RYNEK WEWN

Ę

TRZNY UE

Prof. dr hab. El

ż

bieta Kawecka-Wyrzykowska

Rynek wewnętrzny UE

||

wspólny rynek

||

Jednolity rynek europejski

“cztery wolności”

||

swoboda przepływu towarów, osób, kapitału i

ś

wiadczenia usług

A/ Pierwszy etap RW

utworzenie unii celnej (art. 23) –w życie
1.07.1968r.

B/ Drugi etap RW

rynek wewnętrzny (jednolity)

Rynek wewnętrzny UE = wspólny rynek=
Jednolity rynek europejski

Art. 14: „Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez

granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony
swobodny przepływ towarów, osób, usług i
kapitału, zgodnie z postanowieniami niniejszego
Traktatu”.

Są to “cztery wolności” = swoboda przepływu

towarów, osób, kapitału i świadczenia usług.

Wg Traktatu konstytucyjnego obejmuje to też reguły

konkurencji i przepisy podatkowe.

Wspólny rynek (common market) = rynek
wewnętrzny?(internal market)

Wspólny rynek- Rada uchwala jednomyślnie
dyrektywy (art. 94).

rynek wewnętrzny – Rada uchwala środki dla
ustanowienia rynku wewnętrznego (art. 95).

Geneza idei RW w połowie lat 80.

Cele progamu budowy rynku wewnętrznego:

przezwyciężenie europesymizmu;
zwiększenie korzyści w wyniku pogłębienia integracji;

Założenia Jednolitego Aktu Europejskiego (JAE) –

w życie 1.07.1987r.
ograniczenie zasady jednomyślności decyzji Rady

Ministrów na rzecz kwalifikowanej większości głosów, z
wyjątkiem kwestii podatkowych, interesów
pracowniczych, przepływu osób; nowe częściowo
wspólne polityki: R+D, ochrony środowiska i spójności;

Idea Białej Księgi i realizacja jej założeń
eliminacja barier fizycznych, technicznych i fiskalnych

Swobodny przepływ towarów:

oznacza zakaz stosowania ceł i opłat

równoważących w handlu między państwami
członkowskimi UE (PC) - (np. opłaty za kontrolę
jakościową towarów; niektóre opłaty są dozwolone –
za dodatkowe usługi);

eliminacja barier ilościowych i środków o

podobnym skutku (art. 28 TWE) – formuła
Dassonville z 1974r. – ETS uznał, że środkami
podobnymi w skutkach do ograniczeń ilościowych
są: np. przepisy Buy Irish z 1982r.

Wyjątki od zakazu ograniczeń
ilościowych:

ochrona moralności, porządku i
bezpieczeństwa publicznego;

ochrona zdrowia i życia ludzi, zwierząt i
roślin;

ochrona narodowych dóbr kultury, własności
przemysłowej i handlowej, także konsumenta i
ś

rodowiska.

Istota RW

• Istotnym elementem wspólnego rynku jest

niezakłócona konkurencja dla podmiotów
gospodarczych (ochrona konkurencji
przed zakłóceniami ze strony
przedsi

ę

biorstw oraz pa

ń

stw).

Zniesienie barier fizycznych:

1988 – SAD (ujednolicenie dokumentacji),

1.01.1993 r. zniknęły granice wewnętrzne,

Brak granic wewnętrznych oznacza, że nie ma pojęcia
„handel zagraniczny” między państwami
członkowskimi UE, zastąpiło je pojęcie wspólnotowej
dostawy. Eksportem jest wyłącznie sprzedaż do
państwa nienależącego do UE, a importem –
sprowadzenie towarów z państwa niebędącego
członkiem UE.

Wtedy też rezygnacja z SAD (jest tylko w handlu z krajami
trzecimi) i wprowadzenie INTRASTAT-u (system
rejestrowania transakcji w handlu wewnątrz UE ,
weryfikowany na podstawie dokumentacji podatkowej);

Eliminacja barier technicznych

Są trzy główne reguły dot. dopuszczenia towarów do obrotu na
JRE:

1.Swobodny przepływ dóbr pomiędzy państwami WE (Art. 23,
25 TWE), ale możliwe jest wprowadzenie ograniczeń (art. 28)

2.Wzajemne uznawanie towarów (wymogów technicznych
produktów, obowiązujących w państwach członkowskich); tzw.
obszar dobrowolny podejścia do harmonizacji technicznej (obszar
niezharmonizowany);

sprawa Cassis de Dijon (orzeczenie ETS z 1979) – towary
legalnie wprowadzone do obrotu w jednym kraju muszą być
dopuszczone do obrotu także w innych krajach.

