„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Danuta Szczepaniak

Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji
obuwia 744[02].O2.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Jasińska
dr inż. Jadwiga Rudecka



Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Szczepaniak



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[02].O2.05
„Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji obuwia”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu obuwnik.
























Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Materiały do łączenia części składowych obuwia

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Inne materiały pomocnicze stosowane w obuwnictwie

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
7. Literatura

16
25

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne - wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego, ćwiczeń przedmiotowych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować

samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest

przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne udzielanie odpowiedzi na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają

ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne
możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie

odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu

całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Schemat układu jednostek modułowych

744[02].O2

Surowce, półprodukty
i materiały obuwnicze

744[02].O2.03

Charakteryzowanie tworzyw

skóropodobnych stosowanych

w produkcji obuwia

744[02].O2.04

Określanie materiałów na

spody obuwia

744[02].O2.01

Określanie właściwości surowców

i skór wyprawionych

do produkcji obuwia

744[02].O2.02

Zastosowanie materiałów

włókienniczych w procesie

wytwarzania obuwia

744[02].O2.05

Dobieranie materiałów

pomocniczych do produkcji

obuwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA

WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

charakteryzować zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

–

stosować obowiązujące procedury postępowania w przypadku zagrożenia pożarowego,

–

stosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z instrukcją dotyczącą ochrony
przeciwpożarowej,

–

określać zasady ochrony środowiska,

–

stosować odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju
wykonywanej pracy,

–

określać zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników, związane z wykonywaną pracą,

–

określać użytkowe funkcje obuwia,

–

charakteryzować rozwój rzemiosła i przemysłu obuwniczego,

–

dokonywać podziału obuwia ze względu na rodzaj, przeznaczenie oraz wiek
użytkowników,

–

określać rodzaje i zasady oznaczania wielkościowych grup obuwia,

–

określać sposoby montażu obuwia,

–

charakteryzować elementy obuwia oraz wymagania technologiczne,

–

sporządzać zestawienie części składowych różnych typów i rodzajów obuwia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE

KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować materiały pomocnicze stosowane w produkcji obuwia,

–

określić rodzaje i przeznaczenie nici stosowanych w obuwnictwie,

–

sklasyfikować kleje obuwnicze według określonych kryteriów,

–

określić zakres stosowania poszczególnych rodzajów klejów,

–

określić rodzaje oraz zasady stosowania materiałów do wykończania wierzchów
i spodów obuwia,

–

dobrać materiały pomocnicze odpowiednio do typu, przeznaczenia i techniki
wytwarzania obuwia,

–

odczytać cechy i oznaczenia materiałów pomocniczych,

–

określić metody zabezpieczania elementów metalowych przed korozją,

–

określić warunki magazynowania materiałów pomocniczych,

–

zastosować normy

i warunki techniczne dotyczące jakości materiałów pomocniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE

SCENARIUSZE

ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

...................................................................

Modułowy program nauczania:

Obuwnik 744[02]

Moduł:

Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze 744[02].O2

Jednostka modułowa:

Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji
obuwia 744[02].O2.05

Temat:

Łączniki sztywne i wyroby metalowe stosowane do produkcji obuwia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i charakteryzowania łączników

sztywnych oraz wyrobów metalowych stosowanych do obuwia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

–

rozróżniać rodzaje łączników sztywnych,

–

dokonać podziału metalowych łączników sztywnych ze względu na ich przeznaczenie,

–

scharakteryzować poszczególne rodzaje gwoździ,

–

scharakteryzować wyroby metalowe stosowane do produkcji obuwia,

–

scharakteryzować kołki drewniane,

–

określić zastosowanie łączników sztywnych oraz wyrobów metalowych w procesie
montażu obuwia.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pokaz z objaśnieniami.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze lub slajdy ilustrujące łączniki sztywne,

