Monter_izolacji_bud_713[08]_Z5.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.8. Zasady organizacji stanowiska do wykonywania zabezpieczeń przed

korozją biologiczną i działaniem ognia

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zasady wykonywania izolacji antykorozyjnych drewna, cegły i tynków

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Materiały do izolacji antykorozyjnych konstrukcji drewnianych

i murowych oraz powierzchni tynków

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.8. Zasady wykonywania zabezpieczeń drewna przed działaniem ognia

i materiały do izolacji ogniochronnych elementów drewnianych.

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5 Przygotowanie roztworów antykorozyjnych

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Metody wykonywania zabezpieczeń antykorozyjnych

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Zasady ręcznego nanoszenia powłok antykorozyjnych

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8. Zasady mechanicznego nanoszenia powłok antykorozyjnych oraz obsługi

maszyn i urządzeń

4.8.1. Materiał nauczania

4.8.2. Pytania sprawdzające

4.8.3. Ćwiczenia

4.8.4. Sprawdzian postępów

4.9. Warunki wykonania i odbioru robót

4.9.1. Materiał nauczania

4.9.2. Pytania sprawdzające

4.9.3. Ćwiczenia

4.9.4. Sprawdzian postępów

4.10. Przedmiar i obmiar robót

4.10.1. Materiał nauczania

4.10.2. Pytania sprawdzające

4.10.3. Ćwiczenia

4.10.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Zdobywając kwalifikacje zawodowe w zawodzie montera izolacji budowlanych będziesz

przyswajać wiedzę i kształtować umiejętności zawodowe, korzystając z nowoczesnego
modułowego programu nauczania.

Do nauki otrzymujesz Poradnik dla ucznia, który zawiera:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakimi powinieneś dysponować przed
przystąpieniem do nauki w tej jednostce modułowej,

−

cele kształcenia (wykaz umiejętności) jakie ukształtujesz podczas pracy z tym
poradnikiem, czyli czego nowego się nauczysz,

−

materiał nauczania, czyli co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia,

−

pytania sprawdzające -– zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś
podane treści i możesz już rozpocząć realizację ćwiczeń,

−

ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych,

−

sprawdzian postępów – zestaw pytań, na podstawie którego sam możesz sprawdzić, czy
potrafisz samodzielnie poradzić sobie z problemami, jakie rozwiązywałeś wcześniej,

−

wykaz literatury, z jakiej możesz korzystać podczas nauki.

W rozdziale Pytania sprawdzające zapoznasz się z wymaganiami wynikającymi z potrzeb

zawodu  montera  izolacji  budowlanych.    Odpowiadając  na  te  pytania,  po  przyswojeniu  treści
z Materiału  nauczania,  sprawdzisz swoje przygotowanie do realizacji Ćwiczeń, których celem
jest  uzupełnienie  i  utrwalenie  wiedzy  oraz  ukształtowanie  umiejętności  intelektualnych
i praktycznych.

Po przeczytaniu każdego pytania ze Sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim

miejscu  TAK albo NIE – właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedź. Odpowiedzi NIE  wskazują
na  luki  w Twojej  wiedzy  i  nie  w  pełni  opanowane  umiejętności.  W  takich  przypadkach
jeszcze  raz  powróć  do  elementów  Materiału  nauczania  lub  ponownie    wykonaj  ćwiczenie
(względnie  jego  elementy).  Zastanów  się,  co  spowodowało,  że  nie  wszystkie  odpowiedzi
brzmiały TAK.

Po opanowaniu programu jednostki modułowej nauczyciel sprawdzi poziom Twoich

umiejętności  i  wiadomości.  Otrzymasz  do  samodzielnego  rozwiązania  test  pisemny  oraz
zadanie  praktyczne.  Nauczyciel  oceni  oba  sprawdziany i  na podstawie określonych  kryteriów
podejmie  decyzję  o  tym,  czy  zaliczyłeś  program  jednostki  modułowej.  W  każdej  chwili,
z wyjątkiem  testów  końcowych,  możesz  zwrócić  się  o  pomoc  do  nauczyciela,  który  pomoże
Ci zrozumieć tematy ćwiczeń  i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz daną czynność.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać zasad ujętych

w regulaminach, instrukcjach przeciwpożarowych, przepisach bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac. Z zasadami
i przepisami zapoznasz się w czasie nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu budownictwa,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

dokonywać pomiarów elementów budowlanych i wykonywać rysunki inwentaryzacyjne,

−

rozróżniać elementy konstrukcyjne i niekonstrukcyjne budynku,

−

rozróżniać i charakteryzować materiały budowlane,

−

wykonywać podstawowe roboty murarskie,

−

wykonywać podstawowe roboty tynkarskie,

−

rozróżniać i charakteryzować materiały malarskie,

−

posługiwać się narzędziami i sprzętem malarskim,

−

rozróżniać i przygotowywać podłoża pod roboty malarskie,

−

wykonywać podstawowe roboty malarskie,

−

zmontować rusztowanie do wykonania robót,

−

organizować stanowiska składowania i magazynowania materiałów budowlanych,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska obowiązujące w budownictwie,

−

dostrzegać i usuwać zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

stosować zasady współpracy w grupie,

−

uczestniczyć w dyskusji i prezentacji,

−

stosować różne metody i środki porozumiewania się na temat zagadnień technicznych,

−

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

zorganizować, użytkować i zlikwidować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami
technologicznymi, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska,

–

odczytać dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonania zadania,

–

posłużyć się przyrządami pomiarowymi,

–

rozróżnić materiały stosowane podczas wykonywania określonych zabezpieczeń,

–

dobrać materiały do wykonania zadania,

–

przygotować roztwór antykorozyjny do wykonania izolacji,

–

przygotować elementy drewniane do naniesienia powłoki antykorozyjnej,

–

przygotować konstrukcje murowane oraz tynki do naniesienia powłoki antykorozyjnej,

–

wykonać izolację antykorozyjną elementów konstrukcji murowych oraz tynków,

–

wykonać izolację antykorozyjną elementów konstrukcji drewnianych,

–

wykonać zabezpieczenie elementów drewnianych przed działaniem ognia,

–

sprawdzić poprawność wykonanej pracy i usunąć usterki,

–

wykonać zabezpieczenie izolacji przed zniszczeniem,

–

określić szacunkowo ilość materiału do wykonania prac oraz sporządzić zapotrzebowanie
materiałowe,

–

przetransportować i dokonać składowania materiałów na stanowisku pracy,

–

zmontować rusztowanie do wykonania robót,

–

przygotować i zastosować materiały pomocnicze,

–

wykonać przedmiar i obmiar robót,

–

obliczyć wynagrodzenie za wykonaną pracę,

–

wykonać pracę z zachowaniem warunków technicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Zasady organizacji stanowiska do wykonywania zabezpieczeń

przed korozją biologiczną i działaniem ognia

4.1.1. Materiał nauczania

Sposób organizacji stanowiska pracy do wykonywania zabezpieczeń przed korozją

biologiczną i działaniem ognia zależy od miejsca wykonywanych robót, rodzaju stosowanych
materiałów ochronnych i metody ich nakładania.

Impregnacja i powłoki ochronne mogą być wykonywane na wolnym powietrzu lub

wewnątrz pomieszczeń

jeżeli zachodzi taka konieczność.

Stanowisko pracy powinno

zapewniać bezpieczne wykonanie robót antykorozyjnych i ogniochronnych.
Przed  przystąpieniem  do  wykonywania  robót  wewnątrz  budynku  należy  pomieszczenie  pracy
doprowadzić  do odpowiedniej  czystości  i  zabezpieczyć  przed  możliwością  dostawania  się
kurzu,  zanieczyszczeń  powstających  w  wyniku  innych  prac,  opadów  itp.  Z  uwagi  na
toksyczność  preparatów  grzybobójczych  i  owadobójczych  pomieszczenia  powinny  być
intensywnie wietrzone oraz zaopatrzone w sprawną wentylację wyciągową. Nie wolno w tych
pomieszczeniach  palić  papierosów,  używać  otwartego  ognia  i  iskrzących  narzędzi.
Stanowisko  pracy  powinno  być  odpowiednio  oświetlone  i  wyposażone  w  odpowiednią  ilość
potrzebnych  narzędzi  i  sprzętu.  Narzędzia  pracy  powinny  być  czyste  i  konserwowane
bezpośrednio  po  zakończeniu  robót.  Narzędzia,  sprzęt  i  materiały  niepotrzebne
do wykonywanej  w  danym  pomieszczeniu  pracy należy  przenieść  do podręcznego  magazynu.
Wyroby  używane  do  nakładania  powłok  ochronnych i impregnacji  są  łatwopalne  i toksyczne,
dlatego  w  widocznym  miejscu  powinny  być  umieszczone  napisy  ostrzegawcze,  stanowisko
pracy  powinno  być  wyposażone  w  sprawny  sprzęt  gaśniczy,  a  pracownicy  powinni  być
wyposażeni  w  odpowiednie  środki  ochrony  indywidualnej.  W  miejscu  wykonywania  robót
impregnacyjnych  powinna  byc  umieszczona  apteczka  podręczna,  zaopatrzona  szczególnie
w środki  przeciw  zatruciu  i  oparzeniu  oraz  materiały  opatrunkowe.  Do  każdego  stanowiska
musi  być  możliwość  łatwego  i  bezpiecznego  dojścia,  przy  zapewnionej  dobrej  wentylacji.
W pomieszczeniach,  w  których  przygotowuje  się  roztwory  lub  wykonuje  się  impregnację,
zabronione jest przebywanie osób niezatrudnionych przy tych pracach.

Jeżeli praca jest wykonywana na zewnątrz, stanowisko powinno być zabezpieczone przed

opadami  i  działaniem  innych  szkodliwych  czynników  (pyłem,  kurzem  itp).  Drewno
przeznaczone  do  impregnacji  powinno  być  odpowiednio  składowane  w  miejscu  suchym
i otwartym.  Z  miejsca  składowania  powinna  być  usunięta  roślinność  oraz  odpady  drzewne,
np.  wióry,  trociny.  Drewno  układa  się  w  sztaplach,  pod  zadaszeniem,  na  podkładach  ze
słupów  betonowych.  Odległość  między  sztaplami  powinna  wynosić  2  ÷  2,5  m.  W  celu
zabezpieczenia  przed  pożarem,  na  placu  składowym  powinny  znajdować  się  stojaki  z  łatwo
dostępnym sprzętem przeciwpożarowym.

Jeżeli miejsca wykonywania impregnacji są wzniesione powyżej 1,0 m ponad poziom

otaczającego terenu, stanowiska robocze należy zabezpieczyć poręczami. W miejscach,
w których przygotowanie stanowiska z poręczami jest utrudnione, pracownicy powinni być
zabezpieczeni pasami i linkami bezpieczeństwa.

Jeżeli roboty wykonywane są na rusztowaniach, to powinny być one zmontowane ściśle

według  warunków  technicznych  wykonania  i  odbioru,  a  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny
pracy  powinny  być  bezwzględnie  przestrzegane  podczas  montażu,  eksploatacji  i  demontażu
rusztowań.

Po zakończeniu robót stanowisko pracy należy zlikwidować zgodnie z wymogami

technologicznymi, zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska. Puste opakowania po wyrobach powłokowych i impregnatach należy
posegregować i wyrzucić do odpowiednich pojemników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany wykonania ćwiczeń.

1. Od czego zależy sposób organizacji stanowiska pracy?
2. Jak powinno być przygotowane pomieszczenie do wykonywania zabezpieczeń przed

korozją biologiczną i działaniem ognia?

3.  W jaki sposób powinno być przygotowane stanowisko pracy na wolnym powietrzu?
4.  W jaki sposób powinno być przygotowane stanowisko do składowania drewna?
5.  Jakie  wyposażenie  powinno  się  znajdować  na  stanowisku  pracy  do  wykonywania

zabezpieczeń przed korozją biologiczną i działaniem ognia?

6. W jaki sposób powinno być zabezpieczone stanowisko pracy wzniesione powyżej 1, 0 m

ponad poziom terenu?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ zasady organizacji stanowiska pracy do wykonywania zabezpieczeń przed korozją

biologiczną i działaniem ognia wewnątrz pomieszczeń i na placu budowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad i higieny pracy,
4)  określić od czego zależy sposób organizacji stanowiska pracy,
5)  określić  warunki,  jakie  powinno  spełniać  pomieszczenie  do  wykonywania  robót

antykorozyjnych i ogniochronnych,

6) określić warunki, jakie powinno spełniać stanowisko pracy zorganizowane na wolnym

powietrzu,

7)  określić wyposażenie stanowiska pracy,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza poglądowa dotycząca organizacji stanowiska pracy,

−

literatura.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić zasady organizacji stanowiska do wykonywania zabezpieczeń
przed korozją biologiczną i działaniem ognia?

2) określić wyposażenie stanowiska pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zasady wykonywania izolacji antykorozyjnych drewna, cegły

i tynków

4.2.1. Materiał nauczania

Materiały i konstrukcje budowlane ulegają z biegiem czasu uszkodzeniu i zniszczeniu

na skutek działania szkodliwych czynników:

−

klimatycznych - opadów, promieniowania słonecznego, wilgoci, temperatury,

−

chemicznych – agresywnych cieczy i roztworów kwasów, zasad, soli,

−

biotycznych – mikroorganizmów i pleśni.

Niszczenie  elementów  budowli  przez  organizmy  żywe  (grzyby,  glony,  owady)  nazywa  się
korozją  biologiczną.  Grzyby  powodują  siniznę, zmianę  składu  chemicznego i gęstości drewna
oraz  obniżają  jego  własności  wytrzymałościowe.  Owady  niszczą  drewno  przez  drążenie
otworów oraz chemiczny rozkład drewna substancjami trawiennymi i odchodami.

