77

1/2003

www.elektro.info.pl

STOWARZYSZENIE WSPIERANIA

INICJATYW ENERGETYCZNYCH

Podstawowe wymagania do egzaminu

kwalifikacyjnego E i D z pytaniami

AUTORZY: inż. Radosław Lenartowicz, mgr inż. Witold Zdunek

Opiniodawca: prof. dr hab. inż. Brunon Lejdy

Przy współpracy z redakcją elektro.info

PRACE KONTROLNO-POMIAROWE – zakresy, metody i terminy wykonywania badań

I Badania instalacji niskiego napięcia w budynkach

mieszkalnych oraz w budynkach użyteczności publi-
cznej

1. Podaj termin i zakres wykonywania kontroli instalacji elek-

trycznych nn. w budownictwie mieszkaniowym.

Kontrolę okresową instalacji – oględziny urządzeń elektrycznych nale-

ży przeprowadzać co 5 lat. W tym zakresie należy wykonać:

1) sprawdzenie prawidłowości zastosowanej ochrony przed: poraże-

niem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i pochodzą-
cymi od wyładowań atmosferycznych,

2) ocenę stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa oraz sprawdze-

nie wartości użytkowej poszczególnych elementów instalacji, takich
jak: przewody i kable oraz jakości ich połączeń,

3) sprawdzenie rozdzielnic i sterownic oraz aparatów rozdzielczych,

sterowniczych, osprzętu elektroinstalacyjnego oraz konstrukcji
wsporczych i osłonowych,

4) sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania odbiorników energii

elektrycznej przyłączonych na stałe do instalacji oraz wykrycie wad
powstałych w okresie użytkowania instalacji elektrycznych,

5) sprawdzenie umieszczenia, prawidłowości i czytelności napisów

tablic ostrzegawczych i informacyjnych, umieszczenie schematów i
tabliczek znamionowych oraz oznaczenia obwodów bezpieczników,
łączników, zacisków itp.

2. Jakie elementy instalacji elektrycznej nn w budynkach mie-

szkalnych oraz w budynkach użyteczności publicznej
podlegają okresowym badaniom i pomiarom co 5 lat?

Badanie instalacji i urządzeń elektrycznych. Należy wykonać następu-

jące badania i sprawdzenia:

1) oględziny, które powinny obejmować:

przyłącza i złącza kablowe lub napowietrzne, układ zasilania rezer-
wowego, wyłącznik główny, główne tablice: rozdzielczą i admini-
stracyjną, wewnętrzne linie zasilające,

tablice piętrowe lub sekcyjne, rozdzielnice miejscowe (zasilające od-
biorniki siłowe), uziemienia i przewody ochronne, połączenia wyró-
wnawcze główne i dodatkowe,

n

instalacje w pomieszczeniach administracyjnych, technicz-
nych i gospodarczych: gniazd wtyczkowych, odbiorników te-
chnologicznych, dźwigów osobowych i towarowych oraz oś-
wietlenia podstawowego, awaryjnego i przeszkodowego,

n

instalacje odbiorcze w mieszkaniach, salach lekcyjnych, za-
baw, sprzedaży itp.,

n

tablice zabezpieczające (wyłącznikowe i bezpiecznikowe) ob-
wody oświetleniowe, obwody zasilające odbiorniki zainstalo-

wane na stałe, w tym obwód zasilający kuchnię elektryczną,
elektryczny ogrzewacz wody itp.,

2) sprawdzenie ciągłości przewodów ochronnych,
3) pomiar rezystancji izolacji – wymagana wartość rezystancji izolacji, w

zależności od napięcia znamionowego obwodu, wynosi:

n

zgodnie z PN-IEC 60364rezystancja izolacji musi spełniać
warunek 1000 V/1V napięcia znamionowego,

4) pomiar impedancji pętli zwarcia dla obwodów gniazd wtyczkowych,

opraw oświetleniowych oraz odbiorników w I klasie ochronności
naleźy sprawdzić skuteczność samoczynnego wyłączenia z
zaleźności od układu sieci:

n

TN: I

zw

ł I

w

, I

zw

= U

0

/Z

zw

,

n

TT: R

A

I

zw

Ł U

L

,

n

pojedyńcze zwarcie R

A

I

zw

Ł U

L

,

podwójne zwarcie Z

zw

Ł

,

gdzie I

ZW

– prąd zwarcia, I

W

– prąd powodujący wyłączenie

zabezpieczenia w dopuszczalnym czasie, Z

ZW

– impedancja

obwodu zwarciowego, U

0

– napięcie zasilające (fazowe),

5) sprawdzanie obwodów z wyłącznikami różnicowoprądowymi,
6) pomiary rezystancji podłóg i ścian (w przypadku stosowania ochro-

ny przed dotykiem pośrednim przez izolowanie stanowiska),

n

dla: U < 500V – R ł 50 k

W

W

,

U > 500V – R ł 100 k

W

W

,

3. Jaki zakres i jak często należy wykonywać badania i po-

miary instalacji piorunochronnej?

Badanie instalacji piorunochronnej wykonuje się co 5 lat. Zakres ba-

dań obejmuje:

n

oględziny części naziemnej (zwody, przewody odprowadzają-
ce, złącza kontrolne),

n

sprawdzenie ciągłości przewodów odprowadzających,

n

pomiar rezystancji uziemień.

4. Jakie są dopuszczalne wartości rezystancji uziomów

instalacji piorunochronnej?

Największe dopuszczalne wartości rezystancji uziemienia wynoszą:
a) dla uziomów poziomych, pionowych i mieszanych oraz stóp funda-

mentowych:

n

grunt podmokły, bagienny, próchniczy, torfiasty, gliniasty: 10

W

W

,

n

wszystkie pośrednie rodzaje gruntu: 20

W

W

,

n

grunt kamienisty i skalisty: 40

W

W

,

b) dla uziomów otokowych i ław fundamentowych:

n

grunt podmokły, bagienny, próchniczy, torfiasty, gliniasty: 15

W

W

,

Ö

3 U

0

a

zw

78

www.elektro.info.pl

1/2003

6. Jak często należy wykonywać pomiary i badania rezy-

stancji uziemień, impedancji pętli zwarcia o sprawdzenie
czasów wyłączenia i prądów zadziałania?

Pomiary rezystancji uziemień roboczych oraz impedancji pętli zwarcia

należy wykonać dla instalacji elektrycznych, gniazd wtyczkowych, opraw
oświetleniowych oraz odbiorników w I klasie ochronności należy
wykonywać co 5 lat.

Wartości dopuszczalne impedancji pętli zwarcia należy przyjmować w

zależności od rodzaju zastosowanych urządzeń zabezpieczających oraz wa-
runków środowiskowych. Sprawdzenie wyłączników różnicowoprądowych
przyciskiem TEST (raz na miesiąc).

Ponadto należy wykonywać sprawdzenie czasów wyłączenia i prądów

zadziałania co 5 lat. Zaleca się wykonywać powyższe pomiary i badania:

n

raz w roku w pomieszczeniach o wyziewach żrących,

n

raz na 4 lata w pomieszczeniach wilgotnych, gorących, zapylonych

oraz zaliczonych do kategorii ZLIII i wyższej zagrożenia ludzi.

