T

or

t

u

r

y i

i

c

h

r

ol

a w

p

os

t

ę

p

ow

an

i

u

d

o

w

od

o

w

ym

o c

z

ar

y

A

ut

or

:

M

i

r

os l

aw

R

yb

k

a

M oż

na

b

y

z

a

r

y

z

y

kow

a

ć

t

w

i

e

r

dz

e

ni

e

,

i

ż

t

or

t

ur

y

z

r

e

g

uł

y

pe

ł

ni

ł

y

s ł

uż

e

b

ną

r

ol

ę

w

obe

c

pos t

ę

pow

a

ni

a

dow

odow

e

g

o.

M i

a

ł

y

on

e

w

s z

a

kż

e

na

c

e

l

u

dop

r

o

w

a

dz

e

ni

e

do

pr

z

y

z

na

ni

a

s i

ę

pr

z

e

z

os obę

os ka

r

ż

oną

do

pope

ł

ni

e

ni

a

z

br

odni

c

z

a

r

os t

w

a

.

C

o

w

i

ę

c

e

j

,

w

c

z

a

s i

e

t

or

t

ur

w

y

m

us z

a

no

c

z

ę

s t

okr

oć

t

a

kż

e

i

nn

y

ś r

ode

k

dow

odo

w

y

,

j

a

ki

m

b

y

ł

o

"

pow

oł

a

ni

e

"

,

b

e

z

poś r

e

d

ni

o

z

m

i

e

r

z

a

j

ą

c

e

do

k

ol

e

j

n

y

c

h

pr

oc

e

s ów

dom

ni

e

m

a

n

y

c

h w

s pól

ni

c

z

e

k di

a

bł

a

.

Z

g

odni

e

z

z

a

l

e

c

e

ni

a

m

i

"

M a

l

l

e

us

m

a

l

e

f

i

c

a

r

u

m

"

t

or

t

ur

y

s t

os ow

a

no

dopi

e

r

o

w

ów

c

z

a

s ,

g

d

y

p

r

z

e

s ł

uc

ha

ni

e

ni

e

pr

z

y

nos i

ł

o

poż

ą

da

ne

g

o

r

e

z

ul

t

a

t

u.

J

e

a

n

B

odi

n

r

a

dz

i

ł

r

oz

kł

a

da

ć

k

a

t

ow

s ki

e

i

n

s t

r

um

e

nt

y

n

a

w

i

doc

z

n

y

m

pr

z

e

z

uc

h

y

l

on

e

dr

z

w

i

m

i

e

j

s c

u,

w

pom

i

e

s z

c

z

e

ni

u

pr

z

y

l

e

g

a

j

ą

c

y

m

do

t

e

g

o,

w

kt

ór

y

m

pr

o

w

a

dz

one

b

y

ł

o

ś l

e

dz

t

w

o;

z

a

l

e

c

a

ł

t

e

ż

,

b

y

z

na

j

duj

ą

c

y

s i

ę

t

a

m

po

m

oc

ni

k ka

t

a

s

y

m

ul

ow

a

ł

j

ę

k ból

u.

A

r

c

y

bi

s kup

K

ol

oni

i

okr

e

ś l

i

ł

"

t

a

r

y

f

ę

t

or

t

ur

"

.

P

r

z

e

w

i

dz

i

a

no

w

n

i

e

j

49

r

odz

a

j

ów

ka

r

i

odpow

i

e

dni

e

z

a

ni

e

opł

a

t

y

,

kt

ór

e

m

i

a

ł

y

ponos i

ć

na

r

z

e

c

z

ka

t

a

i

K

oś c

i

oł

a

r

odz

i

n

y

of

i

a

r

.

O

bc

i

ę

c

i

e

j

ę

z

y

ka

i

w

l

e

w

a

ni

e

pł

y

nne

g

o

ż

e

l

a

z

a

do

us t

ko

s z

t

ow

a

ł

o

z

na

c

z

ni

e

w

i

ę

c

e

j

ni

ż

z

w

y

k

ł

e

bi

c

z

ow

a

ni

e

.