Zabezpieczanie drewna przed korozją biologiczną

Podstawowym sposobem zabezpieczenia drewna przed zbyt szybkim niszczeniem jest

prawidłowe wysuszenie. Drewno można suszyć sposobem naturalnym na wolnym powietrzu
lub sztucznie w suszarniach. Sposób zabezpieczenia drewna powinien być dostosowany
do przewidywanych warunków eksploatacji.

Według PN-EN 335-1 rozróżnia się pięć klas zagrożenia drewna budowlanego:

−

Klasa 1 – drewno użytkowane pod przykryciem, całkowicie zabezpieczone przed

wpływem warunków atmosferycznych.

−

Klasa 2 – drewno użytkowane pod przykryciem, całkowicie zabezpieczone przed

wpływem warunków atmosferycznych, ale w przypadku dużej wilgotności powietrza
może dojść do zawilgocenia.

−

Klasa 3 – drewno nie jest pod przykryciem i nie styka się z gruntem, ale jest stale

narażone na wpływy atmosferyczne lub jest przed nimi zabezpieczone, ale ulega
częstemu zawilgoceniu.

−

Klasa 4 - drewno styka się z gruntem lub słodką wodą.

−

Klasa 5 – drewno mające kontakt z wodą morską.

Drewno klasy 1 wymaga minimalnej ochrony, bo w małym stopniu jest narażone na korozję
biologiczną, drewno V klasy wymaga bardzo intensywnej ochrony. Wymagania dotyczące
chemicznej ochrony drewna budowlanego są zawarte w instrukcji ITB nr 355/ 98.

Rys. 1. Korozja biologiczna na drewnie [18, s. 2]

Wykonywanie zabezpieczeń drewna przed korozją biologiczną nazywa się impregnacją.

Ze względu na sposób wprowadzenia impregnatu do drewna rozróżnia się impregnację

bezciśnieniową i ciśnieniową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Impregnacja bezciśnieniowa

Jest wykonywana w normalnych warunkach, przy ciśnieniu atmosferycznym. Obejmuje

ona

proste

metody

impregnacji,

jak:

smarowanie,

bandażowanie,

opryskiwanie,

wstrzykiwanie (iniekcja), kąpiele.

Impregnacja ciśnieniowa

Polega na nasyceniu drewna impregnatem pod ciśnieniem. Można stosować metody

niskociśnieniowe o ciśnieniu do 150 kPa, oraz wysokociśnieniowe – o ciśnieniu powyżej 150
kPa, jak np. nasycenie pełnokomórkowe.

Ze względu na rozmieszczenie impregnatu w nasyconym drewnie rozróżnia się

impregnację powierzchniową i głęboką.

Impregnacja powierzchniowa

Obejmuje metody, przy których nanoszony preparat wnika w drewno na głębokość 2÷8

mm,  a  najczęściej  2÷4  mm.  Do  metod  powierzchniowych  należy  wykonywanie  powłok
ochronnych,  które  chronią  drewno  mechanicznie  oraz  nasycanie  przez  opryskiwanie  oraz
kąpiel  zimną  krótkotrwałą.  Powłoki  ochronne  mogą  być  wytwarzane  przez  zwęglanie
powierzchni,  smarowanie  smołą,  preparatami  oleistymi  oraz  nakładanie  specjalnych
preparatów  impregnacyjnych  i  powłok  lakierowych.  W  przypadku  nanoszenia  dekoracyjnych
powłok zabezpieczających (lakierowych) – materiał wnika w drewno na głębokość do 1 mm.

Impregnacja głęboka

Polega na nasyceniu drewna na głębokość powyżej 8 mm; może być wykonywana

metodami bezciśnieniowymi lub ciśnieniowymi. Przy zabezpieczaniu drewna wilgotnego
i mokrego metodami bezciśnieniowymi (np. zastrzyki, metoda osmotyczna) wykorzystuje się
zjawisko dyfuzji.

Środki impregnacyjne mogą być nanoszone na powierzchnię drewna ręcznie: pędzlem,

szczotką, wałkiem lub mechanicznie za pomocą urządzeń do: natrysku, zanurzenia, polewania
lub nasycania ciśnieniowego.

Przy wykonywaniu impregnacji drewna należy przestrzegać następujących zasad:

−

Roboty impregnacyjne mogą wykonywać pracownicy przeszkoleni w zakresie

stosowania chemicznych środków służących do impregnacji.

−

Pracownicy zatrudnieni przy impregnacji powinni być wyposażeni w odzież ochronną

i odpowiednie środki ochrony indywidualnej.

−

Drewno powinno być wyheblowane, pozbawione pęknięć, ruchomych sęków.

−

Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być powietrzno-suche, o wilgotności

10÷20 %.

−

Należy sprawdzić, czy podczas transportu i wyładunku drewno nie zostało zabrudzone

ziemią, igliwiem lub zamoknięte powierzchniowo - należy wtedy odczekać około 2 dni,
aby wyschło.

−

Nie zaleca się impregnacji w temperaturze poniżej + 5˚C.

−

Preparat impregnujący musi być dostosowany do warunków eksploatacji drewna

(na zewnątrz lub wewnątrz pomieszczeń).

−

Przygotowanie roztworu impregnacyjnego musi być zgodne z instrukcją producenta.

−

Przed nałożeniem kolejnej warstwy należy odczekać, aż wyschnie poprzednia.

−

Po zaimpregnowaniu należy chronić drewno przed opadami atmosferycznymi przez

24÷48 godzin, aby impregnat nie został wypłukany; należy przykryć materiał folią w ten
sposób, aby zapewnić swobodną cyrkulację powietrza.

−

Drewno zaimpregnowane nie powinno być poddawane dalszej obróbce, aby nie przerwać

powłoki ochronnej. Jeżeli zachodzi taka konieczność, należy zaimpregnować pędzlem
naruszoną powierzchnię.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Drewno zaatakowane przez grzyb, stykające się z innymi materiałami, na skutek kwaśnych
produktów wydzielanych przez grzybnię, powoduje korozję spoin, cegły, a nawet betonu.

Zabezpieczanie cegły i tynków przed korozją biologiczną

Przyczyną występowania korozji biologicznej na murach i tynkach jest najczęściej

zawilgocenie  ścian,  które  jest  skutkiem  braku  lub  niewłaściwego  wykonania  izolacji
wodochronnych.  Sposób  wykonywania  oraz  materiały  stosowane  do  izolacji  wodochronnych
w  budynkach  znajdują  się  w  poradnikach  dotyczących  jednostek  modułowych:
„Wykonywanie  izolacji  wodochronnych  z  materiałów  bitumicznych  w  budynkach”  oraz
„Wykonywanie  izolacji  wodochronnych  z  tworzyw  sztucznych  i  zapraw  wodoszczelnych
w budynkach”.  Przed  rozpoczęciem  odgrzybiania  budynków  powinny  być  opracowane
ekspertyzy lub orzeczenia mykologiczno-budowlane.

Rys. 2. Korozja biologiczna na ścianach: a) pleśń, b) algi i grzyby

[17, s. 154 i 160]

Korozja biologiczna na murach i tynkach występuje często na elewacjach budynków

i jest  widoczna  w  postaci  charakterystycznych  przebarwień.  Brunatnoszare  przebarwienia  są
efektem  działania  grzybów,  natomiast  zazielenienie  –  wynikiem  rozwoju  glonów.
Mikroorganizmy  zwiększają  zawilgocenie  powierzchni  i  warstwa  tynku  ulega  zniszczeniu.
Zawilgocenie  występuje  również  na wewnętrznych  powierzchniach  takich  ścian  i  może  się
pojawić  pleśń  lub  grzyb  domowy.  Na  murach mogą rozwijać  się  różne formy grzybów, które
niszczą  tynki  i  powłoki  malarskie.  W  celu  ochrony  ścian  przed  korozją  biologiczną  należy
stosować  system  ociepleń  o  wysokiej  wytrzymałości  i  najniższej  nasiąkliwości,  który  nie
stwarza  warunków  korzystnych  do  rozwoju  mikroorganizmów,  np.  stosownie  mas
tynkarskich zawierających dodatek środków blokujących rozwój grzybów i glonów.

W przypadku wystąpienia korozji biologicznej należy możliwie szybko przeprowadzić

renowację  powierzchni  przez  zastosowanie  odpowiednich  preparatów  zapewniających
zniszczenie  istniejących  mikroorganizmów  oraz  zabezpieczenie  przed  ich  ponownym
osadzeniem się na powierzchni.

Zasady odgrzybiania murów:

−

ze skażonych murów należy skuć tynki i usunąć ślady grzybów w promieniu 1 m od

ogniska skażenia,

−

wzdłuż skażonego muru wykuć szczelinę szerokości 10 cm sięgającą aż do gruntu,

−

mur oczyścić szczotką drucianą, a tynk – szczotką ryżową,

−

oczyszczoną powierzchnię posmarować preparatem grzybobójczym stosując zalecenia

producenta dotyczące sposobu nakładania i zasad bezpieczeństwa obowiązujących przy
odgrzybianiu,

−

po wyschnięciu ścian mur wytynkować dodając do zaprawy tynkarskiej substancję

uszczelniającą np. szkło wodne oraz wypełnić szczelinę odpowiednim materiałem.

−

odgrzybione pomieszczenia należy zabezpieczyć przed zawilgoceniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 3. Odgrzybianie murów: a) skucie zagrzybionego tynku, b) wykucie szczeliny, c) oczyszczenie

i odgrzybienie powierzchni [8, s.133]

W budowlach narażonych na działanie czynników korozyjnych zaleca się stosować

materiały  ceramiczne  o  małej  nasiąkliwości, np. cegły klinkierowe  oraz  okładziny  odporne  na
zawilgocenie.  Materiały  budowlane  (cegły,  betony)  mają  powierzchnie  podatne  na  zwilżanie,
co  sprzyja  powstawaniu  korozji  biologicznej.  Aby  nadać  powierzchniom  tych  materiałów
cech  charakteryzujących  się  brakiem  zwilżania,  przeprowadza  się  hydrofobizację  czyli
powleka się je specjalnymi roztworami hydrofobowymi.

Do materiałów, które zmniejszają porowatość ścian i równocześnie umożliwiają

odparowanie wilgoci, należą środki do krzemianowania (sylikatyzacji), np. szkło wodne oraz
nowoczesne impregnaty silikonowe, np. Impregnat Hydrofobizujący z marki Dekoral
Professional.

Powierzchnię tynków można zabezpieczać przed korozją biologiczną przez impregnację

farbami mineralnymi z dodatkiem środków chroniących przed rozwojem glonów i grzybów.

Sposób postępowania przy czyszczeniu i zabezpieczaniu tynków płynem do odgrzybiania

i usuwaniu glonów Terranowa:

−

Silne zanieczyszczenia (glony, mchy) należy usunąć najpierw mechanicznie np. szczotką

lub szpachelką.

−

W zależności od grubości i intensywności zanieczyszczeń, w powierzchnię tynku wciera

się aż do nasycenia roztwór wodny (maks. 1: 4) lub koncentrat płynu do odgrzybiania
i usuwania glonów; gdy jest taka potrzeba, zabieg należy powtórzyć następnego dnia.

−

Po około 24 godzinach powierzchnię należy przeszczotkować i spłukać czystą wodą.

−

Po wyschnięciu powierzchnię pomalować, a jeżeli tynk został uszkodzony - wykonać

reperacje. Sposób reperacji tynków poznałeś podczas realizacji jednostki modułowej
„Wykonywanie podstawowych robót tynkarskich”.

Przygotowanie powierzchni do izolacji antykorozyjnych

Przed przystąpieniem do wykonywania zabiegów konserwacyjnych należy bardzo

dokładnie oczyścić powierzchnię ze wszystkich zanieczyszczeń i produktów korozji
biologicznej.

Przed impregnacją drewna należy usunąć resztki kory i łyka, oczyścić powierzchnię

ze zniszczonego  włókna  drzewnego,  aż  do  zdrowego  włókna,  a  następnie  uzupełnić
ewentualne  ubytki,  ruchome  sęki  itp.  Z  elementów  konstrukcji  ścian  drewnianych  silnie
zaatakowanych  przez  owady  należy  ociosać  zewnętrzne  części  najbardziej  zniszczone.
Mączkę  drzewną  usuwa  się  za  pomocą  szczotek  drucianych,  chodniki  owadzie  pozostałe
na ociosanej  powierzchni  –  zeskrobuje  ostrym  narzędziem  np.  dłutem.  Wszystkie  odpady
należy zebrać i spalić, gdyż są siedliskiem dalszego rozwoju szkodników.

Powierzchnie murów i tynków, na których wystąpiła korozja biologiczna na skutek

zawilgocenia, należy wysuszyć oraz usunąć przyczynę zawilgocenia, którą może być np.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

penetracja  wody  deszczowej,  podciąganie  kapilarne,  uszkodzenia  rynien,  instalacji
wodociągowych  itp.  Usunięcie  przyczyn  zawilgocenia  wymaga  często  wykonania  remontów,
a  niejednokrotnie  specjalistycznych  zabiegów,  jak  np.  wykonania  iniekcji  (zastrzyków)
odpowiednich preparatów chemicznych w mur ceglany.

Z zagrzybionych murów należy skuć zawilgocony, odparzony tynk i usunąć ślady grzyba

w  promieniu  1  m  poza  widoczne  ogniska  skażenia.  Powierzchnię  muru  należy  bardzo
starannie  oczyścić  szczotką  drucianą,  szczególnie  spoiny,  którymi  grzyby  często  przerastają
mury.  Po  wykonaniu  zabiegów  odgrzybiających  mury  muszą  wyschnąć;  roboty  tynkarskie
można rozpocząć najwcześniej po 10 dniach od zakończenia odgrzybiania.

