Elizabeth Hawksley

Brzydula

1

Wszystko zaczęło się w grudniu 1813 roku. Tego dnia uświadomiłam sobie, że

Balquidder pragnie mojej śmierci.
To brzmi jak początek jednej z moich „powieści gotyckich”, czyli romansów grozy
(trzytomowe wydanie, Robinson 8 Robinson, Paternoster Row, cena trzy gwinee),
niemniej jest prawdą.
Faktycznie, we Władczyni Sokolego Gniazda, powieści, którą wtedy pisałam, podstępne
knowania podłego mnicha, Era Bartolomea, zmuszają moją bohaterkę, Angelinę, do
ucieczki z domu. Zgodnie z konwencją tego typu romansów, znajduje ona schronienie w
zrujnowanym zamku, stojącym na szczycie pokrytych śniegiem Alp.
Nigdy nie byłam w Szwajcarii, nie wiem, czy zamki są tam budowane nad przepaściami,
ale jest to powieść gotycka i moi czytelnicy tego właśnie oczekują.
Odbiegłam od tematu. Może niezbyt daleko, ponieważ również i ja, tak jak Angelina,
musiałam ratować się ucieczką. Nie lubię też wzmianek o Balquidderze. Nawet teraz
trudno jest mi o nim pisać. Nie udało mu się mnie zniszczyć, ale za to doprowadził do
zguby innych osób.

1

A oto historia mojego młodocianego szaleństwa — a raczej głupoty — która zaczęła

się, kiedy miałam szesnaście lat, a zakończyła tej przerażającej nocy, na zamarzniętej
Tamizie podczas zimowego festynu. Był luty, rok 1814, a ja miałam już dwadzieścia pięć
lat.
Zacznę jednak od początku. Ja, Emilia Daniels, urodziłam się 15 stycznia 1789 roku.
Moja matka była o wiele młodsza od ojca, a ja byłam ich jedynym dzieckiem. Matka była
idealną przedstawicielką swojej epoki — miała romantyczną naturę. Zalewała się łzami,
czytając Cierpienia młodego Wertera, i odznaczała się skłonnością do marzeń. Biedna
mama. Bardzo mi jej brakuje. Pisałam dla niej krótkie opowiadania, a ona obsypywała
mnie pocałunkami, chwaląc moje zdolności. Żadna z nas nie zaznała nadmiaru uczucia
ze strony ojca.
Tolley, pokojówka matki, nie lubiła ojca. Czułam to, chociaż nigdy nie wyrażała swojej
niechęci wprost. „Matka panienki mogła wyjść za mąż za markiza”, lubiła powtarzać.
„Trzykrotnie ją o to błagał, na kolanach”. To wprawiało mnie zawsze w zdumienie. Czy w
taki sposób powinni oświadczać się mężczyźni? Nie mogłam sobie wyobrazić ojca w
takiej sytuacji. Wydawało mi się, że nie mógłby zgiąć kolan, bo bardzo by przy tym
trzeszczały. Było oczywiste, że w oczach Tolley zwykły pan Daniels, chociaż posiadał
odpowiedni majątek, stał nieporównanie niżej od anonimowego markiza.
Mama była wyznawczynią idei Jeana Jacques”a Rousseau, więc wzrastałam zgodnie z
własną naturą. Moje fantazjowanie znajdowało poklask, a moje uczucia były
niezgruntowane. Teraz dopiero widzę, jakie to było nierozsądne. Bóg jeden wie, ile przez
to wycierpiałam. Były okresy, kiedy potępiałam matkę za sposób, w jaki mnie
wychowywała, a jednocześnie starałam się znaleźć argumenty na jej. obronę. Nigdy nie
potrafiłam rozstrzygnąć tej kwestii, a moja miłość do niej zawsze jest stłumiona pytaniem
„dlaczego mi pozwoliłaś” lub też „ale to ty powinnaś była wiedzieć”. Lecz wracajmy do
mojej historii.
Mój ojciec należał jeszcze do epoki Oświecenia, był opanowany, rozsądny i, według
mnie, okropnie staroświecki. Rzadko go widywałam. Kiedy się spotykaliśmy, głaskał mnie
po głowie beznamiętnym gestem, pytał: „No i jak, Emilio, czy jesteś grzeczną
dziewczynką?” i odsyłał do dziecinnego pokoju, zanim zdążyłam wyjąkać odpowiedź.
Rozpaczliwie pragnęłam miłości, chciałam go kochać, ale kiedy jeden jedyny raz
zarzuciłam mu ręce na szyję i pocałowałam, skrzywił się z niesmakiem. „Trochę umiaru,
Emilio”, powiedział. To było jedno z największych upokorzeń, jakich doznałam w życiu, i
już na zawsze zrezygnowałam z podobnych prób.
Teraz rozumiem, że był on samotnym człowiekiem, który zachowywał się z chłodną
rezerwą, aby nie okazywać swoich prawdziwych uczuć. Kiedy uważał, że ma rację,
potrafił być nieugięty Był jednocześnie sprawiedliwy i otoczony ogólnym szacunkiem. Nie
potrafił jednak przejawiać serdeczności, przynajmniej w stosunku do żony i córki, chociaż
widywałam, jak żartował z pracownikami w majątku. To sprawiało mi ból. Małe
dziewczynki potrzebują miłości ojców, a ja zawsze czułam się niezręcznie w
towarzystwie swojego. Nigdy nie odniosłam wrażenia, aby fakt mojego istnienia sprawiał
mu jakiekolwiek zadowolenie.
Musiał zdawać sobie sprawę, że wychowywanie mnie na dziecko natury nie było zbyt

2

dobrym przygotowaniem do życia, ponieważ postanowił; że sam wybierze mi
guwernantkę. Zapewne myślał, że surowość panny Chase będzie stanowić przeciwwagę
płochości matki. Ja, oczywiście, nienawidziłam panny Chase i unikałam jej, jak mogłam,
a mama udzielała mi swojego wsparcia.
— Emilio, kochanie — mówiła — chyba nie chcesz siedzieć przy lekcjach w tak piękny
dzień. Pojedźmy na spacer.
Ze śmiechem biegłam do swojej guwernantki.
— Panno Chase, boli mnie głowa. Mama zabiera mnie na świeże powietrze.
Panna Chase nie miała w takim wypadku nic do powiedzenia. Kiedy powóz ruszał,
pokazywałam język w nadziei, że guwernantka stoi w oknie szkolnego pokoju.
Czy wyrosłabym z tego w swoim czasie? Pewnie tak. Ale kiedy miałam dziewięć lat, moja
mama rozchorowała się, jak zwykle w zimie, a lekarze robili co mogli, puszczając jej krew
i stosując przeróżne mikstury.
Cóż mogę powiedzieć? Dzieciom nie udziela się informacji. Wiedziałam, że coś przede
mną ukrywają. Zaczęłam mieć koszmarne sny, a panna Chase karciła mnie, że w nocy
budzę ją głośnymi krzykami. Nie miałam nikogo, komu mogłabym się zwierzyć ze swoich
obaw. Zakradałam się pod drzwi pokoju matki — nie wolno mi było wchodzić do środka
— i siadywałam tam, tak blisko, jak tylko było to możliwe. Dowiedziałam się wtedy, że
czas może się zatrzymać i stać się niemożliwą do zniesienia teraźniejszością, z którą
musi się żyć, dzień po dniu.
Którejś nocy wślizgnęłam się do pokoju. Tolley spała na krześle. Mama jęczała i rzucała
się na łóżku.
— Mamo?
Jej twarz była pokryta kroplami potu. Nie pachniała już tak, jak moja mama. Przeraziłam
się nagle.
— Mamo! zawołałam z płaczem.
Co się z nią stało? Dlaczego mnie nie poznaje?
— Panno Emilio — usłyszałam głos zbudzonej nagle Tolley — nie powinna panienka tu
przychodzić.
Pokojówka wstała z krzesła, aby przetrzeć twarz mamy chusteczką o lawendowym
zapachu i dać jej wody. Potem Tolley obróciła się do mnie, twarz miała bardzo smutną.
— Chodź, dziecko, pocałuj mamę. No, dobrze. Teraz już wracaj do łóżka.
Niechętnie ucałowałam wilgotny, lepki policzek mamy.
— Ona wyzdrowieje, prawda? — pytałam błagalnie, ale Tolley nie odpowiadała.
Już nigdy więcej nie zobaczyłam matki. Umarła wczesnym rankiem.
Rok później mój ojciec ponownie się ożenił.
Znienawidziłam macochę od pierwszego wejrzenia, pewnie było to nieuniknione. Była
energiczną praktyczną kobietą która nie bawiła się w żadne bzdury, a ja widziałam w niej
osobę, która przywłaszczyła sobie prawa mojej matki.
— Panie Daniels — słyszałam, jak mówiła do mojego ojca. — Emilię trzeba wziąć w
karby, bo inaczej nic dobrego z niej nie wyrośnie. Nie potrafi zrobić prostego ściegu, cały
czas siedzi z nosem w książce i zachowuje się okropnie.
— Rób to, co uważasz za słuszne, moja droga — odpowiedział jej ojciec. — Ona nie jest

3

ładnym dzieckiem, jest zbyt chuda i ma za duży nos, ale otrzyma majątek swojej matki, a
ja chciałbym, żeby dobrze wyszła za mąż. Moja pierwsza żona — dodał po chwili —
miała bardzo dziwne poglądy na wychowywanie dziewcząt.
— Godzina szycia dziennie. Będę również kontrolować jej lektury — zdecydowała
macocha.
Idąc za pierwszym impulsem, wpadłam do pokoju.
— Nie!— krzyczałam, bijąc macochę pięściami. — Nienawidzę cię... nienawidzę.
Nie mogłam powiedzieć nic więcej, ponieważ wybuchnęłam rozpaczliwym płaczem.
Ojciec szybko otarł mi łzy
— Już dosyć, Emilio. Takie zachowanie nie przystoi dziewczynce. Przeproś swoją mamę
i idź do dziecinnego pokoju.
— Ona nie jest moją mamą! — krzyknęłam.
Nigdy nie nazwałabym mamą tej osoby o nalanej twarzy. Wyrwałam się ojcu i wybiegłam
z pokoju. Nawet teraz to wspomnienie sprawia mi przykrość, ale nie z powodu mojego
zachowania. Zdałam sobie wtedy sprawę, że ojciec nie żywił żadnych cieplejszych uczuć
do matki, że widział jedynie jej lekkomyślność. Jej żywe, wesołe usposobienie nie było
cechą, której mogłoby mu brakować. Ja strasznie tęskniłam za mamą a nikt, łącznie z
moim ojcem, nie wydawał się przygnębiony jej utratą. Nikt również nie rozumiał mojej
rozpaczy.
Przez długie miesiące płacz utulał mnie do snu. Po raz pierwszy w życiu czułam się
osamotniona. Nie miałam nikogo, z kim mogłabym porozmawiać. Tolley odeszła, chociaż
pisała do mnie kilka razy w roku, niech Bóg jej to wynagrodzi. Do dziś utrzymujemy ze
sobą kontakt. Nowa pani Daniels była intruzem. Postanowiłam walczyć z nią wszelkimi
możliwymi środkami, ale niewiele mogłam zrobić. Po dwóch latach miałam już dwóch
przyrodnich braci i przestałam być ośrodkiem zainteresowania.
Śmierć matki spowodowała, że trudno było mi znosić rzeczywistość. Nadal niezbyt
dobrze sobie z tym radzę. Zawsze mi się wydawało, że jeśli zanadto wychylę głowę,
znajdzie się ktoś, kto mi ją odstrzeli. Nie stałam się więc łatwą do prowadzenia,
posłuszną dziewczynką jaką miała nadzieję zobaczyć we mnie macocha. Wycofałam się
do świata swoich marzeń.
Często się zastanawiałam, czy fantazjowanie nie jest ucieczką wielu samotnych dzieci.
Jeśli o mnie chodzi, świat wyobraźni pełen rycerzy, dziewic, czarodziejów i złych wiedźm
pozwalał mi zapomnieć o mojej niedoli.
Żal mi teraz tej małej Emilii, która miała serce tak otwarte na uczucie miłości. Trochę
zrozumienia ze strony ojca lub macochy pozwoliłoby mi pogodzić się z żałobą i żyć w
realnym świecie, zamiast w kraju fantazji. Oni jednak uważali za swój obowiązek
tłumienie wszelkich objawów „niestosownych” uczuć.

Nauczyłam się nienawidzić ojca i macochę. Ta nienawiść mnie zżerała. Czułam, jak

spopiela mi serce. Gdybym wtedy mogła wyrazić swoje uczucia, gdyby ktoś mnie chciał
zrozumieć... ale nie mogłam na to liczyć. Odgrywałam się więc na moich przyrodnich
braciach, szczypiąc ich mocno, kiedy nikt nie widział. Ich okrzyki bólu były balsamem dla
mojego zbolałego serca Potem czułam się winna i nienawidziłam ich za to, że wywołują

4

we mnie takie uczucie. I tak to się działo.
Wydaje mi się czasem, kiedy budzę się w środku nocy, że to właśnie ta nienawiść
ściągnęła na mnie pomstę w postaci Balquiddera.
Kiedy byłam nasto1atk zaczytywałam się powieściami pani Radcliffe, Mnichetn pana
Lewisa, Zamkiem Otranto pana Walpole’a i wieloma innymi. Tam znajdowałam to
wszystko, za czym tęskniłam.
W wieku czternastu lat sama zaczęłam pisać powieści gotyckie. Mogłam wreszcie
organizować świat wedle własnych życzeń. Moje bohaterki zwykle miały niebieskie oczy;
moje własne oczy były szare z żółtymi plamkami — jeden z moich przyrodnich braci
powiedział, że są koloru mgły. Miałam długie, proste, jasnokasztanowate włosy, które
musiałam zaplatać na noc, aby następnego dnia układały się w fale. Byłam nieduża, do
szesnastu lat płaska jak deska, a nawet później nie byłam zbyt dobrze pod tym
względem wyposażona przez naturę. Miałam zbyt szerokie usta i za duży nos. Jest więc
rzeczą oczywistą, że moje bohaterki miały usteczka jak pączek róży, klasyczne nosy i
figury, których nie powstydziłaby się sama Wenus.
Dlaczego tak dużo o tym piszę? Chcę dać wam jakieś wyobrażenie swojej osoby w
tamtych czasach, a jednocześnie zwlekam z rozpoczęciem właściwej opowieści.
Ponieważ prawda jest taka, że boję się powracać myślą do pana Balquiddera. Nawet
teraz, kiedy go sobie przypomnę, dłonie mam spocone ze strachu. Był potężnym
mężczyzną. Był naprawdę ogromny i groźny.
Właśnie dzięki niemu nauczyłam się tak dobrze odmalowywać złoczyńców. Jestem w
tym prawdziwą mistrzynią. Złowieszczy Era Bartolomeo ściga moją bohaterkę, Angelinę
Mountfalcon, na przestrzeni dwóch i pół tomu. Ma żółtą cerę, czarne oczy i długie,
szponiaste palce. Pan Balquidder był bardzo gruby i miał jasnoniebieskie oczy. Mój
wydawca uważa, że postać Era Bartolomea robi wielkie wrażenie na czytelnikach,
otrzymywał w tej sprawie listy od wielu utytułowanych dam. Wracajmy jednak do mojej
opowieści.
Uwieńczeniem szaleństw mojej młodości była ucieczka ze Stephenem Kirkwallem.
Miałam wtedy szesnaście lat, a on był młodym adwokatem z Edynburga, a przynajmniej
tak o sobie mówił na pieszej wędrówce wakacyjnej. Poznałam go w Ainderby Hall, u
swojego ojca chrzestnego, pana Beresforda, którego posiadłość oddalona była tylko o
dziesięć mil od naszej siedziby, Tranters Court. Mój ojciec chrzestny zachęcił pana
Kirkwalla do łowienia ryb w rzece, która przepływała przez jego majątek. Gościłam wtedy
u Beresfordów. Pani Beresford wiedziała, jak drażni mnie obecność macochy i chociaż
nigdy jej głośno nie krytykowała, zapraszała mnie często na kilkutygodniowy pobyt.
Myślę, że sama pragnęła mieć córkę. Potrafiła umiejętnie poskramiać moje szaleństwa, a
robiła to tak delikatnie, że czułam się u nich zupełnie swobodnie. W Ainderby Hall
spędziłam najszczęśliwsze dni mojego dzieciństwa.
Przez górną część parku przepływała malownicza rzeka. Można było na nią patrzeć ze
sztucznie utworzonego pagórka, na którym odtworzono ruiny małej budowli z
wieżyczkami. Lubiłam tam siedzieć i oddawać się marzeniom. Słyszałam, że jakiś młody
człowiek uzyskał pozwolenie na łowienie ryb w tym odcinku rzeki, i opanowała mnie
ciekawość. I tak się wszystko zaczęło.

5

Kiedy go zobaczyłam, uderzył mnie przede wszystkim jego niedbały strój. Miał długie
włosy, spadające swobodnie na zawiązaną na szyi chustkę, którą nosił zamiast krawata.
Wydał mi się bardzo przystojny. Zostawił wędkę w wodzie, obłożoną kamieniami, żeby
się nie przewróciła, a sam leżał na plecach z zamkniętymi oczami. Dla żartu rzuciłam do
wody mały kamyk, który wpadł obok spławika. Stephen poderwał się i zaczął wyciągać
wędkę. Zachichotałam.
Obrócił się szybko, rzucił wędkę i podszedł do mnie.
— To ty, mały łobuziaku.
— Leniuchu — powiedziałam. — Nie wierzę, że naprawdę masz zamiar łowić ryby.

Stephen roześmiał się. Mierzył mnie uważnym wzrokiem, a ja czułam, że się rumienię.

Miałam szesnaście lat, niecałe metr sześćdziesiąt wzrostu i na tyle już się zaokrągliłam,
że można mnie było nazwać szczupłą, a nie chudą.
— Jesteś sama? — spytał, szukając wzrokiem guwernantki.
— Mieszkam w Ainderby Hall. Pan Beresford jest moim ojcem chrzestnym.
Stephen usiadł obok mnie, oparłszy łokcie na kolanach.
— Kirkwall — powiedział. — A ty jesteś...
Nie wydawał się zakłopotany naszym niekonwencjonalnym spotkaniem, a ja, oczywiście,
gardziłam wszelkimi konwenansami. Dlaczego nie mielibyśmy odezwać się do siebie,
zanim nas sobie przedstawiono? Niecierpliwiły mnie takie staroświeckie formalności.
Sama potrafiłam się zaprezentować.
— Panna Daniels.
Spędziliśmy wspólnie cały ranek, a kiedy się rozstawaliśmy, dał mi do zrozumienia, że
następnego dnia przyszedłby również łowić ryby, gdybym ja też tu była. W jego oczach
wyczytałam „przyjdź, proszę” oraz że miły jest mu mój widok. Od śmierci mamy był
pierwszą osobą która traktowała mnie jak kogoś ważnego.
Nie wątpiłam w jego podziw ani szczerość. Nie mówiłam nikomu o naszych spotkaniach.
Wkrótce się zakochałam. Dokładnie pamiętam tę chwilę. Siedzieliśmy na trawie. Stephen
plótł wianek ze stokrotek, a ja rzucałam kamyki do wody. Rozmawialiśmy o jakichś
głupstwach. Czułam się szczęśliwa, tego ranka świat miał szczególny urok. Obrócił się i
włożył mi wianek na głowę. Nasze oczy się spotkały. Cały wszechświat zamarł. Zalała
mnie fala gorąca, zabrakło mi tchu. Stephen uśmiechał się łagodnie. Odwróciłam głowę i
nadal wrzucałam kamyki do rzeki. Nie do końca wiedziałam, co się wydarzyło, ale byłam
pewna, że wszystko uległo zmianie.
Spotykaliśmy się nadal, kiedy wróciłam do domu, do Tranters Court. Pan Beresford, nie
podejrzewając zdrady, polecił Stephena mojemu ojcu, który z kolei zaprosił go do
łowienia ryb w naszej posiadłości. Tutaj Stephen przestał nawet udawać, że łowi.
Spacerowaliśmy, nad rzek pod osłoną drzew, i rozmawialiśmy, trzymając się za ręce.
Zwierzyłam mu się ze wszystkich swoich trosk.
— Nie będziesz przynajmniej musiała borykać się z brakiem pieniędzy — powiedział
Stephen.
Wiedziałam już, że z trudem zdobywa pieniądze, aby móc rozwinąć skrzydła w
wybranym przez siebie zawodzie. Z niekłamaną pasją roztaczał przede mną projekty

6

czynienia ludziom dobra.
— Dostanę po matce osiem tysięcy funtów — powiedziałam — ale wolałabym być
biedna.
Kiedy Stephen po raz pierwszy mnie pocałował, myślałam, że umrę z zachwytu. Do dziś
pamiętam ten rozkoszny dreszcz.
A kiedy spytał: „Czy poślubisz mnie, Emmy?”, nie zastanawiałam się ani chwili.
— Tak! Tak! — zawołałam, zarzucając mu ręce na szyję.
— Taka jesteś kochana! Ale, jak wiesz, nie jesteś pełnoletnia. Będziemy musieli uciec.
Czy wystarczająco mnie kochasz, aby się na to zdecydować?”
— Jak możesz O to pytać?
Nie przyszło mi nawet do głowy, że mężczyzna, który miał jakiekolwiek poczucie honoru,
powinien był najpierw zwrócić się o pozwolenie do mojego ojca. Ja nie cierpiałam
zwracać się z czymkolwiek do ojca, wydawało mi się więc naturalne, że mój przyszły
mąż też wolałby tego uniknąć. A zresztą, po co nam było pozwolenie? Stephen mnie
kochał. Wkrótce odniesie sukces w swoim zawodzie. Będę panią samej siebie, będę żyła
z ukochanym mężczyzną i ucieknę od domowej tyranii. Jak bohaterki moich opowiadań.
Zapomniałam jednak o jednej rzeczy. W prawdziwej powieści gotyckiej bohater musi
udowodnić swoją wartość na przestrzeni trzech tomów — nie bałamuci niedoświadczonej
dziewczyny w przeciągu miesiąca. Niestety, rozsądek nie miał z tym nic wspólnego.
Rozkoszowałam się tą sytuacją. Bałam się, że Stephen może opuścić mnie pod koniec
wakacji i zostawić ze złamanym sercem. Muszę przyznać, że to wszystko miało dla mnie
pewien urok.
Nie chcę być niesprawiedliwa. Myślę, że Stephen szczerze mnie polubił. Miał swoje
słabości, ale nie był złym człowiekiem. Problem polegał na tym, że nie potrafił rozdzielić
dwóch rzeczy: luźnej obietnicy pracy, otrzymanej od przypadkowo napotkanego
człowieka, od oszałamiającego sukcesu, w jaki potrafiła to przekształcić jego wyobraźnia.
On sam tak silnie w to wierzył, że mógł każdego przekonać. Dopiero po wielu latach
nauczyłam się odsiewać te czarowne urojenia od faktów, na których się opierały.
Dowodem mojej ogromnej niechęci do macochy może być fakt, że moją pierwszą myślą,
kiedy Stephen zaproponował ucieczkę, było: „To będzie dla niej nauczka”. Stephen
wiedział, że otrzymam majątek matki, osiem tysięcy funtów. Był zrozpaczony z powodu
swojej obecnej sytuacji finansowej i obiecał, że zwróci mi pieniądze, kiedy jego sytuacja
ulegnie poprawie. Żadne z nas nie wątpiło, że nastąpi to szybko.

Wyruszyliśmy do Edynburga wynajętym jednokonnym powozikiem, kiedy cała rodzina

była w kościele. Przygotowania do ucieczki były szalenie ekscytujące. Chciałam być sam
na sam ze Stephenem, cieszyłam się, że będę mogła doświadczyć intymnych przeżyć, o
czym marzyłam, a jednocześnie bałam się, że zostanę przyłapana. Wzięłam tylko jedną
małą walizkę i biżuterię mojej matki. Moje przyszłe życie miało być, oczywiście,
nieustającym pasmem szczęścia. Nie miałam pojęcia, za jaką cenę wynajmuje się
powozy, i nigdy nie zastanawiałam się nad tym, skąd się bierze pieniądze.
Podczas ucieczki na północ Stephen zachowywał się nienagannie. Jego powściągliwość
wzmagała tylko mój zapał. Starałam się wykorzystać każdą okazję, aby go całować i

7

obsypywać pieszczotami, ale on tylko uśmiechał się i delikatnie mnie odsuwał.
— Jesteś namiętną dziewczyną — powiedział, obdarzając mnie lekkim pocałunkiem —
ale musisz jeszcze zaczekać.
Zgodnie z wszelkimi wymogami etykiety, umieścił mnie u pewnej szacownej wdowy na
czas, kiedy szukał dla nas mieszkania i czynił przygotowania do ślubu.
— Myślałam, że masz dom — powiedziałam.
Byłam zdziwiona, ponieważ mówił mi o nowoczesnym domu w nowej dzielnicy miasta.
— Ten dom należy do przyjaciela — odparł, marszcząc brwi. — Zresztą i tak nie byłby
dla nas odpowiedni.
Och, pomyślałam tylko. Mówił, jakby to był jego dom, ale pewnie źle go zrozumiałam.
— Znalazłem dla nas mieszkanie na Cant”s Close. Jest mniejsze niż to, w jakim
chciałbym z tobą zamieszkać, Emmy, ale kiedy tylko stanę na nogi, możemy się
przeprowadzić. To nie potrwa długo. Będzie ci się tam podobać, w pokojach jest dębowa
boazeria.
— Na pewno je polubię.
Zaczęłam w to powątpiewać już w chwili, kiedy zobaczyłam ulicę. Cant”s Close był
wąskim, ciemnym, brudnym zaułkiem pomiędzy High Street a Cowgate, którego
środkiem płynął cuchnący rynsztok. Domy były pochylone ze starości. W powietrzu
unosił się zapach moczu, piwa i zepsutego mięsa. Z otwartych okien zwisało na drągach
przybrudzone sadzą pranie. Nie śmiałam spojrzeć na Stephena. Czy to tutaj miał być
nasz dom?
W połowie zaułka znajdował się większy dom, z wejściem ozdobionym kolumnami, na
których stały duże kamienne urny. Nad drzwiami wyryty był herb. Szerokie, kręcone
schody prowadziły na pierwsze piętro, gdzie mieliśmy mieszkać. Tak jak mówił Stephen,
pokoje były wyłożone dębową boazerią i niegdyś musiały być bardzo ładne. Pamiętam
jeszcze skurcz żołądka, jaki odczuwałam, kiedy byliśmy oprowadzani przez właścicielkę,
ale nic nie mówiłam. Nie wiedziałam, co powiedzieć, i nie chciałam zbyt wiele myśleć. To
tylko tymczasowe mieszkanie, przypominałam sobie. Wkrótce się stąd wyprowadzimy.
Wzięliśmy ślub w kaplicy katedry St. Giles 13 września 1805 roku.
Moja noc poślubna była koszmarem. Kiedy nadszedł ten moment, byłam spięta i
przerażona, uleciała cała moja poprzednia skwapliwość. Stephen wydał mi się nagle
obcym mężczyzną.
— Rozsuń nogi, Emmy — powiedział rozkazującym tonem.
— Czy nie możemy jeszcze trochę zaczekać? — szepnęłam, szukając u niego otuchy.

— Daj spokój. Przecież chcesz być kobietą.

Oddychał ciężko i coraz silniej mnie trzymał.
To wszystko trwało tak długo. Nie zwracał uwagi na to, że płakałam z bólu i strachu, a
kiedy już było po wszystkim, osunął się na mnie i zasnął. Następnego ranka zbudziłam
się z uczuciem smutku i rozczarowania tak silnym, jakiego nigdy przedtem nie doznałam.
Stephen przeprosił mnie. Mówił, że poniosła go namiętność. Wybaczyłam mu. Ale
chociaż bardzo się starałam wmówić sobie, że wszystko jest w porządku, wiele się
zmieniło.

8

Rano napisałam do ojca, aby go zawiadomić, jak bardzo jestem szczęśliwa.
Ojciec nie pozwolił nam skorzystać nawet z odsetek, jakie przynosił mój majątek. Napisał
mi, że moje pieniądze są w zarządzie powierniczym i tam pozostaną, dopóki nie skończę
dwudziestu pięciu lat. Sytuacja byłaby inna, gdybym wyszła za mąż za jego zgodą.
Ponieważ tego nie zrobiłam, on nie ma zamiaru udostępnić moich pieniędzy mojemu
mężowi nawet na dzień wcześniej, niż będzie musiał to zrobić. Reszta listu była
przepojona wrogą dezaprobatą i lodowatym dystansem. Odczuwałam fizyczne
cierpienie, czytając te słowa. Ten list zapisał się w moim umyśle jak koszmar senny.
— Dwadzieścia pięć! — zawołał Stephen, kiedy odczytałam mu tę część listu, która
dotyczyła mojego majątku. — Nic mi o tym nie mówiłaś.
Zaczął chodzić po pokoju, zaciskając na przemian dłonie. Wyraźnie zbladł..
— Nic o tym nie wiedziałam — usprawiedliwiałam się. — Ale czy to ma jakieś znaczenie,
Stephen? Przecież masz obiecaną pracę. Damy sobie radę, prawda? Zobaczysz, jaką
będę dobrą gospodynią. -

— To się nie spodoba Balquidderowi.

Nie mogę już uniknąć tematu Archibalda Balquiddera. Trudno mi oddzielić to, co wiem
teraz, od tego, co wiedziałam wtedy. Ale od samego początku nie lubiłam go i wzbudzał
we mnie strach. Był najlepszym przyjacielem mojego męża. Stephen miał w stosunku do
niego zobowiązania, których nie rozumiałam, jednak z tego, co mówił., wynikało, że były
one poważne.
Pierwsza rzecz, jaka się rzucała w oczy, to to, że pan Balquidder był bardzo gruby. Miał
okrągłą, świecącą twarz, a wśród fałdów tłuszczu błyszczały niebieskie, świńskie oczka.
Miał też bardzo małe usta, czego osobiście nie lubię u mężczyzn, i rozsiewał zapach
pomady różanej. Właściwie można powiedzieć, że śmierdział tą pomadą. Wydawało mi
się czasem, że chce w ten sposób zabić swój okropny zapach.
Ubierał się bardzo niechlujnie. Ubranie miał zwykle poplamione tłuszczem i resztkami
jedzenia. Nic dziwnego, biorąc pod uwagę jego maniery przy stole. Wchodził do naszego
mieszkania z miną właściciela i stawał tyłem do kominka, podnosząc do góry marynarkę,
aby ogrzać siedzenie.
— Dobry Boże, człowieku, nie mogłeś sobie znaleźć dziewuchy trochę bardziej przy
kości, zamiast tego chudzielca? — zapytał Stephena, kiedy po raz pierwszy mnie
zobaczył.
Niby miało to zostać powiedziane na osobności, ale przeznaczone było również dla
moich uszu. Sposób, w jaki się śmiał, dał mi do myślenia. Zaczęłam się zastanawiać, czy
Stephen nie mówił mu o moich niezadowalających postępach łóżkowych.
Uważałam, że jest odrażający. To jeszcze nie wszystko. Serce podchodziło mi do gardła,
kiedy znajdowaliśmy się w jednym pokoju. Bałam się go, chociaż nie chciałam się do
tego przyznać. Jak mogłam czuć strach przed człowiekiem, który był najbliższym
przyjacielem mojego męża? Starałam się widzieć w nim po prostu ekscentryka, ale to
mnie nie uspokajało.
Myślę, że od razu wyczułam w nim człowieka, który jest gotów usunąć każdego, kto
stanie mu na drodze.

9

Wyraźnie nie lubił kobiet, a ja nie mogłam zrozumieć dlaczego. W jego obecności
wydarzały się przedziwne rzeczy. Kiedyś, przez przypadek, wylał mi na rękę wrzącą
herbatę. Innym razem stanął mi na stopę tak mocno, że przez tydzień nie mogłam
chodzić. Nigdy mnie nie przeprosił.
— Jestem mu winien pięć tysięcy funtów, Emmy — wyznał mi Stephen pewnego
wieczoru, w kilka dni po otrzymaniu przeze mnie listu od ojca.
Pięć tysięcy funtów! To była olbrzymia suma pieniędzy. Co on z nimi zrobił?
— Oczywiście, wszystko mu oddam. Pracujemy teraz z Jamiem Kinrossem nad tym
nowym projektem. Ale w tej chwili sprawy nie wyglądają dobrze.
Jaki projekt? Nie miałam pojęcia..
— Pan Balquidder pożyczył ci pięć tysięcy funtów?
Byłam młoda i niedoświadczona, ale nawet ja wiedziałam, że na taką sumę musiał żądać
jakiegoś zabezpieczenia. Ponownie odczułam skurcz żołądka.
— Czy pożyczyłeś te pieniądze pod zastaw mojego majątku?
Stephen odwrócił wzrok.
— Stephen; kocham cię. Wszystko, co posiadam, należy również do ciebie, ale...
• — To tylko pożyczka, Emily. Przecież bym ciebie nie ograbił.
— Oczywiście, że nie — powiedziałam, chociaż ciężko mi było na sercu.

Stephen zdążył już zastawić kilka sztuk mojej biżuterii. Jak damy sobie radę? Pani

MacLaren, właścicielka domu, już kilkakrotnie upominała się o pieniądze.
— Czy ty w ogóle masz jakieś pieniądze? — spytałam.
— Nie martw się, Emmy — odparł Stephen. — Widzę po twojej minie, że ta Stara
Pokraka — Stephen lubił dawać” ludziom przezwiska — dręczyła cię o komorne. Niech
sobie poczeka.
— Nie wyrzuci nas?
— Nonsens. Nie zaprzątaj tym sobie swojej ślicznej główki.
Miałam pięć szylingów w portmonetce. Stephen dał mi trzy funty, kiedy zastawił pierwszą
sztukę mojej biżuterii, ale to były jedyne pieniądze, jakie od niego dostałam. A od tamtej
pory zastawił kolejnych kilka sztuk. Pani MacLaren miała nam dawać wieczorny posiłek,
ale jej tłuste gulasze były zupełnie niejadalne. Zwykle ograniczałam się do gorącego
placka, który kupowałam na ulicy, lub chleba z serem. Stephen przeważnie jadał z
przyjaciółmi na mieście.

Chciałabym teraz opisać lokal, w którym mieszkałam przez osiem lat mojego

małżeństwa. Dopóki nie uciekłam.
Mieliśmy dwa pokoje i maleńki schowek pod schodami. W pierwszym pokoju była
boazeria, piękny dębowy kominek, ładna sztukateria na suficie i duże okno, które
wychodziło na Dickon”s Close. Meble pamiętały lepsze czasy, ale były jeszcze w dobrym
stanie. Nasza sypialnia była również wyłożona dębową boazerią, a łóżko wsparte na
czterech pięknie rzeźbionych kolumienkach i osłonięte z lekka wystrzępionymi
zasłonami. W jakiś sposób podobał mi się ten spłowiały przepych. Myślałam wtedy o
bohaterkach pani Radcliffe. To miejsce byłoby dla nich odpowiednie. Posunęłam się

10

nawet do tego, że zaczęłam opukiwać boazerię, mając nadzieję znaleźć ukryte schody
czy też jakąś skrytkę. Naturalnie, niczego nie znalazłam.
Obowiązkiem Jeanie, służącej właścicielki, było sprzątanie naszego mieszkania, ale nie
bardzo się do tego przykładała. Codziennie rano zostawiała na podeście pusty kubełek,
a ja wylewałam do niego nieczystości. Potem Jeanie zabierała kubełek, aby wylać go do
rynsztoka. Kiedy zalegaliśmy z czynszem, natychmiast odbijało się na to obsłudze.
Nasze pojemniki na węgiel były puste albo znajdowaliśmy tam małe, wilgotne kawałki,
które dawały więcej dymu niż ciepła.
Duma powstrzymywała mnie od powiadomienia rodziny o mojej sytuacji.
Perswadowałam sobie, że wszystko zmieni się na lepsze, kiedy Stephen dostanie
odpowiednią pracę. Nie chciałam się przyznać, że popełniłam okropny błąd.
Zachorowałam. Piersi bolały mnie od kaszlu, wysuszona skóra pękała mi z zimna i
krwawiła.
Nie wiem, co Stephen robił całymi dniami. Wychodził rano, żegnając mnie wesoło.
— Cześć, Emmy. Uważaj na siebie i trzymaj się ciepło. Nie daj się tej Starej Pokrace..
Po chwili słyszałam, jak zbiegał ze schodów, zaczepiając po drodze Jeanie. Nazywała ją
czarnoskórą panienką. Ale Jeanie traktowała jego słowa jak komplement, czego się
mogłam domyślać, słysząc jej odpowiedzi. Stephen był zaangażowany w jakiś niezbyt
czysty interes, a ja wiedziałam już, że nie należy się o nic dopytywać. Od czasu do czasu
dawał mi gwineę i robiłam, co mogłam, aby starczyło nam na przeżycie.
To biedne popychadło, Jeanie, okazało się moim zbawieniem.. Pewnego ranka zastała
mnie pogrążoną we łzach. Tak bardzo bolała mnie popękana skóra.
Podeszła do mnie i poklepała po plecach swoją spracowaną ręką.
— Nie ma co płakać. Może przynieść pani trochę brandy?
— Och, Jeanie — wyjęczałam. — Czy w Edynburgu zawsze jest tak zimno? Chyba już
nigdy nie będzie mi ciepło.
— Pani MacLaren uważa, że powinni jej państwo coś zapłacić.
— Przypomnę o tym mężowi — powiedziałam z ciężkim westchnieniem.
— Mężczyźni! — parsknęła Jeanie. — Gdybym ja miała wasze możliwości, lepiej bym
sobie radziła.
— Tak? A co byś zrobiła, Jeanie?
Byłam zdumiona, ponieważ nie przychodziło mi do głowy, że mogłaby żywić jakieś
ambicje.
— Umiałabym czytać i pisać, a wtedy mogłabym dostać lepszą pracę.
Zerwałam się z krzesła, zapomniawszy o bólu.
— Nauczę cię czytać i pisać.
Potrzebowałam jakiegoś zajęcia. Jedyną rzeczą jaką robiłam, było cerowanie i
przyszywanie guzików, a w dodatku nie umiałam i nie lubiłam cerować. Natomiast z
powodzeniem mogłam uczyć czytania i pisania.
Naturalnie, źle się do tego zabrałam. Byłam zbyt ambitna, chciałam wprowadzić swoją
uczennicę w uroki poezji, ale rycerze i piękne damy nudzili ją. Lubiła za to mrożące krew
w żyłach opowieści o morderstwach — im bardziej okrutne, tym lepiej. Zobaczyłam, że
jeśli mam ją nauczyć czytać, to przede wszystkim muszę brać pod uwagę jej

11

zainteresowania i cierpliwie posuwać się krok po kroku.
Kiedy Jeanie nauczyła się alfabetu, przyniosła zniszczony egzemplarz „Newgate
Calendar”, z którego odczytywałyśmy historie potwornych zbrodni i opowiadania o
ostatnich chwilach osób skazanych na śmierć. Jeanie łapczywie pochłaniała te
opowieści.
— To wspaniałe! — wołała.
Lepiej czytała, niż pisała, ale po pewnym czasie potrafiła przynajmniej zrobić listę
zakupów.
Za to teraz mój pojemnik na węgiel był zawsze pełny. Jeanie nauczyła mnie również, jak
należy sprzątać. Pod jej kierunkiem zrobiłam też politurę do mebli z oleju lnianego,
terpentyny, octu i alkoholu. Zabrałam się do czyszczenia dębowej boazerii i naszego
orzechowego łoża. Zajęło mi to długie tygodnie, ale wreszcie miałam zajęcie, nie było mi
zimno, a moje samopoczucie poprawiło się. Pierwszy raz w życiu zetknęłam się z ciężką
pracą. Pani Chase byłaby ze mnie dumna.

Pewnego dnia, w lutym 1807 roku, kiedy skończyłam już osiemnaście lat, poznałam
drukarza, pana Iryine”a, który mieszkał na St. Peter”s Pend, niedaleko Cowgate.
Wyszłam po zakupy. Ulica była oblodzona, niosłam ciężki koszyk, poślizgnęłam się i
straciłam równowagę. Zatrzymałam się, aby złapać oddech, i zaczęłam przyglądać się
dziwnemu, staremu domostwu. Była to naprawdę wiekowa budowla, z fasadą wyłożoną
drewnem. Każde kolejne piętro wystawało poza obręb niższego. Niewielkie okienka
składały się z małych szybek, łączonych ołowiem. Zewnętrzne schody prowadziły do
bogato zdobionych drzwi, nad którymi widniał napis: FABER QUISQUE SUAE
FORTUNAE.
Dowiedziałam się później, że ten łaciński napis oznaczał „Każdy jest kowalem własnego
losu”. Jak bardzo ten zwrot odnosi się do mnie, pomyślałam.
Usłyszałam odgłos upadku i okrzyk bólu. Jakiś starszy mężczyzna upadł, uderzając
głową o słupek do przywiązywania koni. Szybko podbiegłam do niego. Wydawał się
oszołomiony i miał już wielkiego guza na głowie. Poranił sobie również ręce na
oblodzonym chodniku.
— Dojdę do swoich drzwi — powiedział, kiedy pomogłam mu się podnieść.
— Ale pan krwawi. Odprowadzę pana do domu — zaprotestowałam, podnosząc jego
skórzaną torbę. — To książki! — zawołałam, uradowana.
— Tak, jestem drukarzem. To książki religijne, chyba nie zainteresują panienki.
— Kocham książki! — wykrzyknęłam, nie mogąc powstrzymać łez. — Kiedy wyszłam za
mąż, musiałam zostawić wszystkie swoje książki.
— Pani jest mężatką? Taka młoda panienka?
— Jestem panią Stephenową Kirkwall. Jestem mężatką od osiemnastu miesięcy.
Przeszliśmy przez ulicę i pan Iryine zaczął wchodzić na schody domu, który tak
podziwiałam.
— Pan tu mieszka! — wykrzyknęłam. — Oglądałam ten dom i usiłowałam zrozumieć

12

napis.
— To była własność pana Symsona, drukarza. Teraz jest tu inaczej.

Wskazał mi napis nad sklepem na parterze „Sprzedawca ryb” i na pierwszym piętrze

„Strzyżenie i golenie”.
— Ja mieszkam na ostatnim piętrze — powiedział. — Tam mam swoje maszyny
drukarskie. Niech pani do nas zajdzie, pani Kirkwall, żona na pewno będzie chciała pani
podziękować.
Iryine”owie byli prostymi ludźmi, prowadzącymi spokojne, pracowite życie i bardzo sobie
oddanymi. Ich meble były stare, ale widać było, że dobrze się wśród nich czują. Były
również pięknie wypoliturowane — teraz się na tym znałam — a dywan i zasłony były
misternie pocerowane.
Kiedy siedziałam u nich, pijąc herbatę z cieniutkiej porcelanowej filiżanki, poczułam nagle
taką tęsknotę za domem, że nie mogłam powstrzymać łez. Przestałam udawać. Moje
małżeństwo było katastrofą. Jak mogłam być tak nieostrożna! Zrobiłam rzecz nie do
naprawienia.
— Och, moje biedactwo! — powiedziała pani Iryine z matczyną troską w głosie.
— Przepraszam — wyjąkałam.
Gorączkowo szukałam chusteczki. Pani Iryine podała mi swoją, odstawiła na bok
filiżankę i pozwoliła mi się swobodnie wypłakać. Zwierzyłam im się ze wszystkiego —
mówiłam o niechęci, jaką odczuwała do mnie macocha, o chłodnym traktowaniu mnie
przez ojca i o mężu, któremu niezbyt dobrze się układa. Nie mogłam się zdobyć na to,
aby powiedzieć im, jak bardzo rozczarowało mnie małżeństwo, o mojej samotności i
strachu przed tym, co będzie dalej.
— Nie chcę narzekać — powiedziałam, prostując się na krześle i wycierając oczy. —
Wiem, że muszę ponosić konsekwencje swojej lekkomyślności. Ale wizyta u państwa
przypomniała mi dom.

To wyznanie nie do końca było prawdziwe. Nie tęskniłam za chłodnym

tradycjonalizmem Tranters Court, ale za miłą atmosferą Ainderby Hall i za Beresfordami.
Jestem istotą bez serca, pomyślałam, że od czasu zamążpójścia nie napisałam ani razu
do pani Beresford. Z jedynego nieprzyjemnego listu, jaki dostałam od ojca, dowiedziałam
się, że zarówno ona, jak i mój chrzestny ojciec byli zgnębieni faktem, że to za ich
przyczyną w moim życiu pojawił się Stephen. A ja snułam niemądre mrzonki, że napiszę
do nich, kiedy Stephen zdobędzie pozycję w świecie. Wtedy przekonają się, że
dokonałam słusznego wyboru.
Dom Iryine”ów stał się dla mnie bezpiecznym azylem, dzięki nim potrafiłam zachować
psychiczną równowagę. Pan Iryine dał pierwszą próbę mojego pisarstwa do druku.
Napisałam dla szkółki niedzielnej opowiadanie o beztroskiej Marjorie, która podarła
modlitewnik matki, aby zakręcić papiloty, i omal nie poszła za to do piekła. Naturalnie,
ponieważ to była opowieść z morałem, Marjorie musiała odczuć skruchę, pozwoliłam jej
jednak mieć trochę przyjemności z niewłaściwego zachowania. Pani Iryine uznała, że
jest to wartościowa literatura, i przekonała męża, aby opublikował moją historyjkę wraz z

13

odpowiednimi ilustracjami. Dostałam trzy gwinee, a książeczka dobrze się sprzedawała.
Ja zawsze trzymałam stronę Marjorie i często się zastanawiałam, czy moi młodzi
czytelnicy nie mieli o niej takiego samego zdania.
Pochwaliłam się swoim sukcesem Stephenowi i było to nierozsądne posunięcie.
Natychmiast pożyczył ode mnie owe cenne trzy gwinee.
— Chciałam zapłacić pani MacLaren — perswadowałam mu. — Zalegamy z czynszem
za sześć tygodni.

— Emmy, zwrócę ci te pieniądze. — Stephen był zniecierpliwiony. — Nie ma o co robić

zamieszania.
Kiedy Balquidder dowiedział się o moim sukcesie literackim, dostał ataku śmiechu.
Niech skonam, ożeniłeś się z intelektualistką! Zapędź ją do roboty. Nie żałuj bata.
Możesz żyć z jej pisaniny.
— Trzy gwinee nie wystarczą na długo — powiedział smętnie Stephen. Uśmiechnął się
jednak, zadowolony z aprobaty Balquiddera.

— Ona może pisać w tym schowku — powiedział Balquidder. — Możesz ją tam

zamykać na klucz, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Leżał w naszym jedynym fotelu, rozrzucił szeroko nogi, a brzuch wylewał mu się ze
spodni. Co chwila opuszczał rękę, aby się podrapać. Na stoliku obok fotela stało ciasto,
które pożerał, odgryzając duże kawały. Kiedy się śmiał, z ust wylatywały mu okruszki.
Byłam obecna przy tej rozmowie, ale nauczyłam się już, że nie należy się odzywać.
Siedziałam więc w milczeniu i nienawidziłam go z głębi serca. Balquidder nie lubił, kiedy
kobiety wtrącały się do rozmowy, a ja dobrze pamiętałam, że Stephen jest mu winien
owe nieszczęsne pięć tysięcy funtów.
Zwykle nie wychodził przed zapadnięciem nocy. Szłam więc wcześnie spać, ponieważ
rano czekało mnie sprzątanie. Przeważnie zastawałam przelewający się nocnik i resztki
jedzenia na dywanie. Nasz drogocenny węgiel był spalony do ostatniego kawałka.
O wykorzystaniu schowka myślałam już od kilku tygodni. Było tam pełno rupieci, których
pani MacLaren nie chciała wyrzucić ani usunąć. Kiedy nie było jej W domu, wyniosłyśmy

razem z Jeanie wszystko na strych. Wybieliłam ściany, kupiłam używane biurko i

dywan i założyłam zamek w drzwiach. Nie chciałam, aby ktokolwiek tam zaglądał,
ponieważ postanowiłam zająć się gotyckim romansem, który zaczęłam pisać jeszcze w
domu, i zobaczyć, czy uda się go sprzedać.
Po chwili wahania pokazałam go pani Iryine.
— Moja droga pani Kirkwall — powiedziała, kiedy przyszłam z następną wizytą. — Ta
pani książka! Dawno się tak nie uśmiałam.
— Śmiała się pani! To miało być śmiertelnie poważnie — zaprotestowałam.
Jednak sama też nie mogłam się powstrzymać od śmiechu. Kiedy to pisałam, byłam
jeszcze dzieckiem. Teraz doskonale zdawałam sobie sprawę z moich absurdalnych
pomysłów.
— Jednak coś w tym jest — mówiła, głaszcząc mnie po ręce. — Uważam, że powinna
pani jeszcze raz to napisać. Takie rzeczy bardzo dobrze się teraz sprzedają. Pan Iryine

14

nie zajmuje się tego typu literaturą, ale wiem, że zna w Londynie wydawcę, do którego
mógłby panią skierować.
Wybrałam sobie pseudonim. Przestawiłam litery swojego panieńskiego nazwiska, Emilia
Daniels, i wyszedł z tego Daniel Miller. Jego pierwsza książka, wydana przez Robinson 8
Robinson, Paternoster Row, Londyn, pod tytułem Zamek Apollinari cieszyła się
umiarkowanym powodzeniem. Sprzedałam swoje prawa autorskie za pięćdziesiąt gwinei.
Te pieniądze całkowicie odmieniły moje życie. Po raz pierwszy poczułam, że do pewnego
stopnia panuję nad swoją przyszłością. To honorarium okazało się później niesłychanie
przydatne. Kiedy ukazało się drugie wydanie mojej książki, pan Robinson okazał się
dżentelmenem i przysłał mi kolejne dwadzieścia pięć gwinei. Za następną książkę,
Fatum rodu Ansbach, dostałam sto gwinei. Te pieniądze oraz honoraria za opowiadania
dla szkółki niedzielnej pozwalały mi utrzymywać nasz dom na skromnej, ale Przyzwoitej
stopie. Nie powiedziałam mężowi o Danielu Millerze. Jeśli dziwił go fakt, że dajemy sobie
radę, to nic na ten temat nie mówił. Zresztą on traktował pieniądze w myśl powiedzenia
„łatwo przyszło, łatwo poszło”. Prawdopodobnie w ogóle się nad tym nie zastanawiał.
Pewnego wieczoru, na początku 1808 roku, usłyszałam rozmowę mojego męża i
Balquiddera. Miała ona mieć daleko idące konsekwencje.
Przyszli razem. Wiedziałam od razu, że będą siedzieć całą noc. Byłam zaziębiona i
położyłam się do łóżka. Zostawili drzwi szeroko otwarte i nie zniżyli nawet głosu.
— To wszystko przez ten cholerny projekt ustawy na rzecz zniesienia niewolnictwa —
mówił Balquidder. — Co ten parlament sobie wyobraża? Kupcy zbankrutują, upadnie
handel. Jeśli my przestaniemy handlować niewolnikami, będą to robić Hiszpanie i
Portugalczycy. No i, oczywiście, Amerykanie.
Słyszałam, jak splunął do kominka.
— Zainwestowałeś w to pieniądze?
— Naturalnie. Mam dwa statki do przewozu niewolników i, do diabła, potrzebuję
pieniędzy. Mam przecież plantację w Dcmerara. Chcę się przestawić na uprawę trzciny
cukrowej, a to wymaga dużych inwestycji. Poza tym potrzebuję czarnuchów do pracy.
Nie ma sensu zajmować się ich hodowlą. Żeńskie czarnuchy nie są wystarczająco
płodne i trzeba zbyt długo czekać, aby był jakiś pożytek z ich bachorów. Przynajmniej
dwanaście lat, a i tak połowa z nich będzie żeńskimi czarnuchami. Mówię ci, Stephen,
robi się niedobrze.

— Nie można tego jakoś obejść?