7. Jak często należy wykonywać pomiary rezystancji podłóg

i ścian?.

Pomiar rezystancji izolacji podłóg i ścian co 5 lat.

III Badania instalacji elektrycznych w budynkach i po-

mieszczeniach biurowych

1. Jak często należy wykonywać i co należy sprawdzić w trak-

cie oględzin instalacji elektrycznych w budynkach
i w pomieszczeniach biurowych?

W trakcie oględzin co 5 lat należy sprawdzić:

n

stan widocznych części przewodów i ich zamocowania,

n

stan ochrony przeciwporażeniowej (czy gniazda wtyczkowe
posiadają styki ochronne, czy urządzenia ochronne są właści-
wie dobrane i użytkowane),

n

stan odbiorników (czy są prawidłowo zasilane i nie posiada-
ją uszkodzeń mechanicznych).

2. Jak często należy wykonywać pomiary rezystancji kabli i

przewodów oraz urządzeń elektrycznych w budynkach i w
pomieszczeniach biurowych?

Pomiary rezystancji izolacji kabli i przewodów oraz urządzeń elektrycznych

w budynkach i pomieszczeniach biurowych należy wykonać co 5 lat.

3. Jak często należy wykonywać pomiary impedancji pętli

zwarciowej dla elementów instalacji elektrycznej w budyn-
kach i w pomieszczeniach biurowych?

Co 5 lat należy wykonać pomiar impedancji pętli zwarciowej dla ob-

wodów gniazd wtyczkowych, opraw oświetleniowych oraz odbiorników w
I klasie ochronności – wartości dopuszczalne impedancji pętli zwarcia na-
leży przyjmować w zależności od rodzaju zainstalowanych urządzeń
ochronnych i warunków środowiskowych. Sprawdzenie wyłączników róż-
nicowoprądowych przyciskiem TEST należy wykonać raz w miesiącu, je-
żeli producent nie zaleca inaczej.

IV Badania elektrycznych instalacji oświetleniowych

1. Co należy wykonać w trakcie oględzin instalacji oświetlenia

elektrycznego?

Oględziny instalacji oświetleniowych należy przeprowadzić raz w roku

(wyniki oględzin wpisać do książki ruchu) w zakresie:

n

stanu widocznych części przewodów, głównie ich połączeń
oraz osprzętu,

n

stanu czystości opraw i źródeł światła,

n

stanu sprawności źródeł światła,

n

stanu ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej,

n

stanu napisów informacyjnych i ostrzegawczych oraz oznaczeń.

n

natężenie oświetlenia.

n

wszystkie pośrednie rodzaje gruntu: 30

W

W

,

n

grunt kamienisty i skalisty: 50

W

W

.

5. Jakie dopuszczalne wartości wypadkowe uziemień

instalacji piorunochronnej?

Wartość wypadkowa wszystkich uziemień obiektu nie może być więk-

sza niż:

c) dla uziomów poziomych, pionowych i mieszanych oraz stóp funda-

mentowych:

n

grunt kamienisty i skalisty: 15

W

W

,

n

pozostałe rodzaje gruntów: 7

W

W

,

d) dla uziomów otokowych i ław fundamentowych:

n

grunt kamienisty i skalisty: 15

W

W

,

n

pozostałe rodzaje gruntów: 10

W

W

.

II Badania instalacji elektrycznych i urządzeń

elektrycznych w zakładach przemysłowych

Badania instalacji elektrycznych w halach produkcyjnych i
warsztatach

1. Jak często i co należy sprawdzać w czasie oględzin

w zakładach ze stałą obsługą urządzeń elektrycznych?

Oględziny instalacji wykonujemy okresowo — raz na miesiąc w zakła-

dach ze stałą obsługą urządzeń elektrycznych:

n

widocznych części przewodów, izolatorów i ich zamocowania,

n

dławików i przepustów w miejscu wprowadzenia przewo-
dów do skrzynek, odbiorników i osprzętu.

2. Jak często i co należy sprawdzać w czasie oględzin w

zakładach bez stałej obsługi urządzeń elektrycznych?

Raz na 6 miesięcy w zakładach bez stałej obsługi urządzeń elektrycz-

nych (wyniki oględzin wpisać do książki ruchu):

n

osłon zabezpieczających przewody przed uszkodzeniami me-
chanicznymi,

n

instalacji ochrony przeciwporażeniowej,

n

urządzeń zabezpieczających, automatyki i sterowania,

n

sprzętu elektrycznego, takiego jak: wyłączniki, gniazda wty-
czkowe (brak uszkodzeń napędów wyłączników, brak wypa-
leń styków gniazd oraz styków ochronnych),

n

napisów i oznaczeń.

3. Jak często i co należy sprawdzać w czasie oględzin

instalacji elektrycznej w strefach zagrożonych kategorii
ZLIII i wyższych?

Raz w roku dla instalacji i urządzeń na zewnątrz budynków lub w po-

mieszczeniach wilgotnych, gorących, zapylonych, o wyziewach żrących
oraz zaliczonych do kategorii ZLIII i wyższej zagrożenia ludzi:

n

szczegółowe oględziny,

n

sprawdzenie ciągłości przewodów ochronnych,

n

sprawdzenie kompleksowe ochrony przeciw porażeniowej.

4. Jak często należy wykonywać pomiary rezystancji izolacji
przewodów i kabli oraz urządzeń elektrycznych?

Pomiary rezystancji izolacji przewodów i kabli oraz urządzeń

elektrycznych należy wykonywać co 5 lat. Z tym, że zaleca się wykonywać
raz w roku w pomieszczeniach o wyziewach żrących oraz zaliczanych do
kategorii ZLIII i wyżej zagrożenia ludzi, na zewnątrz budynków lub w
pomieszczeniach wilgotnych, gorących i zapylonych.

5. Jaka jest wymagana wartość rezystancji izolacji
przewodów i kabli oraz urządzeń elektrycznych?

Wymagana wartość rezystancji izolacji przewodów i kabli oraz urządzeń

elektrycznych jest zależna od napięcia znamionowego i wynosi zgodnie z
PN - IEC60364 1000

W

W

/1V napięcia znamionowego.

Podstawowe wymagania do egzaminu kwalifikacyjnego E i D z pytaniami

79

1/2003

www.elektro.info.pl

2. Jak często i co należy wykonać w trakcie przeglądów

instalacji oświetlenia elektrycznego?

Przeglądy instalacji oświetleniowych należy przeprowadzić co 5 lat, ale za-

lecane jest: raz na dwa lata – oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne, w pomie-
szczeniach: wilgotnych, gorących zapylonych, w których występują wyziewy
żrące oraz zaliczonych do ZLIII kategorii zagrożenia ludzi, a także oświetlenie
drogowe głównych dróg w granicach miasta, a także raz na 3 lata – oświetle-
nie drogowe. Należy je wykonać w zakresie:

n

oględzin,

n

sprawdzenia działania urządzeń sterowania,

n

stanu technicznego opraw oświetleniowych i osprzętu,

n

pomiarów rezystancji izolacji obwodów,

n

pomiarów impedancji pętli zwarcia.

