, nauczycielem,
terapeutą niż z rodzicami. Dorosła osoba do której dziecko ma zaufanie może okazać się idealnym powiernikiem problemów i obaw w tym trudnym dla
niego okresie nowych odczuć cielesnych i zainteresowań seksualnych, które, gdy są tłumione, mogą w poważnym stopniu komplikować emocjonalną
stronę życia dziecka.
Osoba niepełnosprawna w mediach jako seksualnie nienormalna
Od czasów najdawniejszych fałszywe założenia na temat seksualności osób niepełnosprawnych były eksploatowane zarówno w literaturze, jak
i w sztuce. W dodatku, większość tego typu wyobrażeń dotyczy doświadczeń mężczyzn nie było i nie ma prawie żadnych materiałów na temat
seksualności niepełnosprawnych kobiet. Na przykład w  Odysei Homera, napisanej ok. 500 lat przed narodzeniem Chrystusa, Odyseusz słucha
opowieści Denodecusa na temat cudzołożnych stosunków Afrodyty z Aresem, spowodowanych tym, że mąż Afrodyty  Hefajstos  jest  kaleką . Ludzie
niepełnosprawni  z paroma wyjątkami  często s ą przedstawiani jako niezdolni do stosunków seksualnych. Louis Battye (niepełnosprawny pisarz)
odniósł się do tego stereotypu jako do  syndromu Chatterley , biorąc za przyk ład powieść D.H.Lawrence'a pod tytułem  Kochanek lady
Chatterley ( Lady Chatterley's Lover ). Książka ta m.in. opisuje stosunki heteroseksualne pomiędzy zdrowymi na ciele partnerami: lady Chatterley
i jej stajennym Meadowsem, a doszło do nich, ponieważ lady Chatterley miała niepełnosprawnego męża. Lawrence wyciąga wniosek, że człowiek
niepełnosprawny fizycznie musi być niesprawny również seksualnie. Niestety taki pogląd jest bardzo powszechny, a potwierdzają to liczne przykłady,
które można znalez
ć w filmach, dramatach telewizyjnych, niekiedy w prasie ( łzawe historie o cudzym nieszczęściu). Ta specyficzna obsesja
seksualnej impotencji pojawia się w wielu filmach, które opowiadają o niepełnosprawności. Jednak, negatywne implikacje takiej obsesji można
w pełni dostrzec i ocenić w sztuce i filmie Briana Clarke'a, pt.  W końcu, czyje to jest życie? ( Whose Life is it Anyway? ). Sztuka teatralna, a potem
film odniosły duży sukces. Treścią filmu jest wygrana walka niepełnosprawnego mężczyzny, który wcześniej pragnął odebrać sobie życie. Bohater jest
rzez
biarzem, sparaliżowanym od szyi w dół. Podejmuje kroki prawne, aby móc zrealizować swoje prawo do pozbawienia siebie życia, częściowo
z powodu tego, że resztę ż ycia musiałby spędzić w szpitalu dla osób przewlekle chorych. Jest załamany, ponieważ żyje w głębokim przekonaniu
o swojej impotencji i że nigdy nie będzie mógł rzez
bić. Bohater pożąda seksualnie jedną z kobiet, uważa jednak, że nie będzie w stanie zrealizować
swej żądzy. Przesłanie filmu jest tu oczywiste: osoby niepełnosprawne są seksualnie martwe i z tego powodu ich życie nie jest nic warte. Mija się to,
niezależnie od oczywistych niebezpieczeństw, z prawdą. Jeżeli bowiem niektóre upośledzenia mogą hamować popęd seksualny i uniemożliwiać
 normalne stosunki seksualne, zachowania seksualne nie są ograniczone do specyficznych form aktywności fizycznej. Jest to kwestia dziś podnoszona
w związku z programem oświaty seksualnej, mającym na celu zapobieganie szerzeniu się HIV i AIDS. Ale rzeczywiście, taki stereotyp mówi więcej
o ignorancji świata sprawnych i zdrowych w sprawach seksu, niż o wiedzy tego świata na temat ludzi niepełnosprawnych.
Takoż samo założenie, że kobiety niepełnosprawne są aseksualne szczególnie toruje sobie drogę w  mediach , w literaturze i filmach  jest nader
często przedstawiane jako idealne alibi dla męskiego cudzołóstwa. Przykładowo w powieści M. French, pt.  Krwawiące serce ( Bleeding Heart ),
opisującej stosunki pozamałżeńskie pomiędzy zdrowym na ciele mężczyzną i kobietami, wyraz
nie rysuje się to, iż zaangażowanie mężczyzny jest
usprawiedliwione właśnie tym, że jego żona jest upośledzona i niezdolna do uprawiania seksu. W dwu innych dramatach telewizyjnych (prezentowanych
przez BBC):  Żegnaj okrutny świecie ( Goodbye Cruel World ) i  Czas na taniec ( A Time to Dance ) również mężczyz
ni dopuszczają się
cudzołóstwa, gdyż ich żony są niepełnosprawne. Nie da się ukryć, że takie przedstawienie sytuacji może tylko obniżyć status niepełnosprawnych kobiet,
który i tak jest już nieproporcjonalnie niski, co wynika z powodu kolejnego powszechnego poglądu, że kobiety te nie są zdolne do wypełniania
tradycyjnych ról żony i matki.
Jednak istnieje jeszcze inna odmiana tego samego tematu (mitu), czyli osoba niepe łnosprawna jest przedstawiana jako  wygłodzona seksualnie
lub też seksualnie zdegenerowana, a zatem zdolna do dokonywania okrutnych czynów (np. gwa łtów). Klasycznym przykładem literackim jest tu
 Dzwonnik z Notre Dame ( The Hunchback of Notre Dame ). Odrzucony, izolowany i wyśmiewany przez francuskie społeczeństwo garbaty Quasimodo,
rozwija w sobie niezdrowe pożądanie dziewiczej Esmeraldy, a otrzymawszy jej odmowę, terroryzuje lokalną społeczność i  w końcu  zostaje zabity.
Niestety, podobne historie ilustrujące związek pomiędzy  chorobą psychiczną a perwersją seksualną są regularnie powtarzanym tematem w mediach
i w prasie brukowej. Po takich refleksjach nasuwa się pytanie: ilu lat, ilu pokoleń trzeba, by uznać istnienie i zaakceptować seksualność ludzi
niepełnosprawnych, w jakiejkolwiek formie ją przejawiają, wszak mają do tego prawo, jak każdy z nas.
Opracowanie  Marzena Mieszkowicz  neurologopeda
Strona główna > Zaburzenia rozwoju > Rozwój psychomotoryczny