Sylwetka dziecka z mutyzmem:
głowa i ramiona lekko przygięte do przodu
prosty kręgosłup
sztywne i napięte kończyny
zahamowanie aktywności ruchowej
Zachowanie dziecka z mutyzmem:
unikanie kontaktu wzrokowego z rozmówcą,
w trakcie rozmowy spoglądają w dół lub w bok
bardzo uboga mimika twarzy, zaciśnięte usta
ciągłe zainteresowanie otoczeniem
Model zachowania poza rodziną:
Dziecko obserwuje otoczenie bez ujawniania
swoich emocji, jest wycofane i bojaźliwe.
Model zachowania w środowisku rodzinnym:
Dziecko jest dominujące i pełne życia, bywa
bardzo gadatliwe.
Potrafi być uparte a często konfliktowe i
agresywne.
Kontroluje i manipuluje otoczeniem.
A)
Ekspresja i rozumienie języka oceniane wg
standaryzowanych testów mieszczą się w
granicach dwóch odchyleń standardowych,
stosownie do wieku dziecka.
B)
Możliwa do potwierdzenia niemożność
mówienia w specyficznych sytuacjach, w
których mówienie jest od dziecka
oczekiwane (np. szkoła) pomimo mówienia
w innych sytuacjach.
C)
Czas trwania wybiórczego mutyzmu
przekracza 4 tygodnie.
D) Nie występują żadne z całościowych
zaburzeń rozwojowych.
E) Zaburzeń nie wyjaśnia brak znajomości
języka mówionego wymaganego w sytuacjach
społecznych, w których występuje niemożność
mówienia.
Zaburzenia lękowe
Depresja
Moczenie mimowolne
Zanieczyszczanie się kałem
Zaburzenia jedzenia
Tiki
Nadpobudliwość psychoruchowa
Rozpoznanie mutyzmu selektywnego musi
być poprzedzone dokładną diagnozą stanu
psychicznego i somatycznego dziecka.
Konieczne jest wykluczenie zaburzeń słuchu
oraz neurologicznych przyczyn zaburzeń
mowy.
W rozpoznaniu należy wykluczyć całościowe
zaburzenia rozwojowe takie jak:
upośledzenie umysłowe
zaburzenia rozwoju mowy i języka
inne rodzaje mutyzmu
zaburzenia depresyjne
fobia społeczna
schizofrenia
Wywiad kliniczny
Obserwacja dziecka
Diagnoza psychologiczna z uwzględnieniem
poziom rozwoju intelektualnego
Taśma z nagraniami rozmów dziecka w domu
Największe prawdopodobieństwo poprawy
przypada na okres szkoły podstawowej. Po
ustąpieniu mutyzmu selektywnego dzieci są
gorzej przystosowane do rzeczywistości przez
resztę swojego życia, co manifestuje się
trudnościami w kontaktach społecznych.
Może występować zespół natręctw.
Rokowanie pogarsza się dramatycznie, jeżeli
objawy mutyzmu wybiórczego utrzymują się
6-12 miesięcy, a u 50% dzieci z tymi
zaburzeniami nawet po upływie 5-10 lat nie
udaje się uzyskać poprawy.
Metody:
Terapia behawioralna
Terapia psychodynamiczna
Terapia rodzinna
Farmakoterapia
różne interdyscyplinarne formy pomocy
Schemat leczenia powinien być
przygotowywany indywidualnie dla każdego
dziecka uwzględniając specyfikę problemu i
jego wieloczynnikową etiologię.
Terapia behawioralna:
stopniowo skłania się dziecko do mówienia
najpierw w obecności jednej dobrze znanej
osoby ze stopniowym angażowaniem coraz
większej liczby osób z otoczenia dziecka.
Korzyścią tej metody jest zmniejszanie
izolacji dziecka od rówieśników i zwiększenie
zainteresowania nauczycieli .
Przeciwnicy tej metody uważają że nie
rozwiązuje ona konfliktu emocjonalnego
dziecka.
Terapia psychodynamiczna:
Wymaga cierpliwości, akceptacji
długotrwałego milczenia i własnej
bezradności wobec pacjenta. Istotne jest
nawiązanie dobrego kontaktu
pozawerbalnego.
W tej metodzie wykorzystywane są również
różne zabawy i arteterapia.
Terapia rodzinna:
Jej głównym calem jest zmiana
nieprawidłowych wzorców zachowań i
postawy unikania kontaktów społecznych.
Farmakoterapia:
Fluoksatyna
Fenelzyna
Jest najrzadziej stosowaną metodą leczenia
mutyzmu wybiórczego. Łączono ją z terapią
behawioralną.