Procedura:

Część szczegółowa

strona 1 z 4

87.410.503

a) sprzętu i materiału,

b) pacjenta,

c) personelu;

a) liczbę i rodzaj projekcji, z uwzględnieniem obszaru istotnego

klinicznie,

b) zakres rutynowo wybieranych parametrów ekspozycji w

radiografii,

pozycja

na placach z uniesionymi ramionami (standard)

grubość warstwy

2-5 mm, technika spiralna

odległość między
warstwami

1.0 lub >1.0

FoV

dostosowane do wymiaru poprzecznego kręgosłupa oraz tkanek przykręgosłupowych

kąt pochylenia gantry brak lub równolegle do płytek granicznych
napięcie [kV]

standardowe lub wysokie u otyłych pacjentów

obciążenie [mAs]

tak niskie jak to możliwe przy zachowaniu dobrej jakości obrazu

algorytm
rekonstrukcyjny

(soft), kostny lub wysokiej rozdzielczości

d) rodzaj osłon osobistych dla pacjenta jeżeli są wymagane;

3

1

opis czynności przygotowawczych przed badaniem dotyczących:

2

zalecany sposób przeprowadzenia badania, w tym:

opis czynności po wykonaniu badania;

zalecany protokół badania w tomografii komputerowej,

c)

wg. European Guidelines on quality criteria for computed tomography EUR 16262
oraz Mathias Prokop; Miachael Galanski ”Spiralna i wielorzędowa tomografia komputerowa człowieka”
Thieme 2007
Badanie przed i po wzmocnieniu kontrastowym.

Pacjent po badaniu pozostaje pod nadzorem lekarza wykonującego badanie na terenie pracowni (w poczekalni-
rejestracji) przez 30min. Po tym czasie można wyjąć wenflon i pacjent zostaje zwolniony.

Aparat TK włączony i skalibrowany
Kalibracja zgodna z zaleceniami producenta
Strzykawka automatyczna uzbrojona, wypełniona środkiem kontrastowym lub przygotowana odpowiednia
dawka środka kontrastowego w strzykawce do podania ręcznego

Identyfikacja pacjenta. Sprawdzenie zgodności danych badanego ze skierowaniem i zgody na wykonanie
badania. Sprawdzenie czy badany jest na czczo i nie ma przeciwskazań do podania środka kontrastowego.
Ogólne poinformowanie chorego o celu i sposobie wykonania badania, konieczności pozostania bez ruchu
podczas jego trwania oraz możliwościach wystąpienia powikłań związanych z podaniem kontrastu.
Przekazanie informacji o ryzyku związanym ze stosowaniem promieniowania jonizującego. Usunięcie z
obszaru istotnego klinicznie elementów mogących wpływać na jakość uzyskiwanego obrazu. Założenie
wkłucia do żyły odłokciowej lub innej, w zależności od możliwości anatomiczno-technicznych.Identyfikacja
pacjenta. Sprawdzenie zgodności danych badanego ze skierowaniem i zgody na wykonanie badania. Ogólne
poinformowanie chorego o celu i sposobie wykonania badania, konieczności pozostania bez ruchu podczas

Topogram- skaut lub skanogram optymalnie wykonany 2 płaszczyznach czołowej i bocznej- służący do
określenia obszaru skanowania, i automatycznego dobrania parametrów badania.
Obszar istotny klinicznie (obszar skanowania)- segment objęty patologią oraz po 1 sąsiadującym segmencie
ruchowym z góry i z dołu.

nie dotyczy

Procedura:

Część szczegółowa

strona 2 z 4

87.410.503

4

5

140-350 j. H. - tkanki miękkie

2000-3000 j. H. - tkanki kostne

300 - 400 j. H. - rdzeń kręgowy

określenie minimalnego czasu koniecznego do wykonania procedury
w odniesieniu do poszczególnych jej wykonawców;

Etap pierwszy- wykonanie badania
Przeciętny czas wykonywania badań dotyczy: przygotowania pacjenta do badania (identyfikacja pacjenta,
poinformowanie go o celu badania, uzyskanie zgody na badanie, obnażenie badanej części ciała itp.),
przygotowanie aparatu do badania (wybranie właściwych warunków ekspozycji, ułożenie pacjenta itp.) oraz
wykonanie badania
Średnio- 15-20min.
Etap drugi- opracowanie wyników
Przeciętny czas opracowania badania obejmuje: ocenę jakości uzyskanych obrazów, opracowanie przestrzenne-
tworzenie rekonstrukcji najczęściej w płaszczyznach czołowej lub strzałkowej, projekcji MIP lub technik
objętościowych –VR, opis badania, opracowanie dokumentacji badania- płytka CD, lub klisze/wydruk
papierowy, wydanie opisu.
Średnio 20-25min.
Zgodnie z Załącznikiem do procedury 5.065 ICD 88.011.502 Część szczegółowa punkt 5. Standardowo stosuje
się niejonowe, niskoosmolalne środki kontrastowe.
Podanie dożylne środka kontrastowego:
Wg. . Mathias Prokop; Miachael Galanski ”Spiralna i wielorzędowa tomografia komputerowa człowieka”
Thieme 2007
Przykładowe dane dla aparatu 1-rzędowego:
Objętość: 120ml śr.kontr.
Przepływ: 2ml/sek
Opóźnienie: 80 sek

Aparat 4-rzędowego:
Objętość: 120ml śr.kontr.+ 50ml soli fizjolog.
Przepływ: 2ml/sek
Opóźnienie: 80 sek

Aparat 16-rzędowy
Objętość: 120ml śr.kontr.+ 50ml soli fizjolog.
Przepływ: 2ml/sek
Opóźnienie: 90 sek

UWAGI- przepływ kontrastu uzależniony od rodzaju i miejsca wkłucia- zalecany cewnik 18G do prawej żyły
łokciowej
W pracowniach nie wyposażonych w strzykawkę automatyczną środek kontrastowy podaje pielęgniarka w
szybkim wstrzyknięciu dożylnym.