— Tak — powiedział Balquidder z ustami pełnymi jedzenia.
Wszystko przewidziałem. Teraz rejestruję moje statki w Lizbonie i będę musiał prowadzić
handel za pośrednictwem Brazylii, ale to jest cholerne zawracanie głowy. Mogę kupować
niewolników w Brazylii, ale trzeba ich przewieźć do Demerara, a oni umierają w czasie
podróży albo dostają szkorbutu i do niczego się nie nadają. Do zeszłego roku brałem ich
prosto z Afryki Zachodniej. Mogłem wybrać tych, którzy zdrowi dojadą na miejsce, a
słabszych sprzedać od razu.
— Czy rejestrowanie statków do przewozu niewolników w Lizbonie nie jest sprzeczne z
prawem?

15

— Są sposoby, aby obejść prawo — roześmiał się Balquidder. Usiadłam na łóżku,
zapominając o swoim zaziębieniu. Balquidder był wmieszany w handel niewolnikami?
Uważnie śledziłam projekt ustawy przeciwko niewolnictwu i często dyskutowałam na ten
temat z państwem Iryine. Pan Iryine był zagorzałym stronnikiem Stowarzyszenia na
rzecz Zniesienia Niewolnictwa.
Podejrzewam, że moje uczucia dla Afrykanów, którzy wpadli w ręce handlarzy
niewolników, były raczej romantycznej niż humanitarnej natury, ale wszystko się we mnie
burzyło na samą myśl o niewolnictwie. Kiedy byłam dzieckiem, mama zabrała mnie w
odwiedziny do swojej przyjaciółki, która przyjechała do wód leczniczych w Harrogate.
Usługiwał jej czarny chłopiec. Byłam nim zafascynowana. Miał około ośmiu lat, mniej
więcej tyle co ja, a jego skóra miała kolor wypolerowanej śliwki. Miał duże, brązowe oczy
i najbielszy uśmiech, jaki w życiu widziałam.
Jego pani często go pieściła. Nosił zdobione złotem szkarłatne spodnie i taką samą
kurtkę oraz złotą czapeczkę. Dopiero po pewnym czasie zauważyłam złotą obrożę, na
której było wyryte jego imię, „Caesar”. A Poniżej: „ Własność pani Wells z Camworthy
Park, hrabstwo Somerset”.
Byłam Potwornie zaszokowana On widział wyraz mojej twarzy. Przez parę sekund
patrzyliśmy na siebie, a potem jednocześnie odwróciliśmy wzrok. Nie spojrzał na mnie do
końca naszych odwiedzin.
- Tak, kochanie — tłumaczyła mi później matka. — To na pewno jest bardzo smutne, ale
nie zapominaj, że on został zabrany z okropnego pogańskiego kraju i jest teraz w
pięknym domu pomiędzy chrześcijanami
Rozmowa mojego męża z Balquiddere przypomniała mi Caesara i mój Ówczesny ból i
gniew. Ale oni zmienili temat.
— Potrzebuję tych pieniędzy, Stephen. Napisz do starego Danielsa i wyperswaduj mu,
aby przekazał Emilii jej pieniądze. Już przeszło dwa lata jesteście małżeństwem, to
chyba dosyć.
Nie cierpiałam, kiedy mówił o mnie per Emilia. Nie miał prawa mówić mi po imieniu. Ale
on traktował wszystkich w ten sam sposób Początkowo myślałam, że to jakiś rodzaj
demokratycznego radykalizmu, dopóki się nie zorientowałam że był to wyraz pogardy.
Nikt, nawet Stephen, który uważał go za swojego przyjaciela, nie zwracał się do niego
per Archie czy też Archibald
Nie chciałam, aby moje pieniądze zostały przeznaczone na statki do przewozu
niewolników, ale jak mogłam temu przeciwdziałać? Kilka razy zaczynałam pisać list do
ojca, lecz nie mogłam zmusić się do tego, aby choć w części odsłonić przed nim nasze
bardziej niż skromne bytowanie. Nie chciałam, by macocha triumfowała

Postanowiłam napisać do mojego ojca chrzestnego i kochanej pani Beresford. Oni

zawsze byli dla mnie dobrzy. Opiszę panu Beresford zaangażowanie Balquiddera w
handel niewolnikami, a on poradzi ojcu, aby nie oddawał moich pieniędzy.
Prawdopodobnie mój ojciec i tak by tego nie zrobił, ale nie mogłam ryzykować.
Gdybym wtedy wiedziała, do czego to doprowadzi, jakie nieszczęście sprowadzę na
Beresfordów — chociaż nie ze swojej winy — czy napisałabym ten list? Teraz nie ma się

16

już nad czym zastanawiać. Co się stało, to się nie odstanie. Miałam dobre intencje.
Balquidder nie będzie kupował statków do przewozu niewolników za moje pieniądze.
Napisałam list, a przyjaciel pana Iryine”a podjął się ofrankowania go i wysłania.
Zakończyłam list prośbą o przebaczenie:
„Teraz rozumiem, jak bardzo byłam bezmyślna i jak mało ceniłam sobie Waszą dobroć.
Wiem, że moje postępowanie musiało Wam przysporzyć wiele smutku i szczerze tego
żałuję. Kamień spadłby mi z serca, gdybyście napisali do mnie choćby jedną linijkę, że
mi wybaczacie”. Pan Iryine zgodził się, aby jego adres posłużył mi jako poste restante.
Nie chciałam, aby Stephen dowiedział się o tej korespondencji.
Wiedziałam, że Balquidder nękał Stephena w sprawie moich pieniędzy jeszcze wiele
razy.
— Zrób jej dziecko — usłyszałam kiedyś. — Posłuż się swoim fiutem. Stary Daniels nie
odmówi pieniędzy dla wnuka.
Ale ja nie urodziłam dziecka. Miałam dwa poronienia, po czym Stephen stracił mną
zainteresowanie. Opłakałam moje utracone dzieci. Zawiodłam nawet w tej dziedzinie,
która jest najważniejszym obowiązkiem kobiety. Wstawiłam łóżko do mojego małego
gabinetu i zwykle tam spałam. Nie wywołało to żadnej dyskusji, więc odczułam ulgę.
Nadal uważałam całą tę sprawę za dość obrzydliwą, ale poddawałam się, ponieważ to
należało do obowiązków żony. Jednocześnie czułam się oszukana, chociaż sama nie
wiedziałam dlaczego. Nie wyobrażałam sobie, jak Angelina, czy też inna moja bohaterka,
poradziłaby sobie z prozą małżeńskiego pożycia. Ale im to nie groziło. Zostawiałam je
przy ołtarzu, kiedy słońce rzucało złociste promienie przez kolorowe szyby kościoła, i
pisałam FINIS.
Niebawem zrozumiałam, że Balquidder miał zamiar napisać FINIS pod moim własnym
życiem.

2

Czytając ponownie pierwszy rozdział mojej opowieści, zdałam sobie sprawę, że

przedstawiłam swoje życie w tak czarnych barwach, że wygląda ono na katastrofę. W
pewnym sensie tym było. Zamieniłam wygodny dom i ustaloną w świecie pozycję na
nieudane małżeństwo i mieszkanie na brudnej, śmierdzącej ulicy. Stephen nie stronił od

17

hazardu i ostatnia sztuka biżuterii mojej matki znalazła się w lombardzie. Miałam bardzo
niewiele pieniędzy i lękałam się o przyszłość. Dwa pierwsze lata mojego małżeństwa
były rzeczywiście bardzo trudne. Nie miałam o niczym pojęcia.
Uczyłam się jednak. Mogę teraz stwierdzić, że kiedy minęły te dwa trudne lata,
przestałam być nieszczęśliwa. Nauczyłam się żyć tak jak ubodzy, oszczędzać i obywać
bez wielu rzeczy. Potrafiłam nakłonić pochlebstwami panią MacLaren, aby zaczekała
jeszcze jeden tydzień na zapłatę czynszu. Umiałam już rozpalać ogień za pomocą kilku
wilgotnych patyków i niewielu kawałków węgla, a także targować się przy ulicznych
straganach. Znałam też kilka przekleństw co w tym sąsiedztwie było

nieuniknione. To nowe słownictwo przeważnie pozostawało nie wykorzystane, chociaż

okazywało się pomocne, kiedy zaczepiali mnie pijacy na Cant”s Close. Dowiedziałam się
też, że niektóre kobiety uczestniczyły w sobotnie wieczory w pląsach, które nazywały
„giga” — o czym nigdy przedtem nie słyszałam. Rozmawiały o tym z tak zmysłowym
ożywieniem, że często się rumieniłam. Nie wiedziałam, co tracę, ale nie wydało mi się to
zbyt zabawne.
Chociaż Stephen przynosił mi czasem kilka gwinei, to ja utrzymywałam dom, co dawało
mi uczucie szacunku dla samej siebie i poważanie ze strony męża. Nauczyłam Jeanie
czytać, dzięki czemu dostała pracę w sklepie ze świecami. Fakt, że się do tego
przyczyniłam, sprawił mi wielką przyjemność. Potem uczyłam czytać nową służącą,
Eppie.
Przyjaźń z państwem Iryine dostarczała mi wiele radości. Dzięki panu Iryine miałam
pieniądze na bieżące potrzeby, nie mówiąc już O tym, że zaprotegował mnie u pana
Robinsona, wydawcy romansów Daniela Millera. Pan Iryine spełniał również funkcję
mojego bankiera, ponieważ zarabiane przeze mnie pieniądze należały według prawa do
mojego męża. Pan Iryine, który w wielu przypadkach miał bardzo konserwatywne
poglądy, był również przewidującym Szkotem, który nie mógł się pogodzić z tym, aby mój
mąż trwonił pieniądze, ciężko przeze mnie zarobione, na swoje szaleńcze pomysły. Nie
wiem, jak to rozstrzygnął W swoim sumieniu, ale wszystkie czeki wystawione na pannę.
Daniels (w interesach z panem Robinsonem używałam panieńskiego nazwiska) były
realizowane bez żadnych zbędnych pytań.

Kochana pani Beresford odpisała mi — był to niezwykle miły list. Zabrałam go ze sobą,

kiedy uciekłam z Edynburga, i mam go do dziś. Musiała się domyślić, że było mi ciężko,
ale taktownie nie poruszała tego tematu. Dostarczyła mi za to dużo wiadomości z
rodzinnych stron.
Muszę opowiedzieć wam o Beresfordach, ponieważ odgrywają oni ważną rolę w mojej
historii. Otrzymałam od nich coś bardzo cennego, czego brakowało mi we własnym
domu — poczucie bezpieczeństwa oraz własnej wartości. Pani Beresford czytała moje
opowiadania. Krytykowała błędy gramatyczne i składnię, ale również mnie chwaliła.
— Twój opis lawiny był niezwykle obrazowy — mówiła. — Okropnie się denerwowałam,
czy powóz się nie wywróci. — A po chwili dodawała: — Moja droga, jeśli piszesz o
Donnie Elwirze: „Przechodząc obok starej bramy na sztywnych nogach”, to wygląda na

18

to, że brama miała sztywne nogi! Czy mogłabyś to zmienić?
Jej krytyka nigdy mnie nie upokarzała, w przeciwieństwie do uwag, które czynił mi ojciec
lub macocha.
Miałam wielką ochotę wyjawić pani Beresford prawdę o Stephenie — jaka szkoda, że
tego nie zrobiłam. Ale ciągle jeszcze snułam niemądre marzenia o tym, jak jej będę
przedstawiać swojego męża i jak ona będzie nim oczarowana. Sama siebie
oszukiwałam, zarówno w tej, jak również w wielu innych sprawach.
Beresfordowie mieli dwóch synów, George”a i Noela. Uważałam ich za dorosłych,
ponieważ byli ode mnie dwanaście lat starsi. Pozwolono mi, jako ulubionej chrzestnej
córce, zwracać się do nich po imieniu, chociaż było to niezgodne z etykietą. Obaj mieli
niebieskie oczy i jasne włosy, ale George był bardziej przystojny. Był bardzo pewny
siebie, co jest zwykle cechą pierworodnego syna. Uwielbiałam go, kiedy byłam
dzieckiem. Do dziś pamiętam uczucie wściekłości, połączonej z zazdrości kiedy zaręczył
się z Aline Doulaincourt.
Podczas rewolucji rodzice Aline uciekli z Francji, ale wrócili tam po podpisaniu traktatu w
Amiens, w nadziei odzyskania swojej posiadłości. Uznałam ich natychmiast za
popleczników Bonapartego i z pogardy dla takiego kupieckiego podejścia do sprawy
wydałam niesprawiedliwą opinię — że Aline nie jest warta George”a, zapominając, że to
nie ona podjęła tę decyzję
Aline była brunetką miała ciemne oczy i mimo to, że w Anglii jej rodzina nie miała
pieniędzy, wyglądała zawsze elegancko. Noel i George byli w niej nieprzytomnie
zakochani. Wiedziałam, że ona woli Noela. Raz zobaczyłam, jak się całowali w odległym
zakątku ogrodu. Pamiętam, jaki szok przeżyłam, widząc kobietę i mężczyznę w
objęciach. Jego jasna głowa pochylona była nad jej ciemną, jedną rękę miał zanurzoną w
jej włosach. Z trudem przełknęłam ślinę i wycofałam się po cichu.
Jeśli ona musi mieć jednego z nich, myślałam, to dobrze, że zdecydowała się na Noela.
Po cichu zarezerwowałam George”a dla siebie. Jednak Aline, podobnie jak jej rodzice,
dobrze umiała dbać o swoje interesy. Nie było pewne, czy odzyskają majątek, a George
był dziedzicem pokaźnej posiadłości. Postanowiła zostać w Anglii i wyjść za niego za
mąż.
George i Noel uważali, ze jej kaprysy są czarujące. Wydymała usteczka, potrząsała
główką roniła łzy — chociaż bardzo przy tym uważała, aby nie mieć zaczerwienionych
oczu — albo wpadała w dziecinną złość, aby tylko postawić na swoim. Nietrudno było ją
przejrzeć.

— Proszę mi wybaczyć, madame Beresford — mówiła. — Jestem si mechante.

Doskonale mówiła po angielsku, ale wiedziała, że osiąga większy efekt, przeplatając go
francuskim.
Widzę, że znowu popadam w zjadliwy ton. Oczywiście, byłam o nią zazdrosna.
Uwielbiałam George”a z całym entuzjazmem zakochanej jedenastolatki i wiedziałam, że
Alme mnie nie cierpi. Usłyszałam kiedyś, jak nazwała mnie „workiem kości”, co dopełniło
miary goryczy.
Noel był zdruzgotany, kiedy Aline poślubiła George”a. Zaczął chodzić na długie, samotne

19

spacery, ale czasem pozwalał, abym mu towarzyszyła. Nie rozmawialiśmy wiele, a ja me
przerywałam jego milczenia. Wtedy po raz pierwszy zrozumiałam, że dorośli też mogą
być nieszczęśliwi.
— Jesteś kochaną dziewczynką, Emilio. Przykro mi, że nie jestem ciekawym
towarzystwem — powiedział kiedyś, całując mnie w policzek.
Nawet po ślubie Aline nie przestała bałamucić Noela, dając mu do zrozumienia, że
jeszcze nie wszystko stracone. Byłam na tyle niemądra, że postanowiłam powiedzieć, co
o tym myślę.
— Dlaczego pozwalasz się tak traktować? — spytałam.
Zapanowała długa cisza. Miałam ochotę zapaść się pod ziemię.
— Przepraszam cię — szepnęłam.
— Aline traktuje mnie tak, jak to zwykle robiła — odezwał się wreszcie Noel cichym
głosem. — A jak ja na to reaguję, to już jest moja sprawa.
— Ona jest bardzo ładna — wyjąkałam. — Ale nie jest dobra.
Powinna go wreszcie zostawić w spokoju, pomyślałam.
— Jesteś jeszcze bardzo młoda, kochanie —powiedział Noel, głaszcząc mnie po
policzku. — A życie nie zawsze jest łatwe.

Uśmiechnął się do mnie. Miałam ochotę się rozpłakać.

Dwa lata później Noel ożenił się z Margaret Gilbert. Jest gruba i głupia, pomyślałam.
Poza tym była w porządku. Pochodziła z dobrej rodziny i posiadała pokaźny posag (w
przeciwieństwie do Aline, która nie miała żadnego). Była uprzejma, dobrze wychowana i
nie miała własnego zdania.
George i Noel byli bohaterami mojego dzieciństwa i uważałam, że żaden z nich nie może
być szczęśliwy z żoną, którą sobie wybrał. Sądzę, że chociaż byłam szalenie
krótkowzroczna, kiedy chodziło o moje własne życie, w tym wypadku miałam rację. Nie
mogłam uwierzyć w miłość Noela do Margaret. Nie można było powiedzieć, aby to
małżeństwo zostało zbyt pochopnie zawarte, ponieważ znali się od dawna, ale był w tym
jakiś zamysł. Uważałam, że Noel zrobił to, aby uciec od niemożliwej sytuacji w domu.
Kobieta, którą kochał, wyszła za mąż za jego brata, jednak nadal nie chciała zostawić go
w spokoju.
Małżeństwo było dobrym wyjściem z tej sytuacji. Noel miał swój własny, niewielki
majątek. Jego żona miała pieniądze. Postąpił więc rozsądnie. Umieścił ją w swoim
majątku w Huntiiigtonshjre, wiedząc, że potrafi nim dobrze zarządzać, zapewnił sobie
potomka i zaciągnął się do wojska.
Trudno go było za to winić. Nie mógł znieść życia z taką miernotą umysłową. Ostatni raz
widziałam Noela na chrzcie jego syna Richarda w kaplicy w Ainderby Hall, na krótko
przed moją ucieczką z domu. Postarzał się. Miał ściągniętą, pobrużdżoną twarz. Był dla
mnie serdeczny, jak zwykle. Przekomarzał się ze mną, pytając, czy piszę trzytomową
powieść, aby współzawodniczyć z romansami pani Radcliffe.
Rzeczywiście tak byk,. Ta książka to był późniejszy Zamek Apollinari, który
zapoczątkował moją finansową niezależność, dzięki czemu mogłam, po ośmiu latach,
uciec od swojego męża.

20

— Żałuję, że wyjeżdżasz za granicę — powiedziałam.
Siedziałam przytulona do niego na kanapie. Bardzo lubiłam takie chwile, ponieważ przy
nim czułam się bezpieczna.
— Muszę jechać — uśmiechnął się Noel. — Jestem młodszym synem. Nie mogę żyć z
pieniędzy mojej żony.
Ani z nią pomyślałam w nagłym odruchu buntu.
Kiedy odszedł, podniosłam z podłogi guzik, który odpadł mu od marynarki. Zachowałam
go do dziś.
Czytając list pani Beresford, mogłam się łatwo zorientować, że nie wszystko dobrze im
się układało. Aline była bardzo rozrzutna i domyślałam się, że pani Beresford uważa ją
za pustą i bezwzględną istotę, chociaż w liście nie wyraziła żadnej bezpośredniej krytyki.
George i Aline byli bezdzietni.
Życie Noela również nie było szczęśliwe, na co niewątpliwie nie zasługiwał. W jednym z
pierwszych listów do mnie pani Beresford donosiła, że Margaret zmarła na skutek
komplikacji po urodzeniu martwego dziecka. „Noel jest teraz w Ainderby i doprowadza do
porządku sprawy Margaret. Biedny chłopak, tak źle wygląda. Nasz mały, kochany
Richard już bardzo dobrze chodzi, a największą radość sprawia mu wdrapywanie się na
kolana ojca i podskakiwanie tam do woli. Noel jest zbyt zmęczony, aby się nim cieszyć,
ale przypuszczam, że bardziej zbliży się do syna, kiedy Richard będzie starszy”.
Ta wiadomość bardzo mnie zmartwiła. Noel zawsze bawił się ze mną, kiedy byłam mała.
Pamiętam, jak nosił mnie po sadzie na barana. Był ode mnie starszy o dwanaście lat, a
kiedy byłam malutka, też na pewno wchodziłam mu na kolana. Musi się dziać coś bardzo
niedobrego, jeśli on nie zwraca uwagi na swojego małego synka. Napisałam do niego,
aby wyrazić współczucie z powodu jego żałoby, chociaż Margaret niezbyt mnie
interesowała. Ale czy temu egocentrycznemu dziecku, jakim wtedy byłam, w ogóle na
kimś zależało?
Nie miałam żadnych wiadomości od Noela. „On nie chce zostać w domu”, pisała pani
Beresford. „Wraca do swojego pułku i wkrótce popłynie do Portugalii, aby dołączyć do
armii lorda Wellingtona”
Dopiero po dwóch latach dostałam od Noela krótki list wraz z małą paczuszką.
Dziękuję Ci za twój miły list z kondolencjami kochana Emilio. Był mi wielkq pociechą
Wiem, że moja matka bardzo sobie ceni Twoje listy. Posyłam Ci mały prezent —
pamiętam, jak bardzo lubisz niespodzianki. Q sobie nie mam wiele do powiedzenia.
Piszę w namiocie, rozstawionym na pełnej kurzu równinie, gdzie rośnie tylko kilka
karłowatych dębów korkowych. W namiocie jest pełno much, a mój ordynans zajmuje się
zdejmowaniem skóry z zajqca, którego mamy mieć na kolację, i odpędzaniem much.
Beznadziejne zajęcie!
W paczuszce były dwa piękne hiszpańskie grzebienie, takie, jakie damy w tamtych
krajach wpinają we włosy — hebanowe, ozdobione macicą perłową. Nigdy nie
wspomniałam Stephenowi o tej wymianie listów, mogłam więc schować grzebienie. W
żadnym wypadku nie chciałabym, aby znalazły się w lombardzie.
W 1811 roku umarła moja droga pani Beresford, a w krótkim czasie po niej mój chrzestny
ojciec. George zawiadomił mnie o tym listownie. Natychmiast do niego. napisałam, ale w

21

odpowiedzi dostałam tylko kilka słów od Aline. Bardzo mi brakowało Beresfordów,
chociaż nasze kontakty były teraz ograniczone. Chciałam napisać do Noela, ale nie
wiedziałam, gdzie go szukać. Czułam się tak, jakby moje poprzednie życie rozpłynęło się
we mgle.
15 stycznia 1814 roku miałam skończyć dwadzieścia pięć lat i Stephen stałby się
prawnym dysponentem moich pieniędzy. To miała być spora suma. Powiększała się o
400 funtów rocznie od czasu śmierci mojej matki przed szesnastoma laty, oprócz tego
były jeszcze odsetki łączne. Chociaż arytmetyka nie była moją mocną stroną,
zrozumiałam, że początkowa suma 8000 funtów podwoiła się.
Po tym pierwszym, niemiłym liście nie miałam już żadnej wiadomości od ojca, ale byłam
pewna, że zostanę przez niego sprawiedliwie potraktowana i że zrobi wszystko, abym
otrzymała odpowiedni udział w swoich pieniądzach. Mogłabym liczyć na tradycyjną
trzecią część, czyli pięć lub sześć tysięcy funtów. Nie mogłam się jednak pogodzić z myśl
że Balquidder też dostanie moje pieniądze. Jeśli mój mąż nie płacił odsetek od swojego
długu przez te wszystkie lata, czego zresztą byłam pewna, może się okazać, że
większość mojego majątku przejdzie w posiadanie Balquiddera.
Dopiero pewnego zimowego wieczoru w 1813 roku zorientowałam się, że Balquidder
miał zakusy na kwotę znacznie większą niż 5000 funtów.
Grudzień był mroźny, zapowiadała się ciężka zima. Nawet w ciągu dnia temperatura
spadała poniżej zera, z dachów zwisały sople lodu. Często słyszałam, jak nowa służąca,
Eppie, rozbijała lód, żeby móc napompować wody.

Stephen i Balquidder siedzieli w naszym saloniku i pili. Stephen był już pijany, mówił

bardzo niewyraźnie. Balquidder nie oszczędzał naszego węgla, co chwila dorzucał do
kominka.
— Wkrótce będziesz bogaty — mówił Balquidder, nie zniżając głosu, chociaż wiedział, że
go usłyszę.
- Co?
— Bogaty. Czy nie zbliżają się dwudzieste piąte urodziny Emilii?
— Piętnastego stycznia.
— To niedługo. Czy kontaktowałeś się ze starym Danielsem?
— Tak. Chce, żeby ona dostała jedną trzecią. Słusznie. Powinna coś mieć. To przecież
są jej pieniądze, nie Danielsa. Spadek po matce.
Balquidder roześmiał się głośno. Słyszałam, jak krzesło pod nim trzeszczało.
— Ona może spaść ze schodów — zasugerował. — I skręcić kark. To się zdarza.
Roześmiał się ponownie. Słyszałam, jak wstał i podszedł ciężkim krokiem do kredensu,
aby sobie dolać wina.
— Nie macie dzieci. Jeśli te pieniądze pochodzą od jej matki, to stary Daniels ich nie
dostanie. Ty otrzymasz wszystko. Tam musiało się już uzbierać powyżej szesnastu
tysięcy.
Stephen najpierw dostał czkawki, a potem roześmiał się pijackim śmiechem.
Niewątpliwie potraktował. to jak dowcip. Balquidder ponownie zarechotał i zmienił temat
rozmowy.

22

Ja się nie śmiałam.
Do naszego mieszkania na pierwszym piętrze prowadziły zewnętrzne, kamienne schody.
Stopnie były wytarte, spadziste, a teraz w dodatku oblodzone, Drewniane poręcze były
niestabilne, a w niektórych miejscach zmurszałe. Jedno popchnięcie i mogłam znaleźć
się na ulicznym bruku ze skręconym karkiem. Gdyby to się zdarzyło w nocy, ktoś
czekający na dole mógłby łatwo dokończyć dzieła.
To nie były żarty. Balquidder pragnął mojej śmierci. Dokładnie mówiąc, chciał, żebym
skończyła dwadzieścia pięć lat i dopiero wtedy zeszła z tego świata. Wtedy Stephen
dostałby wszystkie pieniądze — wraz z moją trzecią częścią — i niewątpliwie Balquidder
szybko by się do nich dobrał.
Jeśli moje przewidywania były słuszne, zostało mi pięć tygodni życia.
Przypomniałam sobie nagle jeszcze jedno wydarzenie. Było to wiosną, mieliśmy otwarte
okno i świeżo upierzony wróbelek usiadł na parapecie. Ćwierkał cicho i machał
skrzydełkami, jakby chciał przywołać rodziców. Najwidoczniej po raz pierwszy wyfrunął z
gniazda. Miałam nadzieję, że nic złego go nie spotka.
Balquidder wszedł do pokoju i zauważył wróbelka. Podszedł do okna, złapał ptaszka i
zgniótł go w dłoni. Wydałam okrzyk przerażenia. Włożył jeszcze trzepocącego się
ptaszka do kieszeni spodni i roześmiał się głośno. Przez całe popołudnie nie mogłam
oderwać wzroku od tej drgającej kieszeni.
Kiedy stałam ze Stephenem na górze zewnętrznych schodów, odprowadzając
Balquiddera do wyjścia, zobaczyłam, jak rzucił wróbelka na bruk. Natychmiast porwał go
kot.
To wspomnienie wstrząsnęło mną. Nie miałam już najmniejszych wątpliwości, że
Balquidder jest niebezpiecznym człowiekiem. Strach był zbyt słabym słowem na
określenie mojego stanu ducha. Byłam tak przerażona, że zabrakło mi tchu w piersiach.
Mam pięć tygodni życia, myślałam, tylko pięć tygodni. Zaschło mi w gardle tak, że nie
mogłam przełknąć śliny. Co mogę zrobić? Gdzie uciec?

Nie byłam miłe widziana w Tranters Court. Ojciec nie przebaczył mi i z pewnością nie

uwierzyłby w moją opowieść. Nie mogłam go za to winić. Gdybym tam pojechała, to
sądzę, że poczucie obowiązku nakazałoby mu natychmiastowe odesłanie mnie do męża.

Nie mogłam jechać do Beresfordów. Pan i pani Beresford nie żyli, Noel był w Hiszpanii, a
nie byłabym pewnie mile widziana w domu George”a i Aline.
Pozostał tylko Londyn. Byłam tam tylko raz w życiu, kiedy wraz z matką gościłyśmy w
londyńskim domu Beresfordów, w Adelphi. Ale w Londynie był mój wydawca... oraz
Tolley.
Kiedy byłam małą dziewczynką, zawsze czytałam jej swoje opowiadania o psotnych
duszkach, smokach i pięknych księżniczkach. Tolley nie mogła się nadziwić mojej
pomysłowości, a ja uważałam ją za swoją przyjaciółkę. To ona pozwoliła mi pożegnać się
z mamą. Po śmierci mojej matki ojciec nadal wypłacał jej pobory i Tolley zamieszkała ze
swoją siostrą w Somers Town. Ona nigdy by mnie nie zdradziła.
Muszę przyznać, że czułam się jak Angelina, uciekająca przed podłym Fra Bartolomeem.

23

Pierś Angeliny falowała w chwilach niepokoju, żałowałam, że jestem pod tym względem
tak ubogo przez naturę wyposażona. Doszłam do wniosku, że łatwiej jest Znosić
nieszczęścia, kiedy jest się pięknym. Angelina kierowała się do zrujnowanego zamku, ja
miałam bardziej prozaiczną perspektywę. Zamierzałam zamieszkać z Tolley, dopóki nie
znajdę odpowiedniego mieszkania, i utrzymywać się z pisania. -
Żebym tylko zdołała dotrzeć do Londynu.
Najszybszym i najpewniejszym środkiem komunikacji był dyliżans pocztowy. Kosztował
dwa razy tyle co zwykły dyliżans pasażerski, ale był o wiele szybszy. Wiózł tylko cztery
osoby i nie brał już nikogo po drodze.
Miałam jeszcze dwadzieścia funtów z mojej poprzedniej książki oraz nowy manuskrypt,
Władczynię Sokolego Gniazda, który miał stanowić wsparcie na przyszłość.
Rano, jak to zwykle bywa, doszłam do wniosku, że wyolbrzymiam zagrożenie.
Balquidder był wyjątkowo niesympatycznym osobnikiem, ale to nie musiało oznaczać, że
planuje morderstwo. Żyjemy przecież w 1813 roku, a nie w średniowieczu. Muszę
przestać myśleć, że przebywam na stronicach jednej z moich gotyckich powieści.
Stephen wstał późno i dopiero koło południa zaczął się zbierać do wyjścia. Siedziałam w
moim gabineciku, kiedy stanął w uchylonych drzwiach.
— Wychodzę, Emmy. Nie wiem, kiedy wrócę. Mam dziś spotkanie z Jamiem Kinrossem.
Skinęłam tylko głową.
— Jeszcze coś. Dziś jest wszystko bardzo oblodzone. Uważaj, nie poślizgnij się na
schodach.
Zamknął drzwi i po chwili wyszedł z domu.
Palce tak mi zesztywniały, że nie mogłam utrzymać pióra. Serce tłukło mi się w piersi ze
strachu. Przez te wszystkie lata Stephen nigdy nie ostrzegał mnie przed żadnym
zagrożeniem, a było ich wiele podczas ciężkich zim. Dlaczego robił to teraz? Czyżby
podejrzewał niebezpieczeństwo?
Po raz drugi w życiu zaczęłam planować ucieczkę z domu. Gdy tylko Stephen wyszedł,
włożyłam płaszcz, wzięłam torebkę i szybko zeszłam na ulicę. Dowiedziałam się, że
dyliżans pocztowy odjeżdża z Edynburga co wieczór, sprzed zajazdu na Grassmarket.
Udało mi się dostać miejsce w środku dyliżansu na ten sam wieczór. Potem poszłam na
zakupy. Kupiłam chleb, ser, jabłka, małą butelkę brandy na wszelki wypadek i skórzany
pojemnik na wodę.
Dziwnie się czułam, wyciągając starą walizkę ze świńskiej skóry, tę samą z którą
uciekałam przed laty z domu. Jakże byłam wtedy naiwna! Pamiętam, że wówczas
wzięłam ze sobą najładniejszą nocną koszulę, ale zapomniałam o solidnym obuwiu. Tym
razem zapakowałam ciepłe rzeczy, mój cenny manuskrypt, pióra i dodatkowe kopie
dwóch wydanych już książek — zajmowały dużo miejsca, ale nie mogłam ich zostawić —
listy pani Beresford, krótki liścik od Noela i grzebienie. Nie miałam już biżuterii mojej
matki. Wzięłam wszystko, co mogło mi być przydatne, oraz to, co mogłoby zdradzić cel
mojej podróży.
Bardzo mi było trudno napisać cokolwiek do Stephena. o wiele łatwiej było Angelinie
wylewać swoje uczucia na papier, zanim uciekła przed Fra Bartolomeem, niż mnie pisać
do własnego męża. Co mogłam mu powiedzieć? Próby wyrażenia mojej bojaźni na

24

papierze wyglądały żałośnie, upokarzające było również Opisywanie ośmiu
nieszczęśliwych lat człowiekowi, który już od dawna o mnie nie dbał. W końcu napisałam
tylko, że odchodzę, że w nowym miejscu będę bezpieczna i że czynsz jest zapłacony do
końca grudnia. Próbowałam zmusić moje pióro do dopisku „przebacz mi”, ale nie chciało
mnie posłuchać.
Spakowałam się Pospiesznie i ukryłam walizkę w moim małym gabineciku.
Popołudnie spędziłam u Iryine”ów. Nie mogłam wyjechać nie podziękowawszy im za ich
dobroć Nie chcąc ich zanadto okłamywać, powiedziałam, że wracam do ojca, ponieważ
interesy mojego męża stały się zbyt zagmatwane. Mówiłam również, że pragnę pogodzić
się z rodziną. Poinformowałam ich także, że odjeżdżam pojutrze dyliżansem do Yorku, a
stamtąd wynajmę sobie powóz.
Zmartwili się moim wyjazdem, ale życzyli mi powodzenia. Pani Iryine podarowała mi
swoją starą mufkę.
— W tych dyliżansach jest okropny przeciąg, moja droga. Proszę wziąć tę mufkę, ja jej
nigdy nie używam.
Ucałowałam ją, jeszcze raz podziękowałam im za wszystko i wyszłam.
Stephenowi nie przyjdzie do głowy, aby ich o mnie pytać, pomyślałam. A gdyby nawet to
zrobił, otrzyma mylną informację. A ja już wtedy będę w Londynie, u Tolley.
Bałam się, że Stephen może przyjść wcześniej, chociaż wszystko wskazywało na to, że
prawdopodobnie wróci dopiero nad ranem. Nie pomyśli nawet o tym, aby sprawdzać, czy
jestem w domu. Dyliżans pocztowy odjeżdżał o szóstej i nie czekał na nikogo.
Nie wiedziałam, że wyjeżdżam z Edynburga przed najgorszą zimą jaką ktokolwiek
pamiętał. Było zimno. W świetle gazowych latarni widziałam zamarznięte kałuże. Mgła,
pomieszana z żółtawym dymem, wisiała nisko nad ziemią. Ulice były opustoszałe.
Na podwórzu zajazdu panował gwar. Cztery konie były już zaprzężone, bagaże
upychano na dachu dyliżansu. Ja postanowiłam zatrzymać walizkę przy sobie. Szybko
ładowano pocztę. Stangret tupał nogami dla rozgrzewki, jego oddech natychmiast
zamieniał się w parę. Konwojent sprawdzał bilety. Jego strzelba leżała na tylnym
siedzeniu.
— Niech pani wejdzie do środka — powiedział, kiedy pokazałam mu bilet. — Jest
okropnie zimno, a my zaraz ruszamy.

Reszta pasażerów siedziała już w dyliżansie. Był tam korpulentny mężczyzna, który

chyba jechał w interesach. Miał czarną skórzaną torbę i okutany był w długi, ciepły
płaszcz. Siedział plecami do stangreta. Naprzeciwko niego siedziała nieco spłoszona
para — przedstawili się jako pan i pani Stott. Ona była chuda i blada, a jej mąż
podenerwowany. Rozmawiali przyciszonym głosem. Korpulenty jegomość wskazał mi
miejsce obok siebie i podzielił się ze mną nakryciem na nogi.
Wymyśliłam sobie pseudonim nie na darmo byłam pisarką romansów. Stałam się panią
Miller, jadącą na spotkanie z mężem, który właśnie wrócił z półwyspu. Wiedziałam, że
kobiety nie podróżują same, a ja nie miałam ze sobą nawet służącej, więc musiałam
znaleźć jakieś wyjaśnienie.
Niepotrzebnie się o to martwiłam. Nikt nie zwracał na mnie uwagi. Mężatki, szczególnie

25

te z dużymi nosami, są właściwie niewidoczne.
Dyliżans wyjechał z podwórza zajazdu ikonie ruszyły kłusem. Widziałam przez okno
światła zamku, a po chwili zarys Góry Artura na tle wieczornego nieba. Zapowiadała się
zimna noc i byłam bardzo zadowolona, że mam futrzaną mufkę pani Iryine.
Czy żałowałam tej powtórnej, pospiesznej ucieczki? Czy w świetle poranka nie wydała mi
się niedorzeczna? Muszę stwierdzić, że nie. Byłam przekonana, że Balquidder chciał
wyrządzić mi krzywdę, chociaż miałam pewność, że Stephen nie brałby w tym udziału.
Odczułam ogromną ulgę, jakby pękła otaczająca mnie żelazna obręcz.
Większość bohaterek moich powieści była, ma się rozumieć, wtrącana do lochów.
Oczywiście, ratował je dzielny bohater. Opisywałam uczucia, jakich doznawały na widok
męskiej postaci, trzymającej migotliwą świecę w jednej ręce, a skrwawioną szablę w
drugiej, nie zastanawiając się nad tym, co czuły, dowiadując się, że zostały uwolnione.
Nie doceniałam poczucia wolności. To tak, jak ze zbyt ciasnymi bucikami. Kiedy ma się je
na nogach, jakoś się to znosi. Ale kiedy się je wreszcie zdejmie, już się ich ponownie nie
założy.
Jechaliśmy całą noc i następny dzień z szybkością dziesięciu mil na godzinę, równym
kłusem, zatrzymując się tylko po to, aby zmienić konie. Ta operacja nie trwała dłużej niż
dwie minuty, ale zawsze dawano nam możliwość odejścia na stronę. Były też dwa
dłuższe postoje, kiedy można było napić się kawy i coś zjeść.
Następnego dnia dotarliśmy do Yorku. To było dziwne uczucie, zatrzymać się na chwilę w
tak dobrze znanym mieście i zaraz stamtąd odjechać. Za Yorkiem minęliśmy skręt do
Ainderby Hall, a ja czułam, jak serce podchodzi mi do gardła.
Myślałam o Noelu i o tym, jak żałośnie wyglądał, kiedy go widziałam po raz ostatni.
Wyobrażałam go sobie siedzącego pod dębem korkowym na pełnej kurzu hiszpańskiej
równinie i łzy napłynęły mi do oczu.
Dyliżans pocztowy pojechał dalej, a ja otarłam łzy. Było przenikliwie zimno. Dyliżans był
nieszczelny i mimo futrzanego okrycia, którego użyczył mi korpulentny dżentelmen,
miałam zlodowaciałe stopy. Pani Stott jęczała, co irytowało jej męża. Odsunął się od niej i
zaczął wyglądać przez okno. Nie było tam wiele do zobaczenia. Pogoda pogorszyła się,
napływała mgła ze wschodu. Kilka razy dyliżans musiał stawać, żeby pocztylion mógł
znaleźć drogę, ledwo widoczną w świetle dwóch lamp olejowych.
Była dziewiąta wieczór, kiedy dotarliśmy do Grantham. Podczas całodziennej podróży w
dyliżansie pękło koło, musieliśmy więc zatrzymać się na noc. Miałam dzielić sypialnię z
nerwową panią Stott. Byłam tak zmarznięta, że potknęłam
się przy wysiadaniu, a panią Stott trzeba było wnieść do
zajazdu. Ledwie zdołałam przełknąć potrawkę z jagnięcia,
a pani Stott siedziała, jęcząc z cicha.
Służąca wskazała nam drogę do pokoju. Zapewniła nas, że ogrzała łóżka, „prasując” je
specjalnym naczyniem z gorącymi węglami, i dała każdej z nas ogrzaną cegłę, owiniętą
w grubą flanelę. Pomogłyśmy pani Stott wejść na schody. Pan Stott gdzieś zniknął.
— Moja kochana pani Miller — powiedziała pani Stott. — Jestem tak zmarznięta, że
ledwie mówię. Nie mam pojęcia, jak będę mogła zasnąć.
Miałam wciąż lodowate nogi. Ubłagałam służącą, aby przyniosła miskę gorącej wody.

26

Włożyłyśmy do miski nasze zbielałe, pozbawione czucia stopy, masując je tak długo,
dopóki się nie zaróżowiły. Ubrania powiesiłyśmy przy kominku. Pani Stott poprosiła o
drugi kubełek węgla.
— Nie mogę, proszę pani.
Pani Stott dała służącej szylinga. A ja drugiego.
— Zobaczę, co się da zrobić — powiedziała z uśmiechem dziewczyna, chowając
pieniądze do kieszeni.
Po dziesięciu minutach przyniosła cztery kawałki węgla i kilka małych drewienek.
— I za to zapłaciłyśmy dwa szylingi — sarkała pani Stott po wyjściu służącej.
— To nam wystarczy na godzinę lub trochę dłużej — powiedziałam, starając się nie
myśleć o wydatkach.
Nie mogłam zasnąć, zbolała po niewygodnej podróży, a kiedy wreszcie zapadłam w sen,
służąca zaraz mnie zbudziła, a przynajmniej tak mi się wydawało. Powiedziała, że
dyliżans odjeżdża za czterdzieści minut i że zaczął padać śnieg. Wyjrzałam przez okno;
podwórko zajazdu było już białe. Nie padało zbyt obficie, ale niebo było ołowiane. Daj
Boże, żeby nam się nic złego w drodze nie przytrafiło.
Było jeszcze ciemno, kiedy zeszłam na dół, ale jakby trochę cieplej. Zastałam naszych
towarzyszy podróży w saloniku. Obaj byli w złych humorach. Pogryzły ich pchły.
Zmusiłam się do zjedzenia jajek na szynce. Dostaliśmy też świeżo upieczony chleb.
Odłamałam kawał bochenka i schowałam do kieszeni, na później. Wzięłam też trochę
sera. Zobaczyłam, że pani Stott robi to samo, i uśmiechnęłyśmy się do siebie
konspiracyjnie. Podano gorącą kawę, która bardzo mnie rozgrzała.
Powiedziano nam, że dotrzemy do Londynu wieczorem, chociaż przy tej pogodzie było to
wątpliwe. Musiałabym wtedy zanocować w zajeździe. Z drugiej strony, nie chciałam
znaleźć się w Londynie zbyt późno. Według planu mieliśmy tam być wczesnym
popołudniem. Byłoby dość czasu, aby odnaleźć Tolley, zanim zrobi się ciemno. Nie
miałam przecież możliwości zawiadomienia jej o swoim przyjeździe, więc nie mogła mnie
oczekiwać. Będę mieć kłopot, pomyślałam i po raz pierwszy poczułam obawę.
Wszystko zależało teraz od Tolley. Może powinnam była najpierw napisać do niej i
poczekać na odpowiedź, ale na to było już za późno.
Kiedy wyjechaliśmy z miasteczka, konie ruszyły kłusem. Droga obsadzona była
żywopłotem z głogu i dzięki śnieżnej pokrywie lepiej widoczna. Pomyślałam o Angelinie
w Alpach. Wymyśliłam nowy, wspaniały epizod — moja bohaterka, otulona futrem z
norek, wraz ze swoim ukochanym jedzie saniami przy świetle księżyca. Pędzą przez las,
chrzęści śnieg, a zwieszające się z drzew sople lśnią jak diamenty. Jednak nie mogłam
oprzeć się myśli, że nos Angeliny byłby zaczerwieniony z zimna, a jej ukochany
pociągałby nosem jak mój korpulentny towarzysz podróży.
To był kolejny, długi dzień naszej podróży. Byliśmy poważnie opóźnieni. Pojawiła się
znowu mgła i było już po ósmej, kiedy dotarliśmy do londyńskiego zajazdu „Bull and
Mouth”.
Był to duży, hałaśliwy zajazd, którego obsługa wykazywała, jakby z urzędu, całkowity
brak zainteresowania samotnie podróżującą kobietą. Wzięłam swoją walizkę i poszłam
na postój dorożek. Pierwszy dorożkarz nie zrobił na mnie dobrego wrażenia. Wybrałam

27

drugiego, który miał łagodny wyraz twarzy i dość silnego konia. Po tylu latach
spędzonych w Edynburgu umiałam się targować, ustaliłam więc z nim rozsądną cenę
szylinga i sześciu pensów i podałam adres.
Było już późno. Tolley już pewnie poszła spać, jak większość ludzi po zapadnięciu
zmroku. W Tranters Court i Ainderby Hall było inaczej. Właścicieli stać było na to, aby
paliły się świece, a w kominkach płonął ogień. W Edynburgu, kiedy Stephena nie było w
domu, ja też wcześnie chodziłam spać, aby oszczędzić na świecach. Tolley też zapewne
tak postępowała.
Tolley mieszkała w Somers Town, na Ossulston Street. Dużo tam teraz budowano i drogi
były w bardzo złym stanie. Na północ od Woburn Place był jeden wielki plac budowy. Nie
było tu już lamp gazowych. Koń szedł ostrożnie, potykając się czasem. W końcu
wjechaliśmy znowu na teren zabudowany i znaleźliśmy się na Euston Square. Domy
stały tylko po dwóch stronach placu, na szczęście oświetlonego
Wreszcie dorożka zatrzymała się. Wysiadłam przed nieoświetlonym domem, ale niczego
innego się nie spodziewałam Zdziwił mnie jednak fakt, że okno na parterze było zabite
deskami.
— Chyba pani przyjaciółka wyjechała —powiedział dorożkarz. Na pewno uważał, że
stukam zbyt słabo, ponieważ sam podszedł do drzwi i zaczął łomotać kołatką.
Ktoś w domu obok otworzył okno na piętrze, wychylił głowę i obrzucił mnie stekiem
wyzwisk. Na Cant”s Close słyszałam gorsze przekleństwa.
— Szukam panny Tolley — powiedziałam.
— Wyjechała. Nie wiem dokąd — powiedział, zatrzaskując okno.
Stałam przez chwilę jak sparaliżowana. To niemożliwe, pomyślałam. Przecież dostałam
od niej list kilka miesięcy wcześniej.
— Przepraszam panią — usłyszałam głos dorożkarza. — Dokąd teraz jedziemy? Nie ma
co stać na takim zimnie.
Co miałam robić? Spytać go o jakiś przyzwoity pensjonat? Wracać do „Bull nad Mouth”?
— Proszę pani, ja chcę już jechać do domu. A pani chyba nie chce tu zostać?
- Nie.
Wstrząsnęłam się z zimna i wsiadłam z powrotem do dorożki. Zawróciliśmy do Londynu.
Następny szyling i sześć pensów, pomyślałam. I około pięciu szylingów za przyzwoity
nocleg.
Przypomniałam sobie, że Beresfordowie mieli dom w Londynie, w Adelphi, na John
Street. Wiedziałam, że o tej porze roku, będzie zamknięty, ale na pewno ktoś się nim
opiekuje. Beresfordowie nie mieli zwyczaju zmieniania służących. Może tam będzie ktoś,
kto mnie jeszcze pamięta, a przynajmniej zna moje panieńskie nazwisko? Ten dom był
teraz moją jedyną

nadzieją. Zastukałam w sufit. Dorożka zatrzymała się; otworzyłam okno.

— Do Adelphi, proszę. John Street. Nie pamiętam numeru, ale myślę, że poznam dom.
Pamiętałam kołatkę w kształcie delfina, która ogromnie mi się podobała. Wiedziałam też,
że dom znajdował się blisko rzeki. Byłam w nim tylko raz, jeszcze jako dziecko, ale
mieszkałyśmy tam z mamą kilka dni, a ja mam dobrą pamięć do miejsc.

28

Adelphi to był nowoczesny kwartał ulic w niezbyt eleganckiej dzielnicy, tuż za Strandem,
przy Tamizie i Nabrzeżu Adelphi. Nie wiem, dlaczego mój ojciec chrzestny wybrał tę
lokalizację, zamiast kupić dom na modnym West Endzie, mogę tylko przypuszczać, że
niezbyt lubił miasto i chciał chociaż móc patrzeć na rzekę.
Jechaliśmy bardzo długo. Znad rzeki podniosła się mgła i padał coraz gęściejszy śnieg.
Drżałam z zimna, strachu i wyczerpania. Byłam sama w obcym mieście i nie chciałam
nawet myśleć o tym, co zrobię, jeśli na John Street nikogo nie będzie. Czułam, że jestem
u kresu sił, nie mogłam nawet zebrać myśli.
Koń szedł powoli. W gęstej, unoszącej się znad Tamizy mgle majaczyły maszty statków.
Na szczęście pamięć mi dopisała. Poleciłam dorożkarzowi, aby jechał w stronę rzeki, i
zobaczyłam dom z kołatką w kształcie delfina. Dzięki Bogu, dom był zamieszkany. W
suterenie migotała świeca.
— Zaczekacie na mnie, prawda? — spytałam dorożkarza.
Skinął głową. To było głupie pytanie. Przecież musiał czekać na zapłatę i niewątpliwie
oczekiwał dużego napiwku. Wysiadając z dorożki, potknęłam się tak niefortunnie, że
upadłam. Pobrudziłam płaszcz” i rękawiczki.

— Jestem panną... Daniels wyjąkałam. — Panną Emilią Daniels z Tranters Court.

Chrzestną córką pana Beresforda. Chyba mnie pamiętasz?
Wydawało mi się, że ją poznaję. Była kiedyś podkuchenną w Ainderby Hall.
— Panna Daniels?
Patrzyła na mój znoszony, brudny płaszcz i nie otwierała szerzej drzwi.
— Na litość boską, wpuść mnie! — zawołałam, ledwie hamując łzy. — Czy pan Beresford
jest w domu? — spytałam, wiedząc, że George nie odmówiłby mi schronienia.
— Pan George Beresford umarł sześć miesięcy temu.
— Umarł?
Starałam się zrozumieć sens tej informacji. George nie żyje? Jak to możliwe? Zaczęły
mną wstrząsać dreszcze.
— Zrzucił go koń. Jego żona jest w Yorkshire. Tutaj jest tylko pułkownik, a on nie
przyjmuje gości.
— Pułkownik — powtórzyłam zdumiona. — Jaki pułkownik?
— Pułkownik Beresford. Nie będzie zadowolony, jeśli o tej porze zakłócę mu spokój —
powiedziała i zaczęła zamykać drzwi.
Pchnęłam je i wdarłam się do środka. Kręciło mi się w głowie. Dorożkarz wszedł na
schodki z moją walizką w ręku.
— Trzy szylingi, proszę pani.

Zastukałam do drzwi.

Usłyszałam kroki. Dźwięk odsuwanej zasuwy.
Pokojówka w białym czepeczku obrzuciła mnie podejrzliwym spojrzeniem.
— Słucham panią?
Stała za uchylonymi drzwiami. Widziałam, jak patrzy na dorożkę.

29

— Tak, zaraz.

Chciałam otworzyć portmonetkę, ale miałam zmarznięte palce i nie mogłam sobie z tym
poradzić. Upuściłam ją, a monety rozsypały się po podłodze. Zaczęłam płakać.
Za moimi plecami ktoś otworzył drzwi i usłyszałam powolne kroki.
— Dobry Boże, Emilio! — rozległ się jakiś głos.
Obróciłam się. Zobaczyłam wysoką szczupłą postać, opierającą się na lasce. Włosy
mężczyzny były przetykane siwizną twarz pobrużdżona. Czy to mógł być Noel? Trudno
mi było go poznać. Chciałam coś powiedzieć, ale poczułam tylko, jak krew odpływa mi

z

twarzy. Upadłam. U jego stóp.
Spałam do późnego popołudnia. Nie pamiętałam, jak znalazłam się w łóżku, nie
wiedziałam, kto opłacił dorożkarza. Kiedy się obudziłam, zobaczyłam, że jestem w
ładnym pokoju, obitym chińską tapetą w kwiaty. Stały tam śliczne bambusowe krzesełka.
Ogień płonął na kominku. Po raz pierwszy od wielu dni, a nawet tygodni, było mi ciepło. A
od lat nie mieszkałam w takim pokoju. Chciałam ponownie zasnąć, nie mając odwagi
stawić czoła rzeczywistości. Śmierć George”a dotknęła mnie boleśnie, ale moje myśli
zaprzątał Noel. Nie mogłam uwierzyć, że ten złotowłosy, niebieskooki bohater mojej
młodości jest teraz schorowanym, przybitym troskami człowiekiem.
Czy Noel będzie chciał odesłać mnie do męża? Jakich argumentów mam. użyć, żeby
tego nie zrobił? Czy on mi uwierzy? Nadal trudno mi było zebrać myśli. Po tych
wszystkich przejściach nie mogłam się skoncentrować, chociaż w obecnej sytuacji było
to konieczne.