−

filmy obrazujące wykorzystanie łączników sztywnych i wyrobów metalowych,

−

rzutnik,

−

odtwarzacz,

−

różne rodzaje gwoździ obuwniczych,

−

kołki drewniane,

−

druty obuwnicze,

−

wyroby metalowe: klamry, nity, krążki, haki,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Przedstawienie tematu zajęć.
2. Podział łączników sztywnych i określenie ich przeznaczenia..
3. Podział i omówienie gwoździ obuwniczych.
4. Scharakteryzowanie drutów obuwniczych.
5. Omówienie innych wyrobów metalowych stosowanych do obuwia (krążki, haki, klamry).
6. Zwrócenie uwagi na sposób zabezpieczenia elementów metalowych przed korozją.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

7. Dokonanie charakterystyki kołków drewnianych i ich przeznaczenia.
8. Podczas wykładu nauczyciel posługuje się eksponatami, planszami lub slajdami

ilustrującymi poszczególne elementy.

9. Nauczyciel pyta uczniów czy wszystko zrozumieli i odpowiada na ewentualne pytania.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel zadaje zadanie domowe i żegna uczniów.

Praca domowa
Scharakteryzuj rodzaje gwoździ obcasowych i podaj ich przeznaczenie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

...........................................................................

Modułowy program nauczania:

Obuwnik 744[02]

Moduł:

Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze 744[02].O2

Jednostka modułowa:

Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji
obuwia 744[02].O2.05

Temat:

Rozróżnianie i charakteryzowanie nici obuwniczych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania nici obuwniczych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić rodzaje nici obuwniczych,

−

odczytać cechy nici na podstawie oznaczeń,

−

scharakteryzować poszczególne rodzaje nici obuwniczych i podać ich przeznaczenie,

−

określić skręt nitki,

−

określić liczbę nitek przędzy tworzących skręt,

−

przeliczyć grubość nici w zależności od systemu numeracji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2-osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

różnego rodzaju nici obuwnicze,

−

kartki papieru formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

podział uczniów na grupy ćwiczeniowe po 2 osoby,

−

przydzielenie poszczególnym grupom nici obuwniczych,

−

uczniowie odczytują oznaczenia nici,

−

uczniowie określają jaki rodzaj nici otrzymali do badania,

−

uczniowie charakteryzują nici – określają skręt, ilość nitek przędzy, połysk, itp.,

−

uczniowie dokonują przeliczenia grubości nici dla innych systemów,

−

nauczyciel na bieżąco kontroluje pracę uczniów i ewentualnie koryguje błędy.

4. Grupa przedstawia otrzymane wyniki badania.
5. Nauczyciel analizuje pracę uczniów i stwierdza czy wykonali ją poprawnie.
6. Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizuję wykonanie ćwiczeńia przez poszczególne

grupy uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zakończenie zajęć
Po wykonaniu ćwiczenia przez wszystkich uczniów nauczyciel podsumowuje zajęcia – prosi
uczniów o podkreślenie najczęstszych błędów popełnianych podczas wykonywania
ćwiczenia.

Praca domowa
Omów wady poszczególnych rodzajów nici obuwniczych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Materiały do łączenia części składowych obuwia

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj przeliczenia grubości nici:

−

oblicz Td i Tt dla nici Nm 36 i 69,

−

oblicz Nm i Tt dla nici Td 380 i 120,

−

oblicz Nm i Td dla nici Tt 59 i 20.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału
„Materiał nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) dokonać przeliczeń grubości nici,
3) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt ćwiczeń,

