W

yobraêmy sobie dzieƒ, w którym ludziom z niewy-
dolnoÊcià wàtroby da si´ szans´ wyleczenia dzi´-
ki wszczepieniu narzàdu z∏o˝onego z komórek wà-

troby i w∏ókien z tworzywa sztucznego; kiedy chorzy na
cukrzyc´ insulinozale˝nà b´dà mogli zapomnieç o koniecz-
noÊci wstrzykiwania insuliny, poniewa˝ otrzymajà pó∏synte-
tycznà trzustk´; gdy urzàdzenia do dializy oka˝à si´ ca∏-
kowicie zb´dne, poniewa˝ pacjenci z uszkodzonymi nerka-
mi dostanà nowe, wyhodowane z ich w∏asnych komórek.
Czy nie brzmi to jak bajka?

Na pewno nie dla naukowców

zajmujàcych si´ in˝ynierià tkanko-
wà, dziedzinà rozwijajàcà si´ do-
piero od 10 lat. Pierwszy produkt
– sztuczna skóra – jest ju˝ dost´p-
ny na rynku amerykaƒskim, inne
zaÊ wkrótce do niego do∏àczà. Na-
ukowcy nauczyli si´ hodowaç
pierwotne komórki zarodkowe
cz∏owieka – lada dzieƒ zacznà two-

rzyç narzàdy na zamówienie. Cieniutkie rurki wype∏nione
komórkami wydzielajàcymi substancje przeciwbólowe
wszczepiano ju˝ do kr´gos∏upa ludziom cierpiàcym na prze-
wlek∏e bóle, a stworzona dzi´ki in˝ynierii tkankowej chrzàst-
ka jest obecnie poddawana testom klinicznym, co pozwala
wierzyç, ˝e za kilka lat pojawi si´ w sprzeda˝y.

W tym raporcie specjalnym niektórzy z czo∏owych naukow-

ców zajmujàcych si´ in˝ynierià tkankowà opisujà najÊwie˝sze
osiàgni´cia w tej jak˝e m∏odej ga∏´zi wiedzy i roztaczajà wi-

zj´ „nowego wspania∏ego
Êwiata”, w którym ludzie
przestanà umieraç z braku
odpowiednich narzàdów
do przeszczepu. Rozwa˝a-
jà tak˝e etyczne i technicz-
ne problemy, z jakimi si´
borykajà, a które muszà zo-
staç rozwiàzane, aby pa-
cjenci mogli korzystaç z
owoców ich pracy.

Â

WIAT

N

AUKI

Czerwiec 1999 29

RAPORT SPECJALNY

IN˚YNIERIA TKANKOWA:

nadzieje i wyzwania

ANITA KUNZ