W przypadku stwierdzenia podczas przeglądu uszkodzenia źródeł świa-

tła, należy je wymienić oraz przeprowadzić wymagane czynności konser-
wacyjne i naprawy zapewniające poprawę stanu i bezpieczeństwa pracy
urządzeń oświetleniowych.Sprawdzenie wyłączników różnicowoprądo-
wych przyciskiem TEST należy przeprowadzić raz w miesiącu, jeżeli pro-
ducent nie podaje inaczej.

V Badania elektrycznych instalacji w stacjach paliw

1. Co należy sprawdzić w trakcie oględzin instalacji

w stacjach paliw?

W trakcie oględzin należy sprawdzić stan:

n

instalacji elektrycznej oraz osprzętu,

n

oświetleniowej oraz źródeł światła,

n

instalacji ochrony przeciwporażeniowej oraz instalacji pioru-
nochronnej.

2. Jak często należy wykonywać pomiary rezystancji izolacji

obwodów i urządzeń elektrycznych w stacjach paliw?

Wykonywanie pomiaru rezystancji izolacji obwodów i urządzeń

elektrycznych zalecane jest co 6 miesięcy, jeżeli szczegółowa instrukcja
eksploatacji nie przewiduje inaczej.

3. Jak często należy wykonywać pomiary impedancji pętli

zwarcia w stacjach paliw?

Wartości impedancji pętli zwarcia należy przyjmować w zależności od

zastosowanych urządzeń zabezpieczających i warunków środowiskowych
(podobnie jak budynków użyteczności publicznej). Wykonywanie pomiaru
impedancji pętli zwarcia zalecane co 6 miesięcy, jeżeli szczegółowa instruk-
cja eksploatacji nie przewiduje inaczej. Sprawdzenie wyłączników różni-
cowoprądowych przyciskiem TEST raz w miesiącu, jeżeli producent nie
podaje inaczej.

4. Jak często należy wykonywać sprawdzenie instalacji

piorunochronnych w stacjach paliw?

Sprawdzenie instalacji piorunochronnej należy wykonać co 5 lat (zgo-

dnie z instrukcją eksploatacji) w zakresie podanym w rozdziale I.
PN–IEC–61024.1.2001. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych.
Ochrona obostrzona

5. Jak należy wykonać pomiary uziemień końcówek

dystrybutorów paliw?

Sprawdzenie uziemienia końcówek dystrybutorów – należy zmierzyć rezy-

stancję uziemień końcówek dystrybutorów metodą techniczną lub miernikiem
uziemień – zalecana dopuszczalna wartość rezystancji: 5

W

W

.

VI Badania instalacji i urządzeń elektrycznych na tere-

nach budowy

1. Co należy sprawdzić w trakcie oględzin instalacji

i urządzeń elektrycznych na terenach budowy?

Należy sprawdzić, czy:

n

zainstalowane urządzenia: spełniają wymagania bezpieczeń-
stwa, zostały prawidłowo dobrane i zainstalowane, nie ma-
ją uszkodzeń pogarszających bezpieczeństwo, mają właściwy
sposób ochrony przed porażeniem i pożarem,

n

właściwie oznaczono przewody neutralne i ochronne oraz fa-
zowe i aparaturę,

n

właściwie wykonano połączenia przewodów,

n

umieszczono konieczne schematy, tablice ostrzegawcze i in-
ne podobne informacje,

n

został zapewniony łatwy dostęp do urządzeń dla wygodnej ob-
sługi i konserwacji.

2. Jak często należy wykonywać okresową kontrolę stanu

ochrony przeciwporażeniowej na terenach budowy?

Kontrola okresowa stanu ochrony przeciwporażeniowej co najmniej dwa

razy w roku, w okresach najmniej korzystnych dla stanu urządzeń i ich
izolacji, a pozostałe badania:

n

raz w miesiącu,

n

przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian prze-
róbek oraz napraw elektrycznych i mechanicznych,

n

przed uruchomieniem urządzenia, które nie było czynne przez
okres 1 miesiąca lub dłużej

n

po każdej zmianie lokalizacji budowy powinno być wykona-
ne badanie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej.

3. Co należy wykonać w trakcie pomiarów i badań instalacji i

urządzeń na terenach budowy?

W trakcie pomiarów i badań na terenach budowy instalacji i urządzeń

należy wykonać:

n

sprawdzenie ciągłości przewodów ochronnych,

n

pomiar rezystancji przewodów ochronnych,

n

pomiar rezystancji izolacji – rezystancję izolacji należy mie-
rzyć: między przewodami roboczymi, branymi kolejno po
dwa, między każdym przewodem roboczym a ziemią,

n

pomiar impedancji pętli zwarcia,

n

sprawdzenie wyłączników ochronnych różnicowoprądowych
przyciskiem TEST, jeżeli producent nie podaje inaczej, raz
w miesiącu.

VII Badania instalacji i urządzeń elektrycznych w po-

mieszczeniach zagrożonych wybuchem

1. Co należy sprawdzić w trakcie oglądania instalacji i

urządzeń w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem?

W trakcie oględzin instalacji i urządzeń elektrycznych w pomie-

szczeniach zagrożonych wybuchem należy sprawdzić w szczegól-
ności:

n

wskazania aparatury kontrolno-pomiarowej oraz automatyki,

n

stan zabezpieczeń elektrycznych i mechanicznych,

n

stan zewnętrzny płaszczyzn i powłok ochronnych przewo-

dów i kabli oraz obudowy dławików i mocowań,

n

temperaturę osłon, obudów, łożysk i połączeń przewodów,

n

działanie wentylacji, klimatyzacji, chłodnic, nagrzewnic

i sprzęgieł,

n

prawidłowość przesyłu sygnałów i ich rejestrację

n

prawidłowość pracy łożysk i układów smarowania,

n

stan automatyki zabezpieczeniowej,

n

wielkość ciśnienia i nastawień blokad,

n

stan połączeń śrubowych, tabliczek znamionowych i opi-

sowych oraz napisów ostrzegawczych,

Ponadto oględziny powinny obejmować sprawdzenie:

n

w urządzeniach z osłoną ognioszczelną – stanu osłon

i złącz ognioszczelnych,

n

w urządzeniach budowy wzmocnionej – stanu widoczności

połączeń w torach prądowych,

n

w urządzeniach z osłoną powietrzną lub gazową z nad-

ciśnieniem – działania i stanu systemu przewietrzania lub
nadciśnienia,

80

www.elektro.info.pl

1/2003

W trakcie oględzin rozdzielnic elektroenergetycznych o napięciu do

1 kV należy sprawdzić:

n

stan napisów i oznaczeń informacyjno–ostrzegawczych,

n

stan zewnętrzny aparatury, napędów, łączników, izolato-

rów oraz połączeń śrubowych szyn i przewodów,

n

stan sprzętu ochronnego i przeciwpożarowego,

n

działanie instalacji oświetleniowej w pomieszczeniu roz-

dzielnicy,

n

stan ogrodzeń i zamknięć przy wejściach do pomieszcze-

nia rozdzielnicy.

