Metody topienia złota

Małe ilo

ś

ci złota topi si

ę

na w

ę

glu drzewnym. Jest to sposób najta

ń

szy, nie wymagaj

ą

cy specjalnych inwestycji. W

ę

gielek musi by

ć

w mo

ż

liwie najlepszym gatunku i w

wi

ę

kszych kawałkach bez p

ę

kni

ęć

, o nale

ż

ycie wyrównanej powierzchni. Na jednej trzeciej powierzchni wydr

ąż

a si

ę

małe wgł

ę

bienie o kształcie miseczkowatym, przeznaczone

na metal. Niedaleko wgł

ę

bienia umieszcza si

ę

cz

ęść

wlewaka, składaj

ą

c

ą

si

ę

z trzech

ś

cianek i dna, czwart

ą

ś

ciank

ę

stanowi sam w

ę

giel. Wlewak jest przymocowany do

w

ę

gla klamr

ą

lub drutem. Od wgł

ę

bienia do otworu wlewaka wydr

ąż

a si

ę

mał

ą

rynienk

ę

, przez któr

ą

po stopieniu metal przelewa si

ę

do wlewnika, przechylaj

ą

c stopniowo płyt

ę

w

ę

glow

ą

w jego kierunku.

Jeszcze innym sposobem odlewania małych ilo

ś

ci złota jest odlewanie w miseczce lub tygielku z dzióbkiem do wylewania, sporz

ą

dzonym z płytki azbestowej. Wykonanie takiej

miseczki jest bardzo proste. Azbest rozmi

ę

kczony w wodzie, a nast

ę

pnie odpowiednio uformowany, suszy si

ę

na ogniu, a

ż

do zupełnego odparowania wody, nie zapominaj

ą

c o

uformowaniu na miseczce czy tygielku dzióbka do wylewania metalu. Wlewak (form

ę

)

ś

ci

ś

ni

ę

ty imadłem r

ę

cznym ustawiamy na płycie azbestowej. Topienie złota w tygielku

azbestowym trzymanym za pomoc

ą

szczypiec odbywa si

ę

w płomieniu palnika dmuchawkowego na gaz. Po stopieniu złoto nale

ż

y wla

ć

do wlewnika. Tygielek z roztopionym

metalem trzeba cały czas podgrzewa

ć

, nawet wówczas, gdy odległo

ść

od wlewnika jest niewielka, poniewa

ż

metal, gdy chocia

ż

troch

ę

przestygnie,

ź

le wypełnia form

ę

.

Ogrzewanie przerywamy dopiero wówczas, gdy metal wlewamy do formy. Podczas stapiania złota nale

ż

y powierzchni

ę

płynnego metalu pokry

ć

sproszkowanym w

ę

glem lub

mieszanin

ą

sproszkowanego w

ę

gla ze sproszkowanym cukrem w stosunku 2:1, z dodatkiem drobno sproszkowanego salmiaku. Pokrycie powierzchni stopionego złota t

ą

mieszanin

ą

izoluje stop od powietrza i nie pozwala domieszkom złota ł

ą

czy

ć

si

ę

z tlenem, gdy

ż

tlenki domieszek obni

ż

aj

ą

jako

ść

stopu i szkodliwie działaj

ą

na dalszy przebieg

obróbki.

