SŁOWNICZEK POLSKO-NAWAJSKI

Afryka: Łizhiní Bikéyah

agat: tsé bee nátseeł
Alburquerque: Be' Eldíila Sinil

alkaliczny: łeeyáán, tááníí'
alkohol (medycyna): azee' łikoní

alkohol: tó łikoní
alpaka: dibé ghąą' ask' idii

Ameryka Płd: Shádi'ááhji Kéyah Dah Si'ánígíí
Ameryka Płn: Náhookǫsjí Kéyah Dah Si'ánígíí

Ameryka: Kéyah Dah Si'ánígíí
ancestro: anaasází

angielski: bilagáana
anglo -amerykański: bilagáana

antylopa: jádi
anus: ajilchchii'

apache chiricahua: chíshí
apache: beehai

apteka:'azee' bá hooghan
arbuz: ch' ééhjiyáán

armata: bee'eldǫǫhtsoh
arszenik: béésh łibáhá

astronom: so' neiłkaahiis
astronomia: so' naalkaah

atmosfera: níłch' i
autentyczny: naakaii

autobus szkolny: chidíłtsoi
aztecki: méhigąą

baby sitter: 'awéé'yaa'ahályání
bakteria: ch' osh doo yit' íínii

balia do prania: bii'tá'ádígisí
bastard: yátashkí

bawełna: nidik'ą
bawół: ayání

beczka: tóshjeeh
befsztyk: atsą'

benzyna: chidí bito'
bezludny: náháltsááh

bękart: yátashkí
biały: łigaii

biedny: aa hojoobá' í
binokular: bee 'adéest'į'į'

bizon: 'ayání
blisko: 'áhání

bliźniaki:naakishchíín
bliźnięta: naakishchíín

błękitnik(ptak): dólii
błoto: hashtł' ish

boczek: bisóodi bitsą'
borsuk: nahashchch'id

Boże Narodzenie: kéeshmish
bóbr: chaa'

bóbr: chaa'
ból: diniih

brąz: béésh łichí' ii
brew: 'anát'éézh

bronco: doozhǫǫhii
broń palna:bee'eldǫǫh

brud: łeezh
brudny: bisóodi

brudny: bisóodi
brzoskwinia: didzétsoh

brzuch: abid
bumerang: tsinaalk'į

bursztyn: tséjéé'
buty: ké

cedr: dilkis
cedr: gad ani' eełi

chaber (ptak): dólii
chamarra: éétsoh áłts' íísíígíí

chamizo: diwózhiiłbáíí
chancro: chách' osh

chango: mągí
chleb kasowy: niheeshgizhígíí

chleb: bááh
chłopak: dinééh

chłopczyk: dinééh
chłopiec: ashkii

chmura czarna: k' osdiłhił
chmura: k' was

Chrystus: Kéesh
chrząszcz: ch'osh

chrześcijanin katolicki: Kéesh éé' danineezígíí,
chrześcijański nie katolicki: Kéesh éé' ádaałts'

chrześcijański: Kéesh dayoodláanii
chrześcijaństwo: éé' neishoodíí binahagha'

chumbera: hosh niteelí
chuparrosa: dah yiitąhí

ciało: ats' iis
ciastko: bááh łikaní

cień: ch' ahaah' och
cięciwa łuku: 'ałtįįtł'óól

cipa: ajóózh
Comanche: anaałání

cudzołóstwo: ádihyé
cudzołóstwo: adilyé

cukier: áshh łikan
cukierek: 'ałk'ésdisí

cykada: wíineeshch'dii
cyprys: dilk' is

cytryna: ch' il łitsooí dík' ozhídíí
czarny: łizhiní

czarownica: adiłgashii
czekolada: ałk' ésdisí

czerwone wino: ch' il na' ał' o' ii bito'
czerwony (karminowy): łichíí'

czerwony: łichíí'
człowiek biały: bilagáana

człowiek: hastiin
czterdzieści: dizdiin

czternaście: dííts' áadah
cztery: dįį'

czwartek: di' i nda' anish
ćma: 'iichi'ąhii

danineezígíí
danineezígíí

daszki: ach' íí'
dąb: tséch' il

deszcz: níłtsą
deszczówka: niłtsątoo'

diabeł: ch' diitah
dialekt: bizaad

dłoń: 'álátł'ááh
do widzenia: hágóónce'

