0QFSBUPSNBT[ZOESPHPXZDI

[BXÍET[LPMOZ.FDIBOJLNBT[ZO

JVS[“E[FËESPHPXZDI

0QFSBUPS[ZJNPOUFS[ZNBT[ZOJVS[“E[FË

2

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt „Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych”.

KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Operator maszyn drogowych (zawód szkolny: Mechanik maszyn
i urządzeń drogowych) (833202)

Autorzy

–

Witold Więckowski
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom
Technika Motoryzacyjna i Ruch Drogowy AUTO CONSULTING

–

inż. Bogusław Adryański
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom

Konsultant ds. metodologii

–

dr inż. Zbigniew Pawelec

–

Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom

Recenzenci

–

dr inż. Rafał Podsiadło
Politechnika Radomska, Wydział Transportu

–

dr inż. Józef Stokłosa
Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Lublin

Ewaluatorzy zewnętrzni

–

mgr inż. Grzegorz Giermakowski

Zakład Budownictwa Telekomunikacyjnego, Radom
–

mgr inż. Paweł Czubak

Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego „Perfekt”, Radom
–

inż. Andrzej Głowacki

Interbud Sp. z o.o., Radom

Komisja zatwierdzająca

–

Wiesław Krzyżanowski – przewodniczący
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Warszawa

–

mgr inż. Wiesław Raczyński
SIMP Studium Techniki, Płock

–

Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Warszawa

–

mgr inż. Andrzej Krasowski
Przemysłowy Instytut Maszyn Budowlanych, Kobyłka

–

mgr Andrzej Sokołowski
Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa

© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [238]

Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

SPIS TREŚCI

Wstęp

................................................................................................................ 4

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9

2.

Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9

3. Stanowiska

pracy

...................................................................................... 10

4. Zadania

zawodowe .................................................................................... 10

5.

Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11

6. Korelacja

między zadaniami zawodowymi

a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11

7. Kwalifikacje

ponadzawodowe .................................................................. 12

8.

Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 13

4

Wstęp

Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-

mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.

Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-

fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:

„…Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy

przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
–

prowadzenie badań i analiz rynku pracy,

–

ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,

–

koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji…”.

W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji

zawodowych o randze krajowej zajmuje się Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.

Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-

dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www. standardyiszkolenia.praca.gov.pl.

Opis standardu zawiera następujące elementy:

1.

Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).

2.

Syntetyczny opis zawodu.

3.

Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.

4.

Wykaz zadań zawodowych.

5.

Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.

6.

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porządkowane do:
–

pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,

–

grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.

W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie są obli-

gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonują na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji

5

osób poszukujących pracy, oceny „luki kwalifikacyjnej” osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.

Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.

Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych

KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
I SPECJALNOŚCI

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 1

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2

kolejne zawody ....

!

Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją

!

Słownik pojęć

!

Podstawy prawne wykonywania zawodu

!

Syntetyczny opis zawodu

!

Stanowiska pracy

!

Zadania zawodowe

!

Składowe kwalifikacji zawodowych

!

Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 3

Standard
kwalifikacji
dla zawodu 4

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 1

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 2

ponadzawodowe

ogólnozawodowe

podstawowe

specjalistyczne

–

umiejętności

–

wiadomości

–

cechy
psychofizyczne

POZIOM 5

(itd. ...)

6

* * *

Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizę za-

wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3…). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3…). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.

W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na

zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.

Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.

Rys. 2. Etapy analizy zawodu

Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały

do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.

Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-

ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji

ZAWÓD

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)

ZADANIE ZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI – WIADOMOŚCI
– CECHY PSYCHOFIZYCZNE

7

zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu są charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.

W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-

ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.

GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)


















Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)

BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)














Kwalifikacje ponadzawodowe

ZAWÓD










Kwalifikacje ogólnozawodowe

ZAKRES PRACY
(SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)





Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

ZADANIE ZAWODOWE

Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne

Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych

Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom

prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonująca pracę ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.

