(21)
Mieczys aw Pajewski
D D D
D D
D D Bóg na tych wyspach miałby rię stworzenia jako pogląd, iż
stworzyć spoS
ród ssaków tylko stworzenie musiało się dokonać
Darwin często używał argu- nietoperze. Dlaczego tylko nie- wszędzie na całej Ziemi, a nie
mentu, że teoria stworzenia nie toperze, a nie inne ssaki? Jego w jednym miejscu, widać choć-
wyjaS
nia jakiegoS
faktu, a jego własna teoria  mówił  jest lep- by z takich wypowiedzi:
teoria fakt ten wyjaS
nia, więc sza: ssaki powstały ewolucyjnie Kto zatem przyjmuje pogląd
jest lepsza. Zalety swojej teorii gdzie indziej, ale tylko nietope- o odrębnym stworzeniu każde-
przedstawiał na tle wad teorii rze spoS
ród nich były w stanie go gatunku, ten musi przyznać,
stworzenia. Bardzo popularny pokonać oceaniczne odległoS
ci że na wyspach oceanicznych
dawniej i dzisiaj argument na i dostać się na wspomniane nie została stworzona dostatecz-
rzecz darwinizmu z geograficz- wyspy. Inne ssaki takich możli- na iloS
ć najlepiej przystosowa-
nego rozmieszczenia organi- woS
ci lokomocyjnych nie mia- nych roS
lin i zwierząt, człowiek
zmów żywych oparty jest wła- ły i dlatego ich na tych wyspach bowiem nieS
wiadomie zapełnił
S
nie na tym schemacie rozumo- nie znajdujemy.2 te wyspy żywymi organizmami
wania. Faktyczne rozmieszcze- Pozostaje zagadką Darwina o wiele lepiej i doskonalej niż
nie rozmaitych gatunków  i powtarzających do dzisiaj ten natura.3
uważał Darwin  jest niezgod- argument ewolucjonistów, dla- Można by spytać, dlaczego
ne z teorią stworzenia. A ponie- czego tego samego mechanizmu siła twórcza wydała na tych
waż zgodne jest z jego teorią, nie mogłyby użyć stworzone odległych wyspach jedynie tyl-
to doktryna stworzenia jest fał- przez Boga nietoperze? Dlacze- ko nietoperze, a nie stworzyła
4
szywa, a prawdziwa jest teoria go nie mogło być tak, że spo- innych zwierząt ssących?
ewolucji. S
ród stworzonych gdzie indziej Nie wiemy, czy Bóg stwarzał
ssaków tylko nietoperze były od razu roS
liny i zwierzęta na
w stanie przedostać się na od- całej Ziemi, czy raczej w jednym
ległe wyspy oceaniczne? Wyglą- miejscu, skąd przedostawały się
Na przykład Darwin uważał, da na to, że zdaniem Darwina one na pozostałe lądy i wody.
że występowanie pewnych ga- tylko wyewoluowane nietope- Ale nawet gdyby Bóg stworzył
tunków nietoperzy na odle- rze mogły się przemieszczać na życie od razu na całej planecie,
głych wyspach oceanicznych duże odległoS
ci. Stworzone nie- to i tak argument Darwina był
oraz nieobecnoS
ć na tych wy- toperze z jakichS
nieznanych chybiony od samego początku.
spach wszystkich innych ssa- powodów musiały być pozba- Pierwotne bowiem rozmiesz-
ków nie daje się wyjaS
nić na wione tej możliwoS
ci i musiały czenie stworzonego życia uległo
gruncie teorii stworzenia.1 Dar- być stwarzane na miejscu. zniszczeniu w trakcie potopu
win uważał za absurdalne, że To, że Darwin rozumiał teo- i olbrzymia większoS
ć zwierząt
lądowych, w tym nietoperze, po lodowej, co jest znakomitą badał je włoski biolog, Giusep-
potopie musiała rozprzestrze- okazją, by ujawniła się wika- pe Colosi.8 Zwierzęta te nie są
niać się właS
nie z jednego miej- riancja. zdolne przetrwać dłuższego
sca  z miejsca lądowania arki przebywania w słonej wodzie.
