WYKŁAD 24.02.2014r.

Zestawienie wybranych określeń informacji i odpowiadających im funkcji:

Autorzy

Określenie informacji

Funkcje główne informacji

N. Wiener

Treść zaczerpnięta ze świata zewnętrznego w
procesie naszego dostosowywania do niego i
przystosowywania się do niego naszych zmysłów

- odwzorowywanie

przeszłości, teraźniejszości

i przyszłości

- tworzenie i zmiana

rzeczywistości

Greniewski

Wiadomość uzyskiwana przez człowieka poprzez
obserwację lub czynność umysłową podlegająca
przekazowi w układzie nadawca (człowiek) –
odbiorca (człowiek)

Gackowski

Właściwości sygnału lub wiadomości polegające na
zmniejszeniu nieokreśloności co do stanu sytuacji
lub jego dalszego rozwoju

„Podstawy zarządzania informacją” – pod red. Czekaja
pomijamy rozdziały dotyczące metod zarządzania informacją

Systemy informacyjne biznesu – Kisieliński, Sroka

WYKŁAD 10.03.2014r.

Struktura informacji

Składowa

Postać

Kategoria

Fizyczna

Nośnik (znak)

Fizyczna

Znaczeniowa

Treść obiektywna

Psychologiczna

Pragmatyczna

Wartość użytkowa treści ze

względu na odbiorcę

Psychologiczna

Efektywność wykorzystania informacji

Pojęcie wartości na gruncie wybranych dyscyplin

Filozofia – specyficzna postać bytu, obiektywna kwalifikacja różnych przedmiotów i zjawisk

Istnienie wartości wiąże się z różnymi względami:



własną materią



typem wartościowości



sposobem istnienia przedmiotów, którym mogą przysługiwać

Podstawowa cecha charakteryzująca przedmioty i zjawiska w relacjach z człowiekiem [R.Ingarden
„Przeżycie, dzieło, wartość”]

Przypisywanie wartości rzeczom czy zjawiskom jest uwarunkowane obiektywnym poznaniem kilku
elementów:



rzeczy, która posiada wartość i



samej wartości w jej jakościowym określeniu

Zasadniczym problemem jest więc określenie kwalifikacji, która decyduje o wartości.

Ekonomia - zobiektywizowana w towarze społeczna praca wytwórców.
Rodzaje: wartość użytkowa, wymienna i dodatkowa.

Ekonomia marginalna: uwzględnia tzw. użyteczność krańcową, zdolność towaru do zaspokajania
konkretnej potrzeby określonego konsumenta w danym czasie.

Postulat: pojęcie wartości należy wiązać bardziej z użytecznością krańcową konkretyzowaną przez
walory przedmiotu, jakie winien on spełniać, aby w pewnym stopniu zabezpieczał potrzeby
użytkownika.

Prakseologia: o wartości decydują walory, a więc właściwości, jakie posiada określony przedmiot.

Jej konkretyzacja dokonuje się w procedurze oceniania, a co za tym idzie, dopuszcza możliwość
pojawienia się wielu wartości, w zależności od rodzaju przyjętych ocen.

Za podstawowe uznaje się wartości utylitarne odnoszące się do użyteczności zarówno przedmiotów,
jak i działań oraz wartości sensu stricto prakseologiczne, mające zastosowanie wyłącznie do działań.

Specyfikacja wartości jako kategorii

1. Wartość jest kategorią złożoną
2. Ma obiektywny, niematerialny i względnie autonomiczny charakter
3. Jeśli nie w każdym wymiarze rzeczywistości, to przynajmniej na gruncie działalności

gospodarczej wartość znajduje swój materialny odnośnik – rzecz: dobro, zasób, czynnik
produkcji, produkt bądź towar

4. Wartości in concreto i individuo ukonstytuowane są na realnym fundamencie rzeczy lub

stanów rzeczy (zdarzenia statyczne), które można uważać za statyczne nośniki wartości.
Mogą one mieć charakter materialny lub niematerialny.

5. Rozpatrując proces tworzenia wartości dojdziemy do wniosku, że istotnymi nośnikami

wartości są te czynności (zdarzenia kinetyczne), które kształtują właściwości przedmiotów
lub stanów rzeczy gwarantujące im zdolność zaspakajania danych potrzeb użytkowników w
określonym miejscu i czasie. Można je uznać za dynamiczne nośniki wartości.

WYKŁAD 24.03.2014r.