Należy je wykonywać co 5 lat lub w terminach ustalonych w in-

strukcji eksploatacji.

2. Jak często należy sprawdzać działanie przyrządów

pomiarowo-kontrolnych rozdzielnic?

Działanie przyrządów kontrolno-pomiarowych rozdzielnic należy

sprawdzić co 5 lat lub w terminach ustalonych w instrukcji eksploa-
tacji. Należy sprawdzić:

n

działanie przyrządów pomiarowych takich jak: amperomie-

rze, woltomierze, watomierze, liczniki energii elektrycznej,

n

przekładnię przekładników prądowych,

n

prawidłowość działania aparatów wyposażonych w wy-

zwalacze nadmiarowoprądowe i zwarciowe,

n

baterie kondensatorów (jeżeli są).

3. Co należy sprawdzić i jak często w trakcie pomiarów

ciągłości i rezystancji obwodów ochronnych rozdzielnic?

Sprawdzenie ciągłości i rezystancji obwodów ochronnych należy wy-

konać co 5 lat lub w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji. Na-
leży sprawdzić poprawność połączeń elementów konstrukcji i osłon z głó-
wną szyną uziemiającą.

IX Badania stacji elektroenergetycznych

1. Co należy wykonać w trakcie oględzin skróconych stacji

elektroenergetycznych?

Oględziny skrócone stacji elektroenergetycznych obejmują sprawdzenie:

n

zgodności układu stacji z ustalonym programem,

n

położenia wskaźników działania układów automatyki i zabezpieczeń,

n

stanu napisów i oznaczeń informacyno–ostrzegawczych,

n

stanu gotowości ruchowej przyrządów pomiarowych, rejestru-
jących zakłócenia oraz gotowości ruchowej układów sygnali-
zacji, automatyki i zabezpieczeń,

n

poprawności działania przyrządów kontrolno–pomiarowych,

n

stanu zewnętrznego aparatury, napędów, łączników, izolato-
rów i głowic kablowych,

n

działania zespołów awaryjnego zasilania urządzeń technicznych,

n

poziomu gasiwa lub czynnika izolującego w urządzeniach
rozdzielczych,

n

stanu urządzeń sprężonego powietrza, urządzeń wentylacyj-
nych, ogrzewaczy, prostowników oraz baterii akumulatorów
i jej wyposażenia,

n

stanu sprzętu ochronnego i przeciwporażeniowego,

n

stanu i działania oświetlenia elektrycznego stacji,

n

stanu ogrodzeń oraz zamknięć przy wejściach do pomieszczeń
ruchu elektrycznego i na teren stacji.

Należy je przeprowadzić w terminach ustalonych w instrukcji eksploa-

tacji.

2. Co należy wykonać w trakcie oględzin pełnych stacji

elektroenergetycznych?

Oględziny pełne stacji elektroenergetycznych obejmują czynności wy-

mienione w punktach dla oględzin skróconych, a ponadto sprawdzenie:

n

wskazań przyrządów pomiarowych, rejestrujących liczby za-
działań odgromników i wyłączników,

n

przełączników i układów automatyki,

n

w urządzeniach budowy iskrobezpiecznej: działania obwo-
dów zewnętrznych i urządzeń w nich zainstalowanych, pra-
widłowości usytuowania aparatury w obwodzie iskrobezpie-
cznym, stanu przewodów wyrównawczych, boczników
ochronnych i ich mocowania,

n

w urządzeniach z osłoną cieczową: prawidłowości pozycji
zainstalowania urządzenia, poziomu cieczy oraz szczelności
kadzi, obudowy,

n

w urządzeniach z osłoną piaskową: poziomu piasku, stanu
wyposażenia dodatkowego,

n

w urządzeniach budowy specjalnej: stanu technicznego ma-
sy zalewowej, stanu ochrony przed uszkodzeniami mechani-
cznymi i chemicznymi, stanu zabezpieczeń elektrycznych,
sposobu wprowadzenia lub wyprowadzenia przewodów,

n

w urządzeniach innych niż przeciwwybuchowe: stanu obu-
dowy, stanu technicznego wentylatora zewnętrznego, stanu
zabezpieczeń elektrycznych.

Powinno to zostać wykonane w terminach określonych w instrukcji

eksploatacji (oględziny zalecane nie rzadziej niż raz w miesiącu)

2. Jak często należy wykonywać pomiary i badania rezystancji

izolacji kabli, przewodów i urządzeń elektrycznych w
pomieszczeniach zagrożonych wybuchem?

Pomiar rezystancji izolacji, kabli, przewodów i urządzeń elektrycznych w

pomieszczeniach zagrożonych wybuchem należy wykonać w terminach
określonych w instrukcji eksploatacji (pomiary zalecane nie rzadziej niż raz na
rok). Sprawdzenie wyłączników różnicowoprądowych przyciskiem TEST – je-
żeli producent nie podaje inaczej – raz w miesiącu.

3. Co należy wykonać w trakcie sprawdzania instalacji

piorunochronnej obiektów zagrożonych wybuchem?

Sprawdzenie instalacji piorunochronnej obiektów zagrożonych

wybuchem należy przeprowadzić w zakresie:

n

oględzin części naziemnej (zwody, przewody odprowadzające),

n

sprawdzenia ciągłości przewodów odprowadzających,

n

pomiaru rezystancji uziomów – zmierzone rezystancje nie mo-
gą być wyższe niż 5

W

W

.

Należy je przeprowadzić w terminach określonych w instrukcji eks-

ploatacji (pomiary zalecane nie rzadziej niż raz

na rok). Sprawdzenie wyłączników różnicowoprądowych przyciskiem

TEST – jeżeli producent nie podaje inaczej – raz w miesiącu.

4. Jak często należy wykonywać pomiary i badania impedancji pętli

zwarcia instalacji w obiektach zagrożonych wybuchem?

Pomiar impedancji pętli zwarcia należy wykonać dla instalacji elektry-

cznych, gniazd wtyczkowych, opraw oświetleniowych oraz odbiorników o I
klasie ochronności. Wartości dopuszczalne impedancji pętli zwarcia należy
przyjmować w zależności od rodzaju zastosowanych urządzeń zabezpiecza-
jących i warunków środowiskowych (zgodnie z pkt. 1.2 ppkt. 4 budynki).
Należy je przeprowadzić w terminach określonych w instrukcji eksploata-
cji (pomiary zalecane nie rzadziej niż raz na rok). Sprawdzenie wyłączni-
ków różnicowoprądowych przyciskiem TEST – jeżeli producent nie podaje
inaczej – raz w miesiącu.

5. Czym i jak często należy wykonywać pomiary prądów

błądzących instalacji w obiektach zagrożonych wybuchem?

Pomiar prądów błądzących należy wykonać miernikiem prądów błądzą-

cych lub elektrodami, służących do określenia różnic potencjałów wskazu-
jących obecność prądów błądzących. Zmierzone wartości nie mogą prze-
kraczać podanych w odpowiednich przepisach (rozdział II).