Rozległo się lekkie stukanie do drzwi i weszła młoda, hoża pokojówka.

— Pani Good pyta, czy panienka nie chciałaby czegoś zjeść. Która godzina? —
spytałam.
— Już po czwartej, panienko. Spała pani czternaście godzin.
-- Dobry Boże. Powiedz pani Good, że chętnie napiję się kawy i zjem tosta.
Pokojówka dygnęła i wyszła.
Już sobie przypomniałam, kim była pani Good. Kiedy widziałam ją ostatni raz, była
zwykłą Trypheną Good, podkuchenną. Teraz jest pewnie kucharką, a może nawet
zarządza całym domem, mając nowy tytuł „pani”. Muszę postępować z nią ostrożnie.
Jestem pewna, że gdyby mogła, to poprzedniego wieczoru nie wpuściłaby mnie do
domu.
Tacę przyniosła mi pani Good we własnej osobie. Zdążyłam już umyć twarz, uczesać się
i włożyć szlafrok. Od razu poczułam się lepiej.
— Przykro mi, że sprawiłam tyle kłopotu — powiedziałam. Tryphena pociągnęła tylko
nosem i niepotrzebnie dołożyła węgli do kominka.
— Kolację podajemy o siódmej, panienko — obwieściła. — Pułkownik jest w salonie.
Jeśli panienka czegoś będzie potrzebować, to proszę zadzwonić na Hannah.
— Dziękuję — powiedziałam potulnie.
Najwyraźniej pani Good postanowiła ignorować fakt, że jestem mężatką.
Trypbena ponownie pociągnęła nosem i wyszła z pokoju. Noel niewątpliwie poinformował
ją, że jestem jego gościem, ale gospodyni nie kryła niezadowolenia. Nie mogłam mieć o

30

to pretensji. Prawdopodobnie odczuła mój lekceważący stosunek do niej, kiedy była
zwykłą Tryphen podkuchenną. Przypuszczam, że zasłużyłam sobie na jej dezaprobatę.
Kawa i tost przywróciły mnie do życia. Przyniesiono mi również miskę owoców, jabłek,
gruszek i pomarańczy. Zjadłam pomarańczę, co bardzo mnie odświeżyło. Czułam, że
rozjaśnia mi się w głowie.
Przede wszystkim musiałam zastanowić się nad tym, ile mogę powiedzieć Noelowi.
Postanowiłam zdać się na intuicję. Gdyby upierał się przy tym, aby odesłać mnie do
Stephena, nie będę protestować. Dowiem się, gdzie podziewa się Tolley. Zaniosę swój
manuskrypt do pana Robinsona, z który zdążyłam już nawiązać pewien rodzaj
korespondencyjnej przyjaźni. Dobrze zarabiał na Danielu Millerze. Może pomógłby mi
znaleźć jakieś odpowiednie mieszkanie, gdybym nie odnalazła Tolley. Dla niego byłam
tylko panną Daniels, więc nie będzie mnie potępiał za ucieczkę od męża.
Wyjrzałam przez okno. Było już ciemno i mglisto — typowo londyńska ciemnobrunatna
mgła. Padał śnieg. W tych warunkach podróż byłaby bardzo trudna. Nie powinnam więc
obawiać się pościgu, a co ważniejsze, poczta również nie będzie sprawnie
funkcjonować. Gdyby Noel chciał napisać do mojego ojca lub Stephena, list mógłby
wcale nie dojść.
Zaczęłam się zastanawiać, co mam na siebie włożyć. Miałam ze sobą tylko dwie
sukienki. Hannah zabrała jedną do prania, a druga, z brązowej wełny, została przez nią
świeżo wyprasowana. Nie wyglądałam w niej dobrze, więc włożyłam biały kołnierzyk i
białe mankieciki, aby trochę ją rozjaśnić. Nadal miałam podkrążone oczy, ale to był wynik
długich lat życia w niepewności, a nie chwilowego zmęczenia. Nie miałam żadnej
biżuterii poza obrączką. Już dawno Stephen zaniósł wszystko do lombardu.

Byłam jednak wypoczęta, schludnie ubrana i znajdowałam się w bezpiecznym miejscu.

Zeszłam do salonu z nowo nabytą pewnością siebie.
Noel wstał na mój widok, opierając się ciężko na mahoniowej lasce ze srebrną rączką.
Przykuśtykał do mnie i pocałował mnie w policzek. Miał chłodne wargi. Kiedy byłam
dzieckiem, zawsze rzucałam mu się na szyję. Teraz nie ośmieliłam się tego zrobić. Byłam
dorosła i musiałam stosować się do obowiązujących zasad.
Zaproponował mi coś do picia. Usiedliśmy po obu stronach kominka, on z kieliszkiem
sherry, ja ze szklanką lemoniady. Przeprosiłam go za mój nagły przyjazd. Złożyłam
wyrazy ubolewania z powodu śmierci jego brata. Jeśli nawet Noel zauważył, że głos mi
drży, nie dał tego po sobie poznać. W milczeniu patrzył w ogień. Rzucałam mu
ukradkowe spojrzenia i chciało mi się płakać. Pamiętałam go sprzed dwunastu,
czternastu lat, zanim pojawiła się Aline i rozpoczęły kłopoty. Wtedy Noel był bardzo
wesoły, często się śmiał, chętnie grał na pianinie i zabawiał rodziców piosenkami z lat ich
młodości.
Gdzie się to wszystko podziało?
Noel miał teraz trzydzieści siedem lat, ale wyglądało dziesięć lat starzej. Był pochylony,
przedwcześnie postarzały i sprawiał wrażenie nieszczęśliwego. Może przesadzam,
pomyślałam. Noel zawsze posądzał mnie o przesadę. „Jesteś w euforii albo w rozpaczy”,
żartował ze mnie.

31

Teraz wydawało mi się, że podczas gdy ja nauczyłam się powściągliwości, Noel poznał
cierpienie. Serce mi krwawiło na jego widok. Kiedy miałam trzynaście lat, zawsze
potrafiłam go pocieszyć. Byłam jedyną osobą, z którą rozmawiał po śmierci swojego
starego spaniela. Naturalnie, nigdy nie rozmawialiśmy o Aline. To była prywatna sprawa
Noela.

Spojrzał na mnie w momencie, kiedy intensywnie mu się przypatrywałam.

Zaczerwieniłam się i odwróciłam głowę.
— A więc, Emilio? W jakie kłopoty wpakowałaś się tym razem? — spytał, uśmiechając
się z widocznym wysiłkiem.
— To długie opowiadanie i nie jestem pewna, czy potrafię dobrze wszystko odtworzyć.
— Na ile cię znam, to na pewno będzie „opowiadanie” — zauważył ze śmiechem.
— Nie przejechałam stu mil w lodowatym zimnie po to, aby opowiadać ci wymyślone
historie — powiedziałam.
— Może nie wymyślone, ale upiększone. Przykro mi, Emilio. Mam dość własnych
zmartwień. Wysłucham cię, możesz też tu zostać, dopóki nie dojdziesz do siebie,
chociaż sytuacja jest dość niezręczna, kiedy jedyną przyzwoitką jest pani Good. Ale
prawie należysz do naszej rodziny, poza tym jesteś mężatką więc musimy się z tym
pogodzić. Za jakiś tydzień będziesz jednak musiała wrócić do męża, nawet gdybym sam
musiał cię tam zawieźć. Czy dość jasno się wyrażam?
— Wystarczająco jasno —powiedziałam, z trudem przełykając ślinę.
— A więc?
Wiedziałam już, że czekają mnie kłopoty.

3

Było oczywiste, że nie mogłam powiedzieć Noelowi całej prawdy — że Archibald

Balquidder chętnie pozbawiłby mnie życia. Mógłby jednak uwierzyć w to, że Stephen
przetrwonił wszystkie moje pieniądze i że zrobi to samo z moim spadkiem, kiedy tylko
skończę dwadzieścia pięć lat i znajdzie się on pod jego kontrolą. Gdybym przedstawiła
swoją ucieczkę jako wynik kłótni małżeńskiej i niepokoju o zabezpieczenie finansowe na
przyszłość, wysłuchałby mnie. Mógłby mi nawet służyć pomocą.
— Nie wiem nawet, jak zacząć. Jest to bolesna i upokarzająca historia. Nie musisz mi
przypominać, że mam skłonność do fantazjowania. Sama dobrze o tym wiem.
— Przykro mi. Nie chciałem być dla ciebie niemiły, Emilio, po prostu zaskoczył mnie twój
nagły przyjazd. Twój mąż musi odchodzić od zmysłów ze zmartwienia.
Nie skomentowałam tego stwierdzenia.
— Dobrze wiesz, jaka byłam, Noel. Żyłam w świecie, który sama tworzyłam. Wydawało

32

mi się, że Stephen jest taki sam jak bohaterowie tych wszystkich książek, które
czytywałam, i byłam szczęśliwa, że jego wybór padł właśnie na mnie.
Przerwałam, ponieważ trudno mi się było przyznać do tego, że moje małżeństwo okazało
się katastrofą, jednak zmusiłam się do dalszych wyznań.
— Wiem, że nie jestem piękna, ale uwierzyłam, że on mnie naprawdę kocha.
Oczywiście, chodziło mu tylko o pieniądze.
Przerwałam znowu i spojrzałam na Noela. Nie zauważyłam na jego twarzy wyrazu „a me
mówiłem”. Uspokojona, ciągnęłam dalej.
— Jeśli uważasz, że ja byłam specjalistką od fantastycznych historii, to wiedz, że są
niczym w porównaniu z tym, co Stephen potrafił wymyślić na temat swoich perspektyw,
bogatej rodziny, pięknego domu...
Z trudnością udało mi się przełknąć ślinę.
— Mieszkamy w dwóch pokojach na Cant”s Close, w brudnym zaułku na Starym
Mieście, gdzie rynsztokiem płyną nieczystości. Stephen nie ma żadnych widoków na
przyszłość. Jedyne, co posiada, to zdolność do fantazjowania. Utrzymuje się jakoś na
powierzchni, prowadząc różne wątpliwe interesy. Nie chciałam zbyt wiele o nich
wiedzieć.
— Moja droga Emilio, tak mi przykro. Zawsze podejrzewałem, że on jest łajdakiem.
Noel wsunął sobie poduszkę pod plecy i wygodniej ułożył chorą nogę.
— Nauczyłam się wielu rzeczy, Noel. Umiem sprzątać, reperować ubrania i odnawiać
meble. Utrzymuję się też z pisania. Pan Iryine, wydawca z Edynburga, płaci mi trzy
gwinee za każdą umoralniającą historyjkę dla szkółki niedzielnej.
Zauważyłam, że NoeI uniósł brwi.

— Co za ironia losu! Wymyślam historyjki o niegrzecznych dzieciach, które

dopuszczają się tak potwornych zbrodni jak zabawa w klasy w niedzielę, a ja zbawiam je
od piekielnego ognia za pomocą mojej, tak bardzo wyszydzanej, wyobraźni.
— Nie bądź tak rozgoryczona, Emilio — powiedział Noel, patrząc mi w oczy. — Uważam,
że bardzo dzielnie dawałaś sobie radę. Wykazałaś się też dużą pomysłowością!
— Staram się nie być rozgoryczona. Wiem, że moja ucieczka z domu była bezmyślnym,
egoistycznym czynem, ale nie chciałam nikomu zrobić krzywdy. Chyba już za to
wystarczająco zapłaciłam? Przez ostatnie sześć lat, od czasu, kiedy poznałam pana
Iryine”a, praktycznie utrzymywałam nas oboje.
— A teraz?
— Za kilka tygodni kończę dwadzieścia pięć lat. Ojciec w ogóle do mnie nie pisze. Nie
wiem, czy będę miała jakieś własne zabezpieczenie finansowe, na czym mi niesłychanie
zależy. Wystarczy mi choćby skromny dochód. Jestem już tak zmęczona, Noel.
Zmęczona naprawianiem wszystkiego i wiązaniem końca z końcem. Nie mogę przestać
pisać. Nie mogę zachorować ani odpocząć choćby na chwilę. Muszę pisać, żeby płacić
rachunki.
Przyjechałam do Londynu, ponieważ chcę się. spotkać z prawnikami ojca i postarać się
uzyskać trochę informacji, prosić o jakąś ugodę. Nie chodzi mi o to, że muszę
utrzymywać Stephena, ale jestem przerażona faktem, że to życie z dnia na dzień nigdy

33

się nie skończy, że zawsze będzie tak samo jak przez ostatnich osiem lat i...
Nie mogłam mówić dalej. Nie potrafiłam powstrzymać się od płaczu. Zapanowała cisza.
Słyszałam tylko trzask drewna na kominku i syreny barek na rzece. Wyjęłam chusteczkę,
starając się stłumić łkanie.

Nie zdawałam sobie w pełni sprawy ze swoich uczuć, dopóki tego nie wypowiedziałam.

Dopiero teraz zrozumiałam, że nawet bez Balquiddera moje życie było tak ponure, jak
wyrok dożywotniego więzienia. Bez względu na to, co powie Noel, nie wrócę do
Stephena.
— Ta ucieczka sprawiła twojemu ojcu dużo cierpienia.
Cierpienia? Trudno mi było w to uwierzyć.
— Ale minęło już osiem lat. Czy teraz nie mógłby mi przebaczyć?
— Czy go o to pytałaś? Nie miał od ciebie żadnych wiadomości.
— Wstydziłam się. Nie chciałam, aby się dowiedział, jak jest mi ciężko.
— Moja matka odczytywała fragmenty twoich listów. Zabawne ciekawostki o twoim życiu
w Edynburgu. To były kłamstwa, Emilio.
Noel mówił łagodnym tonem, ale zabolało mnie to, że tyle straciłam w jego oczach.
— Nawet dziecko nie dałoby się na to nabrać. Jak twój ojciec musiał się czuć, kiedy
prosiłaś o przebaczenie moją matkę, a nie jego?
Pani Beresford mnie kochała, pomyślałam. Na tym polegała cała różnica.
— Posłuchaj — ciągnął Noeł. — Ja też wiem, jaką szkodę może wyrządzić kłamstwo. Po
śmierci George”a dowiedziałem się, że hipoteka majątku jest bardzo obciążona. W jakiś
przedziwny sposób w cztery lata po śmierci ojca, George doprowadził Ainderby do
takiego upadku. Został namówiony, Bóg jeden wie jaką metodą, do kupna plantacji w
Demerara, która, oczywiście, pochłania masę pieniędzy. Ktoś poddał mu pomysł na
szybkie wzbogacenie się, a on nigdy mi o tym nie wspomniał, chociaż dobrze wiedział,
że po nim dziedziczę.
W Demerara! Natychmiast pomyślałam o Balquidderze. On też miał plantację w
Demerara.
— Dlaczego George chciał się szybko wzbogacić? Amderby to dobry majątek. Wiem, że
przynosił zysk czterech tysięcy funtów rocznie.
Noel skrzywił się z bólu i ponownie zmienił pozycję swojej chorej nogi.
— Chciał spełniać zachcianki swojej żony — powiedział, usiłując się uśmiechnąć. —
Aline jest tego warta.
Więc nadal jest księżniczką z bajki, pomyślałam. Nie odezwałam się.
— Zawsze byłaś do niej uprzedzona, Emilio.
— Byłam zazdrosna. Ona była piękna, a ja nie.
Nie mogłam wyznać, że uważałam ją za egoistkę i intrygantkę.
— Zmieniłaś się — powiedział Noel po chwili. — W końcu minęło już osiem lat. Byłaś
małą, zadufaną w sobie dziewczynką. I do tego bardzo arogancką! — dodał, patrząc na
mnie uważnie. — Poprawiłaś się — stwierdził z uśmiechem. — Jesteś nadal zbyt chuda i
masz podkrążone oczy, ale powiększyła ci się twarz...
— Masz na myśli mój nos — przerwałam mu.

34

— Zawsze miałaś kompleksy związane z nosem — roześmiał się Noel. — Mnie się on
podoba.
Nie byłam przyzwyczajona do komplementów i nie wiedziałam, jak na nie reagować.
Zarumieniłam się z zażenowania.
W ostatniej chwili powstrzymałam chęć podniesienia dłoni i zakrycia tego nieszczęsnego
nosa.

Rozległ się dźwięk gongu i Noel sięgnął po swoją laskę. Patrzył z lekkim rozbawieniem

na moje zaczerwienione policzki.
— Chodźmy coś zjeść — powiedział tylko. — Na pewno jesteś już głodna.
Przy stole nie mówiliśmy więcej o moim powrocie do Edynburga ani o kłopotach Noela.
On nie potrafiłby rozmawiać przy służbie tak, jakby jej nie było. Spytałam go więc o jego
syna, Richarda.
— Jest na górze. Zobaczysz się z nim rano.
— Jest tutaj!
— Tak, ale klimat Londynu mu nie służy. Jest chory i nie opuszcza domu.
— Biedny chłopiec.
Był niemowlęciem, kiedy go widziałam ostatni raz. Pamiętam tylko, jak płakał podczas
chrztu.
— Czy lubi się uczyć? — spytałam. — Wydaje mi się, że większość delikatnych dzieci
interesuje się nauką.
— Nie. Nie cierpi czytać. Jest też opóźniony w nauce.
— Gdzie był podczas twojego pobytu w Hiszpanii?
— W Ainderby, z George”em i Aline. Ona ma nadzieję, że niedługo uda się jej wrócić do
Francji. Jej rodzice odzyskali część swojego majątku, więc ma tam dom. Od śmierci
mojej żony to właśnie Aline opiekowała się Richardem.
Kiedy Noel wymawiał imię Aline, głos mu łagodniał. Przed laty, kiedy zakochałam się w
Stephenie, nie potrafiłam powiedzieć „pan Kirkwall” bez tej szczególnej, wiele mówiącej
intonacji. Od tego czasu nauczyłam się rozpoznawać tę modulację głosu. Jeanie z
Canl”s Close wymawiała imię Lachiego, chłopca od rzeźnika, takim samym tonem. Noel
nigdy by mi się do tego nie przyznał, ale nadal był zakochany w Aline. Nie miałam co do
tego żadnych wątpliwości. Biedny chłopiec, pomyślałam o Richardzie. Aline zupełnie nie
nadawała się na matkę.
— Chciałabym zobaczyć się z twoim synem — powiedziałam. — Może mogłabym pomóc
mu w nauce czytania, dopóki tutaj jestem. Przynajmniej po trosze odwdzięczyłabym się
za gościnność, jakiej mi udzieliłeś.
— Jak chcesz — powiedział Noel, wzruszając ramionami. — Muszę cię ostrzec, że on
jest cofnięty w rozwoju.
Chyba zorientował się, że taka wypowiedź nie brzmi dobrze w ustach ojca, ponieważ
uzupełnił ją po chwili.
— Niestety, uważam go za trudne dziecko. Próbowałem, ale... Kiedy znalazłam się
wieczorem w swojej sypialni, miałam dużo materiału do rozmyślań. Było oczywiste, że
dom, do którego przyjechałam, nie był domem szczęśliwym. Noel nie potrafił porozumieć

35

się ze swoim jedynym dzieckiem. Był w żałobie po śmierci brata, jego majątek miał
obciążoną hipotekę, musiał utrzymywać swoją rozrzutną bratową którą kochał i której
nigdy nie będzie mógł poślubić. Kościół na to nie pozwalał. Będzie musiał sprzedać
plantację w Demerara albo zacząć czerpać z niej zyski. Miałam nadzieję, że dojdzie do
sprzedaży. Nie chciałam, aby Noel zbijał pieniądze na ludzkim nieszczęściu.
Widziałam, że chora noga sprawia mu ból. Czy można by coś na to poradzić? Czy to
była rana, którą odniósł na wojnie? Nic na ten temat nie mówił, ja też nie pytałam.
Gdybym była w lepszych stosunkach z Trypheną Good, mogłabym spytać ją, ale w
obecnej sytuacji niczego bym się od niej nie dowiedziała.
Kiedy rozmyślałam o kłopotach Noela, spojrzałam na moje własne troski z innej
perspektywy. Noel miał rację: nie napisałam prawdy w liście do ojca, ale też nigdy nie
przyszło mi do głowy, że mogłabym sprawić mu ból. To wydawało się tak mało
prawdopodobne. Może powinnam do niego napisać, wiedziałam jednak, że nie będę
mogła się na to zdobyć. List, który otrzymałam od niego po swoim ślubie, wyrażał tak
bezwzględne potępienie moich czynów, że nawet teraz nie mogłam o nim myśleć
spokojnie. Nie chciałam ryzykować, że otrzymam drugi list pisany w tym samym duchu.
Potem zaczęłam myśleć o Stephenie. Gdyby nie Balquidder, moglibyśmy
prawdopodobnie osiągnąć porozumienie. Po otrzymaniu przeze mnie należnej mi części
spadku moglibyśmy zawrzeć dyskretny układ o separacji. Wiele małżeństw tak robiło.
Mój spadek dałby Stephenowi niezły dochód, a ja Przeprowadziłabym się do jakiegoś
kurortu — naturalnie, w celu podreperowania zdrowia.
Nie mogłam jednak zbagatelizować Balquiddera. Nie wiedziałam też, czy powinnam o
nim wspominać. Noel okazał się bardziej wyrozumiały, niż się spodziewałam. Czy równie
dobrze zniósłby informację o kłopotach związanych z Balquidderem? Nigdy by w to nie
uwierzył.
Nie wspomniałam mu również o moim londyńskim wy- dawcy, co nie znaczy, że
wstydziłam się swoich gotyckich romansów. Po prostu wolałam nie mówić Noelowi, że
mogę zarobić na swoje -utrzymanie, szczególnie że wszystkie zarobione przeze -mnie
pieniądze należały, według prawa, do mojego męża. Gdyby. Noel wezwał Stephena, aby
mnie stąd zabrał, to mogłabym znowu uciec, nie lękając się, że Stephen przejmie
pieniądze należne mi od wydawcy.
Najbardziej obawiałam się tego, że zamiast Stephena do Londynu przyjedzie Balquidder.
Na tę myśl ogarniała mnie panika. Byłam pewna, że Stephen powie Balquidderowi o
mojej ucieczce, a on mógłby przekonać Stephena, że sam mnie odnajdzie i przywiezie
do Edynburga. W Londynie byłoby mu łatwo pozbyć się mnie. Mógłby też wynająć
prywatny powóz i zaaranżować „wypadek” gdzieś pomiędzy Londynem a Edynburgiem
— miałby do dyspozycji całe czterysta mil drogi.
Zapadłam w niespokojny sen.
Poranek był szary i chłodny. O dziewiątej pokojówka przy- niosła mi gorącą czekoladę,
pyszną bułkę, masło i owoce. Rozpaliła też ogień w kominku. Co za luksus.
Usiadłam na łóżku i wzięłam od niej tacę.
— Jak masz na imię?
— Hannah, panno Emilio. Pani mnie nie pamięta, ale ja wychowałam się w Ainderby. Mój

36

tatuś jest tam drugim ogrodnikiem. Zawsze za nim biegałam po ogrodzie, kiedy byłam
mała.
Przypomniałam sobie jasnooką małą dziewczynkę w brązowym fartuszku. Zazdrościłam
jej, że mogła pomagać swojemu ojcu. Uśmiechnęłam się do niej, a ona odwzajemniła
mój uśmiech. Pamiętam, że ją lubiłam.
— Oczywiście, że cię pamiętam. Zrywałaś truskawki, kiedy wydawało ci się, że nikt tego
nie widzi. Ja też to robiłam. Ten występek nas łączy.
— Ale pani nigdy na mnie nie naskarżyła, panienko.
— Ani ty na mnie. Hannah, czy ktoś mógłby zanieść mój list na Paternoster Row?
Chciałam jak najszybciej zobaczyć się z panem Robinsonem, a do Hannah mogłam mieć
zaufanie.
— Abel, panienko. Pucybut.

— Później go wezwę. Jaki dzień dzisiaj mamy?

— Piątek, panno Emilio. Wigilia Bożego Narodzenia.
— Dobry Boże, zupełnie o tym zapomniałam.
Będę musiała kupić prezent dla Richarda, pomyślałam.
— Nie świętujemy tutaj, nie ma nawet dekoracji — powiedziała ze smutkiem Hannah,
szykując się do wyjścia. — Tak jest od czasu, jak umarł pan George, a pułkownik jest
chory. Wszyscy bardzo martwimy się o pułkownika.
— Ja też — powiedziałam. — Ledwie go poznałam, tak się zmienił. Poza tym jest bardzo
smutny.
Po wyjściu Hannah. dokończyłam śniadanie. W rogu pokoju stało biureczko,
wyposażone w papier listowy, gęsie pióra i atrament. Usiadłam przy nim i napisałam
panu Robinsonowi, że jestem w Londynie, że mam ze sobą manuskrypt nowej książki,
Władczyni Sokolego Gniazda, który chętnie mu dostarczę. Czy mógłby się ze mną
spotkać przed południem?
Szukanie prezentu dla Richarda byłoby dobrą wymówką, gdyby Noel chciał
zainteresować się, dokąd idę. Abel przyprowadzi mi dorożkę i najpierw udam się na
poszukiwania Tolley, a potem pojadę na Paternoster Row. Pan Robinson może mieć
jakąś odpowiednią książkę dla ośmioletniego chłopca. Może dziecinną wersję Podróży
Guliwera? Jeśli będzie mu trudno czytać samemu, ja mogę mu poczytać.
Kiedy zeszłam na dół, aby dać Ablowi mój list, dowiedziałam się, że Noel spędził bardzo
niespokojną noc.
— Pan Bagnigge jest przy nim — powiedział Abel, biorąc ode mnie list., — Pułkownik
nikogo innego nie dopuszcza do siebie, kiedy jest chory;
Wyglądał na zaniepokojonego, jego chuda buzia nosiła wyraz zatroskania. Abel, jak
przypuszczałam, miał około

czternastu lat, ponieważ był troszkę ode mnie niższy, miał jeszcze gładkie policzki i

łamiący się głos. Wydawał się zadowolony z okazji wyjścia do miasta.
— Chcę, żebyś zaczekał na odpowiedź — powiedziałam i obiecałam mu szylinga za
fatygę.

37

Poszłam do salonu, gdzie inna pokojówka, Mary, właśnie kończyła sprzątać. Na mój
widok schowała ścierkę od kurzu za plecami. Widać było, że przyszłam nie w porę.
— Nie przeszkadzaj sobie — powiedziałam. — Czy panicz Richard już wstał?
— On tu nigdy nie przychodzi, panienko — powiedziała Mary, patrząc na mnie
niechętnym wzrokiem.
Zaczęłam się zastanawiać, czy już ją poinstruowała Tryphena Good, czy jest tylko
niezadowolona, że przeszkodziłam jej w pracy.
— On siedzi w swoim pokoju z parnią Caryer — dodała.
— Czy to jego guwernantka?
— 0, nie, panienko. Panicz Richard nie ma guwernantki. Panna Caryer opiekuje się nim.
On ma nie całkiem dobrze w głowie.
Pogrążona w myślach, poszłam na górę. Nie całkiem dobrze w głowie? Noel mówił, że
on jest cofnięty w rozwoju. Biedny chłopiec, jeśli to prawda. Ponieważ Noel nie miał nic
przeciwko moim odwiedzinom u Richarda, postanowiłam pójść do niego teraz.

Pokoje Richarda znajdowały się na trzecim piętrze. Frontowy, z widokiem na ulicę,

służył mu jako pokój dzienny, a za nim była sypialnia. Zastukałam do drzwi i weszłam, nie
czekając na odpowiedź.
Stwierdziłam od razu, że nikt się nie zatroszczył o wystrój tego pokoju. Ściany pokryte
były ponurą, brązowo-żółtą tapetą przy oknie stał duży dębowy stół i kilka krzeseł, a na
podłodze leżał wytarty dywan. Prawie pusta półka na książki zajmowała jeden róg
pokoju, a przed kominkiem stała stara, brzydka osłona. W stojącym przy kominku fotelu
siedziała krępa kobieta z nieporządnie uczesanymi siwymi włosami i spała, chrapiąc
głośno. Przy fotelu stała butelka, na moje oko ginu, i zamknięty koszyk robótek. Z
hałasem zamknęłam drzwi, a ona natychmiast się zbudziła.
— Jestem panią Kirkwall — powiedziałam stanowczym tonem. — Przyszłam w
odwiedziny do panicza Richarda.
Przez ostatnich osiem lat nauczyłam się, że najważniejsza jest pewność siebie.
Panna Caryer zakryła usta dłoni aby powstrzymać czkawkę, i zasłoniła szalem butelkę
ginu.
— Pułkownik nic mi o tym nie mówił.
Uniosłam brwi, jak to robiła moja macocha, kiedy byłam dla niej niegrzeczna.
— Rozmawialiśmy o tym wczoraj wieczór — powiedziałam i usiadłam przy stole.
Usłyszałam skrzypnięcie drzwi. Z sypialni wychyliła się mała twarzyczka.
Biedne dziecko, wygląda dokładnie jak jego matka, pomyślałam. Jego twarz była bez
wyrazu; miał piwne, zgaszone oczy. Był chudy, blady i za mały na swój wiek. Podszedł
do mnie wolnym krokiem, podał mi rękę i czekał.
— Zostanę teraz z paniczem Richardem — powiedziałam. — Zadzwonię, jeśli zajdzie
taka potrzeba.
Opiekunka Richarda patrzyła na mnie dziwnym wzrokiem. Wreszcie skinęła głową,
zebrała swoje rzeczy i wyszła.

38

Rozmowa z Richardem nie była łatwym zadaniem. Nic nie mogło go zainteresować, a

sam miał niewiele do powiedzenia. Wydawało się, że został pozbawiony wszelkiej
energii. Po dziesięciu minutach, kiedy zastanawiałam się, jaki temat mogłabym jeszcze
poruszyć, przypadkowa wzmianka o jego ojcu całkowicie zmieniła sytuację.
— Przykro mi, że twój ojciec miał niespokojną noc.
— To z powodu rany — powiedział Richard. — Odniósł ranę w zeszłorocznej bitwie pod
Vittorią.
Jego oczy nagle nabrały blasku. Ożywił się niespodzianie.
- Opowiedz mi o tym.
Chciałam dowiedzieć się czegoś więcej o ranie Noela, ale Richard przystąpił do opisu
bitwy.
— To było dwudziestego pierwszego czerwca. Dziwne, bo właśnie tego samego dnia
umarł wujek George. Mieliśmy ogromne straty, pięć tysięcy ludzi, chociaż Francuzi stracili
osiem tysięcy.
— Och, Boże! — powiedziałam, bo Richard wyraźnie oczekiwał jakiegoś komentarza.
Richard, z błyszczącymi oczami, mówił szybko dalej. Wyrzucał z siebie nazwy jak Tres
Puentes, Zadorra, La Puebla, nazwiska dowódców różnych dywizji i opisywał ich
działania.
Nic z tego nie rozumiałam, ale dwie sprawy były dla mnie oczywiste: pierwsza, że
Richard uwielbia ojca, a druga, że jeśli Richard był cofnięty w rozwoju, to ja byłam
chińską cesarzową.
Opisywał mi dokładnie bitwę pod Vittorią. W pewnym momencie pobiegł do sypialni i
przyniósł pudło ołowianych żołnierzyków, których rozstawił na stole, aby mi dokładnie
pokazać, gdzie upadł jego ojciec, kiedy został ranny.
— Mój ojciec był w trzeciej dywizji pod wodzą sir Thomasa

Pictona — powiedział z durną Richard. — Został ranny w ataku na Tres Puentes.

Dosięgnął go szrapnel.
— Co to jest szrapnel? A może kto?
Richard zastanawiał się przez chwilę.
— To jest dużo kawałków — powiedział wreszcie. — On mógł tam stracić nogę! Nie
chciał lekarza. Nie pozwalał się nikomu dotknąć, poza Jemem Bagnigge.
— Czy Jem Bagnigge jest jego ordynansem?
— Tak. To on opowiedział mi o bitwie.
— Więc te kawałki w nodze nadal ojcu dokuczają?
Richard skinął głową.
— Od czasu do czasu jakiś kawałek wychodzi i to jest bardzo bolesne.
Posmutniał nagle. Zobaczyłam, że ma łzy w oczach.
— Ale musisz pamiętać, że za każdym razem twój tata ma w nodze o jeden odłamek
mniej.
— Nie chcę, żeby mój tato umarł — szepnął Richard drżącymi wargami.
Biedne dziecko, pomyślałam. W jego życiu było już zbyt wiele katastrof. Jego matka nie
żyje, stryj nie żyje, a ojciec jest chory. Gdyby Noel umarł, kto by się nim zaopiekował?

39

— Nie sądzę, żeby twój oj ciec miał umrzeć — powiedziałam. — Jestem pewna, że
niebezpieczeństwo już minęło. Teraz jest za zimno, aby mógł gimnastykować nogę i ma
też dużo innych zmartwień. Kiedy przyjdzie wiosna, na pewno poczuje się lepiej.
Nasza rozmowa została przerwana przez pannę Caryer i Abla, który wręczył mi list.
Dałam mu szylinga. Abel żartobliwie zasalutował Richardowi, który uśmiechnął się
nieśmiało i spojrzał z niepokojem na pannę Caryer. Boi się jej, pomyślałam z gniewem.
Dlaczego? Jak ona go traktuje, kiedy zostają sami?

— Mam nadzieję, że będziemy się często widywali, Richardzie — powiedziałam,

całując go na pożegnanie.
Twarz Richarda przybrała znowu apatyczny wyraz. Wiedziałam, że mi nie uwierzył.
Uśmiechnęłam się do niego i wyszłam z pokoju. Usłyszałam przez drzwi, jak panna
Caryer łaje go za to, że bawił się żołnierzykami na stole.
Poszłam do swojego pokoju, aby przeczytać list od pana Robinsona. Pisał, że chętnie się
ze mną zobaczy o każdej godzinie, jaka mi odpowiada. Dziś kończą pracę o czwartej po
południu, z powodu Wigilii. Teraz było dopiero wpół do jedenastej. Włożyłam ciepłe buty,
pelerynę, wzięłam mufkę pani Tryine i wyjęłam z walizki paczkę z moim cennym
manuskryptem.
Kiedy schodziłam na dół, uprzytomniłam sobie, że powinnam była prosić Abla, aby mi
potajemnie sprowadził dorożkę, ale on już gdzieś zniknął. W holu była za to Tryphena
Good. Na mój widok uniosła ze zdziwieniem brwi.
— Pani wychodzi, panienko?
Widziałam, że ma ochotę mnie zatrzymać.
— Tak — powiedziałam. — Chcę kupić prezent dla panicza Richarda. Abel może
odprowadzić mnie na postój dorożek — dodałam, patrząc na nią twardym wzrokiem.
— Zawołam go, panienko — zgodziła się niechętnie.
Widziałam, jak z ciekawością patrzyła na moją paczkę. Może sądzi, że ukradłam
zastawę stołowa.,, pomyślałam.
Postarałam się o to, aby Abel usłyszał, że podaję dorożkarzowi adres sklepu na
Leicester Square, ale kiedy tylko znaleźliśmy się za rogiem, zastukałam w dach i
kazałam mu jechać na Ossulston Street w Somers Town.
Ta wyprawa zakończyła się niepowodzeniem. Nikt z są-

siadów nie potrafił powiedzieć, dokąd wyjechała Tolley. Jedynie w piekarni, gdzie

często bywała, uzyskałam informację, że we wrześniu przeprowadziła się razem z siostrą
nad morze, ze względu na stan jej zdrowia. Podziękowałam piekarzowi, kupiłam torbę
pysznych francuskich bułeczek i wyszłam. Pomyślałam ze wstydem, że zachowałam si
jak dziecko. Wydawało mi się, że Tolley rzuci wszystko, aby się mną opiekować. Teraz
zobaczyłam, że muszę zająć się sobą sama.
Oczywiście, w jakiś sposób robiłam to przez ostatnie osiem lat, ale nawet po tak krótkim
pobycie na John Street zrozumiałam, jak niewyobrażalnym szczęściem jest posiadanie
bezpiecznego dachu nad głową.
— Paternoster Row — powiedziałam, wsiadając do dorożki.

40

Dlaczego te dorożki są takie brudne, pomyślałam, kiedy chciałam się oprzeć się o
zatłuszczone poduszki. Słoma na podłodze była wilgotna, a okienko tak zachlapane
błotem, że nic nie było przez nie widać.
Zamyśliłam się. Tym razem jednak nie bujałam myślami wokół skalistej alpejskiej
przełęczy, na której czekali zbójcy, aby porwać moją heroinę, która, oczywiście, miała
zostać natychmiast wyzwolona przez głównego bohatera, przebranego za herszta tej
bandy złoczyńców. Zastanawiałam się nad swoją obecną sytuacją.
Dopiero teraz, kiedy opuściłam Cant”s Close, zaczęłam zdawać sobie sprawę z tego, jak
bardzo byłam tam samotna i nieszczęśliwa. Nie miałam prawdziwego domu i żadnych
nadziei na przyszłość. Była to smutna egzystencja, z dnia na dzień, a do tego bardzo
skromna. Wszystkie jasne chwile mojego życia zawdzięczałam wyłącznie sobie samej:
przyjaźń państwa Iryine, drobne radości, jakich mi dostarczało uczenie Jeanie i Eppie, a
wreszcie moje prawdziwe osiągnięcie — odkrycie sposobu zarabiania na życie.
Czy nie nadszedł czas, aby zapomnieć o przewinach młodości? Może przyszła już pora,
aby zdając sobie sprawę z popełnionych błędów, przestać wreszcie bić się w piersi i
zacząć patrzeć w przyszłość?
Ale w jaką przyszłość? Nikomu na mnie nie zależało. Stephen mnie nawet lubił, lecz nie
przypuszczam, aby moja obecność, czy też nieobecność, sprawiała mu jakąkolwiek
różnicę, poza utratą wygód domowych.
Niecałe czterdzieści osiem godzin, które spędziłam na John Street, uświadomiły mi, jak
bardzo jestem spragniona serdeczności i posiadania życiowego celu. Chciałam być tam
mile widziana. Wydawało się, że Hannah i Abel mogli zostać moimi sojusznikami, w
przeciwieństwie do pani Good, panny Caryer i Mary. Richard mnie potrzebował. Byłam
pewna, że potrafię mu pomóc.
A Noel? Jakie uczucia we mnie wzbudzał? Byłam już dorosłą kobietą i patrzyłam na
niego innymi oczami. Noel przestał być wyidealizowanym bohaterem mojej młodości. Był
człowiekiem niewolnym od ludzkich słabostek. Ciekawa byłam, czy on też widział mnie w
innym świetle, czy też nadal patrzył na mnie jak na nadpobudliwe dziecko ze zbyt
wybujałą wyobraźnią.
Dorożka przejeżdżała teraz przez Ludgate. Za brudnym oknem mignął mi Temple Bar.
Zdjęłam obrączkę i schowałam ją do torebki. Pan Robinson znał mnie jako pannę
Daniels, która pisała pod pseudonimem Daniel Miller, więc muszę dla niego pozostać
panną Daniels.

Korespondując z panem Robinsonem, wyobrażałam go sobie jako starszego

biznesmena w czerni — angielski odpowiednik pana Iryine”a. Okazał się mężczyzną w
średnim wieku, z długą twarzą, najbardziej krzaczastymi brwiami, jakie kiedykolwiek
widziałam, i gęstą, czarną brodą. Jego dłonie były również porośnięte włosami. Muszę ze
wstydem przyznać, iż moją pierwszą myślą było, że byłby wspaniałym wilkołakiem.
Wydawało mi się, że mój wygląd również wprawił go w zdumienie. Miałam ochotę spytać
go, czego oczekiwał, ale w porę ugryzłam się w język.
Zaprosił mnie do swojego biura i poczęstował kawą. Wziął manuskrypt i wydał mi
pokwitowanie. Przypomniałam sobie o francuskich bułeczkach i otworzyłam torbę, aby

41

go poczęstować, zanim zdałam sobie sprawę z niestosowności takiego zachowania.
Nie okazał zdziwienia. Widocznie zdążył się przyzwyczaić do tego, że obce kobiety
częstują go ciastkami.
— Pyszne — powiedział, przyjmując ode mnie kolejną bułeczkę.
Polubiłam go od razu, wraz z jego krzaczastymi brwiami.
Udzielił mi informacji na temat moich książek. Zamek Apollinari był jeszcze w sprzedaży.
Moja druga książka Fatum rodu Ansbach doczekała się wznowienia.
— Miałem właśnie zamiar wysłać pani czek na pięćdziesiąt funtów na adres pana
Iryine”a, panno Daniels, ale w tej sytuacji może wolałaby pani od razu dostać pieniądze.
— Wolałabym otrzymać gotówkę — powiedziałam.
Dlaczego kobiety nie mogą mieć swojego konta w banku? Ta myśl często mnie
nawiedzała.
— Oczywiście — powiedział.

Wezwał swojego pracownika i wydał mu stosowne polecenie.

— Czy mógłbym dostać pani adres? Przed upływem tygodnia nie zdołam przeczytać
Władczyni Sokolego Gniazda — powiedział, ruszając swoimi krzaczastymi brwiami. — To
doskonały tytuł.
— Mnie też się podoba — przyznałam. — Nie wiem jeszcze, gdzie zatrzymam się na
dłużej. Chciałam zamieszkać z dawną pokojówką matki, ale właśnie wyjechała z
Londynu. Zgłoszę się do pana, kiedy będę miała stałe miejsce zamieszkania.
Nasza rozmowa zeszła na temat wydawania i drukowania książek. Pan Robinson znał
ten fach od podszewki.
— Lubię mieć oko na wszystko — zakończył. — Niektórzy drukarze są zwykłymi
łobuzami, panno Daniels.
Przestępcami czy drobnymi oszustami?
— Widać, że jest pani autorką romansów — roześmiał się. — Czy mam oczekiwać, że w
następnej pani książce pojawi się jakiś drukarz bandyta?
— Trudno umieścić drukarza w zrujnowanym zamczysku. Poza tym nie wyobrażam
sobie, żeby oni mogli być aż takimi łotrami — powiedziałam, uśmiechając się do niego.
— Niektórzy z nich są zdolni do wszystkiego. Mówi się, że pan Moxon, właściciel małej
drukami w pobliżu Three Cranes Wharf trudnił się fałszerstwem.
— Co podrabiał? Banknoty?
— Został aresztowany pod zarzutem fałszowania dokumentów dla właścicieli brytyjskich
statków niewolniczych, aby mogli rejestrować je na kontynencie.
— To... to okropne — wyjąkałam, a po plecach przebiegł mi zimny dreszcz.
— Wypuszczono go z braku dowodów, a może wykupili go

bogaci przyjaciele — powiedział, patrząc na mnie uważnie. — o ile wiem, nasz wspólny

przyjaciel, pan Iryine, jest członkiem Stowarzyszenia na rzecz Zniesienia Niewolnictwa.
— Tak. Ja też do niego należę.
— Ja również.
— Słyszałam — powiedziałam, zbierając się na odwagę — o panu Balquidderze z

42

Edynburga, który mógłby być wmieszany w te sprawy.
— Balquidder? Tak, słyszałem o nim. To bardzo niebezpieczny człowiek, panno Daniels,
nie należy wchodzić mu w drogę. Czy pani go zna?
— Poznałam go.
Wstrząsnął mną dreszcz. Co mogłam dodać? Że on chciałby widzieć mnie martwą? Że
jestem mężatką a mój mąż jest winien Balquidderowi ogromną sumę pieniędzy?
Bezpieczniej było zmienić temat rozmowy. Spytałam o książki dla ośmioletniego chłopca.

Pan Robinson polecił mi księgarnię na tej samej ulicy oraz sklep, gdzie sprzedawano
ołowiane żołnierzyki i inne tego typu zabawki. W tym czasie jego pracownik przyniósł
pięćdziesiąt funtów, zapakowanych w bawełniane woreczki.
— Ciężkie — powiedziałam, podnosząc jeden z woreczków.
— Niech je pani zostawi u mnie, panno Daniels. Kiedy zrobi pani zakupy, Henry
odprowadzi panią do postoju dorożek.
— Dziękuję panu.
Podaliśmy sobie ręce na pożegnanie.
Odczułam ulgę, że Władczyni Sokolego Gniazda jest już u wydawcy. Wiedziałam, że to
dobra książka. Pisanie szło mi coraz lepiej, nabierałam wiary w swoje umiejętności. Nie
widziałam powodu, aby ten romans nie przypadł panu Robinsonowi do gustu.

W księgami znalazłam dziecinną wersję Przygód Guliwera, ilustrowaną ładnymi

drzeworytami. W sklepie z zabawkami kupiłam małą armatkę, która strzelała suchym
grochem. Richard powinien być zadowolony.
Kiedy wychodziłam ze sklepu z zabawkami, na zegarze katedry Świętego Pawła było
dziesięć po pierwszej. Wczesne popołudnie, ale powoli zapadał już zmrok. Niebo było
szare, w każdej chwili mógł spaść śnieg. Nie czuło się mrozu, tylko podmuchy
lodowatego wiatru.
Patemoster Road była zamknięta dla mchu kołowego, nie musiałam więc uskakiwać
przed nadjeżdżającymi powozami i dorożkami. W dolnej części ulicy sklepy były bardziej
eleganckie. Zauważyłam kilka magazynów z materiałami i gotowymi ubraniami. Przyszło
mi do głowy, że mogłabym kupić coś dla Hannah, na przykład różową wstążkę. Nie
mogłam kupić prezentu dla Noela — byłoby to wysoce niewłaściwe. Chętnie
podarowałabym mu egzemplarz Zamku Apollinari lub Fatum rodu Ansbach.
Zorientowałam się, że zależy mi na jego aprobacie. Nie mogłam jednak ryzykować.
Zawsze istniała możliwość, że mógłby powiedzieć Stephenowi o moich książkach. Poza
tym pewnie uznałby je za zbyt płoche.
Weszłam do sklepu z materiałami i dodatkami krawieckimi, aby kupić różową wstążkę.
Zobaczyłam tam belę przecenionego jedwabiu, mieniącego się szarością, bielą i jasną
zielenią. Zapragnęłam nagle takiej sukienki. Wiedziałam nawet, jak powinna być uszyta.
Mieszkanki Londynu nosiły teraz suknie, których spódnice zszyte były z kilku brytów
materiału. Moje stare stroje wyglądały tu okropnie niemodnie. Wreszcie, z poczuciem
winy, że wydaję pieniądze na siebie, zamiast zapłacić pani MacLaren (jak widać, nie
potrafiłam jeszcze zapomnieć o Edynburgu), kupiłam jedwab na suknię i uszczęśliwiona

43

wróciłam do biura pana Robinsona.
Henry odprowadził mnie na postój dorożek i podał paczkę z pięćdziesięcioma funtami tak
zapakowana aby nie rzucała się w oczy.
— Dokąd jedziemy, panienko? — spytał dorożkarz.
— Adelphi. John Street.
Do domu?
Zjadłam samotnie obiad, który Mary podała mi ze źle skrywaną niechęcią. W domu było
nienaturalnie cicho. Służba zakończyła już swoje prace i zeszła na dół, do ciepłej kuchni.
Zwykłe odgłosy miasta były przytłumione z powodu śniegu — nie słychać było
skrzypienia kół ani stukotu końskich kopyt. Zniknęli gdzieś uliczni sprzedawcy. Lód, który
utworzył się u brzegów rzeki, unieruchomił małe stateczki, wcześniej nie wyciągnięte na
brzeg. Myślałam ze współczuciem o tych biedakach, którzy mieszkali pod arkadami
Adelphi.
Noel i nieznany mi Jem Bagnigge byli prawdopodobnie w sypialni Noela. W całym domu
nikt się nie poruszał.
Byłam w dziwnym stanie zawieszenia pomiędzy dwiema książkami. Nie potrafiłam
zasiąść do pisania następnej powieści, dopóki nie byłam pewna, że poprzednia została
zakwalifikowana do druku. Musi minąć co najmniej tydzień, zanim poznam losy
Władczyni Sokolego Gniazda.
Nie mając nic innego do roboty, postanowiłam skroić suknię
z kupionego rano materiału. W salonie znalazłam pudełko
z szyciem, które prawdopodobnie należało kiedyś do pani
Beresford. Były tam szpilki, nożyczki, kawałek kredy — wszystko, czego potrzebowałam.
Korzystając z tych przyborów do szycia, miałam wrażenie, że pani Beresford patrzy na
mnie i pochwała moje zamiary. Odsunęłam krzesła, aby móc rozłożyć materiał na
podłodze.
Od wielu lat sama szyłam sobie ubrania, co wynikało ze smutnej konieczności.
Początkowo starałam się dokładnie odtwarzać je ze wzoru, ale ponieważ miałam dobre
oko, wkrótce nauczyłam się szyć bez wykroju. Z chwilą przyjazdu do Londynu
zobaczyłam, że moje suknie drastycznie odbiegają od obowiązującej mody. Teraz nosiło
się talię wyżej podniesioną, a górę bardziej dopasowaną. Mój nowy indyjski jedwab
nadawał się na suknię wieczorową. Noel zawsze przebierał się do kolacji. Wczoraj
wieczorem wstyd mi było siadać do stołu w zniszczonej, brązowej sukience.
Na kolanach przesuwałam się po podłodze, spinając materiał szpilkami. Trochę ruchu
dobrze mi robiło, ponieważ mimo palącego się kominka, w pokoju było chłodno i wiało od
okien. Było jednak i tak o wiele cieplej niż na Cant”s Close. Tu przynajmniej mogłam
swobodnie dokładać węgli do kominka.
Czas szybko mijał. Wreszcie przyszła Hannah, żeby zapalić lampy i świece i zasłonić
okna. Grube zasłony powstrzymały przeciągi. Wieczorem salon powinien być już dobrze
ogrzany.
— Och, panno Emilio, jakie to śliczne! — wykrzyknęła, patrząc na mój materiał.
— To najdroższa tkanina, jaką kiedykolwiek kupiłam — powiedziałam. — Ale ponieważ
obniżono cenę...

44

— Na pewno warta była tych pieniędzy — uspokoiła mnie Hannah. — Ja sama bardzo
lubię się targować.
— Jak większość kobiet — powiedziałam z uśmiechem.
Zachwyt Hannah podniósł mnie na duchu.