dobrze: ąą'
dom: hooghan

dom: kin
drobny: yáázh

drut: béésh'ałtso'ózí
drzewo opałowe: chizh

drzewo: tsin
Durango: Kin Lánítsoh

duża ryba: łóó'tshohdawne lata: są
duży: ...tsoh

dwa: naaki
dwutlenek węgla: níłch' i díí' idígíí

dym: lid
dział: bee'eldǫǫhtsoh

działo: tséyi', tsékooh
dzieci: 'ałchíní

dziecięca: at' éed
dziecięcy: ashkii

dzień:įį
dziesięć: neeznáá

dziewczyn(k)a: at'ééd
dziewięć:náhást'éí

dziki koń: doozhǫǫhii
dziki: ałchin

dzikie konie: łįį'da'ałchini
dziś: díí

dziura: 'ahoodzą
Dźwięcząca: Náháltsááh Bito'

ekologia: hózhóogo iiná
Europa: BééshBich'ahníí Bikéya

fajka tytoniowa: nát'ostse'
filiżanka: bąąch ha'íízhahí

Flagstaff: Kin Lání
fotograf: i' elyaa

fotografia: 'e'el'įįgi
galápago: ch' ééh

garnek: 'ásaa'
gaz: níłch' i łikoní

gąsienica: ch' osh diił' ooí
genitalia męskie: 'acho'

gips: łeezh łigaaí
glin: béésh aszólígíí

glina: bis, hashtł' ish dits' idí
głód: dichin

gopher: na'azísí
gorąca woda: sido tó

gorączka: hado
goryl: mągítsoh

gorzki: dik' óózh
gość: ch' aa naagháhí

góra: dził
gówno: chąą'

grad: nahałtin
Greasewood: Díwózhii Bii' Tó

grejpfrut: ch' il łitsxooí
grot strzały: k'aabéésh

grota: tséníí'
gruszka: bitsee' hólóní

grzechotka: 'aghááł
grzywa: 'atsiigha'

gwiazda: sǫ'
gwiazdy: sǫ'

havasupai: góóhníinii
hermafrodyta: nádleeh

hiszpański -meksykański: naakaii
hiszpański: naakaii, naakaiik' ehjí

hiszpański: naakaiik' ehjí
hopi: ayahkinii

hotel: da'nijahígíí
hualpai: góóhníinii

i (zjednoczenie): áádóó
i: dáó

igła: tsah
Ignacio: Bíina

íísígíí
imię: yízhí

indyk: dązhii
insekt: ch'osh

irys(kwiat): niteel bit'ąą'łanígíí
itacate: ch' iyáán

Iyanbito: Ayáni Bito'
jabłko: bilasáánaa

Jadalnia: da'adąągóne'
jagnię: dibé

jagnię: dibé yázhi
jagoda/jagody: didzé

jaguar: mósítsoh
jaguar: náshóítsoh łikizhi

jajko: ayezhii
jak się nazywasz?: haash yinílyé?

jałowiec: gad
jama: do' áán

jar: tsékooh, tséyi'
jaskinia: do' áán

jaskółka: i' elneeh
jaszczurka: na'ash'iiłbáhí

jeden: łáá' íí/t'ááłá'íí
jeleń: bįįh

jesień: aak' eego
jest: seis

jeśli: ouu'
jezioro: be'ák'id

jezioro: tooh
jezioro: tónteel

jeżozwierz: dahsání
język (mowa): bizaad

język (organ): atsoo'
język angielski: bilagáana bizaad

język apache: beehai bizaad
język hiszpański: naakaii bizaad

język meksykański: méhigąą bizaad
język navajo: diné bizaad

jilgish bi' áád
jogurt: abe'neess'k'ih

jorongo: éé' nééz
jutro: yiskąągo

kaczka: naal'eełí
kajman: bitsee' yee adiłhalii

kakao: gohwééh hashtł' ishí
kaktus: hosh

kalafior: ch' il łigaaí
kał: chąą'