Harmonizacja prawa państw członkowskich:

dla produktów, które potencjalnie stwarzają duże zagrożenia dla zdrowa i

ż

ycia ich nabywców:

– tzw. stare podejście (old approach), zwane harmonizacją sektorową (tj.

szczegółowe wymogi i specyfikacje techniczne). Obejmuje m.in. produkty
spożywcze, farmaceutyki, wyr. chemiczne i pojazdy mechaniczne.

-

tzw. nowe podejście (new approach), gdzie:

Przedmiotem harmonizacji (tj. zbliżenia, a nie pełnego ujednolicenia) są

przepisy związane z bezpieczeństwem, zdrowiem i ochroną środowiska.

Dyrektywy (ok. 25) definiują zasadnicze wymagania (essential

requirements), które produkt wprowadzany na JRE musi spełniać, tj. cel do
osiągnięcia (np. zakaz emisji spalin).

Dyrektywy są obowiązkowe; państwa UE muszą przenieść do prawa

narodowego, a produkty muszą spełniać wymogi minimalne określone w
dyrektywach.

Wyrób, spełniający wymagania dyrektyw i oznaczony znakiem CE ma

prawo być wprowadzony na rynki państw UE bez ograniczeń.

Każda dyrektywa określa procedury, za pomocą których producent
lub importer wykazuje, że sprzedawany przez niego towar
odpowiada podstawowym wymaganiom (osiem modułów), np.:

deklaracja zgodności wystawiana przez producenta,
uzyskanie certyfikatu niezależnej strony trzeciej.

System ten opiera się na domniemaniu uczciwości producenta,
który ponosi odpowiedzialność za wadliwy towar (solidarnie z
producentami surowców i komponentów).

Szczegółowe wymogi techniczne są zawarte w normach
opracowywanych przez europejskie pozarządowe instytucje
standaryzacyjne (normy nie są obowiązkowe).

W dziedzinach nie objętych obowiązkową harmonizacją
obowiązuje wzajemne uznawanie standardów.

Wspólny rynek usług (swoboda świadczenia usług)

Usługi:
działalność o charakterze przemysłowym, handlowym,
rzemieślniczym i wolne zawody;
są to „świadczenia wykonywane z reguły odpłatnie, o ile nie są
regulowane przez postanowienia dot. przepływu osób, towarów i
kapitału”.

Prawo UE nie obowiązuje, gdy usługi są wykonywane w obrębie
jednego państwa (usługobiorca i usługodawca z jednego kraju);
obowiązuje - gdy usługa przemieszcza się przez granice.

Wspólny rynek usług (swoboda świadczenia usług)

Ś

wiadczenie usług ma charakter tymczasowy bez trwałych podstaw

prawnych (bez rejestracji firmy) w państwie wykonywania usług.
Wg ETS swoboda świadczenia usług obejmuje sytuację, gdy dana
osoba przemieszcza się z jednego państwa do drugiego nie w celu
założenia firmy, a wykonywania tam działalności czasowej.

Swoboda przepływu usług dotyczy nie tylko usługodawców (lekarz
wykonujący operację za granicą), ale i usługobiorców (pacjent
jadący na operację do innego kraju UE).

Liberalizacja usług w UE – sektorowo, na zasadzie wzajemnego
uznawania narodowych przepisów prawnych przy jednoczesnej
harmonizacji minimalnych standardów.

Swoboda przepływu osób

zakaz dyskryminacji ze wzgl. na zatrudnienie, wynagrodzenie i
inne warunki pracy; nielegalne jest np. ogłoszenie „zatrudnię
Holendra”.
obywatele jednego kraju członkowskiego mogą w
nieograniczony sposób szukać pracy i podejmować pracę w innym
kraju;
swoboda zatrudnienia nie dotyczy administracji publicznej.
istnieje swoboda transferu zarobionych środków pieniężnych
(swoboda przepływu kapitału)
wzajemne uznawanie dyplomów,
koordynacja systemów zabezpieczeń socjalnych,
na mocy porozumień z Schengen (1985 i 1990) – rosnąca
współpraca dla zmniejszenia zagrożeń w rezultacie zniesienia
granic wewnętrznych (azylowa, policji, sądów itp.);