Po jej wyjściu zaczęłam kroić materiał. Pogrążona w pracy, nie zdawałam sobie sprawy

z upływu czasu. Robiłam właśnie zakładki, kiedy ktoś otworzył drzwi. Pomyślałam, że
Hannah przyszła zajrzeć do kominka, i nie podniosłam nawet głowy.
— Co ty robisz?
To był Noc!. Wstałam z podłogi i otrzepałam sukienkę, pokrytą jedwabnymi nitkami.
— Szyję, jak widzisz. Wyszłam dziś rano, aby kupić Richardowi prezent na gwiazdkę, i
zobaczyłam po drodze sklep z materiałami. Mam ze sobą tylko dwie sukienki, moja
garderoba wymaga uzupełnień. Więc szyję.
— Ale, moja droga Emilio...
Noel nie wiedział, co powiedzieć. Wszedł do salonu, opierając się ciężko na lasce i usiadł
przy kominku.
— Przykro mi, że użyłam do tego celu podłogi w twoim salonie. Ale nie miałam innego
wyjścia.
— To nie o to chodzi.
Schyliłam się i dokładnie pozbierałam kawałki jedwabiu, niektóre już spięte szpilkami, i
położyłam je na stojącym w rogu krześle.
— Chyba nie masz nic przeciwko temu, że skorzystałam z przyborów do szycia twojej
matki?
— Skądże znowu. Ale, Emilio, tobie nie wolno tego robić.
— Dlaczego? — spytałam ze śmiechem.
— Ponieważ to nie wypada.
— Ależ Noel, przecież każda młoda kobieta musi umieć szyć. Powinieneś być
zadawniony, że zajmuję się tak godziwą pracą!
Nie mogłam się Powstrzymać, aby z niego nie zażartować. Wiedziałam, o co mu
chodziło. Szycie własnych ubrań było oznaką ubóstwa, a on nie mógł temu
przeciwdziałać. Mężczyzna mógł kupować ubrania dla swojej chere amie, ale nie mógł
zrobić tego samego dla damy.
— Myślę, że są tutaj jeszcze ubrania mojej matki. Powinny być w szafie, w jej pokoju. Po
śmierci matki Aline zajęła się jej ubraniami w Ainderby Hall, ale tu nie przyjeżdżała. Nie
będzie tego dużo, może kilka miejskich sukienek. Możesz nimi rozporządzać według
własnego uznania.
— Dziękuję. To miło z twojej strony. Ale czy stroje twojej matki nie powinny przejść w
posiadanie pani Good?
— Nonsens. Ubrania po swojej pani dostaje jej pokojówka, a Celine już u nas od dawna
nie pracuje. Niech Hannah albo Mary wszystko ci pokażą.
Usiadłam i popatrzyłam na niego. Był bardzo blady i niewątpliwie cierpiący. Nie
wiedziałam jednak, czy Noel życzyłby sobie, żebym poruszyła kwestię jego rany.
— Widziałam się z Richardem dziś rano — powiedziałam wreszcie. — Opisał mi bardzo

45

dokładnie bitwę pod Vittorią.
— Dobry Boże, naprawdę?
— Jest niesłychanie dumny z ciebie, Noel. Ma wiele wiadomości, zna nawet miejsce na
polu bitwy, gdzie zostałeś ranny, Dowiedział się tego od twojego ordynansa.
— Jem wyniósł mnie z bitwy. Nie wiem, jak mu się to udało, jest przecież niedużym
mężczyzną.
Zauważyłam, że Noel nie skomentował tego, co mu powiedziałam o Richardzie. Czy nie
rozumie, że syn go podziwia? Że to dziecko pragnie czułości?
Chyba zorientował się w sytuacji, ponieważ zadał mi po chwili pytanie.
— Co sądzisz o Richardzie?
— Jest samotny.

— Cóż mogę zrobić? — Noel zmarszczył brwi. — Posłałbym

go do szkoły, gdyby był silniejszy. Miałby wtedy kolegów do zabawy. Ale on odstawałby
od innych chłopców, którzy by go pewnie dręczyli. Powiedziano mi, że on zawsze będzie
cofnięty w rozwoju.
Nie odezwałam się. Czy on kiedykolwiek rozmawiał ze swoim synem?
Noel milczał przez chwilę.
— Bardzo mało go znam — przyznał wreszcie. — W przeciągu ostatnich czterech lat
tylko raz przyjechałem na urlop. Po śmierci żony. A kiedy wróciłem do domu... byłem
ranny, George nie żył, a interesy były bardzo zagmatwane. Nie miałem siły zajmować się
Richardem. Co zresztą mogła mu dać moja obecność?
— Ty przynajmniej masz dziecko! — wybuchnęłam, nie mogąc się pohamować. — A ja
dwa razy poroniłam.
Zapanowała cisza.
— Przykro mi — powiedział Noel po chwili.
Sięgnął po laskę i podniósł się z krzesła.
— Nie jestem dzisiaj w towarzyskim nastroju. Zszedłem tylko, żeby zobaczyć, jak dajesz
sobie radę. Nie będę jadł kolacji na dole. Jem przyniesie mi coś do jedzenia do pokoju.
Dopilnuję, aby pani Good zajęła się tobą.
Obrócił się jeszcze w drzwiach.
— Zmartwiłem się, kiedy powiedziano mi, że wyszłaś z domu. Pomyślałem, że znowu
uciekłaś. Wczoraj zachowałem się zbyt szorstko. I przepraszam cię za to, Emilio. Cieszę
się, że przyjechałaś.
Kiedy wyszedł, siedziałam zamyślona, patrząc w ogień. Byłam wzruszona, że Noel jest
zadowolony z mojego przyjazdu — moja obecność sprawiała przyjemność tak niewielu
ludziom.
Byłam jednak przekonana, że Noel nie byłby tak bardzo
zadowolony, gdyby się dowiedział, że jego gość jest autorką dwóch, a właściwie już
trzech sensacyjnych powieści, przepełnionych morderstwami i szkaradnymi spiskami.
Szczególnie skandaliczny wydał mi się teraz epizod, w którym Fra Bartolome ściga
Angelinę Mountfalcon
Daj Boże, żeby Noel nigdy się o tym nie dowiedział.

46

4

Byłam przyzwyczajona do spokojnych świąt Bożego Narodzenia. W Szkocji, w

przeciwieństwie do sylwestra, nie jest ono uroczyście obchodzone, ale Boże Narodzenie
na John Street atmosferą przypominało raczej pogrzeb. Co prawda, pani Good i Hannah
przygotowały pieczeń wołową z pieczonymi kartoflami i placek ze śliwkami, ale to było
wszystko. Żadnych ozdób świątecznych, nawet gałązki ostrokrzewu.
Richard został w swoim pokoju i wydawało się, że jest naprawdę zadowolony, jak
również zaskoczony otrzymanymi prezentami. Noel podarował mu kasetkę z przyborami
do pisania, którą panna Caryer położyła na najwyższej półce z książkami, gdzie
prawdopodobnie miała pozostać. Było tak oczywiste, że jest to jedynie. zdawkowy
prezent, że trudno mi było znaleźć odpowiedni komentarz. Powiedziałam wreszcie, że to
mu się przyda, kiedy będzie starszy. Richard podziękował mi grzecznie za Podróże
Guliwera, za to armatka wzbudziła jego prawdziwy zachwyt.
— Och! — wykrzyknął. — Och!

Skakał po całym pokoju, potem podbiegł do mnie i rzucił mi się na szyję.

— Czy podziękowałeś pani Kirkwall? — spytała panna Caryer cierpkim tonem.
Tym pytaniem sprawiła Richardowi wyraźną przykrość.
— Tak, podziękował mi — powiedziałam, uśmiechając się do niego. — Nie wyobrażam
sobie milszego podziękowania.
Hannah była wzruszająca, tak bardzo cieszyła się ze wstążki. Zwierzyła mi się, że pani
Good nie pochwała takich ozdób, więc wstążka będzie musiała zaczekać na jej powrót
do Ainderby. Miała narzeczonego we wsi, włoży ją, kiedy się będzie miała z nim spotkać
w wolną niedzielę. Ucieszyła mnie wiadomość, że Hannah ma swojego chłopca. Miałam
nadzieję, że jest jej godzien.
Noel prawie się nie pokazywał. Z jego rany znowu wychodziły odłamki szrapnela.
Spędziłam kilka dni na przeglądaniu ubrań pani Beresford, w czym pomagała mi
Hannah. Były tam koszule i halki, których bardzo potrzebowałam, jak również bawełniane
pończochy. Znalazłam też bawełniany materiał w różowe kwiatki, odpowiedni na
sukienkę. Podarowałam go Hannah.
— Żebyś mogła ładnie się ubrać na spacery z narzeczonym — powiedziałam jej.
Zauważyłam, że pani Good często miała nieuzasadnione pretensje do Hannah, chciałam
dać jej coś ładnego, aby się lepiej poczuła. Znalazłam dwie letnie sukienki z białego lnu i

47

dwie cieplejsze, jedną zieloną drugą szarą — z cienkiej, fantazyjnie tkanej wełenki. Były
na mnie o wiele za duże, ale nadawały się do przeróbki. Był tam również obszerny
płaszcz bez rękawów z kapturem, dość znoszony, ale w stanie o wiele lepszym niż moja
opończa.

Noel zgodził się, abym w porze podwieczorku przez godzinę czytała Richardowi.

Chłopiec schodził wtedy na dół. Przytulał się do mnie, śledząc tekst, po którym
przesuwałam palec. Biedak tak bardzo potrzebował czułości, że nawet nie przeszkadzało
mu to, że musiał trochę czytać.
L Historia Guliwera i Liliputów powoli zaczęła go fascynować. Pewnie wiele dzieci tak
reaguje. Miła jest myśl, że można nagle stać się olbrzymem w kraju, gdzie wszyscy są
maleńcy. Richard był mały jak na swój wiek, więc taka możliwość wzbudzała jego
zainteresowanie.
— Lilipuci byli niemądrzy, prawda? Niepotrzebnie prowadzili Wojnę.
— Ludzie też czasem idą na wojnę z niedorzecznych powodów.
— Ale nie lord Wellington — stwierdził Richard.
Siedział przez chwilę zamyślony, wspierając się o mnie.
— Panna Caryer nie pozwała mi się zdrzemnąć w kościele podczas kazania. Stale mnie
szturcha. To dopiero jest głupie. Jeśli pastor chce, żebym go słuchał, to powinien mówić
krótsze kazania.
— Zgadzam się z tobą. — Roześmiałam się. — Dawniej też tak uważałam. Ciągle
miałam nadzieję, że już skończy, ale on mówił dalej.
W domu było chłodno. Lodowate przeciągi hulały po korytarzach, chociaż zawieszono
kotary na drzwiach. Byłam zadowolona, że mam ciepłe sukienki pani Beresford. 27
grudnia miasto spowiła mgła, która nie rozpraszała się przez kilka dni. Nie tylko zrobiło
się bardzo zimno, ale było również ciemno. Mgła była gęsta i nieprzenikniona Nikt nie
wychodził na ulicę, ponieważ nic nie było widać.
Nie zapalano latarni, gdyż trudno było je odnaleźć, zresztą palniki były zamarznięte.
Czasem od strony rzeki słychać było przytłumiony dźwięk syreny barki towarowej. Poza
tym panowała cisza i wszystko tonęło w ciemnościach.
W domu stale paliły się świece i lampy. Trudno było odróżnić dzień od nocy.
Uznałam, że mogę nie obawiać się pogoni. Nie pomyślałam o tym, że w innych
częściach kraju może nie być mgły.
Na szczęście dom Noela był bardzo dobrze zaopatrzony. W piwnicy było pełno węgla,
więc było nam ciepło i mieliśmy co jeść, w przeciwieństwie do wielu biedaków, którzy
szukali schronienia w bramach.
Z rany Noela wydostało się kilka kawałków kości i metalu, więc mógł znów schodzić na
dół. Interesująca była reakcja domowników na tę zmianę.
— Lekarz powiedział mu, że trzeba amputować nogę — stwierdziła pani Good — ale nie
posłuchał i teraz są tego skutki. To się źle skończy, wspomnicie moje słowa.
Mary i panna Caryer przyjęły tę wypowiedź ze zrozumieniem. Jedynie Hannah i Abel byli
szczerze uradowani poprawą zdrowia Noela.
W czasie rekonwalescencji Noela panna Caryer chciała, aby w porze podwieczorku

48

Richard zostawał w dziecinnym pokoju i nie schodził na dół. Stanowczo się temu
sprzeciwiłam. Najwyższy czas, aby Noel poznał swojego syna, pomyślałam. Początkowo
wydawało mi się, że źle oceniłam sytuację, ponieważ obecność Richarda wyraźnie
krępowała Noela. Po pewnym czasie stał się bardziej odprężony i zdawało mi się, że
czerpie z tego coraz większą przyjemność. Richard był uszczęśliwiony. Zauważyłam, że
kiedy myślał, że ojciec go słucha, bardzo się starał dobrze czytać.

Doszliśmy już do epizodu w Brobdingnagu, gdzie Guliwer był karłem w kraju

olbrzymów Richard był bardzo przejęty opisem walki Guliwera z osą.
— Lubię, jak wszystko jest postawione na głowie —powiedział Richard, w swoim
dorosłym stylu. — Można być dużym i złym.
— Ważne jest, kim jesteś, a nie, czy jesteś duży — powiedziałam, przytulając go do
siebie.
Nie byłam pewna, czy Noelowi podobało się to śmiałe twierdzenie. Może uważał, że
dorośli zawsze mają rację? Uważałam, że Podróże Guliwera dają dużo materiału do
przemyśleń. Dlatego bardzo lubiłam tę książkę. Wypożyczyłam sobie kompletne wydanie
z biblioteki Noela. Ta lektura sprawiała mi wielką przyjemność.
— Uczysz Richarda radykalizmu, prawda, Emilio? — spytał Noel z uśmiechem.
— Nie ja — odparowałam. — Może Jonathan Swift. Twój syn jest
wystarczająco inteligentny, aby wyrobić sobie własny pogląd. Richard patrzył na nas z
niepokojem.
— To dobra książka, tato — powiedział poważnym tonem. — Światem rządzi
wyobraźnia, jak mówił Wellington.
Roześmieliśmy się oboje. Noel wyciągnął rękę i zwichrzył włosy Richarda pieszczotliwym
gestem.
Po mgle przyszedł śnieg. Jeszcze nigdy nie widziałam takiego śniegu. Padał całymi
dniami. Na ulicach utworzyły się ogromne zaspy, przez które nie można się było
przedostać. Mężczyźni odgarniali je łopatami z chodników i czyścili środek jezdni, ale
śnieg ponownie wszystko zasypywał.
Przeczytałam w „Timesie”, dostarczonym jakimś cudem przez gazeciarza, że w całym
kraju były trudności z poruszaniem się dyliżansów; Niektóre drogi były całkowicie
nieprzejezdne.

Miałam nadzieję, że Tolley, gdziekolwiek była, ma ciepłe i wygodne mieszkanie.

Przypuszczałam, że Stephen spędza całe dnie w jakiejś karczmie, grzejąc się przy
ogniu. Na pewno znajdzie tam chętnych do gier hazardowych.
Noel wysłał Abla, aby oczyścił podjazd ze śniegu i przyniósł jakieś wiadomości z miasta,
od którego byliśmy całkowicie odcięci.
— Czuję się jak w arce w czasach potopu — powiedziałam. Abel powiedział nam, że
Tamiza zaczyna zamarzać i większość statków musi zostać w porcie. Był tym bardzo
podniecony. Powiedział też, że słyszał od dziadka o festynach zimowych, kiedy na
zamarzniętej Tamizie stały namioty kramarzy i sztukmistrzów, a powozy przejeżdżały z
ednego brzegu rzeki na drugi. Było oczywiste, że Abel chciałby, aby nadal było mroźno i

49

żeby padał śnieg. Miał nadzieję wziąć udział w zimowym festynie. Fala zimna, jak
czytałam w „Timesie”, uderzyła również w tych, których praca związana była z rzeką —
teraz wisiało nad nimi widmo głodu. Ponieważ przy tej pogodzie nie można było wyjść na
dwór, siłą rzeczy więcej przebywałam w towarzystwie Noela.
— Czy plantacja w Demerara jest w bardzo złym stanie? — ośmieliłam się spytać
któregoś wieczoru.
Siedzieliśmy w półmroku, ponieważ pani Good powiedziała, że musimy zacząć
oszczędzać świece i olej. Paliły się tylko dwa świeczniki na gzymsie kominka, co
nadawało salonowi intymny charakter. W innej sytuacji pewnie nie zadałabym takiego
pytania.
— W wystarczająco złym — skrzywił się Noel. — To ma związek z uprawą trzciny
cukrowej.
— Nie znam się na uprawie trzciny cukrowej.

— Obróbka jest bardzo skomplikowana. Po zgnieceniu trzeba ją gotować w bardzo

wysokiej temperaturze, istnieje wtedy duże niebezpieczeństwo pożaru. Potem trzeba ją
oddać do zmielenia, załadować w beczki i zapewnić sobie transport na kanałach.
— Kanałach?
— Holendrzy wybudowali w tym kraju gęstą sieć kanałów. Pech chciał — dodał z ciężkim
westchnieniem — że George zainteresował się tą plantacją.
— Co masz zamiar zrobić?
— Sam nie wiem. Najgorsze jest to, że przesyłanie wiadomości zabiera bardzo dużo
czasu.
— A nie możesz po prostu sprzedać tej plantacji?
— W zasadzie produkcja cukru przynosi ogromne zyski, dlatego też George zdecydował
się na kupno tego majątku, ale jednocześnie wymaga wielkich inwestycji, nie chodzi tylko
o budynki i maszyny, ale również o dodatkową siłę niewolniczą. George bardzo się
zadłużył, pod zastaw Ainderby. Ten majątek nazywa się Bonne Chance, co w tej sytuacji
może mieć tylko ironiczne znaczenie. Gdybym go sprzedał, to poniosę ogromne straty, a
hipoteka Ainderby nadal byłaby obciążona, bez żadnych widoków na spłacenie długu.
— Czy musisz uprawiać trzcinę cukrową?
— Niestety tak. To był warunek postawiony przez człowieka, który pożyczał George”owi
pieniądze. Myślę, że chciał osiągnąć jak najwyższy procent z pożyczki.
— Przecież to niesłychane!
— Ale to się zdarza. W każdym razie nie mogę zadowolić się mniejszym zyskiem,
uprawiając na przykład kawę czy też indygowce na barwniki.
— A to, że stałeś się właścicielem niewolników?

Starałam się zadać to pytanie beznamiętnym tonem. Często rozmawiałam na ten temat

z państwem Iryine, czytałam też artykuły o traktowaniu niewolników na plantacjach.
Sama idea niewolnictwa napełniała mnie odrazą.
— Nigdy się nad tym nie zastanawiałem. Myślałem wyłącznie o pobiciu Napoleona. Nie
mogę powiedzieć, żebym miał co do tego jakieś poważne zastrzeżenia, chociaż sam nie

50

wybrałbym tej drogi. W końcu zawsze gdzieś byli niewolnicy.
— Ty... ty chyba żartujesz!
Patrzyłam na niego z przerażeniem. Zawsze uważałam Noela za dobrego człowieka,
kogoś, kto w każdej sytuacji potrafi się zachować przyzwoicie. Jak to możliwe, żeby
popierał niewolnictwo!
— Jesteś, jak zwykle, idealistką Emilio. —Noel roześmiał się z przymusem. — Ludzie
zawsze będą chcieli kupować kawę, bawełnę i cukier po możliwie najniższych cenach.
Jeśli nie od nas, to od innych, od narodów, które nie majątek wrażliwego sumienia.
— Nic mnie to nie obchodzi! — krzyknęłam. — Handel ludźmi jest odrażający.
— Mogą mnie przekonać tylko racjonalne argumenty, Emilio — powiedział Noel — a nie
pełne oburzenia wykrzykniki. Zadzwoń na Jema, dobrze? — dodał po chwili
niezręcznego milczenia. — Noga zaczyna mi dokuczać.
Tak skończyła się nasza zażyła rozmowa. Poszłam do swojej sypialni. Byłam zła i chciało
mi się płakać. Znałam wady Noela — jego stosunek do syna, chociaż ostatnio starał się
być bardziej serdeczny, napady zniecierpliwienia, kiedy bolała go noga — mogłam to
zaakceptować. Nie potrafiłam jednak powstrzymać się od protestowania przeciw temu,
że godził się z pełnym spokojem na swoją rolę właściciela niewolników.

Nie mogłam zostawić tej sprawy w spokoju. Postanowiłam ponownie poruszyć tę

kwestię, kiedy uzbroję się w odpowiednie argumenty.
Rozpoczął się kolejny rok, 1814. Za piętnaście dni miałam skończyć dwadzieścia pięć
lat. Musiałam jak najszybciej zobaczyć się z panami Latimerem i Briggsem, którzy byli
prawnikami mojego ojca. Śnieg nie padał teraz bez przerwy, ale zrobiło się jeszcze
zimniej. 3 stycznia odnotowano najniższą jak do tej pory temperaturę, minus 7 stopni, a
miała jeszcze spadać.
Stale wyglądałam przez okno, żeby zobaczyć, w jakim stanie są chodniki, czy uda mi się
złożyć wizytę panom Latimerowi i Briggsowi. Martwił mnie również fakt, że mogły nie
dojść listy mojego ojca do prawników. Jeśli nie zawrze on oddzielnego układu, wszystkie
moje pieniądze przypadną Stephenowi, a ja nic nie dostanę. Pozostanie mi tylko
zarobkować pisaniem.
Byłam przekonana, że mój ojciec, wedle swojego poczucia sprawiedliwości, będzie
nalegał, abym zwyczajowo otrzymała trzecią część spadku. Ale czy Stephen zgodzi się
na to, czy Balquidder nie odwiedzie go od tej decyzji? Rozpaczliwie potrzebowałam
jakiejś części tych pieniędzy; dałyby mi zabezpieczenie i uchroniły od nędzy.
Do środy, 5 stycznia, byłam uwięziona w domu. Powiedziałam Noelowi, że chcę się
spotkać z Latimerem i Briggsem, a on zaproponował, że pośle ze mną pana Bagnigge.
Nie ośmieliłam się protestować. Wydawało mi się, że Noel znów traktuje mnie jak
nieznośną, małą dziewczynkę, więc nie chciałam okazać się niewdzięczna. Nie przyszło
mi nawet do głowy, że Noel może odczuwać wyrzuty sumienia po naszej sprzeczce na
temat niewolnictwa.
Nie znałam jeszcze pana Bagnigge. Był niewielkim, żylastym mężczyzną w wieku około
pięćdziesięciu lat, z ciemną karnacją i pomarszczoną twarzą. Miał czarne, głęboko
osadzone oczy, a jego włosy, a właściwie ich resztki, sterczały po obu stronach głowy,

51

dzięki czemu wyglądał jak sowa. Był wyjątkowo niegrzeczny dla tych, których nie lubił —
to znaczy dla większości kobiet. Słyszałam kiedyś, jak Tryphena Good mówiła, że nie
rozumie, jak pułkownik może z nim wytrzymać.
Był bardzo oddany Noelowi od chwili, kiedy Noel wstąpił do wojska w 1806 roku. Według
słów Richarda, to pan Bagnigge uratował Noelowi życie podczas bitwy pod Vittorią.
Pan Bagnigge — nie ośmieliłam się mówić do niego Jem, jak to robili Noel i Richard —
był u Latimera i Briggsa poprzedniego dnia i umówił mnie na spotkanie. Kiedy wsiadał ze
mną do dorożki, widać było, że traktuje mnie jak kłopotliwy bagaż.
— Panicz Richard bardzo się przejął pana opowieścią o bitwie pod Vittorią —
zauważyłam.
Jedyną odpowiedzią było chrząknięcie. Pan Bagnigge skrzyżował ramiona i zaczął
wyglądać przez okno.
— Jak pan myśli, czy rana pułkownika zaczyna się już goić? — zaryzykowałam pytanie.
— Goiłaby się, gdyby nie martwił się tym, czym nie powinien się martwić.
— Jak przypuszczam, chodzi o mnie?
— Uderz w stół...
— Ależ panie Bagnigge, to naprawdę nie ma sensu. Zostanę tutaj, dopóki nie poprawi się
pogoda, więc mógłby się pan już z tym pogodzić.

Obrócił się, aby na mnie spojrzeć. Kępki włosów wystawały mu z obu stron kapelusza.
Wyglądał komicznie, ale nie odważyłam się uśmiechnąć.
— Dobrze pan wie, że moja osoba nie ma nic wspólnego z problemami pułkownika. To
ten przeklęty interes w Demerara. Co też opętało pana George”a, żeby się w to wplątać?

Żona, która chciała kupować te wszystkie swoje... Jak tylko ją zobaczyłem, wiedziałem,
że ta to narobi kłopotów.
— Zupełnie się z panem zgadzam powiedziałam.
Prowadzenie takiej rozmowy ze służącym było niedopuszczalne, ale pan Bagnigge
wydawał się tego nie zauważać. Czy w ten sam sposób rozmawiał z Noelem?
— Ona chce wracać do Francji, jak tylko wszystko się uspokoi. Jeśli o mnie chodzi, to
mogłaby wyjechać natychmiast.
Niezadowolony z faktu, że przytakuje kobiecie, odwrócił się i zaczął znowu wyglądać
przez okno.
Latimer i Briggs mieli swoją kancelarię w Little Britain, niedaleko katedry Świętego
Pawła. Rząd brudnych domów ciągnął się od Aldersgate aż na tyły szpitala Świętego
Bartłomieja. Ich biuro było trochę czyściejsze niż inne domy. Przy drzwiach wisiała
mosiężna wizytówka, w skrzynkach przy oknach piętrzył się śnieg, a z okapów zwisały
długie sople. Schodki były zamiecione.
Pan Bagnigge wysiadł z dorożki, wyciągnął schodki i zapłacił za kurs. Widziałam, jak
zerkał w dół ulicy, gdzie widniał szyld „Głowy Saracena”.
— Może wróci pań tutaj za pół godziny? — zaproponowałam. Noel wysłał ze mną, pana
Bagnigge, ponieważ chciał wiedzieć, co będę załatwiać, aleja wolałam zachować to dla

52

siebie.
Pan Bagnigge ruszył w stronę karczmy, roztrącając po drodze pryzmy śniegu, a ja
podeszłam do drzwi z mosiężną tabliczką i zastukałam. Wprowadzono mnie do ładnie
urządzonego biura, gdzie powitał mnie pan Latimer. Podał mi rękę i podsunął krzesło.
— Przykro mi, pani Kirkwall — powiedział od razu — ale nic więcej nie mogę powiedzieć,
poza tym, co już mówiłem dziś rano pani mężowi.
Krew napłynęła mi do twarzy. Stephen tutaj był? Jak to się stało? Gdzie on teraz jest?
Opanowałam się z trudem.
— Czy mógłby mi pan to powtórzyć?
— Pani majątek przechodzi we władanie pani męża z dniem piętnastego tego miesiąca.
Jednak pan Kirkwall, w porozumieniu z pani ojcem, zgodził się na przyznanie pani
dożywotniej sumy dwustu osiemdziesięciu ośmiu funtów rocznie. Pan Daniels chciał, aby
należna pani trzecia część kapitału była pod pani wyłączną kontrolą, ale pan Kirkwall nie
dał się przekonać. Naturalnie, pani majątek uległ znacznemu powiększeniu i na dzień
dzisiejszy wynosi — tu pan Latimer zajrzał do swoich notatek — siedemnaście tysięcy
czterysta sześćdziesiąt trzy funty.
— To mnóstwo pieniędzy — powiedziałam, nie mogąc otrząsnąć się z wrażenia.
A Stephen nie chciał przyznać mi należnej trzeciej części! To byłoby mniej niż sześć
tysięcy funtów, a jemu zostałoby prawie dwanaście tysięcy.
— Te pieniądze pochodzą od rodziny pani matki, od Tumbul16w. Pan Turnbull, dziadek
pani ze strony matki, ustalił warunki dziedziczenia. Na pewno sądził, że trzeba będzie
wyposażyć większą liczbę córek, i nie mógł przewidzieć, że pani matka umrze młodo.
Przypominam sobie, że był dość upartym człowiekiem.

— Ja go nie pamiętam.

— W efekcie cały majątek przechodzi na panią no i, oczywiście, ponieważ jest pani teraz
mężatką na pani męża. Pomiędzy stronami nie zawarto kontraktu majątkowego, nie ma
więc prawnych możliwości, aby zmusić pani męża do zawarcia go teraz.
Pan Latimer odchylił się na krześle i patrzył na mnie z ponurą satysfakcją.
— A co będzie, jeśli mój mąż umrze pierwszy? On jest ode mnie o jedenaście lat starszy.
— Każdy, kto będzie spadkobiercą pani męża, będzie musiał płacić pani dwieście
osiemdziesiąt osiem funtów rocznie. Nie musi się pani niczego obawiać, pani Kirkwall.
Ktoś zastukał do drzwi. Wszedł młody urzędnik.
— Przepraszam, że przeszkadzam, panie Latimer, ale pan Briggs ma do pana bardzo
pilną sprawę.
— Muszę panią na chwilę przeprosić, pani Kirkwall.
Kiedy tylko zamknęły się za nim drzwi, zerwałam się z krzesła i obeszłam biurko. W
otwartym segregatorze znalazłam adres: pan Kirkwall, 12 Wych St., Londyn E.C.
Usłyszałam kroki, więc szybko wróciłam na swoje miejsce.
— Dziękuję, że mnie pan przyjął, panie Latimer — powiedziałam, naciągając rękawiczki.
— To bardzo uprzejmie z pana strony. Byłabym wdzięczna, gdyby pan nie wspominał o
mojej wizycie mężowi. Te sprawy...
— Doskonale panią rozumiem.

53

Niczego pan nie rozumie, pomyślałam.
— Jeszcze jedno pytanie, jeśli można. Czy pan Kirkwall był u pana sam?
— Tak,. proszę pani — odpowiedział ze zdumieniem.

Miałam o czym myśleć, kiedy schodziłam na dół. Zatrzymałam się w małym pokoju,

gdzie pracowało dwóch urzędników. Siedzieli na swoich wysokich stołkach i nie zwracali
na mnie uwagi. Stanęłam przy oknie, czekając na powrót pana Bagnigge. Stephen
zatrzymał się na Wych Street pod 12. Gdzie to jest? Czy przyjechał razem z
Balquidderem? Jak się tu dostał przy tak okropnej pogodzie? Czy powinnam się z nim
spotkać?
Pan Bagnigge powrócił w o wiele lepszym humorze. Widać podziałały na niego uroki
„Głowy Saracena”. Tym razem to ja nie odzywałam się podczas jazdy dorożką. Musiałam
dowiedzieć się, czy Balquidder też jest w Londynie, ale to mogło być niebezpieczne. Nie
chciałam go spotkać.
Żebym mogła zwierzyć się ze wszystkiego Noelowi!
Pomyślałam o Ablu — byłam pewna, że chętnie by mi pomógł, bardzo lubił przygody —
ale stwierdziłam, że może to być ryzykowne. Gdyby Noel dowiedział się, że Stephen jest
w Londynie, to kazałby mi do niego wrócić.
Potem przyszedł mi na myśl pan Robinson! Księgarz na pewno będzie wiedział, gdzie
jest Wych Street. Miałam się skontaktować z panem Robinsonem w piątek, czyli za dwa
dni. Abel przyprowadzi mi dorożkę. Mogłabym powiedzieć, że potrzebuję tasiemki,
ponieważ przerabiam suknie pani Beresford, które są na mnie o wiele za duże. Noel nie
posłałby pana Bagnigge, aby mi towarzyszył do sklepu z pasmanterią. Poznam losy
Władczyni Sokolego Gniazda i dowiem się, gdzie jest Wych Street. Przejadę tamtędy w
drodze powrotnej do domu. Zobaczę, czy to pensjonat, czy też, czego się obawiałam,
dom Balquiddera.
Spotkanie z panem Latimerem wyjaśniło jedną sprawę: jeśli umrę, Stephen bierze cały
majątek — bez żadnych dalszych zobowiązań. Gdyby moja nagła śmierć wzbudziła
podejrzenia, to padną one na Stephena, a nie Balquiddera.
A co będzie, jeśli Noel dowie się o wszystkim? Latimer i Briggs zajmowali się również
sprawami rodziny Beresfordów, ponieważ stary pan Latimer rozpoczynał praktykę
adwokacką w Harrogate i miał wielu klientów w North Riding. Bez względu na to, jak się
będę pilnować, mogę się zdradzić jakąś zdawkową uwagą. Zdecydowałam, że zacznę
szukać mieszkania, kiedy tylko dostanę odpowiedź od pana Robinsona.
Bóg jeden wie, co zrobię, jeśli on odrzuci Władczynię Sokolego Gniazda.
Nie dane mi było uwolnić się od trosk i kłopotów.
Kiedy wróciłam do domu, zastałam Noela i Richarda w salonie. Richard siedział na
podłodze, u stóp ojca i pokazywał mu, jak działa armatka, którą mu podarowałam.
Zauważyłam trochę suchego grochu na dywanie. Zerwał się na mój widok, a Noel
sięgnął po swoją laskę. Poprosiłam, żeby nie wstawali.
— Richardzie, zadzwoń, proszę, aby przynieśli nam herbatę, i pozbieraj ten groszek —
powiedział z uśmiechem Noel.
Uśmiech, którym mnie obdarzył, był dość chłodny. Wydawało mi się, że nie zapomniał

54

jeszcze naszej dyskusji o niewolnictwie.
Pojawiła się Hannah z tacą. Richard był w wieku, kiedy stale jest się głodnym, więc
przede wszystkim patrzył na talerz pełen ciepłych bułeczek. Noel pogładził go po głowie.
— Emilio — powiedział - wyglądasz na zmęczoną. Mam nadzieję, że wszystko jest w
porządku.
— Tak, wszystko zostało pomyślnie załatwione — powiedziałam, zabierając się do
nalewania herbaty. — Mogę liczyć na dwieście osiemdziesiąt-osiem funtów rocznie, co
jest o wiele większą sumą niż ta, która do tej pory musiała mi wystarczać, więc
odetchnęłam z ulgą. Usiądź, Richardzie, to dam ci bułeczkę.
— Cały majątek jest teraz pewnie wart około osiemnastu tysięcy — stwierdził Noc!,
marszcząc brwi.
— Nie ma sensu się nad tym zastanawiać — powiedziałam. Nie chciałam rozmawiać z
nim na ten temat. Miałam zbyt wiele do ukrycia.
Noc! chciał coś dodać, ale zrezygnował. Odezwał się dopiero po chwili.
— To niedobry interes — skomentował.
Popatrzyłam na Richarda. Siedział na stołeczku, tuż koło krzesła ojca. Przynajmniej on
był szczęśliwy. Noel starał się zbliżyć do swojego syna. Zażartował ze strzelania
grochem do celu i Richard uśmiechnął się szeroko.
Po herbacie zabraliśmy się z Richardem do czytania. Przyniósł ze sobą książeczkę o
Pani Trot i jej śmiesznych kotkach i powoli, podkreślając każde słowo palcem, przeczytał
dwie stroniczki.
— Robisz postępy — powiedziałam i uściskałam go mocno.
Richard spojrzał na ojca, ale Noel czytał „Timesa”. Chłopiec zamrugał i zamknął książkę.
Chciałam go pocieszyć, nie mogłam mu jednak powiedzieć, że to ja jestem osobą, z
którą Noel unika rozmowy.
W dwa dni później wymknęłam się z domu na spotkanie z panem Robinsonem. Nie było
to trudne. Noel zawsze jadł śniadanie w swoim pokoju. Często źle sypiał, więc
spotykaliśmy się dopiero na obiedzie, około drugiej. Ja też dostawałam śniadanie do
sypialni i spędzałam przedpołudnie, szyjąc lub czytając.

Tego piątku włożyłam na siebie jedną z przerobionych już sukienek pani Beresford,

która była o wiele cieplejsza niż moja, i zeszłam na dół. Abel czyścił właśnie lampy.
— Abel, potrzebuję dorożki —powiedziałam. — Muszę jechać do sklepu z pasmanterią.
Odstawił lampę, chwycił kurtkę i czapkę i szybko wybiegł na ulicę. Był żywym chłopcem i
to przymusowe zamknięcie w domu bardzo go męczyło. Dostał ode mnie sześć pensów
za sprowadzenie dorożki
— Tamiza już niedługo całkowicie zamarznie — doniósł mi z błyszczącymi oczami. —
Dorożkarz mówi, że wkrótce będziemy mieli festyn zimowy. Na rzece będą stały kramy,
panno Emilio, będą się tam odbywały różne gry i zabawy.
— To na pewno będzie pasjonujące — powiedziałam.
Nie przeczuwałam nawet, jak ten festyn zimowy niebezpieczni się zapowiada.
Abel wrócił do domu, a ja wsiadłam do dorożki i podałam adres. Jeśli pan Robinson
wyda pozytywną opinię o mojej książce, to będę mogła pojechać do Somers Town, aby

55

poszukać taniego mieszkania.
Moje rozstanie z domem Noela będzie dla mnie rozpaczliwie smutne, pomyślałam. Po
raz pierwszy od lat było mi ciepło, nie byłam głodna, nie musiałam martwić się o
zapłacenie czynszu ani prosić służącej, żeby przyniosła po kryjomu trochę węgla. Moje
odmrożenia dobrze się goiły. Nawet przybrałam trochę na wadze Co prawda, jeszcze
widać mi było żebra, zauważyłam jednak, że powinnam trochę poluzować stalki
w gorsecie.
Z panem Robinsonem nie byłam umówiona na konkretną godzinę, ale. przyjął mnie od
razu. Kiedy zobaczyłam jego długą twarz i krzaczaste brwi, od razu poczułam się lepiej.
On jeden poważnie mnie traktował.
— Podoba mi się Władczyni Sokolego Gniazda — powiedział natychmiast, kiedy
znaleźliśmy się w jego biurze.
Pewnie jest przyzwyczajony do niecierpliwych autorów, pomyślałam.
— Mogę pani zaproponować dwieście funtów za prawa autorskie.
Ta suma mogłaby mi wystarczyć na rok. A w tym czasie mogę napisać nową książkę.
Może nawet udałoby mi się coś zaoszczędzić, jeśli mieszkanie w Somers Town nie
byłoby drogie. Zdawałam sobie sprawę, że nie będę mogła żądać sumy dwustu
osiemdziesięciu ośmiu funtów rocznie z majątku mojej matki, jeśli chciałam pozostać
przy życiu.
— Dziękuję. Przyjmuję pana propozycję.
Udało mi się przekonać pana Robinsona, aby przejął rolę pana Iryine”a i stał się moim
bankierem.
— Mój urzędnik spisze umowę, panno Daniels. Czy zaczeka pani, aby ją podpisać?
— Przyjdę w przyszłym tygodniu — powiedziałam. — Wtedy będę już miała stały adres.
Zapomniałam spytać go o Wych Street, ale nie był to jedyny błąd, jaki tego dnia
popełniłam.
— Dobrze — powiedział i odprowadził mnie do drzwi.
Musiałam przejść obok katedry Świętego Pawła, aby dostać się do postoju dorożek po
przeciwnej stronie. Bruk był bardzo oblodzony, więc odchyliłam woalkę, aby lepiej
widzieć. Przechodziłam właśnie koło pomnika królowej Anny, kiedy usłyszałam okrzyk.
- Emmy!

Opuściłam woalkę i starałam się nie przyspieszać kroku.

- Emmy!

Rozległ się tupot nóg i ktoś mnie złapał za ramię.

Stephen był sam. Był bardzo wzburzony, a może nawet przerażony.
— Dobry Boże, Emmy, co ty tu robisz? Myślałem, że jesteś u ojca.

— Nie. Jestem tutaj.

Rozejrzał się niespokojnie i wskazał gestem kawiarnię.
— Chodźmy tam. Szybko.

56

— Nie mogę iść do kawiarni, Stephen.
Tylko mężczyźni chodzili do kawiarni.
Pociągnął mnie na schody katedry i po chwili znaleźliśmy się w jej mroźnym wnętrzu.
Przy drzwiach stał kościelny. Stephen przeszedł obok niego, ciągnąc mnie za sobą.
Wprowadził mnie do bocznej kaplicy. Usiedliśmy w kącie.
Rozwiązałam wstążki przytrzymujące kapelusz.
— O co chodzi? — spytałam.
Znałam już Stephena na tyle dobrze, żeby wiedzieć, że zbytnio si mną nie interesuje. O
wiele bardziej zajmują go własne sprawy.
— Na litość boską, Emmy. Powinnaś być teraz w Tranters Court.
— Dlaczego?
Czułam, że coś bardzo złego wisi w powietrzu.
— Och, Boże. Żałuję, że cię spotkałem.
— Nie musiałeś mnie zatrzymywać na ulicy.
— Nie, chodzi mi o to, że żałuję, żeśmy się w ogóle poznali. Nawet nie masz pojęcia...
Stephen ukrył twarz na moim ramieniu. Pogładziłam go po głowie.

— Mówię ci, Emmy, to jest tak rozpaczliwa sprawa, że nawet nie możesz sobie tego

wyobrazić.
— Chodzi o mój majątek, prawda?
Stephen odwrócił wzrok.
— Odezwij się, Stephen. To te pięć tysięcy funtów, które jesteś winien Balquidderowi.
— Och, Emmy! Tak mi przykro. Chciałem zwrócić ci wszystko, do ostatniego pensa.
Musisz mi uwierzyć.
Czekałam, co będzie dalej.
— To te cholerne odsetki, Emmy. Balquidder pożyczył mi pieniądze na piętnaście procent
— to i tak o wiele mniej, niż biorą niektórzy krwiopijcy. Ale nie zdawałem sobie sprawy,
jak bardzo urośnie ten dług. Wierzyłem, że on jest moim przyjacielem. Och, Boże, jestem
mu winien przeszło siedemnaście tysięcy pięćset funtów i on chce dostać te pieniądze
teraz, co do grosza.
Byłam zaszokowana. To była olbrzymia suma. Wydawać by się mogło, że Balquidder nie
powinien obciążać przyjaciela płaceniem odsetek. Ale jak tylko o tym pomyślałam,
zrozumiałam, że jestem po prostu naiwna. Mówiąc Balquidderowi o moim majątku i o
tym, że jestem niepełnoletnia, Stephen sam sobie założył stryczek na szyję. Balquidder
od początku miał zamiar zabrać wszystkie pieniądze. Był na pewno wścik1y, że do
ukończenia dwudziestego piątego roku życia brakowało mi wówczas jeszcze ośmiu lat.
Nie miał zamiaru zostawić mi jakichkolwiek pieniędzy. Stephen nie spłaci tego długu
nawet całym moim majątkiem.
— Ale Stephen, jeśli jesteś winien Balquidderowi wszystkie pieniądze, jakie posiadam,
dlaczego zgodziłeś się na układ z moim ojcem? Nie stać cię na tę roczną wypłatę.

— Nie mogłem tego nie zrobić, Emmy. To są twoje pieniądze. Należy ci się dochód z

twojej trzeciej części.

57

Biedny Stephen. Zawsze dbał o pozory. Chciał, aby wszyscy uważali, że właściwie
postępuje. Balquidder nigdy by się nie zgodził na taki układ, ale Stephen wolał przejść
nad tym do porządku dziennego. Pewnie pan Latimer powiedział mu coś miłego i
Stephen poczuł się dżentelmenem.
— Dobrze wiesz, że nie dostanę z tego ani pensa — powiedziałam.
Byłam rozdrażniona. Miałam już dość tego fantazjowania.
— Dlatego musisz jechać do ojca, Emmy. Ja... boję się o ciebie.
— Jak myślisz, co zrobi Balquidder?
— On oczywiście żartuje, kiedy mówi, że.... — Stephen nie dokończył zdania.
Nie, on nie żartuje, pomyślałam. Jeśli Stephen tak poważnie do tego podchodzi, to
znaczy, że Balquidder musiał mu wiele razy dawać do zrozumienia, że należy usunąć
mnie z drogi.
— A co z tobą? — spytałam.
Pomyślałam, że życiu Stephena również zagraża niebezpieczeństwo. Gdyby mnie się
coś stało, Balquidder będzie chciał się go pozbyć, wiedząc, że Stephen nie potrafi
utrzymać języka za zębami.
— Co tam ja? Mówię ci, Emmy, chciałbym mieć tyle odwagi, aby móc ze sobą skończyć.
Wtedy te cholerne pieniądze przeszłyby na rzecz Korony.
— Nie wóln6 ci ę tym myśleć!
Nigdy jeszcze nie widziałam Stephena w takim stanie.
— Musi być jakieś wyjście — dodałam.
— Nie — Stephen potrząsnął głową. — Podpisywałem różne papiery. — Gdzie się
zatrzymałaś, Emmy? — spytał po chwili.

Zawahałam się.

— Nie powiem Balquidderowi.
— Och, Stephen. Jeszcze się nie zdarzyło, żebyś nie powtórzył wszystkiego
Balquidderowi.
— Myślę, że mąż może spytać swoją żonę o miejsce jej zamieszkania — powiedział
urażony. — A może masz bogatego kochanka, Emmy? Który może dać ci to wszystko,
czego ja nie mogę?
— Nie bądź śmieszny — warknęłam. — Kto by mnie chciał?
— Nie znam tej sukienki.
— Dostałam ją od pani Iryine.
Czułam, że się rumienię. Nigdy nie umiałam kłamać.
— Popatrz — dodałam — przerobiłam ją na siebie.
Pomyślałam, że mogłabym podać mu fałszywy adres. Stephen właściwie się mną nie
interesował, wiedziałam jednak, że jeśli widzi w tym własną korzyść, to potrafi być
nieustępliwy.
— Czy Balquidder też jest w Londynie?
— Przyjeżdża w przyszłym tygodniu. Jeśli uda mu się dojechać.
Zdąży na moje urodziny.
— Nie mogę narzekać — powiedział z rozpaczą Stephen. — On mi wszystko

58

wytłumaczył. Potrzebuje pieniędzy na zakup statków do przewozu niewolników. Wiesz,
że on ma takie statki, a raczej miał, kiedy to było legalne. Teraz ma fałszywe papiery,
które mu zrobił jakiś Moxon, a statki są zarejestrowane w Lizbonie.
Moxon, pomyślałam. Gdzie ja słyszałam to nazwisko? Coś mi chodziło po głowie, ale nie
mogłam sobie tego przypomnieć. Może jak zacznę mówić o czymś innym...

— Jak udało ci się tu dojechałeś przy tej okropnej pogodzie?

— Miałem fatalną podróż — powiedział Stephen, wstrząsając się na to wspomnienie. —
Przyjechałem dyliżansem w dzień po Bożym Narodzeniu. Jechaliśmy prawie cały
tydzień. Myślałem, że umrę z zimna. Musieliśmy się stale zatrzymywać.
Przyszło mi do głowy, że najlepiej będzie, jeśli Stephen i Balquidder (ponieważ nie
wątpiłam, że Stephen powie mu o naszym spotkaniu) będą myśleli, że jestem w Tranters
Court.
— Pojadę do ojca. Balquidder tam mnie nie dopadnie. Ty też trzymaj się z daleka.
Przykro mi, Stephen, jednak uważam, że powinniśmy zdecydować się na separację.
Stephen otworzył usta, aby coś powiedzieć, i zamknął je znowu. Po chwili skinął
potakująco głową.
Wyjęłam z torebki notesik i ołówek, podałam Stephenowi i zaczęłam dyktować:
1. Stephen Kirkwall zgadza się na separację ze swoją żona.,1 Emilią Kirkwall, z domu
Daniels.
Podpisano 5 stycznia 1814 r.
S. Kirkwall E. Kirkwall
— Gotowe — powiedział obrażony, podając mi podpisaną przez nas kartkę.
— Niezupełnie.
Wstałam i weszłam do bocznej nawy, gdzie dwóch mężczyzn polerowało ławki.
— Czy umiecie pisać? — spytałam.
Potrząsnęli tylko głowami.
— Jeśli postawicie tu krzyżyki i podacie mi swoje nazwiska

i adresy, staniecie się świadkami. Dostaniecie za to po sześć pensów każdy.

Popatrzyli na siebie i niemal jednocześnie odłożyli swoje szmatki i pojemnik z woskiem
pszczelim. Kiedy to zostało załatwione, złożyłam kartkę i schowałam ją za dekoltem.
Stephen miał nieszczęśliwy wyraz twarzy.
— Ale... mieliśmy też dobre chwile, prawda, Emmy?
Dobre chwile? Dla mnie małżeństwo było jednoznaczne
z biedą, brakiem zainteresowania ze strony męża i złym losem.
Nauczyłam się jednak polegać sama na sobie. Pochyliłam się
i pocałowałam go w policzek.
— Tak, Stephen.
— Nie masz przypadkiem szylinga albo dwóch?
Sięgnęłam do portmonetki, odliczyłam pieniądze na dorożkę i resztę dałam Stephenowi.
Około dwunasta szylingów.
— Dziękuję.

59

— Muszę już iść — powiedziałam.
Nagle poczułam się okropnie zmęczona. Chciałam znaleźć się jak najprędzej na John
Street. Zbyt wiele wydarzyło się w tak krótkim czasie. Wstałam z krzesła.
— Ja tu jeszcze chwilę zostanę — powiedział Stephen.
— Do widzenia. Życzę ci powodzenia.
— Ja tobie też, Emmy.
Kiedy byłam przy drzwiach, obróciłam się jeszcze, ale Stephen został w kaplicy i nie
mogłam go zobaczyć. Opuściłam woalkę i poszłam szybkim krokiem do postoju dorożek.

Niestety, nie przyszło mi do głowy, aby obejrzeć się za siebie.

5

PO drodze do domu zastanawiałam się, czy powinnam zwierzyć się Noelowi. To

wszystko stawało się zbyt skomplikowane, a w związku z rychłym przyjazdem
Balquiddera wręcz niebezpieczne. Ale powstrzymywało mnie przed tym kilka rzeczy.
Noel uważał, że powinnam wrócić do swojego męża, był też przekonany, że jestem
pozbawioną zmysłu praktycznego marzycielką. Od czasu, kiedy wyraziłam swoją
opinię o właścicielach niewolników, nie zachowywał się przy mnie tak swobodnie jak
poprzednio. Poza tym obawiałam się, że nie uwierzy w moją opowieść o Balquidderze.
Podejrzewałam również, że list, który przed laty napisałam do jego ojca, spowodował, że
George wszedł w kontakt z Balquidderem. W liście tym błagałam pana Beresforda o
użycie swojego wpływu, aby mój majątek nie dostał się w ręce Stephena i nie został
użyty przez Balquiddera na zakup statków do przewozu niewolników. Noel mógłby mieć
do mnie o to pretensję.
Przeklinałam również pogodę, która stwarzała dodatkowe utrudnienia. Pryzmy brudnego
śniegu, razem z końskimi i psimi odchodami, zalegały w rynsztokach. Wygłodniali i
zziębnięci żebracy kulili się po bramach. A najgorsze ze wszystkiego było przeraźliwe
zimno.
Kiedy dorożka skręciła w John Street, otworzył się przede mną widok na nabrzeże
Adelphi. Na Tamizie ustał wszelki ruch. Rzeka była zamarznięta przy brzegach, małe
łódki zostały uwięzione w lodzie. Środkiem rzeki płynęły ogromne kry, które z łatwością
mogły przebić i zatopić każdy statek.
Na południowym brzegu widziałam dymiące piece garncarskie. Będą pracować, dopóki
starczy im węgla. Przynajmniej tam robotnicy mają ciepło.
Dorożka podjechała wreszcie pod dom. Wysiadłam i zapłaciłam. Dzięki Bogu, nikt nie

60

zauważył mojej nieobecności, pomyślałam. Myliłam się. Kiedy tylko otworzyłam drzwi,
Noel wyszedł ze swojego gabinetu.
— Gdzie, u diabła, byłaś?
— W mieście.
Poczułam się urażona. Czyżbym była więźniem w tym domu?
— Dlaczego nikomu nie powiedziałaś, że wychodzisz?
— Prosiłam Abla, aby sprowadził mi dorożkę. Nie wymknęłam się cichaczem.
— Jak mogłaś jechać do miasta przy takiej pogodzie? Czy miałaś coś aż tak ważnego do
załatwienia? Na litość boską, Emilio, ludzie zamarzają na śmierć. Czy nie czytasz gazet?

— Nie wiedziałam, że jestem na warunkowym zwolnieniu — odparowałam. — Poza tym,
to nie twoja sprawa, gdzie byłam.
— To jest mój dom — oznajmił Noel. — Kiedy w nim mieszkasz, masz się zachowywać
jak dorosła.
— Więc jestem teraz dzieckiem, prawda? Czy myślisz, że to miło, kiedy nikt ci nie ufa?

Odwróciłam się i pobiegłam do swojego pokoju. Zatrzasnęłam za sobą drzwi.