Metody oczyszczania powierzchni zostały omówione w poradnikach dotyczących

wykonywania podstawowych robót tynkarskich i malarskich.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie czynniki powodują korozję biologiczną?
2.  Jakie są klasy zagrożenia drewna budowlanego?
3.  Co to jest impregnacja?
4.  Jakie są rodzaje impregnacji?
5.  Czym różni się impregnacja powierzchniowa od głębokiej?
6.  Jakie są zasady impregnacji drewna?
7.  Co jest przyczyną korozji biologicznej murów i tynków?
8.  Jakie są zasady odgrzybiania murów?
9.  Co to jest hydrofobizacja?
10.  Do czego służy szkło wodne?
11.  W jaki sposób należy przygotować drewno do impregnacji?
12.  W  jaki  sposób  należy  przygotować  powierzchnię  muru  i  tynku  do  izolacji

antykorozyjnej?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj do naniesienia powłoki antykorozyjnej element drewniany wskazany przez

nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad i higieny pracy,
4)  ocenić stan podłoża i ustalić zakres prac przygotowawczych,
5)  przygotować odpowiednie narzędzia,
6)  usunąć wszelkie zanieczyszczenia,
7)  posprzątać wszystkie odpady i spalić, jeżeli były porażone grzybami lub owadami,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

narzędzia do oczyszczania drewna,

−

plansza poglądowa dotycząca przygotowania powierzchni do wykonywania zabezpieczeń

przed korozją biologiczną.

Ćwiczenie 2

Przygotuj do wykonania izolacji antykorozyjnej fragment tynku, wskazany przez

nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad i higieny pracy,
4)  ocenić stan podłoża i ustalić zakres prac przygotowawczych,
5)  przygotować odpowiednie narzędzia,
6)  skuć fragment tynku, jeżeli zachodzi taka potrzeba,
7)  oczyścić dokładnie powierzchnię,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

narzędzia do przygotowania powierzchni muru i tynku do izolacji antykorozyjnej,

−

plansza poglądowa dotycząca przygotowania powierzchni do wykonywania zabezpieczeń

przed korozją biologiczną,

−

sprzęt do sprzątania.

Ćwiczenie 3

Określ zasady, które powinny być przestrzegane przy impregnacji drewna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad i higieny pracy,
4)  określić, jak powinni być przygotowani pracownicy do wykonywania impregnacji,
5)  określić, jakie warunki powinien spełniać element przeznaczony do impregnacji,
6)  określić zasadę doboru środka impregnacyjnego,
7)  określić zasadę nakładania kolejnych warstw impregnatu,
8)  określić sposób zabezpieczenia drewna po impregnacji,
9)  sporządzić notatkę w zeszycie,
10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać samooceny pracy,
14) uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy

−

plansza poglądowa dotycząca impregnacji drewna,

−

literatura.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować korozję biologiczną?

2) określić zasady zabezpieczania drewna przed korozją biologiczną?

3) określić zasady zabezpieczania muru i tynku przed korozją biologiczną?

4) przygotować elementy drewniane do naniesienia powłoki antykorozyjnej?

5) przygotować konstrukcje murowane oraz tynki do naniesienia powłoki

antykorozyjnej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.

Materiały

izolacji

antykorozyjnych

konstrukcji

drewnianych i murowych oraz powierzchni tynków

4.3.1.Materiał nauczania

Do izolacji antykorozyjnych drewna, murów i tynków należy stosować wyłącznie

materiały  dopuszczone  do  obrotu  i  stosowania,  czyli  odpowiadające  wymaganiom
obowiązujących  norm  atestacji  pod  względem  skuteczności  działania  i  wpływu
na środowisko.  Przy  pracy  z  materiałami  antykorozyjnymi  należy  stosować  odzież  ochronną
i odpowiednie  środki  ochrony  indywidualnej,  np.  rękawice,  okulary  i  maski  ochronne,
respiratory.

Zakres i sposób używania materiałów do izolacji antykorozyjnej drewna, muru i tynku

musi być zgodny z instrukcją producenta. Należy zwracać uwagę, czy dany preparat jest
przeznaczony do stosowania wewnątrz czy na zewnątrz pomieszczeń.

Środki impregnacyjne i grzybobójcze do drewna dzielą się na dwie grupy:

−

do zabezpieczania drewna przed niszczeniem przez grzyby i owady,

−

do zwalczania grzybów i owadów.

Do zabezpieczenia drewna przed korozją biologiczną służą preparaty impregnujące, które

mają na celu uodpornienie drewna na działanie szkodliwych czynników atmosferycznych
i biologicznych. Impregnaty do drewna dzieli się na:

−

niewymywalne (utrwalające się), w których składnik biobójczy trwale wiąże się

z drewnem; mogą być stosowne do zabezpieczania drewna w każdych warunkach.

−

wymywalne, w których składnik biobójczy nie wiąże się z drewnem i może zostać

wypłukany; można je stosować do zabezpieczania drewna, które nie jest narażone
na zawilgocenie.

Ze względu na postać środków impregnujących i grzybobójczych dzieli się je na:

−

solne (wodorozcieńczalne) – w postaci koncentratu lub proszku do przygotowania

roztworu.  Są  toksyczne,  bezwonne,  niepalne,  dobrze  wnikają  w  drewno,  ale  nie  są
odporne  na  wymywanie  przez  deszcz,  dlatego  w  przypadku  użytkowania  na  zewnątrz
pomieszczeń powinny być zabezpieczane farbami lub lakierami do drewna.

−

rozpuszczalnikowe – odporne na wodę, głęboko wnikają w drewno, ale są łatwopalne

i toksyczne; należą do nich np. fenole, naftaleny. Mogą być bezbarwne lub barwiące.
Impregnowane powierzchnie można malować farbami i lakierami. Obecnie są rzadko
stosowane (z uwagi na duży asortyment impregnatów wodorozcieńczalnych).

−

oleiste – odporne na wodę, trwale zabezpieczają drewno, ale są łatwopalne i toksyczne

(do stosowania tylko na zewnątrz).

Do impregnatów stosowanych w budownictwie należą między innymi:

−

Soltox R-12, Biotox R-12, Fungonit MW-2 - w postaci proszków, trudno wymywalne,

przeznaczone do zabezpieczania przed grzybami i zwalczania grzybów.

−

Basidiotox - koncentrat do rozcieńczania wodą o silnym zapachu amoniaku, wymywalny.

−

Fenylofenolan sodowy – do zabezpieczania drewna i tarcicy przed sinizną i pleśnieniem.

−

Borochron – koncentrat do rozcieńczania wodą, trwale łączy się z drewnem, dlatego jest

niewymywalny przez opady atmosferyczne, chroni przed owadami.

−

Imprex budowlany – oleista brunatna ciecz, lotna i palna, trudno wymywalna,

do zabezpieczania przed grzybami i zwalczania grzybów, toksyczny w trakcie
nakładania..

Nie

należy

używać

drewna

wilgotnego

materiałów

drewnopochodnych.

−

Drewnosol 2 - zabezpiecza drewno przed szkodliwym działaniem pleśni, grzybów

i sinizny. Jest wymywalny, dlatego powinien być stosowany wewnątrz pomieszczeń
(również przeznaczonych na pobyt ludzi).

−

Karbolineum i olej kreozotowy - zabarwiają drewno na czarno, służą głównie

do zabezpieczania podkładów kolejowych, pali fundamentowych, słupów telefonicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Do  impregnacji  powierzchniowej  drewna,  którą  można  wykonać  samodzielnie  (nie  jest
wymagany  specjalistyczny  sprzęt),  można  stosować:  Drewnochron,  Impregon,  Nobiles
Drewnochronny,  Sadolin  Base,  Izohan  Impregnat  W2.  Wszystkie  te  preparaty  w  stanie
płynnym  są  toksyczne  i  przy  ich  nakładaniu  należy  przestrzegać  zasad  bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej podanych przez producentów.

Środki antykorozyjne do murów i tynków

Środki do ochrony murów i tynków przed korozją biologiczną nie powinny stwarzać

zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego. Do preparatów grzybobójczych
przeznaczonych oczyszczania i zabezpieczania ścian murowanych należą:

−

Biosept – do usuwania grzybów i pleśni z fug i podłoży budowlanych.

−

Septobud – ekologiczny, do ścian i tynków tradycyjnych oraz szlachetnych.

−

Mycol – do zwalczania pleśni, grzybów i porostów, nakłada się go pędzlem lub szczotką.

−

Pleśniotox – środek wodorozcieńczalny w postaci emulsji, do dezynfekcji murów

i tynków porażonych przez grzyby domowe i pleśnie.

−

Grzybotox-M – do odgrzybiania murów i tynków - może być stosowany

w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, ale nie należy go nakładać
na elementy mające styczność z środkami spożywczymi; szkodliwy w czasie nakładania.

−

Murotox – do odgrzybiania murów z cegły, betonów i prefabrykatów (nie wolno nim

odgrzybiać tynków), toksyczny w czasie nakładania.

−

Mykotax – pasta do zwalczania pleśni na powłokach malarskich.

−

Xylo Color-SW-10 – do zwalczania grzybów na murach i tynkach.

−

Izomur – do usuwania grzybów i pleśni oraz zapobieganiu ich rozwojowi, na murach

z cegły, betonu i kamienia.

−

Zestaw Terranowa: Płyn czyszczący, Preparat przeciw algom i grzybom, Płyn

impregnujący silikonowy.

−

Specjalna farba do fasad na bazie żywicy silikonowej do ochrony przed rozwojem

glonów i grzybów.

−

Nowoczesne farby wewnętrzne i zewnętrzne zawierające środki DPF (Dry Film

Preservatives) chroniące tynki przed zagrzybieniem w warunkach zwiększonej
wilgotności np. Dekoral do Kuchni i Łazienek, silikonowa farba Renosil – do elewacji.

Przechowywanie środków impregnacyjnych

Materiały

impregnacyjne

należy

transportować

szczelnych

opakowaniach,

z odpowiednimi  napisami  ostrzegawczymi.  Impregnaty  należy  składować  w  suchych
pomieszczeniach, w zamkniętych opakowaniach:
–  metalowych lub szklanych – środki oleiste,
–  papierowych lub drewnianych – sole.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie działanie mają środki impregnacyjne do drewna?
2.  Czym różnią sie preparaty do drewna niewymywalne od wymywalnych?
3.  Jak dzielą sie preparaty grzybobójcze do drewna?
4.  Czym charakteryzują się preparaty solne?
5.  Jakie właściwości maja preparaty oleiste?
6.  Jakie znasz preparaty grzybobójcze do drewna?
7.  Jakie znasz środki antykorozyjne do muru i tynku?
8.  W jaki sposób należy transportować i przechowywać środki impregnacyjne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród przedstawionych preparatów antykorozyjnych wybierz środek do zwalczania

grzybów na drewnie i zabezpieczania przed grzybami oraz podaj (na podstawie instrukcji
producenta umieszczonej na etykiecie wyrobu):

−

zakres i sposób stosowania,

−

właściwości wyrobu,

−

zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej przy stosowaniu

danego wyrobu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś::

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad i higieny pracy,
4)  obejrzeć przedstawione wyroby,
5)  wybrać środek do zwalczania grzybów na drewnie i zabezpieczania przed grzybami,
6)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na etykiecie wyrobu,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10)  dokonać samooceny pracy,
11)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw środków antykorozyjnych,

−

katalogi dotyczące środków do wykonywania zabezpieczeń przed korozją biologiczną.

Ćwiczenie 2

Spośród przedstawionych środków antykorozyjnych do wybierz preparat przeznaczony

do usuwania grzybów i pleśni z murów i tynków i zapobiegania ich rozwojowi oraz podaj
zasady bezpiecznej pracy przy nakładaniu tego preparatu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad i higieny pracy,
4)  obejrzeć przedstawione wyroby,
5)  wybrać środek do zwalczania grzybów i pleśni i zapobiegania ich rozwojowi,
6)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na etykiecie wyrobu,
7)  określić zasady bezpiecznej pracy przy nakładaniu tego preparatu,
8)  sporządzić notatkę w zeszycie,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy,
13)  uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

1) zestaw środków antykorozyjnych,
2) katalogi dotyczące środków do wykonywania zabezpieczeń przed korozją biologiczną.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić rodzaje środków antykorozyjnych do drewna, muru i tynku?

2) rozpoznać rodzaje środków antykorozyjnych?

3) dobrać odpowiedni preparat antykorozyjny?

4) określić sposób transportowania i składowania środków impregnacyjnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Zasady wykonywania zabezpieczeń drewna przed działaniem

ognia i materiały do izolacji ogniochronnych elementów
drewnianych

4.4.1. Materiał nauczania

Ochrona przed pożarem polega głównie na zabezpieczaniu drewna przed źródłem ognia.

Na skutek wysokiej temperatury zachodzą w drewnie procesy destylacyjne, w wyniku których
wydzielają się gazy palne. Gazy te mogą zapalać się od płomienia lub samorzutnie.
Zabezpieczanie drewna przed ogniem polega na pokrywaniu powierzchni różnymi środkami,
które mają na celu:

−

utrudnienie i opóźnienie zapłonu,

−

powstrzymanie rozprzestrzeniania się ognia,

−

niepodtrzymywanie żarzenia po ugaszeniu ognia,

−

odporność ogniowa.

Odporność  ogniową  konstrukcji  i  elementów  drewnianych  można  podwyższyć  przez
utrudnienie  lub  zamknięcie  do  nich  dostępu  powietrza.  Należy  zaszpachlować  pęknięcia
i szczeliny,  aby  nie  przedostawało  się  przez  nie  powietrze.  Ściany  oraz  słupy  i  belki
drewniane,  które  nie  są  elementami  dekoracyjnymi,  można  obłożyć  w  celu  podniesienia
odporności  ogniowej  okładzinami  z  materiałów  niepalnych  lub  o  ograniczonej  palności
w stosunku  do  drewna  i  materiałów  drewnopochodnych.  Można  w  tym  celu  stosować
ogniochronne  płyty  kartonowo-gipsowe  zbrojone  włóknem  szklanym,  prasowane  płyty
wiórowo-cementowe Duripanel, zaporowe płyty krzemianowe typu Palusol.