Należy je przeprowadzić w terminach określonych w instrukcji eks-

ploatacji (pomiary zalecane nie rzadziej niż raz na rok). Sprawdzenie wy-
łączników różnicowoprądowych przyciskiem TEST – jeżeli producent nie
podaje inaczej – raz w miesiącu.

VIII Badania rozdzielnic elektroenergetycznych o napię-

ciu do 1 kV

1. Co należy wykonać w trakcie oględzin rozdzielnic

elektroenergetycznych o napięciach do 1 kV?

Podstawowe wymagania do egzaminu kwalifikacyjnego E i D z pytaniami

81

1/2003

www.elektro.info.pl

n

stanu: fundamentów kanałów kablowych, konstrukcji wsporczych

i ich wyposażenia, instalacji wodno-kanalizacyjnej, ochrony odgro-
mowej i przeciwporażeniowej, kabli, przewodów i ich osprzętu,

n

działania złączy teletechnicznych,

n

działania lokalizatorów uszkodzeń linii elektroenergetycznych
i innych urządzeń stacji, określonych w instrukcji,

n

stanu dokumentacji eksploatacyjnej znajdującej się w stacji.

Należy je przeprowadzić w terminach ustalonych w instrukcji eksploa-

tacji.

3. Co i jak często należy wykonywać przeglądy szczegółowe

stacji elektroenergetycznych?

Przeglądy szczegółowe stacji elektroenergetycznych obejmują:

n

oględziny pełne (według pozycji 2.),

n

sprawdzenie ciągłości przewodów uziemiających,

n

pomiary rezystancji izolacji przewodów i kabli,

n

pomiar charakterystycznych wielkości i sprawdzenie działania uk-

ładów pomiarowych, sygnalizacji, automatyki i zabezpieczeń w za-
kresie pozwalającym stwierdzić poprawność pracy tych układów,

n

badania poszczególnych urządzeń w zakresie ustalonym
w dokumentacji fabrycznej tych urządzeń lub w instrukcji eks-
ploatacji stacji,

n

sprawdzenie działania i współpracy łączników,

n

sprawdzenie szczelności i poprawnego działania urządzeń
sprężonego powietrza,

n

sprawdzenie stanu połączeń śrubowych i innych w głównych
torach prądowych,

n

czynności konserwacyjne i naprawy zapewniające poprawną
pracę stacji,

n

pomiary rezystancji uziemień roboczych oraz uziemień ochro-
ny przeciwporażeniowej i odgromowej,

n

pomiary napięcia dotykowego i dotykowego rażeniowego
w rozdzielnicach o napięciu 110 kV i wyższym,

n

sprawdzenie aparatury w ukladach pomiarowych, sygnaliza-
cji, automatyki łączeniowej i regulacyjnej, zabezpieczeń oraz
techniki w zakresie objętym badaniami niepełnymi, określo-
nymi we właściwych normach,

n

badanie transformatorów.

Należy je wykonywać co 5 lat lub w terminach ustalonych w instruk-

cji eksploatacji.

X Badania baterii kondensatorów

1. Co należy wykonać w trakcie oględzin kondensatorów?

Oględziny baterii kondensatorów obejmują:

n

sprawdzenie wskazań przyrządów pomiarowych,

n

stan kondensatorów (wybrzuszenia, wycieki oleju, czystość

izolatorów),

n

stan połączeń roboczych,

n

stan obwodów rozładowczych,

n

stan obwodów ochrony przeciwporażeniowej,

n

stan urządzeń zabezpieczających, regulacyjnych i łączników,

n

stan ogrodzeń i osłon ochronnych.

Należy je przeprowadzić w terminach ustalonych w instrukcji eks-

ploatacji.

2. Jak często należy wykonywać pomiary i jakie są minimalne

wartości rezystancji izolacji baterii kondensatorów?

Pomiar rezystancji izolacji baterii kondensatorów trzeba przeprowa-

dzić co 5 lat. Należy zmierzyć:

n

rezystancję izolacji kondensatorów między zwartymi zaciska-
mi roboczymi, a obudową – pomiar przeprowadzić mierni-
kiem izolacji o napięciu 1000 V – wartość rezystancji nie po-
winna być mniejsza niż 200 M

W

W

,

n

rezystancję izolacji obwodów i urządzeń baterii – wartość re-
zystancji izolacji nie powinna być mniejsza niż 20 M

W

W

.

3. Jaką metoda i jak często należy wykonywać pomiar

pojemności kondensatorów?

Pomiar pojemności kondensatorów wykonuje się co 5 lat. Należy go

wykonać metodą techniczną lub miernikiem do pomiaru pojemności.

Różnica pojemności zmierzonej kondensatora, w stosunku do wartości
pojemności podanej na tabliczce znamionowej, nie może przekraczać:

n

3 % dla kondensatorów o napięciu znamionowym wyższym
niż 1 kV,

n

15 % dla kondensatorów o napięciu znamionowym do

1 kV,

4. Co należy sprawdzić w obwodach rozładowczych baterii

kondensatorów?

Sprawdzenie obwodów rozładowczych wykonuje się co 5 lat. Należy

sprawdzić czy:

n

w obwodzie rozładowczym nie występuje przerwa,

n

rezystancja obwodów rozładowczych jest zgodna z danymi
producenta,

n

po naładowaniu kondensatora i odłączeniu napięcia zasila-
nia, napięcie na jego zaciskach obniży się do wartości 50 V
w czasie nie dłuższym niż 60 sekund.

5. Jakie są dopuszczalne różnice obciążeń na

poszczególnych fazach baterii kondensatorów?

Sprawdzenie równomierności obciążenia prądowego faz baterii wyko-

nuje się co 5 lat. Różnica obciążenia poszczególnych faz, przy symetry-
cznym układzie napięć, nie może być większa, w stosunku do wartości
średniej symetrycznej tych prądów, od:

n

5 % dla baterii łączonych w gwiazdę,

n

10 % dla baterii łączonych w trójkąt.

6. Jakie jest dopuszczalne długotrwałe przekroczenie

napięcia zasilania baterii kondensatorów?

Sprawdzenie napięcia zasilania wykonuje się co 5 lat. Należy spraw-

dzić czy:

n

po załączeniu baterii, napięcie na zaciskach kondensatorów

nie przekracza długotrwale 110 % napięcia znamionowego
kondensatora.

7. Jaka jest dopuszczalna zmiana ustalonego obciążenia

prądowego baterii kondensatorów?

Pomiar obciążenia prądowego poszczególnych faz wykonuje się co 5

lat. Ustalony prąd baterii kondensatorów nie może być większy niż 130
% prądu znamionowego baterii i nie powinien ulegać zmianom w cza-
sie, z innych przyczyn niż zmiana napięcia w sieci.

8. Jak często należy wykonywać pomiary ochrony

przeciwporażeniowej baterii kondensatorów?