K

i

e

d

y

of

i

a

r

a

z

os t

a

ł

a

s ka

z

y

w

a

na

na

ś m

i

e

r

ć

-

r

odz

i

na

m

us i

a

ł

a

w

y

d

a

ć

obf

i

t

ą

u

c

z

t

ę

dl

a

ka

t

ów

w

"

podz

i

ę

c

e

z

a

dobr

ą

r

obot

ę

"

. [

_1_]

M e

t

od

y

t

or

t

ur

z

m

i

e

ni

a

ł

y

s i

ę

w

z

a

l

e

ż

noś c

i

od

c

z

a

s u

i

m

i

e

j

s c

a

.

M oż

na

t

u

w

y

m

i

e

ni

ć

:

t

or

t

u

r

ę

w

odą

,

podc

z

a

s

kt

ór

e

j

os ka

r

ż

on

y

,

pr

z

y

w

i

ą

z

a

n

y

z

a

nog

i

i

na

dga

r

s t

ki

do

obr

ę

c

z

y

um

oc

ow

a

n

y

c

h

w

ś c

i

a

ni

e

i

r

oz

c

i

ą

g

ni

ę

t

y

na

dr

e

w

ni

a

n

y

m

koź

l

e

,

m

us i

a

ł

w

y

pi

ć

na

poc

z

ą

t

e

k

pona

d

dz

i

e

w

i

ę

ć

l

i

t

r

ów

w

od

y

,

a

j

e

ż

e

l

i

t

a

pi

e

r

w

s z

a

pr

óba

ni

e

w

y

s t

a

r

c

z

a

ł

a

,

j

e

s z

c

z

e

r

a

z

t

y

l

e

,

c

z

y

l

i

ł

ą

c

z

ni

e

os i

e

m

na

ś c

i

e

i

pó

ł

$#gui

d{

1

F

54

F

41

C

-

A

055-

4

B

B

8-

A

2

C

E

-

928

F

D

D

8

B

3B

29}

#$

l

i

t

r

a

. [

_2_]

I

nn

y

r

odz

a

j

t

or

t

ur

pol

e

ga

ł

na

ł

a

m

a

ni

u

koś c

i

.

O

w

e

t

or

t

ur

y

w

y

gl

ą

d

a

ł

y

na

s t

ę

puj

ą

c

o:

w

j

e

dn

e

j

ś c

i

a

ni

e

"

w

y

s oko

od

z

i

e

m

i

na

pół

t

r

z

e

c

i

a

ł

okc

i

a

"

w

bi

t

y

b

y

ł

ha

k

z

kół

ki

e

m

.

T

a

ki

s a

m

ha

k

t

kw

i

ł

w

ś c

i

a

ni

e

pr

z

e

c

i

w

l

e

g

ł

e

j

,

t

y

l

e

ż

e

ni

ż

e

j

.

S

z

nur

,

kt

ór

y

m

z

w

i

ą

z

a

no

z

t

y

ł

u,

na

pl

e

c

a

c

h,

r

ę

c

e

pr

z

e

s ł

uc

hi

w

a

ne

g

o,

pr

z

e

c

i

ą

g

ni

ę

t

y

b

y

ł

pr

z

e

z

kół

ko

w

y

ż

s z

e

.

N

o

g

i

pr

z

y

m

oc

ow

a

ne

do

kół

ka

ni

ż

s

z

e

g

o.

"

P

ow

r

óz

-

j

a

k

z

a

ś w

i

a

dc

z

a

J

ę

dr

z

e

j

K

i

t

o

w

i

c

z

w

"

O

pi

s i

e

ob

y

c

z aj

ó

w

"

-

b

y

ł

z

a

w

s z

e

dobr

z

e

ł

oj

e

m

dl

a

l

e

kki

e

g

o

p

om

y

ka

ni

a

s i

ę

w

y

s m

a

r

ow

a

n

y

"

.