8

Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-

powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.

Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-

konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.

Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu

różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te mają charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagają
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.

Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-

mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.

9

1. Podstawy prawne wykonywania zawodu

1

−

Ustawa Prawo Budowlane z 7 lipca 1994 r. tekst jednolity (Dz. U. z 1994 r.
Nr 89, poz. 414) z późn. zm.

−

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń
technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. z 15 paź-
dziernika 2001 r. Nr 118, poz. 1263).

−

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bez-
pieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U.
Nr 47, poz. 401).

2. Syntetyczny opis zawodu

Operator maszyn drogowych wykonuje swoje zadania zawodowe najczęściej

w przedsiębiorstwach zajmujących się budową i remontami dróg.

Zakres zadań operatora w tym zawodzie obejmuje przygotowanie maszyny do

pracy zgodnie z wytycznymi i wskazaniami wynikającymi z dokumentacji tech-
niczno-ruchowej oraz jej obsługa. Zapoznaje się z przydzielonym zakresem robót
oraz dokumentacją i wytycznymi personelu kierowniczego odnośnie do sposobu
ich wykonania. Wykonuje roboty w możliwie równym tempie, nie doprowadzając
do przeciążeń maszyny związanych z nagłymi zmianami prędkości ruchów zespo-
łów roboczych i prędkości jazdy.

Realizuje prace ściśle wg wytycznych technologicznych, właściwych dla da-

nego procesu i zgodnie z przeznaczeniem maszyny. Stale i pilnie obserwuje oto-
czenie wokół maszyny w celu niedopuszczenia do powstania kolizji, a także do
sytuacji stwarzającej jakiekolwiek niebezpieczeństwo. Reaguje na nieprawidłowo-
ści w pracy maszyny i w miarę możliwości szybko je usuwa.

Operatora maszyn drogowych powinna cechować ogólna dobra sprawność fi-

zyczna i psychofizyczna, dokładność i koncentracja uwagi w wykonywaniu zadań
zawodowych. Na niektórych stanowiskach pracy pożądana jest samodzielność
i zdolność podejmowania decyzji. Operator maszyn drogowych wykonuje swoją pracę
przy zmiennych warunkach atmosferycznych w pozycji siedzącej, w kabinie maszyny,
najczęściej jest to praca na przedłużoną zmianę. Na niektórych stanowiskach pracy
może być narażony na podwyższony poziom hałasu, wibracje oraz czynniki chemicz-
ne (opary masy bitumicznej), pyły i wysoką temperaturę asfaltobetonu.

Typowe stanowiska pracy operatora maszyn drogowych to operatorzy: rów-

niarki, zespołu maszyn do produkcji mieszanek bitumicznych, maszyn do rozkła-
dania mieszanek bitumicznych, skrapiarki do nawierzchni, repawera, remiksera
remontera, recyklera nawierzchni, frezarki do nawierzchni drogowych, maszyn do
produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszyw, do produkcji mieszanek betono-
wych, do stabilizacji gruntu, walca drogowego, zagęszczarki i ubijaka wibracyjne-
go, samojezdnej malowarki znaków poziomych.

1

Stan prawny na dzień 30 czerwca 2007 r.

10

3. Stanowiska pracy

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Typowe stanowiska pracy

UWAGI

1

*

)

2

– Operator równiarki.

– Operator zespołu maszyn do produkcji mieszanek

bitumicznych.

– Operator maszyn do rozkładania mieszanek bitu-

micznych.

– Operator skrapiarki do nawierzchni bitumicznych.

– Operator repawera i remixera.

– Operator remontera nawierzchni.

– Operator recyklera.

– Operator frezarki do nawierzchni drogowych.

– Operator maszyn do produkcji, sortowania i uszla-

chetniania kruszyw.

– Operator maszyn do produkcji mieszanek betono-

wych.

