.RQFHSFMDPHWRG\RFHQ\U\]\NDZSU]HGVLZ]LFLDFK

informatycznych

:RMFLHFK0DFKDáD-HU]\6WDQLN

:RMVNRZD$NDGHPLD7HFKQLF]QD:\G]LDá&\EHUQHW\NL,QVW\WXW6\VWHPyZ,QIRUPDW\F]Q\FK

e–mail:

[e-mail]

,

[e-mail]

Abstrakt

: DUW\NXOH SU]HGVWDZLRQR VSRVyE NRQVWUXRZDQLD L Z\]QDF]DQLD ZDUWRFL PLDU\ SRZRG]HQLD

UHDOL]DFML SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR ]ZDQHM ZVND(QLNLHP ]DJUR*HQLD SU]HGVLZ]LFLD

LQIRUPDW\F]QHJR :DUWRü WHJR ZVND(QLND MHVW REOLF]DQD QD SRGVWDZLH W]Z VSUDZF]\FK L Z\NRQDZF]\FK

F]\QQLNyZ ]DJUR*HQLD NWyUH VWDQRZL DJUHJDFM Uy*Q\FK U\]\N LGHQW\ILNRZDQ\FK L RFHQLDQ\FK ]
wykorzystaniem tradycyjnych metod.

:SURZDG]HQLH Z SUREOHPDW\N U\]\ND Z SU]HGVLZ]LFLDFK

informatycznych

: OLWHUDWXU]H GRW\F]FHM U\]\ND Z SU]HGVLZ]LFLDFK LQIRUPDW\F]Q\FK PR*QD ]QDOH(ü ZLHOH

G\VNXVMLGRW\F]F\FKGHILQLFMLSRMFLDU\]\ND:V]\VF\DXWRU]\W\FKG\VNXVMLVMHGQDN]JRGQLFR

GRIDNWX*HU\]\NR]DZV]HFKDUDNWHU\]RZDQHMHVWSU]H]GZDHOHPHQW\

•

1LHSHZQRü ± ]GDU]HQLH NWyUH SRZRGXMH XU]HF]\ZLVWQLHQLH U\]\ND PR*H OHF] QLH PXVL

Z\VWSLü 5\]\NR NWyUHJR XU]HF]\ZLVWQLHQLH MHVW SHZQH Z SRZLQQR E\ü

NODV\ILNRZDQHMDNRRJUDQLF]HQLHUHDOL]DFMLSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

•

6NXWNL±XU]HF]\ZLVWQLHQLHVLU\]\NDSRZRGXMHZ\VWSLHQLHQHJDW\ZQ\FKNRQVHNZHQFMLOXE
strat.

'REUD GHILQLFMD U\]\ND ]RVWDáD SU]HGVWDZLRQD Z GRNXPHQFLH ÄAustarlian Standard on Risk

0DQDJHPHQW´ $61=6 Z NWyU\P U\]\NR MHVW GHILQLRZDQH MDNR ÄV]DQVD MDNLHJR

Z\GDU]HQLDNWyUHEG]LHPLDáRZSá\ZQDUHDOL]DFM]DPLHU]RQHJRFHOX´

5\]\NR MHVW QLHRGáF]Q\P HOHPHQWHP UHDOL]DFML ND*GHJR SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR

GODWHJR SURIHVMRQDOQH SRGHMFLH GR SU]HGVLZ]Lü LQIRUPDW\F]Q\FK Z\PDJD VWRVRZDQLD SU]H]

NLHURZQLND SURMHNWX VNXWHF]QHM PHWRG\ ]DU]G]DQLD U\]\NLHP -HGQ\P ] EDUG]LHM ]QDQ\FK

SDUDG\JPDWyZ ]DU]G]DQLD U\]\NLHP Z SU]HGVLZ]LFLDFK LQIRUPDW\F]Q\FK MHVW SDUDG\JPDW
opracowany przez Software Engineering Institute (SEI) na Carnegie Mellon University (rys. 1).