Konstrukcje drewniane znajdujące się w pobliżu pieców i przewodów dymowych należy

odizolować materiałami niepalnymi o małej przewodności cieplnej np. płytami gipsowymi
lub tynkiem. Tynk wapienny o grubości 20÷30 mm chroni drewno przed zapaleniem przez
20÷45 min.

Do przeciwogniowego zabezpieczania pomieszczeń drewnianych, więźb dachowych,

boazerii, stolarki można stosować lakiery ogniochronne do drewna, które po wyschnięciu
tworzą

przeźroczystą

dekoracyjną

powłokę.

Elementy

drewna

materiałów

drewnopochodnych  można  również  malować  w  celu  podniesienia  odporności  na  działanie
ognia  farbą  krzemianową,  której  spoiwem  jest  szkło  wodne  potasowe.  Zasady  nakładania
powłok  lakierowych  i  krzemianowych  znajdują  się  w  poradniku  „Wykonywanie
podstawowych robót malarskich”.

Do zabezpieczania drewna przed ogniem stosowane są również impregnaty ogniochronne

do  drewna,  przeznaczone  do  stosowania  wewnątrz  i  na  zewnątrz  pomieszczeń.  Impregnaty
ogniochronne  występują  w  postaci  żelu,  płynu  lub  proszku  do  sporządzania  roztworu
i w zależności  od  konsystencji  mogą  być  nakładane  pędzlem,  natryskiem,  przez  zanurzenie,
wstrzykiwanie,  nasycanie  ciśnieniowe.  Zabezpieczanie  wgłębne  drewna  (w  masie)  jest
stosowane  głównie  w  zakładach  przemysłowych,  na  budowach  stosuje  się  najczęściej
zabezpieczanie powierzchniowe.

Środki do przeciwogniowej konserwacji drewna nie powinny wywierać szkodliwego
działania na zdrowie ludzi i zwierząt oraz wydzielać przykrych zapachów, powinny natomiast
przeciwdziałać rozwojowi grzybów.

Materiały do izolacji ogniochronnych drewna

Do izolacji ogniochronnych należy stosować wyłącznie materiały dopuszczone do obrotu

i stosowania. Środki do izolacji ogniochronnych występują w postaci proszków
do sporządzania roztworów, żelów oraz farb i lakierów. W czasie ich nakładania należy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

bezwzględnie

przestrzegać

zaleceń

producenta

dotyczących

sposobu

stosowania

i bezpieczeństwa pracy. Do preparatów ogniochronnych należą między innymi:

−

Deimos – środek zabezpieczający przed zapaleniem się drewna, bezwonny,

rozpuszczalny w wodzie, nanosi się go na suche, czyste drewno, które nie było
pokrywane wcześniej farbami.

−

Fobos M-2L – w postaci lepkiej cieczy o zapachu amoniaku, przeznaczony

do powierzchniowego zabezpieczania przed ogniem drewna wewnątrz pomieszczeń.

−

Fobos M-2 – do zabezpieczania drewna przed działaniem ognia i grzybów

w pomieszczeniach pod dachem, nie jest odporny na wymywanie; ma postać proszku,
który służy do wykonywania 20% roztworu wodnego.

−

Fobos M-2F – do zabezpieczania drewna wewnątrz pomieszczeń przed działaniem ognia,

grzybów domowych i owadów metodą powierzchniową lub wgłębną; ma postać proszku,
z którego sporządza się 20% roztwór wodny o temperaturze około70˚C.

−

Ocean 441 – rozpuszczalnikowy impregnat ogniochronny do stosowania wewnątrz

i na zewnątrz pomieszczeń.

−

Ogniochron – preparat solny przeciwogniowy i przeciwgrzybiczny, w postaci proszku

do sporządzania roztworów wodnych.

−

Mowichron – pęczniejąca farba emulsyjna do ogniochronnego zabezpieczania drewna

i materiałów drewnopochodnych wewnątrz pomieszczeń, daje matowe, szorstkie
powłoki; materiały drewniane pomalowane farbą stają się trudno zapalne.

−

Polcechron – farba ogniochronna do drewna, podkładowa i nawierzchniowa, nie należy

jej stosować w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi i zwierząt.

Lakiery ogniochronne do drewna, np.:

−

Uniepal-Drew – do stosowania wewnątrz pomieszczeń,

−

Fireclear – pęczniejący lakier do drewna i materiałów drewnopochodnych,

−

Kromos – lakier dwuskładnikowy (żywica + utwardzacz).

Czterofunkcyjne środki do zabezpieczania drewna przed ogniem, grzybami domowymi,
pleśnią i owadami:

−

Intox P/POŻ – w postaci żelu, stosowany bez rozcieńczania.

−

Tytan – w postaci koncentratu do przyrządzania roztworów wodnych.

Niektóre impregnaty zabezpieczają drewno równocześnie przed ogniem oraz grzybami
i owadami.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany wykonania ćwiczeń.

1.  Na czym polega zabezpieczanie drewna przed działaniem ognia?
2.  W jaki sposób można utrudniać lub zamykać dostęp ognia do powierzchni drewna?
3.  W  jaki  sposób  izoluje  się  konstrukcje  drewniane  znajdujące  sie  w  pobliżu  pieców

i przewodów dymowych?

4. Jakie powłoki malarskie można nakładać na drewno w celu podniesienia odporności

na działanie ognia?

5.  W jakiej postaci mogą występować środki ogniochronne?
6.  Czym charakteryzują się środki ogniochronne?
7.  Jakie  znasz  środki  ogniochronne,  które  mogą  być  stosowane  w  pomieszczeniach

przeznaczonych na stały pobyt ludzi?

8. Jakie znasz lakiery ogniochronne?
9. Co to są środki czterofunkcyjne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród

przedstawionych

przez

nauczyciela

różnych

środków do izolacji

antykorozyjnych i ogniochronnych wybierz środek do izolacji ogniochronnych powierzchni
drewnianych i na podstawie instrukcji producenta umieszczonej na etykiecie wyrobu podaj:

−

nazwę wyrobu,

−

zakres stosowania,

−

właściwości i sposób użycia wyrobu,

−

zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej przy stosowaniu

danego wyrobu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  obejrzeć przedstawione wyroby,
5)  wybrać środek ogniochronny,
6)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na etykiecie wyrobu,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10)  dokonać samooceny pracy,
11)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw środków antykorozyjnych i ogniochronnych,

−

katalogi dotyczące środków do wykonywania zabezpieczeń przed korozją biologiczną

i działaniem ognia.

Ćwiczenie 2

Spośród przedstawionych środków ogniochronnych wskaż środek, który może być

stosowany w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz podaj zasady
bezpiecznej pracy przy stosowaniu tego preparatu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  obejrzeć przedstawione wyroby,
5)  wybrać odpowiedni środek ogniochronny ,
6)  zapoznać się z instrukcją producenta umieszczoną na etykiecie wyrobu,
7)  sporządzić  notatkę  podając  w  niej  zasady  bezpiecznej  pracy  przy  stosowaniu  tego

preparatu,

8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw środków antykorozyjnych i ogniochronnych,

−

katalogi dotyczące środków do wykonywania zabezpieczeń przed korozją biologiczną

i działaniem ognia.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić zasady wykonywania zabezpieczeń drewna przed działaniem

ognia?

2) scharakteryzować rodzaje środków ogniochronnych do drewna?

3) rozróżnić i dobrać odpowiednie środki ogniochronne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Przygotowanie roztworów antykorozyjnych

4.5.1. Materiał nauczania

Roztwory antykorozyjne można sporządzać na podstawie:

−

stężenia roztworu określonego w procentach,

−

stężenia roztworu określonego w proporcjach objętościowych.

Stężenie procentowe

Wskazuje liczbę gramów substancji rozpuszczonej w 100 g roztworu. Na przykład

impregnat Fobos M-2 stosuje się w postaci 20% roztworu wodnego. Oznacza to, że w 100
gramach takiego roztworu znajduje się 20 g impregnatu i 80 g wody, 5% roztwór otrzymuje
się przez połączenie 5 g danej substancji i 95 g rozpuszczalnika.

Przykład
Ile gramów wody i preparatu Ogniochron należy użyć w celu otrzymania 800 gramów 10 %
roztworu do impregnacji drewna?
100 gramów 10% roztworu zawiera 10 g preparatu i 90 g wody.
800 gramów 10 % roztworu zawiera (x) g preparatu i (y) g wody.

Odpowiedź: Aby otrzymać 800 gramów 10 % roztworu należy 80 g preparatu rozpuścić
w 720 g wody.

Stężenie w proporcjach objętościowych

Oznacza proporcję części objętościowych poszczególnych składników.

Na przykład roztwór kwasu solnego 1: 4 składa się z 1 części objętościowej stężonego kwasu
i 4 części objętościowych wody.

Przykład

Przygotować 2 dm

kwasu siarkowego 1: 3.

Należy 1 część objętościową stężonego kwasu siarkowego rozcieńczyć 3 częściami
objętościowymi wody, otrzymamy wtedy 4 części objętościowe roztworu (1+ 3 = 4).
1 dm

stężonego kwasu + 3 dm

wody = 4 dm

kwasu siarkowego 1: 3

(x) dm

stężonego kwasu + (y) dm

wody = 2 dm

kwasu siarkowego 1: 3

Odpowiedź: Aby przygotować 2 dm

kwasu siarkowego 1: 3 należy 0,5 dm

stężonego kwasu

rozcieńczyć 1,5 dm

wody.

800 g · 10 g

100 g

x =

= 80 g preparatu

800 g · 90 g

100 g

y =

= 720 g wody

2 dm

· 1 dm

4 dm

x =

= 0,5 dm

stężonego kwasu

2 dm

· 3 dm

4 dm

y =

= 1,5 dm

wody

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obliczanie mieszanin
W  celu  określenia  stosunku,  w  jakim  należy  zmieszać  dwa  roztwory  o  różnych  stężeniach,
aby  otrzymać  roztwór  o  żądanym  stężeniu,  stosuje  się  tzw.  regułę  mieszania.  Należy
narysować  kwadrat  i  obie  jego  przekątne.  W  lewym  górnym  rogu  wpisuje  się  stężenie
roztworu  A,  w  lewym  dolnym  –  stężenie  roztworu  B,  na  przekątnych  –  żądane  stężenie
roztworu  C.  W  prawym  górnym  rogu wpisuje się różnicę  stężeń  roztworów C i B – oznacza
ona,  ile  części  wagowych  lub  objętościowych  roztworu  A  należy  użyć  do  zmieszania.
W prawym dolnym rogu wpisuje się różnicę stężeń roztworów A i C – oznacza ona, ile części
wagowych  lub  objętościowych  roztworu  B  potrzeba  do  zmieszania.  Stężenie  czystych
rozpuszczalników np. wody oznacza się przez 0 (zero).

Przykład
Aby otrzymać 56 % roztwór C z roztworów: 80 % i 35 %, należy użyć do zmieszania 21
części roztworu A i 24 części roztworu B

80 %

56 – 35= 21

B- 35 %

80 – 56= 24

Rys. 4. Reguła mieszania roztworów [opracowanie własne]

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając napytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie są metody przygotowania roztworów antykorozyjnych?
2. W jaki sposób oblicza się ilość składników roztworu na podstawie stężenia

procentowego?

3. W jaki sposób oblicza się ilość składników roztworu na podstawie proporcji

objętościowych?

4. Na czym polega tzw. reguła mieszania?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Preparat do przeciwogniowej konserwacji drewna Fobos M-2 stosuje się w postaci 20 %

roztworu wodnego. Przygotuj 500 g roztworu roboczego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4)  obliczyć ilość preparatu i wody w 100 g roztworu 20 %,
5)  obliczyć ilość preparatu w 500 g roztworu 20 %,
6)  obliczyć ilość wody w 500 g roztworu,
7)  przygotować 500 g roztworu roboczego,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10) zaprezentować efekty swojej pracy,
11) dokonać samooceny pracy,
12) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

preparat Fobos M-2,

−

plansza poglądowa dotycząca sposobów sporządzania roztworów antykorozyjnych.

Ćwiczenie 2

Impregnat do drewna NW Tytan rozcieńcza się wodą w proporcji 1: 9 (1 część

objętościowa impregnatu i 9 części wody). Przygotuj 20 dm

roztworu roboczego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  obliczyć ile roztworu roboczego 1: 9 otrzyma się z 1 dm

impregnatu,

5) obliczyć ilość preparatu do otrzymania 20 dm

roztworu roboczego,

6) obliczyć ilość wody potrzebnej do otrzymania 20 dm

roztworu roboczego,

7) sporządzić notatkę,
8) przygotować 20 dm

roztworu roboczego,

9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy,
13)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

impregnat NW Tytan,

−

plansza poglądowa dotycząca sposobów sporządzania roztworów antykorozyjnych.

Ćwiczenie 3

Oblicz, ile części roztworów: A- 75%, B- 25% należy użyć do zmieszania, aby otrzymać

roztwór C o stężeniu 55%.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  narysować kwadrat i jego przekątne,
5)  w lewym górnym rogu wpisać stężenie roztworu A,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6)  w lewym dolnym rogu wpisać stężenie roztworu B,
7)  na przecięciu się przekątnych stężenie - roztworu C,
8)  w prawym  górnym rogu wpisać różnicę stężeń roztworów C i B - oznacza ona ile części

wagowych lub objętościowych roztworu A należy użyć do zmieszania,

9) w prawym dolnym rogu wpisać różnicę stężeń roztworów A i C - oznacza ona ile części

wagowych lub objętościowych roztworu B potrzeba do zmieszania,

10)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
12)  zaprezentować efekty swojej pracy,
13)  dokonać samooceny pracy,
14)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza poglądowa dotycząca sposobów sporządzania roztworów antykorozyjnych,

−

literatura.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić metody sporządzania roztworów antykorozyjnych?