−

przybory do pisania,

−

tabele przeliczania grubości,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wymień rodzaje nici obuwniczych i określ ich przeznaczenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Podzielić uczniów na 3–4-osobowe zespoły. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) wymienić rodzaje nici,
3) określić rodzaje materiałów, elementów do łączenia, których stosuje się poszczególne

rodzaje nici,

4) zaprezentować ćwiczenie na forum klasy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

nici bawełniane, lniane,

−

nici syntetyczne poliestrowe i poliamidowe,

−

arkusze papieru formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dokonaj podziału gwoździ obuwniczych ze względu na ich budowę i przeznaczenie oraz

materiał z jakiego zostały wykonane.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy poleceń zawartych w ćwiczeniu,
2) rozsortować otrzymane gwoździe ze względu na budowę,
3) określić z jakiego materiału wykonane są poszczególne rodzaje gwoździ,
4) podać ich zastosowanie,
5) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

różnego rodzaju gwoździe obuwnicze,

−

kartki papieru formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Rozróżnij rodzaje klejów i podaj ich zastosowanie w produkcji obuwia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2–3-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału
„Materiał nauczania”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy poleceń zawartych w ćwiczeniu,
2) określić rodzaje otrzymanych próbek klejów,
3) podać zastosowanie poszczególnych klejów,
4) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki klejów rozpuszczalnikowych, lateksowych i topliwych,

−

kartki papieru formatu A4,

−

przybory do pisania,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wykonaj badanie wytrzymałości na oddzieranie i ścinanie połączeń klejowych skóry

naturalnej z gumą z zastosowaniem kleju polichloroprenowego Butaterm. Badanie wykonać
zgodnie z normami: PN-C-89354-2:1996 i PN-C-89354-3:1996.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2–3-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału
„Materiał nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy poleceń zawartych w ćwiczeniu,
2) skleić paski skóry z gumą za pomocą kleju Butaterm,
3) przeprowadzić badanie złącza klejowego na oddzieranie,
4) określić wytrzymałość złącza klejowego na ścinanie,
5) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

pędzel,

−

podkład,

−

papier ścierny,

−

zrywarka,

−

paski skóry naturalnej,

−

paski gumy,

−

klej Butaterm,

−

normy przedmiotowe,

−

kartki papieru A4, przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Inne materiały pomocnicze stosowane w obuwnictwie

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj surowce stosowane do przygotowania środków wykończalniczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) dokonać podziału surowców,
3) scharakteryzować woski i substancje woskopodobne (z podziałem ze względu na ich

pochodzenie),

4) scharakteryzować substancje błonotwórcze,
5) wymienić inne substancje stosowane do sporządzenia środków wykończalniczych,
6) zaprezentować pracę na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

arkusze papieru A4,

−

przybory do pisania,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wybierz spośród próbek środków wykończalniczych te, które służą do wykończania

wierzchów oraz te przeznaczone do wykończania spodów obuwia i scharakteryzuj je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) dokonać analizy polecenia ćwiczenia,
3) wybrać środki do wykończania wierzchów obuwia,
4) wybrać środki do wykończania spodów obuwia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5) dokonać charakterystyki środków do wykończania wierzchów i spodów obuwia,
6) zaprezentować pracę na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

próbki środki do wykończania obuwia (do wierzchów i spodów),

−

oferty handlowe środków wykończalniczych do obuwia,

−

kartki papieru formatu A4,

−

przybory do pisania,

– literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Sporządź apretury szelakowe do wykończania wierzchów obuwia:

a) wodne: czarną i bezbarwną,
b) spirytusową zwykłą.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić grupę na
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał
nauczania”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym sporządzania apretur szelakowych,
2) wybrać surowce potrzebne do sporządzenia poszczególnych apretur szelakowych,
3) odważyć odpowiednie ilości surowców,
4) sporządzić apretury,
5) zaprezentować ćwiczenie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

krótki wykład,

−

metoda ćwiczeń praktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja sporządzania apretur szelakowych,

−

szelak zwykły,

−

szelak bielony,

−

soda oczyszczana,

−

amoniak,

−

alkohol etylowy,

−

nigrozyna,

−

olej turecki,

−

waga do odważenia surowców,

−

naczynia do sporządzania apretur,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie materiałów
pomocniczych do produkcji obuwia”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14

są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. b, 4. b, 5. c, 6. a, 7. c, 8. a, 9. c, 10. d, 11. a,
12. b, 13. a, 14. c, 15. d, 16. c, 17. a, 18. d, 19. d, 20. d

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować numerację nici w systemie titr
denier.