3U]HGVWDZLRQ\ SDUDG\JPDW UHSUH]HQWRZDQ\ MHVW V\PEROLF]QLH SU]H] RNUJ GOD SRGNUHOHQLD

FLJáRFLSURFHVX]DU]G]DQLDU\]\NLHPDáXNLZVND]XMORJLF]QHLF]DVRZHQDVWSVWZRSU]HSá\ZX

LQIRUPDFMLPLG]\SRV]F]HJyOQ\PLF]\QQRFLDPLUHDOL]RZDQ\PLZSURFHVLH]DU]G]DQLDU\]\NLHP

&HQWUDOQ\P HOHPHQWHP Z PRGHOX ]DU]G]DQLD U\]\NLHP MHVW NRPXQLNDFMD SRQLHZD* EH]

HIHNW\ZQ\FK PHWRG NRPXQLNRZDQLD *DGQH SRGHMFLH GR ]DU]G]DQLD U\]\NLHP QLH XPR*OLZL

RVLJQLFLDVXNFHVX:\PLDQDLQIRUPDFMLRU\]\NXQDUy*Q\FKSR]LRPDFKRUJDQL]DFMLLVWRWQ\FKGOD

HIHNW\ZQHJRZ\NRQ\ZDQLDG]LDáDZUDPDFK]DU]G]DQLDU\]\NLHPMHVWQLH]Z\NOHLVWRWQD]SXQNWX

ZLG]HQLDSRZRG]HQLDFDáRFLSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

,GHQW\ILNDFMD U\]\ND MHVW ÄLQZHQWDU\]DFM´ SRWHQFMDOQ\FK ]DJUR*H ]DQLP EG RQH Z\ZLHUDü

ZSá\Z QD UHDOL]DFM SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR 5H]XOWDWHP WHM F]\QQRFL MHVW OLVWD

VSHF\ILF]Q\FKGODGDQHJRSU]HGVLZ]LFLDHOHPHQWyZU\]\ND

$QDOL]D U\]\ND SROHJD QD GRNáDGQ\P ]EDGDQLX ZV]\VWNLFK ]LGHQW\ILNRZDQ\FK U\]\N Z FHOX

SU]HNV]WDáFHQLD LQIRUPDFML R SRWHQFMDOQ\FK U\]\NDFK Z LQIRUPDFM GHF\]\MQ 'OD ND*GHJR

]LGHQW\ILNRZDQHJR U\]\ND RFHQLDQH MHVW SUDZGRSRGRELHVWZR MHJR Z\VWSLHQLD L UR]PLDU

SRWHQFMDOQ\FK VWDUW 5R]ZD*D VL UyZQLH* VNXWNL MHGQRF]HVQHJR XU]HF]\ZLVWQLHQLD VL NLONX
elementów ryzyka.

242

:RMFLHFK0DFKDáD-HU]\6WDQLN

5\V0RGHO]DU]G]DQLDU\]\NLHPSURSRQRZDQ\SU]H]