P

oc

i

ą

g

ni

ę

c

i

e

z

a

s z

nur

pow

odow

a

ł

o

w

y

ł

a

m

a

ni

e

r

a

m

i

on

z

e

s t

a

w

ów

.

O

pór

s t

a

w

i

a

n

y

pr

z

e

z

c

i

a

ł

o,

s a

m

c

i

a

ł

a

c

i

ę

ż

a

r

,

pot

ę

g

ow

a

ł

ból

.

W

kr

ót

c

e

ka

t

m

us i

a

ł

pr

z

y

w

oł

a

ć

pom

oc

ni

ka

:

c

i

ą

g

nę

l

i

ob

y

dw

a

j

,

a

ż

c

i

a

ł

o

of

i

a

r

y

unos i

ł

o

s i

ę

w

pow

i

e

t

r

z

e

.

P

o

z

a

końc

z

e

ni

u

s e

a

ns u

obow

i

ą

z

ki

e

m

ka

t

a

b

y

ł

o

j

a

k

na

j

s z

y

bs z

e

na

s t

a

w

i

e

ni

e

poł

a

m

a

n

y

c

h r

ą

k.

T

o b

y

ł

da

l

s z

y

c

i

ą

g

t

or

t

ur

y

. [

_3_]

S

t

os ow

a

no

t

a

kż

e

t

z

w

.

"

hi

s z

pa

ńs ki

e

but

y

"

.

B

y

ł

y

t

o

d

w

i

e

ż

e

l

a

z

ne

f

or

m

y

dopa

s ow

a

ne

do

no

g

i

z

w

y

s t

a

j

ą

c

y

m

i

do

ś r

odka

os t

r

y

m

i

z

ę

ba

m

i

.

P

r

z

e

z

dokr

ę

c

e

ni

e

ś r

ub

noga

dos t

a

w

a

ł

a

s i

ę

j

a

kb

y

w

pr

a

s

ę

,

kt

ór

a

ni

e

j

e

dnokr

ot

ni

e

m

i

a

ż

dż

y

ł

a

na

w

e

t

koś c

i

,

j

e

dnoc

z

e

ś ni

e

z

a

ś

os t

r

e

z

ę

b

y

r

oz

r

y

w

a

ł

y

c

i

a

ł

o. [

_4_]

A

ot

o ki

l

ka

i

nn

y

c

h pr

z

y

k

ł

a

dów

:

"

Ż

e

l

a

z

na

dz

i

e

w

i

c

a

"

z

N

or

y

nb

e

r

g

i

i

-

t

o

pudł

o

podobne

do

t

r

um

n

y

z

r

oz

kł

a

da

n

y

m

i

dr

z

w

i

a

m

i

.

P

o

i

c

h

w

e

w

nę

t

r

z

ne

j

s t

r

oni

e

z

na

j

dow

a

ł

y

s i

ę

os t

r

e

kol

c

e

.

C

z

ł

ow

i

e

k

z

a

m

kni

ę

t

y

w

e

w

n

ą

t

r

z

kł

ut

y

b

y

ł

ni

m

i

po

c

a

ł

y

m

c

i

e

l

e

,

c

o

pow

odow

a

ł

o

z

r

a

ni

e

ni

e

w

nę

t

r

z

noś c

i

, w

y

kł

u

c

i

e

oc

z

u or

a

z

og

ól

ne

w

y

kr

w

a

w

i

e

ni

e

.

K

oł

o

-

b

y

ł

o

popul

a

r

ne

w

e

F

r

a

n

c

j

i

i

w

N

i

e

m

c

z

e

c

h.