Gładka lustrzana powierzchnia o zabarwieniu

ż

ółtym wskazuje na moment wła

ś

ciwy do wylania złota. „Pryskanie" metalu

ś

wiadczy o przegrzaniu, nale

ż

y wi

ę

c odczeka

ć

, a

ż

metal ostygnie do wła

ś

ciwej temperatury i dopiero wtedy mo

ż

na go wyla

ć

. Wi

ę

ksze ilo

ś

ci złota topi si

ę

w tyglach grafitowych, tygli glinianych raczej nie u

ż

ywa si

ę

, poniewa

ż

metal wnika w chropowate

ś

cianki tygla. Nowy tygiel przed u

ż

yciem naciera si

ę

dobrze od wewn

ą

trz sproszkowanym boraksem, co uniemo

ż

liwia przyleganie stopionego metalu

do

ś

cianek oraz ułatwia wylewanie. Tygle nale

ż

y przechowywa

ć

w suchym miejscu. W czasie topienia metalu tygiel nale

ż

y ogrzewa

ć

powoli. Topienie złota w tyglu odbywa si

ę

w piecu, najlepiej elektrycznym. Tygiel napełniony złotem najwy

ż

ej do 3/4 pojemno

ś

ci wstawia si

ę

do pieca, gdzie stopniowo nast

ę

puje topienie, a

ż

do uzyskania gładkiej

lustrzanej powierzchni o zabarwieniu

ż

ółtym. Nie nale

ż

y przy tym zapomina

ć

o pokryciu powierzchni mieszanin

ą

zabezpieczaj

ą

c

ą

. Jako topniki (materiały powoduj

ą

ce lepsze

topienie si

ę

złota) stosuje si

ę

boraks i kwas borny. Nadmiar kwasu bornego powoduje ja

ś

niejsz

ą

barw

ę

złota. Dobrze wykonany odlew złota powinien mie

ć

gładk

ą

powierzchni

ę

z pewnym połyskiem. Temperatur

ę

topnienia mierzymy pirometrem, wzgl

ę

dnie mo

ż

emy j

ą

okre

ś

li

ć

na podstawie barwy stopionego złota. Barwa czerwona

wyst

ę

puje przy temperaturze 600-850C, barwa od ciemno-do jasno

ż

ółtej przy temperaturze 850-1100C, a powy

ż

ej 1200C stopione złoto ma ju

ż

kolor prawie biały.

Płytka albo bryłka złota po odlaniu, przed dalsz

ą

obróbk

ą

, musi przej

ść

jeszcze proces wyklepania w celu zg

ę

stnienia odlewu i uczynienia go bardziej podatnym przy

walcowaniu. Po spiłowaniu z kraw

ę

dzi płytki nadlewków nale

ż

y j

ą

po jednej stronie lekko przeklepa

ć

młotkiem, wy

ż

arzy

ć

i ostudzi

ć

w wodzie. Te same czynno

ś

ci powtarza si

ę

na odwrotnej stronie. Nast

ę

pnie mo

ż

na powoli i równomiernie wyci

ą

gn

ąć

płytk

ę

wypukłym młotkiem, przy czym nale

ż

y boki lekko przybija

ć

, naddawaj

ą

c je młotkiem

jednocze

ś

nie z cał

ą

powierzchni

ą

, w przeciwnym razie boki b

ę

d

ą

si

ę

nadrywa

ć

. Klepanie powtarza si

ę

kilkakrotnie (2-3 razy), za ka

ż

dym razem wy

ż

arzaj

ą

c i studz

ą

c bryłk

ę

w

wodzie lub spirytusie. Przy

ż

arzeniu trzeba uwa

ż

a

ć

, aby metal nie został przegrzany, tzn. nie przekroczył granicy barwy wi

ś

niowej. Po tych operacjach mo

ż

na ju

ż

odlew złota

walcowa

ć

.

Przy walcowaniu nale

ż

y bryłk

ę

złota wpuszcza

ć

mi

ę

dzy walce zawsze tym samym ko

ń

cem. Je

ż

eli chcemy bryłk

ę

wpu

ś

ci

ć

przeciwnym ko

ń

cem lub przepu

ś

ci

ć

po osi

ą

gni

ę

ciu

pewnego wymiaru w poprzek, wówczas nale

ż

y j

ą

uprzednio wy

ż

arzy

ć

, w przeciwnym razie b

ę

dzie p

ę

ka

ć

. Aby zapobiec rwaniu złota w walcowaniu nie woino dopu

ś

ci

ć

do

zbytniego stwardnienia blachy.

Ż

arzenie złota powinno si

ę

odbywa

ć

powoli, co zapewnia bardziej równomierne ogrzewanie. Do

ż

arzenia nie wolno u

ż

ywa

ć

ś

wie

ż

ych w

ę

gli, gdy

ż

wydzielaj

ą

siark

ę

powoduj

ą

c

ą

krucho

ść

złota.

Poni

ż

ej podano wpływ temperatury na twardnienie złota:

Złoto próby 0,750 powy

ż

ej 300°C zaczyna mi

ę

kn

ąć

,

powy

ż

ej 800°C po 5 minutach

ż

arzenia odzyskuje ci

ą

gliwo

ść

pierwotn

ą

.

Złoto próby 0,583 powy

ż

ej 700°C czerwone, po 10 minutach

ż

arzenia odzyskuje ci

ą

gliwo

ść

,

blade wymaga nieco dłu

ż

szego

ż

arzenia,

powy

ż

ej 750°C jest juz przegrzane, kruszy si

ę

i łamie i jest niezdatne do dalszej obróbki.