Software Engineering Institute

3ODQRZDQLH U\]\ND SROHJD QD Z\NRU]\VWDQLX LQIRUPDFML R U\]\NDFK Z Uy*Q\FK GHF\]MDFK L

G]LDáDQLDFK PDMF\FK QD FHOX ]áDJRG]HQLH VNXWNyZ XU]HF]\ZLVWQLHQLD VL U\]\N 'OD ND*GHJR

HOHPHQWX U\]\ND SRZLQLHQ E\ü RNUHORQ\ VSRVyE SRVWSRZDQLD QS áDJRG]HQLH XQLNDQLH

DNFHSWDFMDWUDQVIHUSRJáELRQDDQDOL]DU\]\ND

OHG]HQLH U\]\ND UHDOL]RZDQH MHVW SRSU]H] PRQLWRURZDQLH VWDWXVX U\]\N RUD] G]LDáD

UR]SRF]W\FKZFHOXáDJRG]HQLDOXEXQLNDQLDU\]\ND

6WHURZDQLHU\]\NLHPMHVWF]\QQRFLSROHJDMFQDNRU\JRZDQLXRGFK\OHRGSU]HZLG\ZDQ\FK

UH]XOWDWyZG]LDáDSRGMW\FKZFHOXáDJRG]HQLDOXEXQLNDQLDU\]\ND

'ZLHSLHUZV]HF]\QQRFLLGHQW\ILNDFMDLDQDOL]DPR*QDRNUHOLüMDNRG]LDáDQLD]PLHU]DMFHGR

RFHQ\U\]\NDDZ\NRQ\ZDQLHSR]RVWDá\FKF]\QQRFLSODQRZDQLHOHG]HQLHLVWHURZDQLH]PLHU]D

GRREQL*DQLDU\]\ND

: GDOV]HM F]FL DUW\NXáX SU]HGVWDZLRQR NRQFHSFM PHWRG\ RFHQ\ U\]\ND FR Z NRQWHNFLH

RSLVDQHJRZ\*HMPRGHOX]DU]G]DQLDU\]\NLHPR]QDF]DNRQFHSFMLGHQW\ILNDFMLLDQDOL]\U\]\ND

2. Identyfikacja i analiza ryzyka

6WRVRZDQHZSUDNW\FHPHWRG\LGHQW\ILNDFMLU\]\NDVZVZRMHMLVWRFLHEDUG]RSRGREQHGRVLHELH

± SROHJDM RQH QD XWZRU]HQLX OLVW\ (UyGHá SRWHQFMDOQ\FK U\]\N GOD NRQNUHWQHJR SU]HGVLZ]LFLD

LQIRUPDW\F]QHJR/LVWDWDNDF]VWRMHVWSU]HNV]WDáFDQDGRSHZQHMVWUXNWXU\KLHUDUFKLF]QHM3RQL*HM
przedstawiono fragment takiej struktury.

1.

URGRZLVNRZ\WZDU]DQLD

1.1.

Proces wytwarzania:

1.1.1.

....

1.1.2.

....

1.2.

3URFHV]DU]G]DQLDSU]HGVLZ]LFLHP
1.2.1.

Planowanie

.RQFHSFMDPHWRG\RFHQ\U\]\NDZSU]HGVLZ]LFLDFKLQIRUPDW\F]Q\FK

243

1.2.2.

Organizacja projektu

1.2.3.

....

1.2.4.

....

1.3.

....

1.4.

....

2.

....

'R ND*GHJR HOHPHQWDUQHJR (UyGáD U\]\ND QDOH*\ GRáF]\ü S\WDQLH OXE OLVW S\WD NWyUH

XPR*OLZL LGHQW\ILNDFM U\]\N ]ZL]DQ\FK ] GDQ\P (UyGáHP 5\]\ND ]ZL]DQH ] SODQRZDQLHP

RUD]RUJDQL]DFMSURMHNWXPRJE\ü]LGHQW\ILNRZDQHQDSRGVWDZLHQDVWSXMFHMOLVW\

S\WD

1.2.1.

Planowanie:

1.2.1.1.

&]\SU]HGVLZ]LFLHMHVW]DU]G]DQH]JRGQLH]SODQHP"

1.2.1.2.

&]\SODQSU]HGVLZ]LFLDSRGOHJDUHRUJDQL]DFMLVWRVRZQLHGRRNROLF]QRFL"

1.2.1.3.

&]\ND*G\SR]LRP]HVSRáXZ\NRQDZF]HJRMHVWXZ]JOGQLDQ\ZSODQRZDQLX]DGD"

1.2.1.4.

&]\GOD]QDQ\FKU\]\N]RVWDá\XWZRU]RQHSODQ\DZDU\MQH"

1.2.2.

Organizacja projektu:

1.2.2.1.

&]\RUJDQL]DFMDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRMHVWHIHNW\ZQD"

1.2.2.2.

&]\ZV]\VF\F]áRQNRZLH]HVSRáXZ\NRQDZF]HJRGREU]HUR]XPLHMVZRMHUROHLUROH

LQQ\FKF]áRQNyZ"

1.2.2.3.

&]\ ZV]\VF\ F]áRQNRZLH ]HVSRáX Z\NRQDZF]HJR GREU]H UR]XPLHM ]DNUHV

RGSRZLHG]LDOQRFLVZRMHMRUD]LQQ\FKF]áRQNyZ]HVSRáX"

3U]\JRWRZDQLH Z\F]HUSXMFHJR NZHVWLRQDULXV]D XPR*OLZLDMFHJR LGHQW\ILNDFM ZV]\VWNLFK

SRWHQFMDOQ\FK U\]\N QLH MHVW WU\ZLDOQH : OLWHUDWXU]H PR*QD ]QDOH(ü ZLHOH Uy*Q\FK V]DEORQyZ

NZHVWLRQDULXV]\ VáX*F\FK LGHQW\ILNDFML U\]\ND NWyUH Z UD]LH SRWU]HE\ PRJ E\ü UR]V]HU]RQD R

V]F]HJyOQH S\WDQLD Z\QLNDMFH ] VSHF\ILNL GDQHJR SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR 0LPR *H

SU]\JRWRZDQLHZáDFLZHJRNZHVWLRQDULXV]DRUD]X]\VNDQLHZ\F]HUSXMF\FKRGSRZLHG]LQD]DZDUWH

Z QLP S\WDQLD MHVW EDUG]R SUDFRFKáRQQH QS NZHVWLRQDULXV] LGHQW\ILNDFML U\]\ND SU]\JRWRZDQ\

SU]H] 6(, ]DZLHUD RN V]F]HJyáRZ\FK S\WD WR WUXGQR VRELH Z\REUD]Lü LQQ\ VSRVyE
identyfikacji wszystkich ryzyk.