W Edynburgu robiłam, co chciałam, i nikogo to nie obchodziło, chociaż muszę przyznać,
że czasem czułam się samotna. Nie mogłam jednak pozwolić, aby traktowano mnie jak
niegrzeczne dziecko. Prawdą jest, że Noel wysłuchał mnie i ofiarował schronienie, ale
nie chciał poznać moich prawdziwych kłopotów. Czekał na poprawę pogody, aby odesłać
mnie do męża.
Jak mogłam mu powiedzieć, że zarówno mój ojciec, jak i mąż zawiedli mnie? Byłam
niewątpliwie nieznośnym dzieckiem, ale to nie była wyłącznie moja wina. Gdyby mój
ojciec okazał mi czasem choć trochę czułości, wszystko byłoby inaczej.
Często zastanawiałam się, dlaczego zakochałam się w Stephenie. Doszłam do wniosku,
że dziewczyna, która ma kochającego ojca, nie robi takich głupstw jak ja, ponieważ ma
wzorzec, wedle którego może oszacować innego mężczyznę. Ja nie posiadałam takiego
wzorca i dlatego tak łatwo uległam namowom Stephena.
Nie oczekiwałam, że Noel przyzna mi rację. Mimo że tak bardzo go kochałam, kiedy
byłam dzieckiem, teraz wiele rzeczy mi się w nim nie podobało — przede wszystkim nie
mogłam się pogodzić z tym, że posiada plantację, na której pracują niewolnicy. Co
prawda poprawił się jego stosunek do Richarda, ale nadal nie czuł się z nim swobodnie.
Rozumiałam, że jego problemy finansowe i kłopoty z nogą sprawiały, że często tracił
cierpliwość, ale Richard był przecież jego synem. Noel dał mu życie, więc powinien go
kochać. Nie mogłam również pogodzić się z jego przekonaniem, że zachowanie mojego
ojca było bez zarzutu.

Chętnie bym się wyprowadziła z domu, gdzie byłam ledwie tolerowana. Nie chciano

mnie tutaj, tak samo jak nie chciano mnie w Tranters Court czy na Cant”s Close. Byłam
dorosłą osobą, autorką której książki były publikowane przez poważnego wydawcę —
dobrze, że chociaż tam mnie poważano. Stephen zgodził się na separację. Noel nie był
moim krewnym, a ja miałam prawo żyć tak, jak mi się będzie podobało.

61

Przebrałam się i zeszłam do jadalni w dość wojowniczym nastroju. Spodziewałam się, że
będę jadła samotnie, jednak, ku mojemu zdziwieniu, Noel już tam był. Miał poważny
wyraz twarzy.
Nasz południowy posiłek składał się tego dnia z zimnej wieprzowiny i sałaty. Jedzenie
stało na kredensie i nakładaliśmy je sami na talerze, to znaczy, Noel nakładał sobie i
również mnie.
— Chciałem cię przeprosić — powiedział, kiedy usiedliśmy do stołu — za moje słowa,
wypowiedziane bez zastanowienia. Ciągle zapominam, że jesteś już dorosłą kobietą.
— Dziękuję — odrzekłam, zastanawiając się, jak długo Noel będzie w dobrym nastroju.
— Właśnie chciałam ci powiedzieć, że dziś rano spotkałam przypadkiem swojego męża.
Natychmiast się zorientowałam, że to musiało mu się wydać nieprawdopodobne.
— To znaczy, że wpadłaś na niego na ulicy? — spytał Noel, odkładając widelec i patrząc
na mnie z zainteresowaniem.
— Nie. Raczej odwrotnie. Nie miałam pojęcia, że on jest w Londynie i wcale sobie nie
życzyłam tego spotkania.
- Rozumiem. No i?
— Odbyliśmy krótką rozmowę i dostałam od niego ten papier.
Podałam mu oświadczenie o separacji. Noel szybko przebiegł je wzrokiem i zwrócił mi
kartkę.

— Zdajesz sobie sprawę, że to nie ma żadnej mocy prawnej?

— Możliwe.
Szczerze mówiąc, niewiele mnie to obchodziło. Byłam zdecydowana odejść od
Stephena.
— Dokument napisany ołówkiem jest nieprawomocny. Można w nim dokonywać
poprawek.
— To prawda. Ale chciałeś wiedzieć, co robiłam tego ranka, więc ci powiedziałam i nawet
pokazałam jedyny dowód, jaki posiadam. Nie mam zwyczaju noszenia przy sobie
gęsiego pióra i atramentu.
Nie miałam zamiaru dać się tyranizować.
— Co chcesz, żebym zrobił?
— Nic.
— Nic? Ale...
— Czy mógłbyś mnie choć raz wysłuchać? Nie jesteś za mnie odpowiedzialny. Wkrótce
uporządkuję swoje sprawy. Wolałabym to zrobić, kiedy zmieni się pogoda, ale jeśli
chcesz, żebym wyprowadziła się wcześniej, to mogę to zrobić.
— To oczywiste, że musisz tu zostać. Nie miałem najmniejszego zamiaru sugerować...
ale, Emilio...
— Tu nie ma żadnych „ale” — przerwałam mu. — Proszę cię, Noel, spróbuj mnie
zrozumieć. Stephen nie pragnie zatrzymać mnie przy sobie, a ja mam zamiar prowadzić
spokojne, uporządkowane życie — bez niego.
— Ale twój ojciec?
Znowu ojciec, pomyślałam.

62

— Czy naprawdę wierzysz, że mojego ojca obchodzi,. co się ze mną dzieje?
— Tak, wierzę
— Przykro mi, ale ja nie. Nie przypominam sobie, żeby

kiedykolwiek wyraził zadowolenie z mojego towarzystwa czy chęć zrozumienia mnie.

Zapanowała cisza. Noel bawił się widelcem.
— Nie przeczę, że jest dość nieprzystępnym człowiekiem, który mógł onieśmielać młodą
dziewczynę, ale jestem przekonany, że się o ciebie troszczy. Widziałem go po twojej
ucieczce. Odchodził od zmysłów z niepokoju.
— Powinieneś zobaczyć list, który do mnie napisał — powiedziałam jadowitym tonem.
— Rozumiem, że chcesz gdzieś wynająć mieszkanie?
- Tak.
- Czy to rozsądny pomysł? Myślę tylko o twojej wygodzie. Czy zdajesz sobie sprawę,
jaka będziesz samotna? Nie będziesz miała wokół siebie nikogo ze swojej sfery, tylko
gospodynie domowe i innych ludzi tego typu. Poza tym będzie mi ciebie brakowało.
— A co ty sobie wyobrażasz? — Roześmiałam się. — Na Cant”s Close miałam prawie
wyłącznie do czynienia „z ludźmi tego typu”, jak to ująłeś. Wyobraź sobie, że byli to
bardzo mili ludzie. Jedyni „dżentelmeni”, jakich poznałam, to obrzydliwi przyjaciele
mojego męża.
Czułam, że znowu zalewa mnie fala goryczy.
— Rozumiem.
— Wątpię w to — powiedziałam.
Noel nie chciał spojrzeć na te sprawy z mojej perspektywy. Nigdy nie pytał o moje życie
w Edynburgu. Byłam zła i rozgoryczona. Nie przychodziło mi do głowy, że Noel po prostu
szanuje moją prywatność.
Wreszcie powiedziałam, że Tamiza zaczyna zamarzać, i wspomniałam, że Abel czeka na
festyn zimowy. Nasza rozmowa przybrała inny obrót.

Dwa dni później Richard został porwany.

Śnieg przestał już padać i wreszcie mieliśmy słoneczny dzień, chociaż było bardzo
zimno. Richard i panna Caryer udali się na krótki spacer, aby popatrzeć na Tamizę.
Richard słyszał opowiadania o festynach zimowych i ubłagał pannę Caryer, aby poszła z
nim nad rzekę.
Panna Caryer wróciła ze spaceru sama, w ataku histerii. Siedziałam wtedy w swoim
pokoju, opracowując fabułę mojej nowej książki, kiedy usłyszałam podniesione głosy.
Wydawało mi się, że hol jest pełen ludzi. Słyszałam Tryphenę Good, płacz Hannah,
potem głosy pana Bagnigge i Noela. Zamknęłam notatnik w szufladzie i zeszłam na dół.
Wreszcie udało się wydobyć od panny Caryer jakieś konkretne informacje. Koło schodów
Adelphi pojawiło się niespodziewanie dwóch mężczyzn, którzy chwycili Richarda, nie
zważając na jego krzyki, wpakowali go do czekającego powozu i odjechali. Biedna panna
Caryer cała jeszcze dygotała.
— Co mogłam zrobić? — powtarzała z płaczem. — To się stało tak szybko.
Na jej wołanie o pomoc natychmiast zareagowali dwaj strażnicy z Adelphi, ale zanim

63

dobiegli, powóz już skręcał w Strand.
Wiedziałam, że porywano dzieci, szczególnie dzieci bogatych rodziców. Zwykle
zabierano im pieniądze, ubranie i wypuszczano na wolność. Porwanie z użyciem powozu
sugerowało, że chodzi o coś poważnego. Wszystko było dokładnie zaplanowane i
niewątpliwie kosztowało niemałe pieniądze.
Czy mogło to mieć związek z moim spotkaniem ze Stephenem? Dopiero teraz
pomyślałam, że on prawdopodobnie wyśledził mój adres. Mógł przecież zatrzymać
dorożkę i jechać

za mną — sama dałam mu pieniądze. Ale dlaczego Stephen miałby porywać

Richarda?
Wiedziałam dlaczego: Balquidder na pewno jest w Londynie.
Moje obawy mogły okazać się uzasadnione. George zapewne kupił majątek w Demerara
za pośrednictwem agencji Balquiddera i dał mu zabezpieczenie na hipotece Ainderby,
więc Noel stał się teraz jego dłużnikiem. Jeśli Stephen poznał mój adres i podał go
Balquidderowi, co było nieuchronni, ten natychmiast skojarzył, u kogo mieszkam.
Oczywiście, kupno plantacji w Indiach Zachodnich nie było żadnym problemem. W Anglii
wielu ludzi dorobiło się tam majątku. Pilnie śledziłam doniesienia na ten temat w
gazetach, kiedy dyskutowałam z panem Iryine o Ustawie na rzecz Zniesienia
Niewolnictwa. Mimo wszystko możliwość, że istnieje jakieś powiązanie pomiędzy
Balquidderem a majątkiem Beresfordów w Demerara wydała mi się wysoce
prawdopodobna.
Jeśli George wpadł w łapy Balquiddera i umarł, nie spłaciwszy swojego długu, to
Balquidder będzie chciał wycisnąć z Noela ostatniego pensa. Gdyby mu to było
potrzebne, porwałby Richarda bez najmniejszych skrupułów. Ale po co?
Na pewno chodziło o mnie. Byłam pewna, że Noel skrupulatnie spłacał odsetki, bez
względu na sytuację. Balquidder nie potrzebował wymuszać na nim zapłaty. To Stephen
chciał zmusić Noela, aby mnie do niego odesłał.
Tak czy inaczej, Balquidder prowadził niebezpieczną grę. Czym innym jest, jeśli
zrozpaczony mąż popełnia desperackie czyny, aby zmusić do powrotu swoją zbłąkaną
żonę, a zupełnie czym innym, jeśli biznesmen jest zamieszany w porwanie syna
człowieka o takiej pozycji, jaką miał Noel. Gdyby wy-
szedł na jaw jego udział w porwaniu, zostałby natychmiast aresztowany.
Nie, posiadałam jednak żadnego dowodu.
Co miałam powiedzieć Noelowi? Czy będzie chciał mnie wysłuchać?
Jeśli moje domysły były słuszne, to Richard powinien być na Wych Street. Nie
przypuszczałam, żeby Balquidder zrobił mu jakąś krzywdę, ale to biedne dziecko musi
być potwornie przerażone. Może nawet myśleć, że już nigdy nie wróci do domu.
W holu zapanowała cisza. Noel zabrał pannę Caryer do gabinetu, służba rozeszła się do
swoich zajęć. Pan Bagnigge poszedł powiadomić stróży prawa. Po chwili wahania
zastukałam do drzwi gabinetu.
— Proszę wejść — usłyszałam.
— Wydaje mi się, że mogę... — zaczęłam.

64

— Nie teraz, Emilio. Później.
Zamknęłam drzwi. Wiedziałam, że nie ma czasu do stracenia. Musiałam zacząć działać.
Gdybym była szlachetną Angeliną
Mountfalcon, natychmiast sama oddałabym się w ręce Balquiddera. Byłam pewna, że
wtedy uwolniłby Richarda. Ale w ten sposób podpisałabym na siebie wyrok śmierci, a na
to nie miałam ochoty. Postanowiłam spotkać się ze Stephenem i sprawdzić, czy Richard
rzeczywiście jest na Wych Street.
Niepokoiło mnie tylko jedno. Stephen natychmiast powie o wszystkim Balquićklerowi.
Potrzebowałam pomocy. Pomyślałam o panu Bagnigge. On byłby najlepszy w” tej
sytuacji, ale wiedziałam, że nie będzie miał dla mnie czasu. K Abel? Był sprytnym
chłopcem, poza tym Richard go lubię Może on” mógłby mi pomóc? Czy będzie chciał to
zrobić? Czy jest wystarczająco dyskretny?

Czternastoletni Abel był najmłodszym służącym. Wielokrotnie słyszałam, jak pani Good

nim komenderuje. Właściwie wszyscy się nim wysługiwali. Nie mogło się to podobać
bystremu i żywemu chłopakowi. Postanowiłam zwierzyć się Ablowi, ufając, że potrafi
dochować tajemnicy. Zdawałam sobie sprawę, że wśród służby krążą plotki na mój
temat. Nie wierzyłam, aby Abel mógł się ode mnie dowiedzieć czegoś, co nie zostało już
dokładnie omówione w pomieszczeniach dla służby. Natomiast nikt tam jeszcze nie
wiedział o Balquidderze.
Zeszłam na dół do komórki, gdzie Abel czyścił buty. Spędzał tu wszystkie poranki, a w
nocy spał na materacu, który za dnia leżał zwinięty pod stołem. Siedział na stołku,
patrząc ponurym wzrokiem na buty Noela, które miał wyczyścić. Na mój widok zerwał się
na równe nogi.
— Abel, czy potrafisz utrzymać język za zębami? — spytałam, zamykając za sobą drzwi.
— Tak, panienko.
Wzięłam głęboki oddech i opisałam mu całą sytuację.
— Balquidder ma swoje przyzwyczajenia — zakończyłam relację. — Nigdy nie wychodzi
z domu przed południem, a mój mąż zwykle bardzo długo śpi. Myślę, że obaj są teraz
jeszcze na Wych Street.
Nagle zrobiło mi się przykro, kiedy Abel słuchał mnie z napiętą uwagą. Pomyślałam
wtedy, że Noel nigdy nie słuchał mnie tak uważnie.
— Pułkownik nie traktuje mnie poważnie. Oczywiście, mogę się mylić, wydaje mi się
jednak, że jest tu zbyt wiele zbieżności.
Abel zamyślił się.
— Ja znam Wych Street, panno Emilio — odezwał się wreszcie. — To jest ulica za
Strandem. Sprzedają tam nieprzyzwoite druki i książki. To nie jest miejsce dla damy.
— Ale ja muszę się zobaczyć z panem Kirkwall.
— Ja mógłbym tam pójść, panienko, gdyby mi pani powiedziała, jak wygląda ten pan
Balquidder. Mógłbym zaczekać, aż wyjdzie, i wtedy podać wiadomość pani mężowi.
Potrząsnęłam głową.
— Nie odpowiedziałby na mój list bez konsultacji z panem Balquidderem. Nie, Abel, ja
muszę go zaskoczyć. On, oczywiście, poinformuje później pana Balquiddera, ale mam

65

nadzieję, że zanim to nastąpi, uda nam się skłonić do działania pułkownika Beresforda.
— Coś pani powiem, panno Emilio. Mogłaby się pani przebrać za chłopca i pójść razem
ze mną. Mam ubranie Billa, który tu służył przede mną, i myślę, że będzie na panią
pasowało.
Abel uśmiechał się łobuzersko. Widać było, że traktuje to jak świetną przygodę.
Przebrać się za chłopca!
L Sama byłam podniecona tą perspektywą. Pomyślałam od razu, ze wykorzystam ten
pomysł w mojej nowej książce, którą pisałam pod roboczym tytułem Tajemnica
Drakensburgów. Moja bohaterka, Erminia, obdarzona kruczoczarnymi włosami, czarnymi
oczami i pięknym nosem, miała zostać porwana przez niegodziwego hrabiego
Drakensburg. Nie miałam pomysłu, jak to zrobić. Gdyby jednak hrabia zmusił Erminię,
aby przebrała się za pazia, wybrnęłabym ze swoich kłopotów. Moi czytelnicy mogliby
wtedy poczuć dreszcz emocji z powodu tej szokującej sytuacji, a jednocześnie nie
musieliby jej potępiać za brak skromności.
Ale żebym ja miała to zrobić? Gdyby ktoś się o tym dowiedział, moja reputacja byłaby
doszczętnie zrujnowana. A Noel miałby prawo natychmiast odesłać mnie do ojca.
— To może się udać — powiedziałam po krótkim namyśle. Nie wiedziałam, jakie będą
dalsze kroki Balquiddera. Podejrzewałam, że przeczeka jakiś czas — dzień lub dwa —
choćby tylko, dlatego, żeby przetrzymać Noela w niepewności. Balquidder przejawiał
skłonność do okrucieństwa — nie zapomniałam jeszcze incydentu z małym wróbelkiem.
Było już po jedenastej. Jeśli Balquidder prowadził w Londynie taki sam tryb życia jak w
Edynburgu, musieliśmy się pospieszyć. Powiedziałam Ablowi, że za dziesięć minut
spotkamy się w jego komórce, i szybko pobiegłam na górę, zabierając ze sobą ubranie
Billa. Abel miał powiedzieć pani Good, gdyby go o to pytała, że wychodzi razem ze mną.
Przebieranie się za chłopca, poza szokującym widokiem nieosłoniętych długą spódnicą
nóg, zapowiadało nieoczekiwaną wolność. Stałam się kimś innym, przestały mnie
obowiązywać wszelkie restrykcje, dotyczące kobiet. Związałam włosy w węzeł,
podniosłam wysoko kołnierz i włożyłam kapelusz, który dostałam od Abla. Założyłam
własne buty, długą pelerynę, wzięłam portmonetkę i niepostrzeżenie zeszłam na dół.
Abel czekał na mnie przy drzwiach swojej komórki. Z gabinetu Noela dochodził gwar
męskich głosów, należących niewątpliwie do tajnych agentów.
Poza tym nie było widać nikogo. Służba była pewnie w suterenach.
Wyślizgnęliśmy się z domu frontowymi drzwiami i ruszyliśmy szybkim krokiem w kierunku
Strandu, uśmiechając się do siebie jak uczniowie na wagarach.
Wych Street była wąską ulicą zabudowaną bardzo starymi
domami. Niektóre z nich pochodziły z epoki Tudorów, ponieważ górne piętra były
wysunięte ponad dolne. Przypomniał mi się dom na St. Peter”s Pend, gdzie mieszkali
państwo Iryine. Prawie wszędzie sprzedawano książki. Potwierdziły się słowa Abla —
wystawione w oknach ilustracje dokładnie określały gusty miejscowej klienteli.
Zobaczyłam między innymi rycinę, która wydała mi się mało prawdopodobna z punktu
widzenia anatomii.
Biedny Abel był potwornie zażenowany. Przynajmniej Er- minia, pomyślałam, nie będzie
miała do czynienia z tak nieprzyzwoitymi obrazkami, chociaż mogłabym z lekka

66

zasugerować, że hrabia Drakensburg ma pewne słabostki.
Dokładnie opisałam Ablowi wygląd Balquiddera. Po niecałych piętnastu minutach od
naszego przybycia (ukryliśmy się w grupce młodych ludzi, którzy chciwie oglądali ryciny)
Abel trącił mnie łokciem.
— Czy to on, panienko? — spytał szeptem.
Rozejrzałam się dokoła. Trudno było nie poznać tego ogromne o mężczyzny, który nie
szedł, lecz toczył się ulicą. Po plecach przebiegł mi dreszcz. Na sam jego widok ze
strachu zaschło mi w ustach.
Skinęłam głową.
— Czy pójdziemy za nim?
— Idź sam — powiedziałam, patrząc za oddalającym się Balquidderem, który bez
żenady roztrącał łokciami stojących mu na drodze przechodniów. — Abel, bądź ostrożny.
On jest bardzo niebezpiecznym przeciwnikiem.
— Niech się pani nie obawia, panienko. — Uśmiechnął się. — Na pewno nie zorientuje
się, że jest śledzony.
Zostałam sama. I co teraz? Przeszłam do wystawy następnego sklepu i zaczęłam
oglądać rycinę, wyszydzającą następcę tronu. Jego kochanka (czyżby pani Fitzherbert?)
siedziała mu na kolanach, bawiąc się jego epoletami. Wreszcie podjęłam decyzję.
Balquiddera nie było w domu. Nic nie ryzykowałam.
Podeszłam do domu oznaczonego dwunastką i wybrałam schody, które prowadziły do
suteren. W samą porę przypomniałam sobie, że nie powinnam stukać do drzwi
frontowych — zatrzaśnięto by mi je przed nosem.
Spodziewałam się zastać tam kilka osób ze służby. Myślałam, że uda mi się przekonać
lub przekupić pokojówkę, aby zaniosła wiadomość Stephenowi. Ale był tam tylko jakiś
ponuro wyglądający mężczyzna. Sprawiał wrażenie pijanego, poza tym był okropnie
brudny i śmierdzący.
Zniżyłam głos i zaczęłam mówić ze szkockim akcentem.
— Czy mogę zobaczyć się z panem Kirkwall?
— Wyszedł.
— Gdzie mogę go znaleźć?
— Nie wiem.
Zatrzasnął drzwi. Przez małe okienko zobaczyłam, jak sięga po szklankę.
To było dziwne. Gdyby Richard był tu przetrzymywany, chyba byłby tu jeszcze ktoś, poza
pijanym służącym? A może chłopcu dano jakiś narkotyk? Niewykluczone, że go tu w
ogóle nie było. Wyobrażałam sobie, że Balquidder posiada wygodny dom, ze służbą. Nie
zostałam nigdy zaproszona do jego domu w Edynburgu, ale według słów Stephena był
on bardzo elegancki.
Byłam przygnębiona. Przeszłam przez ulicę, aby przyjrzeć się domowi. Był wąski i
wysoki, i jako jeden z nielicznych na tej ulicy nie miał sklepu na parterze. Okna były
czyste, sprzed

domu odmieciono śnieg. Nie mogłam tego wszystkiego zrozumieć.

Z tego, co powiedział mi pijany służący, wynikało, że Stephen tu się zatrzymał. Sam

67

zresztą podał ten adres panu Latimerowi.
Przypomniałam sobie kawiarnię w pobliżu katedry Świętego Pawła, do której Stephen
usiłował mnie wciągnąć. Zawsze lubił lokalne karczmy i kawiarnie. Może tam będzie?
Usłyszałam, jak zegar wybija pół godziny. Miałam czas, mogłam tam pójść i sprawdzić.
Ruszyłam Strandem w stronę Ludgate Hill. Droga była prawie oczyszczona ze śniegu,
który został zepchnięty do rynsztoków.
Nie przestawałam myśleć o swoich nogach, ale nikt nie zwracał „na mnie uwagi.
Stwierdziłam, że młodzi chłopcy, podobnie jak stare kobiety, są praktycznie niewidoczni
— jak również bezpieczni, ponieważ złodzieje zakładają, że nie mają pieniędzy.
Do kawiarni, która nazywała się „Pod Palmą”, zajrzałam ostrożnie przez okno. Nie
zauważyłam ani Stephena, ani Balquiddera. Wnętrze wyglądało dość przyzwoicie. Przy
stołach stały ławki, a siedzący na nich mężczyźni czytali gazety albo prowadzili spokojne
rozmowy. Po chwili zobaczyłam jakiegoś mężczyznę, wspinającego się po wąskich
schodach po lewej stronie baru, w którym przystojna dziewczyna wydawała kawę i
napoje.
Co tam mogło być na górze? Może, nie daj Boże, dom publiczny.
Naciągnęłam kapelusz na oczy i weszłam do środka, kierując się prosto do baru. Kilku
mężczyzn obrzuciło mnie ciekawym spojrzeniem — byłam prawdopodobnie
najmłodszym klientem w dziejach kawiarni, — ale zaraz wrócili do przerwanej rozmowy.

— Przysłano mnie tu po pana Kirkwalla — odezwałam się grubym głosem. — Czy on

tu jest?
Barmanka wzruszyła ramionami.
— Możesz go poszukać na górze. Tylko nie przeszkadzaj mu podczas gry. Dżentelmeni
tego nie lubią.
Więc hazard, pomyślałam. Mogłam się tego od razu domyślić. Na górze był długi pokój, z
wypastowaną dębową podłogą i przykrytymi zielonym suknem stołami, na których stały
lampy. Słychać było przytłumione głosy graczy. Przeszłam koło stołów, patrząc uważnie,
czy nie ma tu Balquiddera. Nie mogłam ryzykować, że się z nim spotkam. Po chwili
zauważyłam Stephena. Siedział wrogu z jakimś mężczyzną w peruce i niemodnej
marynarce. Zatrzymałam się. Stephen skupiał całą swoją uwagę na grze, co mu się
rzadko zdarzało w innych sytuacjach. Niewątpliwie dobrze mu szło, ponieważ obok niego
leżała garstka gwinei. Czyżby oszukiwał?
Podniósł głowę i gwałtownie odchylił się do tyłu.
— Co tu robisz, u diabła?
— Mam dla ciebie wiadomość.
— To siadaj i bądź cicho. Już kończymy i nie możesz mi przeszkadzać. Pana kolej, sir.
Cały Stephen. Nie zauważył, że pod peleryną mam spodnie, nie uznał za dziwne, że w
ogóle znalazłam się w kawiarni „Pod Palma:”.
Gra dobiegła końca. Stephen zebrał wygraną, potrząsnął dłonią swojego przeciwnika i
podszedł do mnie.
— Muszę się napić — powiedział. — Chodźmy na dół.

68

Znaleźliśmy wolny stolik w rogu sali i Stephen przywołał kelnera.
- Kwartę piwa.

Spojrzał na mnie pytającym wzrokiem.

— Kawę — powiedziałam.
Nie miałam pojęcia, co zamówić. Pomyślałam, że w kawiarni powinni mieć kawę.
— Dlaczego mnie śledziłeś? — spytałam.
— A czy spodziewałaś się, że tego nie zrobię? — Stephen roześmiał się.
— To nie jest odpowiedź.
— Och, daj spokój, Emmy. Jesteś moją żoną. Poza tym...
— Poza tym?
Stephen chwycił kufel piwa i zaczął pić łapczywie.
— Jeśli koniecznie chcesz wiedzieć, to byłem pewien, że Balquidder będzie chciał cię
znaleźć. Do licha, Emmy. Martwiłem się o ciebie.
— Więc czego mogę się spodziewać? — spytałam. — Porannej wizyty?
— Balquidder chce cię zaskoczyć. Nie wiem, co on planuje. Może coś na twoje urodziny.
Stephen zdawał się nie pamiętać, że niedawno ostrzegał mnie przed Balquidderem.
— Po co więc Balquidder przyjechał do Londynu?
— Nie wiem. Prawie go nie widuję. Ma jakieś interesy ze znajomym drukarzem. Nie
mówi zbyt wiele o swoich sprawach. Lepiej go o nic nie pytać.
On nie wie o Richardzie, pomyślałam. Znałam Stephena. Gdyby wiedział; że Richard jest
na Wych Street, starałby się to ukryć przede mną, a ja zawsze mogłam poznać, kiedy
chciał coś przede mną ukryć. Miał zwyczaj ciągnąć się za ucho, kiedy kłamał. Dzisiaj
tego nie robił.
— Posłuchaj, Emmy — powiedział Stephen, nachylając się do mnie. — Wróć ze mną,
co? Jesteś moją żoną a miejsce żony jest przy mężu. Kiedy dostanę twój majątek,
niczego nie będzie ci brakowało. Wyprowadzimy się z Cant”s Close.
Chwycił mnie za nadgarstek. To był bardzo mocny chwyt. Zbyt późno zorientowałam się
w niebezpieczeństwie. Wyszłam z niemądrego założenia, że zawsze potrafię sobie ze
Stephenem poradzić, ale jeśli stosował siłę, było wiadomo, kto wygra. Pomyślałam o
Erminie. Co ona by zrobiła? Pewnie by zemdlała. Moi czytelnicy lubią kiedy bohaterki
mdleją — uznają to za rozsądną taktykę. Ale ta taktyka nie miała żadnego zastosowania
w kawiarni „Pod Palmą”.
Popatrzyłam na Stephena uwodzicielskim wzrokiem, czego nie robiłam od wielu lat, i
dotknęłam go nogą pod stołem.
— Tęskniłam za tobą — powiedziałam.
— To zrozumiałe — przytaknął.
Stephen puścił moją rękę i uśmiechnął się szeroko. Potem złożył usta do pocałunku, jak
to zwykle robił w pierwszych dniach naszej znajomości.
— Nie mogłabym już mieszkać na Cant”s Close.
— Poszukamy nowego mieszkania, kiedy tylko wrócimy do Edynburga — obiecał mi.
Mój powrót do Edynburga nie leżał w planach Balquiddera — ten fakt również uszedł
uwagi Stephena. Musiałam się stąd wydostać. Dwóch podpitych mężczyzn zbliżało się

69

do naszego stołu. Stephen musiał ich znać, ponieważ uniósł swój kufel w powitalnym
geście.
— Muszę iść do łazienki — szepnęłam, wstając od stołu. — Wrócę za chwilę.
Stephen skinął głową. Podeszłam swobodnym krokiem do

barmanki, która wskazała mi drogę przez podwórze. Kiedy się tam znalazłam,

zobaczyłam kilka par drzwi, ale podwórko było otoczone domami. Nie było żadnej drogi
na zewnątrz. Kiedy w panice zastanawiałam się nad tym, co zrobić, jakiś mężczyzna z
wózkiem wszedł przez jedne z drzwi, kierując się na zaplecze kawiarni. A więc to wyjście
gdzieś prowadziło. Rzuciłam się do tych drzwi i nagle znalazłam się na małej uliczce.
Zaczęłam biec. Miałam szczęście, bo po chwili natrafiłam na Little Bridge Street i przy
Tempie Bar znalazłam dorożkę. Opadłam na poduszki, a serce biło mi jak oszalałe.
Na John Street wślizgnęłam się do swojego pokoju, niezauważona przez nikogo ze
służby. Przebrałam się i zeszłam na dół, do komórki Aula, który powitał mnie z ulgą. Miał
dużo wiadomości.
— Myślę, że go odnalazłem, panienko — powiedział, śmiejąc się od ucha do ucha.
- Gdzie?
— U drukarza na Crane Alley, za Three Cranes Wharf
Moxon, pomyślałam. W tej chwili przypomniałam sobie „nazwisko, które wspominał pan
Robinson.
— Szedłem za tym grubasem aż do tamtego miejsca. Zaczął rozmawiać z jakimś
kudłaczem, mówił do niego chyba Oxen. Niewiele mogłem usłyszeć, ale ten grubas
powiedział: „Nie chcę, aby ktokolwiek zobaczył chłopca”, więc już wiedziałem, że on tam
jest.
Przynajmniej żyje, pomyślałam.
— Abel, czy wiesz, gdzie trzymają panicza Richarda?
— Tak dokładnie, to nie, panienko, ale wydaje mi się, że on jest na piętrze. Na parterze
jest tylko drukarnia, a do góry jest przystawiona drabina. Mają tam, pewnie jakiś składzik.

— Czy ktoś będzie przy paniczu Richardzie w nocy?

— Tak myślę, panienko. Przecież on jest mały.

Szybko opowiedziałam Ablowi o moich przygodach.
— Sądzę, że ten Oxen to jest Moxon — dodałam i powiedziałam mu o powiązaniach
między Moxonem a Balquidderem.
— Ciekawa jestem, czy ten Moxon tam mieszka?
Abel potrząsnął głową.
— Na nabrzeżu pytałem o to ludzi z barek. Powiedzieli mi, że on ma dom na Holywell
Street, obok Wych Street, panno Emilio.
Nie zdziwiłoby mnie, gdyby Balquidder robił również pieniądze na nieprzyzwoitych
rycinach.
— Jest jeszcze czeladnik i jakaś starucha, ale me wiem, czy ona tam nocuje.
— Przypuszczam, że zgodziłaby się na to za szylinga lub dwa.

70

— Co teraz zrobimy, panienko?
— Powiemy o tym pułkownikowi. Co innego możemy zrobić? Sami nie uwolnimy panicza
Richarda. To musi się udać za pierwszym razem.
Abel miał dopiero czternaście lat, a ja byłam kobietą. Żadne z nas nie sprostałoby
dorosłemu mężczyźnie. Nie mogliśmy narażać się na porażkę.
Abel nie był zbyt zadowolony z takiego obrotu rzeczy.
— Pułkownik upadł, panienko. Poślizgnął się na schodach, kiedy odprowadzał do drzwi
agentów.
— Dobry Boże, czy bardzo się potłukł?
— Upadł na chorą nogę. Pan Bagnigge jest teraz z nim. — Abel umilkł na chwilę. —
Musimy wtajemniczyć w tę sprawę pana Bagnigge, panno Emilio.
— Och, Boże!
Ale cóż było robić, nikogo innego nie było. Postanowiliśmy, że po obiedzie poproszę
pana Bagnigge o chwilę rozmowy,

a Abel poprze moją prośbę. Nie była to miła perspektywa. Myśl

o spotkaniu z panem Bagnigge przypominała mi oczekiwanie na
burę od mojej dawnej guwernantki, panny Chase. Obiad mi nie
smakował, miałam dłonie spocone ze zdenerwowania.
Tak więc, po raz drugi tego dnia, opowiedziałam całą historię. Usiedliśmy we trójkę w
gabinecie Noela, gdzie nikt nam nie przeszkadzał. Pan Bagnigge siedział ze
skrzyżowanymi ramionami i posępnym wyrazem twarzy. Słuchał jednak uważnie, od
czasu do czasu zadając mi pytania. Kiedy skończyłam swoją opowieść, zapanowała
cisza.
— Dlaczego nie mówiła pani o tym wcześniej?
— Próbowałam. Pułkownik nie chciał mnie wysłuchać.
- Hinrmrr.
Znowu cisza. Wymieniliśmy z Ablem spojrzenia. Nie wiedziałam, czy pan Bagnigge był
zaszokowany tym, że przebrałam się za chłopca, czy też me chciał mi wierzyć.
— Pułkownik mówił — odezwał się wreszcie — że jest pani bardzo samowolna, panno
Emilio, i widzę, że miał rację — mówił dalej surowym tonem. — Tak czy inaczej, jest pani
dzielną dziewczyną i to jedno jest pewne.
Popatrzyłam na niego ze zdumieniem. Jego twarz miała nadal poważny wyraz, ale w
oczach tliły się iskierki humoru.
— Wiem, że mogłam się skompromitować — powiedziałam — ale nie miałam innego
wyjścia. Musiałam coś zrobić.
— Więc pani chce, żebym uwolnił panicza Richarda?
— Chcę, żeby pan nam pomógł — poprawiłam go.
— Nie „nam”, panno Emilio. Pani obecność narobiłaby tylko kłopotów. Nie, wezmę ze
sobą Abla i może jeszcze ze dwóch mężczyzn. I trzeba to zrobić dzisiejszej nocy.
— Jak to zrobimy, panie Bagnigge? — spytał podniecony Abel.

71

— Muszę to przemyśleć. Nigdy nie działam w pośpiechu.

Z poważnym wyrazem twarzy zaczął wpatrywać się w ogień. Trwało to prawie dziesięć
minut. Ani ja, ani Abel nie mieliśmy odwagi nawet się poruszyć.
— Musimy tam być około trzeciej nad ranem — odezwał się wreszcie. — Jest to pora,
kiedy człowiek ma osłabiony refleks. Doskonały moment, żeby ich zaskoczyć.
Wypraktykowałem to w Hiszpanii, podczas nocnej warty.
Rzucił okiem na zegar stojący na kominku.
— Pułkownik teraz śpi, więc mogę go zostawić na jakiś czas. Moi starzy kumple z wojska
pracują w stajniach w Bell, myślę, że nam pomogą. Będziemy też potrzebowali powozu.
Panicz Richard nie wróci do domu piechotą, poza tym trzeba będzie się szybko stamtąd
zabierać.
— Czy ja nie mogłabym w czymś pomóc? — spytałam.
Jego precyzyjny plan zrobił na mnie wielkie wrażenie.
— Może pani przypilnować, żeby Abel wziął ciepły płaszcz dla panicza Richarda. Ja
wezmę manierkę brandy. Abel, kiedy będziesz kładł się do łóżka, włóż ciepłe, ciemne
ubranie. Obudzę cię, kiedy będę cię potrzebował. Teraz zachowuj się tak, jakby nic się
nie wydarzyło. Prześpij się trochę, jeśli ci się uda. Ta noc będzie bardzo długa.
— A pułkownik? — spytałam.
— Dam mu dużą porcję laudanum. On zresztą tego potrzebuje. Na wszelki wypadek,
gdyby się zbudził, zostawię mu kartkę, żeby porozumiał się z panią — powiedział pan
Bagnigge, obrzucając mnie ironicznym spojrzeniem. — Przypuszczam, że poradzi sobie
pani z jego złym humorem.
Pan Bagnigge był nieobecny przez całe popołudnie. Starałam się fw3kcjonować
normalnie, ale nie mogłam do niczego się

zabrać. Nie potrafiłam skoncentrować się na Tajemnicy Dra/censburgów, przeczytałam

pół rozdziału i odrzuciłam manuskrypt z niesmakiem. Nie mogłam nawet zacerować
małej dziurki w pończosze, aby natychmiast nie ukłuć się igłą. Wreszcie zrezygnowałam
z wszelkiej aktywności. Usiadłam w salonie i patrzyłam w ogień.
Biedny Richard, myślałam, jaki on musi być przerażony. Tak bardzo wierzył w Noela, ale
był przecież inteligentnym chłopcem, więc na pewno wiedział, że ojciec go nie kocha.
Miałam nadzieję, że wierzy, że go nie opuścimy. Gdyby mnie porwano, kiedy byłam w
jego wieku, nie liczyłabym na to, że ojciec będzie chciał mnie odbijać.
O zwykłej porze położyłam się do łóżka, ale oczywiście nie mogłam zasnąć. Pan
Bagnigge chyba znowu wychodził z domu, ponieważ usłyszałam, jak wracał po północy.
Później spotkał się z Ablem w holu. Wstałam z łóżka, włożyłam szlafrok pani Beresford i
zeszłam na dół.
— Przyszłam życzyć wam powodzenia — powiedziałam.
— Nieci3 pani wraca do łóżka — powiedział pan Bagnigge, patrząc niechętnym okiem na
moje gołe stopy. — Abel, idziemy.
Wyszli, a ja wróciłam do sypialni. Wiedziałam, że nie zasnę, więc zapaliłam świecę,
dołożyłam węgli do kominka i leżałam, rozmyślając o minionym dniu. Chwała Bogu, że
nie wspomniałam Stephenowi o Richardzie, natychmiast powiedziałby o tym

72

Balquidderowi.
Słyszałam, jak zegar na wieży kościelnej wybił pierwszą. Na pewno była mgła, ponieważ
dźwięk był stłumiony. Nagle rozległo się skrzypnięcie. Ktoś otwierał ostrożnie drzwi.
Usiadłam na łóżku, serce zaczęło mi mocno bić. Cisza. Wsłuchiwałam się we wszystkie
odgłosy, tłumacząc sobie, że w starych domach zawsze coś słychać. Kolejne
skrzypnięcie i ciche stukanie do moich drzwi. Poderwałam się na łóżku.
— Kto tam?
Do sypialni wszedł Noel, mocno utykając. Jego twarz była szara z bólu. W ręce trzymał
świecę. Zamknął za sobą drzwi i postawił świecę na kominku.
Nie powinieneś wstawać — powiedziałam karcąco, aby ukryć ulgę. — I na pewno nie
powinieneś tu przychodzić.
Pokój pani Good był piętro wyżej. Mogłam tylko mieć nadzieję, że ma mocny sen.
Noel nie zwrócił uwagi na moje słowa.
— Co ty, u licha, wyprawiasz, Emilio? Jem zostawił mi tę kartkę, z której niczego nie
potrafię zrozumieć. Pisze, że znalazłaś miejsce, w którym znajduje się Richard. Powiedz
mi coś, na litość boską!
Wstałam z łóżka, włożyłam szlafrok pani Beresford i ranne pantofle.
— Usiądź, Noel.
Jeśli on nie zważał na niestosowność tej sytuacji, to ja też nie będę przywiązywać do
tego wagi.
Po raz trzeci opowiadałam tę samą historię. Pominęłam kwestię przebierania się za
chłopca, a Noc! był zbyt cierpiący i zmęczony, aby zauważyć jakiekolwiek
niekonsekwencje. Nareszcie mnie słucha, pomyślałam.
— Uporządkujmy fakty — powiedział Noel. — Czy Abel słyszał słowa Balquiddera,
skierowane do Moxona, że Richard jest przetrzymywany na Crane Alley?
- Tak.
— Ale dlaczego Balquidder miałby porywać Richarda? Przecież on jest tylko małym
chłopcem.

Głos Noela łamał się z bólu.

— Nie jestem tego pewna, ale sądzę, że chciał użyć Richarda jako przynęty. Chodzi mu
o mnie. To był tylko przypadek, że Ablowi udało się go wyśledzić. Nie mógł przypuszczać,
że jego powiązania z Moxonem kiedykolwiek wyjdą na jaw.
— Doprowadzę do tego, że będzie za to gnił w więzieniu.
— Jeśli potrafisz to udowodnić — powiedziałam. — Zeznanie Abla przeciwko
oświadczeniu Balquiddera? Komu uwierzy sąd? Nie wątpię, że on ma wysoko
postawionych przyjaciół.
— Zobaczymy.
Zapanowała cisza.
— Chodź tutaj — odezwał się nagle Noel.
Wstałam i podeszłam do niego. Wziął mnie za rękę i podniósł moją dłoń do ust.
— Dziękuję — powiedział tylko. — Wiem, że nie traktowałem cię tak, jak na to
zasługujesz. To przez tę przeklętą nogę. Kiedy ból się wzmaga, nie potrafię zebrać myśli.

73

Wtedy popadam w okropny nastrój, Jem zawsze mi to mówi.
Uśmiechnęłam się do niego. Mój świat zaczął nabierać nowych barw. Pragnęłam ująć
jego twarz w dłonie i scałować z niej wyżłobione przez cierpienie bruzdy. Chciałam
trzymać go w ramionach, aby go pocieszyć. To pragnienie było tak silne, że musiałam się
mocno uchwycić oparcia krzesła, aby się od tego powstrzymać. Delikatnie oswobodziłam
dłoń i usiadłam na swoim miejscu.
Dobrze wiedziałam, czego pragnę, ale on nigdy się tego nie dowie.

6

Niełatwo mi było przyznać się samej przed sobą, że kocham Noela. Gdybym sobie

tego nie uprzytomniła w środku nocy, kiedy trudniej zapanować nad uczuciem,
postarałabym się na pewno je stłumić. Już raz byłam zakochana i skończyło się to
fatalnie. Czułam się rozdwojona — pragnęłam Noela, a jednocześnie broniłam się przed
uczuciem wstydu i upokorzenia, które było moim udziałem przy intymnych zbliżeniach ze
Stephenem. Ujawniła się teraz długo tłumiona namiętność. Pragnęłam go, a
jednocześnie bałam się. Namiętność przeplatała się z upokarzającymi wspomnieniami z
przeszłości.
Nic nie mogłam na to poradzić. Nie był to odpowiedni czas ani odpowiednie miejsce na
miłość. Byłam żoną innego mężczyzny, a Noel, i tu się chyba nie myliłam, nadal był
nieprzytomnie zakochany w Aline. Była to całkowicie beznadziejna sytuacja.
Pamiętam, że usłyszałam, jak zegar wybija trzecią. Pan Bagnigge i Abel powinni być już
na Crane Alley.
— Najgorsze jest oczekiwanie — odezwał się Noel.
— Wiem.

— Ja się teraz do niczego nie nadaję. Myślę czasem, że lepiej było mi zginąć.

— Czy stan twojej nogi się polepsza? — spytałam.
Ciemność sprzyjała zwierzeniom.
— Bardzo powoli. Szczególnie przy tej pogodzie. Miałem szczęście, że jej nie straciłem.
Przez wiele miesięcy w ogóle nie mogłem chodzić. Z nogi wydobywają się nie tylko
odłamki szrapnela, ale też odpryski kości. Powstaje zapalenie. To nie jest ładny widok.
— A ból? Czy się nasila?
— To zależy. Laudanum bardzo mi pomaga, ale nie chcę go zbyt często brać. Otępia

74

mnie, nie mogę zebrać myśli. Można się do tego przyzwyczaić i wtedy trzeba zażywać
coraz więcej tej nalewki. Trzeba znaleźć kompromis pomiędzy ulgą w bólu a jasnym
umysłem. A jeśli się jeszcze tak głupio upadnie, jak to zrobiłem dziś po południu...
Nie odzywaliśmy się przez chwilę. Potem przerwałam ciszę.
— Noel, strasznie mi przykro, że za moją przyczyną Balquidder wciągnął w swoje brudne
interesy waszą rodzinę. Nie przypuszczałam, że tak się stanie.
— To nie jest twoja wina. Nie myśl, że mam do ciebie o to pretensję. Żałuję tylko, że
wcześniej mi wszystkiego nie powiedziałaś.
— Nie sądziłam, żebyś uwierzył, że on pragnie mojej śmierci.
— Niezbyt dobrze cię traktowałem, prawda, kochanie? Powinniśmy więcej rozmawiać,
ale ja nie chciałem się wtrącać w twoje sprawy. Uważam, że Balquidder jest zdolny do
wszystkiego. Kiedy Briggs dowiedział się, że George pożyczył pieniądze od Balquiddera,
opowiedział mi kilka historii, od których włosy mogły stanąć dęba.

Noel już od lat nie zwracał się do mnie per kochanie, więc kiedy to teraz usłyszałam,

miałam ochotę rzucić mu się w ramiona. Uspokój się, Emilio, skarciłam się w myślach, on
tylko chce być dla ciebie miły.
— Briggs? — spytałam beznamiętnym tonem.
— Prawnicy, Latimer i Briggs. Czy wiesz, że korzystam z tej samej firmy prawniczej co
twój ojciec? George zrobił wszystko na własną rękę, nie informując Briggsa. — Noel
westchnął ciężko. — Kochałem George”a, ale chętnie skręciłbym mu za to kark.
Wywnioskowałam z listów pani Beresford, że to ekstrawagancje Aline doprowadziły
George”a do podjęcia tej katastrofalnej decyzji. Inny, nie tak zaślepiony mężczyzna,
położyłby szybko kres jej fanaberiom. Noel był wtedy w Hiszpanii, nie byłam pewna, na
ile orientował się w sytuacji, a ja nie miałam zamiaru podnosić tej kwestii.
— Dostałem dziś rano list od Aline — odezwał się nagle Noel. — Wybiera się do
Londynu, kiedy tylko drogi będą przejezdne. Muszę powiedzieć pani Good, aby
przygotowała dla niej pokój.
Jego głos nabrał ciepłych tonów, a ja bezwiednie zacisnęłam dłonie.
— Jestem pewien, że spotkanie z tobą po tak długim czasie sprawi jej wielką radość —
mówił dalej Noel. — Jej obecność rozwiąże również problem przyzwoitki.
Nie miałam nic do powiedzenia, więc milczałam.
Wieczorem zaplotłam włosy w warkocz, jak to zwykle robiłam przed udaniem się na
spoczynek. Mam bardzo długie włosy — dosłownie mogę na nich usiąść — więc przed
snem muszę z nimi zrobić porządek. Jeśli je dokładnie zaplotę, to

łatwiej jest mi się rano uczesać. Nie zdawałam sobie sprawy, dopóki Noel nie dotknął

moich włosów, że mam rozpleciony warkocz. Noel zdjął z nich wstążkę i zaczął delikatnie
przeczesywać je palcami.
— Nie wiedziałem, że masz tak długie i jedwabiste włosy — powiedział zdumiony,
obracając w palcach jedno pasmo.
Spojrzałam na niego, z wrażenia wstrzymując oddech. Uśmiechnął się do mnie i przez
kilka sekund patrzyliśmy sobie w oczy. Na twarzy Noela ukazał się wyraz zdziwienia,

75

jakby dokonał nagłego odkrycia. Po chwili węgiel obsunął się w kominku i czar prysnął.
Noel opuścił rękę, a ja, drżącymi palcami, zaczęłam zaplatać warkocz.
Wstałam, aby dołożyć do kominka, a Noel zrobił zdawkową uwagę na temat upływu
czasu. Nie śmiałam zastanawiać się nad tym, co się między nami zdarzyło. Aby nie
poddać się uczuciu zauroczenia, zaczęłam myśleć o Stephenie i Balquidderze.
Zwierzyłam się Noelowi ze wszystkiego i odczułam ogromną ulgę. Nie powiedziałam mu
jednak, że piszę powieści. Większość mężczyzn nie godziła się z myślą, że dama może
zarabiać pieniądze. Pamiętam, jak ojciec mówił, że kiedy kobieta ma do czynienia z
brutalnym światem męskich interesów, sama szybko nabiera złych manier. Nie chciałam
zniszczyć ledwo odzyskanego porozumienia z Noelem. Istniało więcej zabronionych
tematów: Aline, Richard, małżeństwo Noela.
Nie sądziłam, żeby Noel kochał Margaret, ale przecież było wiele dobrych małżeństw,
które opierały się na wzajemnym szacunku i zgodności charakterów. Mieli syna.
Dlaczego stosunek Noela do Richarda był tak obojętny? Przecież on był miłym,
kochanym chłopcem. Potrzebował tylko trochę uczucia.

Nie mogłam zrozumieć, dlaczego Noel, który sam wyrastał w kochającej się,

szczęśliwej rodzinie, nie potrafi dostrzec, czego potrzebuje jego własny syn. Richard był
dzieckiem, które łatwo było pokochać.
Nagle usłyszeliśmy jakiś hałas na dole. Ktoś schodził do sutereny.
— Na litość boską, Noel — powiedziałam — wyjdź z mojej sypialni, i tak mamy dość
kłopotów.
Po chwili rozległ się odgłos otwieranych na piętrze drzwi.
— W tym stanie nie mógłbym zagrażać twojej cnocie — powiedział ze smutkiem Noel.
Uśmiechnęłam się z wysiłkiem.
— Idź — powiedział Noel, sięgając po swoją laskę. — Ja będę schodził powoli.
Szybko zbiegłam na dół. Zdążyłam dotrzeć do kuchni w chwili, kiedy pan Bagnigge
wchodził razem z Ablem, bladym jak ściana i ledwie powłóczącym nogami. Pan
Bagnigge niósł nieprzytomnego Richarda.
— Dzięki Bogu — wykrzyknęłam. — Czy nic mu nie jest?
— Napoili go nalewką na opium albo czymś podobnym — powiedział pan Bagnigge. —
To może być niebezpieczne dla takiego małego chłopca. Zaniosę go do łóżka, panno
Emilio.
Abel opadł bezwładnie na krzesło, jego kurtka przesiąknięta była krwią.
— Niech pan idzie, panie Bagnigge. Pułkownik właśnie schodzi na dół. Ja zajmę się
Ablem. Wiem, co trzeba robić.
Pan Bagnigge rzucił nam zatroskane spojrzenie i wyszedł. Usłyszałam, że rozmawia z
Noelem na schodach. Podeszłam do Abla, aby zdjąć mu kurtkę. Na szczęście była
obszerna,

inaczej musiałabym ją rozciąć. Potem zdjęłam mu koszulę. Miał ranę na plecach, w

okolicy ramienia.
Na kuchennym stole stały jakieś dzbanki i miski. Zdjęłam je stamtąd i pomogłam Ablowi

76

położyć się na stole. Natychmiast zemdlał.
Rana była wąska, ale głęboka. Domyśliłam się, że otrzymał cios nożem. Musiałam
przygotować kataplazm, na wypadek stanu zapalnego. Potrzebowałam również płótna
na opatrunek. Rana powinna być czysta i sucha. Pan Bagnigge zostawił swój płaszcz na
krześle, więc nakryłam nim Abla, aby mu było ciepło, zanim zrobię kataplazm. W kieszeni
płaszcza znalazłam manierkę brandy. Polałam nią ranę, wlałam też trochę Ablowi 1o ust.
Miał słaby, ale równomierny puls. Uchylił powieki.
— Panicz Richard? — szepnął.
— Wszyscy bezpiecznie wrócili do domu — powiedziałam. — Ciebie zraniono nożem i
straciłeś trochę krwi, ale to nic poważnego.
Abel zamknął oczy.
Zabrałam się do pracy. Roznieciłam ogień pod kuchnią i postawiłam na niej czajnik, po
czym nakruszyłam chleba do czystej miski. Cokolwiek myślałam o pani Good, musiałam
przyznać, że kuchnia była niesłychanie czysta. Kiedy woda się zagotowała, polałam nią
okruszki, aby dobrze nasiąkły. W szufladzie znalazłam czystą ścierkę i podarłam ją na
pasy.
Kiedy rana Abla była już czysta i zabandażowana, zobaczyłam w drzwiach kt4cbni pana
Bagnigge i Noela. Stali w milczeniu, uważnie mnie obserwując.
— Kataplazm z chleba, aby zapobiec stanowi zapalnemu — powiedziałam — a potem
czysty bandaż. Teraz powinno się go

położyć na prawdziwym łóżku. Nie może leżeć na materacu w komórce.