2) określić regułę mieszania roztworów o różnych stężeniach?

3) przygotować roztwór antykorozyjny do wykonania izolacji?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Metody wykonywania zabezpieczeń antykorozyjnych

4.6.1. Materiał nauczania

Przy wykonywaniu zabezpieczeń antykorozyjnych oraz zwalczaniu korozji biologicznej

można stosować następujące metody:

−

opalanie,

−

smarowanie,

−

bandażowanie,

−

opryskiwanie,

−

suchą impregnację,

−

nasycenie przez kąpiele,

−

nasycenie metodą osmotyczną (dyfuzyjną)

−

nasycenie przez wstrzykiwanie (iniekcję),

−

nasycenie próżniowo-ciśnieniowe,

−

malowanie ręczne,

−

malowanie natryskowe,

−

malowanie przez zanurzenie i polewanie.

Opalanie

Metodę opalania czyli zwęglania powierzchni można stosować wyłącznie do impregnacji

dolnych części drewnianych słupów np. ogrodzeniowych. Sposób opalania:

−

dolną część słupa powleka się cienką warstwą urobionej z wodą gliny o konsystencji

śmietany,

−

pokrytą gliną część słupa opala się ze wszystkich stron nad ogniskiem, aż nastąpi

zwęglenie powierzchni na głębokość 5÷10 mm,

−

po zgaszeniu płomienia słup zanurzyć w preparacie olejowym o temperaturze 20˚C

i moczyć aż do ostygnięcia preparatu i drewna,

−

wyschnięte części zaimpregnowanego słupa powlec dwukrotnie rzadkim roztworem

asfaltowym na zimno.

Metodę tę można stosować do zabezpieczania drewna o różnej wilgotności. Opalanie
i impregnowanie dolnych części nie chroni jednak przed porażeniem całego słupa przez
owady.

Rys. 5. Metoda opalania: a) powlekanie gliną, b) opalanie [8, s. 82]

Smarowanie

Metoda ta polega na 2 lub 3-krotnym posmarowaniu oczyszczonej powierzchni warstwą

smoły,  asfaltu  lub  impregnatu.  Kolejne  powłoki  nakłada  się  w  odstępach około 2 godzinnych
-  za  pomocą  szczotek,  dużych  pędzli  płaskich,  ławkowców.  Głębokość  wnikania  zależy  od
właściwości  impregnatu  oraz  cech  drewna,  najczęściej  wynosi  2÷4  mm.  Głębokość  ta
zwiększa  sie  przy  stosowaniu  środków  podgrzanych  np.  środki  oleiste  można  podgrzewać
do temperatury  około  70˚C.  Przy  podgrzewaniu  należy  zwracać  uwagę  na temperaturę
zapłonu impregnatu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Bandażowanie

Bandażowanie polega na owijaniu drewna bandażem wodoodpornym, pokrytym

od wewnątrz pastą grzybobójczą. Bandaże mają szerokość około 15 cm i długość 4,5÷6,0 m.
Metoda ta jest zalecana do zabezpieczania drewnianych elementów stykających się z ziemią
(pali, słupów) oraz końców belek w gniazdach muru.

Opryskiwanie

Do opryskiwania stosuje się typowe opryskiwacze ogrodowe. Można je stosować

do opryskiwań  impregnatami  wodnymi  i  wodno-emulsyjnymi  (przy  stosowaniu  środków
zawierających  rozpuszczalniki  organiczne  uszczelki  gumowe  ulegają  zniszczeniu).
Opryskiwanie  jest  zalecane  do  okresowego  impregnowania  dużych powierzchni drewnianych.
W miejscach opryskiwania zabronione jest wykonywanie innych prac.

Rys. 6. Opryskiwanie [8, s. 79]

Sucha impregnacja

Metodę tę można stosować do impregnacji świeżo przetartego drewna. Na wyrównanym

podłożu  układa  się  folię  ogrodniczą,  na  której  układa  się  na  zmianę  warstwy  soli
impregnacyjnej  grubości  1÷2  cm  i  desek.  Zamiast  soli  można  stosować  mieszankę  soli
z piaskiem  w  stosunku  1:  5  (1  część  soli:  5  części  piasku).  Deski  układa  się  szczelnymi
warstwami  (bez  wolnych  przestrzeni).  Stos  wysokości  do  2  m  przykrywa  się  folią,  której
końce  należy  zakopać  w  ziemi  do  głębokości  0,5  m.  Po  leżakowaniu  impregnowanego
drewna przez okres do 2 miesięcy, układa się je pod zadaszeniem w sztaple z przekładkami.

Rys. 7. Sucha impregnacja desek [8, s. 80]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nasycanie przez kąpiele

Metoda ta polega na zanurzaniu nasycanych elementów w zimnych lub gorących

środkach  impregnacyjnych.  Środki  oleiste  można  stosować  wyłącznie  do  drewna  suchego,
natomiast  roztwory  wodne  soli  –  również  do  drewna  mokrego.  Czas  moczenia  zależy
od rodzaju  drewna  oraz  wielkości  elementu  i  wynosi  przy  kąpielach  zimnych  krótkotrwałych
około 2 godzin, zimnych długotrwałych – do 7 dni, przy kąpielach gorących 1÷3 dni. Drewno
moczy  się  w  zbiornikach  stalowych,  betonowych  lub  drewnianych  wykonanych  z grubych
desek. Metoda zanurzeniowa jest bardziej skuteczna niż powlekanie powierzchniowe.

Rys. 8. Nasycanie zanurzeniowe [8, s. 81]

Wanny  i  baseny  po  napełnieniu  drewnem  powinny być przykryte  pokrywami.  Załadowywanie
i  wyładowywanie  drewna z basenów gołymi rękami jest zabronione. Nad wannami i basenami
znajdującymi  sie  w  pomieszczeniach  zamkniętych  powinny  być  zainstalowane  urządzenia
wentylacji miejscowej.
Nasycanie metodą osmotyczną (dyfuzyjną)

Metoda ta polega na nałożeniu na oczyszczoną powierzchnię świeżo ściętego

i okorowanego  drewna  pasty  grzybobójczej,  a  następnie  przykrycie  drewna  wodoszczelnymi
osłonami  na  okres  3÷4  miesięcy.  Na  skutek  składników  pasty następuje przejściowe zjawisko
osmozy,  czyli  przepływ  cząsteczek  wody  z  żywych  komórek  drewna  do  miejsc  o  większym
stężeniu  pasty  grzybobójczej.  Pasta  ulega  wtedy  uwodnieniu  i  wnika  do  drewna  na  zasadzie
dyfuzji.  Głębokość  wnikania  wynosi  około  30  mm.  Po  nasyceniu  drewno  należy  oczyścić
z pozostałości pasty i wysuszyć pod zadaszeniem.

Nasycanie przez wstrzykiwanie

Metoda wstrzykiwania (iniekcji) polega na nakłuwaniu drewna specjalnymi igłami

spłaszczonymi  na  końcu lub strzykawkami lekarskimi i wprowadzeniu środka owadobójczego
lub  grzybobójczego  do  środka  drewna.  Igły  należy  wbijać  w  drewno  w odstępach  nie
mniejszych  niż  5  cm  wykorzystując  wszelkie  spękania  i  otwory  po  owadach.  W  przypadku
wstrzykiwania  środka  owadobójczego  (dezynsekcyjnego),  drewno  należy  szczelnie  przykryć
folią  na  48  godzin,  gdyż  preparaty  owadobójcze  są  lotne  i  bardzo  toksyczne.  Metoda  ta
umożliwia nasycanie drewna w konstrukcjach.

Przy zabezpieczaniu murów, belek stropowych zachodzi często konieczność nawiercania

specjalnych  otworów  do  iniekcji.  W elementach  poziomych  otwory  wierci  się  pionowo,
w słupach  –  skośnie  ku  dołowi.  W wywiercone  otwory  o  średnicy  5÷10  mm  wlewa  się  kilka
razy  preparat  impregnacyjny,  a gdy  materiał  już  nie  wchłania  preparatu,  otwory  należy
zakołkować.  Drewno  narażone  na długotrwałe  działanie  szkodliwych  warunków  nasyca  się
pod  ciśnieniem.  Środek  impregnujący  przenika  wtedy  do  wnętrza  komórek  drewna.  Płyn
owadobójczy  wpływa  do strzykawki  z  pojemnika,  w  którym  jest  wytwarzane  ciśnienie,
za pomocą naboju z dwutlenkiem węgla (jak w syfonach do wody sodowej).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 9. Iniektor [8, s. 89]

Rys. 10. Nasycanie belki leżącej [8, s. 92]

Metoda Cobra

Nasycenie drewna środkami owadobójczymi i grzybobójczymi można wykonywać

za pomocą

aparatu

zastrzykowego

wyposażonego

igłę,

połączoną

wężykiem

ze zbiorniczkiem  z  cieczą,  zawieszonym  powyżej  miejsca  wstrzykiwania.  Ciecz  rozchodzi  się
na  zasadzie  dyfuzji  i  wypełnia  komórki  drzewne.  Igłę  należy  wbijać  w  odstępach  co  5  cm.
Można wykorzystywać do tej metody sprzęt do wykonywania kroplówek lekarskich.

Rys. 11. Metoda Cobra [8, s. 45]

Metoda próżniowo-ciśnieniowa

–

metoda Bethella

Jest to metoda wgłębnego, ciśnieniowego nasycenia drewna polegająca na tym, że na

drewno  znajdujące  się  w  hermetycznie  zamkniętym  zbiorniku  (autoklawie)  wywiera  się
wstępnie  podciśnienie,  następnie  wprowadza  ciecz  impregnacyjną  do  całkowitego  przykrycia
drewna  i  wytwarza  się  nadciśnienie  w  celu  zwiększenia  wnikania  cieczy  wgłąb  drewna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Po wypompowaniu cieczy ze zbiornika ciśnieniowego ponownie wywiera się podciśnienie,
ale już na drewno nasycone impregnatem.

Najczęściej stosowaną w Polsce metodą impregnacji wgłębnej jest metoda próżniowo-

ciśnieniowa,  zwana  też  pełnokomorową,  gdyż  następuje wtedy pełne wchłanianie. Polega ona
na  odessaniu  powietrza  z  komórek  drewna  i  wtłoczeniu  w  jego  miejsce  środka
impregnującego.  W  celu  lepszego  wchłaniania  impregnatu  podgrzewa  sie  go  do  temperatury
50÷60˚ C w przypadku stosowania środków solnych lub 70÷90˚ C – przy środkach oleistych.
Wytwarzane w zbiorniku nadciśnienie ma wartość 0,8÷1,4 MPa.

Fazy impregnacji próżniowo - ciśnieniowej:

– próżnia początkowa (30-60 minut) - w tej fazie pompa próżniowa wytwarza podciśnienie,

które powoduje odessanie powietrza z komórek drewna,

– napełnienie autoklawu impregnatem (kilka minut),
– faza podwyższonego ciśnienia (1,5 - 3 godzin) - w głąb komórek drewna opróżnionych

z powietrza jest wtłaczany wodny roztwór impregnatu ,

– opróżnianie autoklawu (kilka minut),
– próżnia końcowa (15-20 minut) - aby został odessany nadmiar środka impregnującego

ponownie wytwarzane jest podciśnienie. Występuje wtedy oszczędność preparatu,
a pozostałości impregnatu nie zanieczyszczają środowiska naturalnego.

Rys. 12. Nasycanie ciśnieniowe w autoklawie [http://www.e-dach.pl/1289_1470.htm]

Nasycanie pustokomórkowe – metoda Rüpinga

Metoda

polega

nasycaniu

wysokociśnieniowym

oszczędnościowym.

Po wprowadzeniu drewna do autoklawu wytwarza się w nim nadciśnienie 300÷400 kPa przez
10÷30  minut,  na  skutek  czego  powietrze  znajdujące  sie  w  drewnie  zostaje  sprężone.
Następnie  wtłacza  sie  gorący  impregnat  i  podnosi  ciśnienie  powyżej  800  kPa.  Po  60÷180
minutach  następuje  wyrównanie  ciśnienia  w  zbiorniku  do  ciśnienia  atmosferycznego,
a następnie  usuwa  się  nadmiar  impregnatu  przez  wytworzenie  próżni  osuszającej  (ciśnienie
16÷22  kPa) przez  10÷30  minut.  Sprężone  powietrze  w  drewnie  rozpręża się wtedy i wypiera
wolny impregnat, co powoduje oszczędność środków impregnujących.

Malowanie

Malowanie służy do powierzchniowego zabezpieczania drewna za pomocą lakierów

przeciwgrzybicznych  i  ogniochronnych.  Można  je  nakładać  metodą  ręczną  lub  natryskową.
Przy  metodzie  ręcznej  powłoki  nakłada  się  za  pomocą  pędzli  lub  wałków  malarskich
z krótkim  włosiem.  Przy  malowaniu  mechanicznym  stosuje  się  najczęściej  natrysk
pneumatyczny  lub  hydrodynamiczny  (do  dużych  powierzchni).  Zasady  ręcznego
i mechanicznego nakładania powłok lakierowych znajdują się w następnych rozdziałach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając napytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

Jakie są metody nakładania powłok antykorozyjnych?

Na czym polega opalanie?

Jakie środki nakłada się przez smarownie?

Jakie urządzenia stosuje się do opryskiwania?

Jakie drewno zabezpiecza się przez suchą impregnację?

Jakie rodzaje kąpieli stosuje się przy nasycaniu zanurzeniowym?

Na czym polega nasycanie metodą osmotyczną (dyfuzyjną)?

Na czym polega wstrzykiwanie środków impregnujących?

Jaki sprzęt można stosować przy metodzie Cobra?

10.

