DR KATARZYNA GÓRSKA
UNIWERSYTET WROCA
AWSKI
WYKA
AD I
WPROWADZENIE DO PRAWA CYWILNEGO
Pojecie prawa cywilnego
¨ð prawo cywilne jako gaÅ‚Ä…z
prawa;
Å„ðprzedmiot i metoda regulacji
Å„ðpojÄ™cie stosunku cywilnoprawnego
¨ð prawo cywilne a prawo prywatne i publiczne
Å„ðcechy prawa prywatnego
Å„ðstruktura prawa prywatnego
Metoda regulacji prawa cywilnego
¨ð podstawowy czynnik wyróżniajÄ…cy prawo
cywilne, charakteryzujÄ…cy siÄ™ uznaniem
zasady autonomii woli
¨ð cel wyboru metody prywatnoprawnej
¨ð subsydiarna rola aparatu paÅ„stwowego;
 samoobsługowy charakter prawa cywilnego
¨ð dyspozycyjność norm prawa cywilnego
Zakres prawa cywilnego
¨ð jakie dziaÅ‚y tworzÄ… gaÅ‚Ä…z
prawa cywilnego?
¨ð metoda regulacji  czynnik decydujÄ…cy o
kwalifikacji
¨ð poza sporem:
Å„ðPrawo rzeczowe
Å„ðPrawo spadkowe
Å„ðPrawo na dobrach niematerialnych
Å„ðPrawo rodzinne
Å„ðPrawo handlowe
¨ð problemy kwalifikacyjne dotyczÄ…ce: prawa pracy,
prawa rolnego, prawa spółdzielczego
Systematyka prawa cywilnego
¨ð prawo cywilne dzieli siÄ™ na dziaÅ‚y
¨ð pandektowa systematyka prawa cywilnego
Å„ð pojÄ™cie i istota
Å„ð systematyka oparta na wyróżnieniu 5 podstawowych działów
część ogólna  instytucje i zasady wspólne dla całego prawa cywilnego
prawa bezwzględne  prawa rzeczowe i prawa na dobrach niematerialnych
prawa względne  prawo zobowiązań
prawo spadkowe  przejście majątku osoby zmarłej na spadkobierców
prawo rodzinne  stosunki między małżonkami, rodzicami a dziećmi i innymi
krewnymi oraz instytucja opieki
¨ð częściowe recypowanie systematyki pandektowej w kodeksie cywilnym
Å„ð KsiÄ™ga I kc  część ogólna
Å„ð KsiÄ™ga II kc  wÅ‚asność i inne prawa rzeczowe
Å„ð Ksiega III kc  zobowiÄ…zania
Å„ð KsiÄ™ga IV kc - spadki
Zasady prawa cywilnego
¨ð doktrynalny charakter zasad prawa cywilnego;  katalog zasad nie
ma charakteru ustawowego; zmienność  katalogu wynika z
uwarunkowań polityczno-gospodarczych
¨ð PrzykÅ‚ady:
Å„ð uznanie i ochrona osobowoÅ›ci każdego czÅ‚owieka w równej mierze
Å„ð peÅ‚na i równa ochrona mienia podmiotów prawa cywilnego
Å„ð zakaz nadużywania praw podmiotowych
Å„ð zasada autonomii woli
Å„ð ochrona podmiotów dziaÅ‚ajÄ…cych w dobrej wierze
¨ð funkcje zasad
¨ð podstawy wyróżnienia zasad prawa cywilnego
Å„ð normy prawne o dużej doniosÅ‚oÅ›ci i roli w obszarze prawa cywilnego;
 nadrzędność tych norm wynika z tego, iż opierają się ona na normach
prawa konstytucyjnego lub prawa międzynarodowego
y
ródła prawa cywilnego
¨ð pojÄ™cie z
ródeł prawa
¨ð art. 87 Konst. RP  katalog z
ródeł prawa powszechnie obowiązującego
¨ð uzupeÅ‚niajÄ…ca rola zwyczaju, zasad współżycia spoÅ‚ecznego, nauki,
orzecznictwa
¨ð Podstawowe z
ródła prawa w obszarze prawa cywilnego:
Å„ð ustawa z dnia 2.4.1997 r. - Konstytucja RP
Å„ð pierwotne i wtórne prawo Unii Europejskiej
Å„ð ratyfikowane umowy miÄ™dzynarodowe (konwencje)
Å„ð polskie ustawy i rozporzÄ…dzenia:
ustawa z dnia 23.4.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)
rola i zakres zastosowania Kodeksu cywilnego
pozakodeksowe z
ródła prawa
y
ródła pozaprawne
¨ð zwyczaje
Å„ð pojÄ™cie
Å„ð zastosowanie (zob. np. art. 56, 65 par. 1, 354, 384 par. 2, 287, 298
kc)
¨ð zasady współżycia spoÅ‚ecznego
Å„ð pojÄ™cie
Å„ð funkcje
Å„ð zastosowanie (zob. np. art. 56, 58 par. 2, 411 pkt. 2 kc)
¨ð orzecznictwo sÄ…dowe
Å„ð funkcje
Å„ð szczególny charakter orzeczeÅ„ TrybunaÅ‚u Konstytucyjnego
Stosunek cywilnoprawny, jako podstawowy
przedmiot regulacji prawa cywilnego
¨ð Art. 1 kc
¨ð pojÄ™cie stosunku cywilnoprawnego
¨ð cechy wyróżniajÄ…ce stosunek cywilnoprawny spoÅ›ród innych
stosunków prawnych
¨ð elementy stosunku cywilnoprawnego
Å„ð podmioty
Å„ð przedmiot
Å„ð treść
¨ð rodzaje stosunków cywilnoprawnych
Zdarzenia cywilnoprawne
¨ð pojÄ™cie
¨ð klasyfikacja zdarzeÅ„ prawnych
¨ð czynnoÅ›ci, zmierzajÄ…ce do wywoÅ‚ania skutków
cywilnoprawnych, jako podstawowa kategoria
zdarzeń:
Å„ðczynnoÅ›ci prawne
Å„ðkonstytutywne orzeczenia sÄ…dowe
Å„ðniektóre akty administracyjne