— Wezmę go do pokoju panicza Richarda, panno Emilio — powiedział pan Bagnigge
bez słowa sprzeciwu. — Może spać na drugim łóżku, obok panicza Richarda, pod okiem
panny Crayen.
— Tak będzie dobrze — stwierdziłam.
Postanowiłam sama dopilnować obu chłopców — nie miałam dobrego zdania o
umiejętnościach panny Crayen, ale zachowałam tę opinię dla siebie.
Pan Bagnigge wyniósł Abla z kuchni, a ja zajęłam się uprzątaniem powstałego bałaganu.
Miałam ochotę rzucić się Noelowi w ramiona i wybuchnąć płaczem. To uczucie było tak
silne, że zapragnęłam, aby jak najszybciej wyszedł z kuchni.
— Zostaw to —powiedział Noel. — Pani Good posprząta rano.
— Nie mogę — zaprotestowałam. — Na stole i na podłodze są plamy krwi, która
zaschnie do rana. Idź się położyć, Noelu. To mi nie zajmie dużo czasu.
Noel nie posłuchał mnie i usiadł na kuchennym krześle.
— Ci hiszpańscy szarlatani puszczali mi krew i przykładali kataplazmy z gorczycy —
powiedział. — Omal nie przypłaciłem tego życiem.
— Lekarz stale puszczał krew mojej mamie i umarła — podchwyciłam. — Ja stosuję
tylko bezpieczne metody. Kataplazmy z chleba rozmoczonego w wodzie przykłada się
koniom i to z dobrym skutkiem.
Często obserwowałam w Tranters Court, kiedy jeszcze byłam dzieckiem, jak leczono
skaleczenia u koni. Nie miałam zaufania do lekarzy. Zawsze uważałam, że to nasz
rodzinny lekarz przyczynił się do śmierci mojej mamy.

77

— Potraktowałaś Abla tak, jakby był koniem!

— A dlaczego nie? To przecież takie same krwawiące, rozerwane mięśnie.
Wyszorowałam stół, umyłam miskę i wyrzuciłam resztę kataplazmu. Odszukałam kubełek
i szczotkę na kiju i wyszorowałam podłogę. Noel obserwował mnie z dziwnym wy- razem
twarzy, ale nie komentował mojego postępowania.
Wrócił pan Bagnigge i usiadł po przeciwnej stronie stołu. Odstawiłem kubełek i
przysunęłam sobie krzesło.
— A więc, Jem — odezwał się Noel. — Jak tego dokonaliście?
— Zapewniłem sobie pomoc Johna Baxtera i jego dwóch kumpli — rozpoczął swoją
opowieść pan Bagnigge. — Powinien ich pan pamiętać, sir, zwolnieni z wojska na skutek
inwalidztwa po bitwie pod Salamanką. John pracuje teraz w Bellu. Miał zawsze dobrą
rękę do koni. Jego zadaniem było wynajęcie powozu. Dołączyło do nas dwóch jego
kumpli — takich, co to chętnie biorą udział w bójkach. Bull i Smithson, porządni chłopcy,
chociaż nie byli w naszej kompanii.
„ Około trzeciej byliśmy już na Crane Alley, przed drukarnią Moxona. Nie spodziewaliśmy
się oporu. Myśleliśmy, że panicz Richard jest na górze, a pilnować go będzie tylko ta
starucha, może jeszcze czeladnik. Tak czy inaczej, przygotowani byliśmy na najgorsze. I
dobrze się stało, ponieważ było tam dwóch silnych byczków Balquiddera. Byli trochę
pijani i spali już, kiedy tam wtargnęliśmy, ale jeden z nich miał nóż i zranił Abla, zanim Bill
zdążył się za niego zabrać. Ja zająłem się drugim. Przez jakiś czas nie będzie chodził po
mieście.
Związaliśmy ich i poszliśmy na górę, a starucha zaczęła tak wrzeszczeć, że obudziłaby
umarłego. Związaliśmy ją,

zakneblowaliśmy, wzięliśmy panicza Richarda i uciekliśmy. Bull niósł Abla.

John Baxter przywiózł nas tutaj i jesteśmy. Obiecałem im po pięć gwinei na głowę, w
pana imieniu, sir.
— Dostaną je — powiedział Noel. — Świetnie się spisałeś, Jem. Dziękuję.
— Abel i panna Emilia spisali się jeszcze lepiej.
— To głupstwo — przerwałam mu pospiesznie.
Nie mówiłam Noelowi, że przebrałam się za chłopca i me chciałam, aby pan Bagnigge
powtórzył mu całą historię.
Noel popatrzył najpierw na pana Bagnigge, a potem na mnie.
— Pani Kirkwall była wspaniała, ale tak czy inaczej to ty, Jem, prowadziłeś uzbrojonych
ludzi, a sytuacja była niebezpieczna, więc czuję się twoim dłużnikiem.
Pan Bagnigge opuścił lekko powiekę, co mogłam odczytać jak porozumiewawcze
mrugnięcie, i temat został zamknięty. Odetchnęłam z ulgą. Noel poszedł na górę, a ja do
pokoju Richarda.
Jak mogłam się spodziewać, panna Caryer spała na krześle, głośno chrapiąc. Obudziłam
ją i posłałam do łóżka.
— Obudzę panią o siódmej — obiecałam jej.
Była bardzo niezadowolona, że przerwałam jej sen.
— Po co pani to zrobiła? — zwróciła się do mnie oskarżycielskim tonem. — Pilnowanie

78

pucybutów nie należy do moich obowiązków. A panicz Richard ma niedobrze w głowie i
im szybciej go gdzieś odeślą tym lepiej. Pani Aline zawsze tak uważała, a ta cała nauka
czytania to według mnie tylko strata czasu.
— Na szczęście, nie pani o tym decyduje — powiedziałam.
— Kiedy pani Aline tu przyjedzie, zaraz wszystko będzie inaczej, zobaczy pani —
mruczała, odchodząc.

Zaczęłam się zastanawiać, skąd ona wie o przyjeździe

Aline, skoro ja dowiedziałam się o tym dopiero przed chwilą.
Szybko jednak porzuciłam te myśli i podeszłam do łóżka Richarda. Był pogrążony w
głębokim śnie, ale puls miał miarowy. Otuliłam go w kołdrą i pocałowałam w policzek.
Szybko dojdzie do siebie, pomyślałam.
Potem podeszłam do Abla i położyłam mu rękę na czole. Było ciepłe, ale nie miał
gorączki. Czas pokaże, czy szybko wyzdrowieje. Sen dobrze im obu zrobi.
Dorzuciłam do ognia, usiadłam na krześle panny Caryer i popadłam w zamyślenie.
Zaczęłam myśleć o żonie Noela, Margaret. Kiedyś uznałam, że jest gruba i głupia, więc
nie warto o niej myśleć. Teraz naszły mnie pewne refleksje. Pamiętam, jak nieatrakcyjnie
wyglądała na chrzcie Richarda — przysadzista i blada, w nieładnej zielonej sukni. Aline
stała przy chrzcielnicy, trzymając Richarda na rękach, ponieważ ona i George byli jego
chrzestnymi rodzicami. Noel patrzył na Aline z rozpaczą w oczach.
Jak musiała się wtedy czuć Margaret? Na pewno wiedziała, że Noel jest zakochany w
Aline — prawdopodobnie znała prawdę, wychodząc za mąż. Jej sytuacja była godna
pożałowania, nawet jeśli sama go nie kochała. A jeśli go kochała? To nie była jej wina, że
nie miała ładnej figury i że nie mogła dorównać urodzie Aline. Pomyślałam o własnych
uczuciach do Noela i po raz pierwszy zrobiło mi się jej żal.
PO tych wszystkich okropnych przeżyciach sprawy zaczęły przybierać lepszy obrót.
Nalewka na opium niezbyt zaszkodziła Richardowi, ale pozostał szok, z którego nie mógł
się tak szybko otrząsnąć. Widać było, że bardzo źle się czuł w samo- mości, więc Abel
miał pozostać w jego pokoju do czasu, kiedy zupełnie nie wygoi się jego rana. Byłam
przekonana, że obecność Abla jest dla Richarda tarczą ochronną przed panną Caryer.
— On ma w nocy koszmary, panienko — powiedział mi Abel. — Mówił mi, że zawsze je
miał, ale ona krzyczy na niego, kiedy ją budzi. — Wskazał gestem pannę Caryer. — On
tylko potrzebuje, żeby mu ktoś dodał otuchy, wie pani, co mam na myśli. Biedny chłopak
— dodał.
Rana Abla goiła się szybko. Był bardzo dumny ze swojego statusu bohatera. Musiałam
go ostrzec, żeby nikomu nie mówił o naszej wspólnej wyprawie.
Noel wybrał się do miasta z panem Bagnigge i wynagrodził Johna Baxtera, Bulla i
Smithsona. Rozbawił mnie fakt, że Jem Bagnigge zaczął, za moim przykładem,
przykładać do rany Noela kataplazmy z okruchów chleba i to z dobrym skutkiem. On sam
mi o tym nie powiedział, to Hannah zdradziła mi ten sekret. Zauważyłam jednak, że pan
Bagnigge zaczął patrzeć na mnie bardziej przychylnym okiem niż na inne przedstawicie-
lid mojej płci.
Noel koniecznie chciał postawić Balquiddera przed sądem. Poszłam z nim razem na

79

rozmowę z Richardem, którego świadectwo miałoby kluczowe znaczenie. Panna Caryer
została odesłana na dół, Noel usiadł na krześle, a ja wzięłam Richarda na kolana.
— Twój tata chce, aby ten niedobry człowiek, który cię porwał, poszedł do więzienia —
powiedziałam łagodnym tonem. — Czy możesz nam opowiedzieć, co się wtedy
wydarzyło, Richardzie?

Richard zbladł i potrząsnął przecząco głową.

— To ważna sprawa, Richardzie — odezwał się Noel. — Czy, kiedy tam byłeś, widziałeś
bardzo grubego mężczyznę?
Richard potrząsnął znowu głową, tym razem bardziej energicznie.
— Ja nic nie pamiętam, tato — wyszeptał.
Czułam, że cały drży. To dziecko było potwornie przerażone.
— Mógł zostać zastraszony — powiedziałam cicho do Noela. — Trzeba go teraz
zostawić w spokoju. Spróbujemy później.
Staraliśmy się zachęcić Richarda, aby coś powiedział, ale on się tak denerwował, że nie
było to możliwe. Już w powozie zmuszono go do wypicia nalewki na opium, a potem
prawie niczego nie pamiętał.
— Richard nie wystąpi w sądzie jako świadek. Nie mogę go narażać na taką udrękę —
westchnął Noel. — Biedny chłopiec. Jest bardzo dzielny, nie chcę wywierać na niego
presji.
— On nie chce zawieść twoich oczekiwań. To go bardzo martwi — powiedziałam.
— Chodzi mi również o twoją reputację — ciągnął Noel. — Zostałabyś powołana na
świadka, a jak by to wyglądało — mieszkasz tutaj, z dala od swojego męża.
Chciałam powiedzieć, że moje dobre imię jest już wystarczająco zszargane, nie
odezwałam się jednak. Łatwo było sobie wyobrazić sytuację świadka, który miałby do
czynienia z adwokatem Balquiddera — nie byłaby godna pozazdroszczenia. Nie
zdołałabym również pomóc sprawie Noela.
Noel poniechał myśli o postawieniu Balquiddera przed sądem. Jego stosunki z
Richardem poprawiały się z dnia na dzień. Codziennie rano odwiedzał Richarda w jego
pokoju —

patrzył, jak mały ustawia ołowianych żołnierzy do bitwy pod Vittorią i robił drobne

uwagi. Kiedy Richard poczuł się zupełnie zdrowy, zaczął ponownie schodzić do salonu
na podwieczorek. Czytałam mu, albo on mnie, a Noel przysłuchiwał się uważnie.
Widziałam, że Noel nie czuje się jeszcze zupełnie swobodnie w towarzystwie swojego
syna, ale bardzo się starał. Richard był uszczęśliwiony. Sprawiało mi to wielką radość.
Moje uczucie do Noela musiało pozostać tajemnicą.
Bardzo wydoroślałam od czasu, kiedy poznałam Stephena, łowiącego ryby w naszym
majątku. Nie przyszłoby mi wtedy do głowy, że mogłabym ukrywać swoje uczucia, byłam
przecież dzieckiem epoki Romantyzmu. Teraz nauczyłam się powściągliwości. Noel był
pod każdym względem człowiekiem bardziej wartościowym niż Stephen. Był także
człowiekiem honoru. Nawet gdybym wydała mu się pociągająca, nigdy by sobie nie
pozwolił na niestosowne zachowanie w stosunku do zamężnej kobiety. Uważał mnie za

80

gościa w swoim domu i córkę zaprzyjaźnionej rodziny. Inne stosunki między nami nie
wchodziły w rachubę.
Doszłam do wniosku, że chociaż mnie lubił, nie interesowałam go jako kobieta. Przez
całe życie cierpiałam z powodu swojej zbyt szczupłej sylwetki. Przynajmniej moja
bohaterka, Erminia, mogła być piękna i mieć obfite kształty.
Zaczęłam znowu pracować nad Tajemnicq Drakensburgów. Zauważyłam, że Erminia,
która miała o wiele żywszy temperament niż moje poprzednie bohaterki, zaczyna żyć
własnym życiem. Przede wszystkim nie miała zamiaru, jak przewidywałam, mdleć w
kulminacyjnym momencie akcji. Kiedy podły hrabia Drakensburg uprowadzał ją, Erminia
wprawiła mnie w zdumienie. Chwyciła kamień (znajdowali się właśnie na

przełęczy górskiej) i rzuciła w niego, wygłaszając jednocześnie wspaniałą przemowę,

którą rozpoczynały słowa: „Potworze! Złoczyńco! Czy sądzisz, że ja, Erminia
FitzUrse....”, i tak dalej, i tak dalej.
Jeśli ja nie mogłam wyznać Noelowi swoich uczuć, to przynajmniej Erminii wolno było
wypowiadać namiętne monologi.
W poniedziałek, 10 stycznia, na pięć dni przed moimi urodzinami, przyjechała Aline.
Okazało się, że wynajęła jednokonny, lekki powóz pocztowy i dwóch ludzi do ochrony.
Przywiozła ze sobą górę bagaży i swoją pokojówkę, Jeanne. Ta podróż musiała
kosztować ją co najmniej osiemdziesiąt funtów. Prywatne podróże były bardzo drogie.
Pait Good, cała w uśmiechach, wybiegła, aby ją powitać. Słyszałam, jak wypytywała
troskliwie o podróż, o zdrowie, czy pani życzyłaby sobie, aby przyniesiono jej do pokoju
kawę albo herbatę. Oczywiście, jako synowa, miała prawo do najlepszego pokoju, tego,
który należał przedtem do pani Beresford.
• Ostatni raz widziałam Aline tego lata, kiedy zdecydowałam się na ucieczkę z domu.
Miałam wtedy szesnaście lat, a Aline była piękną młodą mężatką. Była kobietą która
pragnęła być w centrum zainteresowania mężczyzn i nie mogła znieść, aby inne kobiety
były przez nich adorowane, nawet takie niewydarzone podlotki jak ja. Widziała, że
uwielbiałam George”a i Noela, i postanowiła dać mi nauczkę
Szybko doprowadziła do tego, że poczułam się niezdarna i nieobyta. Teraz, wraz z jej
przyjazdem, zaczęłam odczuwać to samo. Kiedy popatrzyłam na swoje odbicie w lustrze,
moje oczy miały kolor londyńskiej mgły, a nos sterczał jak dziób papugi. Postanowiłam
trzymać się od niej z daleka. Zjadłam podwieczorek na górze, z Richardem.

— Przyjechała ciotka Aline — powiedział Richard ponurym tonem.

— Wiem. Chciałam zjeść podwieczorek z tobą, aby mogła swobodnie porozmawiać z
twoim ojcem.
— Czy ja muszę się z nią spotkać?
Panna Caryer, która siedziała przy kominku, odpowiedziała na to pytanie.
— Oczywiście, że tak, paniczu Richardzie. To wstyd, że panicz o to pyta. Czy nie
opiekowała się paniczem przez cały ten czas, kiedy ojciec panicza był na wojnie?
Richard spuścił głowę. Nie odezwałam się. Zastanawiałam się, co takiego mogła Aline
pisać Noelowi o Richardzie; na pewno korespondowali ze sobą, kiedy on był w Hiszpanii.

81

Czy to ona nastawiła Noela przeciwko synowi?
— O ile wiem, pani Aline ma zamiar wrócić do Francji.
— Taka piękna dama — powiedziała ze wzruszeniem panna Caryer, ocierając oczy. —
Nie wątpię, że będzie ozdobą Paryża. Ona na to zasługuje.
Rzuciła mi spojrzenie, które mówiło „a ty nie”.
Nie wiedziałam, co takiego mogłam zrobić, aby zasłużyć na niechęć panny Caryer. Było
oczywiste, że mnie nie lubi. Może dlatego, że zainteresowałam się Richardem, którego
ona uznała za beznadziejny przypadek.
Siedziałam z Richardem w pokoju szkolnym, dopóki nie nadszedł czas kolacji. Byłam
znowu w buntowniczym nastroju. Włożyłam swoją nową jedwabną suknię i upięłam
włosy hebanowymi grzebieniami, które mi Noel przysłał z Hiszpanii. Podeszłam do lustra
i spojrzałam na siebie krytycznym wzrokiem. W Londynie przybrałam trochę na wadze i
nie byłam już tak bardzo mizerna. Nawet Hannah zwróciła uwagę na moją nową
aparycję.

— Pani ma śliczne ręce i stopy, panno Emilio — powiedziała i po chwili dodała ze

śmiechem. — Abel mówi, że pani jest podobna do królowej elfów.
— Dobry Boże! — wykrzyknęłam. — Naprawdę? Kochany chłopak, chociaż nie jest
obiektywny.
Komplementy wprawiły mnie jednak w dobry humor. Gdybym miała córkę, pomyślałam,
nigdy bym jej nie powiedziała, że jest chuda jak patyk i mało atrakcyjna. Takie słowa
wżerały się w pamięć jak kwas w miedzianą płytę.
Kiedy weszłam do salonu, Aline siedziała przy kominku i rozmawiała z Noelem. Nie
wstała, aby mnie przywitać, tylko lekko skłoniła głowę, kiedy podeszłam, aby podać jej
rękę.
— Pani Kirkwall — powiedziała, ledwie dotykając mojej dłoni.
— Spodziewałem się, że zejdziesz na podwieczorek, Emilio — powiedział nachmurzony
Noel.
— Myślałam, że będziesz chciał mieć trochę czasu na omówienie z panią Beresford
waszych spraw rodzinnych — wypowiedziałam gładko z góry przygotowane zdanie.
— Powinnaś była też przyprowadzić Richarda. Mówiłem pani Beresford o postępach,
jakie poczynił, no i, oczywiście, o jego okropnych przejściach.
Siedziałam z Richardem w pokoju szkolnym. Gdyby padła propozycja, żeby go
przyprowadzić, na pewno bym to zrobiła. Oczywiście, nie było żadnej. Czułam, że
przechodzę na pozycje obronne.
— Kochany Richard. — Aline westchnęła. — Marzę, żeby go zobaczyć.
Nie wspomniała o porwaniu Richarda, co uznałam za dziwne. Z drugiej strony
wiedziałam, że ona myśli wyłącznie o sobie.
Natychmiast przestała mnie dostrzegać. Nie zainteresowała się moimi losami. Obróciła
się do Noela i podjęła przerwaną rozmowę, jakby mnie tam w ogóle nie było.
Zaczęłam się jej przyglądać. Nosiła żałobę po George”u, ale w czarnym kolorze nie było
jej do twarzy. Miała piękny naszyjnik z pereł, a na plecy zarzuciła lekki szal z czarnej
koronki. Małe loczki wymykały się z węzła, w który były upięte włosy. Wiedziałam, że

82

Aline ma proste włosy — te loczki były dziełem jej pokojówki. Zauważyłam również, że
miała teraz dość przywiędłą szyję. Ha! Poczułam się trochę lepiej.
Przez cały czas zastanawiałam się, dlaczego przyjechała. Po co jechać w środku
najsroższej zimy, jaką mieliśmy od wielu lat? Po co narażać się na wydatki i niewygody?
Noel wyglądał jak człowiek, który wędrował przez pustynię i nagle zobaczył oazę. Patrzył
na nią czułym wzrokiem i śmiał się z czynionych przez nią uwag. Nie mogłam tego
znieść. Aline była bardzo francuska, trzepotała dłońmi i niewłaściwie, choć bardzo
wdzięcznie, akcentowała swoje nieporadne, angielskie zdania. Na litość boską
pomyślałam, przecież była małym dzieckiem, kiedy przyjechała do Anglii i potrafiła, gdy
chciała, doskonale mówić po angielsku. Byłam okropnie zazdrosna o jej wpływ na Noela.

Przypomniałam sobie nagle Erminię. Postanowiłam obdarzyć ją fałszywą przyjaciółką.
Będzie miała na imię Alienora, będzie Włoszką, a może nawet trucicielką. Tak, będzie
miała zatruty pierścień. Mogę osnuć całą intrygę wokół zatrutego pierścienia.
Przestałam czuć się zagrożona i ta sytuacja zaczynała mnie bawić. Postanowiłam
obserwować, jak Aline owija sobie Noela wokół palca, ponieważ sama nigdy nie
potrafiłam opanować tej sztuki.
— Ależ Noelu — mówiła, wydymając wargi — jesteś tak bardzo męski, że nie rozumiesz,
jak to odczuwa kobieta.

Przeszarżowała, pomyślałam niechętnie.

— Co? — spytał z uśmiechem Noc!.

— Mówię o tych małych świecidełkach. Proszę cię tylko, żebyś mi je pożyczył.
Aha, pomyślałam. Chodzi jej o rodzinną biżuterię, aby uciec z nią do Francji, jak tylko
zostanie zawarty pokój. Nikt już tych kosztowności więcej nie zobaczy. Kiedy była żoną
George”a, nosiła klejnoty Beresfordów, ale nie miała prawa zatrzymać ich dla siebie. W
swoim czasie będzie je nosić żona Richarda. Była to piękna kolekcja, dobrze ją
zapamiętałam.
— Wiesz przecież, Aline, że nie możesz nosić różnobarwnej biżuterii, kiedy jesteś w
żałobie.
— Ale dlaczego ona musi być w zamknięciu, jakbym była un bebe. Jesteś niedobry, Noel.

Byłam zażenowana, ale Noel niczego nie zauważał.
— Dla bezpieczeństwa, Aline. Słyszę gong. Na pewno jesteś głodna po podróży.
Wstał, wziął laskę i podał ramię Aline. Poszłam za nimi do jadalni.
Już następnego dnia zorientowałam się, że Aline zaczęła kopać pode mną dołki, a
Tryphena Good również chętnie brała w tym udział.
Miałam na sobie jedną z sukien pani Beresford i zauważyłam, że Aline przygląda się
koronkom przy mojej szyi. Nie wiem, czy rozmawiała na ten temat z Noelem, usłyszałam
jednak, jak rozmawia o mnie z panią Good.
— Mężczyźni w niczym się nie orientują — mówiła z oburzeniem Aline. Do tego jeszcze
brukselskie koronki, pani Good.

83

— Zawsze uważałam, że ona rozpycha się tu łokciami, madame. Przyjechała ubrana w

łachmany i prawie siłą wepchnęła się do domu.
— Perfidne postępowanie.
— Pułkownik ma zbyt dobre serce, madame. A gdzie jest jej mąż, pytam się?
Szybko poszłam na górę. Zawsze mi się zdarzało usłyszeć coś niemiłego o sobie.
Dlaczego nigdy me słyszałam: „Emilia jest taką czarującą dziewczyną”?
Noel prosił mnie, abym przyprowadziła Richarda na podwieczorek. Poszłam na górę
sprawdzić, czy jest odpowiednio ubrany, i trzymałam go za rękę, aby mu dodać otuchy,
kiedy schodziliśmy na dół. Biedny chłopiec był blady ze zdenerwowania i konwulsyjnie
ściskał moją dłoń. Był bardzo skrępowany. Ukłonił się niezręcznie, upuścił chleb z
masłem na podłogę. Co gorsza, widział, że ojciec jest z niego niezadowolony.
Aline zachowała się skandalicznie. Na niezgrabny ukłon i upuszczony chleb zareagowała
tylko uniesieniem brwi, jakby nie spodziewała się niczego innego.
— I to ma być poprawa? — zwróciła się do Noela na tyle głośno, że Richard musiał ją
słyszeć.
Miałam ochotę skrzyczeć ich oboje. Czy zapomnieli już o okropnych przeżyciach
Richarda? Było oczywiste, że będzie źle reagował na każdy dodatkowy stres.
Wiedziałam, że Noel postanowił nie zadawać już Richardowi pytań na temat porwania,
ale mógł przynajmniej bronić swojego syna przed insynuacjami Aline.
Uśmiechnęłam się do Richarda i usiedliśmy obok siebie. Aline ostentacyjnie nas
ignorowała. Wzięła leżącą na małym

stoliku książkę i zaczęła czytać. Noel, może dla uniknięcia sceny, pogrążył się w

czytaniu gazety. Miałam nadzieję, że zwrócił uwagę na złe zachowanie Aline, ale jeśli
nawet tak było, nie dawał tego po sobie poznać.
Zerknęłam na książkę — dwa kolejne tomy leżały na stoliku —
i zauważyłam, ku swojemu przerażeniu, że ona czyta Zamek Apollinari. Serce biło mi
mocno. Czyżby wzięła książkę z mojej sypialni? To chyba niemożliwe. Trzymałam swoje
egzemplarze w walizce, pod kluczem. Nie ośmieliłam się ich wyjąć.
Ponownie rzuciłam okiem. Nie, to nie były moje egzemplarze. Moje należały do serii
okazowej, oprawione były w niebieską skórę. Książki Aline pochodziły z tańszego
wydania, w brązowej skórze.
Noel podniósł głowę znad gazety. Richard jadł powoli kawałek ciasta. Ja cerowałam
pończochy — zawsze robiły mi się w nich dziury na piętach. Szycie nie szło mi dobrze.
Przed przyjazdem Aline w salonie panował radosny gwar, teraz panowała martwa cisza.
Chyba nawet Noel, mimo swojego zauroczenia, odczuł napiętą atmosferę.
— Co czytasz, Aline?
Powiedziała mu.
— To chyba romans gotycki — zauważył Noel. — Czy to dobra książka?
— Ujdzie — powiedziała Aline, tłumiąc ziewnięcie.
Nonsens, pomyślałam ze złością. Obserwowałam ją i widziałam, jak była
zainteresowana.
— Jakiego autora?

84

Aline spojrzała na tytułową stronę.
— Daniel Miller.
Wstrzymałam oddech, nie odrywając wzroku od swojej robótki. Noel zaraz wszystko
odgadnie. Zawsze był bardzo przenikliwy. Czułam, że na mnie patrzy, ale nie
przerywałam cerowania.
— Nie słyszałem o nim — powiedział Noel, wracając do „Timesa”.

Odetchnęłam z ulgą.

Po pewnym czasie Richard poszedł na górę. My usiedliśmy do kolacji. Po posiłku Noel
przeprosił nas — bolała go noga — i udał się do swojego pokoju. Aline i ja przeszłyśmy
do salonu, gdzie siedziałyśmy w milczeniu. Alme pogrążyła się w lekturze — mojej
książki — dając mi demonstracyjnie do zrozumienia, że nie interesuje jej rozmowa ze
mną. Kilkakrotnie wracała do przeczytanego już tekstu. Miałam ochotę spytać ją o opinię.

O wpół do dziesiątej odłożyła książkę i zadzwoniła, aby przyniesiono herbatę. Teraz ona
czyniła honory domu.
Czy rzeczywiście wyszła pani za mąż, pani Kirkwall? — spytała. — A może „pani
Kirkwall” jest tylko zwrotem grzecznościowym?
Krew napłynęła mi do twarzy. Chciała mnie obrazić i dopięła swego.

— Jestem mężatką — odpowiedziałam beznamiętnym tonem.

— Naprawdę? — spytała bez przekonania.
Nie będę brała udziału w tej grze, pomyślałam. Czego ona chce? Żebym jej przedstawiła
świadectwo z parafii? Wstrętna intrygantka! Byłam prawie pewna, że przyciemnia sobie
rzęsy palonym korkiem. Gniewał mnie jej wpływ na Noela; zrobiłabym wszystko, aby
uchronić Richarda przed jej złośliwością, nie pozwolę również, aby dokuczała mnie. W
milczeniu więc piłam herbatę.

Aline zagryzła wargi.

— Proszę mi wybaczyć, pani Kirkwall — ciągnęła, kładąc ironiczny nacisk na „pani” —
ale nie rozumiem, dlaczego nie mieszka pani razem z mężem. Czy pani owdowiała? Nie
słyszałam o tym.
— Nie owdowiałam. A sprawa mojego małżeństwa nie powinna pani interesować.
— Ależ właśnie interesuje mnie — powiedziała Aline słodkim głosem. — Chciałabym, aby
pułkownik Beresford zaprosił parę osób na obiad, dopóki jestem w Londynie. To byłaby
skromna uroczystość, jestem przecież w żałobie, ale nie mogę narażać moich gości na
spotkanie z kobietą która jest w separacji ze swoim mężem.
— Przykro mi, że spotyka panią taki zawód.
Oczy Aline zabłysły.
— Uważam, że powinna pani wyjechać. Już zbyt długo nadużywa pani gościnności
pułkownika.
• Odstawiłam swoją filiżankę i wstałam z krzesła.
— O tej sprawie radzę pani porozmawiać z pułkownikiem — powiedziałam spokojnym
tonem. Dobranoc, pani Beresford.

85

Miałam nadzieję, że nie był to wstęp do walnej bitwy. Czy chciała po prostu wyładować
na mnie swój gniew, ponieważ nie udało jej się zdobyć klejnotów Beresfordów Ja nie
miałam żadnych praw do majątku Noela, więc nie mogło o to chodzić. Według prawa -nie
wolno było poślubić szwagra, nie zauważyłam zresztą, aby Aline darzyła Noela
uczuciem, a to mogłoby być powodem do zazdrości — chociaż, niestety, zupełnie
nieumotywowanej, o czym dobrze wiedziałam. Więc skąd ta wrogość?
Następnego dnia spędziłam cały poranek w swoim pokoju, pracując nad Tajemnicą
Drakensburgów. Wprowadzenie do akcji dwulicowej Alienory bardzo ją ożywiło. Już
dawno zauważyłam, że nowy temat bardzo podtrzymuje nadwątloną fabułę, a Alienora
miała w zanadrzu kilka bardzo nieprzyjemnych niespodzianek dla Erminii.
Kiedy zeszłam na obiad, w jadalni był tylko Noel. Aline, jak się okazało, bolała głowa i
odpoczywała w swoim pokoju.
— Co takiego powiedziałaś pani Beresford? — spytał mnie Noc!, kiedy tylko usiedliśmy
do stołu. — Zdenerwowałaś ją.
Był zasępiony. Sądziłam, że zdołaliśmy już osiągnąć pewien stopień porozumienia i że
Noel przestanie mnie na ślepo osądzać, ale najwyraźniej myliłam się. W każdym razie
tak sprawy wyglądały, kiedy chodziło o Aline.
— Rozmawiałyśmy na potoczne tematy — powiedziałam.
— Ona mówiła mi coś zupełnie innego. Skarżyła się, że byłaś dla niej bardzo
niegrzeczna, sugerowałaś, że nie jest tu mile widziana i pytałaś j po co w ogóle
przyjechała. Naprawdę, Emilio, jesteś okropnie bezmyślna. Ona jest tu zawsze mile
widziana. Mogłaś też wziąć pod uwagę fakt, że ona niedawno straciła męża.
Jadłam w milczeniu. Nie wiedziałam, jak mam się bronić przed tą nową prowokacją. Noel
wierzył temu, co mówiła Aline, a ja nie miałam w tym wypadku żadnych szans.
— Czy nie masz nic do powiedzenia?
Odłożyłam nóż i widelec.
— Dobrze, powiem, chociaż wiem, że moje słowa nie będą miały żadnego znaczenia.
Pani Beresford, która wątpi w legalność mojego małżeństwa, stwierdziła, że to ja jestem
tą osobą, która nadużywa twojej gościnności. Chce, żebyś wydał obiad dla jej gości, a
moja skażona reputacja stoi temu na przeszkodzie.
— To nieprawda. Powiedziała mi, że pragnie absolutnego spokoju. Ma tak zszargane
nerwy, że nie myśli o żadnych spotkaniach towarzyskich.
Po co więc przyjechała do Londynu, chciałam spytać, wiedziałam jednak, że to do
niczego nie doprowadzi.
— Może sam sobie odpowiesz na pytanie, dlaczego ona mówiła co innego tobie, a co
innego mnie.
— Czy chcesz przez to powiedzieć, że Alinie kłamie? — spytał Noel.
— A czy ty chcesz powiedzieć, że ja kłamię? — odparłam ze złością.
Byłam wściekła i przygnębiona. Nie mogliśmy się już porozumieć. Chętnie udusiłabym
Aline.
W milczeniu skończyłam obiad i wyszłam z jadalni.

86

PO południu świeciło słońce i zapragnęłam wyjść z domu. Ale czy to było bezpieczne?

Może Balquidder miał przez cały czas dom pod obserwacją? Nie zapomniałam o tej
groźbie, ale w ostatnich dniach obecność Aline zepchnęła myśli o Balquidderze na
dalszy plan. Abel nie mógł jeszcze wychodzić — miał obandażowane ramię. Richard też
na pewno nie dostanie pozwolenia na opuszczenie domu. Zastanawiałam się, czy nie
włożyć znowu ubrania-Billa, kiedy zobaczyłam pana Bagnigge w płaszczu, z kapeluszem
w ręku, zmierzającego ku kuchennym schodom.
— Och, panie Bagnigge! Czy pan wychodzi do miasta?
— A jeśli tak? — spytał, patrząc na mnie podejrzliwym wzrokiem.
— Muszę zaczerpnąć trochę świeżego powietrza, chciałabym też zobaczyć, jak zamarza
Tamiza. Czy mogę iść z panem — jeśli to nie jest niebezpieczny pomysł?
— Mam zanieść Latimerowi i Briggsowi list od pułkownika. Może pani ze mną iść, jeśli
pani chce. Będzie pani bezpieczna, jest biały dzień, a pan Balquidder na pewno nie
podejmie żadnego zbędnego ryzyka. Poza tym, to by mu się teraz nie udało — stwierdził
pan Bagnigge, demonstrując nóż u pasa. — Zaczekam na panią pięć minut.
Pobiegłam na górę, aby włożyć ciepłe buty, płaszcz pani Beresford i wziąć futrzaną
mufkę pani Iryine.
Pan Bagnigge stał u podnóża schodów, z zegarkiem w ręku.
— Cztery minuty — zauważył. Nieźle, jak na kobietę.
— Bardzo miło jest gdzieś wyjść — powiedziałam, kiedy skręcaliśmy w Strand.
Atmosfera w domu była przygnębiająca, a Noel utrzymywał tak chłodny dystans, że
powoli zaczęłam popadać w rozpacz.
— Pani Beresford próbuje swoich sztuczek, prawda?
— Dostarcza pułkownikowi kłamliwych wiadomości na mój temat — powiedziałam. —
Jakoś bym to zniosła, ale jemu to sprawia ogromną przykrość. Zastanawiam się,
dlaczego ona przyjechała właśnie teraz. Pogoda nie sprzyja podróżom, chyba że jest to
absolutna konieczność.
— Hmmm — mruknął tylko pan Bagnigge, rzucając mi zadziwiająco porozumiewawcze
spojrzenie.
Szliśmy tak szybko Strandem, jak tylko pozwalał stan chodników. Mimo to czułam, że
marzną mi nogi, a oddech zamienia się w kłęby pary. Na dachach leżał śnieg, wydawało
się, że kopuła katedry Świętego Pawła pokryta jest lodem. Niestety, nie była niepokalanie
biała — pobrudziły ją sadze z tysiąca kominów.

Dotarliśmy do Little Brittain i pan Bagnigge dostarczył list Noela. Potem skręciliśmy w

Creed Lane, przeszliśmy przez St. Andrew”s Hill, aż do Puddie Dock. Statki były
przycumowane i otoczone lodem, nie było tam śladu żadnej działalności, tylko na jednym
z nich okropnie miauczał kot. Przeszliśmy przez Earl Street, za dokami, i dotarliśmy do
mostu Blackfriars.
Pan Bagnigge wskazał mi gestem nabrzeże — Three Cranes Wharf. Zobaczyłam, że
rzeka pomiędzy dwoma mostami — Blackfriars Bridge i London Bridge — była bardziej
zamarznięta niż przy Adelphi.
Środkiem płynęła jeszcze woda, ale bardzo wolno, a na obrzeżach gromadziły się zwały

87

lodu. Wyobrażałam sobie, że zobaczę gładką taflę, ale pokrywa lodowa była bardzo
nierówna, jakby złożona z małych górek. Przy brzegu lód miał około sześciu stóp
grubości, niektórych łodzi nie było prawie widać.
— To wszystko przez London Bridge — tłumaczył mi pan Bgnigge. — Przęsła są zbyt
wąskie, podpory wystają na zewnątrz i hamują przepływ wody.
— Podpory?
— Elementy podtrzymujące przęsła, które przy tym moście hamują przepływ wody. Tutaj
prąd jest tak silny, że nie każdy potrafił przeprowadzić łódź pod London Bridge.
— Czy sądzi pan, że...cała rzeka zamarznie?
— Tak, jeśli nie nadejdzie odwilż.
— Abel będzie uszczęśliwiony. Czeka na festyn zimowy.
— Pamiętam taki festyn w zimie osiemdziesiątego ósmego na osiemdziesiąty dziewiąty
— powiedział pan Bagnigge. — Trwał przez całe tygodnie. Były pokazy teatrów
kukiełkowych, walki psów z niedźwiedziem i wiele innych rozrywek.

— Ja się urodziłam w styczniu osiemdziesiątego dziewiątego roku. Moja matka mówiła,

że to była bardzo sroga zima.
— Festyny zimowe zdarzają się trzy, najwyżej cztery razy w stuleciu — stwierdził pan
Bagnigge. — Abel nie powinien mieć wygórowanych nadziei.
Nie wiedziałam, że Noel pisał do mojego ojca, zaniepokoiłam się więc, kiedy zobaczyłam
leżący na stole w holu list, adresowany wyraźnym pismem mojego rodzica. Wiedziałam
już, że Noel nie odeśle mnie do Stephena, ale mógł uznać, że będę bezpieczniejsza u
ojca. A ja wcale nie miałam ochoty tam wracać w charakterze marnotrawnej córki.
Spędziłam trochę czasu z Richardem, potem poszłam do swojego pokoju i zabrałam się
do pisania. Noel wkrótce mnie tam odnalazł.
— Chciałbym porozmawiać z tobą w swoim gabinecie, Emilio — powiedział.
Zeszliśmy na dół.
— Otrzymałem list od twojego ojca w sprawie twojego majątku po matce. Upoważnił
mnie do zajęcia się twoimi interesami. Ojcu bardzo zależy na tym, aby cały majątek
wrócił do ciebie w przypadku śmierci Kirkwalla. A jeśli nie uda się tego załatwić, to
przynajmniej należna ci prawnie trzecia część.
— To beznadziejna sprawa — powiedziałam. — Oboje wiemy dlaczego.
Ja wcześniej stracę życie, pomyślałam, i Balquidder zabierze wszystkie pieniądze.
— To skandal, a ja niewiele mogę tu zrobić — nie znałem wszystkich szczegółów, kiedy
pisałem do twojego ojca. Oboje

dobrze wiemy, że Balquidder jest skończonym łajdakiem, który chce pozbawić cię

wszystkiego. Ale uważam, że należy przynajmniej spróbować temu przeciwdziałać.
— To bardzo miło z twojej strony, że chcesz się tym zająć — powiedziałam.
Byłam przekonana, że Noel jeszcze mi nie przebaczył domniemanego okrucieństwa w
stosunku do Aline.
— Nie ma o czym mówić. Spotkam się z Kirkwallem u Latimera i Briggsa.
— Moje urodziny są w sobotę. To spotkanie musi się odbyć jutro albo w piątek.

88

Następnego ranka Hannah jak zwykle przyniosła mi śniadanie do pokoju, rozsunęła

zasłony i dołożyła do kominka, który rozpaliła, kiedy jeszcze spałam. Usiadłam na łóżku i
założyłam lizeskę, którą mi podała.
— Co się stało, Hannah? Dlaczego jesteś zmartwiona?
Stała koło łóżka, z zażenowaniem mnąc róg fartuszka.
— Czy to ma coś wspólnego z panią Aline? — zaryzykowałam.
Hannah była bardzo ładną dziewczyną, więc możliwe, że Aline była dla niej wyjątkowo
niegrzeczna. To by do niej pasowało.
— Nie wiem, ja1 to powiedzieć, panno Emilio, i na pewno to do mnie nie należy,. ale...
— A więc chodzi o panią Beresford. Obiecuję ci, że dotrzymam tajemnicy
— Ona chce pani narobić kłopotów, panienko.
Westchnęłam. Sarni dobrze. o tym wiedziałam.
— Pani Goód usłyszała, jak rozmawiała pani z pułkownikiem tej nocy, kiedy porwano
panicza Richarda, i powiedziała o tym
pani Beresford.
Aha, w mojej sypialni, a ona niewątpliwie ułożyła sobie najbardziej skandaliczny
scenariusz. Przypomniałam sobie teraz, że słyszałam skrzypienie otwieranych drzwi.
— Czy pani Good wyobraża sobie, że... coś mnie łączy z pułkownikiem?
— Nie wiem, parnio Emilio, ale pani Beresford powiedziała, że postara się oto, aby pani
nazwisko zostało unurzane w błocie.

7

P0 południu, kiedy siedzieliśmy w salonie przy podwieczorku, przyniesiono list od

Stephena z informacją, że zgadza się na spotkanie z Noelem w biurze Latimera w piątek,
o trzeciej po południu Noel przeczytał list przekazał go mnie Był podejrzanie dobrze
sformułowany. „Nie widzę potrzeby, aby niepokoić tą sprawą mojej żony. Możemy sami
dokonać drobnych poprawek, gdyby okazały się konieczne”. Stephen nie napisałby tego
w ten sposób —język tego listu był zbyt urzędowy i precyzyjny. Zaczęłam się
zastanawiać, czy nie pisał pod dyktando Balquiddera. Kiedy oddawałam list Noelowi,
zauważyłam dziwny wyraz twarzy Aline.
— Jutro o trzeciej — powiedziałam. — Zastanawiam się, czy nie powinnam z tobą
pojechać.
Było w tym liście coś nieuchwytnego, co mnie zaniepokoiło. Kiedyś kochałam Stephena.

89

Pomimo wszystkich jego wad, darzyłam go jeszcze sympatią — jego los nie był mi
obojętny. Bóg jeden wie, co mogłoby się z nim stać, gdyby został na łasce Balquiddera.
Nie miałam zamiaru wrócić do niego, ale nie chciałam również, żeby skończył pod
mostem, kiedy Balquidder doszczętnie go ograbi.
— Moja droga pani Kirkwall — odezwała się Aline. — Mam nadzieję, że będzie pani
mogła dotrzymać mi towarzystwa jutro po południu. Chciałam zasięgnąć rady w sprawie
fioletowego jedwabiu, który chcę kupić. Cenię sobie pani gust.
Noel uśmiechnął się do Aline, jakby chciał powiedzieć:
„wiem, że nie oszukujesz Emilii” i rzucił mi spojrzenie z rodzaju „,a widzisz!”.
— To bardzo miło z pani strony, pani Beresford — odpowiedziałam.
Wiele myśli przemknęło mi przez głowę. Dlaczego ona chce, żebym została w domu
akurat w czasie spotkania Noela ze Stephenem? Nie wierzyłam, że Aline pragnie mojego
towarzystwa czy też moich światłych rad. Jedyna rzecz, jaką chętnie bym zrobiła,
udzielając jej porad co do fioletowego jedwabiu, to wbiłabym w nią podczas miary
wszystkie szpilki.
— A więc załatwione — powiedziała Aline.
Skinęła mi protekcjonalnie głową i popatrzyła zmrużonymi oczami na Noela.
Nie, nie załatwione, pomyślałam. Tu chodziło o coś innego. Najwyraźniej Aline zależało
na tym, abym nie poszła na spotkanie ze Stephenem. Chociaż nie miałam do tego
żadnych podstaw, poza swoją niechęcią do Aline, zaczęłam się zastanawiać, czy ona nie
ma jakichś powiązań z Balquidderem. Uważałam go za tak odrażającego mężczyznę, że
trudno było mi wyobrazić sobie romantyczne zaangażowanie Aline, natomiast mogły
istnieć powiązania finansowe.
Nie odzywałam się już, postanowiłam jednak wziąć udział w spotkaniu Noela ze
Stephenem.

Następnego dnia w południe zeszłam do jadalni, przy posiłku nie wykazywałam apetytu

i oznajmiłam, że boli mnie głowa.
— Przykro mi, że sprawiam pani zawód, pani Beresford — powiedziałam — ale niestety
muszę się położyć.
To oświadczenie nie zrobiło na Aline żadnego wrażenia. Jeśli nie szłam na spotkanie,
było jej wszystko jedno, co się ze mną dzieje. Uśmiechnęłam się blado i poszłam na
górę. W chwilę później usłyszałam, jak Aline woła Jeanne do swojego pokoju. Piętnaście
po drugiej Abel wyszedł z domu, aby przyprowadzić dorożkę. Dwadzieścia pięć po
drugiej byłam gotowa do wyjścia.
Kiedy usłyszałam, że Abel wraca do domu, zeszłam po cichu a dół. Noel był w tym
czasie w swoim gabinecie wraz z panem Bagnigge. Wyszłam na ulicę i wsiadłam do
dorożki.
— Pułkownik Beresford zaraz zejdzie — powiedziałam.
Wcisnęłam się w kąt na wypadek, gdyby Aline chciała wyjrzeć przez okno.
Z domu wyszedł Noel w towarzystwie pana Bagnigge. Noel wsiadł do środka, a pan
Bagnigge usiadł na koźle, obok dorożkarza.
— Co ty tu robisz, u diabła? — spytał Noel.

90

Zauważyłam ze smutkiem, że od przyjazdu Aline przestał mnie traktować tak miło jak
poprzednio.
— Jadę z tobą — powiedziałam stanowczym tonem. — Stephen jest moim mężem.
Chyba mam prawo spotkać się z własnym mężem?
Dorożkarz zamknął drzwiczki, wdrapał się na kozioł i zebrał lejce. Ruszyliśmy z miejsca.
— Co to wszystko ma znaczyć, Emilio? — spytał zirytowany Noel. — Mówiłaś mi, że
oboje podjęliście decyzję o separacji.

Czyżbyś zmieniła zdanie? A Aline? Zupełnie się z nią nie liczysz.

— Zaniepokoił mnie list Stephena. To wszystko — powiedziałam, nie komentując sprawy
Aline.
— Mnie wydał się całkowicie zrozumiały. Sprawy układów finansowych są domeną
mężczyzn.
— Uważam, że Balquidder podyktował mu ten list — powiedziałam. — To nie jest styl
Stephena. A jeśli Balquidder nie chce mnie tam widzieć, to wystarczający powód, abym
się stawiła.
— Ja nie życzę sobie spotkania z Balquidderem — stwierdził Noel. — Widziałem się z
nim tylko raz i to mi wystarczyło. Od tamtej pory prowadzę z nim interesy wyłącznie za
pośrednictwem Briggsa. Gdybym go teraz spotkał, po porwaniu Richarda, to pewnie bym
go zastrzelił.
— Wątpię, czy on się tam pokaże — uspokoiłam go. — Nie będzie chciał ujawniać
swoich powiązań ze Stephenem.
Nie mogłam się powstrzymać od pytania, chociaż nie powinnam była go zadawać.
— Ciekawa jestem, czy Balquidder był kiedyś w Ainderby.
— Oczywiście, że nie!
— Skąd możesz wiedzieć? Byłeś przecież za granicą.
— Aline nigdy mi o tym nie pisała.
— Chyba nie chciałaby, żebyś się o tym dowiedział, prawda?
A więc to Aline pisała do Noela, pomyślałam.
— Czy sugerujesz, że Aline może mieć z tym wszystkim coś wspólnego? — spytał z
wściekłością Noel.
Widziałam jednak, że był zaniepokojony.
— To nie ja zaczęłam mówić o pani Beresford — zaprotestowałam. — Chodziło mi coś
po głowie, ale już przestałam się nad tym zastanawiać.

Po prostu nie będę o tym głośno mówić, pomyślałam.

Kiedy dojechaliśmy do Little Britain, Stephen czekał już w biurze Latimera i Briggsa. Tym
razem trochę zadbał o swój wygląd. Był ostrzyżony i świeżo ogolony, miał krawat zamiast

swojej zwykłej chustki pod szyją. Ktoś wyczyścił mu buty
i wyprasował ubranie.
Mój widok wprawił go w wyraźne zaniepokojenie.
— Emmy! Nie spodziewałem się ciebie!

91

— Dlaczego nie? — spytałam, kładąc mufkę na krześle. — Jak się masz, Stephen?
Podeszłam do niego i nadstawiłam policzek. Stephen pocałował mnie i odsunął się
pospiesznie.
— To jest cholernie niezręczna sytuacja... dlaczego tu przyjechałaś?
— Dlaczego nie miałabym tego zrobić? — spytałam.
Urzędnik przyniósł trzy krzesła i wszyscy zajęliśmy miejsca.
— Proszę cię, nie zwracaj na mnie uwagi — zwróciłam się do Stephena. — Wiem, że to
jest sprawa pomiędzy dżentelmenami — powiedziałam ze źle ukrywaną ironią.
— Beresford — przedstawił się Noel.
Stephen skinął mu głową i zaczął ogryzać kciuk, co zawsze robił, kiedy był zakłopotany.
Pan Latirner przeglądał dokumenty.
— Sprawa jest zupełnie prosta — odezwał się wreszcie. — W dniu swoich dwudziestych
piątych urodzin, to znaczy jutro, pani Kirkwall odziedziczy majątek swojej matki wraz z
oprocentowaniem. Majątek ten przechodzi pod wyłączną kontrolę jej męża, jeśli nie
będzie innych uzgodnień.
Spojrzał na nas znad okularów.
— Tak, tak — powiedział niecierpliwie Stephen.