Sprawdzenie ochrony przeciwporażeniowej wykonuje się co 5 lat. Na-

leży zmierzyć impedancję pętli zwarcia. Wartość zmierzone impedancji
pętli zwarcia powinna być mniejsza lub równa wartości dla zastosowa-
nego zabezpieczenia ochronnego.

XI Badania transformatorów

1. Co należy wykonać w trakcie oględzin transformatora?

Przy wykonywaniu oględzin transformatorów należy sprawdzić czy:

n

powierzchnie izolacyjne izolatorów nie są uszkodzone,

n

nie ma wycieków oleju z kadzi i na izolatorach,

n

poziom oleju w olejowskazie jest prawidłowy,

n

zaciski przyłączeniowe nie są opalone lub uszkodzone.

Należy je wykonywać co 5 lat, a także przed uruchomieniem trans-

formatora, jeżeli przerwa w pracy trwała ponad 1 miesiąc oraz zalecane
po pierwszym roku eksploatacji.

2. Jak często i jakim miernikiem należy wykonać pomiar

rezystancji izolacji transformatora?

Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń transformatora należy wykonywać

co 5 lat, a także przed uruchomieniem transformatora, jeżeli przerwa w

82

www.elektro.info.pl

1/2003

pracy trwała ponad 1 miesiąc oraz zaleca się wykonanie pomiarów izolacji
transformatora po pierwszym roku eksploatacji.

Pomiar należy wykonać miernikiem izolacji 2500 V i odczytać war-

tości rezystancji izolacji R

15

– po upływie 15 sekund i R

60

– po upływie

60 sekund określając współczynnik izolacji R

60

/R

15

.

3. Jakimi przyrządami wykonujemy pomiary rezystancji

uzwojeń transformatora?

Pomiar rezystancji uzwojeń transformatora wykonuje się co 5 lat, a

także przed uruchomieniem transformatora, jeżeli przerwa w pracy trwa-
ła ponad 1 miesiąc oraz zalecane po pierwszym roku eksploatacji. Nale-
ży wykonać pomiar rezystancji:

n

uzwojeń GN – między fazami A–B; A–C; B–C (mostkiem
Wheatstone’a),

n

uzwojeń DN – między fazami a–0; b–0; c–0 (mostkiem
Thomsona).

Wartość rezystancji uzwojeń powinna być zgodna z wynikami pomia-

rów zawartymi w DTR transformatora.

4. Jak często należy wykonywać pomiary rezystancji

uziemień roboczych transformatora?

Pomiar rezystancji uziemień roboczych transformatora wykonuje się co

5 lat, a także przed uruchomieniem transformatora, jeżeli przerwa w pra-
cy trwała ponad 1 miesiąc oraz zalecane po pierwszym roku eksploatacji.
Dopuszczalna wartość rezystancji uziomów roboczych powinna być okreś-
lona przez Zakład Energetyczny lub obliczona ze wzoru:

gdzie I

z

– prąd zwarciowy doziemny, określony przez Zakład Energe-

tyczny.

5. Co sprawdzamy w trakcie badań oleju transformatora?

Skrócone badanie oleju wykonuje się co 5 lat, a także przed urucho-

mieniem transformatora, jeżeli przerwa

w pracy trwała ponad 1 miesiąc oraz zalecane po pierwszym roku eks-

ploatacji. Skrócone badanie oleju obejmuje:

n

sprawdzenie zawartości ciał stałych w oleju,

n

sprawdzenie zawartości wody w oleju,

n

sprawdzenie napięcia przebicia oleju,

Wymagana wartość średnia napięcia przebicia Uo wynosi dla trans-

formatorów:

– mocy do 1, 6 MVA: 30 kV,
– mocy powyżej 1, 6 MVA: 40 kV,
Należy wyznaczyć średnie odchylenie standardowe S i względne od-

chylenie standardowe V w %, według wzorów:

gdzie Up – średnie napięcie przebicia [kV]; Upi – wartość napięcia

przebicia otrzymana przy kolejnych pomiarach; n – liczba pomiarów.
Względne odchylenie standardowe nie może być większe niż 20 %.

XII Badania narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym

i elektrycznych urządzeń ruchomych

1. Jak często i co należy przeprowadzać w trakcie oględzin

elektronarzędzi?

Oględziny należy przeprowadzać dla elektronarzędzi według kate-

gorii użytkowania:

I kategoria – co 6 miesięcy,
II kategoria – co 4 miesiące,
III kategoria – co 2 miesiące.

R

≤ —

50

I

z

≤ 5

W

W

Kategorie wg PN–88/E–08400/10. Narzędzia ręczne o napędzie

elektrycznym. Badania kontrolne w czasie eksploatacji. Należy spraw-
dzić czy:

n

narzędzia są czyste i kompletne i mają czytelne tablicz-

ki znamionowe,

n

elementy obudowy zewnętrznej i rękojeści nie są uszko-

dzone,

n

wtyczka nie jest uszkodzona (pęknięta, przypalona, styki

nie są zdeformowane),

n

przewód przyłączeniowy zabezpieczony jest przed wyrwa-

niem z wtyczki i narzędzia oraz nie ma uszkodzonej izo-
lacji,

n

nie ma wycieków smarów i olejów.

2. Jaka jest minimalna wartość rezystancji izolacji

elektronarzędzi?

Pomiar rezystancji izolacji należy przeprowadzać dla elektronarzę-

dzi według kategorii użytkowania:

I kategoria – co 6 miesięcy,
II kategoria – co 4 miesiące,
III kategoria – co 2 miesiące.
Należy wykonać na elektronarzędziu zimnym, łącznie z przewo-

dem przyłączeniowym, napięciem stałym 500 V (megomierz 500 V).
Wartości rezystancji nie powinny być mniejsze od 2 M

Ω

Ω.

3. Jakim napięciem probierczym należy badać

elektronarzędzia?

Sprawdzenie wytrzymałości izolacji należy przeprowadzać dla elek-

tronarzędzi według kategorii użytkowania:

I kategoria – co 6 miesięcy,
II kategoria – co 4 miesiące,
III kategoria – co 2 miesiące.
Należy wykonać napięciem probierczym przemiennym o wartości

zależnej od napięcia zasilającego względem ziemi:

4. Jak często należy wykonywać sprawdzenie

wytrzymałości dielektrycznej izolacji elektronarzędzi?

Sprawdzenie wytrzymałości dielektrycznej izolacji dla elektronarzę-

dzi według kategorii użytkowania:

I kategoria -co 6 miesięcy,
II kategoria – co 4 miesiące,
III kategoria – co 2 miesiące.
Należy wykonać napięciem probierczym przemiennym o wartości

zależnej od napięcia zasilającego względem ziemi:

∑

n

i=1

(U

p

– U

pi

)

2

n – 1

S =

Uo [V]

napięcie probiercze [V]

Uo

≤ 50

750

Uo

≤ 133

1750

Uo

≤ 230

2750

Uo

≤ 400

3750

Uo

≤ 690

4500

Uo

≤ 1000

5000

Uo [V]

napięcie probiercze [V]

Uo

≤ 50

500

Uo

≤ 133

1000

Uo

≤ 230

1500

Uo

≤ 400

2000

Uo

≤ 690

2750

Uo

≤ 1000

3500

Podstawowe wymagania do egzaminu kwalifikacyjnego E i D z pytaniami

83

1/2003

www.elektro.info.pl

XIII Badania spawarek wirowych, transformatoro-

wych i prostownikowych

1. Jak często wykonuje się oględziny spawarek?

Oględziny spawarek wykonuje się w terminach ustalonych w instruk-

cji eksploatacji, zaleca się nie rzadziej niż co 12 miesięcy.