– Operator maszyn do stabilizacji gruntu.

– Operator walca drogowego.

– Operator zagęszczarki i ubijaka wibracyjnego.

– Operator samojezdnej malowarki znaków na jezdni.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

4.

Zadania zawodowe

Z-1. Przygotowywanie frontu robót zgodnie z zarządzeniami, przepisami bhp,

ergonomii, ppoż. i zasadami ochrony środowiska.

Z-2. Montowanie i demontowanie zespołów roboczych wymaganych specyfiką

prac.

Z-3. Wykonywanie warstw podbudów z wykorzystaniem równiarek.
Z-4. Profilowanie drogi gruntowej, przesuwanie gruntu z rowów pobocznych,

wybieranie i profilowanie koryta drogi z wykorzystaniem równiarek.

Z-5. Przygotowywanie i rozprowadzenie podsypki, układanie i wykańczanie

nawierzchni betonowych i asfaltobetonowych z wykorzystaniem betonowni
i otaczarki.

Z-6. Układanie masy na przygotowanym podłożu za pomocą rozściełacza.
Z-7. Malowanie nawierzchni za pomocą samojezdnych malowarek znaków.

11

Z-8. Wykonywanie remontów dróg z wykorzystaniem frezarek, skrapiarek, re-

monterów, recyklerów, repawerów i remixerów.

Z-9. Współpraca z laboratorium w zakresie realizacji receptury mas betonowych

i bitumicznych.

Z-10. Pobieranie i rozliczanie paliwa oraz innych materiałów eksploatacyjnych,

codzienna obsługa techniczna.

Z-11. Prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej oraz rozliczanie wykonywanych

robót.

Z-12. Współpraca z zespołem roboczym, kierownikiem budowy oraz służbami

bhp.

Z-13. Ocena jakości materiałów i poprawności wykonanej przez siebie pracy.

5. Składowe kwalifikacji zawodowych

K-1.

Wykonywanie czynności związanych z przygotowaniem sprzętu, jego

obsługą i konserwacją.

K-2.

Realizacja robót związanych z podbudową drogi, układaniem nawierzchni
oraz ocena poprawności wykonania zadań technologicznych.

6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi

kwalifikacji zawodowych

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Składowe kwalifikacji zawodowych

Zadania zawodowe

K - 1

K - 2

Z-1

X

Z-2

X X

Z-3

X

Z-4

X

Z-5

X

Z-6

X

Z-7

X

Z-8

X

Z-9

X

Z-10

X

Z-11

X

Z-12

X X

Z-13

X

12

7. Kwalifikacje ponadzawodowe

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom

kwalifikacji

zawodowych

Kwalifikacje ponadzawodowe

UMIEJĘTNOŚCI

1

*

)

2

– Stosuje zasady, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony ppoż.

i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.

– Komunikuje się bezpośrednio z przełożonym i współpracownikami.
– Posługuje się dokumentacją techniczną związaną z wykonywanym zadaniem,

instrukcjami obsługi, poradnikami, normami.

– Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
– Zachowuje ład i porządek na stanowisku pracy.
– Doskonali swoje umiejętności zawodowe.
– Przestrzega zasad współżycia społecznego.
– Przestrzega zasad etyki zawodowej.
– Dokonuje samooceny własnej pracy.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

WIADOMOŚCI

1

*

)

2

– Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ppoż. i ochrony środowi-

ska naturalnego na stanowisku operatora.

– Elementarne podstawy komunikacji społecznej.
– Podstawowe wiadomości z zakresu techniki i technologii maszyn drogowych.
– Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
– Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące sprzętu.
– Zasady organizacji stanowiska pracy.
– Metody korzystania z informacji – samokształcenie.
– Zasady współżycia społecznego.
– Zasady etyki zawodowej.
– Podstawowe wiadomości z zakresu stawianych wymagań.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

1

*

)

2

– Sprawność fizyczna.
– Zamiłowanie do ładu i porządku.
– Odpowiedzialność.
– Samokontrola.