— Pan Kirkwall wyraził zgodę, aby pani Kirkwall otrzymywała dożywotnio sumę dwustu

osiemdziesięciu ośmiu funtów rocznie.
— Tak — powiedział Stephen bez zapału.
Wydawał się podenerwowany. Co chwila rzucał mi ukradkowe spojrzenia i ciągnął się za
ucho.
— Pan Daniels życzy sobie również, aby fundusz w wysokości pięciu tysięcy ośmiuset
funtów był do wyłącznej dyspozycji pani Kirkwall — powiedział Noel. — Jest to
zwyczajowa procedura, biorąc pod uwagę fakt, że pan Kirkwall jest o dziesięć lat starszy
od żony, można się więc spodziewać, że ona będzie żyła dłużej.
— Wówczas egzekutor mojego testamentu dopilnuje, żeby dostała należne pieniądze —
powiedział Stephen. — Nie mam zamiaru już do tego wracać. Jeśli ten układ nie podoba
się staremu Danielsowi, to powinien był sam tu przyjechać — nie rozumiem, co pana
łączy z tą sprawą.
— Pan Daniels jest już niemłodym człowiekiem, a jak pan dobrze wie, pogoda jest
bardzo zdradliwa. Ja jestem starym przyjacielem rodziny.
— Przyjaciel rodziny, ha!
— Czy mogę spytać o nazwisko egzekutora pana testamentu?
— Nie, nie może pan. W każdym razie jest to dżentelmen.
Wydawało się, że Stephen celowo zadrażnia sytuację.
— Powróćmy do naszej umowy — wtrącił zręcznie pan Latimer. — Przykro mi, że nie
zgadza się pan na udostępnienie żonie jej części kapitału, panie Kirkwall. W każdym
razie, dokument jest gotów do podpisania. Proszę chwilę zaczekać, zadzwonię po
któregoś ze swoich urzędników. Złożą państwo swoje podpisy w obecności świadka.

92

Stephen rzucił Noelowi złe spojrzenie, ale uspokoił się nieco. Nie patrzył na mnie.

Wszedł urzędnik. Pan Latimer przesunął dwa dokumenty w stronę Stephena i wręczył
mu pióro. Stephen umaczał je w atramencie i szybko. złożył swój podpis. Po nim
podpisał Noel. Urzędnik i pan Latimer byli świadkami. Potem pan Latimer wręczył
Stephenowi jeden dokument.
— Drugi pozostanie tutaj, zgodnie z życzeniem pana Danielsa — powiedział, wstając zza
biurka. — Proszę mi wybaczyć, ale muszę się teraz zająć inną sprawą — dodał, po czym
skłonił się nam i wyszedł z pokoju.
— Emmy — odezwał się Stephen — dość już tego. Jesteś moją żoną i wracasz ze mną
do Edynburga.
— Nie, Stephen — powiedziałam spokojnym głosem — nie wrócę do ciebie.
— Rozkazuję ci!
— Nie.
— Zostajesz z tym cholernym facetem? — krzyknął, wskazując gestem Noela.
— Co się z tobą dzieje, Stephen? Pułkownik Beresford jest tu pełnomocnikiem mojego
ojca. Jeśli martwisz się o zasady przyzwoitości, to mieszka tam również szwagierka
pułkownika, pani Beresford.
— Ha! Nie nabierzesz mnie na to —powiedział Stephen, a twarz mu drgała —Nie
usłyszysz jednak ode mnie ani słowa wyrzutu, Emmy, jeśli wrócisz ze mną. Rozumiem,
że potrzebowałaś trochę urozmaicenia. Może nieco cię zaniedbywałem, ale starałem się
tak prowadzić interesy,, żeby to było z korzyścią dla ciebie.
— Nonsens — zaprotestowałam. — Nigdy ci na mnie nie zależało. Chodziło ci tylko o
moje pieniądze.

— Oczywiście, że mi na tobie zależy — powiedział Stephen, ciągnąc się za ucho. —

Jesteś moją żoną u diabła.
— Przykro mi. Naprawdę dobrze ci życzę, ale musimy się rozstać. Sam zgodziłeś się na
separację.
Co w niego wstąpiło? — pomyślałam.
— W porządku. — Stephen zacisnął wargi. — Sama tego chciałaś. Będę cię tak długo
ciągał po sądach, dopóki twoja reputacja nie zostanie zszargana — a przy okazji i dobre
imię twojego pułkownika.
— Co masz na myśli? — szepnęłam, zmartwiała.
— Już nie jesteś taka pewna siebie, co? Przemyśl to, Emmy. Rozwiodę się z tobą
ponieważ popełniłaś cudzołóstwo. I jestem pewny, że ta sprawa znajdzie się we
wszystkich gazetach...
— Dość tego! — przerwał mu Noel z wściekłością.
— Myślę, że wystarczy! — roześmiał się Stephen.
— Ale... ale to jest absurd — powiedziałam, usiłując rozpaczliwie zebrać myśli.
— Tak sądzisz? Mogę ci powiedzieć, że mam pisemne oświadczenie, złożone pod
przysięgą że widziano Beresforda, wychodzącego z twojej sypialni rankiem ósmego
stycznia. Trudno ci się będzie z tego wytłumaczyć. Będę miał jeszcze więcej dowodów,
nie martw się.

93

— Ale... ale ja nigdy nie byłam ci niewierna, Stephen. Przysięgam.
Czułam się tak zażenowana i tak bardzo upokorzona, że na twarz wystąpiły mi krwawe
wypieki.
— Przypuszczam, że to prawda — roześmiał się Stephen. — Szczerze mówiąc, Emmy,
nie obchodzi mnie, czy byłaś mi wierna, czy też niewierna. Ale jeśli nie pójdziesz teraz ze
mną to poznasz, co to wściekłość męża.

Nie ośmieliłam się spojrzeć na Noela. Byłam zbyt zawstydzona. Nie mogłam pozwolić,

aby Stephen do tego doprowadził, właśnie ze względu na Noela. To by mu zrujnowało
życie. Nie dbałam zbytnio o własną reputację — niewiele już była warta, jak to stwierdziła
Aline. Jednak powrót ze Stephenem do domu Balquiddera oznaczał pójście na pewną
śmierć. Serce zaczęło mi walić ze strachu.
— Niech pan to zrobi, Kirkwall. — Głos Noela był zimny jak stal. — Doskonale pan wie,
że pani Kirkwall jest niewinna. Pana
tak zwane dowody nie znajdą uznania w sądzie, jeśli ośmieli się pan posunąć tak daleko.
To jest szantaż i jeśli ktokolwiek dowie się o tej sprawie, z przyjemnością oskarżę pana o
zniesławienie.
Stephen zerwał się z krzesła. Przez chwilę myślałam, że rzuci się na Noela, ale wypadł z
pokoju i szybko zbiegł po schodach, zatrzaskując za sobą drzwi. Nie upłynęła minuta,
kiedy usłyszeliśmy łoskot, rżenie przerażonych koni i głośne okrzyki.
Podbiegłam do okna. Na ulicy już zbierał się tłum. Duży wóz do przewożenia beczek z
piwem leżał w błocie, jedno koło było złamane. Ciężkie konie robocze usiłowały się
cofnąć, a Stephen leżał pod wozem. Śnieg wokół niego robił się czerwony.
— Och, mój Boże! — krzyknęłam, zbiegając na dół.
Stephen żył jeszcze. Koło zgniotło mu nogę i koń uderzył go kopytem w klatkę piersiową.
Leżał na dziwnie wykręconej prawej ręce.
Wszyscy chcieli. okazać pomoc. Wniesiono Stephena do biura pana Latimnera i ułożono
go w naprędce przygotowanym pokoju na parterze. Ktoś przyniósł słomianą matę i koce,
a jeden z urzędników pobiegł po lekarza Poprosiłam o wodę i czyste płótno. Robiłam, co
mogłam, aby zatamować krwawienie, widziałam jednak, że to były beznadziejne
poczynania.
Noel wszedł do pokoju i popatrzył na niego.
— On umiera, Emilio.
— Wiem.
— Może jeszcze czegoś potrzebujesz? Czy mam posłać po laudanum?
— To byłoby bardzo przydatne.
Noel był bardzo sprawny w działaniu. Wysłał Jema Bagnigge po laudanum, a dla mnie
znalazł krzesło. Nie odzywał się, do niczego nie wtrącał, tylko spokojnie usiadł za mną.
Byłam zadowolona z jego obecności.
Stephen miał twarz szarą z bólu. Leżał z zamkniętymi oczami i zaciśniętymi ustami.
Wszystko, co mogłam zrobić, to siedzieć przy nim i trzymać go za rękę. Kiedy dostałam
laudanum, wlałam mu je łyżeczką do ust. Stephen z trudem otworzył oczy.
— To rozwiązuje twoje problemy, Emmy — szepnął.

94

— Nigdy nie życzyłam ci śmierci, Stephen — powiedziałam. Łzy spływały mi po
policzkach.
— To nie ma znaczenia... zmarnowane... — szepnął, zamykając oczy.
Czas wolno płynął. Zrobiło się ciemno. Wszedł urzędnik, dołożył do kominka, postawił na
stole lampę olejową i kilka świec.
— Pan Latimer — szepnął do Noela — kazał mi powiedzieć, żeby państwo niczym się
nie krępowali. Nocny stróż jest w pokoju z tyłu domu, gdyby pan czegoś potrzebował,
pułkowniku.
— Dziękuję.
Stephen balansował na krawędzi świadomości. Kiedy laudanu

zaczęło działać, wydawało mi się, że już tak bardzo nie cierpi, ale powoli pogrążał się w

niepamięci. Cały czas trzymał mnie za rękę.
— Zostaniesz ze mną do końca, Emmy? — szepnął.
— Oczywiście.
— Niech cię Bóg błogosławi.
Jego dłoń zrobiła się chłodna i wilgotna.
Noel podszedł do drzwi i z kimś rozmawiał. Po pewnym czasie przyniesiono chleb, ser i
wino. Noel zmusił mnie do zjedzenia czegoś i wypicia kieliszka wina, po czym ponownie
zajął swoje miejsce.
Usłyszałam, jak zegar na wieży katedry Świętego Pawła wybija północ. Moje urodziny,
pomyślałam bez emocji. Byłam jakby zawieszona w czasie. Mój majątek należał już teraz
do Stephena, a raczej do Balquiddera. Stephen nie będzie już mógł się nim nacieszyć.
Ktoś zastukał do drzwi. Noel poszedł otworzyć. Wrócił wraz z lekarzem, od którego czuć
było whisky. Miał brudne ręce i poprzestał na pobieżnych oględzinach rannego.
— Niech pan sobie nie zawraca głowy. Ze mną już koniec — odezwał się Stephen,
otwierając oczy.
Lekarz potrząsnął głową i zaczął rozmawiać z Noelem.
— Emmy — szepnął Stephen. — Nie widzę cię.
— Jestem tutaj.
Uklękłam obok niego
— Balquidder.. strzeż się Balquiddera... On cię zabije.
— Wiem.
— Przykro mi, Emmy...:ja tego nie chciałem.
Nachyliłam się, aby go pocałować. Kiedy się odsunęłam, już nie żył.

Nie bardzo pamiętam, co się później działo. Byłam w szoku i nic do mnie nie docierało.

Złożyłam ręce Stephena na piersiach i przykryłam go kocem. Noel posadził mnie na
krześle i załatwił sprawę z lekarzem. Pamiętam, że słyszałam brzęk monet. Potem Noel
wziął mnie pod rękę i pomógł wsiąść do wynajętego powozu. Usiadł przy mnie i objął
mnie tak, jak robił to, kiedy byłam dzieckiem. Oparłam się na jego ramieniu i nie czułam
się już taka otępiała.
— Usłyszałam, jak zegar na wieży Świętego Pawła wybijał północ — powiedziałam. —

95

Przykro mi, że wszystkie twoje starania poszły na marne, Noel. Balquidder zwyciężył.
— Nie, nie zwyciężył. Według świadectwa lekarza Kirkwall zmarł o jedenastej
czterdzieści pięć, w piątek, czternastego stycznia. Powiedziałem lekarzowi, że dzisiaj są
twoje urodziny i że gdyby twój mąż umarł poprzedniego dnia, byłoby to dla ciebie, mniej
bolesne. Zgodził się, za odpowiednią sumę.
— Nie mogę powiedzieć, aby mnie to teraz cokolwiek obchodziło — powiedziałam — ale
dziękuję ci.
Zamknęłam oczy, a Noel przytulił mnie do siebie.
Przez kilka następnych daj żyłam w dziwnym stanie zawieszenia. Prawie cały czas
spałam, budziłam się tylko, aby przełknąć trochę jedzenia, które mi przynosiła
zatroskana Hannah. Czasem wstawałam, wkładałam szlafroki siadałam przy kominku,
ale był to dla mnie tak wielki wysiłek, że po niecałej godzinie wracałam do łóżka i
ponownie zasypiałam. Trudno mi było poradzić sobie z tak gwałtownym wstrząsem
psychicznym.
Nie potrafiłam ogarnąć umysłem tej nagłej zmiany. Opłakiwałam Stephena. Zapomniałam
o jego wadach. Myślałam o naszym pierwszym spotkaniu, o tym, jak spacerowaliśmy
nad rzeką, trzymając się za ręce i wymieniając nieśmiałe pocałunki. Był miłością mojej
młodości, chociaż tak bardzo niemądrą. Byliśmy przez dziewięć lat małżeństwem, prawie
trzecią część mojego życia. Opłakiwałam jego zmarnowane życie. Był przystojnym,
inteligentnym mężczyzną, który nie potrafił wykorzystać swoich walorów. Zniszczyło go
złe towarzystwo i brak samodyscypliny.
Miałam również poczucie winy. Gdybym nie poszła do Latimera, wbrew woli Stephena,
może byłby dzisiaj żywy. Wiedziałam, że to jest pozbawione logiki, ale tak to czułam.
Moją winę potęgował fakt, że stałam się bogata — co znowu pozbawione było logiki.
Dobrze wiedziałam, że te pieniądze w każdych okolicznościach powinny do mnie
należeć, ale mimo to czułam się oszustką.
Wreszcie w środę, 19 stycznia, odzyskałam jasność umysłu. Popłakałam sobie trochę i
poczułam się o wiele lepiej. Kiedy weszła Hannah, niosąc tacę ze śniadaniem, usiadłam
na łóżku, wdychając z przyjemnością zapach gorącej czekolady.
— Nareszcie doszła pani do siebie, panno Emilio — powiedziała z uśmiechem Hannah.
— Wszyscy bardzo się o panią martwiliśmy. Pułkownik stale pyta o pani zdrowie.
Zaczęłam smarować bułkę masłem — byłam zgłodniała.
— Porozmawiam z nim później — powiedziałam.
Olśniła mnie nagłą myśl —jestem wdową. Odczułam ogromną radość na myśl, że jestem
wolna, że mogę teraz kochać Noela. Dopiero po chwili doznałam poczucia winy.
Czyżbym była wyzuta z wszelkich uczuć? Stephen dopiero co poniósł śmierć. Noel byłby
oburzony, gdyby wiedział, o czym myślę.
Jeśli chciałam zachować szacunek dla siebie, to musiałam się opanować. Byłam w
żałobie, a Noel nie był zainteresowany mną. Trzeba to było sobie uświadomić. Nie
miałam też zamiaru okazywać ostentacyjnej rozpaczy jak Aline. Musiałam znosić moje
smutki z godnością: śmierć Stephena, poczucie zmarnowanej młodości, wyrzuty
sumienia z powodu kłopotów, na jakie naraziłam Beresfordów, którzy tak dobrze mi
życzyli, oraz uczucie miłości do Noela. Chciałam naprawić, co mogłam. Tym razem

96

postanowiłam napisać do ojca, należało mu przynajmniej podziękować za to, co zrobił,
aby ratować mój majątek.
Włożyłam najciemniejszą sukienkę, jaką posiadałam, była to szara suknia pani
Beresford, i zeszłam na dół.
Noel wyszedł ze swojego gabinetu, kiedy schodziłam ze schodów. Wziął mnie za rękę,
pocałował w policzek i zaczął mi się uważnie przyglądać.
— Już doszłam do siebie, Noelu — powiedziałam. — Przykro mi, że przysporzyłam ci
tyle zmartwień.
— Hannah powiedziała mi, że nic nie jadłaś.
— To prawda. Ale dziś rano zjadłam duże śniadanie, ona może to potwierdzić.
— Wejdźmy do gabinetu.
Usiadłam w skórzanym fotelu przed biurkiem Noela.
— Powiedz mi o pogrzebie.
— Pogrzeb odbył się wczoraj po południu. Kirkwall został pochowany w kościele St.
Bride. Prosiłem pana Latimera, aby umieścił nekrolog w „Timesie”, napisałem również do
twojego ojca.
— A co z długami?
— Nie jesteś odpowiedzialna za długi Kirkwalla.
— A te pięć tysięcy, które pożyczył od Balquiddera?
— Tym bardziej nie. Nie byłaś jego żon kiedy zaciągnął

ten dług, i nie ponosisz za to żadnej odpowiedzialności. A jeśli są jeszcze inne długi, to

nie można ich spłacać z twojego majątku, ponieważ Kirkwall umarł, zanim skończyłaś
dwadzieścia pięć lat.
— Czy Balquidder o tym wie?
— Z całą pewnością. Właśnie w tym celu poleciłem umieścić nekrolog w „Timesie”. Na
szczęście było wielu świadków, kiedy Kirkwall uległ wypadkowi, więc ta sprawa jest
zamknięta. W „Timesie” jest adres Latimera i Briggsa, pan Latimer będzie udzielał
wszelkich informacji.
— Balquidder tak łatwo nie zrezygnuje.
— Nic nie może zrobić — powiedział z zadowoleniem Noel.
— On jest mściwy — zatroskałam się. — Jeśli myśli, że odegrałeś w tym znaczącą rolę...

— Prowadząc z nim interesy, rygorystycznie przestrzegam wszelkich zasad. Odsetki
płacone są w terminie, za pokwitowaniem. Jeśli o mnie chodzi, Balquidder nie ma
żadnego punktu zaczepienia.
Nie mogłam zdobyć się na to, aby wspomnieć, że Stephen oskarżał mnie o cudzołóstwo.
Na samą myśl o tym rumieniłam się — ze złości na to oskarżenie i ze wstydu z powodu
moich marzeń. Noel nie wspomniał o tym. Może zapomniał? Może nie chciał wprawiać
mnie w zażenowanie? Pomyślałam o tym poczuciu bliskości, jakiego zaznaliśmy przez
chwilę w mojej sypialni. Ale może to było tylko złudzenie. Tak, to musiało być złudzenie:
— Jest jeszczejedna rzecz, o której powinnaś wiedzieć, Emilio.

97

— Och? — wykrztusiłam tylko, a serce podeszło mi do gardła.
— Kiedy byliśmy w kancelarii Latimera, obcy człowiek dostał się do domu.

Krew napłynęła mi do twarzy. Głupia, głupia, Emilio. Coś ty sobie wyobrażała...

— Hannah zobaczyła jakiegoś mężczyznę, który skradał się po schodach. Narobiła
krzyku, Abel usiłował go złapać, ale mu się to nie udało. Nie wiemy, jak mógł dostać się
do domu. Pani Good i Mary były w kuchni i niczego nie słyszały. Na szczęście, nic nie
zostało ukradzione, srebra były w jadalni.
Przyszedł po mnie, pomyślałam. Zwykły włamywacz poszedłby najpierw do jadalni.
Stephen był zaskoczony, kiedy spotkaliśmy się w kancelarii pana Latimera, pewnie
wiedział, albo zgadywał, że Balquidder ma zamiar mnie porwać, tak samo, jak porwał
Richarda.
Byłam pewna, że to Aline otworzyła drzwi temu mężczyźnie. A przed domem na pewno
czekał wspólnik w wynajętym powozie.
— Mam nadzieję, że zdrowie pani Beresford na tym nie ucierpiało — powiedziałam z
fałszywą troską. — Na pewno bardzo się przestraszyła.
— Pani Beresford była w swoim pokoju. Bolała ją głowa. Niczego nie słyszała.
Bardzo wygodna sytuacja, pomyślałam. Okna Aline wychodziły na ulicę. Zapewne
czekała na tego mężczyznę, potem cicho zeszła na dół, wpuściła go do domu i wskazała
mu drogę do mojej sypialni. O tej porze służący byli w suterenie. Nie było stukania do
drzwi, więc nikt ze służby nie pojawił się w holu.
Nie mogłam jednak wyjawić Noelowi swoich podejrzeń.
— Przypuszczam, że ktoś ze służby zapomniał zamknąć drzwi — powiedział Noel. —
Tylu biedaków zbiera się na nabrzeżu Adelphi, że mógł to być któryś z nich.
— Na pewno masz rację — przytaknęłam mu skwapliwie.

Miałam nadzieję, że ta nieudana akcja przyprawi Aline o stały ból głowy.

Później, siedząc już w swoim pokoju przy kominku, zaczęłam robić sobie wyrzuty.
Czyżby moja niechęć do Aline nasunęła mi te podejrzenia? Ona mogła mnie nie lubić,
ale czy posunęłaby się do tego, aby świadomie uczestniczyć w porwaniu? Chyba nie?
Mimo wszystko, byłam niespokojna. Postanowiłam zamykać się na klucz, kiedy nie
będzie w domu Noela i pana Bagnigge. Sam Abel nie zdołałby mnie obronić.
Czułam rozpaczliwą potrzebę zwierzenia się komuś ze swoich obaw. Tryphena Good,
Mary i panna Caryer były sprzymierzeńcami Aline. Nie wydawało mi się właściwe
dyskutować z Ablem na temat Aline, nie mówiąc już o sprawach Noela. Nie chciałam też
wprawić w panikę Hannah. Pozostał mi pan Bagnigge.
Cieszył się on szczególnymi przywilejami. Był ordynansem Noela i miał w domu większą
władzę niż pani Good. Miał też prawo przesiadywać w jej saloniku, ale rzadko z tego
korzystał. Pełnił również funkcję kamerdynera.
Noel nie miał zbyt wielu srebrnych przedmiotów w swoim domu w Londynie — większość
rodzinnych sreber została w Amderby — tutaj były sztućce do codziennego użytku, kilka
tac i inne drobiazgi. Pan Bagnigge zajmował się ich czyszczeniem, a poza tym spełniał
rolę sekretarza Noela.

98

Noel nie mógł długo siedzieć z powodu chorej nogi, a pan Bagnigge miał bardzo ładny
charakter pisma. Pisał listy Noela i robił wszystkie konieczne notatki. Byłam pewna, że
doskonale zna stan interesów Noela w Demerara.
Pan Bagnigge mógł moich słów nie potraktować poważnie, byłam jednak pewna, że nie
zdradzi sekretu. Tego popołudnia zastałam go w gabinecie.

Noel i Aline byli w salonie, aleja nie chciałam przyłączyć się do nich. Nie mogłam

znieść tego widoku. Za każdym razem, kiedy patrzyła na niego zmrużonymi oczami i
cicho wzdychała, miałam ochotę ją kopnąć. Noel odpowiadał jej bolesnym
półuśmiechem. Widziałam, jak walczy ze sobą aby na nią nie patrzeć, jak stara się
prowadzić obojętną rozmowę. Było dla mnie jasne, że chciałby wyzwolić się spod jej
uroku, ale to przekraczało jego siły. Sprawiała mu tylko ból, nie mieli żadnej przyszłości,
jednak me potrafił się przed nią bronić. Nienawidziłam jej, bo zadawała mu tyle
cierpienia, a czasami nienawidziłam również Noela, bo jej na to pozwalał. Starałam się
ich unikać, jeśli tylko było to możliwe.
Zeszłam do gabinetu i zastukałam do drzwi — przy panu Bagnigge nie wolno było
zapominać o zasadach dobrego wychowania.
— Ach, to pani — mruknął. — Proszę wejść.
Zlustrował mnie wzrokiem i wskazał skórzany fotel przed biurkiem Noela.
— Znowu pani schudła. Niedobrze pani wygląda. Przykro mi z powodu pana Kirkwalla.
Był z niego kawał nicponia, ale był pani mężem, jakkolwiek na to patrzeć.
— Tak — powiedziałam. — Dziękuję. Panie Bagnigge, chciałabym poufnie zasięgnąć
pana rady.
— Proszę mówić.
— Jak się dowiedziałam od pułkownika, pan George kupił plantację w Demerara za
pośrednictwem agencji pana Balquiddera, zaciągając u niego pożyczkę. Zobowiązał się
do produkcji cukru, a pan Balquidder miał mieć udział w zyskach. Czy dobrze to
rozumiem?
— Mniej więcej.

— Wiem, jaką opinię ma pan Balquidder. Jestem pewna, że będzie żądać o wiele

więcej, niż wyniosą odsetki i jego udział w zyskach. Sądzę, że miał nadzieję wykorzystać
finansowe ekscesy pani Beresford i namówić pana George”a na jeszcze większą
pożyczkę, w wyniku czego miałby do odebrania ogromną sumę. W ten sam sposób
postąpił z moim mężem.
— Uważam, że jest to rozsądna ocena sytuacji.
— Chciałabym wiedzieć, jaką rolę odgrywa w tym wszystkim pani Beresford? Jest teraz
wdową, ma niezbyt wielkie dochody, a może sobie pozwolić na wynajęcie powozu i
przyjeżdża do Londynu podczas najsroższej zimy, jakiej nie było od dwudziestu pięciu
lat. Po co? I z czego za to zapłaciła? Mówi mi, że moja obecność przynosi wstyd temu
domowi. Powinnam więc wrócić do męża. A po tym wszystkim jeszcze skarży się
pułkownikowi, że to ja byłam dla niej niegrzeczna.
Bardzo ostrożnie dobierałam słów. Nie chciałam, aby pan Bagnigge domyślił się, że

99

darzę Noela uczuciem.
— Wreszcie mój mąż zabrania mi listownie stawić się na spotkanie u Latimera i Briggsa
w sprawie mojego spadku. Tego samego popołudnia, kiedy powinnam być tutaj, obcy
człowiek wchodzi do domu, lecz nie kradnie sreber z kredensu, tylko skrada się na górę,
w kierunku mojej sypialni.
— Czy chce mi pani powiedzieć, że pani Beresford została przekupiona przez pana
Balquiddera? Że to ona mogła wpuścić tego mężczyznę?
— Istnieje taka możliwość. Proszę pamiętać o tym, że mój mąż mieszkał w domu pana
Balquiddera. W dniu moich urodzin miał stać się właścicielem pokaźnego majątku, więc
pan Balquidder na pewno chciałby nas widzieć pod jednym dachem. Potem... —nie
dokończyłam zdania.

Pan Bagnigge wpatrywał się w ogień. Dwie kępki włosów stały czujnie na jego głowie.

— Teraz, kiedy została pani wdową, ten spisek spalił na panewce.
— Jest jeszcze inna sprawa, chociaż wstyd mi o tym mówić. Bądź ostrożna, Emilio,
pomyślałam. Powiedziałam mu,
starając się być bardzo oględna, jak Stephen groził Noelowi sądem za współudział w
cudzołóstwie.
— Pułkownik nic mi o tym nie mówił.
— Mój mąż nie żyje, więc ta kwestia jest już zamknięta. Ale tamtej nocy, kiedy pan
uwolnił panicza Richarda, pułkownik obudził się, znalazł pana list i przyszedł do mnie,
aby dowiedzieć się, o co chodzi. Ktoś usłyszał, jak wychodził z mojego pokoju, i doniósł o
tym mojemu mężowi. Bardzo bym chciała wiedzieć, kto podpisał oświadczenie, którym
mi groził.
— Hmmm. — I długa cisza.
W zamyśleniu wpatrywałam się w biurko. Kto mógł nas wtedy usłyszeć? Pani Good?
Panna Caryer? Mary? To mogła być każda z nich. Na biurku leżało kilka książek.
Obróciłam je w swoją stronę. To były trzy tomy mojej drugiej z kolei powieści, Fatum rodu
Ansbach. Były nowe, tylko kilka stron pierwszego tomu miało rozcięte kartki. Noel musiał
je niedawno kupić.
Przy książkach leżała zapisana kartka papieru. Pan Bagnigge nie patrzył na mnie, więc
obróciłam ją w swoją stronę.
Moja droga Aline. Wiem, że podoba Ci się „Zamek Apollinari „ więc mam nadzieję, że
pozwolisz, abym Ci podarował (słowo „podarował” zostało przekreślone) ofiarowal
kolejna książkę tego samego autora „Fatum rodu Ansbach „. Twój
oddany szwagier (cały zwrot przekreślony), Zawsze Twój (przekreślone), Serdeczności „.

Jak widać, Noel miał kłopoty z tym listem.
Pan Bagnigge patrzył teraz na mnie, więc oderwałam wzrok od kartki i ponownie
zebrałam myśli.
— Nie wiem, co pan Balquidder może teraz zrobić — powiedziałam — ale cokolwiek by
to miało być, obawiam się, że pani Beresford mogłaby chcieć mu w tym pomóc,
prawdopodobnie ze względów finansowych. Martwię się o dobre imię pułkownika, panie

100

Bagnigge. Możliwe, że mój mąż okazał się niedyskretny, a pułkownik Beresford może
stać się ofiarą złośliwych plotek. Na pewno ciężko by to przeżył. Chciałam się
wyprowadzić, ale pogoda powoduje, że to jest niemożliwe. O tej porze roku trudno mi
będzie znaleźć mieszkanie, nie wiem też, czy mogłabym dojechać dyliżansem do
Tranters Court, nawet gdyby mój ojciec zechciał mnie przyjąć.
— Niech pani nawet o tym nie myśli — powiedział pan Bagnigge. — Jest pani zbyt chuda
i blada, aby tułać się po wynajętych mieszkaniach. Pułkownik nigdy by się na to nie
zgodził. Rozumiem, że wolałaby pani, abym nie wspominał mu o naszej rozmowie?
Pomyślałam o Noelu i Aline, którzy siedzieli w salonie, uśmiechając się do siebie.
— To by nic nie dało — powiedziałam z goryczą.
Pan Bagnigge spojrzał na mnie ze zrozumieniem.
— Tak. Mam nadzieję, że to minie, ale tymczasem musimy sobie radzić bez niego.
— Mógłby pan porozmawiać z Ablem, panie Bagnigge. On gonił tego mężczyznę po
ulicy. Może mieć jakieś pożyteczne informacje.
— Szkoda, że pułkownik nie chce pani wysłuchać.
— Uważa, że mam zbyt wybujałą wyobraźnię — powiedziałam. — Nie chce przyjąć do
wiadomości, że już dawno z tego wyrosłam.
Gdyby Noel domyślił się, że jestem autorką Fatum rodu Ansbach, pomyślałam,
doszedłby pewnie do wniosku, że to, co mówię o Aline, jest wytworem mojej wyobraźni.
Fakt, że mogłam podzielić się swoimi obawami z panem Bagnigge, przyniósł mi ogromną
ulgę. Zyskałam sojusznika, który mnie poważnie traktował.
W następnym tygodniu nie wydarzyło się nic szczególnego. Dużo myślałam o Stephenie,
nie rozpaczałam już po nim, ale potrzebowałam czasu, aby w pełni uświadomić sobie
jego śmierć. Myślałam również o swoim ojcu. Kilka razy zaczynałam pisać do niego list,
lecz nie potrafiłam go dokończyć. Przykro mi było, jeśli moje postępowanie sprawiło mu
ból, ale ja również cierpiałam z jego powodu. Za każdym razem, kiedy siadałam do
pisania, chciało mi się płakać, a jednocześnie ogarniała mnie złość. Wreszcie
zrezygnowałam, nie chciałam kłamać. W końcu poczta kursowała w obu kierunkach.
Gdyby rzeczywiście mu na mnie zależało, przesłałby mi w liście małą gałązkę oliwną.
Zadowoliłby mnie byle patyczek.
Pogoda była nadal okropna, zrobiło się jeszcze zimniej. Nad moim oknem zwisały grube
sople lodu. Abel mówił, że zamarznięte ptaki spadały z drzew. Według „Timesa”
przestano rozwozić pocztę. Gdybym nawet napisała do ojca, list wcale by do niego nie
doszedł. Miałam przynajmniej wymówkę.
Martwiłam się Richardem. Przestał przychodzić do salonu

na podwieczorek. Aline nigdy o niego nie pytała, a Noel jakby zapomniał o jego

istnieniu. Każdego ranka spotykałam się z nim w pokoju szkolnym. Czytał już o wiele
lepiej, widać było jednak, że jest nieszczęśliwy. Był blady i miał podkrążone oczy. Abel
powiedział mi, że Richard boi się ciemności. Kiedy spytałam go, czy źle sypia, rzucił
trwożne spojrzenie w kierunku panny Caryer i skinął pospiesznie głową.
— Czy panicz Richard nie może mieć nocnej lampki? — spytałam panny Caryer.
— Och nie, panienko — odparła z triumfalnym uśmiechem. — Pani Beresford mówi, że

101

nie należy robić z niego baby.
Nie mogłam przejść nad tym do porządku dziennego. Richard odczuwał w nocy lęk, a
miał dopiero osiem lat i ciężkie przejścia za sobą. Dlaczego nie mógł mieć zapalonej
lampy, żeby czuć się bezpiecznie? Niestety, Abel powrócił już do swojej komórki.
Chciałam powiedzieć o tym Noelowi, ale wiedziałam, że to nic nie da.
Noel był spięty i wyglądał na nieszczęśliwego. Aline nie dawała za wygraną i stale
wracała do sprawy biżuterii. Noel nadal odmawiał, ale już mniej stanowczo.
Nie mógł oderwać od niej wzroku. Musiałam przyznać, że rzeczywiście pięknie
wyglądała. Była też smutna. Miała kilka eleganckich sukni żałobnych, zauważyłam
również, że Jeanne nadal fryzowała jej włosy. Niepocieszona wdowa. Wieczorami Noel
udawał, że czyta „Timesa”, ale wiedziałam, i naturalnie nie uszło to uwagi Aline, że
gazeta była tylko wymówką. Często odwzajemniała jego spojrzenie, uśmiechając się z
lekka drżącymi wargami i trzepocąc rzęsami. Czasem podnosiła do oczu chusteczkę
obszytą koronką. Kiedy zwracała się do Noela, jej głos nabierał aksamitnych tonów.

Noel patrzył na nią czułym wzrokiem, a mnie wtedy chciało się płakać. Pragnęłam, aby

tak spoglądał na mnie, lecz wiedziałam, że to nigdy nie nastąpi. Jest epizod we
Władczyni Sokolego Gniazda, w którym Angelina zdobywa się na szlachetne
wyrzeczenie. „Czy stanę na drodze twojego przeznaczenia?”, pyta głównego bohatera.
Jest to, oczywiście, pytanie retoryczne. „Jeśli kochasz inną, to idź i bądź z nią szczęśliwy,
a ja będę się radować waszym szczęściem”. To nonsens, pomyślałam. Zniosłabym
wszystko, aby Noel mógł być szczęśliwy, ale czy bym się radowała? Nie byłam aż tak
szlachetna.
Doskonale widziałam, że Aline tylko gra, co jeszcze pogarszało sytuację. Kiedy nie było
Noela w salonie, głos jej się zmieniał i nigdy nie przykładała chusteczki do oczu.
Pogrążała się w czytaniu Zamku Apollinari i zupełnie nie zwracała na mnie uwagi.
Czytała teraz drugi tom.
— Wydaje mi się, że ta książka bardzo panią wciągnęła — zagadnęłam. — Ponieważ
skończyła już pani pierwszy tom, proszę mi pozwolić go przeczytać.
— Czyta go pułkownik Beresford.
Och, Boże! Zaczęłam się szybko zastanawiać, czy nie napisałam tam czegoś, co
mogłoby mnie zdradzić. Ale to chyba niemożliwe. Byłam przecież bardzo ostrożna, ze
względu na Stephena.
Porzuciłam ten temat i wróciłam do swojej książki. Czytałam Podróże Guliwera po raz
drugi. Byłam nimi zachwycona. Szczególnie zastanowiło mnie przewartościowanie norm
moralnych wraz ze zmianą wzrostu Guliwera.
Wreszcie Aline odłożyła swoją książkę.
— Może, kiedy przestanie padać śnieg, wybierze się pani ze mną do madame Gerard na
Bond Street.

— To bardzo miło z pani strony — powiedziałam.

Dlaczego Aline chce mnie zabrać do swojej krawcowej?
— Nie ma pani żadnego żałobnego stroju.

102

Wiedziałam już, o co jej chodziło. Pojedziemy razem wynajętym powozem, a do domu
powróci sama Aline.
— To prawda. Ale dopóki pan Latimer nie upora się z moimi sprawami, nie mam
pieniędzy na ubrania. Zresztą to nie ma znaczenia. Nie widuję nikogo.
— Madame Gerard nie będzie żądać natychmiastowej zapłaty — powiedziała Aline,
rozwiewając moje wątpliwości lekceważącym machnięciem dłoni. — A więc sprawa
załatwiona.
— Przykro mi, ale tak nie jest — zaprotestowałam. — Jestem pani bardzo wdzięczna za
tę propozycję, ale nie minęły nawet dwa tygodnie od czasu, kiedy owdowiałam i nie
wypada mi jeździć na zakupy.
— To głupstwo — rzuciła Aline ze złością.
— Muszę godnie uczcić pamięć pana Kirkwalla — powiedziałam nabożnym tonem.
Podniosłam chusteczkę do oczu, chociaż obawiałam się, że nie uzyskam takiego efektu
jak Aline.
— To była taka okropna, nagła śmierć. Nie zdobędę się teraz na wyjście do miasta.
— Nie mogę zrozumieć pani skrupułów. Przecież byliście w separacji — powiedziała
Aline, przygryzając wargę.
— Sama pani zwracała mi uwagę, że należy dbać o swoją reputację — tłumaczyłam. —
Oczywiście, miała pani rację. Muszę niesłychanie uważać; żeby w tym okresie
zachowywać się właściwie.
Szach-mat, pomyślałam.

8

Aline nie dała jednak za wygraną. Zauważyłam, że poruszała ten temat zawsze wtedy,

kiedy w salonie był Noel.
— Naprawdę uważam, że mogłaby pani pojechać ze mną na Bond Street — powiedziała
przy podwieczorku, z pretensją w głosie. — Przecież to nie jest wielka prośba, chodzi o
jeden poranek.
Noel podniósł głowę znad gazety.
— Czy nie miałabyś ochoty pojechać do miasta, Emilio? To nie powinno zostać uznane
za niewłaściwe, jeśli będzie ci towarzyszyć pani Beresford.
— Przykro mi — odpowiedziałam. — Ale tak niewiele czasu upłynęło od śmierci mojego
męża, że naprawdę nie mogę... Pani na pewno rozumie moje uczucia, prawda, pani
Beresford?
— Oczywiście, strasznie rozpaczałam po śmierci swojego męża — stwierdziła Aline —
ale ja jestem wyjątkowo wrażliwa. Pani sytuacja jest inna. Proszę cię, Noel, postaraj się

103

ją przekonać.
Widać było, że Noel poczuł się niezręcznie.

— Pani Kirkwall sama musi o tym zadecydować — powiedział jednak.

Aline zabębniła palcami po oparciu fotela.
— Może pani wziąć ze sobą Jeanne — zasugerowałam.
— Ona zawsze chce, abym mierzyła mnóstwo sukien, i mówi, że każda leży na mnie
doskonale.
— Takie jest właśnie zadanie pokojówki — powiedziałam niewinnym tonem. —
Niewątpliwie ma wyszkolone oko i będzie o wiele bardziej pomocna niż ja, z moim
brakiem kompetencji.
Aline przygryzła wargę — nie lubiła sprzeciwu.
— Ona jest taka powolna.
— A Abel, gdyby miał czas? Jego rana już się zagoiła, mógłby też nosić za panią paczki.
To bardzo energiczny chłopiec.
— Myślę, że to byłoby lepsze niż nic — powiedziała Aline, wydymając wargi.
Miałam ochotę ją kopnąć.
— Oczywiście, że możesz wziąć ze sobą Abla, moja droga Aline — odezwał się Noel. —
Proszę cię, nie namawiaj Emilii do wyjścia, jeśli ona nie ma na to ochoty.
Uśmiechnął się do mnie, aby dodać mi otuchy.
Z trudem powstrzymałam się, aby nie pokazać języka Aline. Zauważyłam, że Noela
drażni upór, z którym stale powracała do tego tematu. Nie mógł się jednak zdobyć na
żadną reakcję, jego twarz przybierała tylko chmurny wyraz.
Jak przewidywałam, Aline nie pojechała w końcu do krawcowej. -
Starałam się jak najdłużej przebywać w swoim pokoju i pracować nad Tajemnicą
Drakensburgów. Pojawił się nowy problem miłość. W moich poprzednich książkach, na
przykład w Fatum rodu Ansbach, czytelnicy tylko mogli się domyślić, że Bertram był
zakochany w Fidelu. Ta cnotliwa panienka nie była tego świadoma. Kiedy się jej
oświadczał (oczywiście na klęczkach), potrafiła się tylko zarumienić i szepnąć: „Proszę
porozmawiać z moim tatą”. O uczuciach Bertrama nie przekonywał jej nawet fakt, że
wyrwał ją z rąk rozbójników, pisał dla niej sonety, a jego westchnienia omal nie pogasiły
wszystkich świec.
Zrozumiałam teraz, że w prawdziwym życiu jest inaczej. Od czasu, kiedy pokochałam
Noela, nauczyłam się odgadywać jego uczucia i zmienne nastroje. Ceniłam sobie każde
jego słowo i spojrzenie, szukając w nich ukrytych aluzji, których, niestety, nie było. Gdyby
Fidelia prawdziwie kochała Bertrama, nie byłoby możliwe, aby nie zdawała sobie sprawy
z jego uczuć — to było niewiarygodne.
Erminia będzie musiała inaczej się zachowywać z sir Godfreyem de RoussiHon. Pozwolę
jej wypłakiwać się w poduszkę, kiedy będzie myślała, że on interesuje się fałszywą
Alienorą. Miałam nadzieję, że pan Robinson nie uzna tego za zbyt szokującą nowość i
nie odrzuci książki.
Miałam też inne zmartwienie. Niedługo zabraknie mi papieru. Pisałam swoje romanse w
oprawnych w skórę grubych zeszytach. Na każdą książkę zużywałam dwa. Teraz zostało

104

mi jeszcze kilkanaście niezapisanych kartek i wkrótce będą zmuszona albo przerwać
pisanie, co było nie do pomyślenia, albo wybrać się do miasta po nowy zeszyt, co
stwarzało niezręczną sytuację. Jak zdołam to wytłumaczyć? Jeśli wybieram się na
zakupy, to dlaczego nie mogę pojechać z Aline na Bond Street?
25 stycznia nastąpiła odwilż, która trwała przez cztery dni, chociaż w nocy znowu chwycił
mróz. Abel był niepocieszony.

— Nie będzie festynu zimowego — powiedział ze smutkiem.

— Nie przejmuj się, Abel. Przynajmniej będziesz mógł teraz wyjść na dwór.
Żeby wreszcie zrobiło się ciepło, myślałam, i żeby zniknął śnieg. Słyszałam, jak woda
kapała z lodowych sopli. Cały kraj żył pod presją podnoszącego się i opadającego słupka
rtęci w termometrze. „Times” podawał codziennie dokładne informacje o wahaniach
temperatury. Na Tamizie lód zaczął pękać i ogromne kry spływały rzeką.
Pod koniec tygodnia Abel wymknął się z domu i poszedł na nabrzeże Adelphi. Wrócił z
błyszczącymi z podniecenia oczami.
— Żeby pani słyszała ten huk, panno Emilio! — zawołał. — Stukot, chrzęst i zgrzytanie
jak zębów olbrzyma. Mówią, że to wszystko spływa w dół rzeki, jeszcze kilka dni i po
lodzie nie będzie śladu.
— Ale zostawi po sobie wielkie zniszczenia — zauważyłam. — Widziałam łodzie
zgniecione przez lód. Wielu biedaków zostanie pozbawionych środków do życia.
Wyglądało na to, że fala mrozów już przeszła i niedługo drogi będą przejezdne.
Dyliżanse pocztowe i powozy będą mogły wyruszyć w drogę. Będę musiała podjąć jakąś
decyzję.
Gdzie powinnam się udać? Gdzie byłabym bezpieczna? Bogate wdowy zwykle padały
łupem pozbawionych skrupułów mężczyzn, a Balquidder był wyjątkowo bezwzględny. Co
prawda, wiedział, gdzie mieszkam, ale na John Street miał mnie kto bronić. Gdybym się,
na przykład, przeprowadziła do SomersTown miałabym więcej swobody. Nie musiałabym
się nikomu opowiadać, dokąd idę, ale gdyby Balquidder mnie wyśledził, zdana byłabym
na jego łaskę. Tam nie byłoby Noela, którego mogłabym poprosić o pomoc.

Wreszcie oprzytomniałam. Nie muszę przecież mieszkać w Somers Town, ponieważ

tam jest tanio, nie muszę również wracać do Tranters Court. Kiedy pan Latimer
uporządkuje moje sprawy, będę bogata. Będę mogła mieszkać tam, gdzie będę chciała,
będę miała prawie dziewięćset funtów rocznie, co pozwoli mi zatrudnić nawet dwóch
lokaj, którzy będą mnie chronić.
Pani Iryine opowiadała mi kiedyś o swojej przyjaciółce, która dostała w spadku duży
majątek i przez sześć miesięcy była tak sparaliżowana ze strachu, że nie potrafiła się
cieszyć swoim nagłym bogactwem. Śmiałam się wtedy i pomyślałam, że ja nigdy bym się
tak głupio nie zachowała. Teraz ją rozumiałam. Moja fantazja podsuwała mi obrazy
niesłychanych przygód w Alpach — gdzie nigdy nie byłam — ale kiedy w grę wchodziła
rzeczywistość, jak posiadanie własnego domu i służby, nie mówiąc już o swobodzie
wyboru trybu życia, jaki by mi odpowiadał, nie potrafiłam sobie tego wyobrazić ani podjąć
żadnych konkretnych kroków.

105

Byłam teraz bogata. Nie musiałam już sama szyć sobie ubrań. Mogłam podróżować,
gdyby mi przyszła ochota, zobaczyć Alpy na własne oczy, spędzić zimę w Rzymie. Ale to
wszystko nie wydawało mi się rzeczywiste; wiszący nad przepaścią zamek hrabiego
Drakensburga był dla mniej bardziej realny niż mój majątek.
Przeprowadzka z John Street była równoznaczna z rozstaniem z Noelem. Nie mogłam
pogodzić się z myślą że przestanę go widywać, chociaż od chwili przyjazdu Aline
sprawiało mi to więcej bólu niż przyjemności. Wzdragałam się jednak przed ostatecznym
pożegnaniem.
Nie potrafiłam się na niczym skoncentrować, doznawałam bezustannej gonitwy myśli.
Wreszcie postanowiłam spotkać się z panem Latimerem i omówić z mm moją sytuację
finansową. Może wtedy zdołam powrócić do rzeczywistości.
W sobotę temperatura znowu opadła. Kry na Tamizie zbiły się w nieforemną masę i
zaczęły napierać na przęsła London Bridge. Powyżej mostu rzeka była znowu całkowicie
skuta lodem.

We wtorek, pierwszego lutego, „Times” doniósł, że można bezpiecznie przekraczać

Tamizę. Pomimo śniegu i zasp, które ponownie pokryły ulice, setki ludzi wyległy na
nabrzeże pomiędzy dwoma mostami, London Bridge i Blackfriars Bridge, aby zobaczyć
ten niezwykły widok.
Muszę przyznać, że też o tym marzyłam. Przekonywałam sama siebie, że chcę tam
pójść dla celów badawczych. Często moje bohaterki, jak również czarne charaktery
ratowali się ucieczką po lodzie, a teraz ja sama mogłam chodzić po zamarzniętej rzece.
Uradziłam z Ablem, że wymkniemy się z domu następnego ranka. Nikt nie będzie o tym
wiedział, a ja włożę znowu ubranie Billa. Postanowiliśmy wyjść wcześnie, około
dziewiątej. Do tej pory Abel zdąży się uporać ze swoimi porannymi obowiązkami, a
potem już nikt nie wchodził do jego komórki, gdzie czyścił lampy albo buty. Ja też zwykle
spędzałam przedpołudnia w swoim pokoju, nikt więc nie powinien się mną interesować.

Nie sądziłam, aby miało mi coś zagrażać ze strony Balquiddera, który prawdopodobnie

wiedział od swoich szpiegów, że spędzam przedpołudnia w domu. Mimo to powzięłam
pewne środki ostrożności.
— Czuję się zmęczona, nie wyspałam się dzisiaj — powie- działam do Hannah, kiedy
przyniosła mi śniadanie. — Proszę cię, przypilnuj, żeby mi nikt nie zakłócał spokoju.
Kiedy tylko Hannah zamknęła za sobą drzwi, wyskoczyłam z łóżka, włożyłam ubranie
Billa, chowając włosy pod czapkę. Połknęłam szybko bułkę z masłem, popiłam
czekoladą, a jabłko schowałam do kieszeni.
Prześlizgnęłam się obok pokoju Noela i zeszłam do komórki, gdzie czekał na mnie Abel z
błyszczącymi z podniecenia oczami. Najtrudniej było niepostrzeżenie wyjść z domu.
Drzwi frontowe nie wchodziły w rachubę — okna Noela i Aline wychodziły na ulicę. W
suterenie była kuchnia, pralnia, spiżarnia, pomieszczenie do mycia i salonik pani Good.
Wyjście dla służby było na końcu krótkiego korytarzyka, na prawo od kuchni. Była tam
jeszcze toaleta i składzik na węgiel.
Nie było rady. Musieliśmy opuścić dom wyjściem dla służby. Abel już wcześniej zszedł na

106

dół, aby otworzyć tamte drzwi.
Zeszliśmy tylnymi schodami, prześlizgnęliśmy się koło kuchni i pralni. Byliśmy już blisko
spiżarni, kiedy natknęliśmy się na pana Bagnigge. Zatrzymał się, patrząc na nas z
uniesionymi brwiami.
— Och, panie Bagnigge — ledwie zdołałam wyszeptać — nie powie pan nikomu,
prawda? Nie będzie nas tylko przez godzinę.
— A gdzie się wybieracie?
— Chcemy zobaczyć rzekę.
— Aha.
Wciągnął nas oboje do spiżami, gdzie dokładnie zlustrował mnie wzrokiem. Zauważyłam
z ulgą wesoły błysk w jego oczach.
— A więc to jest panicz Daniels?
Zarumieniłam się.

— No, dobrze. Uciekajcie. Powiem, że wysłałem Abla na miasto.

Wybiegliśmy z domu.
Ludzie gromadzili się po obu stronach Tamizy i tłoczyli na mostach. Przewoźnicy, już od
kilku tygodni pozbawieni zarobków, kładli deski, po których można było bezpiecznie zejść
na lód, i pobierali opłatę po dwa pensy od osoby. Widziałam, jak jakiś mężczyzna rozbijał
lód obok swojej deski, aby nie stracić zarobku. Coraz więcej osób schodziło na lód, a
jeden mały chłopczyk kręcił się w kółko, nie mogąc opanować podniecenia.
Stałam z Ablem na moście Blackfriars.
— Myślałem, że lód na rzece będzie gładki — powiedział rozczarowany Abel.
— Jest rzeczywiście bardzo pofałdowany — przyznałam.
Był to jednak niezwykły widok. Nie było już rzeki. Na jej miejscu pojawiło się tarasowate
białe pole, na którym gdzieniegdzie stały wmarznięte łodzie, z masztami oblepionymi
śniegiem. Ogromne sople lodu zwisały z przęseł mostu. Jakiś mężczyzna strącał je
długim kijem. Spadając, roztrzaskiwały się z hukiem.
— Abel, będziesz miał swój festyn zimowy — powiedziałam, wskazując rzędy namiotów,
które rozstawiano na lodzie. Ktoś rozsypywał popiół z kubła, wytyczając ścieżkę.
Pokazywaliśmy sobie wzajemnie coraz to nowe atrakcje: huśtawki, do których stała już
niewielka kolejka dzieci; przejażdżki na osiołkach, mających kopyta obwiązane
szmatami; prasy drukarskiej liczne namioty z napojami.
— Zejdźmy na lód, panienko — prosił Abel, przytupując zmarzniętymi nogami.
— Chciałabym pójść na nabrzeże, Three Cranes Wharf —

powiedziałam, wskazując mu niezgrabny budynek po lewej stronie, blisko którego stal

rząd namiotów. — Abel, naciągnij trochę szalik na twarz. Lepiej, żeby cię nikt nie
rozpoznał.
Ja też osłoniłam twarz szalikiem. Nie mogłam ryzykować.
Doszliśmy do wniosku, że najlepiej będzie przejść Upper Thames Street i zejść do rzeki
schodami Queerihithe. Po drodze wstąpiłam do sklepu papierniczego i kupiłam sobie

107

nowy zeszyt. Sprzedawca zapakował go w papier, owiązał sznurkiem i zrobił pętelkę,
którą mogłam wsunąć na nadgarstek. Tłum ludzi zmierzał w stronę rzeki. Pomimo zimna,
zwałów śniegu i błota na chodnikach, panowała świąteczna atmosfera. Ludzie mieli
wychudzone i zziębnięte twarze, ale oczy rozradowane.
Na Queenhithe było spokojnie. Wszystkie statki w doku były unieruchomione przez lód,
kilku zmartwionych marynarzy siedziało na nabrzeżu, grzejąc ręce przy koksowniku. Na
dole schodów stał mężczyzna z deską. Mogliśmy śmiało.zeskoczyć bez jego pomocy, ale
wyglądał tak mizernie, że zapłaciłam mu dwa pensy za sprowadzenie nas na lód.
Operatywni londyńczycy byli teraz w swoim żywiole. Kobieta, z zawieszoną na szyi tacą,
sprzedawała placki z jagnięcym nadzieniem za podwójną cenę. „Placki prosto z tacki!
Świeże placki na lodzie!” —wołała. Z jej tacy zwisał kartonik z napisem „Świeża lapońska
baranina”.
Stanęliśmy przed rzędem namiotów. W większości sprzedawano napoje, a z masztów
zwisały barwne proporce. Na jednym z nich zobaczyłam napis „Moskwa”, pewnie była to
ironiczna aluzja do klęski Napoleona w Rosji. Ktoś postawił na lodzie piecyk na węgiel
drzewny i sprzedawał pieczone kasztany. „Gorące kasztany!” — wołał.