Ł

a

m

a

ni

e

koł

e

m

b

y

ł

o

ś m

i

e

r

c

i

ą

w

m

ę

k

a

c

h

i

pr

z

y

pom

i

na

ł

o ukr

z

y

ż

o

w

a

ni

e

. S

ka

z

a

ne

g

o

dopr

o

w

a

dz

a

no na

s z

a

f

ot

, t

a

m

z

dz

i

e

r

a

no z

ni

e

g

o odz

i

e

ż

,

na

s t

ę

pni

e

pr

z

y

w

i

ą

z

y

w

a

n

o

do

koł

a

l

e

ż

ą

c

e

g

o

na

s

z

a

f

oc

i

e

,

r

oz

c

i

ą

g

a

j

ą

c

g

o

pom

i

ę

dz

y

s z

pr

y

c

h

a

m

i

a

pi

a

s t

ą

.

K

a

t

pr

z

y

s t

ę

pow

a

ł

do

t

ł

uc

z

e

ni

a

ż

e

l

a

z

n

y

m

dr

ą

g

i

e

m

t

a

k,

a

b

y

kol

e

j

n

o

ł

a

m

a

ć

koś

c

i

of

i

a

r

y

.

S

pr

a

w

n

y

ka

t

pot

r

a

f

i

ł

t

e

go

dokona

ć

,

ni

e

n

a

r

us z

a

j

ą

c

s kór

y

.

N

a

s t

ę

pni

e

koł

o

us t

a

w

i

a

no

pi

onow

o,

b

y

z

g

r

om

a

dz

on

y

t

ł

um

m

óg

ł

l

e

pi

e

j

obs e

r

w

ow

a

ć

a

g

oni

ę

s ka

z

a

ńc

a

.

G

d

y

o

f

i

a

r

a

o

d

z

a

da

n

y

c

h

c

i

os ów

ni

e

z

m

a

r

ł

a

,

ka

t

końc

z

y

ł

j

e

j

m

ę

kę

ki

l

kom

a

ude

r

z

e

ni

a

m

i

w

kl

a

t

kę

pi

e

r

s i

ow

ą

.

N

i

e

ki

e

d

y

ka

t

us z

e

pot

ę

g

ow

a

no, t

oc

z

ą

c

koł

o

popr

z

e

z

pł

om

i

e

ni

e

l

ub os

t

r

e

kol

c

e

. [

_5_]

P

r

z

y

r

z

ą

d

do

m

i

a

ż

dż

e

ni

a

kc

i

uka

-

na

r

z

ę

dz

i

e

,

kt

ór

y

m

m

i

a

ż

dż

ono

kc

i

uk

t

a

k

s pr

a

w

ni

e

,

j

a

k

m

i

a

ż

dż

y

s i

ę

or

z

e

c

h

w

dz

i

a

dku

do

or

z

e

c

hów

.

Z

budo

w

a

ne

b

y

ł

o

z

dw

óc

h

ż

e

l

a

z

n

y

c

h

pł

y

t

poł

ą

c

z

on

y

c

h ś

r

uba

m

i

, a

p

ow

i

e

r

z

c

hni

a

i

c

h b

y

ł

a

na

s

z

pi

kow

a

na

g

uz

a

m

i

.

W

a

ha

dł

o

J

uda

s z

a

-

s ka

z

a

ńc

a

pod

w

i

e

s z

a

no

na

s ł

u

pi

e

na

s kr

ę

pow

a

n

y

c

h

r

ę

ka

c

h,

a

na

s t

ę

pni

e

s a

dz

a

no na

pr

z

y

r

z

ą

dz

i

e

w

ks z

t

a

ł

c

i

e

s t

oż

ka

, kt

ór

y

r

oz

r

y

w

a

ł

na

r

z

ą

d

y

w

e

w

nę

t

r

z

ne

.

Z

g

ni

a

t

a

c

z

c

z

a

s z

ki

-

z

w

a

n

y

t

e

ż

w

P

ol

s c

e

pom

o

r

s

ką

c

z

a

pką

.