3

*

)

4

*

)

5

*

)

*

)

Nie zidentyfikowano w badaniach.

13

8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,

podstawowych i specjalistycznych dla zawodu

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.

POZIOM 1

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

Kwalifikacje ogólnozawodowe

Umiejętności

–

Organizuje stanowisko pracy do robót drogowych zgodnie z wymogami bhp,
ppoż. i ochrony środowiska.

–

Czyta rysunki wykonawcze, obejmujące obmierzanie lub szacowanie plano-
wanych robót.

–

Rozróżnia sposoby kształtowania trasy, koryta i profilu drogi, zależnie od ro-
dzaju nawierzchni.

–

Odczytuje pomiary w zakresie niezbędnym do wykonania podbudowy drogi.

–

Wykonuje profil krawędzi, spadki podłużne i poprzeczne nawierzchni na pod-
stawie dokumentacji.

–

Korzysta ze źródeł informacji (normy, instrukcje, przepisy, wymagania tech-
niczne) przydatnych do realizacji receptury mas betonowych i bitumicznych.

–

Wykonuje codzienną obsługę techniczną maszyn.

–

Usuwa usterki w pracy poszczególnych mechanizmów roboczych.

–

Prowadzi dzienny raport pracy.

–

Dokonuje prostych obmiarów robót.

–

Prowadzi dzienne rozliczenie czasu pracy własnej i maszyny.

–

Komunikuje się ze współpracownikami w zespole roboczym.

–

Dokonuje oceny jakości i prawidłowości wykonanych prac.

–

Ocenia przydatność dostarczonych materiałów.

Wiadomości

–

Zasady organizacji stanowiska pracy.

–

Struktura i organizacja przedsiębiorstwa.

14

–

Dokumentacja robót drogowych.

–

Zasady kształtowania elementów drogi, koryto, profil, krawędzie, spadki po-
dłużne i poprzeczne.

–

Pomiary parametrów wykonawczych.

–

Zasady wykonywania podbudowy pod nawierzchnie bitumiczne i betonowe.

–

Zasada działania maszyn drogowych.

–

Przepisy bhp i ppoż. przy obsłudze maszyn drogowych.

–

Odzież robocza i środki ochrony indywidualnej wymagane przy wykonaniu
robót nawierzchniowych.

–

Przepisy regulujące czas pracy.

–

Metody dokonywania obliczeń wykonanych robót.

–

Zasady transportu i składowania, magazynowania materiałów i maszyn drogo-
wych na placu budowy oraz na stanowisku pracy.

–

Techniki komunikowania się.

–

Warunki techniczno-technologiczne wykonywanej pracy.

Cechy psychofizyczne

–

Koordynacja wzrokowo-ruchowa.

–

Sprawność manualna.

–

Odporność na warunki pogodowe.

–

Uzdolnienia techniczne.

–

Dokładność.

Kwalifikacje podstawowe dla zawodu

Umiejętności

–

Dobiera osprzęt do wykonywanych zadań roboczych (K-1).

–

Sprawnie i bezpiecznie obsługuje maszyny (K-2).

–

Reguluje działania mechanizmów maszyn drogowych (K-1).

–

Przygotowuje zgodnie z dokumentacją techniczną koryto drogi pod wszelkiego
rodzaju nawierzchnie za pomocą równiarek (K-2).

–

Posługuje się recepturami dotyczącymi sposobu wykonania mas na nawierzch-
nię (K-2).

–

Przygotowuje materiał do wykonania nawierzchni, dokonuje obróbki materia-
łów, sporządza masy bitumiczne zgodnie z recepturą lub instrukcją producenta
(K-2).

–

Prawidłowo i bezpiecznie obsługuje maszyny i urządzenia do wykonania mas
betonowych i bitumicznych (K-2).