&]\QQRFL QDVWSXMF SR LGHQW\ILNDFMD U\]\ND MHVW MHJR DQDOL]D F]\OL SU]HNV]WDáFHQLH

LQIRUPDFMLR]LGHQW\ILNRZDQ\FKU\]\NDFKZLQIRUPDFMGHF\]\MQRNUHOHQLHSUDZGRSRGRELHVWZD

Z\VWSLHQLD L RFHQD UR]PLDUX VWUDW : W\P PLHMVFX PR*QD SRVWDZLü S\WDQLH F]\ NLHURZQLN

SURMHNWX MHVW Z VWDQLH OHG]Lü WDN GX* LORü F]\QQLNyZ ZSá\ZDMF\FK QD SRZRG]HQLH

SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR " 1DZHW MHOL RGSRZLHG( QD WR S\WDQLH MHVW SR]\W\ZQD WR ]

SHZQRFLND*G\NLHURZQLNSURMHNWXFKFLDáE\PSRVLDGDüEDUG]LHMV\QWHW\F]QLQIRUPDFMGRW\F]F

V]DQV\SRZRG]HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

:VND(QLN]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

.D*GH SU]HGVLZ]LFLH LQIRUPDW\F]QH MHVW UHDOL]RZDQH Z XVWDORQHM NRQILJXUDFML NOLHQW ±

Z\NRQDZFD 3U]HGVWDZLFLHOH Z\VRNLHJR V]F]HEOD REX VWURQ WDNLHM NRQILJXUDFML V ]DLQWHUHVRZDQL

DNWXDOQ\PLV]DQVDPLSRZRG]HQLDUHDOL]RZDQHJRSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR.RQLHF]QDMHVW

244

:RMFLHFK0DFKDáD-HU]\6WDQLN

]DWHP V\QWHW\F]QD PLDUD WDNLHM V]DQV\ NWyU PR*QD RNUHOLü MDNR ZVND(QLN ]DJUR*HQLD

SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR :VND(QLN WDNL SRZLQLHQ PLHü GZLH VNáDGRZH UHSUH]HQWXMFH
odpowiednio:

•

stan motywacji

NRQILJXUDFML NOLHQW ± Z\NRQDZFD GR SRP\OQHJR ]DNRF]HQLD

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

•

VWDQPR*OLZRFLZ\NRQDZF]\FKNRQILJXUDFMLNOLHQW±Z\NRQDZFDSRP\OQHJR]DNRF]HQLD

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

5\VXQHN SU]HGVWDZLD SURSR]\FM ]REUD]RZDQLD ZVND(QLND ]DJUR*HQLD ZUD] ] LQWHUSUHWDFM

ZDUWRFLMHJRVNáDGRZ\FKSU]\]DáR*HQLX*HZDUWRüND*GHMVNáDGRZHMGDVLZ\UD]LüZSRVWDFL
liczby z zakresu [-10..10]).

5\V=REUD]RZDQLHZVND(QLND]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

:\]QDF]HQLH ZDUWRFL ZVND(QLND ]DJUR*HQLD EH]SRUHGQLR QD SRGVWDZLH OLVW\

]LGHQW\ILNRZDQ\FKU\]\NUDF]HMQLHMHVWPR*OLZHQDOH*\]DWHPZSURZDG]LüSRUHGQLSR]LRPPLDU

RSLVXMF\FKV]DQVSRZRG]HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR:DUWRüVNáDGRZ\FKZVND(QLND

]DJUR*HQLD PRW\ZDFMD L PR*OLZRFL PR*H E\ü Z\]QDF]RQD QD SRGVWDZLH ZDUWRFL W]Z

VSUDZF]\FK L Z\NRQDZF]\FK F]\QQLNyZ ]DJUR*HQLD SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR &]\QQLNL

VSUDZF]H]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRRSLVXMWHHOHPHQW\G]LDáDOQRFLNRQILJXUDFML

NOLHQW±Z\NRQDZFDRUD]WHZáDFLZRFLFHFK\WHMNRQILJXUDFMLNWyUHJHQHUXMSU]\F]\Q\XSDGNX

OXE SRZRG]HQLD SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR &]\QQLNL Z\NRQDZF]H ]DJUR*HQLD