kapelusz: ch' aha
kastylijski (język): naakaii bizaad

kastylijski: naakaiik' ehjí
katolicki: Kéesh éé' danineezígíí

katolicyzm: Kéesh éé' neishoodíí binahagha'
kawa: gohwééh

kawa: gohwééh, ahwééh
kąpać się: na'bé

kąpiel: chąą' báhooghan
Kéesh dayoodláanii

kiełbasa: ach' íí' bisóodi bitsą'
kiła: chách' osh

kiszka: ach' íí'
klacz: łįįtsa'ii

knur: bisóodi
kobieta: asdzáán/ásdzání

kogut: na' ahóóhaiką'
kojot: mą' ii

koliber: dah yiitąhí
kołdra: éétsoh

koło zębate: deestsiin
kołyska: awééts'áál

kometa: so' tsoh jóhanaa' éí yináalwołígíí
komin: ch' íláyi'

konkretny: tsé nádleehé
konstelacja: so' łání

koń: ł'įį
kopalnia: ma' agééd

kora: akásht' óózh
koszula: éé'

kość: ts' in
kot: gídí

kot: mósí
koza: tłízí

koźlę: tłízí yázhí
kożuch: éétsoh áłts' íísíígíí

krew: dił
krokodyl: bitsee' yee adiłhalii

krowa: béégashii
królik: gah

kruk: gáagii
krzew: ch' il

krzyczeć: d'l'ghosh
ksiądz: éé' neishoodíí

książka/książki: naaltsoos
książki dla dzieci: 'áłchíní bi

naaltsoostsohkolano: 'agod
księżyc: ooljéé'

księżyc: tł'éhonao'éi
kukurydza: naadąą

kula: dijah
kupa: chąą'

lama(zwierzę andyjskie): bííghąą' ask' idii
lato: shįįdąą'

lato: shngo
lejce: 'azatł'óól

lek: azee'
lekcja: bíhwiidoo'áłígíí

lina: t'óó
lis: ma'éé

lisiątko: ma'iiłtsooí
liść: at' ąą'

lodowaty: abe' yistiní
lornetka: bee'adéest'įį'

lód: tin
lubrykacja: ná'áltłah

ludzie: diné
lustro: bii' adéest' įį'

luty: atsá biyáázh
ładny: bííyis

ładny: mągí
łoś: dzééh

łowcy: ndaalzheehii
łowiony ryby: łóó' bitsą'

łowy(polowanie): 'oozhe'
łódź: tsinaa'ee

łóżko: bikáá' dah anitéhé, tsásk' eh
łóżko: tsásk'eh

łuk(broń): 'ałtįį
łyżka metalowa: béésh'adee'

łza: nák'eeshto'
małpa: mągí

mamut: bichh yee adilohii
marchew: chaasht' ezhiitsoh

masło: mandagíiya
materia kałowa: chąą'

mąka: ak' áán
medycyna: azee'

Meksyk DF: Méhigo Kin Lánítsoh
Meksyk: Méhigo

Meksykanin hiszpański: naakaii
meksykański: méhigąą

metal: béésh
mgła: ááh, áhi

miasteczko: kin łání
miasto Meksyk: Méhigo Kin Lánítsoh

miasto: kin łánítsoh
miedź: béésh łíchíi' ii

mięsień: adoh
mięso jagnięce: dibé bitsą'

mięso królika: gah bitsą'
mięso ryby: łóó' bitsą'

mięso sztuki (cielę): béégashii bitsą'
mięso: atsą'

milczenie: ge'
minister katolicki: éé' neishoodíí bi' éé'

minister protestancki: éé' neishoodíí bi' éé'
mleko: abe'

młody byczek: béégashii yáázh
młodzieniec: dinééh

mocz: adlizh
mofeta: gólízhii

morela: didzétsoh yázhi
mormon: gáamalii

morze: tónteel
mosiądz: béésh łitsoii

motyl: k' aalógii
mowa: bizaad

mózg: atsiighąą'
móżdżek: atsiighąą'

mucha: tsé' édóii
mulica: dzaanééz

mustang: doozhaahii
muszla abulón: diichiłí

muszla morski: yoo' łigaii
na górze: dego, gódei

na: áadi
nahua: méhigąą

náhuatl: méhigąą bizaad
navajo: diné

nerka: achą' áshk' azhí
niebieski turkus: dootł' izhii

niebieski: dootł' izh
niebo (raj): yáh' ąąsh

niebo: yáh
niedźwiedź: shash

niemowlę: awéé'
nietoperz: jaa' abaní

noga: ajáád
nopal: hosh niteelí

nora: do' áán
nos: áchh

nóż: béésh
obsydian: noolyínii

ocean: tónteel
ochra: łeetsoii

ochroniarz: aa ádoolniił
odbyt: ajilchii'