–

Wykonuje podbudowy z mas bitumicznych i betonowych za pomocą rozścieła-
cza (K-2).

15

–

Posługuje się projektem w zakresie odczytywania sposobu oznakowania po-
ziomego (K-2).

–

Przygotowuje materiały do malowania i oznakowania nawierzchni oraz spraw-
dza jakość materiałów (K-2).

–

Rozpoznaje materiały do wykonywania remontów nawierzchni (K-2).

–

Identyfikuje spękania i inne uszkodzenia powierzchniowe (K-2).

–

Prawidłowo i bezpiecznie obsługuje maszyny drogowe (K-2).

–

Tankuje paliwo zgodnie z zasadami ppoż. (K-2).

–

Rozlicza zużyte materiały pędne i smarne wg obowiązujących norm (K-2).

–

Przestrzega parametrów technicznych pracy otaczarki i węzła betoniarskiego
(K-2).

–

Wykonuje naprawy i konserwację nawierzchni bitumicznych i betonowych
(K-2).

–

Dobiera parametry pracy obsługiwanych maszyn drogowych (K-1).

–

Ustawia parametry pracy obsługiwanych maszyn drogowych (K-1).

–

Wykonuje i dostarcza do laboratorium próbki mas betonowych i bitumicznych
(K-2).

–

Wykonuje obsługę magazynową maszyn sezonowo wyłączonych z eksploatacji
(K-1).

–

Oblicza zużyty do produkcji materiał (K-2).

–

Stosuje normy i zasady technologiczne (K-2).

Wiadomości

–

Dokumentacja techniczna maszyn (K-1).

–

Materiały, narzędzia, maszyny oraz przyrządy pomiarowe przy zgarnianiu
i przepychaniu gruntów (K-2).

–

Zasady wykonywania warstw konstrukcyjnych (K-2).

–

Sposoby wytwarzania mas betonowych i asfaltobetonowych (K-2).

–

Zasady układania mas betonowych, asfaltobetonowych i ich receptury (K-2).

–

Dokumentacja oznakowania nawierzchni drogowej (K-2).

–

Rodzaje materiałów, narzędzi, maszyn oraz przyrządów pomiarowych do ma-
lowania nawierzchni (K-2).

–

Zasady wykonywania różnego rodzaju linii (K-2).

–

Zasady wykonywania remontów dróg z wykorzystaniem odpowiednich ma-
szyn przeznaczonych do remontu (K-2).

–

Metody przygotowania odcinków dróg do remontu (K-2).

–

Obmiary powykonawcze remontowanych nawierzchni (K-2).

–

Cechy fizyczne materiałów używanych w produkcji (K-2).

–

Receptury i skutki ich nieprzestrzegania (K-2).

–

Obowiązujące normy zakładowe zużycia materiałów eksploatacyjnych (K-1).

–

Rodzaje i cechy fizyczne gruntów (K-2).

–

Oznaczenia geodezyjne w terenie (K-2).

16

–

Materiały, narzędzia, sprzęt, maszyny oraz przyrządy pomiarowe do wykony-
wania danej produkcji (K-1).

–

Budowa i zasada działania otaczarki i węzła betoniarskiego (K-2).

–

Obmiary powykonawcze remontowanych nawierzchni (K-2).

–

Zasady współpracy z laboratorium (K-2).

–

Zakres wykonywanych czynności obsługi technicznej (K-1).

–

Normy zużycia materiałów (K-1).

–

Proces technologiczny i jego parametry (K-2).

Cechy psychofizyczne

–

Ostrość wzroku (K-2).

–

Rozróżnianie barw (K-2).

–

Widzenie o zmroku (K-2).

–

Podzielność uwagi (K-2).

–

Zdolność pracy w warunkach monotonnych (K-2).

–

Łatwość podporządkowania się (K-2).

Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

– Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

– Nie zidentyfikowano.