6

kryteria prawidłowej formy przedstawienia wyniku badania i jego
opisu, w tym kryteria prawidłowo wykonanych zdjęć rentgenowskich;

Szerokość okna

warunki ewentualnego podawania środka kontrastowego (rodzaj,
ilość, sposób podania, nadzór nad pacjentem w czasie i po badaniu),
jeżeli dotyczy to procedury;

Procedura:

Część szczegółowa

strona 3 z 4

87.410.503

30 - 40 j. H. - tkanki miękkie

200 - 400 j. H. - tkanki kostne

25 - 35 j. H. - rdzeń kręgowy

a) wykonanie dodatkowych projekcji,
b) ograniczenie lub zmiana warunków badania,

7

warunki odstępstwa od procedury w sytuacjach uzasadnionych
klinicznie, w tym:

Badanie w pozycji wymuszonej- pacjent w stanie ciężkim- brak możliwości uniesienia rąk powyżej
skanowanego obszaru.

Rozszerzenie skanowanego obszaru- przy zmianach zapalnych/ nowotworowych szerzących się na
przylegające trzony kręgów, tkanki przykręgosłupowe lub kanał kręgowy.

Dane pacjenta - imię, nazwisko, data urodzenia, ew. PESEL
Datę wykonania badania
Nazwę i adres pracowni diagnostycznej wykonującej badanie
Parametry wykonanego badania, ilość podanego środka kontrastowego, ewentualna dalsza obróbka
przestrzenna obrazu
Dane ze skierowania, ew. dane z wywiadu z pacjentem
Opis badania obejmujący podstawowe parametry oceny kręgosłupa piersiowego:
-wysokość uwidocznionych trzonów kręgów oraz szerokość przestrzeni międzykręgowych
-wzajemne ustawienie trzonów kręgów
-szerokość kanału kręgowego oraz zachyłków bocznych
-ocena kanałów nerwów rdzeniowych
-ocena rdzenia kręgowego oraz przestrzeni za- i przedrdzeniowej.
-ocena tkanek miękkich przykręgosłupowych
Opis stwierdzanych patologii obejmujących trzony kręgowe (osteofity, zmiany wewnątrztrzonowe, patologie
płytek granicznych itp.) oraz krążka międzykręgowego (np. przepuklina lub sekwestr)- zmiany należy ocenić
na całej ich długości. Zmiany urazowe- złamania kręgosłupa powinny być oceniane pod kątem stabilności oraz
ewentualnego ucisku rdzenia kręgowego lub korzeni nerwowych.
Podpis lekarza radiologa opisującego badanie. Forma przekazywania dokumentacji medycznej zgodnie z
aktualnie obowiązującym w tym zakresie prawem

Komentarz- w opisie badania powinny być uwzględnione warianty anatomiczne, wady wrodzone lub
zniekształcenia struktur kostnych.
Metodą z wyboru dla oceny stopnia zaawansowania łagodnych i złośliwych nowotworów kostnych jest MR.
Badanie TK jest wykonywane u pacjentów z przeciwwskazaniami do MR oraz dla oceny zwapnień, zniszczeń
lub erozji struktury kostnej.

6

kryteria prawidłowej formy przedstawienia wyniku badania i jego
opisu, w tym kryteria prawidłowo wykonanych zdjęć rentgenowskich;

Poziom okna

Procedura:

Część szczegółowa

strona 4 z 4

87.410.503

c) przerwanie badania,

d) modyfikację ilości podawanego środka kontrastowego,

e) sposób dokumentowania odstępstwa od procedury.

7

W każdym przypadku pojawienia się powikłań po dożylnym podaniu środka kontrastowego lekarz radiolog
(technik???) zobowiązany jest do wpisania rodzaju i stopnia powikłań, oraz rodzaju zastosowanego środka
kontrastowego i zastosowanego leczenia farmakologicznego lub konieczności wezwania zespołu
anestezjologicznego w odpowiednich rejestrach np. „Rejestr powikłań i interwencji anestezjologicznych” oraz
„Rejestr reakcji uczuleniowych po podaniu środka kontrastowego”
Podobna adnotacja powinna znaleźć się na opisie badania- co ułatwi postępowanie z pacjentem przy
konieczności kolejnego badania.

Brak współpracy z pacjentem- pacjent nie wykonujący poleceń personelu, pobudzony
Wystąpienie jednego z poniższych powikłań po dożylnym podaniu środków kontrastowych:
Duszność
Kurcz krtani, oskrzeli- nagła duszność
Utrata przytomności
Napady drgawkowe
Gwałtowne wymioty
Nagłe zatrzymanie krążenia
Od dożylnego podania środka kontrastowego można odstąpić- wykonując procedurę badania kręgosłupa
piersiowego bez wzmocnienia kontrastowego jeśli pacjent podaje wcześniejsze średnie lub ciężkie powikłania
po zastosowanym środku kontrastowym- patrz pnk.15.1 części ogólnej.
Stosowną adnotację o odstąpieniu od podania środka kontrastowego należy umieścić w karcie badania oraz na
opisie.

Odstąpienie od procedury z dożylnym wzmocnieniem kontrastowym dotyczy także pacjentów z planowanym
leczeniem radiojodem lub scyntygrafią- patrz pnk.13.2 części ogólnej.
Stosowną adnotację o odstąpieniu od podania środka kontrastowego należy umieścić w karcie badania oraz na
opisie.