oddać mocz: adlizh
odejść: diiyá

odmiana brzoskwini: didzétsoh
ogień słoneczny: jóhonaa' éi

ogień: ko'
ogórek: ta' neesk' áníts' ózi dík' ozhígíí

ojciec (presbítero): éé' neishoodíí bi' éé'
ojciec: azhé' i

oliwa: ak' aha
on: diiyá

one: diitaa'
oni: diitaa'

opuncja: hosh bineest' ą'
ordynarny: didzétsoh yázhi

orlątko: atsá yázhi
orzeł rzeczywisty: atsáhąą

orzeł: atsá
osiem: tseebíí

osioł: dzaanééz
osioł: dzaanééz

osioł: dzaanééz
ospa wietrzna: ąąh ma' ajeeh tó daje'

diisoołígíí
owad: ch' osh

owca: dibé
pacha: ach' áháyah

palto: éénééz
papier toaletowy: chąą' bee yildéhí

papryka: azeedích' íí'
pas: sis

październik: ghąą'
penis: aziz

pępek: ats' éé'
Phoenix: Hoozdo

piasek: séi
piec chleba: báá bighan

piechur: ąąh
pieniądz: besso

pies: łééchąą' í
piesek łąki: dloo'

pięć: ashdla'
pitahaya: hosh bineest' ą'

piwo: bizhéé' hólóní
pizza: náneeskaadítéél

placek z mąki kukurydzianej: łeesáán
planetoida: so' astse'

płuco: ejéi yilzólii
płyn: tó łikoní

płynny: bito'
pochodzenie: dine' i

pochwa: ajóózh
podzielić: diiyá

pomarańcza: ch' il łitsooí
pomidor: ch' il łichxí' í

powietrze: níłch' i
powóz: chidí

północ: náhookos
proboszcz: éé' neishoodíí bi' éé' danineezígíí

procesja: eehólónígíí
promieniowanie słoneczne: jóhonaa' éi bii' tsa'

propan: níłch' i łikoní
prosty: ajilchii'

protestant: Kéesh bi' éé' ádaałts' íísígíí
przepaść: tsé nt' i'í

przepiórka: diłdánii
przestrzeń kosmiczna: yá' ąąsh

przeszły: anaasází
przyrządza: bis

przystojny: bííyis
ptak: tsídii

puma: náshdóítsoh
ramię: agaan

ranek: abíní
rasa: dine' i

religia chrześcijańska: éé' neishoodíí
binahagha'

ren: dzééh
robak: ch' osh

rodny narząd męski: acho'
rok: nááhai

ropa naftowa: tóko' í
ropucha: ch' ąłtsoh

roślina cactácea: hosh
roślina: ch' il

roślinny: ch' ííyáán
rower: dzi' izí

różowy (kolor): dinilchíí'
różowy: chooh

różowy: dinilchíí'
rtęć: béésh tózháanii

rudy: łichíí'
ryba: łóó'

sakiewka: azis
Salt Lake City: Tónteel Áshh

sałata: ch' il łigaaí
samochód: chidí

samochód: chidí
samolot sportowy: béésh naat' do' ii, chidí

naat' do'
samolot: béésh naat' do' ii, chidí naat' do' ii

Santa Clara: Anaashashi
satelita naturalny: tł' éhonaa' éí

schronienie: éé' tsoh
ser: géeso

siedem: tsosts'id
skała: tsé

skorpion: dzidił' háshii
skręcenie: 'ahisk'ash

słoń: bichh yee adilohii
słońce (gwiazda): jóhonaa' éi

słońce: shá
słuchać: yidiists' do'

smalec: ak' aha
sokół: dzílí

sonaja: aghááł
sowa: né' éshjaa'

sól: áshh
sroka: aa' ą' ii

stal: béésh dootł' izh
stąd: aadee'