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRRSLVXMWHHOHPHQW\G]LDáDOQRFLNRQILJXUDFMLNOLHQW±Z\NRQDZFD

RUD] WH ZáDFLZRFL FHFK\ WHM NRQILJXUDFML NWyUH RNUHODM IL]\F]Q UHDOL]RZDOQRü

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR,ORüF]\QQLNyZVSUDZF]\FKLZ\NRQDZF]\FKSRZLQQDE\üWDN

GREUDQD DE\ ]ELyU ZDUWRFL W\FK F]\QQLNyZ XVWDORQ\ GOD RNUHORQHM FKZLOL E\á UyZQLH GREU

LQIRUPDFMGHF\]\MQGODNLHURZQLNDSURMHNWXMDNZDUWRüZVND(QLND]DJUR*HQLDDOHMHGQRF]HQLH

QLH SRZLQLHQ ]ZLHUDü ]E\W GX*R LQIRUPDFML V]F]HJyáRZ\FK ± LORü F]\QQLNyZ VSUDZF]\FK L

Z\NRQDZF]\FKSRZLQQD]ZLHUDüVLZSU]HG]LDOHRGRNGRRN

3U]\ WDN RNUHORQHM VHPDQW\FH VSUDZF]\FK L Z\NRQDZF]\FK F]\QQLNyZ ]DJUR*HQLD

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRRF]\ZLVW\PZ\GDMHVLIDNWREOLF]HQLDZDUWRFLVWDQXPRW\ZDFML

NRQILJXUDFMLNOLHQW±Z\NRQDZFDQDSRGVWDZLH]ELRUXZDUWRFLF]\QQLNyZVSUDZF]\FK]DJUR*HQLD

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRDZDUWRFLVWDQXPR*OLZRFLZ\NRQDZF]\FKNRQILJXUDFMLNOLHQW±

Z\NRQDZFD QD SRGVWDZLH ]ELRUX ZDUWRFL F]\QQLNyZ Z\NRQDZF]\FK ]DJUR*HQLD SU]HGVLZ]LFLD

-2
-4
-6
-8

-10

0

Bardzo mocno korzystny dla przedsi

wzi

FLD

Mocno korzystny dla przedsi

wzi

FLD

Dostatecznie korzystny dla przedsi

wzi

FLD

Zauwa

*

alnie korzystny dla przedsi

Z]LFLD

Nieznacznie korzystny dla przedsi

wzi

FLD

Nieznacznie niekorzystny dla przedsi

wzi

FLD

Zauwa

*

alnie niekorzystny dla przedsi

Z]LFLD

Dostatecznie niekorzystny dla przedsi

wzi

FLD

Mocno niekorzystny dla przedsi

wzi

FLD

Bardzo mocno niekorzystny dla przedsi

wzi

FLD

Oboj

tny dla przedsi

Z]LFLD

10

8
6
4
2

Motywacja Mo

*OLZRFL

Wska

(

nik zagro

*HQLD

.RQFHSFMDPHWRG\RFHQ\U\]\NDZSU]HGVLZ]LFLDFKLQIRUPDW\F]Q\FK

245

LQIRUPDW\F]QHJR=NROHLZDUWRFLF]\QQLNyZVSUDZF]\FKLZ\NRQDZF]\FKPRJE\üZ\]QDF]RQH

QD SRGVWDZLH OLVW\ ]LGHQW\ILNRZDQ\FK U\]\N NWyUH EG]LHP\ QD]\ZDü F]\QQLNDPL SLHUZRWQ\PL

]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR:W\PFHOXGODND*GHJR]LGHQW\ILNRZDQHJRU\]\ND

F]\QQLNDSLHUZRWQHJRQDOH*\RNUHOLü

•

F]\GDQ\F]\QQLNSLHUZRWQ\ZSá\ZDQDRNUHORQ\F]\QQLNVSUDZF]\F]\Z\NRQDZF]\"

•

OLF]ERNUHODMFELH*F\VWRSLHXU]HF]\ZLVWQLHQLDVLGDQHJRU\]\ND

•

MDN GDQ\ F]\QQLN SLHUZRWQ\ ZSá\ZD QD RNUHORQ\ F]\QQLN VSUDZF]\ Z\NRQDZF]\ ±
powoduje jego wzrost czy spadek ?