Niejednokrotnie podczas walcowania stopów złota materiał p

ę

ka, kruszy si

ę

i wykazuje rysy. Przyczyn wywołuj

ą

cych te zjawiska jest wiele: wymienimy tylko najwa

ż

niejsze z

nich:

1. Domieszka ołowiu powoduje krucho

ść

— złoto trzeba podda

ć

rafinacji.

2. Przegrzanie materiału podczas

ż

arzenia powoduje nieprawidłow

ą

krystalizacj

ę

, stop przy walcowaniu rozlu

ź

nia si

ę

i tworzy rysy — materiał taki nale

ż

y przetopi

ć

.

3. Metal za gor

ą

cy podczas wylewania, zachodzi nieprawidłowa krystalizacja, przy walcowaniu powstaj

ą

rysy — materiał taki nale

ż

y przetopi

ć

.

4. Metal wylany w zbyt zimnym stanie jest g

ę

sty, tworz

ą

si

ę

w nim luki i pory, powoduj

ą

ce przy walcowaniu rysy — metal taki nale

ż

y przetopi

ć

.

5. Metal

ź

le zabezpieczony przed utlenieniem przy topieniu lub zanieczyszczony opiłkami innych metali rysuje si

ę

, łuszczy i wyst

ę

puj

ą

p

ę

cherzyki — materiał taki nale

ż

y

przetopi

ć

w tyglu wyło

ż

onym mieszanin

ą

gliny, przepalonych i sproszkowanych ko

ś

ci i soli kuchennej. Gdy złoto jest zagrzane do temperatury, przy której tworzy si

ę

gładka lustrzana

powierzchnia, do stopu dodaje si

ę

mieszanin

ę

saletry sodowej i saletry potasowej w równych cz

ęś

ciach, w stosunku do ilo

ś

ci metalu 4:1 i intensywnie miesza pr

ę

tem

ż

elaznym

zagrzanym do czerwono

ś

ci tak, aby mieszanin

ę

saletry rozprowadzi

ć

w stopie, po czym tygiel przykrywa si

ę

. Gdy stop przestaje si

ę

pieni

ć

, grzanie przerywa si

ę

, a stop nale

ż

y

natychmiast wylewa

ć

.

Stopy złota zawieraj

ą

ce zanieczyszczenia w postaci domieszek nie działaj

ą

cych ujemnie na wła

ś

ciwo

ś

ci stopów, jednak obni

ż

aj

ą

cych ich ci

ą

gliwo

ść

, łatwo daj

ą

si

ę

oczy

ś

ci

ć

przy topieniu. Do tego celu stosuje si

ę

saletr

ę

sodow

ą

albo chlorek rt

ę

ciawy (sublimat) Saletra ma wła

ś

ciwo

ś

ci utleniania szkodliwych domieszek, które w postaci tlenków

przechodz

ą

do szlaki. Chlorek rt

ę

ciawy, paruj

ą

c juz przy 300 C, ł

ą

czy si

ę

cz

ęś

ciowo z domieszkami w chlorki, które równie

ż

przechodz

ą

do szlaki. Działanie ich jednak b

ę

dzie

skuteczne, o ile zostan

ą

dobrze wci

ś

ni

ę

te i rozprowadzone w stopie.

Opary chlorku rt

ę

ciawego s

ą

bardzo szkodliwe i przy ich stosowaniu nale

ż

y zachowa

ć

du

żą

ostro

ż

no

ść

oraz stosowa

ć

ś

rodki zabezpieczaj

ą

ce przed zatruciem.

Ś

roda, 11 Kwiecie

ń

2012

Informator jubilerski; bi

ż

uteria, kamienie...

HOME

LISTA

Szukaj…

Biżuteria srebrna - Metody topienia złota

http://www.srebro.faksio.com/lista/8-metody-topienia-zota

1 z 2

2012-04-11 09:28

Srebrna bi

ż

uteria jest idealna dla kobiet i m

ęż

czyzn w ka

ż

dym wieku. Polecamy obr

ą

czki Łód

ź

ul.Lutomierska 115D

Biżuteria srebrna - Metody topienia złota

http://www.srebro.faksio.com/lista/8-metody-topienia-zota

2 z 2

2012-04-11 09:28