Należy sprawdzić:

n

stan i kompletność obudowy,

n

czy wtyczka i przewód zasilający nie są uszkodzone (nie prze-
palone styki wtyczki, nie uszkodzona izolacja przewodu).

2. Jak często wykonuje się pomiary napięcia biegu

jałowego spawarek?

Pomiar napięcia biegu jałowego spawarek przeprowadza się w termi-

nach ustalonych w instrukcji eksploatacji, zaleca się nie rzadziej niż co
12 miesięcy.

Należy sprawdzić, czy zmierzone napięcie biegu jałowego nie jest

wyższe od napięcia podanego w instrukcji eksploatacji.

3. Jakie są minimalne wartości rezystancji izolacji

spawarek?

Pomiar rezystancji izolacji spawarek wykonuje się w terminach

ustalonych w instrukcji eksploatacji, zaleca się nie rzadziej niż co 12
miesięcy. Pomiar należy wykonać w stanie zimnym (megomierzem
1000V). Pomiaru należy dokonać dla spawarek:

n

wirowych – między napędem (łącznie z kablem zasi-

lającym) a obudową – wymagana wartość rezystancji:
min. 0,5 M

W

W

,

n

transformatorowych i prostownikowych między: uzwoje-

niem pierwotnym transformatora a obudową; uzwojeniem
wtórnym transformatora a obudową; uzwojeniem pierwot-
nym a wtórnym transformatora.

Wymagana minimalna wartość rezystancji izolacji spawarek

powinna wynosić: 2 M

W

W

. Przy pomiarze rezystancji izolacji spawarek

prostownikowych, należy odłączyć elementy elektroniczne, aby nie
uległy uszkodzeniu.

4. Jak często należy wykonywać pomiary impedancji pętli

zwarciowej spawarek?

Pomiar impedancji pętli zwarcia spawarek wykonuje się w termi-

nach ustalonych w instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż
co 12 miesięcy.

5. Jak często należy wykonywać próbę ruchu?

Próbę ruchu spawarek wykonuje się w terminach ustalonych w in-

strukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż co 12 miesięcy. Na-
leży ocenić, czy działanie spawarki jest poprawne.

XIV Badania zgrzewarek

1. Co należy sprawdzić w trakcie oględzin zgrzewarek?

Oględziny zgrzewarek należy wykonywać w terminach ustalonych

w instrukcji eksploatacji, lecz nie rzadziej niż co 3 miesiące. Należy
sprawdzić stan:

n

zabezpieczeń regulatorów i łączników,

n

połączeń elektrycznych i mechanicznych,

n

ochrony przeciwporażeniowej i pożarowej,

n

działania i wskazań przyrządów pomiarowych oraz urzą-

dzeń sterowania i sygnalizacji,

n

układów chłodzenia i sprężonego powietrza,

n

czystości urządzeń.

2. Jak często należy przeprowadzać pomiary napięcia

biegu jałowego zgrzewarek?

Pomiar napięcia biegu jałowego zgrzewarek przeprowadza się w termi-

nach ustalonych w instrukcji eksploatacji, lecz nie rzadziej niż co 12 mie-
sięcy. Należy sprawdzić czy zmierzone napięcie biegu jałowego nie jest wy-
ższe od napięcia podanego w instrukcji eksploatacji.

3. Jaka jest minimalna wartość rezystancji izolacji

zgrzewarek?

Pomiar rezystancji izolacji zgrzewarek wykonuje się w terminach

ustalonych w instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż co
12 miesięcy. Pomiar należy wykonać między uzwojeniem wtórnym
a pierwotnym transformatora oraz uzwojeniem pierwotnym a obudo-
wą. Zmierzona rezystancja nie powinna być mniejsza niż 2 M

Ω

Ω.

4. Jak często sprawdza się stan izolacji sprężonego

powietrza urządzeń pomocniczych, zgrzewarek?

Sprawdzenie stanu instalacji, szczelności oraz działania układu

sprężonego powietrza zgrzewarek wykonuje się w terminach ustalonych
w instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż co 12 miesięcy.
Należy stwierdzić, czy stan ciśnienia sprężonego powietrza jest zgod-
ny z wymaganiami zawartymi w dokumentacji technicznej.

Sprawdzenie urządzeń pomocniczych mechanizmów wykonuje się

w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rza-
dziej niż co 12 miesięcy. Należy sprawdzić poprawne działanie wszy-
stkich urządzeń pomocniczych mechanizmów, zgodnie z wymagania-
mi ustalonymi w dokumentacji fabrycznej.

Sprawdzenie działania aparatury kontrolno–pomiarowej, regulacyj-

nej i elektrycznej układu sterowania wykonuje się w terminach usta-
lonych w instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż co 12
miesięcy.

Należy sprawdzić poprawne działanie, zgodnie z wymaganiami

w dokumentacji fabrycznej.

5. Jak często sprawdza się zakres regulacji i nastawień

prądu zgrzewania zgrzewarek?

Sprawdzenie zakresu regulacji i nastawień prądu zgrzewania

zgrzewarek wykonuje się w terminach ustalonych w instrukcji eksploa-
tacji, a zaleca się nie rzadziej niż co 12 miesięcy. Należy sprawdzić po-
prawne działanie, zgodnie z wymaganiami w dokumentacji fabrycznej.

6. Jak często wykonuje się pomiary impedancji pętli

zwarciowej zgrzewarek?

Pomiar impedancji pętli zwarcia zgrzewarek wykonuje się w termi-

nach ustalonych w instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż
co 12 miesięcy. Wartość dopuszczalnej impedancji pętli zwarcia –
w zależności od zastosowanych urządzeń ochronnych (bezpieczniki,
wyłączniki – pkt 1.2 ppkt. 4, budynki mieszkalne i użyteczności
publicznej).

7. Co należy sprawdzić w czasie próby ruchu zgrzewarek?

Próbę ruchu zgrzewarek wykonuje się w terminach ustalonych w

instrukcji eksploatacji, a zaleca się nie rzadziej niż co 12 miesięcy. Na-
leży sprawdzić w szczególności:

n

prawidłowość działania zaworów i regulacji układu chło-

dzenia,

n

prawidłowość działania automatycznego sterowania pracą

zgrzewarki,

n

czas poszczególnych faz zgrzewania, docisku i przerwy,

n

działanie przełącznika dla ustawienia zgrzewania pojedyn-

czego lub ciągłego.