Względność pojęcia wartości informacji

„ … musimy wiązać informację z określonym układem odniesienia (…), którym jest dana sytuacja
decyzyjna.”
(Koefler, O wartości informacji, WN PWN, Warszawa)

Ilościowa teoria informacji

Wartość mają tylko te informacji, które
zmniejszają entropię

Semantyczna teoria informacji

Przy ocenie wartości informacji uwzględnia się
trzy relacje:
- informacja – obiekt rzeczywisty
- informacja – wiedza
- informacja – użytkownik i jego sytuacja
decyzyjna

Pragmatyczna teoria informacji

Wartość informacji związana jest z określoną:
- sytuacją decyzyjną
- użytecznością dla użytkownika
- efektywnością wykorzystania
- kosztem uzyskania informacji

Ogólna formuła określenia wartości informacji

Wi – wartość informacji jako produktu (Wi (0,1) )
F(c) – stopień spełnienia funkcji
Kł – koszty łączne (wytworzenia i wykorzystania informacji)

Informacja w tworzeniu wartości dodanej:
1. Większość procesów informacyjnych towarzyszy produktom lub usługom
2. Informacja może służyć jakiejś usłudze lub produktowi materialnemu
3. Część wartości dodanej produktu lub usługi powstaje w rezultacie procesów informacyjnych
towarzyszących określonym procesom realnym (wytwórczym, produkcyjnym, usługowym).
4. Produkt czy usługa mają tym większą wartość dodaną, im więcej posiada się informacji we
wszystkich stadiach ich tworzenia; od koncepcji, poprzez realizację, aż do wprowadzenia na rynek
5. W cenie nowości mieści się marża wykreowana w pewnej części przez informacje, dzięki którym
określono i zrealizowano unikalne funkcje wyrobu.

Funkcja – stan realizowany przez coś, jest celem, czynność, cecha

WYKŁAD 07.04.2014r.

Potrzeby informacyjne w systemie informacji menedżerskiej

Struktura SIM



funkcje, to jest cele i zadania stawiane systemowi informacyjnemu



potrzeby informacyjne czyli dane uznane obiektywnie za niezbędne w związku z określonym
celem użytkownika i ze względu na przewidywanie lub zaistniałe okoliczności danego
działania oraz formy przekazu informacyjnego



zasoby informacyjne czyli dane i ich struktura, nośniki informacji, ich zawartość i forma



układ informujący, a więc zbiór stanowisk pracy lub jednostek organizacyjnych zarówno
wewnętrznych, jak i zewnętrznych realizujących określone funkcje informacyjne, takie jak
badanie potrzeb informacyjnych, pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie przesłanie
informacji oraz administrowanie zasobami danych i informacji

Modele opisowe potrzeb informacyjnych



identyfikator (podmiot, przedmiot, typ), postulowane cechy, relacje (miejsce potrzeby i
źródło informacji), treść



podmiot zgłaszający potrzebę (adresat), przedmiot (problem zarządczy przedstawiony w
kategoriach obiektów, cech, relacji i czasu), zbiór możliwych sposobów rozwiązywania
problemu, pożądany termin zaspokojenia potrzeby, postulowane cechy informacji



informacje wymagane przez użytkownika, dezyderaty, przekaz informacyjny, forma użytkowa
przekazu informacyjnego



zbiór podmiotów (adresaci), zbiory celów i wyników, zbiór działań, zbiór prawdopodobieństw
podjęcia działań, zbiór hipotez o stanie otoczenia

Istota badania potrzeb informacyjnych



kto jest właściwym użytkownikiem informacji ze względu na wcześniej ustalony cel i program
obserwacji danego wycinka rzeczywistości pozajęzykowej?



Jakich informacji brak jest użytkownikowi (popyt roboczy), ze względu na dany cel i program
obserwacji?



W jaki sposób dostarczyć tych obserwacji?

Klasy użytkowników informacji w organizacji



Użytkowników potencjalnych, którzy z różnych powodów są zainteresowani określoną
informacją



Użytkowników przypuszczalnych, którzy mają bezpośredni lub pośredni dostęp do danej
informacji



Użytkowników rzeczywistych, którzy korzystają z danej informacji w ramach obowiązków
służbowych



Użytkowników korzystających, którzy wnoszą bezpośrednią korzyść z posiadanych informacji
z racji jej użycia w określonym celu

Zasady badania potrzeb informacyjnych



Charakter postulatywny, odnoszący się do tego, co może pojawić się w przyszłości



Potrzeby informacyjne rozpoznawane na bieżąco należy konfrontować z istniejącymi
problemami kierowniczymi



Usytuowanie analizy i jej charakteru powoduje, że metody i techniki jej przeprowadzania
muszą być spójne z ogólną strategią projektowania systemu. Ogólna strategia stanowi ramy
procedury postępowania badawczego.



Potrzeby informacyjne użytkownika można określić jako ilościowy i jakościowy popyt na
informacje

Strategie badania potrzeb informacyjnych



Diagnostyczne (jest ważniejsza) i prognostyczne



Wszystko o wszystkim, tylko to co może być użyteczne, tylko to co najważniejsze

WYKŁAD 19.05.2014r.

