TEST PRZED PRÓBNĄ MATURĄ 2008
MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA
EGZAMINACYJNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO
POZIOM ROZSZERZONY
Model zawiera przewidywane odpowiedzi.Odpowiedzi ucznia mogą przybierać róŜnbą formę
językową, ale sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, naleŜy
stosować punktację z modelu.
Część I
Nr
zadania
Modele odpowiedzi
Maksy-
malna
liczba
punktów
Kryteria
zaliczenia
odpowiedzi
1.
np.: jest zbyt teatralny, nie okazuje zainteresowania
psychologią, traktuje postacie w kategoriach historycznych i
społecznych
1
2.
Stawia tezę, która później będzie podlegała dalszej analizie.
1
3.
Aktor filmowy podlega wszystkim działaniom techniki
filmowej dokonywanej przez twórców obrazu, jego rola jest
zawsze identyczna.
W teatrze aktor kaŜdego wieczoru moŜe grać inaczej, widać
proces dojrzewania roli.
1
4.
NajwyŜej w hierarchii sztuk stawiała literaturę.
uzasadnienie: Literatura moŜe ukazać całą głębię duchową
bohaterów.
1
5.
np.
– nie oddaje psychiki
– aktor filmowy to sobowtór człowieka, a nie Ŝywy człowiek
– film jest tulko mechaniczną reprodukcją
1
6.
mimesis – sztuczne odbicie świata realnego
1
7.
z jego estetyki, filozofii, hierarchizacji treści sztuki
1
8.
odwołuje się do Maurice’a Merleau-Ponty’ego
tytuł: „Film i nowa psychologia”
1
9.
„Pierwotne i podstawowe dla naszej percepcji nie są
pozostawione obok siebie elementy, lecz całość”.
1
10.
d) naukowym
dopuszczalna równieŜ odpowiedź:
a) popularnonaukowym
1
Część II
I. ROZWINIĘCIE TEMATU (0–26 pkt)
1. Rozpoznanie wstępne (0–1)
– liryka bezpośrednia
– filozofia szczęśliwego Ŝycia
2. Rozpoznanie nadawcy (0–3)
Pieśń IX (0–1)
– poeta doctus – mędrzec dzielący się z czytelnikami swą wiedzą filozoficzną i Ŝyciową
– wypowiada się w imieniu własnym: Chwalę szczęście stateczne, i w imieniu pragnących
szczęśliwego Ŝycia: Chcemy sobie być radzi
Przedśpiew (0–2)
– podmiot liryczny pierwszoosobowy ujawnia się w słowach: Ŝyłem, znałem
– artysta, wybraniec bogów, świadom swej wielkości (motyw exegi monumentum)
– doświadczony, zna róŜne strony Ŝycia, równieŜ te ciemne
– nauczyciel Ŝycia
– humanista, któremu „nic, co ludzkie, nie jest obce”
3. Rozpoznanie adresata (0–2)
Pieśń IX (0–1)
– bezpośredni zwrot do adresata: Szafuj gotowym bacznie! sugeruje, Ŝe zwraca się do
współczesnych i potomnych
Przedśpiew (0–1)
– adresat nieokreślony, moŜna domyślać się, Ŝe są nim czytelnicy, szukający w poezji recepty
na szczęśliwe Ŝycie
4. Przekazana recepta na Ŝycie (0–10)
Pieśń IX (0–6)
– głoszona jest radość Ŝycia, pochwała biesiady, wina, muzyki
– epikureizm przywołujący staroŜytne carpe diem
– wszystko jest w rękach Boga
– świat to BoŜe igrzysko (stąd: Bóg śmiejący się)
– Ŝyciem rządzi zmienna Fortuna
– stoicyzm – sens zachowania spokoju w kaŜdej sytuacji
– rozum nie jest wystarczającym narzędziem do poznania świata
– warto poprzestawać na małym, nie przywiązywać się do bogactw
– waŜna jest cnota
– kierując się powyŜszą filozofią, moŜna bezpiecznie przeŜyć całe Ŝycie
Przedśpiew (0–4)
– pochwała świata, mimo świadomości jego niedoskonałości
– filozofia franciszkańska
– warto dostrzegać dobro nawet w złu: i uczę miłowania, radości, uśmiechu
– stoicyzm – przyjmowanie ze spokojem zrządzeń losu
– warto kultywować ideały klasyczne: mądrość, piękno, harmonia
5. Forma tekstów (0–4)
Pieśń IX (0–2)
– określenie gatunku, wskazanie rodowodu (Horacy)
– wiersz stroficzny, dwa pierwsze wersy kaŜdej strofy mają po 7 sylab, dwa następne po 13,
rymy parzyste
– metafory, np. Ŝycia jako statku miotanego wiatrem
– epitety, np. dobrego wina, złote gęśli, biednym świecie
– przenośnie, np. Bóg […] śmieje się z nieba
– apostrofy, np. RozkaŜ, panie, czeladzi
Przedśpiew (0 – 2)
– wiersz stychiczny, trzynastozgłoskowiec, rymy parzyste
– ciąg metafor słuŜący podkreśleniu, Ŝe w Ŝyciu jest dobro i zło, radość i smutek
– parafraza Terencjuszowskiej idei humanizmu
– peryfraza – czciciel gwiazd i mądrości
– porównania, np. myśli pogodne jako starce w sadzie
6. Konteksty (0–2)
– literackie, np. Księga ubogich J. Kasprowicza, Ogród przedziwny L. Staffa, śycie bez
zdarzeń L. Staffa, Wędrówka Wesołego Pielgrzyma L. Staffa
7. Podsumowanie (0–4)
Pełne podsumowanie – 4 pkt
Oba teksty są sensowną receptą na szczęśliwe Ŝycie. Składa się na nią akceptacja zmiennych
kolei Ŝycia, stoicyzm, humanizm, umiejętność poprzestawania na małym, mądrość. U Staffa
wyeksponowana została postawa franciszkańska. W obu tekstach wypowiadają się poeci
bogaci w wiedzę filozoficzną i Ŝyciową. Utwory dzieli odległość czasowa: jeden jest
renesansowy, drugi młodopolski.
Częściowe podsumowanie – 2 pkt
Oba wiersze wykazują podobieństwo filozoficznej postawy wobec Ŝycia, polegającej na
akceptacji świata.
Próba podsumowania – 1 pkt
Filozofia Ŝycia w wierszu Przedśpiew przypomina tę wyraŜoną w Pieśni IX.
II. KOMPOZYCJA (0–2 pkt)
Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za
rozwinięcie tematu.
– podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,
przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie logicznym – 2 pkt
– uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych
części – 1 pkt
Uwaga: Jeśli powyŜsze kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
III. STYL (0–2 pkt)
– jasny, Ŝywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka –
2 pkt
– zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka – 1 pkt
Uwaga: Jeśli powyŜsze kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
IV. JĘZYK (0–8 pkt)
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne:
słownictwo, frazeologia i fleksja – 8 pkt
– język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja
– 5 pkt
– język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne składnia,
słownictwo, frazeologia – 3 pkt
– język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, słownikowych,
frazeologicznych i fleksyjnych –1 pkt
Uwaga: Jeśli powyŜsze kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
V. ZAPIS (0–2 pkt)
– bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy) – 2 pkt
– poprawna ortografia (nieliczne błędy róŜnego stopnia), na ogół poprawna interpunkcja – 1
pkt
Uwaga: Jeśli powyŜsze kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.
VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (0–4)