Na czym polega metoda próżniowo ciśnieniowa?

11.

Na czym polega nasycanie pustokomórkowe?

12. Jakie metody można stosować przy nakładaniu powłok lakierowych?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie krótkiej charakterystyki określ metodę zabezpieczania drewna przed

korozją biologiczną:

−

na wyrównanym podłożu układa się folię ogrodniczą, na której układa się na zmianę

warstwy soli impregnacyjnej grubości 1÷2 cm i desek,

−

czas moczenia zależy od rodzaju drewna i wielkości elementu,

−

można wykorzystywać do tej metody sprzęt do wykonywania kroplówek lekarskich,

−

na drewno znajdujące się w hermetycznie zamkniętym zbiorniku (autoklawie) wywiera

się wstępnie podciśnienie, następnie wprowadza ciecz impregnacyjną,oraz podaj, która
z wymienionych metod jest najbardziej skuteczna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przeczytać dokładnie charakterystyki,
5)  określić metody impregnacji,
6)  wskazać najbardziej skuteczną metodę,
7)  uzasadnić swój wybór,
8)  sporządzić notatkę w zeszycie,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy,
13)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza poglądowa dotycząca metod impregnacji drewna,

−

literatura.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ, jaką metodę impregnacji drewna przedstawia rysunek i podaj środki ochrony

indywidualnej, które powinien stosować pracownik przy tej metodzie.

Rys 13. Metoda impregnacji drewna [8. s.79]

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przeanalizować rysunek,
5)  określić przedstawioną metodę,
6)  określić środki ochrony indywidualnej, jakie posiada pracownik,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza poglądowa dotycząca metod impregnacji drewna,

−

literatura.

Ćwiczenie 3

Określ rodzaj urządzenia przedstawionego na rysunku, metodę impregnacji oraz

zastosowanie urządzenia.

Rys 14. Urządzenie [8. s.89]

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przeanalizować rysunek,
5)  określić rodzaj urządzenia i metodę impregnacji,
6)  określić zastosowanie urządzenia,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10)  dokonać samooceny pracy,
11)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza poglądowa dotycząca metod impregnacji drewna,

−

literatura.

Ćwiczenie 4

Wykonaj impregnację elementu drewnianego metodą wstrzykiwania, przy użyciu

strzykawki lekarskiej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przygotować środek impregnacyjny i sprzęt do wstrzykiwania,
5)  zaznaczyć na elemencie miejsca nakłucia,
6)  dokonać wstrzyknięć impregnatu,
7)  zabezpieczyć  element  przed  opadami  atmosferycznymi  -  jeżeli  znajduje  się  na  zewnątrz

pomieszczenia,

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

materiały i sprzęt do impregnacji,

−

odpowiednie środki ochrony indywidualnej,

−

plansza poglądowa dotycząca metod impregnacji drewna.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić metody zabezpieczania drewna przed korozją biologiczną?

2) scharakteryzować te metody ?

3) wykonać impregnację drewna z zachowaniem warunków technicznych?

4) wykonać zabezpieczenie impregnacji przed zniszczeniem?

5) dobrać odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej do wykonywanej

pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Zasady ręcznego nanoszenia powłok antykorozyjnych

4.7.1. Materiał nauczania

Do ręcznego nanoszenia powłok antykorozyjnych służą pędzle i wałki malarskie.

Do nakładania  impregnatów  i  warstw  gruntowych  należy  używać  pędzli  pierścieniowych
lub trzonkowych  o  krótkim  i  twardym  włosiu,  które  zapewnia  silne  wtarcie  materiału
w podłoże.  Lakiery  nawierzchniowe  nanosi  się  pędzlami  płaskimi  o  dłuższym,  miękkim
włosiu,  pozwalającym  na  równomierne  rozprowadzenie  wyrobu  bez  pozostawiania  śladów
pędzla.  Powłoki  z  materiałów  bitumicznych  (smołowe,  asfaltowe)  nakłada  się  szczotką
lub ławkowcem.  Szczotki  i  pędzle  służące  do  smarowania  impregnatem  powinny  posiadać
na trzonkach ochrony zapobiegające ściekaniu impregnatu na ręce pracownika.

Rys.15. Pędzle: a) ławkowiec, b) pierścieniowy, c) trzonkowy, d) płaski szeroki, e) płaski wąski [10, s.121]

Wałki malarskie można stosować do nakładania na powierzchnię płynów impregnujących
oraz powłok antykorozyjnych.

Rys. 16. Impregnacja tynku: a) czyszczenie szczotką, b) nakładanie powłoki impregnacyjnej wałkiem [16, s.161]

Lakiery antykorozyjne i ogniochronne do drewna tworzą równocześnie powłoki

dekoracyjne.  Jakość  powłok  malowanych  pędzlem  zależy  od  prawidłowej  konsystencji
wyrobu,  który  powinien  spływać  z  pędzla  dopiero  po  wywarciu  nacisku  na  malowaną
powierzchnię.  Lepkość  robocza  wyrobów  do  nanoszenia  pędzlem,  mierzona  kubkiem  Forda
nr 4 w temperaturze 20˚C, wynosi 10÷100 sekund.

Pomiar lepkości polega na pomiarze czasu

wypływu określonej objętości cieczy przez otwór wypływowy kubka (dyszę o średnicy
4 mm). Dla większości wyrobów nakładanych pędzlem ilość rozcieńczalnika dodawanego dla

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

osiągnięcia  lepkości  roboczej  nie  powinna  przekraczać  5%  objętości  wyrobu.  Należy
stosować  rozcieńczalniki  przeznaczone  wyłącznie  dla  określonego  wyrobu.  Przed  użyciem
wyrobów  lakierowych  należy  usunąć  kożuch,  jeżeli  utworzył  się  w czasie  magazynowania
oraz dokładnie wymieszać wyrób.

Przy malowaniu pędzlem należy stosować następujące zasady:

−

nie należy nabierać na pędzel zbyt dużej ilości wyrobu ,

−

malowanie należy rozpoczynać od pokrycia miejsc trudno dostępnych,

−

przy malowaniu pędzel powinien być nachylony pod kątem około 45˚ do powierzchni,

−

impregnaty i powłoki gruntowe należy mocno wcierać w podłoże,

−

należy stosować malowanie krzyżowe, czyli pociągnięcia pędzla w kolejnych warstwach

powinny się krzyżować,

−

materiał malarski należy rozprowadzać równoległymi pasami zachodzącymi na siebie

nieznacznie brzegami, rozpoczynając od krawędzi powierzchni,

−

przy nakładaniu wyrobów szybko schnących należy stosować pędzle o dłuższym włosiu,

nabierać więcej wyrobu malarskiego i szybko go rozprowadzać; nie należy zawracać
pędzlem na pomalowaną powierzchnię,

−

w technice malowania impregnatami antykorozyjnymi i ogniochronnymi należy rozetrzeć

naniesioną powłokę po około 15÷30 minutach suchym pędzlem, w celu poprawy estetyki
wymalowania.

Malowanie pędzlem jest stosowane przy konserwowaniu i malowaniu konstrukcji

na wysokościach.  Wymagane  są  wtedy  odpowiednie  rusztowania  np.  składane  z  ram
stalowych,  wiszące,  przejezdne  lub  przesuwne.  Zasady  montażu,  eksploatacji  i  demontażu
rusztowań  oraz  zasady  bezpiecznej  pracy  na  rusztowaniach  są  ujęte  w  poradniku  dla  ucznia
„Wykonywanie  podstawowych  robót  tynkarskich”,  z  którym  już  się  zapoznałeś  w  trakcie
realizacji jednostki modułowej dotyczącej wykonywania robót tynkarskich.

Montaż i demontaż rusztowań powinien być przeprowadzony zgodnie z dokumentacją

danego  rodzaju  rusztowań  pod  nadzorem  osób  posiadających  odpowiednie  uprawnienia.
Do użytkowania  rusztowania można przystąpić po jego całkowitym skończeniu i sprawdzeniu
poprawności  wykonania.  Odbiór  rusztowania  powinien  być  dokonany  przez  nadzór
techniczny i potwierdzony wpisem do dziennika budowy.

4.7.2.Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie narzędzia stosuje się do ręcznego nanoszenia powłok antykorozyjnych?
2. Jaką lepkość powinny posiadać wyroby lakierowe służące do nakładania powłok

antykorozyjnych pędzlem?

3. W jaki sposób należy przygotować lakier do malowania pędzlem?
4. Jakie są zasady malowania pędzlem?

4.7.3. Cwiczenia

Ćwiczenie 1

Nałóż pędzlem warstwę lakieru ogniochronnego na wskazanym przez nauczyciela

elemencie drewnianym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  ocenić stan techniczny podłoża,
5)  przygotować odpowiednie narzędzia i materiały,
6)  nałożyć powłokę,
7)  sprawdzić poprawność wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
10)  zaprezentować efekty swojej pracy,
11)  dokonać samooceny pracy,
12)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

narzędzia i sprzęt potrzebny do wykonania zadania,

−

sprzęt do sprzątania.

4.7.4.

Sprawdzian

postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić zasady ręcznego nanoszenia powłok antykorozyjnych?

2) wykonać powłokę ogniochronną na drewnie metodą ręczną z

zachowaniem warunków technicznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8. Zasady mechanicznego nanoszenia powłok antykorozyjnych

oraz obsługi maszyn i urządzeń

4.8.1. Materiał nauczania

Powłoki antykorozyjne wykonywane na drewnie za pomocą wyrobów lakierowych

można nakładać mechanicznie metodami: natryskową, przez polewanie i zanurzanie.

W zależności od sposobu rozpylania wyrobów lakierowych rozróżnia natrysk:

−

pneumatyczny (powietrzny),

−

hydrodynamiczny (bezpowietrzny),

−

elektrostatyczny.

Natrysk może być wykonywany materiałami o temperaturze pokojowej (natrysk na zimno)
lub podgrzanymi (natrysk na gorąco).

Natrysk pneumatyczny

Polega na rozpylaniu materiału malarskiego za pomocą sprężonego powietrza

doprowadzonego do pistoletu natryskowego ze sprężarki. Jakość powłok lakierowych
nakładanych natryskiem pneumatycznym zależy od:

−

właściwie przygotowanego materiału malarskiego,

−

sprężonego powietrza o odpowiednim ciśnieniu i czystości,

−

odpowiednio dobranych parametrów natrysku,

−

techniki operowania pistoletem natryskowym,

−

jakości urządzeń natryskowych.
Przygotowanie lakieru do natrysku obejmuje następujące czynności:

−

usunięcie kożucha, jeśli utworzył się w czasie magazynowania materiałów,

−

dokładnego wymieszania,

−

rozcieńczenia do lepkości roboczej rozcieńczalnikiem przewidzianym dla danego

wyrobu,

−

przefiltrowania.

Do parametrów natrysku należą:

−

średnica dyszy wypływowej pistoletu,

−

odległość dyszy od malowanej powierzchni,

−

lepkość wyrobu,

−

ciśnienie sprężonego powietrza doprowadzonego do pistoletu.

Średnica  dyszy  zależy  od  kształtu  i  wielkości  malowanych przedmiotów i wynosi najczęściej
0,5÷3,0  mm.  Odległość  dyszy  od  malowanej  powierzchni  powinna  wynosić  20÷25  cm.
Lepkość wyrobu do natrysku pneumatycznego waha się w granicach 18÷30 sekund wg kubka
Forda  nr  4,  w  temperaturze  20˚C.  Sprężone  powietrze  doprowadzone  do  pistoletu  powinno
być  czyste  (bez  oleju,  wilgoci,  kurzu)  oraz  posiadać  stałe  ciśnienie  0,3÷0,5  MPa.  Zbyt
wysokie  ciśnienie  powoduje  występowanie  nadmiernej  mgły  i  straty  lakieru,  za  niskie  –
nieprawidłowe rozpylenie materiału.

Natrysk hydrodynamiczny

Może być stosowany do zabezpieczania antykorozyjnego i ogniochronnego konstrukcji

drewnianych  wielkowymiarowych,  np.  więźby  dachowej.  Natrysk  ten  zwany  jest  natryskiem
bezpowietrznym,  gdyż  materiał  malarski  jest  w  nim  rozpylany  bez  sprężonego  powietrza.
Materiał  powłokowy  jest  doprowadzony  do dyszy  pistoletu  pod  bardzo  wysokim  ciśnieniem
(10÷25  MPa),  a  rozpylenie  następuje  na skutek  bardzo  szybkiego  przepływu  materiału  przez
dyszę  o  małej  średnicy.  Natrysk  hydrodynamiczny  charakteryzuje  się  dużą  wydajnością
malowania,  mniejszym  pyleniem  oraz  możliwością  nakładania  bardziej  gęstych  wyrobów,
a to  umożliwia  nakładanie  jednorazowo  grubszych  powłok.  Natrysk  hydrodynamiczny
wymaga drogich, skomplikowanych urządzeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Natrysk elektrostatyczny

Może być stosowany do malowania materiałów będących izolatorami np. suchego

drewna, po uprzednim nałożeniu powłoki o właściwościach elektroprzewodzących. Metoda ta
jest  stosowana  do  malowania  ram  okiennych  drewnianych  w  zakładach  przemysłowych
stolarki  budowlanej.  Natrysk  elektrostatyczny  jest  oparty  na zjawisku  przyciągania  się  ciał
o różnych ładunkach elektrycznych.

Malowanie zanurzeniowe

Może być stosowane do fabrycznego nakładania powłok lakierowych na elementach

okien  drewnianych.  Metoda  ta  polega  na  zanurzaniu  malowanego  przedmiotu  w  materiale
malarskim  i  bardzo  powolnym  wynurzaniu  (około  15  cm/min),  umożliwiającym  spłynięcie
nadmiaru materiału z powrotem do zbiornika.
Metoda  zanurzeniowa  charakteryzuje  się  dużą  wydajnością,  ale  często  występują  zacieki
i nierównomierna grubość powłok.

