James Agee „Złoty wiek komedii”

1.

Parodia i „slapstick”

Komedia filmowa u szczytu (lata 1912-1930) – czasy pracowników Sennetta i 4
mistrzów: Chaplin, Lloyd, Langdon, Keaton.
Mack Sennet:

●

parodia przeplatana slapstickiem (wyśmianie całego stulecia kabotyństwa i
kabotyństwa poważnych filmów)

●

czysty slapstick (stroje kąpielowe, gonitwy, mundury itp.)

2.

Rozpląsany ekran

●

komedie Sennetta szybsze i bardziej rozhukane niż rzeczywistość

●

siła rozweselająca zwykłego ruchu

●

psotne życie martwych przedmiotów

●

łamanie praw natury dzięki posługiwaniu się kamerą trickową

●

pod koniec prawie każdej komedii pościg (tzw. „zbiórka”)

●

w studio Sennetta każdy robił, co mu się podobało; wszyscy mogli mieć pomysły;
zakaz alkoholu; nieoficjalność konferencji dotyczących scenariusza; brzemię
rekwizytora – improwizacje na planie

3.

Nieokiełznana wyobraźnia

Sennett wynajmował „dzikiego człowieka”, który miał wymyślać „bziki”

4.

Największy z komików

●

Chaplin odchodzi z grupy Sennetta w 1914 r. (za niska gaża)

●

„Tramp” równie reprezentatywny dla ludzkości, równie wielostronny jak Hamlet

5.

Geniusz modulacji

Charlie wywoływał śmiech przez swój „geniusz modulacji – umiejętność doskonałego,
zmiennego cieniowania swojej sylwetki fizycznej i postawy emocjonalnej w stosunku
do gagu”. Najświetniejsza pantomima, najgłębsze uczucia, najbogatsza poetyka.
W „Światłach wielkiego miasta” „kamera daje na przemian tylko kilka milczących
zbliżeń, ukazujących uczucia, które zmieniają się i nasilają w jednej i drugiej twarzy”

6.

Bohater, który nosił okulary

Harold Lloyd u Senneta pracował krótko, najdłużej u Hala Roach’a. Najpierw chciał
utworzyć przeciwwagę dla Chaplina – postać „Lonesome Luke” (za ciasne ubranie i gesty
nie-chaplinowskie) – jednak porzucił to na rzecz indywidualności. Nowa osobowość
komiczna – wiarygodny młody człowiek w okularach. „Harold Lloyd bardziej bazował
na fakcie i sytuacji niż wszyscy inni wybitni komicy (utrzymywał najlepszy w Hollywoodzie
zespół gagmanów, ale w przeciwieństwie do większości komików „fabułowych” był także
ogromnie zabawny od wewnątrz”. Cechowały go wyraziste ciało, uśmiech, zęby.

7.

Komedia z dreszczykiem

Harold Lloyd w „Jeszcze wyżej”:

●

eksponowanie gagu i zwieńczenie go!

●

jasne obmyślenie gagu, doprowadzenie go do punktu kulminacyjnego, wyjście zeń w
sposób zręczny i gładkie powiązanie go z następnym”

●

nigdy nie wynosił się ponad publiczność.

8.

Wirtuoz wahania

●

Chaplin, Keaton, Lloyd (posługiwanie się komizmem działań fizycznych) a Harry
Langdom (nie używał tego typu komizmu).

●

„Wydawało się, że Chaplin potrafi robić dosłownie wszystko, grać na każdym
instrumencie w orkiestrze. Langdom grał na jednym osobliwie nastrojowym, małym
instrumencie. Jednakże umiał dobywać z niego niewiarygodne melodie.”

●

Za duże dziecko: niezdecydowane ruchy, ciągłe wahanie, subtelne procesy
emocjonalne (jak Chaplin), ale działał wolniej.

●

Langdom miał tylko niejasne pojęcie o fabule czy nawet o poszczególnej scenie w
chwili, kiedy ją grał (reżyser zawsze wyjaśniał mu ogólną sytuację)

9.

Wielka kamienna twarz

Buster Keaton osiągał komizm dzięki swojej „niewzruszoności”, braku uśmiechu na
ekranie. Posługiwał się nią aby sugerować rozmaite, choć pokrewne, rzeczy.

10.

Komedia bez sentymentu

Keaton:

●

cudownie pomysłowy wynalazca gagów mechanicznych,

●

subtelne środki ekspresji,

●

eliminacja sentymentu,

●

druga warstwa: podszept melancholii, spokojne, marzycielskie piękno.

11.

Nadejście dźwięku

Tylko Chaplin się ostał.