REŻYSERIA

Poniższy konspekt jest przeznaczony dla nauczycieli,
kt•rzy zajmują się reżyserią w spos•b amatorski.

2

Konspekt porusza następujące problemy:

I. TWORZY INSCENIZACJĘ

II. ANALIZUJE SZTUKĘ.

III. ZROBIĆ PLAN PR‚B;

IV. Żelazne zasady gry aktorskiej;

V. Zasady ruchu na scenie

VI. Uwagi dodatkowe odnośnie gry aktor…w

VII. Realizacja pr…b;

Reżyser – co robi?

I. TWORZY INSCENIZACJĘ – co to znaczy?

1. Ustala obsadę aktorską. Czym się kieruje przy obsadzie?

a) Prowadzące role musza grać najlepsi aktorzy, aby mogli udźwignąć

przedstawienie.

b) Aktorzy musza mieć predyspozycje do kreowanych rƒl.

3

II. ANALIZUJE SZTUKĘ.

1. Ustala konflikty między postaciami – Co to znaczy? Aktorzy na scenie
musza wiedzieć, jaki maja stosunek do partnera scenicznego i co chcą
uzyskać od niego (po co weszli na scenę i co chcą ‘załatwić’.)

2. Analiza teksty ma na celu:

a) zmierzenie czasu;

b) wyrzucenie z tekstu kwestii powtarzających się i będące
opowiadaniem (monologi, opisy).

c) zostawić dialogi, kt•re są niezbędne i posuwają akcje do przodu.

d) Unikać ilustracji tekstu. Grać na kontrze – co to znaczy

- jeśli postać jest negatywna szukać dobrych cech i odwrotnie;

REŻYSER MUSI POWIEDZIEĆ AKTOROM W JEDNYM
ZDANIU, O CZYM BĘDZIE ROBIŁ PRZEDSTAWIENIE!

III. ZROBIĆ PLAN PR‚B;

a) Zebrać wszystkich aktor•w, rozdać egzemplarze, czytać w r•żnych
wariantach obsadowych, żeby wyłonić najlepszych do danej roli.

b) Należy wykonać co najmniej cztery pr•by przy stole, żeby
wytłumaczyć każdemu z osobna jego postać i ustalić stosunki między
partnerami.

c) Dopiero z tekstem nauczonym na pamięć wejść na scenę.
d) Aktor na scenie nie jest w stanie myśleć o interpretacji, jak nie wie, co

m•wi,

a co dopiero o sytuacji czy o stosunku do kolegi.

4

IV. Żelazne zasady gry aktorskiej;

a) Przy ustawieniu sytuacji scenicznych należy pamiętać, że scena nie

znosi monotonii

, tak w braku działania, czyli ruchu, jak i braku konfliktu w

dialogu.

b) Należy pamiętać o konieczności zmian rytm•w w chodzeniu i
m•wieniu;

c) Podstawa gry aktora jest intencja w działaniu;

d) Aktorzy musza wiedzieć a widz musi wierzyć, że jest świadkiem

‘dziania się czegoś na scenie’.

Nikt nie znosi słuchania pustych tyrad;

V. Zasady ruchu na scenie są w 90% zawsze takie same, można
tylko zmieniać warianty.

a) Zawsze staramy się wypełnić scenę;

Rysunek I

5

b) Chodzimy po przekątnych i kołami okrągło;

Rysunek II

c) Powietrze między aktorami

Rysunek III

6

d) Nigdy tak

Rys: IV,

Rys. V

7

Rys. VI

VI. Uwagi dodatkowe odnośnie gry aktor…w

a) NIC TYLKO DLA SYTUACJI

– nawet, gdy siadamy to musimy wiedzieć, po

co siadamy;

b) Jak aktor chodzi to nie m•wi, bo ‘zatupuje’ tekst

;

c) Drugi plan nie gra.

d) Sytuacja na scenie jest wynikiem potrzeby wewnętrznej aktora.

e) Jeśli jakaś osoba dramatu gra na proscenium to aktorzy w głębi

musza być stonowani i ruszać się cztery razy wolniej

(zwolniona klatka

filmu)

f) Maksyma aktora na scenie brzmi następująco: ‘załatw swoją sprawę i

wychodź.

(np. chce zdobyć kawałek drewna, bo marze, żeby wystrugać pajaca.

8

Aktor przychodzi w konkretnym znanym mu celu. Jakie środki aktorskie

zastosuje aktor, żeby zdobyć pniak to sprawa do omƒwienia z reżyserem).

g) wszyscy aktorzy na scenie nie mogą poruszac się jednocześnie.

h) przed każda pr•bą reżyser powinien popracować 5-10 min. Z aktorami
nad rozruszaniem aparatu m•wienia.

VII. Plan pr…b;
Reżyseruje się przedstawienie scenami, począwszy od pierwszych, np. dwie

sceny i na dana godziną maja przyjść aktorzy. Aktorzy z następnych dwu scen

przychodzą dwie godziny pƒźniej. Dopiero po kilku takich prƒbach wszystkie

sceny łączy się w całość. Aktor nie może czekać na wejście na scenę do prƒby

po dwie lub trzy godziny, bo ‘wszystko powietrze, jak z balonu z niego ujdzie’.

Czekając długi czas jest niezdolny do kreowania propozycji oraz wypompowany

nuda i czekaniem.

AKTOR MUSI BYĆ NAŁADOWANY I ŚWIEŻY DO PRACY.

Na pierwszym etapie prƒb (dokąd reżyser nie zamknie całości sytuacji), te

sceny, ktƒre są najsłabsze należy powtarzać w nieskończoność, aż do skutku.

Wszystkie sceny starać się powtarzać często, żeby aktorzy nie

zapomnieli INTENCJI I USTAWIONYCH SYTUACJI.

Dopiero w

końcowym etapie prƒb ‘leci się całością’. Wtedy wyłapuje się jeszcze najsłabsze

momenty.

Jeśli w przedstawieniu są ilustracje muzyczne czy dźwiękowe starać się

wprowadzić je stosunkowo wcześnie, ażeby aktor się z nimi oswoił, to samo

dotyczy wszystkich rekwizytƒw, ktƒrymi aktor będzie się posługiwał w trakcie

przedstawienia.

9

10

11

12

13