4. Sposób ob

OLF]DQLDZDUWRFLF]\QQLNyZVSUDZF]\FK

i

Z\NRQDZF]\FKRUD]ZVND(QLND]DJUR*HQLD

-DN SRND]DQR Z SRSU]HGQLP UR]G]LDOH F]\QQLNL SLHUZRWQH ]DJUR*HQLD SU]HGVLZ]LFLD

LQIRUPDW\F]QHJR PRJ E\ü RNUHORQH QD SRGVWDZLH NZHVWLRQDULXV]\ LGHQW\ILNDFML U\]\ND =DWHP

LORü F]\QQLNyZ SLHUZRWQ\FK PR*H E\ü Z SU]\EOL*HQLX UyZQD LORFL S\WD ]DZDUW\FK Z

NZHVWLRQDULXV]XLGHQW\ILNDFMLU\]\NDDZLFSU]HGVWDZLHQLHDQDOL]\ND*GHJRF]\QQLNDSLHUZRWQHJR

RUD] VSRVREX SU]HNV]WDáFHQLD ZV]\VWNLFK F]\QQLNyZ SLHUZRWQ\FK Z F]\QQLNL VSUDZF]H L

Z\NRQDZF]HQLHMHVWPR*OLZHZQLQLHMV]\PRSUDFRZDQLX

1LHZWSOLZLH MHGQ\P ] F]\QQLNyZ ZSá\ZDMF\FK QD SRZRG]HQLH SU]HGVLZ]LFLD

LQIRUPDW\F]QHJRVGREU]HVIRUPXáRZDQHLXGRNXPHQWRZDQHZ\PDJDQLD*HQHUDOQLHZ\PDJDQLD

QLHVWDQRZLRIL]\F]Q\FKPR*OLZRFLDFKUHDOL]DFMLSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRDOHUDF]HMV

SRWHQFMDáHP ZSá\ZDMF\P QD SRZRG]HQLH SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR 7DN ZLF MHGQ\P ]

F]\QQLNyZVSUDZF]\FK]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJREG]LHÄMDNRüZ\PDJD´

.D*GDVSHF\ILNDFMDZ\PDJDPR*HE\üRFHQLRQDQS]SXQNWXZLG]HQLDVWDELOQRFLSHáQRFL

MDVQRFL L VSU]HF]QRFL Z\PDJD :\PLHQLRQH DWU\EXW\ Z\PDJD VWDQRZL ]DWHP F]\QQLNL

SLHUZRWQH ]DJUR*HQLD SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR 3U]\EOL*RQD RFHQD W\FK DWU\EXWyZ PR*H

E\ü]UHDOL]RZDQDSU]\X*\FLXQDVWSXMFHJRNZHVWLRQDULXV]D

•

6WDELOQRüZ\PDJD

StaW

):

•

4 - wymagania bardzo stabilne, gwarantowane dokumentami uzgodnionymi i podpisanymi
przez przedstawicieli wysokiego szczebla ze strony klienta i wykonawcy;

•

3 - wymagania stabilne, zdefiniowane w analitycznych dokumentach roboczych;

•

PDáDVWDELOQRüZ\PDJD±QLHIRUPDOQHX]JRGQLHQLDPLG]\]HVSRáHPZ\NRQDZF]\P

DX*\WNRZQLNLHPNRFRZ\P

•

±GX*D]PLHQQRüZ\PDJDEUDNSHáQHMNRQFHSFMLV\VWHPX]HVWURQ\NOLHQWD

•

3HáQRüZ\PDJD

3Há:

):

•

Z\PDJDQLD SHáQH GOD ND*GHJR IUDJPHQWX V\VWHPX ]GHILQLRZDQH QD ZV]\VWNLFK

SR]LRPDFKRJyOQRFL

•

EUDNGUXJRU]GQ\FKZ\PDJDGODZ\EUDQ\FKHOHPHQWyZV\VWHPX

•

EUDNLVWRWQ\FKZ\PDJDGODQLHNWyU\FKNOXF]RZ\FKHOHPHQWyZV\VWHPX

•

EUDN]DVDGQLF]\FKZ\PDJDXQLHPR*OLZLDMF\FKUR]SRF]FLHSUDF

•

-DVQRüZ\PDJD

JasW

):

246

:RMFLHFK0DFKDáD-HU]\6WDQLN

•

Z\PDJDQLD MDVQH ]UR]XPLDáH GOD ZV]\VWNLFK ]DLQWHUHVRZDQ\FK F]áRQNyZ ]HVSRáX
wykonawczego;

•

QLHMDVQHVIRUPXáRZDQLHGUXJRU]GQ\FKZ\PDJDGODZ\EUDQ\FKHOHPHQWyZV\VWHPX

•

QLHMDVQH VIRUPXáRZDQLH LVWRWQ\FK Z\PDJD GOD QLHNWyU\FK NOXF]RZ\FK HOHPHQWyZ
systemu;