S

kł

a

da

ł

s i

ę

z

m

i

s

y

w

ks z

t

a

ł

c

i

e

c

z

a

pki

poł

ą

c

z

one

j

z

e

ś r

ubą

.

M i

s ę

t

ę

z

a

kł

a

da

no

na

g

ł

ow

ę

,

a

podb

r

óde

k

um

i

e

s z

c

z

a

no

na

ż

e

l

a

z

n

y

m

pr

ę

c

i

e

os

a

dz

a

n

y

m

na

ob

r

ę

c

z

y

z

a

c

i

s ka

j

ą

c

e

j

s z

y

j

ę

.

P

okr

ę

c

a

ni

e

ś r

ub

ą

pow

o

dow

a

ł

o

uś c

i

s k

g

ł

ow

y

i

pow

ol

ne

j

e

j

z

g

ni

a

t

a

ni

e

, p

r

ę

t

z

a

ś w

bi

j

a

ł

s i

ę

w

koś ć

podbr

ódkow

ą

.

W

i

de

ł

ki

he

r

e

t

y

ków

-

s kł

a

da

ł

y

s i

ę

z

ż

e

l

a

z

ne

j

ob

r

ę

c

z

y

z

a

kł

a

da

n

e

j

na

s z

y

j

ę

t

or

t

ur

ow

a

ne

j

os ob

y

i

k

r

ót

ki

e

g

o

pr

ę

t

a

z

a

końc

z

one

g

o

z

dw

ó

c

h

s t

r

on

os t

r

y

m

i

kol

c

a

m

i

.

P

r

ę

t

t

e

n

w

dz

i

e

r

a

ł

s i

ę

w

g

a

r

dł

o i

m

os t

e

k of

i

a

r

y

.

S

z

c

z

y

pc

e

-

t

o

obc

ę

g

i

,

kt

ór

e

s ł

uż

y

ł

y

do

s z

a

r

pa

ni

a

c

z

ę

ś c

i

c

i

a

ł

a

,

t

a

ki

c

h

j

a

k

nos

y

,

pa

l

c

e

r

ą

k

i

nóg

.

R

oz

pa

l

a

no

j

e

na

d

og

ni

e

m

i

pr

z

y

kł

a

d

a

no

do

c

z

ę

ś c

i

c

i

a

ł

a

,

kt

ór

ą

na

s t

ę

pni

e

pr

z

y

i

c

h

pom

oc

y

w

y

r

y

w

a

no.

G

r

us z

ka

-

m

e

t

a

l

ow

y

pr

z

y

r

z

ą

d

pr

z

y

pom

i

na

j

ą

c

y

g

um

ow

ą

g

r

us z

kę

do

l

e

w

a

t

y

w

y

,

z

a

opa

t

r

z

on

y

w

s pe

c

j

a

l

n

ą

ś r

ubę

,

kt

ór

a

pow

odow

a

ł

a

z

w

i

ę

ks z

e

ni

e

j

e

g

o

r

o

z

m

i

a

r

ów

.

C

z

ę

s t

o

pos i

a

da

ł

on

s pe

c

j

a

l

ne

kol

c

e

.

G

r

us z

kę

s t

os ow

a

no

dous t

ni

e

,

dopoc

hw

ow

o

(

t

a

k

t

or

t

ur

ow

a

no

c

z

a

r

ow

ni

c

e

os ka

r

ż

one

o

s e

ks ua

l

ne

kont

a

kt

y

z

di

a

bł

e

m

)

i

doodb

y

t

ni

c

z

o.

R

us z

t

-

t

o

t

or

t

ur

a

pr

z

y

pi

e

ka

ni

a

o

g

ni

e

m

.

T

or

t

ur

ow

a

na

,

z

a

kut

a

w

ka

j

da

n

y

os oba

um

i

e

s z

c

z

a

na

b

y

ł

a

na

a

ż

ur

ow

y

m

,

ż

e

l

a

z

n

y

m

ł

oż

u.