Noego. Dzisiaj bardzo do siebie podob-
D ne gatunki znajdują się w odle-
D głych jeziorach i rzekach Cen-
D tralnej i Południowej Ameryki,
Darwin wiedział, że geogra- D D Afryki, Madagaskaru, południo-
ficznego rozmieszczenia organi- Jak widzieliS
my, Darwin wej Europy, Indii, Azji i Austra-
zmów żywych nie wyjaS
ni tyl- błędnie sądził, że teoria stwo- lii. Odpada więc hipoteza mi-
ko mechanizmem migracji. Wie- rzenia wyklucza przyjmowane gracji, gdyż musiałaby ona się
dział, że na górskich szczytach, przezeń mechanizmy wędrów- odbywać w słonym S
rodowi-
oddzielonych setkami kilome- ki i wikariancji. JednoczeS
nie sku. Dane kopalne i molekular-
trów nizin, żyją identyczne ro- uważał, że wszystkie przypad- ne wskazują, że zwierzęta te
S
liny i zwierzęta, które nie mo- ki geograficznego rozmieszcze- powstały dawno po oddziele-
gły migrować z jednej góry na nia gatunków roS
lin i zwierząt niu się kontynentów, co z kolei
drugą, gdyż nie były w stanie można wyjaS
nić tymi dwoma zaprzecza hipotezie wikarian-
przeżyć na oddzielających je ni- mechanizmami. Ale uczeni cji.9
zinach.5 Te przypadki Darwin znają takie przypadki, dla któ- Ewolucjonistyczne, ale nie
wyjaS
niał w inny sposób  od- rych zawodzi zarówno wyja- darwinowskie, wyjaS
nienie za-
wołując się do niedawnej epo- S
nienie migracyjne, jak i wyja- proponował w połowie XX wie-
ki lodowej. RoS
liny i zwierzęta S
nienie, odwołujące się do ku L�on Croizat, francusko-
arktyczne mogły funkcjonować rozczłonkowania populacji włoski biolog. Jego zdaniem
wszędzie w Europie i Ameryce przez klimatyczne i geologicz- rozpowszechnione pierwotnie
Północnej, które pokrywał lo- ne bariery. gatunki rozdzielały się na czę-
dowiec, ale gdy zaczął on ustę- Przykładem takim jest roz- S
ci, jak w hipotezie wikarian-
pować, mogły przetrwać tylko mieszczenie bezgrzebienio- cji, i częS
ci te ewoluowały nie-
na izolowanych szczytach gór- wych nielotów, do których zależnie od siebie, ale niemal
skich, często znacznie od siebie należą strusie w Afryce, nandu identycznie, dając w rezultacie
oddalonych.6 Rozpad poprzed- w Ameryce Południowej, stru- uderzająco podobne nowe ga-
nio wielkiej populacji na mniej- sie emu w Australii oraz kiwi tunki. Croizat wierzył w ortoge-
sze, izolowane, wskutek zmian na Nowej Zelandii. Ponieważ nezę czyli w to, że procesy ewo-
klimatu lub zmian geologicz- ptaki te są nielotami, odpada lucyjne zmierzają w pewnych
nych dzisiejsi biologowie nazy- wyjaS
nienie migracji przez ol- tylko kierunkach.10 Ale dla
wają wikariancją. brzymie odległoS
ci oceaniczne. większoS
ci ewolucjonistów, dla
Tu również pozostaje za- Gdy na początku XX wieku Al- neodarwinistów, ortogeneza
gadką Darwina i jego następ- fred Wegener zaproponował jest nie do przyjęcia, gdyż koja-
ców, dlaczego mechanizm wika- dryf kier kontynentalnych, są- rzy im się z teleologią, którą