sterowiec: béésh naat' do' ii, chidí naat' do' ii
stosunek płciowy: 'ashtéézh

Stół Zielony: Gad Deelzha
stół: bikáá' adání

strojniś: bííyis
stromy morze: deez' do

stromy: chá' oł
stromy: tsé nt'i' í

strumyk: bikooh, cháshk' hej
strzelba: bee'ldǫǫh nineezígíí

styczeń: yas niłt' ees
suszona śliwka: ch' il na' ał' o' iitsoh

sweter: éé' naats' oodii
szalony: bąąh

szczep: dine' i
szczęście: 'ił hózhǫ

szeryf: yah'i'iiniiłii
sześć: hastąą

szop pracz: tábąąh mą' ii
szyszka (owoc): bilasáánaa diwazhí

szyszka: deestsiin
śliwka: didzétsoh dik' ózhígíí

śnieg: yas
śnieżyca: chííl

śpiew {canto de piedra} : tsétsoh
śpiew: sin

środowisko: hózhóogo iiná
świat: ani'

Święta Wiara: Yootó
świnia: bisóodi

ta: dii
ta: diidí

także: dó'
tam: aadi

telefon: béésh bee hani' í
ten: dii

ten: diidí
tęcza: nááts' íílid

tlen: niłch' i yá' át' ééhii
to: dii

to: diidí
tor kolejowy: béésh ni' ti'

towar apteczny: azee'
trzmiel: tsís' nátsoh

trzy: táá'
tunel: do' áán

turkus: dootł' izhii
turysta: ch' aa naagháhí

tyłek: ajilchii'
ubikacja: chąą' báhooghan

ucho: ajaa'
uczniowie: 'áłchíní da'ółta'í

uczniowie: da'ółta'í
ul pszczeli: tsís'ná bighan

ulewa: nahałtin
ulewa: nahałtin

urwisko: deez'á
uryna: łizh

usta: 'azéé'
uzda: 'záát'i'í

vianda: ch' iyáán
vicuna: bííghąą' ask' idii

w: gi
Waszyngton DC: Wááshindoon

wąż: tł' iish
wąż: tł' iish

węgiel mineralny: tséko', tséko' haagééd
węgiel: łeejin

wiatr: níyol
wiązadło: adoh bits'id

wiążę mu: atoo'
wielbłąd: ghąą' ask' idii, bííghąą' ask' idii

Wielki Kanion Kolorado: Bidáá' Ma' Azt' i'
wieloryb: łóó' tsoh

wieprzowina: bisóodi bitsą'
wiewiórka: dloziłgaii

wilk: mą' iitsoh
winnica: ch' il na' ał' o' ii

wino: tó łikoní
winogrono: ch' il na' ał' o' ii

winorośl: ch' il na' ał' o' ii
Winslow: Béésh Sinil

wiosna: daango
włos: atsil'

wnętrzności: ach' íí'
woda: tó

worek: éétsoh
wódka: tó łikoní

wóz: chidí
wszechświat: yá' ąąsh

wszechświat: yádiłhił bii' bił haz' ánígíí
wzgórze: dził

yabeja: tsís' ná
z: dóó

zachód: i' eaah
zaćmienie księżyca: ooljéé' daaztsą

zaćmienie słoneczne: jóhonaa' éi daaztsą
zanieczyszczenie: i' niiyąą'

zaprawa cementowa: tsé nádleehé
zastaw: ąąh ezlá

zaśpiewać: hashtaał
zdjęcie: i'' gi

zespół muzyczny: hosh bineest' ą'
zieleń: ch' ííyáán

zielonawy: dinootł' izh
zielony: dinootł' izh

Ziemia (planeta): ani' asdzáán
ziemia: kéyah

zima: haigo
zimny wiatr jasny: dinilbá

zjedzona: ch' iyáán
zjeść: yiyą

złoto: óólaa
zobaczyć: yoo' ą

zorrillo: gólízhii
zsiusiana: adlizh

zupa: atoo'
źrebię: łé'éyázhí

żaba: ch' ał
żbik: mósí

żelazo do wypalania piętna: béésh dootł' izh
żelazo: béésh dootł' izh

żmija grzechotki: tł' iish noodozí
żmija: tł' iish

żnik: náshdóí
żołądek: 'abid

żołądek: abid
żółty otwór: dinilgai

żółty: łitsooí
żółw olbrzymi: ch' ééh

żółw pustynny: ch'ééhdigháhii
żółw: digháhíí

żółw: tsisteel
żubr: ayání

życie: 'iiná
żywność: ch'iyáán