J

e

j

c

i

a

ł

o

na

t

ł

us z

c

z

a

no,

a

na

s t

ę

pni

e

r

oz

pa

l

a

no

p

od

ł

oż

e

m

og

i

e

ń.

P

r

z

y

p

i

e

k

a

ni

e

z

a

c

z

y

na

no

od

nó

g

.

G

d

y

m

i

ę

s o

z

a

c

z

y

n

a

ł

o

odp

a

da

ć

od

koś c

i

, opr

a

w

c

y

ob

c

ę

ga

m

i

w

y

r

y

w

a

l

i

pos z

c

z

e

g

ól

ne

c

z

ę

ś c

i

c

i

a

ł

a

. [

_6_]

W

c

z

a

s i

e

t

or

t

ur

ni

e

m

a

l

ka

ż

da

os ka

r

ż

ona

pr

z

y

z

na

w

a

ł

a

s i

ę

do

w

i

n

y

.

P

o

t

or

t

ur

a

c

h

m

us i

a

ł

a

s w

ą

w

i

nę

,

j

a

k

t

o

okr

e

ś l

a

no

-

"

dobr

ow

ol

ni

e

"

pot

w

i

e

r

dz

i

ć

.

Z

w

y

kl

e

r

obi

ł

a

t

o,

boj

ą

c

s i

ę

da

l

s z

y

c

h

t

or

t

ur

.

J

e

ś l

i

j

e

dna

k

c

z

a

r

ow

ni

c

a

na

pi

e

r

w

s z

y

c

h

t

or

t

ur

a

c

h

ni

e

pr

z

y

z

na

ł

a

s i

ę

do

w

i

n

y

l

ub

odw

oł

a

ł

a

po

t

or

t

ur

a

c

h

z

e

z

na

ni

a

,

w

t

e

d

y

br

a

no

j

ą

po

r

a

z

dr

u

g

i

.

[

_7_]

T

or

t

ur

y

m

oż

na

b

y

ł

o

pow

t

a

r

z

a

ć

t

r

z

y

kr

ot

ni

e

i

ni

e

m

og

ł

y

one

j

e

dno

r

a

z

ow

o

pr

z

e

kr

oc

z

y

ć

g

od

z

i

n

y

.

O

bi

e

z

a

s a

d

y

b

y

w

a

ł

y

c

z

ę

s t

okr

oć

ł

a

m

a

n

e

.

W

br

e

w

z

a

l

e

c

e

ni

om

pr

a

w

ni

ków

kol

e

j

ne

t

or

t

ur

y

b

y

w

a

ł

y

z

r

e

g

uł

y

j

e

s z

c

z

e

ba

r

dz

i

e

j

i

nt

e

ns

y

w

ne

od

popr

z

e

dni

c

h.

T

or

t

ur

y

ni

e

t

y

l

ko

p

r

z

y

c

z

y

n

i

a

ł

y

s i

ę

do

pr

z

e

p

r

ow

a

dz

e

ni

a

os t

a

t

e

c

z

ne

g

o

do

w

odu,

j

a

ki

m

b

y

ł

o

pr

z

y

z

na

ni

e

s i

ę

do

w

i

n

y

,

a

l

e

t

a

kż

e

s a

m

i

c

h

r

e

z

ul

t

a

t

m

óg

ł

s t

a

now

i

ć

dow

ód

w

i

n

y

os ka

r

ż

one

g

o.

M i

a

now

i

c

i

e

w

pr

z

y

p

a

d

ku,

ki

e

d

y

os oba

podda

na

t

or

t

ur

om

m

dl

a

ł

a

,

a

l

bo

t

e

ż

z

no

s i

ł

a

m

ę

ki

i

odm

a

w

i

a

ł

a

s kł

a

da

ni

a

z

e

z

na

ń,

c

z

ę

s t

okr

oć

s ę

dz

i

ow

i

e

uw

a

ż

a

l

i

,

i

ż

dos z

ł

o

do

t

e

g

o

z

a

s pr

a

w

ą

i

ng

e

r

e

nc

j

i

s z

a

t

a

na

,

kt

ór

y

us i

ł

uj

e

dopom

óc

s w

e

m

u

s ł

udz

e

r

z

uc

a

j

ą

c

na

ni

e

g

o

t

z

w

.