riancji nie może funkcjonować dzono, że różne populacje mo- odrzucał już Darwin.11
w stworzonym przez Boga S
wie- gły się oddzielić razem z masa-
cie. Nie ma w tym mechanizmie mi lądów, na których żyły. Ale
niczego, co nakazywałoby przy- strusie i kiwi powstawały, gdy D
pisywanie go tylko do modelu (wg ewolucjonistów) kontynen- JeS
li jednak odrzucimy ewo-
ewolucyjnego. Więcej, w mode- ty już dryfowały z dala od sie- lucję ortogenetyczną, to pozo-
lu kreacjonistycznym kilka ty- bie, gatunki te są po prostu zbyt staje tylko stworzenie wspoma-
sięcy lat temu miała miejsce młode, by w ten sposób tłuma- gane przez naturalne mechani-
wielka wodna katastrofa, tzw. czyć ich rozmieszczenie.7 zmy wędrówki i wikariancji
potop Noego, która musiała Innym przykładem nieade- albo wyłącznie mechanizmy
wywołać olbrzymie zmiany na kwatnoS
ci darwinowskich me- migracji i wikariancji, do któ-
powierzchni Ziemi. KreacjoniS
ci chanizmów rozmieszczenia geo- rych odwoływał się Darwin.
w tym kontekS
cie mówią o ru- graficznego są kraby słodko- Skoro te ostatnie nie wyjaS
niają
chu kontynentów oraz o epoce wodne. W latach 1920-tych wszystkich znanych faktów,
należy uznać wyższoS
ć hipote- Przed Darwinem uczeni niektó- nych. Nie fakty więc decydują
zy stworzenia. Fakty są bardziej re zjawiska wyjaS
niali naturali- ostatecznie o tym, ze odrzuca się
zgodne z hipotezą stworzenia stycznie, a inne przypisywali kreacjonizm i przyjmuje darwi-
niż z hipotezą ewolucji. Jednak aktywnoS
ci Stwórcy. Darwin po nowski ewolucjonizm. Fakty,
sam Darwin, jak i jego póx
niej- raz pierwszy w historii nauki ry- jak w przypadku danych z bio-
si następcy natychmiast odrzu- gorystycznie ograniczył badania geografii, mogą lepiej odpowia-
cali i odrzucają hipotezę stwo- naukowe do wyjaS
nień materia- dać doktrynie stworzenia. Ale
rzenia na tej podstawie, że  nie listycznych, wykluczając jakie- przy naturalistycznie zdefinio-
jest to [...] wyjaS
nienie nauko- kolwiek odwoływanie się do wanej nauce ewolucjonizm
we .12 Co jest i co nie jest wy- czynników nadprzyrodzonych.13 musi zwyciężyć niezależnie od
jaS
nieniem naukowym, zależy To dlatego właS
nie darwiniS
ci posiadanych faktów. Z empi-
od wczeS
niejszej definicji na- spoS
ród wszystkich uczonych są rycznym duchem nauki i poszu-
ukowoS
ci. Do  zasług Darwi- dzisiaj największymi wrogami kiwaniem prawdy ma to niewie-
na należy to, że naukowoS
ć S
ci- religii i kreacjonizmu. le wspólnego. Ale bardzo wie-
S
le związał z wyjaS
nianiem przy Ale definicja naukowoS
ci to le z ideologicznym dogmaty-
pomocy przyczyn naturalnych, nie sprawa faktów empirycz- zmem.
przyrodniczych, materialnych. nych, to sprawa decyzji uczo- Mieczysław Pajewski
[e-mail]
1. Por. Karol Darwin, O powsta- Sushma Reddy, Frederick H. ter, Hydrobiologia 2008, vol.
waniu gatunków drogą doboru Sheldon, David W. Steadman, 595, s. 275-286.