A

P

b

2

Zdefiniować numerację nici w systemie
metrycznym.

B

P

a

3

Zdefiniować numerację nici w systemie tex.

B

P

b

4

Określić przeznaczenie nici obuwniczych
lnianych.

B

P

b

5

Scharakteryzować surowce do wytwarzania
kleju Butaterm.

B

P

c

6

Określić skład klejów lateksowych.

B

P

a

7

Scharakteryzować zastosowanie klejów
emulsyjnych na bazie polioctanu winylu.

B

P

c

8

Określić surowce do produkcji klejów
topliwych.

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

9

Rozróżnić łączniki sztywne.

B

P

c

10 Rozróżnić łączniki sztywne.

A

P

d

11 Określić rodzaje łączników sztywnych

stosowanych do przymocowania obcasów.

B

P

a

12 Określić metodę badań połączeń klejowych.

B

P

b

13 Rozróżnić wyroby metalowe stosowane jako

elementy zdobnicze do obuwia.

B

P

a

14 Określić zastosowanie szelaku.

B

P

c

15 Określić warunki magazynowania klejów

obuwniczych.

C

PP

d

16 Scharakteryzować właściwości złącza

klejowego z kauczuku naturalnego.

D

PP

c

17 Określić zastosowanie poliestrowych klejów

topliwych.

C

PP

a

18 Scharakteryzować sposoby zabezpieczenia

przed korozją elementów metalowych
stosowanych w obuwnictwie.

C

PP

d

19 Określić pochodzenie wosku Karnauba.

C

PP

d

20 Określić warunki magazynowania wyrobów

metalowych stosowanych do obuwia.

D

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
6. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz i sprawdź testy, a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z 14 zadań z poziomu podstawowego oraz 6 zadań z poziomu

ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Numer nici w systemie titr denier (Td) wyraża masę nitki przędzy o długości

a) 200 cm.
b) 450 m.
c) 1000 m .
d) 450 cm .

2. Numer nici w systemie metrycznym Nm wyraża ilość m nici przypadającej na masę

a) 1 g.
b) 15 g.
c) 0,15 g.
d) 150 g.

3. Numer nici w systemie tex (Tt) wyraża masę (w gramach), odcinka przędzy wyrobu

o długości
a) 450 m.
b) 1000 m.
c) 450 cm.
d) 1000 cm.

4. Jakich nici nie wykorzystuje się do łączenia elementów podszewki

a) Syntetycznych poliamidowych.
b) Lnianych.
c) Bawełnianych.
d) Syntetycznych poliestrowych.

5. Butaterm jest klejem wytwarzanym na bazie kauczuku

a) poliuretanowego.
b) naturalnego.
c) chloroprenowego.
d) butadienowo-styrenowego.

6. Kleje lateksowe są

a) wodnymi emulsjami polimerów syntetycznych.
b) spirytusowymi emulsjami polimerów syntetycznych.
c) emulsjami kauczuku naturalnego w benzynie.
d) roztworami kauczuków syntetycznych w acetonie.

7. Kleje emulsyjne z polioctanu winylu są stosowane do

a) łączenia wierzchów obuwia ze spodami.
b) łączenia elementów wierzchów obuwia.
c) laminowania i wklejania elementów usztywniających.
d) przytwierdzania obcasów.

8. Podstawowymi surowcami do produkcji klejów topliwych są

a) poliestry, poliamidy i kopolimery etylenu z octanem winylu.
b) poliestry i kauczuki naturalne.
c) poliamidy i poliuretany.
d) kopolimery etylenu z octanem winylu, poliestry i poliuretany.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

9. Zamieszczony obok rysunek przedstawia

a) teksy maszynowe.
b) gwoździe obcasowe.
c) wkręty do przymocowania obcasów.
d) gwoździe podeszwowe.

