Typy i formy organizacji produkcji

Typy organizacji produkcji – mają ścisły związek z wielkością produkcji, stanowiskami
roboczymi, stopniem ich specjalizacji (uniwersalne, specjalizowane, specjalne).
Formy organizacji produkcji – związane są ze sposobem przepływu materiałów i części w
różnym ich stopniu przetworzenia i wyrobów gotowych pomiędzy stanowiskami roboczymi
w systemie produkcyjnym.

Podział form organizacji produkcji

Z uwagi na rozmieszczenie stanowisk

- formy gniazdowe
- formy liniowe

Z uwagi na ciągłość przepływu

- formy potokowe
- formy niepotokowe
Gniazdowa forma organizacji – wynik przedmiotowej specjalizacji systemu produkcyjnego.
Produkowane wyroby wykazują podobieństwo technologiczne. Szeroki asortyment
produkowanych wyrobów.
Postaci gniazdowej formy organizacji:

1. Gniazda technologiczne – grupowane są urządzenia technologiczne wg. Przeznaczenia

(gniazda tokarek, szlifierek).

2. Gniazda przedmiotowe – grupowane są urządzenia pozwalające na wytwarzanie

części określonej klasy (gniazdo korpusów, wałów).

Rozmieszczenie stanowisk w gnieździe technologicznym

- funkcjonalne
- modułowe

Rozmieszczenie stanowisk w gnieździe przedmiotowym:

- wg. Faz procesu technologicznego
- komórkowe

Liniowa forma organizacji – odpowiada przedmiotowej specjalizacji systemu
produkcyjnego. Produkowane wyroby wykazują znaczne podobieństwo wszystkich lub
większości operacji technicznych i ich kolejności. Rozmieszczenie stanowisk zgodnie z
kolejnością wykonywanych operacji, stanowiska połączone przenośnikami. Zachowuje się
określony takt dla danej partii wyrobów.
Rodzaje linii produkcyjnych:
- jednorzędowe (stanowisko załadunku i wyładunku)
- liniowo – kołowe (centralne stanowisko załadunkowo – wyładunkowe, produkt idzie po
okręgu)
- segmentowe (stanowisko załadunku, magazyn kompensacyjny, stanowisko wyładunku)
Potokowa i niepotokowa forma organizacji produkcji – skoncentrowane są na przepływie
produkcji, a w następnej kolejności na rozmieszczeniu stanowisk.
Charakterystyczna cecha formy potokowej :

- ciągły przepływ materiału

Formy niepotokowej:

Przerwami lub bez przepływu

Niepotokowa forma organizacji – wymaga podzielenia procesu technologicznego na …
(operacji) aby każda z operacji była wykonana na całej określonej serii produktów. Trudność
polega na konieczności oczekiwania partii produktu na zwolnienie się stanowisk na których
mogą być wykonywane kolejne zadania, stosuje się magazyn.

Niepotokowa stacjonarna forma organizacji procesów produkcji – koncentracja zadań lub
operacji wykonywanych w procesie, zadania te wykonywane są przez jednego lub grupę
pracowników od początku do końca. Występuje minimalizacja zadań transportowych,
pracownicy dochodzą do miejsca wykonywanych zadań.

Stacjonarna prosta forma organizacji produkcji – zadania są wykonywane przez jednego
lub wielu pracowników od początku do końca. Pracownicy dochodzą do miejsca pracy, prosta
organizacja produkcji, zmniejszenie transportu części. Pracownicy nie wykonują tylko jednej
czynności, a kilka prostych.

Stacjonarna złożona forma organizacji produkcji – stosowana przy zaawansowanych
technikach wytwarzania, operacje wykonują pracownicy, z których każdy jest profesjonalistą
w zakresie określonej zaawansowanej technologii. Firma trudna do kontroli wymaga od
pracowników wysokich kwalifikacji odpowiedzialności i samokontroli. Dostosowanie do
potrzeb klienta, elastyczność systemu produkcyjnego

Potokowa forma organizacji produkcji – ciągła realizacja zadań produkcyjnych.
Warunki poprawnego działania formy:
- stabilność popytu
- konieczność znormalizowania wyrobów
- określony czas dostawy materiałów
- zgodne z wymogami jakościowymi wykonanie prac
- sprawność urządzeń technicznych na stanowiskach pracy, prewencyjna obsługa

Kompromis pomiędzy efektywnością a elastycznością produkcji
- technologia grupowa (GT)
- rozmieszczanie stanowisk wg. Minimum zadań transportowych
- wyrównanie czasu pracy urządzeń technicznych

Technologia grupowa GT – grupowanie części wykazujących podobieństwo wszystkich lub
większości operacji technicznych i ich kolejności. Pozwala to na „sztuczne” zwiększanie
liczebności serii produkcyjnej i w rezultacie na obniżenie kosztów jednak przy zachowaniu
elastyczności produkcji.

Rozmieszczenie stanowisk
Korzyści:
- skrócenie cyklu produkcji i zmniejszenie kosztów dzięki zapewnieniu większej płynności
procesów poprzez eliminację zbędnych przemieszczeń materiałów i półwyrobów.
Eliminowanie manipulacji i przeładunków.
- poprawa wykorzystania zasobów produkujących oraz powierzchni produkcyjnej oraz
usługowej.

Wyrównanie czasu pracy urządzeń technologicznych :
- skracanie cyklu produkcyjnego i wytwórczego
- odpowiednie sterowanie przepływem produkcji
- wybór właściwej formy współpracy z klientem
- tworzenie x-ek składających się z urządzeń technologicznych o zbliżonym sumarycznie
czasie wykonania operacji technologicznych