•

QLHMDVQHVIRUPXáRZDQLH]DVDGQLF]\FKZ\PDJDXQLHPR*OLZLDMFHUR]SRF]FLHSUDF

•

6SU]HF]QRüZ\PDJD

SprW

):

•

VSU]HF]QRü]DVDGQLF]\FKZ\PDJDXQLHPR*OLZLDMFDUHDOL]DFMV\VWHPX

•

VSU]HF]QRü LVWRWQ\FK Z\PDJD Z\PDJDMFD GRNáDGQHJR VSUHF\]RZDQLD Z\PDJD

X*\WNRZQLND

•

VSU]HF]QRüZ\PDJDGUXJRU]GQ\FKNWyUHQLHPDMZLNV]HJRZSá\ZXQDUHDOL]DFM
systemu;

•

EUDNVSU]HF]Q\FKZ\PDJD

=DNáDGDMF *H VWDELOQRü SHáQRü MDVQRü L VSU]HF]QRü Z\PDJD Z SHáQL RNUHOD MDNRü

]GHILQLRZDQ\FK Z\PDJD PR*QD VNRQVWUXRZDü IRUPXá UHSUH]HQWXMF ZDUWRü F]\QQLND

VSUDZF]HJRÄMDNRüZ\PDJD´

JakWym

):

JakWym = (StaW

×

3Há:×

JasW) / SprW

a = 0,25

≤

JakWym

≤

64 = b

3RQLHZD* LQQH F]\QQLNL VSUDZF]H L Z\NRQDZF]H PRJ PLHü LQQ\ ]DNUHV ZDUWRFL

dopuszczalnych (

JakWym

∈

[0,25..64]

QDOH*\GRNRQDüWDNLHMWUDQVIRUPDFMLIRUPXáGODZV]\VWNLFK

F]\QQLNyZ DE\ X]\VNDü ]DNUHV ZDUWRFL GRSXV]F]DOQ\FK >@ 8áDWZL WR SRUyZQ\ZDQLH

ZDUWRFL SRV]F]HJyOQ\FK F]\QQLNyZ PLG]\ VRE RUD] ]DSHZQL SR*GDQ\ ]DNUHV ]PLHQQRFL

Z\OLF]DQHJRZVND(QLND]DJUR*HQLDF]\OL>@

Dla czynnika

JakWym

IRUPXáDWUDQVIRUPXMFDEG]LHPLDáDQDVWSXMFSRVWDü

JakWym’ = JakWym – 9,75 + [(JakWym – 0,25) / 63,75]

×

(-43,75)

:RJyOQ\PSU]\SDGNXIRUPXáDWUDQVIRUPXMFDMHVWQDVWSXMFD

C’ = C – 10 – a + [(C – a) / (b – a)]

×

(20 – b + a)

gdzie:

•

C’

±ZDUWRüRNUHORQHJRF]\QQLNDVSUDZF]HJROXEZ\NRQDZF]HJRSRWUDQVIRUPDFML

•

C

±ZDUWRüRNUHORQHJRF]\QQLNDVSUDZF]HJROXEZ\NRQDZF]HJRSU]HGWUDQVIRUPDFM

•

a

±PLQLPDOQDGRSXV]F]DOQDZDUWRüF]\QQLND

•

b

±PDNV\PDOQDGRSXV]F]DOQDZDUWRüF]\QQLND

.RQFHSFMDPHWRG\RFHQ\U\]\NDZSU]HGVLZ]LFLDFKLQIRUPDW\F]Q\FK

247

F

L

Z

H

L

Z

3U]HGVWDZLHQLHVSRVREXREOLF]DQLDZDUWRFLZV]\VWNLFKF]\QQLNyZVSUDZF]\FKLZ\NRQDZF]\FK

Z\NUDF]DSR]DPR*OLZRFLQLQLHMV]HJRDUW\NXáXGODWHJRGDOV]HUR]ZD*DQLDEGSURZDG]RQHSU]\

QDVWSXMF\FK]DáR*HQLDFK

•

]GHILQLRZDQ\]RVWDá]ELyUF]\QQLNyZSLHUZRWQ\FK]DJUR*HQLD

P = (p

1

, p

2

,...,p

k

)

;

•

GOD ND*GHJR F]\QQLND SLHUZRWQHJR VNRQVWUXRZDQ\ ]RVWDá NZHVWLRQDULXV] RFHQ\ ZDUWRFL

GDQHJR F]\QQLND XPR*OLZLDMF\ XVWDOHQLH MHJR ELH*FHM ZDUWRFL QDOH*FHM GR SU]HG]LDáX

[a..b]