10. Na rysunku obok przedstawiono

a) teksy do ćwiekowania.
b) gwoździe do obcasów.
c) wkręty.
d) gwoździe do podeszew.

11. Do przybijania obcasów w obuwiu damskim używa się najczęściej

a) gwoździ obcasowych i wkrętów.
b) gwoździ podeszwowych.
c) kołków drewnianych i teksów.
d) gwoździ obcasowych i drutów.

12. Zamieszczony poniżej schemat przedstawia sklejoną próbkę przeznaczoną do badania

wytrzymałości połączenia klejowego na

a) oddzieranie.

b) ścinanie.

c) ścieranie.
d) odkształcenie.

13. Jako elementy zdobnicze w przemyśle obuwniczym wykorzystuje się

a) klamry i guziki.
b) usztywniacze i nity.
c) krążki i haki.
d) klamry i zamki błyskawiczne.

14. Szelak znajduje zastosowanie jako składnik

a) klejów rozpuszczalnikowych.
b) klejów topliwych.
c) apretur wykończalniczych.
d) lakierów poliuretanowych.

15. Optymalne

warunki

magazynowania

klejów

obuwniczych

poliuretanowych

i chloroprenowych to

a) temperatura 5÷10

o

C i wilgotność 60÷65.

b) temperatura 15÷20

o

C i wilgotność 80÷85.

c) temperatura 10÷15

o

C i wilgotność 70÷75.

d) temperatura 15÷20

o

C i wilgotność 60÷65.

16. Złącze klejowe z kauczuku naturalnego jest

a) odporne na działanie wody, olejów i tłuszczów.
b) odporne na działanie wody.
c) mało odporne na działanie wody, ciepła, olejów i tłuszczów.
d) odporne na działanie ciepła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

17. Poliestrowe kleje topliwe znajdują zastosowanie przy

a) ćwiekowaniu czubków, nakładaniu i wtapianiu podnosków.
b) przyklejaniu podszewek skórzanych.
c) przytwierdzaniu obcasów.
d) przyklejaniu zamków błyskawicznych w cholewce.

18. Do

zabezpieczania

przed

korozją

metalowych

elementów

pomocniczych

wykorzystywanych w produkcji obuwia stosuje się

a) malowanie.
b) niklowanie i cynkowanie.
c) oksydowanie.
d) każdego z tych sposobów.

19. Wosk Karnauba jest woskiem

a) zwierzęcym.
b) mineralnym.
c) syntetycznym.
d) roślinnym.

20. Wilgotność względna powietrza w magazynie wyrobów metalowych nie powinna

przekraczać

a) 30%.
b) 80%.
c) 20%.
d) 70%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...................................................................................................

Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji obuwia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

TEST 2

Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej
„Dobieranie materiałów pomocniczych do produkcji obuwia”

Treść zadania
Badanie wytrzymałości na ścinanie połączeń klejonych poligumu ze skórą wykonanych przy
użyciu różnych klejów. Porównanie wytrzymałości poszczególnych połączeń.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia, w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych,

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich narzędzi
i urządzeń pomiarowych oraz wykazania się umiejętnością przygotowania próbek
i wykonania oznaczenia wytrzymałości połączeń klejonych na ścinanie. Jest to jednocześnie
możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności
i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie
warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie z zasadami bhp
i technologicznymi oraz w określonym czasie.
Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

zrywarkę,

−

kleje lateksowe,

−

kleje kauczukowe,

−

kleje poliuretanowe,

−

próbki skóry i poligumu,

−

instrukcję obsługi zrywarki,

−

normy przedmiotowe określające metody badań wytrzymałości na ścinanie połączeń

klejonych i szytych (PN-C-89354-3:1996).

Nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy w warsztatach szkolnych lub

w laboratorium,

−

zabezpieczyć próbki materiałów do badań,

−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz nakazać

bezwzględne ich przestrzeganie,

−

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

−

przydzielić uczniom próbki do badań,

−

określić czas na wykonanie zadania,

−

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia
Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

obejrzeć i scharakteryzować otrzymane do badań próbki,

−

zaplanować kolejność czynności,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

−

przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bph,

−

przygotować próbki do badań (skleić próbki skóry i poligumu różnymi klejami),

−

dokonać pomiaru siły ścinającej,

−

porównać wytrzymałość połączeń wykonanych przy użyciu różnych klejów,

−

przedłożyć wykonane ćwiczenia do oceny nauczyciela.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1. Dobranie odzieży ochronnej.

5

2. Sposób oględzin i charakterystyka materiałów.

5

3. Zaplanowanie kolejnych czynności.

10

4. Dobranie narzędzi lub urządzeń do wykonania zadania.

10

5. Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych urządzeń i narzędzi.

10

6. Wykonywanie zadania:

−

przygotowanie próbek do badań,

−

pomiar siły ścinającej połączeń klejonych,

−

obliczenie wytrzymałości połączeń klejonych na
ścinanie.

50

7. Porównanie wytrzymałości połączeń otrzymanych przy

użyciu różnych klejów.

5

8. Zaprezentowanie wykonania zadania

5

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

60÷70

dostateczny

71÷80

dobry

81÷95

bardzo dobry

96÷100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

7.

LITERATURA

1. Borzeszkowski A., Borzeszkowski W., Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. I. WSiP,

Warszawa 1979

2. Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia. T.1. Politechnika Radomska, Radom 2000
3. Lasek W.: Materiałoznawstwo obuwnicze. Politechnika Radomska, Radom 1986
4. Miernik A., Śmiechowski K., Wiśnios E.: Połączenia szyte i klejone w technologii

obuwia. Politechnika Radomska, Radom 2006

5. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu obuwniczego. WSiP, Warszawa 1992
6. Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1997

Normy przedmiotowe
1. PN-P-06756:1980 – Nici. Badania odbiorcze.
2. PN-79/P-04652 – Metody badań wyrobów włókienniczych. Nitki. Wyznaczanie skrętu.
3. PN-84/O-91114 – Obuwie. Wyznaczanie wytrzymałości szwów na ścinanie

i rozwarstwianie.

4. PN-EN 1392:2000 – Kleje do skóry i materiałów obuwniczych. Kleje rozpuszczalnikowe

i dyspersyjne. Metody badań wytrzymałości połączenia w określonych warunkach.

5. PN-EN 923:2000 – Kleje. Terminy i definicje.
6. PN-C-89354-1:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Postanowienia ogólne.
7. PN-C-89354-2:1996 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie

wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie.

8. PN-C-89354-3:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie

wytrzymałości złącza klejowego na ścinanie.

9. PN-C-89354-4:1998 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie

wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie po przyspieszonym starzeniu
hydrotermicznym.

10. PN-C-89354-5:1998 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie

wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie po przyspieszonym starzeniu
termicznym.

11. PN-C-89354-7:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie

wytrzymałości złącza klejowego na oddzieranie i ścinanie w podwyższonej lub obniżonej
temperaturze.

12. PN-C-89354-8:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie optymalnego

czasu otwartego.

13. PN-C-89354-9:1998 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań, Oznaczanie stabilności

klejów rozpuszczalnikowych.

14. PN-C-89354-11:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie

wytrzymałości złącza klejowego w warunkach dynamicznych.

15. PN-C-89354-12:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie szybkości

odparowania rozpuszczalników organicznych z klejów rozpuszczalnikowych.

16. PN-C-89354-13:1999 – Kleje. Kleje obuwnicze. Metody badań. Oznaczanie masowego

wskaźnika szybkości płynięcia klejów topliwych.

Czasopisma fachowe

−

Przegląd Skórzany (wydania archiwalne),

−

Przegląd Włókienniczy (wydania archiwalne i bieżące),

−

Świat Butów (wydania archiwalne i bieżące).

Literatura metodyczna:
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32.CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom, 2000