XV Badania urządzeń elektrotermicznych (piece i nagrzewnice

oporowe, pośrednie piece łukowe i łukowo–oporowe, piece
i nagrzewnice indukcyjne)

1. Jak często i co należy sprawdzić w trakcie wykonywania

oględzin urządzeń elektrotermicznych?

Oględziny urządzeń elektrotermicznych należy przeprowadzić w ter-

minach ustalonych w instrukcji eksploatacji, lecz nie rzadziej niż co 3
miesiące. Należy sprawdzić stan:

n

połączeń elektrycznych i mechanicznych,

n

ochrony przeciwporażeniowej i pożarowej,

n

aparatury kontrolno–pomiarowej,

83

8/2002

www.elektro.info.pl

84

www.elektro.info.pl

1/2003

n

szczelności układu chłodzenia,

n

wymurówki,

n

aparatury sygnalizacyjnej, sterowniczej i zabezpieczającej,

n

napędów, instalacji torów wielkoprądowych,

n

połączeń elektrycznych i mechanicznych,

n

czystości urządzeń.

2. Jak często należy wykonywać sprawdzanie działania apara-

tury kontrolno-pomiarowej, regulacji układów sterowania
oraz urządzeń pomocniczych dla urządzeń
elektrotermicznych?

Sprawdzenie działania aparatury kontrolno-pomiarowej, regulacyjnej

i elektrycznej układu sterowania urządzeń elektrotermicznych oraz urzą-
dzeń pomocniczych, urządzeń mechanizmów blokad, urządzeń załadow-
czych i wyładowczych oraz mechanizmów przechyłu należy przeprowadzić
w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji, lecz nie rzadziej niż co
3 miesiące. Należy sprawdzić poprawne działanie, zgodnie z wymagania-
mi w DTR.

3. Jak często należy wykonywać sprawdzanie stanu

instalacji chłodzenia urządzeń elektrotermicznych?

Sprawdzenie stanu instalacji i szczelności układu chłodzenia urządzeń

elektrotermicznych należy przeprowadzić w terminach ustalonych w in-
strukcji eksploatacji, lecz nie rzadziej niż co 3 miesiące. Stan techniczny
i ciśnienie powinny być zgodne z danymi określonymi przez wytwórcę. Nie
wykonuje się dla pieców elektrodowych.

4. Jakie są minimalne wartości rezystancji izolacji

obwodów sterowania i sygnalizacji urządzeń
elektrotermicznych?

Pomiar rezystancji izolacji obwodów sterowania, sygnalizacji i innych

elementów urządzeń elektrotermicznych, (z wyjątkiem grzejnych)wykonu-
je się w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji. Należy wykonać
megomierzem 1000V. Wartość rezystancji izolacji nie powinna być mniej-
sza niż:

n

1000

W

W

dla instalacji o napięciu znamionowym do 1 kV,

n

1 M

W

W

/1kV dla instalacji o napięciu znamionowym wyż-

szym niż 1 kV (jeżeli wytwórca nie określi inaczej).

5. Jakie metody stosuje się do pomiaru rezystancji izolacji

napędu elektrycznego urządzeń elektrotermicznych?

Pomiar rezystancji izolacji napędu elektrycznego urządzeń elektroter-

micznych wykonuje się w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji.

Metody pomiaru oraz wymagane wartości rezystancji izolacji powinny

odpowiadać warunkom określonym w przepisach w sprawie szczegółowych
zasad eksploatacji elektrycznych urządzeń napędowych.

6. W jakich terminach należy wykonywać pomiary

rezystancji izolacji transformatora urządzenia
elektrotermicznego?

Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń transformatora urządzeń elektrotermi-

cznych wykonuje się w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji. Nie
wykonuje się dla pieców lub nagrzewnic indukcyjnych.

7. W jakich terminach należy wykonywać pomiary

impedancji pętli zwarcia urządzeń elektrotermicznych?

Pomiar impedancji pętli zwarcia urządzeń elektrotermicznych wy-

konuje się w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji. Należy
wykonać dla wszystkich urządzeń i instalacji elektrycznych wchodzą-
cych w skład urządzenia elektrotermicznego.

8. Jakie próby należy wykonać w trakcie badania toru

wielkoprądowego urządzenia elektrotermicznego?

Badania toru wielkoprądowego urządzeń elektrotermicznych wyko-

nuje się w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji
PN–93/E–06204. Metody badań pieców z łukiem bezpośrednim. Na-
leży wykonać dla pieców indukcyjnych, elektrodowych oraz łukowych
Badania obejmują pomiar rezystancji izolacji – powinien obejmować
dwie próby na piecu wyłączonym spod napięcia, z zamontowanymi
elektrodami przechodzącymi przez otwory w sklepieniu pustego pie-
ca w następującej kolejności:

n

w stanie zimnym, na kompletnej instalacji pieca bez wo-

dy – należy wykonać megomierzem 1000 V:

bez przewodów giętkich, oddzielnie pomiędzy każdą fazą
i uziemioną konstrukcją stalową pieca; z przewodami
giętkimi, między połączonymi trzema fazami i uziemioną
konstrukcją stalową pieca

n

w stanie gorącym, na kompletnej instalacji pieca z wo-

dą – pomiar przybliżonej rezystancji izolacji należy wyko-
nać za pomocą mostka rezystancyjnego lub równoważne-
go przyrządu pomiarowego.

Zmierzone wartości rezystancji izolacji nie powinny być mniejsze niż

podane przez wytwórcę.

XVI Badania urządzeń prostownikowych

1. Co należy wykonać w trakcie oględzin urządzeń

prostownikowych?

Oględziny urządzeń prostownikowych wykonuje się w terminach

ustalonych w instrukcji eksploatacji. Należy sprawdzić:

n

zgodności układu połączeń z ustalonym programem pra-

cy,

n

stan napisów i oznaczeń informacyjno–ostrzegawczych,

n

stan zespołów prostownikowych,

n

stan urządzeń zabezpieczających, sterowniczych i sygna-

lizacyjnych,

n

stan łączników,

n

stan ochrony przeciwporażeniowej i pożarowej,

2. Co należy wykonać w trakcie przeglądów i pomiarów

urządzeń prostownikowych?

Przeglądy i pomiary urządzeń prostownikowych przeprowadza się

w terminach ustalonych w instrukcji eksploatacji. Należy wykonać:

n

oględziny

n

sprawdzenie: stanu technicznego zespołu prostownikowe-

go, rozdzielnicy i instalacji; działania łączników; działania
urządzeń zabezpieczających, sterowniczych i sygnaliza-
cyjnych, ciągłości i stanu połączeń głównych torów prą-
dowych; stanu osłon, blokad i innych urządzeń zapewnia-
jących bezpieczeństwo pracy,

n

pomiary rezystancji izolacji obwodów głównych oraz ob-

wodów i urządzeń pomocniczych. Wartość rezystancji izo-
lacji urządzeń prostownikowych nie może być mniejsza niż
1000

W

W

/1V napięcia znamionowego prądu stałego nie niż-

sza niż 500 k

W

W

.

c.d.n.

Podstawowe wymagania do egzaminu kwalifikacyjnego E i D z pytaniami