Szczepienia osób

narażonych w sposób

szczególny na zakażenie

lek. med. Barbara Kapturkiewicz

Oddział Obserwacyjno – Zakaźny Dorosłych i Dzieci

Szpitala Specjalistycznego im. S. Żeromskiego

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

2

W Polsce obecnie występują sporadyczne

zachorowania na wściekliznę;

Jest to

efekt szczepień poekspozycyjnych

ludzi oraz

masowych szczepień profilaktycznych

zwierząt;

W Polsce zarejestrowane są 2 szczepionki nowej
generacji

– zgodne z rekomendacjami WHO. Zawierają

inaktywowane wirusy wścieklizny i są wyprodukowane

na hodowlach komórkowych;

Preparaty:



Rabipur 1 ml - im, sc



Verorab 0,5 ml - im, sc

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

3

Szczepienia obowiązkowe

bezpłatne

dotyczą osób podejrzanych o zakażenie

wirusem wścieklizny:



pokąsane przez zwierzę dzikie, również
nietoperza



pokąsane przez wściekłe zwierze domowe



u których doszło do zanieczyszczenia błon

śluzowych lub uszkodzonej skóry śliną lub

substancją mózgową zwierzęcia wściekłego



pokąsane przez zwierzę domowe podejrzane o

wściekliznę, u którego nie wykluczono tej choroby

pośmiertnie lub przyżyciowo

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

4

Szczepienia profilaktyczne

zalecane są wg

PSO:



osobom wyjeżdżającym w rejony endemiczne (na
koszt szczepionego);



osobom pracującym zawodowo z wirusem
wścieklizny (pracownicy laboratoriów, lekarze
weterynarii, osoby mające kontakt z nietoperzami
itp)

–

na koszt pracodawcy;

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

5

Przeciwwskazania

– brak w przypadku ekspozycji

na wirusa wścieklizny, gdyż jest to

jedyna metoda

pozwalająca zapobiec śmierci osób zakażonych

;

W sytuacji szczepień profilaktycznych,
przeciwwskazaniem jest anafilaksja po poprzedniej
dawce szczepionki

. Przy ogólnych

przeciwwskazaniach do szczepień rozważyć
odroczenie.

NOP po szczepionkach

zarejestrowanych w

Polsce

występują rzadko i mają łagodny

charakter -

miejscowy obrzęk, bolesność,

zaczerwienienie, czasem gorączka i alergie typu
pokrzywki.

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

6

W przypadku znacznego narażenia na zakażenie

wirusem wścieklizny stosujemy uodpornienie bierno-
czynne;
Oprócz szczepionki podajemy swoistą immunoglobulinę

ludzką zawierającą przeciwciała przeciwko wirusowi

wścieklizny.

Swoistą immunoglobulinę ludzką podajemy w

dawce

20 j. m./kg masy ciała, do 7 dni od dnia podania
pierwszej dawki szczepionki;

Przy głębokich pokąsaniach - ranę po wypłukaniu

wodą z mydłem należy nasączyć dookoła częścią
obliczonej dawki surowicy;

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

7

Osoby które miały

kontakt narażający ze

szczepionką doustną dla zwierząt dzikich

należy poddać szczepieniu
poekspozycyjnemu;

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

8

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE

9

SZCZEPIENIA PRZECIW WŚCIEKLIŹNIE (POEKSPOZYCYJNE)

Wytyczne dotyczą swoistego zapobiegania wściekliźnie u osób
mających kontakt ze zwierzęciem chorym lub podejrzanym o
zachorowanie na wściekliznę.

Swoiste zapobieganie czynne:

rozpoczęcie szczepienia wg skróconego (tj. poekspozycyjnego)
schematu szczepień zgodnie z zaleceniami producenta szczepionki –
schemat podawania kolejnych dawek - w 0; 3; 7; 14; 30 dobie.

Szczepienie przypominające

(w przypadku kolejnych ekspozycji):

2 dawki szczepionki: 0, 3 doba

SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI

10

Szczepionka przeciwtężcowa

służy do ochrony

indywidualnej. Choroba

nie przenosi się z człowieka

na człowieka

, więc odporność zbiorowiskowa nie

ma znaczenia ochronnego



szczepionka jest anatoksyną tężcową adsorbowaną na
wodorotlenku glinu

Obraz

Charlesa

Bella

z

1809

roku ukazujący

łukowate wyprężenie ciała
wywołane tężcem

SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI

11

Skuteczność szczepionki

przy przestrzeganiu

schematu uodpornienia

wynosi 100%

NOP



odczyny miejscowe -

bolesność, obrzęk, zaczerwienienie



odczyny ogólne - gorączka, uczucie rozbicia



bardzo rzadko objawy nadwrażliwości;

Szczepieniom obowiązkowym

podlegają w Polsce

dzieci

od 7 tygodnia do 19 roku życia, otrzymując w

tym czasie

7 dawek szczepionki;

Dorosłym zaleca się dawki przypominające co
10 lat

, najlepiej szczepionką Td;

SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI

12



Profilaktyka poekspozycyjna

po zranieniu zależy

od

historii szczepień pacjenta, jego stanu

odporności oraz od rodzaju rany;



Rany wysokiego ryzyka -

zanieczyszczone ziemią

i odchodami zwierząt, późno opracowane
chirurgicznie, z elementami martwych tkanek i

ciałami obcymi;



Szczepienie poekspozycyjne

jest

obowiązkowe i

bezpłatne;



Immunoglobulina ludzka

swoista przeciwtężcowa

jest odpłatna;

SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI

13

Wytyczne dotyczące swoistego zapobiegania tężcowi u zranionych osób

SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI

14



Na przykładzie szczepień przeciwko tężcowi widać

konieczność prowadzenia prawidłowej dokumentacji

szczepień. Po każdym szczepieniu bez karty
uodpornienia lekarz ma

obowiązek wydać

zaświadczenie.



Lekarz POZ

ma obowiązek informowania o

szczepieniach zalecanych. Fakt poinformowania
należy umieścić w dokumentacji i

potwierdzić

podpisem pacjenta

SZCZEPIENIA PRZECIW TĘŻCOWI

15

Przechorowanie tężca nie pozostawia
odporności.

Po okresie rekonwalescencji należy

zaszczepić pacjenta wg podstawowego schematu;

Noworodki z porodów tzw. ulicznych przy ryzyku
zakażenia tężcem otrzymują

Tetabulin

-

swoistą

immunoglobulinę przeciwtężcową ludzką w
standardowej dawce 250j

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !

16