naturalnego czyli o utrzymaniu Scott J. Steppan, Christopher C. 10. Por. L�on Croizat, Space, Time,
się doskonalszych ras w walce Witt, and Tamaki Yuri, Phylo- Form: The Biological Synthesis,
o byt, De Agostini, Altaya, War- genomic evidence for multiple Published by the author. De-
szawa 2001, s. 547. losses of flight in ratite birds, venter, Netherlands: N. V. Druk-
2. Por. tamże, s. 462. Proceedings of the National kerij Salland, 1962, p. iii; Robin
3. Tamże, s. 457. Academy of Sciences USA C. Craw, Leon Croizat's Bioge-
4. Tamże, s. 462. 2008, vol. 105, s. 13462- ographic Work: A Personal Ap-
5. Por. tamże, s. 434-435. 13467. preciation, Tuatara August
6. Por. tamże, s. 435-440. 8. Giuseppe Colosi, La distribu- 1984, vol. 27, no. 1, s. 8-13;
7. Por. Alan Cooper, C�cile Mo- zione geografica dei Potamoni- John R. Grehan, Evolution By
urer-Chauvir�, Geoffrey K. dae, Rivista di Biologia 1921, Law: Croizat's 'Orthogeny' and
Chambers, Arndt von Haeseler, vol. 3, s. 294-301. Darwin's 'Laws of Growth',
Allan C. Wilson, and Svante 9. R. Von Sternberg, N. Cumber- Tuatara August 1984, vol. 27,
P��bo, Independent origins of lidge, and G. Rodriguez, On the no. 1, s. 14-19; Carmen Colaci-
New Zealand moas and kiwis, marine sister groups of the fre- no, L�on Croizat's Biogeogra-
Proceedings of the National shwater crabs (Crustacea: De- phy and Macroevolution, or&
Academy of Sciences USA Sep- capoda: Brachyura), Journal of 'Out of Nothing, Nothing Co-
tember 1992, vol. 89, s. 8741- Zoological Systematics and mes', The Philippine Scientist
8744; Oliver Haddrath and Al- Evolutionary Research 1999, 1997, vol. 34, s. 73-88.
lan J. Baker, Complete mito- vol. 37, s. 19-38; Savel R. Da- 11. Por. Ernst Mayr, The Growth of
chondrial DNA genome sequ- niels, Neil Cumberlidge, Marcos Biological Thought, Harvard
ences of extinct birds: ratite P�rez-Losada, Saskia A.E. Marij- University Press, Cambridge,
phylogenetics and the vicarian- nissen, Keith A. Crandall, Evo- MA 1982, s. 529-530.
ce biogeography hypothesis, lution of Afrotropical freshwa- 12. Darwin, O powstawaniu..., s.
Proceedings of the Royal Socie- ter crab lineages obscured by 502.
ty of London B 2001, vol. 268, morphological convergence, 13. Por. Kazimierz Jodkowski, Dla-
s. 939-945; John Harshman, Molecular Phylogenetics and czego kreacjonizm jest pseudo-
Edward L. Braun, Michael J. Evolution 2006, vol. 40, s. 227- nauką? , w: Józef Zon (red.),
Braun, Christopher J. Huddle- 235; Darren C. J. Yeo, Peter K.L. Pogranicza nauki. Protonauka 
ston, Rauri C. K. Bowie, Jena L. Ng, Neil Cumberlidge, C�lio paranauka  pseudonauka, Wy-
Chojnowski, Shannon J. Hac- Magalh?es, Savel R. Daniels and dawnictwo KUL, Lublin 2009,
kett, Kin-Lan Han, Rebecca T. Martha R. Campos, Global di- s. 322-323 [317-323], http://ti-
Kimball, Ben D. Marks, Kathle- versity of crabs (Crustacea: De- ny.pl/zsl7.
en J. Miglia, William S. Moore, capoda: Brachyura) in freshwa-