"

c

z

a

r

y

m

i

l

c

z

e

ni

a

"

.

S

ą

d

m

i

a

ł

na

t

o

r

óż

ne

s kut

e

c

z

ne

s po

s ob

y

,

j

a

k

e

g

z

or

c

y

z

m

y

l

ub

ką

pi

e

l

e

w

w

odz

i

e

ś w

i

ę

c

one

j

.

C

o

l

ę

kl

i

w

s z

y

di

a

be

ł

odl

a

t

y

w

a

ł

j

uż

podc

z

a

s

pł

a

w

i

e

ni

a

.

Z

d

a

r

z

a

l

i

s i

ę

j

e

dn

a

k

t

a

c

y

odw

a

ż

ni

,

kt

ór

z

y

a

s

y

s t

o

w

a

l

i

c

z

a

r

ow

ni

c

y

na

w

e

t

pr

z

y

t

or

t

ur

a

c

h.

N

a

j

c

z

ę

ś c

i

e

j

s i

e

dz

i

e

l

i

oni

j

e

j

w

e

w

ł

os a

c

h, r

z

a

dz

i

e

j

w

s a

m

y

m

c

i

e

l

e

. [

_8_]

P

odobni

e

uw

a

ż

a

no w

pr

z

y

p

a

dk

a

c

h,

ki

e

d

y

dom

ni

e

m

a

na

c

z

a

r

o

w

ni

c

a

um

i

e

r

a

ł

a

podc

z

a

s t

or

t

ur

.

J

e

j

ś m

i

e

r

ć

r

ów

ni

e

ż

s t

a

now

i

ł

a

dow

ód

z

a

w

a

r

c

i

a

pr

z

e

z

ni

ą

s z

a

t

a

ńs ki

e

g

o

pr

z

y

m

i

e

r

z

a

,

poni

e

w

a

ż

uz

na

w

a

no

w

t

e

d

y

,

ż

e

t

o

w

ł

a

ś ni

e

di

a

be

ł

j

ą

udus i

ł

po

t

o,

b

y

us z

ł

a

ona

l

udz

ki

e

j

s pr

a

w

i

e

dl

i

w

oś c

i

i

ni

e

w

y

d

a

ł

a

s w

y

c

h

w

s pól

ni

c

z

e

k.

W

P

o

l

s c

e

ni

e

z

na

no

w

i

ę

ks z

oś c

i

s poś r

ód

t

y

c

h

w

y

m

y

ś l

n

y

c

h

na

r

z

ę

dz

i

t

or

t

ur

.

P

a

r

a

doks a

l

ni

e

m

oż

na

t

o

t

ł

um

a

c

z

y

ć

pe

w

n

y

m

z

a

c

of

a

ni

e

m

c

y

w

i

l

i

z

a

c

y

j

n

y

m

w

ob

e

c

kr

a

j

ów

,

w

kt

ór

y

c

h

p

r

oc

e

s

y

c

z

a

r

ow

ni

c

pr

z

y

nos i

ł

y

na

j

w

i

ę

c

e

j

of

i

a

r

.

P

om

i

m

o

t

e

g

o

w

R

z

e

c

z

y

po

s pol

i

t

e

j

m

a

ka

br

y

c

z

n

y

c

h

pr

z

y

pa

dków

w

c

a

l

e

ni

e

br

a

kow

a

ł

o.

P

r

z

y

j

r

z

y

j

m

y

s i

ę

j

a

k

w

y

gl

ą

da

r

e

l

a

c

j

a

z

pol

s ki

e

g

o

pr

o

c

e

s u

o

c

z

a

r

y

,

w

kt

ór

y

m

w

y

kor

z

y

s t

a

no

ś m

i

e

r

t

e

l

ne

t

or

t

ur

y

.