, gdzie

a = 1

,

b

±GRZROQDOLF]EDQDWXUDOQDZLNV]DRG

•

]GHILQLRZDQ\]RVWDá]ELyUF]\QQLNyZVSUDZF]\FK]DJUR*HQLD

C = (c

1

, c

2

,...,c

n

)

;

•

GOD ND*GHJR F]\QQLND VSUDZF]HJR ]GHILQLRZDQD ]RVWDáD IRUPXáD SU]HGVWDZLDMFD ]DOH*QRü

PLG]\Z\EUDQ\PLF]\QQLNDPLSLHUZRWQ\PL]DJUR*HQLDDGDQ\PF]\QQLNLHPVSUDZF]\P

•

]GHILQLRZDQ\]RVWDá]ELyUF]\QQLNyZZ\NRQDZF]\FK]DJUR*HQLD

E = (e

1

, e

2

,...,e

m

)

;

•

GOD ND*GHJR F]\QQLND VSUDZF]HJR ]GHILQLRZDQD ]RVWDáD IRUPXáD SU]HGVWDZLDMFD ]DOH*QRü

PLG]\ Z\EUDQ\PL F]\QQLNDPL SLHUZRWQ\PL ]DJUR*HQLD D GDQ\P F]\QQLNLHP
wykonawczym.

Niech

R = (M, P)

R]QDF]DZVND(QLN]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRJG]LH

•

M

∈

[-10..10]

± R]QDF]D VWDQ PRW\ZDFML GR SRP\OQHJR ]DNRF]HQLD SU]HGVLZ]LFLD

informatycznego;

•

P

∈

[-10..10]

± R]QDF]D VWDQ PR*OLZRFL Z\NRQDZF]\FK SRP\OQHJR ]DNRF]HQLD

SU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

1DMSURVWV]\P VSRVREHP XVWDOHQLD ZDUWRFL VWDQX PRW\ZDFML RUD] VWDQX PR*OLZRFL MHVW

Z\]QDF]HQLH ZDUWRFL ÄZ\SDGNRZHM RGSRZLHGQLR F]\QQLNyZ VSUDZF]\FK RUD] F]\QQLNyZ

Z\NRQDZF]\FK]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJR

gdzie:

R]QDF]DZDJLWHJRF]\QQLNDVSUDZF]HJR

R]QDF]DZDJLWHJRF]\QQLNDZ\NRQDZF]HJR

6NRQVWUXRZDQ\ZWHQVSRVyEZVND(QLN]DJUR*HQLDSU]HGVLZ]LFLDLQIRUPDW\F]QHJRMHVWGREU

PLDU V]DQV\ SRZRG]HQLD SU]HGVLZ]LFLD LQIRUPDW\F]QHJR 1LHZWSOLZLH *DGHQ ZVND(QLN QLH

]DVWSL ]GURZHJR UR]VGNX NLHURZQLND SURMHNWX NWyU\ F]VWR LQWXLF\MQLH SRGHMPXMH SHZQH

G]LDáDQLD QDSUDZF]H Z F]DVLH UHDOL]DFML SU]HGVLZ]LFLD DOH ] SHZQRFL PR*H E\ü SU]\GDWQ\ Z

Uy*Q\FKV\WXDFMDFKGHF\]\MQ\FK

Bibliografia

(

)

∑

=

×

=

Q

L

L

F

L

F

Z

0

(

)

∑

=

×

=

P

L

L

H

L

H

Z

3

248

:RMFLHFK0DFKDáD-HU]\6WDQLN

1.

Carr M., Konda S., Monarch I., Ulrich F., Walker C. – Tacxonomy Based Risk Identification, Carnegie
Mellon University Software Engineering Institute, Technical Report 1993

2. Gallagher

B.

– Software Acquisition Risk Management Key Process Area (KPA) A Guidebook, Carnegie

Mellon University Software Engineering Institute, 1999

3.

Austarlian Standard on Risk Management, AS/NZS 4360:1995

4.

Nowicki T., Najgebauer A.,

8OLFNL00DFKDáD:±2SUDFRZDQLHED]\GDQ\FKGODSRWU]HE

komputerowego wspomagania systemu wczesnego ostrzegania, Wojskowa Akademia Techniczna

:\G]LDá&\EHUQHW\NL,QVW\WXW6\VWHPyZ,QIRUPDW\F]Q\FK