Malowanie przez polewanie

Metoda polewania za pomocą specjalnych polewarek może być stosowana do nakładania

powłok  na  powierzchniach  dużych,  płaskich  elementów  drewnianych,  np.  skrzydeł
drzwiowych  i  materiałach  drewnopochodnych.  Malowany  przedmiot  przesuwa  sie
na transporterze,  a  z  góry,  z  dyszy  polewarki  wypływa  lakier  tworząc  powłokę  o  żądanej
grubości.  Polewarki  jednogłowicowe  służą  do  polewania  lakierów  jednoskładnikowych,
dwugłowicowe – do lakierów dwuskładnikowych.

Zasady obsługi maszyn i urządzeń

Do natrysku pneumatycznego stosuje się urządzenia sprężarkowe wyposażone

w pistolety natryskowe zasilane jednocześnie materiałem malarskim i sprężonym powietrzem.
Uruchomienie pistoletu polega na:

−

lekkim naciśnięciu języka spustowego - otwiera się wtedy tylko zawór powietrzny

i następuje wypływ powietrza z dyszy pistoletu,

−

dalszym naciskaniu języka spustowego - cofająca sie iglica otwiera dyszę wypływową

i następuje wypływ materiału malarskiego.

Rys. 11. Urządzenia do natrysku pneumatycznego: a) agregat WAN-C, b) pistolet natryskowy WAN-6
[10, s.125]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zasady obsługi i prowadzenia pistoletu podczas natrysku:

−

przed przystąpieniem do natrysku należy sprawdzić czystość pistoletu i sprężonego

powietrza oraz lepkość materiału malarskiego,

−

język spustowy należy nacisnąć tuż przed malowaną powierzchnią, prowadzić pistolet

równomiernymi ruchami przy rozluźnionych mięśniach ręki i skończyć natrysk nieco
za powierzchnią,

−

pistolet należy trzymać luźno oraz operować płynnie językiem spustowym,

−

pistolet należy prowadzić z tą samą prędkością, w stałej odległości od malowanej

powierzchni, prostopadle do malowanej powierzchni lub z niewielkim odchyleniem
od kąta prostego,

−

natrysk należy prowadzić w ten sposób, aby nakładane pasmo zachodziło częściowo

na poprzednie; nie należy powtórnie natryskiwać pokrytej powierzchni (poza natryskiem
krzyżowym), gdyż otrzymuje się wtedy zbyt grubą powłokę,

−

natrysk powinien być prowadzony na stanowisku zabezpieczającym pracownika przed

działaniem par rozpuszczalników i mgły rozpylonego materiału; kabiny natryskowe
powinny być wyposażone w sprawną wentylację wyciągową lub nawiewno-wyciągową.

−

podczas natrysku należy stosować środki ochrony indywidualnej, jak: maski, respiratory,

okulary i rękawice ochronne,

−

pomieszczenia, w których używa się do nanoszenia powłok antykorozyjnych

i przechowuje wyroby lakierowe i rozpuszczalniki, muszą być wietrzone i wentylowane;
nie wolno w tych pomieszczeniach palić papierosów, używać otwartego ognia
i iskrzących narzędzi.

Do natrysku hydrodynamicznego mogą być używane urządzenia stacjonarne

lub przewoźne.  W  tych  urządzeniach  wyrób  lakierowy  o  wysokim  ciśnieniu  jest  tłoczony
pompą  do  pistoletu  natryskowego  przez  wąż  ciśnieniowy.  Z  uwagi  na  wysokie  ciśnienie
materiału,  nie  wolno  trzymać  pistoletu  dyszą  skierowaną  do  siebie  lub  innej  osoby,
a wymianę dyszy należy przeprowadzać po zaryglowaniu języka spustowego pistoletu

Pistolet hydrodynamiczny należy prowadzić ze stałą prędkością, w stałej odległości

(30÷40 cm) i pod stałym kątem (90˚) do malowanej powierzchni. Nie wykonuje się natrysku
krzyżowego, lecz prowadzi pistolet w ten sposób, by poszczególne pasma zachodziły
na siebie w 10÷30%.

Rys. 18. Zestaw do natrysku hydrodynamicznego Monark [http://www.gracwawa.com.pl/]

Urządzenia do natrysku elektrostatycznego, agregaty do malowania zanurzeniowego

i polewarki są stosowane w warunkach przemysłowych do nakładania powłok na masowo
produkowanych wyrobach drewnianych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie są metody mechanicznego nakładania powłok antykorozyjnych?
2.  Jakie są rodzaje natrysku?
3.  Na czym polega natrysk pneumatyczny?
4.  Od czego zależy jakość powłok nakładanych natryskiem pneumatycznym?
5.  W jaki sposób przygotowuje się materiał malarski do natrysku pneumatycznego?
6.  Jakie są parametry natrysku pneumatycznego?
7.  W jaki sposób jest rozpylany wyrób lakierowy podczas natrysku hydrodynamicznego?
8.  Na czym polega malowanie zanurzeniowe?
9.  Do czego służą polewarki?
10. W jaki sposób uruchamia się pistolet pneumatyczny?
11. Jakie są zasady obsługi i prowadzenia pistoletu pneumatycznego podczas natrysku?
12. W jaki sposób należy prowadzić pistolet hydrodynamiczny?

4.8.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj do natrysku pneumatycznego lakier antykorozyjny do drewna (zgodnie

z instrukcją producenta) oraz sprawdź lepkość wyrobu za pomocą kubka Forda nr 4.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  przeczytać instrukcję producenta,
5)  przygotować potrzebne materiały (odpowiedni rozcieńczalnik),
6)  przygotować potrzebne narzędzia i sprzęt,
7)  przygotować farbę zgodnie z instrukcją producenta,
8)  sprawdzić lepkość wyrobu,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy,
13)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

farba antykorozyjna, odpowiedni rozcieńczalnik,

−

narzędzia i sprzęt potrzebny do wykonania zadania.

Ćwiczenie 2

Wykonaj zabezpieczenie elementu drewnianego (przygotowanego do malowania podczas

wykonywania ćwiczenia 1, rozdział 4.3) metodą natrysku pneumatycznego, przy użyciu
lakieru antykorozyjnego do drewna.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  ocenić stan podłoża,
5)  przygotować stanowisko pracy,
6)  przygotować odpowiednie materiały i urządzenia,
7)  przeszlifować powierzchnię drewna papierem ściernym,
8)  nałożyć powłokę antykorozyjną z zachowaniem warunków technicznych,
9)  ocenić poprawność wykonanej pracy i usunąć ewentualne usterki,
10)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
11)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
12)  zaprezentować efekty swojej pracy,
13)  dokonać samooceny pracy,
14)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

materiały malarskie i pomocnicze (papier ścierny, klocki do papieru ściernego),

−

urządzenia do natrysku pneumatycznego,

−

środki ochrony indywidualnej,

−

sprzęt i materiały do sprzątania.

4.8.4.

Sprawdzian

postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić metody mechanicznego nanoszenia powłok antykorozyjnych ?

2) scharakteryzować te metody?

3) przygotować lakier do malowania natryskowego?

4) posłużyć się przyrządami pomiarowymi?

5) wykonać powłokę natryskiem pneumatycznym z zachowaniem warunków

technicznych?

6) zorganizować, użytkować i zlikwidować stanowisko pracy zgodnie
z wymaganiami technologicznymi, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9. Warunki wykonania i odbioru robót

4.9.1. Materiał nauczania

Warunki wykonania robót

Roboty impregnacyjne i odgrzybieniowe należy wykonywać zgodnie z dokumentacją

techniczną i ekspertyzami mykologiczno- budowlanymi. Stosowane materiały powinny być
dopuszczone do obrotu i stosowania w budownictwie.

−

Roboty impregnacyjne należy wykonywać w temperaturze co najmniej 5˚C.

−

Do robót zewnętrznych nie należy przystępować w czasie deszczu, mgły.

−

Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być powietrzno-suche, o wilgotności

10÷20%.

−

Każdą następną powłokę należy nakładać po wyschnięciu poprzedniej.

−

W czasie wykonywania robót odgrzybieniowych należy zwracać uwagę na odpowiednie

przygotowanie powierzchni i jakość stosowanych preparatów, np. odpowiednie stężenie
roztworów.

−

Po impregnacji należy drewno chronić przed opadami atmosferycznymi przez 24÷48

godzin.

−

Materiały okładzinowe stosowane w celu zwiększenia odporności ogniowej powinny być

wykańczane materiałami trudno zapalnymi.

−

Lakiery antykorozyjne należy nakładać w temperaturze co najmniej 5˚C przy malowaniu

pędzlem i 15˚C – przy malowaniu natryskowym oraz wilgotności względnej powietrza
poniżej 75%.

−

Wykonywanie prac malarskich zewnętrznych w okresie upałów i wietrznej pogody jest

niewskazane, gdyż powoduje zbyt szybkie i nierównomierne wysychanie wyrobów
lakierowych.

−

Miejsce prowadzenia robót należy chronić przed zanieczyszczeniami powstającymi

w wyniku innych prac.

−

Pracownicy zatrudnieni przy wykonywaniu powłok antykorozyjnych i ogniochronnych

powinni być wyposażeni w odzież ochronną i odpowiedni sprzęt ochrony indywidualnej.

Odbiór prac odgrzybieniowych

Odbiór prac odgrzybieniowo - remontowych polega na sprawdzeniu zgodności wykonania

z zakresem przewidzianym w dokumentacji technicznej i ekspertyzie mykologiczno-
budowlanej.

Odbiór prac pod względem jakości i ilości wykonanych zabiegów powinien być zgodny

z dokumentacją budowy. Należy sprawdzić:

– ilość i dokładność wykonanych zabiegów w porównaniu z zaleceniami ekspertyz,
– poprawność likwidacji usterek budowlanych, które były przyczyną wystąpienia korozji

biologicznej.

Budynek  odgrzybiany  może  być  oddany  do  użytkowania  po  wymaganym  okresie
sezonowania,  w  czasie  którym  zaniknie  szkodliwe  działanie  i  zapach  użytych  środków.
Muszą być usunięte również wszelkie ślady korozji biologicznej oraz objawy zawilgocenia.

Wymagania techniczne przy odbiorze antykorozyjnych powłok lakierowych
Odbiór robót powinien nastąpić nie wcześniej niż po 14 dniach od wykonania powłok.

−

Powłoki powinny być sprawdzane pod względem zgodności z dokumentacją

na podstawie oceny wzrokowej i za pomocą przyrządów (grubość, porowatość).

−

Powłoki lakierowe powinny mieć jednolitą barwę i odcień, bez smug, śladów pędzla,

zacieków, zmarszczeń, pęcherzy i plam.

−

Powłoka powinna pokrywać całkowicie podłoże, bez prześwitów widocznych gołym

okiem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

Powierzchnie powłok powinny posiadać połysk lakierowy lub w przypadku powłok

matowych – jednolitą matowość.

−

Powłoki nawierzchniowe powinny wytrzymywać próby na: wycieranie, zarysowanie,

zmywanie wodą z mydłem, nasiąkliwość i przyczepność do podłoża.

4.9.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakich warunkach klimatycznych powinno się wykonywać roboty impregnacyjne?
2.  Jaką wilgotność powinno mieć drewno przeznaczone do impregnacji?
3.  Na czym polega odbiór robót odgrzybieniowych?
4.  Kiedy może być oddany do użytkowania odgrzybiany budynek?
5.  Po  jakim  czasie  od  wykonania  antykorozyjnej  powłoki  lakierowej  można  dokonywać

odbioru robót?

6. Jakie warunki powinny spełniać powłoki lakierowe?

4.9.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź, czy antykorozyjne powłoki lakierowe wykonane na elementach drewnianych

w Twojej szkole lub mieszkaniu odpowiadają warunkom technicznym wykonania i odbioru
robót.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  określić, jakie warunki powinny spełniać antykorozyjne powłoki lakierowe na drewnie,
5)  obejrzeć dokładnie lakierowane elementy drewniane,
6)  ocenić, czy powłoki ochronne zostały wykonane prawidłowo,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

plansza poglądowa dotycząca odbioru powłok antykorozyjnych na drewnie,

−

literatura.

4.9.4.

Sprawdzian

postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić warunki wykonania robót antykorozyjnych?

2) określić zasady odbioru robót odgrzybieniowych?

3) określić zasady odbioru powłok antykorozyjnych na drewnie?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10. Przedmiar i obmiar robót

4.10.1. Materiał nauczania

Przedmiar to obliczenie ilości robót przed ich wykonaniem, obmiar - po ich wykonaniu.

Przedmiar robót

Jest to zestawienie rodzajów i ilości robót przewidzianych do wykonania wraz z ich

szczegółowym  opisem  i  wyliczeniami.  Przedmiar  wykonuje  sie  na  podstawie  dokumentacji
projektowej  oraz  specyfikacji  technicznych  wykonania  i  odbioru  danych  robót.  Przy
wykonywaniu  przedmiaru  można  korzystać  z  „Katalogów  Nakładów  Rzeczowych”  (KNR),
w których  zawarte  są  opisy  robót,  zasady  przedmiarowania,  warunki  techniczne  wykonania
i odbioru  robót  oraz  normy  nakładów rzeczowych na jednostkę  danej  pracy, lub z Katalogów
Scalonych  Nakładów  Rzeczowych  (KSNR)  i Kosztorysowych  Norm  Nakładów  Rzeczowych
(KNNR).

Do wykonywania przedmiaru robót dotyczących wykonania zabezpieczeń przed korozją

biologiczną  i  działaniem  ognia  stosuje  się  Katalog  Nakładów  Rzeczowych  nr  4-01:  Roboty
remontowo  budowlane  oraz  nr  7-12:  Roboty  malarskie  antykorozyjne  i  chemoodporne.
Nakłady  materiałowe  środków  grzybobójczych  podane  w  KNR  są  uśrednione  dla  środków
solowych lub oleistych.