METODY ZARZĄDZANIA PROCESAMI INFORMACYJNYMI (KLASYFIKACJA)

Klasyfikacja metod ze względu n sposób prowadzenia badań
Kryteria:
- podejście do problemu
- powiązanie ze strukturą organizacyjną
- kierunek postępowania badawczego
- stopień schematyzacji
- charakter przetwarzanych danych
- rodzaj myślowego podejścia
- wykorzystywanie metod heurystycznych

Typy:
A. ilościowe metody algorytmiczne
B. jakościowe metody algorytmiczne
C. ilościowo-jakościowe metody pragmatyczne

A. Ilościowe metody algorytmiczne
Są to metody zarządzania informacją,, o stosunkowo niewielkiej liczbie etapów i technik.

B. Jakościowe metody algorytmiczne
Najcenniejsze z punktu widzenia sposobu prowadzenia. Są to metody zarządzania informacją i
komunikacją o bardzo wysokim stopniu standaryzacji i rozbudowanym toku dedukcyjnego
postępowania badawczego.
1. Metoda projektowania zintegrowanego systemu informacyjnego ARIS
2. Tworzenia systemu informatycznego ISAC
3. Planowania informatycznej infrastruktury zarządzania BSP
4. Modeli związków encji
5. Analizy wartości informacji i komunikowania KIWA, analizy dyrektywnej
6. Analizy wartości procesów informacyjnych
7. Analizy i projektowania systemów informacyjnych SADT
8. Paraalgorytmizacji zbiorów informacji dla stałej części problemu

C. Ilościowo-jakościowe metody pragmatyczne
dobrze ustrukturalizowane metody zarządzania informacją i komunikacją, zasadzające się na
podejściu strukturalnym i wykorzystujące techniki twórczego myślenia.
1. Reengenering
2. Benchmarking
3. Metoda projektowania strategicznego systemu informacyjnego M. Klotza
4. OiM
5. Analizy funkcjonalnej systemu informacyjnego FAOR
6. Analizy systemu komunikacji KSS
7. ASTEX
8. Analizy dróg przepływu informacji

Klasyfikacja metod ze względu na zakres zastosowań

Kryteria:
cd,
- obszar stosowania
- przedmiot badania
- aspekt poszukiwanego rozwiązania
- znaczenie wyniku dla podmiotu stosującego

Typy:
A. Metody diagnozy elementów systemu informacyjnego
B. Metody projektowania strategii informacyjno-komunikacyjnej
C. Diagnozy i projektowania zasobów i procesów informacyjnych
D. Projektowania systemu informacyjnego

A.
Można je uznać za metody specyficzne dla operatywnego zarządzania informacją.
1. Metoda analizy czasu przebiegu procesów informacyjnych DZA
2. Modelu zbioru informacji kierowniczych H. Kadłubowskiego

B.
Najcenniejsze z punktu widzenia zakresu zastosowań metod zawiera dwie klasy.
1. Metoda projektowania systemu informacyjnego I. Kisielnickiego i H. Sroki
2. Projektowania zintegrowanego systemu informacyjnego ARIS

C.
1. Analizę wartości informacji i komunikowania – KIWA
2. Analizę wartości procesów informacyjnych
3. Diagramy Jacksona
4. Diagramy sieci przejść
5. Metodę projektowania strategicznego systemu informacyjnego M. Klotza

D.
1. Analizy struktury komunikacji - KSA
2. Tworzenia systemu informatycznego – ISAC
3. BISAD
4. Diagnostycznej analizy systemu informacyjnego DIANA
5. SADT

Klasyfikacja metod ze względu na warunki stosowania

Kryteria
- wymagany poziom rozwoju organizacji
- stopień instrumentalizacji
- stopień stosowania metody ze względu na podmiot

- struktura podmiotu rozwiązującego
- sposób wprowadzania zmian

Typy:
A. Eksperckich metod informatycznych
B. Informatycznych metod doradztwa mieszanego
C. Konwencjonalnych metod doradztwa mieszanego
D. Metod doradztwa wewnętrznego o zróżnicowanym stopniu

1. Proces

Funkcja, działalność gospodarcza realizowana w
systemie, przekształcająca dane wejściowe w
wynikowe

2. Przepływ danych

Powiązanie między procesami i innymi
kategoriami, DFD

3. Składnica danych

Kolekcja danych, które musza być
przechowywane w systemie przez określony czas

4. Terminator (obiekt zewnętrzny)

Źródło lub przeznaczenie danych, zewnętrzny
obiekt, z którym system komunikuje się, tj.
osoby, działy, jednostki organizacyjne