"

W

r

oku

1526

s t

r

a

s z

ne

m

ę

ki

z

a

da

w

a

no

dw

i

e

m

a

bi

a

ł

og

ł

ow

om

(

P

i

e

ka

r

c

e

z

K

r

a

kow

a

i

K

l

i

s z

e

w

s ki

e

j

z

i

e

m

i

a

nc

e

)

i

a

kob

y

on

y

J

a

nus z

a

X

i

ą

ż

e

M a

z

ow

i

e

c

ki

e

z

g

ł

a

dz

i

ł

y

z

e

ś w

i

a

t

a

:

w

kopa

l

i

s ł

up

pod

W

a

r

s z

a

w

ą

,

y

dw

a

ł

a

ńc

uc

h

y

p

r

z

y

ni

m

,

kt

ór

e

m

i

i

e

opa

k

z

a

r

ę

c

e

na

g

o

pr

z

y

w

i

ą

z

a

l

i

,

y

dr

e

w

koł

o

ni

c

h

s t

os a

m

i

na

kł

a

dł

s z

y

z

a

pa

l

i

l

i

:

pi

e

kł

y

s i

ę

pr

z

e

z

c

z

t

e

r

y

g

odz

i

n

y

,

b

i

e

ga

j

ą

c

okoł

o

s ł

upa

,

a

g

d

y

s i

ę

z

e

s ob

ą

z

e

s z

ł

y

,

ką

s a

ł

y

c

i

a

ł

o

n

a

s obi

e

w

z

a

j

e

m

ni

e

, a

ż

upi

e

c

z

one

pom

a

r

ł

y

"

. [

_9_]

*

J

e

s t

t

o

f

r

a

g

m

e

nt

pr

a

c

y

m

a

g

i

s t

e

r

s ki

e

j

obr

oni

one

j

n

a

U

W

r

.

na

w

y

dz

i

a

l

e

pr

a

w

a

w

r

oku

2004.

I

l

us t

r

a

c

j

e

poc

hodz

ą

z

e

s t

r

on

y

ht

t

p:

/

/

i

nqui

s i

t

i

on.pp.

r

u/

e

ng

/

i

nde

x

01_r

us .ht

m

P

r

z

y

pi

s

y

:

[

_1_]

R

. A

. H

a

s s l

e

r

, Z

abój

c

y

B

oga, K

a

t

ow

i

c

e

2002, s . 192.

[

_2_]

J

.

M . S

a

l

l

m

a

n n

, op. c

i

t

, s . 74.

[

_3_]

M . K

o m

a

r

, C

z ar

ow

ni

c

e

i

i

nni

. K

r

a

ków

19

80, s . 57 i

n.

[

_4_]

B

. B

a

r

a

n o w

s k

i

, P

r oc

e

s y

..., s . 105.

[

_5_]

R

. A

. H

a

a

s l

e

r

,

Z

br odni

e

w

i

m

i

e

ni

u C

hr y

s t

us a, K

a

t

ow

i

c

e

2000, s .

125 i

na

s t

.

[

_6_]

R

. A

. H

a

s s l

e

r

, Z

abój

c

y

..., s . 231 i

n.

[

_7_]

E

.

P

o t

k o w

s k i

,

op. c

i

t

., s . 298.

[

_8_]

B

. B

a

r

a

n o w

s k

i

, P

oż e

gnani

e

..., s . 37.

[

_9_]

M .

W

a

w

r

z

e

n

i

e

c

k

i

,

K

r w

aw

e

w

i

dm

a,

c

i

e

k

aw

e

pr oc

e

s y

,

t

or t

ur y

i

os obl

i

w

e

e

gz e

k

uc

j

e

, W

a

r

s z

a

w

a

19

09, s . 30.