Przedmiar robót wchodzi w skład dokumentacji projektowej.

Obmiar robót

Jest to tzw. obmiar z natury, czyli mierzenie ilości robót na podstawie stanu

rzeczywistego,  po  wykonaniu  wszystkich  prac.  Zasady  wykonania  obmiaru  są  takie  same  jak
zasady  przedmiarowania,  a  ilości  wykonanych  robót  zapisuje  się  w  księdze  obmiarów,  którą
prowadzi  kierownik  budowy  lub  wyznaczona  przez  niego  osoba.  Zapisy  powinny  być
dokonywane  bezpośrednio  po  zakończeniu  roboty  i  powinny  zawierać  szkice,  wymiary
i wyliczenia  wykonanych  prac.  Roboty  ulegające  zakryciu  podczas  późniejszych prac,  jak  np.
przygotowanie  podłoża  pod  powłoki  antykorozyjne,  powinny  być  obmierzone,  odebrane
i wpisane  do  książki  obmiarów  przed  ich  zakryciem.  Szczegółowe  rozliczenie  środków
grzybobójczych powinno być dokonywane każdorazowo w oparciu o zalecenia ekspertyz.

Odgrzybianie i impregnacje oblicza się w metrach kwadratowych w rozwinięciu

z dokładnością do 0,1 m

Malowanie wyrobami antykorozyjnymi lakierowymi powierzchni gładkich obmierza się

w metrach kwadratowych według rzeczywistych wymiarów. Z obliczonej powierzchni nie
potrąca się otworów i miejsc nie malowanych o powierzchni do 0,25 m

Malowanie wyrobami lakierowymi stolarki przy powierzchni w świetle ościeżnic do 0,5

obmierza się w sztukach. Otwory większe obmierza się w świetle ościeżnic w metrach

kwadratowych, stosując odpowiednie współczynniki podane w katalogach.

Wynagrodzenie za wykonaną pracę

Płace robotników w budownictwie opierają na następujących systemach płac:

−

akordowym,

−

godzinowym (czasowym),

−

dniówkowo- zadaniowym lub dniówkowym z premią.
W systemie akordowym pracownik otrzymuje wynagrodzenie za ilość wykonanej pracy.

Mnożąc ilość metrów kwadratowych wykonanych robót przez cenę wykonania 1 m

otrzymuje się wynagrodzenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

System godzinowy polega na obliczaniu zarobku pracownika przez pomnożenie liczby

przepracowanych godzin przez stawkę godzinową, która zależy od zaszeregowania zgodnego
z taryfikatorem kwalifikacyjnym i ewentualnej premii.

System dniówkowy określa zarobek na podstawie liczby przepracowanych dniówek.

Aby uzyskać odpowiednią wydajność pracy, określa się minimum jednostek roboty (np. ilość
m

pomalowanej powierzchni), które robotnik powinien wykonać w czasie zmiany roboczej

(tzw. dniówka zadaniowa) lub premiuje za osiągnięcie wymaganej ilości i jakości robót
(dniówka z premią).

4.10.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Na czym polega przedmiar robót?
2.  W jaki sposób wykonuje się obmiar robót?
3.  Na podstawie jakich katalogów oblicza się ilości robót?
4.  W jaki sposób można obliczać wynagrodzenie za wykonaną pracę?

4.10.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj obmiar powłoki antykorozyjnej wykonanej wcześniej na elemencie

drewnianym (ćwiczenie 2, rozdział 4.8).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  określić zasady wykonywania obmiaru,
5)  wykonać szkic elementu i podać jego wymiary,
6)  wykonać obmiar robót,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Katalog Nakładów Rzeczowych,

−

literatura.

Ćwiczenie 2

Oblicz wynagrodzenie pracownika, który wykonywał odgrzybianie i hydrofobizację

betonowych ścian piwnicy o wymiarach: długość - 350 cm, szerokość – 260 cm, wysokość –
220 cm. Cena za odgrzybianie i oczyszczenie 1 m

ściany wynosi 7,0 zł, za powleczenie 1 m

ściany środkiem hydrofobowym – 4,50 zł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  określić sposób obliczenia wynagrodzenia za pracę w systemie akordowym,
5)  obliczyć powierzchnię ścian piwnicy,
6)  policzyć wynagrodzenie za odgrzybienie i oczyszczenie ścian,
7)  policzyć wynagrodzenie za powleczenie ścian środkiem hydrofobowym,
8)  policzyć całkowite wynagrodzenie,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
10)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
11)  zaprezentować efekty swojej pracy,
12)  dokonać samooceny pracy,
13)  uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Katalog Nakładów Rzeczowych.

Ćwiczenie 3

Określ szacunkowo ilość materiału potrzebnego do wykonania dwóch warstw powłoki

antykorozyjnej  na  belce  drewnianej  o  wymiarach:  długość  -  220  cm,  szerokość  –  20  cm,
wysokość  –  25  cm  oraz  sporządź  zapotrzebowanie  materiałowe.  Zużycie  impregnatu
do drewna  Decor  przy  jednokrotnym  malowaniu  wynosi  8÷12  m

/litr (wg informacji

producenta).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy,
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  obliczyć ilość powłoki przy dwukrotnym malowaniu,
5)  policzyć potrzebną ilość farby przyjmując średnie zużycie,
6)  sporządzić zapotrzebowanie materiałowe,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy,
10) dokonać samooceny pracy,
11) uporządkować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

Katalog Nakładów Rzeczowych.

4.10.4.

Sprawdzian

postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić zasady wykonywania przedmiaru robót?

2) wykonać obmiar robót?

3) obliczyć wynagrodzenie za wykonywaną pracę?

4) określić szacunkowo ilość materiału do wykonania prac i sporządzić

zapotrzebowanie materiałowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test  zawiera  22  zadania  o  różnym  stopniu  trudności.  Do  każdego  dołączone  4 możliwe

odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Siniznę drewna powodują

a)  grzyby.
b)  wysoka temperatura.
c)  uszkodzenia mechaniczne.
d)  zanieczyszczenia powietrza.

2. Drewno przeznaczone do impregnacji powinno mieć wilgotność

a)  0 %.
b)  1÷ 8 %.
c)  10 ÷ 20 %.
d)  20 ÷ 30 %.

3. Impregnacja drewna nie powinna być wykonywana w temperaturze niższej niż

a)  5˚ C.
b)  10˚ C.
c)  15˚ C.
d)  20˚ C.

4. Hydrofobizacja to

a)  powlekanie ściany farbą akrylową.
b)  metoda suszenia zawilgoconego muru.
c)  zabezpieczenie muru środkiem grzybobójczym.
d)  powlekanie  specjalnymi  środkami,  które  powodują,  że  ściany  charakteryzują  się

brakiem zwilżania.

5. Odpady drewna porażonego przez owady należy

a)  spalić.
b)  wyrzucić na składowisko śmieci.
c)  wyrzucić do pojemników na śmieci.
d)  posegregować i wyrzucić do odpowiednich pojemników.

6. Do preparatów służących do zwalczania grzybów i pleśni z murów należy

a)  Izomur.
b)  politura.
c)  rozpuszczalnik.
d)  lakier ogniochronny.

7. Konstrukcje drewniane znajdujące sie w pobliżu pieców można izolować płytami

a)  gipsowymi.
b)  wiórowymi.
c)  pilśniowymi.
d)  paździerzowymi.

8. Tzw. reguła mieszania służy do określenia

a)  sposobu mieszania farby.
b)  ilości rozcieńczalnika dodawanego do lakieru.
c)  sposobu mieszania powietrza z lakierem przy natrysku pneumatycznym.
d)  stosunku,  w  jakim  należy  zmieszać  dwa  roztwory  o  różnych  stężeniach,  aby

otrzymać roztwór o żądanym stężeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. 10 g substancji rozpuszczonej i 90 g wody zawiera roztwór o stężeniu

e)  10 %.
f)  19 %.
g)  90 %.
h)  100 %.

10. Rysunek przedstawia metodę zabezpieczania drewna przez

a)  iniekcję.
b)  smarowanie.
c)  suchą impregnację.
d)  metodę próżniowo-ciśnieniową.

Rys 3. Metoda zabezpieczania drewna [8. s.80]

11. Autoklaw to urządzenie służące do

a)  wykonywania iniekcji.
b)  impregnacji zanurzeniowej.
c)  natrysku hydrodynamicznego.
d)  nasycania drewna metodą próżniowo-ciśnieniową.

12. Przy zabezpieczaniu drewna metodą Cobra stosuje się

a)  ławkowiec.
b)  wałek malarski.
c)  pistolet pneumatyczny.
d)  sprzęt do wykonywania kroplówek lekarskich.

13. Rysunek przedstawia wykonywanie impregnacji metodą

a)  opryskiwania.
b)  natrysku pneumatycznego.
c)  natrysku elektrostatycznego.
d)  natrysku hydrodynamicznego.

Rys 4. Metoda impregnacji [8. s.79]

14. Kubek Forda nr 4 służy do mierzenia

a)  stężenia roztworu.
b)  konsystencji zaprawy.
c)  szybkości schnięcia powłoki.
d)  lepkości wyrobu lakierowego.

15. Przy malowaniu ręcznym pędzel powinien być nachylony do powierzchni pod kątem

a)  15˚.
b)  30˚.
c)  45˚.
d)  90˚.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Rysunek przedstawia pędzel

a)  płaski.
b)  ławkowiec.
c)  trzonkowy.
d)  pierścieniowy.

Rys 5. Pędzel [10. s. 121]

17. Sprężone powietrze doprowadzone do pistoletu pneumatycznego powinno mieć ciśnienie

a)  30÷50 MPa.
b)  3,0÷5,0 MPa.
c)  0,3÷0,5 MPa.
d)  0,03÷0,05 MPa.

18. Na zjawisku przyciągania się ciał o różnych ładunkach elektrycznych opiera się

malowanie przez

a)  polewanie.
b)  zanurzenie.
c)  natrysk elektrostatyczny.
d)  natrysk hydrodynamiczny.

19. Czas moczenia drewna w kąpielach zimnych krótkotrwałych wynosi około

a)  2 dni.
b)  2 minut.
c)  2 godzin.
d)  2 tygodni.

20. Największe straty wyrobu lakierowego spowodowane tworzeniem się mgły lakierowej

występują przy malowaniu

a)  pędzlem.
b)  natryskiem pneumatycznym.
c)  natryskiem elektrostatycznym.
d)  natryskiem hydrodynamicznym.

21. Jedną puszką farby antykorozyjnej o pojemności jednego litra i wydajności 10 m

/litr przy

jednokrotnym malowaniu, można pomalować dwukrotnie powierzchnię

a) 5 m

b) 12 m

c) 15 m

d) 20 m

22. Odgrzybianie i impregnacje oblicza się w metrach kwadratowych w rozwinięciu

z dokładnością do

a) 0,01 m

b) 0,1 m

c) 1,0 m

d) 10 m

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie zabezpieczeń przed korozją biologiczną i działaniem ognia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedz

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

1. Francuz W. M., Sokołowski R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w rzemiośle. WSiP,

Warszawa 1996.

2. Frankiewicz D.: Rozpoznawanie podstawowych materiałów budowlanych. KOWEZ,

Warszawa 2002.

3. Frankiewicz D., Transport, składowanie i magazynowanie materiałów budowlanych.

KOWEZ, Warszawa 2002.

4. Gąsiorowska D., Horsztyńska B.: Posługiwanie się podstawowymi pojęciami i terminami

z zakresu budownictwa. KOWEZ, Warszawa 2002.

5. Gąsiorowska D, Horsztyńska B., Posługiwanie się dokumentacją techniczną, KOWEZ,

Warszawa 2002.

6. Klemm P. Praca zbiorowa.: Budownictwo ogólne. Tom 2. Arkady, Warszawa 2005.
7. Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie. WSiP,

Warszawa 2005.

8.  Kozarski P.: Konserwacja domu. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1992.
9.  Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1996.
10.  Martinek W., Pieniążek J.: Technologia budownictwa. Cz. 5. WSiP, Warszawa 1997.
11.  Panas J. Praca zbiorowa.: Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2003.
12.  Roj-Chodacka  A.  Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, KOWEZ, Warszawa 2002

13. Szymański E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 1999.
14. Ważny J., Karys J. Praca zbiorowa: Ochrona budynków przed korozją biologiczną.

Arkady, Warszawa 2001.

15.  Wolski Z.: Roboty malarskie. WSiP, Warszawa 1997.
16.  Katalog nakładów rzeczowych nr 4-01. Roboty remontowe budowlane.
17.  Przewodnik weber 2002.
18.  ABC budowania 3 (21) 2004.
19.  Polskie Składy Budowlane 2 (20) 2004, 3 (21) 2004.

Normy:
PN-EN  335  –  1-  1996  Trwałość  drewna  i  materiałów  drewnopochodnych  –  Definicja  klas
zagrożenia ataku biologicznego – Postanowienia ogólne.
PN-EN  335  –  2-  1996  Trwałość  drewna  i  materiałów  drewnopochodnych  –  Definicja  klas
zagrożenia ataku biologicznego – Postanowienia do drewna litego.
PN-76/C- 04905 – Środki ochrony drewna – Badanie przenikania przez tynki i przez powłoki
lakierowe.
PN-EN  ISO  2431:1999  Farby  i  lakiery.  Oznaczanie  czasu  wypływu  za  pomocą  kubków
wypływowych.
PN-EN  927-1:  2000  Farby  i  lakiery  –  Wyroby  lakierowe  i  systemy  powłokowe  na  drewno
zastosowane na zewnątrz – Klasyfikacja i dobór.
PN-EN  971-1:  1999  Farby  i  lakiery  –  Terminy  i  definicje  dotyczące wyrobów  lakierowych  –
Terminy ogólne.