— Proszę popatrzeć, panienko — powiedział Abel, ciągnąc mnie za rękaw.

Na jednym z namiotów widniał napis „Prasa Drukarska Jacka Mroza”. Uformowała się
tam już niewielka kolejka. Co oni tam takiego sprzedawali? Podeszliśmy bliżej.
Zobaczyliśmy następujące ogłoszenie:
Miedzioryt w najlepszym stylu, który się wszystkim podoba, Jacka Mroza, 3 pensy
Wy, którzy tu chodzicie
Będziecie opowiadać wnukom o tym, co widzicie
Przyjdźcie kupić rycinę
I wtedy się okaże
Że pamięci tych chwil nic już nie zmaże.
Na pamiątkę Wielkiego Mrozu, 2 lutego, 1814 r.
Jakiś mężczyzna zbierał pieniądze, a drugi odbijał dla każdego klienta świeżą rycinę.
— Wejdziemy tam, Abel? Chciałbyś mieć taką rycinę?
— Och tak, panienko.
Trzy pensy to była wysoka cena za kawałek papieru, ale pomyślałam, jak zapewne
wszyscy czekający w kolejce, że to jest przecież specjalne wydarzenie. Musieliśmy
czekać prawie dziesięć minut.
Widziałam stąd wyraźnie namiot „Moskwa”, gdzie sprzedawano „Grog, dobry grog i rum”.
Sąsiadujący namiot nosił nazwę „Tylko Wellington. Dobry gin”. „Ogol się dobrze”,
przeczytałam na trzecim. Ogol się? Na lodzie? Chyba zwariowali. Zauważyłam jednak,
że mieli klientów. Dałam Ablowi sześć pensów.
— Chciałabym kawałek piernika — powiedziałam, wskazując mu namiot ze znakiem „Tu
się sprzedaje grog i pierniki”. — A ty kup sobie, co chcesz.
Abel pobiegł spełnić moje polecenie. Przesuwałam się wolno w kolejce, wreszcie
zbliżyłam się do wnętrza namiotu, przed którym stał piecyk na węgiel drzewny. Byłam
szczęśliwa, że mogę się ogrzać. Chociaż stałam tylko przez niecałe dziesięć minut,

108

zmarzły mi stopy i zdrętwiały palce u rąk. Teraz mogłam zajrzeć do środka.
Zobaczyłam maszynę drukarską., którą obsługiwał jeden z mężczyzn. Z tyłu stały dwa
krzesła. Na jednym z nich siedział potężny mężczyzna, którego sylwetkę od razu
poznałam. Ze strachu zaschło mi w ustach, po plecach przebiegł zimny dreszcz. Był
odwrócony do mnie plecami, palił cygaro i rozmawiał z innym mężczyzną.
Abel wrócił, kiedy zbliżała się moja kolej. Wskazałam mu wzrokiem Balquiddera. Zrobił
wielkie oczy.
— Jest z nim jeden z ludzi Moxona — szepnął.
— Ile? — spytał mężczyzna przy maszynie.
Nie mogłam wydobyć głosu.
— Dwie — powiedział Abel.
Podałam sześć pensów. Maszyna zachrzęściła i wręczono nam dwie, jeszcze mokre
ryciny.
— Następny!
Wyszliśmy. Nogi się pode mną uginały. Abel podał mi kawałek piernika, ale nie
mogłabym nic przełknąć. Włożyłam go do kieszeni.
Kiedy byliśmy już daleko, w głowie zaświtała minowa myśl.

— Ciekawa jestem, jakie on może mieć interesy z Moxonem?

— Nie wiem, panienko — powiedział Abel. — Ale jeśli to pani nie sprawia różnicy, to
wolałbym się tu nie zatrzymywać, aby się tego dowiedzieć.
drodze do domu ustaliliśmy, że Abel powie panu Bagnigge o naszym spotkaniu z
Balquidderem. Wróciliśmy bez dalszych przygód, dotarłam niepostrzeżenie do swojego
pokoju i szybko się przebrałam. Byłam szczęśliwa, że mam nowy zeszyt i mogę
kontynuować powieść.
Zauważyłam przy obiedzie, że Aline była niezwykle ożywiona. Oczy jej błyszczały, była
ubrana bardziej elegancko niż zwykle, w suknię z fioletowego jedwabiu —jak widać,
uznała, że nie musi już nosić pełnej żałoby.
— Dziś po południu przyjmuję — poinformowała nas. — Nie wiem, kto się odważy
odwiedzić moją skromną osobę przy tak okropnej pogodzie, muszę być jednak gotowa
na przyjęcie przyjaciół powiedziała, patrząc kokieteryjnie na Noela.
Nie odezwał się.
— Przykro mi, że będzie pani nieobecna, pani Kirkwall — ciągnęła Aline, rzucając mi
spojrzenie godne Meduzy.
— Czy wychodzisz do miasta, Emilio? — spytał Noel.
— Nie.
— Pani Kirkwall poinformowała nas niedawno o swojej głębokiej żałobie — powiedziała
Aline Z triumfującym uśmieszkiem. — Ale mam. nadzieję, że ty do nas zajrzysz, Noelu.
— Obawiam się, że nie. Mam pracę.
Aline wcześnie wstała od stołu, pewnie po to, żeby pomalować sobie rzęsy przypalonym
korkiem.

109

— Musisz jej wybaczyć, Emilio — powiedział po jej wyjściu Noel. — Ona nie wie, że to,

co mówi, wydaje się niegrzeczne.
Widać było, że jest zatroskany i nieszczęśliwy.
— To nie ma znaczenia. Spędzę popołudnie z Richardem.
— To bardzo ładnie z twojej strony, że poświęcasz mu tyle czasu.

— To żadne poświęcenie. Bardzo lubię Richarda. Poszłam na górę do swojego pokoju.
Miałam zamiar pisać przez godzinę. O wpół do czwartej usłyszałam kołatkę przy
frontowych drzwiach. Postanowiłam zaczekać, aż ten przybysz wejdzie do salonu, i
dopiero wtedy iść do pokoju Richarda. Usłyszałam głos Mary, która w holu witała gościa,
potem ciężkie, męskie kroki (co było do przewidzenia) i dźwięk otwieranych i
zamykanych drzwi salonu.
Zamknęłam Tajemnicę Drakensburgów w walizce, którą schowałam pod łóżko, i poszłam
na górę. Panna Caryer drzemała przy kominku, a Richard siedział przy stole, na którym
stali jego żołnierze.
— Ty biedaku! — zawołałam. — Dlaczego siedzisz po ciemku?
Zapaliłam wszystkie świece i lampę olejową.
— Już jest dobrze. Co to jest, Richardzie? Czy to nadal bitwa pod Vittorią?
— To moja własna bitwa — powiedział Richard. — Chciałem zbudować fort z klocków,
ale panna Caryer mówi, że one robią zbyt wielki hałas, kiedy je burzę.
Tak mówi? Byłam oburzona. Ona była tutaj dla Richarda, a nie odwrotnie.
— Może zbudujemy fort na dywanie? — zaproponowałam. — Wtedy nie będzie hałasu.
Richard szybko zszedł z krzesła, wziął pudełko klocków i z ożywieniem zaczął mi
tłumaczyć znaczenie bastionów i umocnień ziemnych. To rozumiałam (mniej lub więcej),
ale kiedy zaczął mówić o przeciw skarpach i rawelinach, całkowicie się pogubiłam.
Spędziłam z nim miło całą godzinę, a hałas, który robiliśmy, nie zbudził panny Caryer.
Podzieliłam się z Richardem tym spostrzeżeniem.
— To pewnie przez gin — powiedział obojętnym tonem.
— Gin!
Przypomniałam sobie podejrzenie, jakie mnie ogarnęło tego dnia, kiedy po raz pierwszy
odwiedziłam Richarda.
— Tak. Ona trzyma butelkę pod materacem. Ja nie powinienem o tym wiedzieć — dodał,
widząc moje spojrzenie. — Mnie to naprawdę nie przeszkadza. Wolę, kiedy ona śpi.
Co sobie myślał Noel, zatrudniając taką kobietę?
— Ona zawsze budzi się na posiłki — powiedział Richard, kiedy zaczęliśmy sprzątać
zabawki.
Wiedziałam, że Richard i panna Caryer jadali kolację o szóstej.
Usłyszałam odgłos zamykanych frontowych drzwi. Ktokolwiek to był, właśnie wyszedł. To
była długa wizyta, a nie zwyczajowe dwadzieścia minut. Może to jakiś wielbiciel Aline? To
by tłumaczyło fakt zdjęcia przez nią żałoby. Aline na pewno ponownie wyjdzie za mąż,
była zbyt ładna i żądna rozrywek, aby została sama. To będzie musiał być ktoś bogaty,
Anglik albo Francuz. Możliwe, że ona już robi nadzieje potencjalnym konkurentom do

110

swej ręki.
Chciałabym mieć jej pewność siebie.
Pocałowałam Richarda na dobranoc i poszłam się przebrać do kolacji. Nie mogłam liczyć
na to, by moja nowa suknia mogła dorównać fioletowej kreacji Aline, ale za to uszyłam ją
wedle najświeższej mody. Wiedziałam jednak, że przy Aline nie mam szans, aby Noel
zwrócił na mnie uwagę.
W chwili kiedy otworzyłam drzwi jadalni, poczułam zapach pomady różanej. Balquidder
tu był. Ile razy w życiu byłam przerażona, zawsze czułam się tak, jakbym stała pod
lodowatym wodospadem, który oblewa mnie od głowy aż do stóp. Musiałam uchwycić się
futryny, aby nie upaść. Widziałam, że Noel i Aline patrzą na mnie ze zdziwieniem, ale nie
mogłam się poruszyć.
— Balquidder tu był! — szepnęłam.
Alme zaczerwieniła się. Noel przenosił wzrok ze mnie na Aline.
— Był w tym pokoju. Czuję zapach jego różanej pomady.
Aline roześmiała się, zakłopotana.
— Pani Kirkwall jest zazdrosna o mojego gościa, peut-ćtre — powiedziała, patrząc z
ukosa na Noela.
— Czy Balquidder był tu? — spytał Noc!.
— A dlaczego nie miałby być? — dopytywała się Aline, wydymając usta. — Jest
czarującym mężczyzną i był przyjacielem mojego męża. Chyba moi przyjaciele mają
prawo mnie odwiedzać? On jest mi bardzo oddany — dodała, spuszczając oczy i bawiąc
się guzikiem sukienki.
— Balquidder porwał Richarda — powiedział Noc!. — Wiedziałaś o tym i mimo to
pozwoliłaś, aby cię odwiedził?
Aline przyłożyła chusteczkę do oczu.
— Sam mi powiedziałeś, że Richarda odnaleziono u jakiegoś drukarza. Co on może
mieć wspólnego z panem Balquidderem? Spytałam go o to. Powiedział, że nic o tym nie
słyszał. Tak, czy inaczej, Richardowi nic się nie stało.
— Co to znaczy „nic się nie stało”? — wtrąciłam, a głos drżał

mi ze złości. — Od tamtej pory Richard ma koszmarne sny. Dobrze pani o tym wie,

ponieważ, jak utrzymuje panna Caryer, zabroniła pani zapalać mu na noc światło. Jak
pani może być tak okrutna dla takiego kochanego małego chłopca?
— Jak pani śmie?
Aline odrzuciła głowę do tyłu. Nie mogłam opanować wzburzenia, ale ciekawiło mnie
jednocześnie, jak udaje się jej osiągać efekty za pomocą gestów, które u kogoś innego
uznano by za zbyt melodramatyczne.
— Kim pani jest, żeby mi dyktować, jak mam się opiekować Richardem? Pani, która się
prowadzi jak ladacznica. Noelu, jak możesz pozwalać na to, aby ona mnie obrażała?
Zauważyłam, że jej angielski uległ nagłej poprawie.
— Czy to prawda, że nie pozwoliłaś mu palić światła w nocy? — spytał Noc!.
— Chyba nie chcesz, żeby wyrósł na babę, prawda? Dobry Boże, czy taka osoba
powinna się wtrącać do zarządzania domem?! — wykrzyknęła, wskazując mnie gestem.

111

— Pan Balquidder mówi, że była pani całkowicie obojętna temu swojemu ukochanemu
mężowi.
— Ale może on nie był obojętny mnie — powiedziałam spokojnym tonem. — Utrata
kogoś, kogo się kochało, chociaż nie było się kochanym, może sprawiać podwójny ból.
Czułam, że. mówię nie tylko o Stephenie.
— Ja zawszę potrafiłam przyciągać mężczyzn — stwierdziła Aline, trzepocąc rzęsami i
uśmiechając się do Noela.
— Ma pani szczęście — powiedziałam oschle. — Ale nie powinna pani rozmawiać na
mój temat z panem Balquidderem.
Popatrzyłam na Noela. Nigdy przedtem nie widziałam mężczyzny, który się odkochuje,
ale zorientowałam się natychmiast, że tak się właśnie dzieje. Widać było, że jest
zaszokowany, wściekły — a jednocześnie odczuwa ulgę. Odezwał się spokojnym, ale
stanowczym tonem.
— Aline, nie będziesz już nigdy więcej ingerować w wychowanie Richarda. Po drugie,
Balquidder nie ma prawa wstępu do mojego domu, poza tym uważam, że powinnaś
przeprosić panią Kirkwall.
— Przeprosić! Tę dziwkę? Nikt nie sprawdzał, czy ona naprawdę wyszła za mąż. Bardzo
by mnie to zdziwiło — powiedziała, rzucając mi jadowite spojrzenie.
Zapanowała cisza. Po chwili przerwał ją Noel.
— Aline, po co tu przyjechałaś? Czego chciałaś? Twoje wydatki zawsze przekraczają
wysokość twojej renty, a jednak wynajęłaś prywatny powóz, ludzi do ochrony i
przyjechałaś tu w najgorszą pogodę bez żadnego specjalnego powodu. Chyba że miałaś
jakiś nieznany nam cel? Może układy z Balquidderem?
Aline wykonała kilka głębokich oddechów, które wprawiły jej biust w spektakularne
drżenie. Można było przypuszczać, że ćwiczyła ten manewr przed lustrem.
— Nie zostanę tu dłużej, aby narażać się na obelgi. Lady Forres błagała mnie, abym
uważała jej dom za własny. Wyprowadzę się jutro.
Rozległ się gong.
Jej wyczucie czasu zrobiło na mnie duże wrażenie. Nie powinna tylko wypaść z roli.
Nadszedł czas, aby zejść ze sceny.
Nie zawiodła mnie. Natychmiast podniosła się z krzesła.
— Nie jestem w stanie niczego przełknąć. Niech pani Good przyniesie herbatę do
mojego pokoju.
Wyszła, szeleszcząc spódnicą.
Omal nie zaczęłam bić brawo.

Noel zadzwonił na panią Good i wydał jej polecenie zaniesienia Aline herbaty.

— Pani Good — powiedział jeszcze — pod żadnym pozorem nie wolno wpuszczać do
domu pana Balquiddera. Proszę wszystkich o tym zawiadomić i pilnować, aby frontowe i
kuchenne drzwi były zawsze zamknięte.
— Tak, sir — powiedziała i wyszła, rzucając mi wrogie spojrzenie.
Jedliśmy w milczeniu. Wreszcie Noel zaczął mówić o Richardzie.
— Emilio, czy mogłabyś powiedzieć pannie Caryer, że Richard może spać przy świetle?

112

— Ty to musisz zrobić — stwierdziłam. — Panna Caryer nie posłuchała mnie, kiedy ją o
to prosiłam.
— To zrozumiałe — powiedział z westchnieniem Noel — że ona słucha rozkazów Aline,
która przez tak długi czas opiekowała się Richardem.
Interesujące, pomyślałam. Noel rozczarował się co do Aline, ale zerwanie wszystkich
więzów miłosnych musi potrwać. Z czasem będzie musiał przyznać, że Aline nie była
odpowiednią osobą do sprawowania opieki nad Richardem, i wtedy poczuje się winny.
Przypomniał mi się Guliwer w krainie Liliputów, przywiązany setką cieniutkich nitek. Taka
była miłość — nie można było od razu odciąć się i poczuć wolnym. Trzeba było mozolnie
odsupłać te wszystkie niteczki, które wiązały nasz drugą osobą.
Serce mi rosło, moja dusza śpiewała. Nie tylko dlatego, że Noel przestał być
niewolnikiem Aline, ale dlatego, że ona wychodziła z tego domu.
Było jeszcze coś więcej: Noc! był wolny — a ja go chciałam mieć dla siebie.

Starałam się jednak przemówić sobie do rozsądku. Byłam chuda i miałam duży nos,

poza tym nasze stosunki ostatnio bardzo się ochłodziły. Skąd mi przyszło do głowy, że on
mógłby mnie kiedykolwiek pokochać? Byłabym głupia, wręcz szalona, mając taką
nadzieję. A mimo wszystko odczuwałam radość.

Po kolacji przeszliśmy do salonu.
— Dziś rano miałem wiadomość od don Santosa, mojego agenta w Demerara —
powiedział niespodzianie Noel.
— Och! — westchnęłam tylko.
Zrobiło mi się znowu ciężko na sercu. Dobrze pamiętałam poglądy Noela na
niewolnictwo. Mój sprzeciw nie zmalał, ale nie czułam się teraz na siłach do
podejmowania dyskusji na ten temat.
— Pisze, że w wytwórni cukru wybuchają drobne pożary. Nie wie, czy to przypadek, czy
też sabotaż.
— Czy taka wytwórnia jest szczególnie zagrożona pożarem? Domyślałam się, że Noel
nie chce poruszać sprawy Aline, a ten nowy temat pozwalał mu zwrócić myśli w innym
kierunku.
— Tak. Po sprasowaniu trzciny otrzymany sok należy kilkakrotnie doprowadzać do
bardzo wysokiej temperatury, aby uformowały się kryształki cukru. Duży pożar w
wytwórni oznaczałby dla mnie ruinę finansową.
— Dlaczego niewolników miałoby obchodzić, czy cukrownia się spali, czy też nie? —
zauważyłam. — Jestem pewna, że mnie by to nie obchodziło,
— Pisałem do don Santosa, żeby dał niewolnikom wolne niedziele, zostawiając tylko
konieczny nadzór. Jest zresztą taki przepis, ale przypuszczam, że jest nagminnie
łamany. Zakazałem mu również nadużywania kary chłosty.

— Czy masz możliwość sprawdzenia, jak on stosuje się do twoich poleceń?

— Nie — przyznał Noel.
— A więc nie masz zamiaru pozbyć się tej plantacji?

113

Czułam, jak wzbiera we mnie gniew. Noel ma zbijać pieniądze na poniżeniu innych
ludzkich istot? Nie okazałam mu jednak oburzenia — to by do niczego nie doprowadziło.
Noel obrzucił mnie uważnym spojrzeniem.
— Pamiętam, co mówiłaś, kiedy o tym rozmawialiśmy. Dało mi to do myślenia. Nie chcę
brać udziału w tym całym okrucieństwie. Nie mogę zmienić świata, ale mogę polepszyć
życie swoich niewolników.
— Praca niewolnicza nie jest opłacalna — powiedziałam. — A co stanie się wtedy, kiedy
nie będzie już wolno przewozić niewolników?
— Jak to tłumaczysz?
— To nie ja. Czytałam broszury na ten temat. Rozumiem, że większość twoich
niewolników to mężczyźni?
Noel skinął głową.
— Niewolnice nie są pełnowartościowymi pracownicami, a dzieci, do dwunastego roku
życia, są tylko zbędnym obciążeniem. Twoi niewolnicy będą się powoli starzeć, będzie
się rodzić coraz mniejsza liczba dzieci i wtedy co?
— To prawda. Nie pomyślałem o tym.
— Pomijając nawet czynnik tego odrażającego okrucieństwa, za dwadzieścia lat nie
będzie się opłacało utrzymywać majątku, w którym pracują niewolnicy, nawet jeśli do tej
pory nie uda nam się doprowadzić do całkowitego zniesienia niewolnictwa.
— Mnóstwo ludzi zostanie wtedy doprowadzonych do ruiny — powiedział Noel. — Nie
tylko właściciele plantacji, ale również handlujący cukrem angielscy kupcy, fabrykanci
bawełny i wielu innych. W Lancashire są miasta, których byt uzależniony jest wyłącznie
od bawełny.
— Czy to wystarczający powód, aby bogacenie się jednych odbywało się kosztem
nieszczęścia i poniżenia innych?
— Emilio, życie nie jest takie proste...
— Noelu! — wybuchnęłam wreszcie. — Nie mogę pogodzić się z myślą, że jesteś
właścicielem niewolników. Wiem, że nie wszystko tak prosto się układa, wiem, że nie
wystarczy machnąć czarodziejską różdżką aby ich uwolnić. Wiem, że gdybyś sprzedał
plantację, to mogłaby ona trafić w ręce okrutnego właściciela. Wiem też, że nie
powinnam wtrącać się do twoich spraw... ale dla mnie sama idea niewolnictwa jest tak
odrażająca, że wzdragam się na myśl, że ty masz z tym coś wspólnego.
Umilkłam, przerażona swoim wybuchem. Wierzyłam w każde wypowiedziane przez
siebie słowo, ale nie miałam zamiaru zdradzać bólu, jaki sprawiał mi Noel przez swój
związek z tym procederem. Jeśli kwestia niewolnictwa była trudnym zagadnieniem,
równie trudno było kochać człowieka, który był w to zaangażowany, chociaż nie z własnej
woli.
— Czy wiesz, że w Demerara jest kilku byłych niewolników, którzy sami stali się
właścicielami plantacji? — odezwał się Noel po dłuższej chwili milczenia.
— To chyba niemożliwe? — wykrztusiłam.
Byłam zaszokowana. Nigdy jeszcze nie słyszałam czegoś tak okropnego.
— Ale tak jest. Ludzka natura jest pełna niespodzianek. Ja robię to, co jest w mojej mocy.
Tam jest wiele bardzo surowych obostrzeń, jeśli chodzi o wyzwalanie niewolników.

114

Obiecuję ci, Emilio, że zrobię, co tylko będę mógł.

— Dziękuję ci. Przepraszam, że nie potrafiłam się opanować. Dziś miałeś już

wystarczająco dużo melodramatycznych scen.
— Zmienimy temat rozmowy — powiedział z uśmiechem Noel. — Powiedz mi, czy znasz
książkę, którą czytała pani Beresford? Zamek Apollinari?
Czułam, że się czerwienię.
— Nie... nie, czy jest dobra?
— Mnie się bardzo podobała. Kupiłem drugą książkę tego samego autora, Fatum rodu
Ansbach. Chciałem ją podarować Aline na urodziny, ale w zaistniałej sytuacji mam
zamiar zatrzymać ją dla siebie.
Poczułam się jak myszka, z którą igra kot. Nie śmiałam podnieść oczu. Czyżby zgadł?
— A mnie podobają się Podróże Guliwera — powiedziałam. — Kiedy byłam dzieckiem,
mój ojciec zabraniał mi czytać tę książkę. Uważał, że jest sprośna i niemoralna.
Rozumiem, dlaczego uznał ją za sprośną ale nie jest niemoralna. Jest to jedna z
najbardziej umoralniających książek, jakie kiedykolwiek czytałam.
Niebezpieczeństwo minęło. Zaczęliśmy rozmawiać o arcydziele fikcji satyrycznej
Jonathana Swifta. Tylko raz zerknęłam na Noela. Uśmiechał się żartobliwie. Miałam
nadzieję, że myślał o Guliwerze.

Następnego ranka było sporo zamieszania. Niewątpliwie Aline pisała do lady Forres,

ponieważ lokaj w liberii Forresów przyniósł dla niej list. Potem było wiele pakowania.
Spędziłam cały ranek w swoim pokoju, zajęta pisaniem. Starałam się nie zwracać uwagi
na panujący hałas, narzekania Aline i bieganie jej pokojówki po korytarzu. Byłam
pogrążona w pracy, kiedy usłyszałam skrzypnięcie i zobaczyłam, że moje drzwi lekko się
uchylają. Podniosłam głowę. To była Jeamie, pokojówka Aline.
— Słucham, Jeanne? O co chodzi?
Jeanne okropnie się speszyła.
— Przepraszam, madame. Nie wiedziałam... Musiałam się pomylić... — wyjąkała, szybko
się wycofując.
Podeszłam do drzwi i zamknęłam je na klucz. Można było łatwo zgadnąć, czego szukała
tu Jeanie: koronek, które należały do pani Beresford.
Kiedy Aline opuszczała dom, uznałam, że powinnam zejść na dół, aby się z nią
pożegnać. Pani Good stała już w holu, ocierając oczy fartuchem. Panna Caryer
sprowadziła na dół Richarda, a sama również nie mogła powstrzymać się od łez. Aline
dzielnie się uśmiechała. Przytuliła do piersi zesztywniałego Richarda, szepnęła kilka słów
pannie Caryer i przyłożyła chusteczkę do oczu. Musiała hojnie obdarować służące,
ponieważ Mary i Hannah dygały jak marionetki. Mnie przypadł lekki dotyk palców i
niedbałe skinienie głową. Pan Bagnigge miał kwaśną minę. Kiedy niósł bagaże Aline do
powozu lady Forres, mrugnął do mnie porozumiewawczo.
Noel wyszedł ze swojego gabinetu, aby odprowadzić Aline do powozu. Stał na schodach,
dopóki pojazd nie zniknął za rogiem. Kiedy szłam na górę, zaczepił mnie pan Bagnigge.
— Myślę, że on będzie potrzebował trochę czasu, aby dojść do siebie — powiedział

115

cichym głosem — ale jestem pewien, że w końcu odzyska rozsądek.
Uśmiechnął się tajemniczo i zniknął za drzwiami gabinetu

Noela.

Nie mogłam się ruszyć z miejsca. Czy on chciał powiedzieć, że...? Wbiegłam na

schody jak na skrzydłach. Życie poskąpiło mi szczęścia, więc nawet najmniejsza dawka
otuchy potrafiła zawrócić mi w głowie. Jak szampan na pusty żołądek. To trafne
porównanie, ponieważ osłabiłam czujność i popełniłam katastrofalny błąd.
Tego popołudnia Richard, Noel i ja powróciliśmy do zwyczaju wspólnych podwieczorków.
Panna Caryer sprowadziła Richarda do salonu.
— Przepraszam, pułkowniku Beresford — powiedziała — czy mogę pana o coś spytać?
— Oczywiście, panno Caryer.
— Panicz Richard potrzebuje nowych ubrań. Bardzo szybko wyrasta ze spodni i
marynarek. Pani Beresford zawsze zamawiała marynarki dla niego u Stammersa, na
Bond Street. Mam potrzebne wymiary. Może pani Kirkwall mogłaby mi pomóc przy
wyborze materiału? Ona najlepiej sobie z tym poradzi.
— Oczywiście — odpowiedziałam. — Pójdziemy tam jutro. Masz ochotę, Richardzie?
— Lepiej nie brać panicza Richarda, madame — zaoponowała panna Caryer. Przeziębi
się przy tej pogodzie.
Umówiłyśmy się na następny ranek, na dziesiątą. Byłam tak głupio łatwowierna i naiwna.
Nawet cieszyłam się na tę wyprawę.
Pierwsza tura zakupów odbyła się w dość przyjaznej atmosferze. Rozmawiałyśmy o
zaletach różnych materiałów, udało mi się wynegocjować guziki do marynarki Richarda,
które wyglądały prawie jak wojskowe. Wiedziałam, że mu to sprawi przyjemność. Ja
odczuwałam na wpół bolesne zadowolenie, że mogę zamawiać ubrania dla syna Noela.

Potem poszłyśmy do Grafton House, gdzie był ogromny wybór towarów.

Zdecydowałyśmy, że przy wyborze skarpetek będziemy się kierować tylko ich
użytecznością, bo Richard i tak szybko z nich wyrośnie. Parnia Caryer odeszła, aby
kupić skarpetki, i poszła dalej — chciała obejrzeć materiał na koszule.
Jeszcze niczego nie podejrzewałam.
W sklepie był okropny tłok. Początkowo myślałam, że napierają na mnie inni klienci.
Potem poczułam czyjeś ręce na karku. Ucisk na szyi. Próbowałam wezwać pomocy, ale
nie zdołałam już tego uczynić. Zrobiło mi się ciemno przed oczami.
Przypominam sobie tylko, że niesiono mnie po schodach i rzucono na łóżko. W tym
pomieszczeniu było potwornie zimno. Usłyszałam odgłos ciężkich kroków i poczułam
zapach pomady różanej. Nie musiałam otwierać oczu, żeby wiedzieć, kto to był.

9

116

Nie otwierałam oczu. Kręciło mi się w głowie i bolała mnie szyja. Balquidder nie

próbował mnie budzić. Stał koło mnie może przez dwie minuty, które mi się wydały
dwiema godzinami. Potem odszedł. Przekręcił klucz w zamku, a później usłyszałam jego
ciężkie kroki na schodach.
Ostrożnie otworzyłam oczy. Byłam na strychu w jakimś domu, prawdopodobnie na Wych
Street. To pomieszczenie miało skośny sufit, okno z małymi szybkami i kominek, który
chyba nigdy nie był używany, leżało w nim nawet ptasie gniazdo, które pewnie tam
kiedyś wpadło. Leżałam na wąskim drewnianym łóżku, na bardzo niewygodnym
materacu. Koło łóżka stało rozchybotane drewniane krzesło, a dalej stara komoda bez
jednej nogi, podparta grubą książką.
Wstałam i podeszłam do okna. Wciąż kręciło mi się w głowie, a gardło bolało przy
przełykaniu śliny. Wyjrzałam na zewnątrz. Byłam niewątpliwie na Wych Street, piętra
domów po przeciwnej stronie ulicy wystawały ponad parter, tak jak to zapamiętałam. W
żadnym wypadku nie była to Crane Alley.

Przeklinałam się w duchu za swoją naiwność. Kiedy panna Caryer poprosiła, aby jej

towarzyszyć do miasta, powinnam była wszystkiego się domyślić. Pochlebiło mi, kiedy
powiedziała: „Ona najlepiej sobie z tym poradzi”. Jakaś ty głupia, Emilio! Dlaczego
miałaś sobie najlepiej poradzić z zakupem ubrań dla Richarda? Przecież nie masz dzieci.
Nie znasz potrzeb małego chłopca.
Jak długo to może potrwać, zanim ktoś się zaniepokoi moją nieobecnością? Pewnie
dopiero w porze obiadowej. Czy Abel domyśli się, że jestem tutaj? Balquidder
prawdopodobnie nie wiedział, że znam miejsce jego zamieszkania. Czy mogę coś
zrobić? Starałam się stłumić strach. Oczywiście, jestem przerażona, ale nie wolno mi dać
się opanować temu uczuciu.
Miałam w torebce chusteczkę do nosa. Może wywiesić ją za oknem, jako znak dla Abla?
Ale może ją również zobaczyć Balquidder. Zaczekam. Może jak zrobi się ciemno — nie
chciałam myśleć o tym, że wieczorem może mnie już nie być wśród żywych.
W pokoju na strychu było bardzo zimno. Mój oddech zamieniał się w kłęby pary.
Wróciłam do łóżka i naciągnęłam na siebie cienką kołdrę. Dzięki Bogu, miałam na sobie
ciepłą pelerynę. Mimo to było mi zimno. Czułam się fatalnie.
Zaczęłam myśleć o Balquidderze. Było oczywiste, że chciał zawładnąć moimi
pieniędzmi. Co on zrobi? Mógł mnie zmusić do napisania testamentu na swoją korzyść,
ale to wzbudziłoby podejrzenia, szczególnie gdybym nagle umarła. Nie mogłam po
prostu zniknąć, do przeprowadzenia tej sprawy konieczne byłyby zwłoki. Poza tym Noel
niewątpliwie podjąłby odpowiednie kroki, aby przeprowadzono dokładne śledztwo.
Wystarczająco poznałam Balquiddera, aby wiedzieć, że nie

zrobi niczego, co mogłoby rzucić podejrzenie bezpośrednio na niego. Zawsze ukrywał

się za cudzymi plecami, Stephena czy też George”a. On tylko pociągał za sznurki swoich

117

marionetek. Dopóki nie przepiszę na niego swoich pieniędzy, będę żyła —
prawdopodobnie.
Co mogłam zrobić? Jedynie starać się zyskać na czasie — nawet dwadzieścia cztery
godziny mogłyby okazać się zbawienne. W Londynie miałam przyjaciół; Noel mnie nie
opuści, dobrze wiedział, że Balquidder jest osobnikiem bardzo niebezpiecznym.
Zaczęłam się zastanawiać, co Erminia zrobiłaby w mojej sytuacji — ale to nie miało
sensu. Fabuła gotyckiej powieści nie miała nic wspólnego z przerażającą
rzeczywistością. Moi
czytelnicy wiedzieli, że ona na końcu odzyska wolność, majątek i miłość. Żałosny świat
iluzji!
Wróciłam myślą do Balquiddera. On zdecydowanie nie lubił kobiet — nie mogło mu więc
chodzić o moje ciało. Czy mam się zachowywać spokojnie i z godnością, jakby to zrobiła
Erminia, czy lepiej będzie płakać i histeryzować? Jakie zachowanie pozwoliłoby mi
zyskać na czasie, czego rozpaczliwie potrzebowałam?
Przed wieloma laty miałam przerażający sen o Balquidderze, który ukazał mi się jako
potworne niemowlę, z wielkimi ustami, które pochłaniały wszystko i nigdy nie miały dość.
Często myślałam o tym śnie, nawet wykorzystywałam go w różnych wariantach w moich
książkach. Następnego rana spytałam Stephena,. czy wie coś o dzieciństwie
Balquiddera. Stephen powiedżiał mi, że Balquidder był sierot wychowywanym przez
bardzo surową prezbiteriańską ciotkę.
— Nie wspominaj o tym — ostrzegł mnie. — On nie chce, by ktokolwiek o tym wiedział.

Teraz mogłam skorzystać z tego ostrzeżenia. Nie wolno mi było obudzić w

Balquidderze potwora. Nie miał dobrego zdania o kobietach, nie należało go więc
wyprowadzać z błędu. Będę więc płakać i szlochać, czego on nie cierpiał. Poczułam się
trochę lepiej — wiedziałam już, jaką rolę mam odgrywać. Intuicja podpowiadała mi, że
lepiej udawać bezradną kobietę niż buntowniczkę.
Czas płynął, zrobiło się już ciemno. Zastanawiałam się właśnie, czy wywiesić chusteczkę
za okno, kiedy usłyszałam kroki. Szybko wróciłam do łóżka. Okazało się, że nie muszę
wcale udawać, że trzęsę się ze strachu. Jestem drobną kobietą — przerażał mnie ogrom
jego postaci.
Wszedł, trzymając świecę w ręku.
Chciałam coś powiedzieć, ale nie mogłam wydobyć głosu ze ściśniętego gardła. Otuliłam
się szczelniej peleryną.
— Myślę, że już wiesz, dlaczego tu jesteś — powiedział.
— Oddam panu swoje pieniądze — wyjąkałam. — Ja ich nie chcę. Naprawdę. Tylko
proszę mnie stąd wypuścić.
— Wypuścić cię? — Balquidder roześmiał się głośno. — Nie, moja droga Emilio. Mam
inne plany.
Serce biło mi tak mocno, że aż huczało mi w uszach.
— Doszedłem do wniosku, że potrzebuję żony — dodał.
Oniemiałam z przerażenia. Gdybym została jego żoną mój majątek automatycznie stałby
się jego własnością. Nie musiałby usuwać mnie z drogi. Zgodnie z prawem mógłby robić

118

ze mną wszystko: bić mnie, zamykać, oddać do szpitala wariatów. Nikt nie mógłby temu
przeszkodzić. Jak mi tłumaczył pan Latimer, unefemme couyerte — kobieta zamężna —
nie posiadała osobowości prawnej. Wolałabym śmierć.
— Nie! — szepnęłam.

— Moja droga Emilio, powinnaś raczej wyrazić zadowolenie.

Wziął mnie pod brodę i obrócił moją twarz do siebie. Wzdrygnęłam się z bólu pod jego
silnym uściskiem.
— Masz szczęście. Mogę cię zapewnić, że jest wiele kobiet, które marząc o tym, aby
zostać panią Archibaldową Balquidder. — Na przykład Aline Beresford.
— Pani Beresford? — powtórzyłam, oszołomiona.
Czy on obiecał Aline, że się z nią ożeni?
— Tak, to atrakcyjna kobieta, ale, niestety, nie ma pieniędzy. Aline będzie bardzo
rozczarowana. I wściekła. — Roześmiał się. — Wiesz, Emilio, Aline nie kryje niechęci do
ciebie. Pomyśl, jak ci będzie miło znaleźć się na miejscu, o którym ona marzy.
Nagła myśl przyszła mi do głowy.
— Ja... ja nie mogę wyjść za pana, panie Balquidder — powiedziałam. — Przekazałam
ojcu kontrolę nad swoim majątkiem. On by nigdy na to nie pozwolił.
— Co zrobiłaś?
Jego dłoń zacisnęła się na mojej brodzie. Pchnął mnie tak mocno, ze uderzyłam głową o
ścianę. Krzyknęłam z bólu, na co nie zwrócił uwagi. Podszedł do okna, zasłaniając je
całkowicie swoją potężną postacią. Widziałam, jak zaciskał pięści. Czyżbym posunęła się
zbyt daleko? Czy on mi uwierzy? Dobrze wiedział, że ojciec nie użyczał mi ani pensa,
kiedy byłam żoną Stephena.
Obrócił się po chwili. Jego oczy miały morderczy wyraz.
— Mam na to spos6b — powiedział. — Teraz, kiedy tu sobie rozmawiamy, twój
nieoceniony przyjaciel Noel leży związany i jest dobrze strzeżony. Kiedy otrzymam od
ciebie pisemne przyrzeczenie, że wyjdziesz za mnie za mąż, uwolnię go, ale ani chwili
wcześniej. Podkreślam, że nie powinien zbyt długo na to czekać. Wiesz przecież, jaka
jest temperatura na dworze. A jeśli zdecyduję, że nie jest mi on już do niczego potrzebny,
nie pożyje długo. Wyjdziesz za mnie za mąż, a zapewniam cię, że znajdę sposób, aby
wytłumaczyć twojemu ojcu, aby zrezygnował z kontroli nad majątkiem.
Zaczęłam płakać. Tylko trochę udawałam. Przeraziła mnie wiadomość, że Noel został
porwany — jeśli to była prawda. Poza tym nie wiedziałam, jak jeszcze mogę się bronić.
— Nie mógł pan porwać pułkownika Beresforda.
Nie cierpiałam jego zwyczaju mówienia o wszystkich po imieniu, jakby byli jego bliskimi
przyjaciółmi.
Balquidder roześmiał się tylko, sięgnął do kieszeni i pokazał mi przełamaną na pół
srebrną rączkę od laski Noela.
— Następnym razem przyniosę coś bardziej osobistego. Może ucho. Moja droga Emilio
— dodał po chwili, widząc moje przerażone spojrzenie — powodem mojego życiowego
sukcesu jest to, że ośmielam się robić rzeczy, na które inni nie mają odwagi. No więc?
Co wybierasz? Małżeństwo czy poświęcasz życie Noela?

119

Zaczęłam gwałtownie szlochać. Tym razem już nie udawałam. Byłam zrozpaczona i
sparaliżowana z przerażenia. Czułam, że Balquidder potrząsa mną, coś do mnie mówi,
ale niczego nie rozumiałam. Po raz pierwszy w życiu dostałam ataku histerii.
Puścił mnie wreszcie.
— Widzę, że teraz niczego z ciebie nie wydobędę — powiedział. — Mój służący potem tu
przyjdzie — ta wizyta sprawi mu przyjemność, tobie pewnie nie. Niedługo dojdziesz do
rozumu. Tymczasem do widzenia, moja droga.
Obrócił się w stronę drzwi, a po chwili zadał mi ironiczne pytanie:

— Może zostawić ci świecę?

Został jeszcze maleńki kawałek, ale postawił lichtarz na komodzie i wyszedł z pokoju.
Klucz zazgrzytał w zamku, schody zatrzeszczały pod jego ciężarem, kiedy schodził na
dół. Usłyszałam, jak coś woła do kogoś, i rozległ się trzask frontowych drzwi.
Natychmiast zerwałam się z łóżka. Przestałam histeryzować — wezbrał we mnie gniew.
Już wiedziałam, co mam robić. Przede wszystkim musiałam się rozgrzać. To lodowate
zimno pozbawiało mnie zdolności myślenia, a musiałam mieć teraz jasny umysł.
Przypomniałam sobie nagle moją umoralniającą historyjkę o Marjorie i papilotach.
Wyciągnęłam księgę, która podpierała komodę, po czym zaczęłam wyrywać z niej kartki i
zgniatać je. Jeśli mogły służyć jako papiloty, równie dobrze mogą przydać się do
rozpalenia ognia, pomyślałam. Kiedy z książki zostały tylko same okładki, przyniosłam
świecę i szybko poukładam zwinięte kawałki papieru pomiędzy leżącymi na palenisku
gałązkami.
Chwyciłam rozchybotane krzesło, które rozleciało mi się w rękach. Po chwili miałam już
stosik drewna. W Edynburgu nauczyłam się rozpalać ogień w najmniej sprzyjających
warunkach. Tutaj przynajmniej drewno było suche. Ale świeca już się dopalała.
Zapaliłam papierki, osłoniłam je okładkami książki i zaczęłam delikatnie dmuchać.
Rozpaliło się. Wkrótce trzeba będzie dołożyć do ognia. Jeśliby zaszła taka potrzeba,
byłam gotowa spalić wszystko, co znajdowało się w pokoju. Może nawet płomienie
umożliwiłyby mi wydostanie się na zewnątrz. Ale to był ryzykowny pomysł.
Przestałam trząść się z zimna i mogłam wreszcie myśleć.

Dołożyłam jeszcze kilka kawałków krzesła do kominka i podeszłam do okna. Uchyliłam

je z lekka i położyłam chusteczkę pod framugą. Przy odrobinie szczęścia mogła zostać
zauważona.
Wzięłam dopalającą się świecę i podeszłam do drzwi, aby sprawdzić, czy nie znajdę w
nich jakiegoś słabego punktu, ale były mocne. Była jednak szczelina przy podłodze.
Zobaczyłam nawet słabe światełko, pewnie na podeście paliła się lampa. Balquidder
przekręcił klucz, ale zostawił go w zamku, po drugiej stronie. Świeca już ledwie migotała.
Wzięłam kartonową okładkę książki i wsunęłam ją pod drzwi. Potem poszłam poszukać
drewienka z połamanego krzesła. Znalazłam taki kawałek, który mógłby się zmieścić w
dziurce od klucza. Gdyby udało mi się wypchnąć klucz, to powinien upaść na karton,
który wciągnęłabym do pokoju. Kilkakrotnie próbowałam tego dokonać, ale drewienko
było zbyt cienkie. Świeca zgasła.

120

Ręce mi się spociły ze zdenerwowania. Ledwie widziałam — ogień na kominku nie palił
się zbyt jasnym płomieniem. Klucz ani drgnął. Macając dziurkę od klucza palcami,
włożyłam do niej grubszy koniec drewienka. Po drugiej próbie usłyszałam stuk. Czy klucz
upadł na karton? Położyłam się na ziemi, ale nie mogłam nic zobaczyć. Zaczęłam powoli
wciągać karton do środka. Wydał mi się trochę cięższy. Wreszcie wyczułam klucz
palcami i przysunęłam go do siebie.
Ledwie zdążyłam chwycić klucz i wciągnąć karton do pokoju, kiedy usłyszałam kroki. Nie
był to ciężki chód Balquiddera. Abel? Czy to możliwe, żeby Abel mnie tu odszukał?
Wstrzymałam oddech.
Ktoś szarpał klamką.

— Do diabła!

Kto to mógł być?
Kopanie w drzwi.
— Niech to diabli porwą! Obiecał mi małą rozrywkę i poszedł sobie, zabierając ten
cholerny klucz.
Jeszcze kilka kopnięć w drzwi, a potem kroki w dół, przy akompaniamencie przekleństw.
Słyszałam, jak mężczyzna schodził ze schodów, a potem, na samym dole, trzaśnięcie
drzwiami.
Usiadłam na łóżku. Przypomniałam sobie tego brudnego, pijanego służącego, z którym
rozmawiałam, kiedy szukałam tu Stephena. Czy to Balquidder miał na myśli, mówiąc, że
niedługo dojdę do rozumu? On sam mnie nie chciał, ale pozwoliłby swojemu służącemu
na „małą rozrywkę”. Musiałam stąd jak najszybciej wyjść. Służący był teraz w suterenie,
nie przypuszczałam, aby mu się chciało ponownie wchodzić na górę, jednak nie mogłam
być tego pewna.
Miałam nadzieję, że frontowe drzwi nie są zamknięte na klucz. Zauważyłam już
wcześniej, że domy na Wych Street stały bezpośrednio przy ulicy. W razie czego
mogłabym wyjść przez okno na parterze, chociaż to mogłoby zwrócić czyjąś uwagę.
Co robić? Szanujące się kobiety nie wychodziły z domu po zmroku. Jeśli nie znajdę
dorożki, to będzie mnie czekała długa, przerażająca droga na John Street. Ale nie czas
było o tym rozmyślać. Należało przede wszystkim wydostać się z tego domu.
Teraz ogień na kominku palił się jasnym płomieniem i dość dobrze wszystko widziałam.
Włożyłam kapelusz, który porywacze cisnęli na łóżko, przywiązałam torebkę do paska
sukni, a za stanik włożyłam gwineę Wzięłam klucz i ostrożnie otworzyłam drzwi.
Wszędzie panowała cisza. Zamknęłam z powrotem drzwi na klucz, który schowałam do
torebki, i zeszłam na palcach na dół. Na drugim piętrze było również cicho. Mogłam
bezpiecznie schodzić niżej. Na podeście pierwszego piętra stała lampa olejowa i nic nie
zakłócało spokoju. Już miałam postawić nogę na stopniu, kiedy zobaczyłam na ścianie
monstrualny cień.
Miałam przed sobą lekko uchylone drzwi. Wsunęłam się tam i ukryłam pomiędzy nimi a
dużą półką na książki. Byłam pewna, że było słychać, jak bije mi serce. W sąsiednim
pomieszczeniu rozległy się kroki i skrzypienie desek podłogi. Nie miałam wyboru —
musiałam tam stać i modlić się, aby nikt tu nie wszedł.

121

Byłam w dość dużym pokoju z dwoma oknami, przez które wpadało z ulicy światło
gazowych latami. Czy to biuro Balquiddera? Pod oknami stało duże biurko, a to, co
wzięłam za półkę na książki, okazało się szafką z przegródkami, pełnymi papierów. W
powietrzu unosił się słaby zapach pomady różanej. Za mosiężną osłona,, na kominku,
palił się ogień. To mnie najbardziej przeraziło. Balquidder miał zamiar tu wrócić — i to
niedługo.
Co robić? Wyjść i zaryzykować spotkanie ze służącym? Czy powinnam raczej zaczekać,
mając nadzieję, że on wróci do sutereny? Nagle kroki się przybliżyły. Ledwie
pohamowałam okrzyk bólu, kiedy zostałam uderzona drzwiami i wciśnięta w kąt. Wszedł
mężczyzna, rozsiewając wokół silny zapach brandy. To nie był Balquidder — on stąpał o
wiele ciężej. To na pewno był służący, ten, który przedtem usiłował dostać się do pokoju
na strychu.
Nie widziałam go, ponieważ byłam zasłonięta drzwiami, ale doskonale wszystko
słyszałam. Dołożył węgla do kominka,

a potem podszedł do okien. Rozległ się skrzyp zamykanych okiennic i stukot

zasuwanych sztab. Potem szelest zasłon. Łomot i przekleństwa, kiedy wpadł na biurko.
Teraz, oprócz brandy, poczułam zapach tytoniu. Wydawało się, że jest w bardzo złym
humorze.
Wreszcie wytoczył się z pokoju, zatrzasnął za sobą drzwi i zaczął złazić ze schodów.
Wyszłam z ukrycia dopiero wtedy gdy usłyszałam trzaśnięcie drzwi w suterenie.
W pokoju było teraz o wiele ciemniej, ale ogień na kominku płonął tak intensywnie, że
jego języki lizały osłonę. Na gzymsie stał świecznik. Zapaliłam świece i wróciłam do
szafki z przegródkami. Wyjęłam jedną z teczek. Widniał na niej napis „Alexander Max”.
W środku były kolumny cyfr po prawej stronie, a notatki po lewej. Zrozumiałam nagle, że
to były akta ciemnych interesów Balquiddera. Ten pan Max był niewątpliwie jedną z jego
ofiar. Dziwne nazwisko, „Max”, pomyślałam. Odłożyłam teczkę na miejsce i wyciągnęłam
następną. „Alistair Came”, przeczytałam. Tak, na pewno miałam rację. Pan Came —
znowu dziwne nazwisko — był kolejnym klientem. Ale dlaczego „M” poprzedzało „C”?
Po chwili przypomniałam sobie, że Balquidder miał zwyczaj mówienia o ludziach,
używając ich imienia. Kiedy go poznałam, zakładałam, że nazywa mnie „Emilią”,
ponieważ jestem żoną jego przyjaciela, chociaż taka poufałość była zupełnie nie na
miejscu. Później myślałam, że on w ten sposób daje wyraz swojej pogardzie. A może pan
Max był po prostu panem MaxweIlem a pan Came — panem Cameronem? Czy on ich
umieścił pod alfabetycznym spisem imion?
Czy znajdę coś pod George? Było tam wielu George”ów, ale nie było George”a
Beresforda. Popatrzyłam pod Bomie Chance, nazwą plantacji w Demerara. Nic.
Ainderby. Nic. Czyżbym się myliła?
W rozpaczy zaczęłam szukać Noela. Znalazłam. Otworzyłam teczkę i rozłożyłam ją na
biurku. Listy, pokwitowania spłaty odsetek — zauważyłam, że były rzeczywiście
poświadczone przez świadków. Na oddzielnej stronie była lista wszystkich zasobów
Noela, łącznie ze spadkiem, jakby Balquidder również miał na to oko. Wreszcie dwa
dokumenty na pergaminie, z pieczęciami na sznurkach; jeden dotyczył praw do Bonne

122

Chance, a drugi — był zabezpieczeniem roszczeń pieniężnych na Ainderby. Dobry Boże,
pomyślałam, nic dziwnego, że Noel tak się tym martwił. George musiał być szalony,
narażając się na utratę Ainderby.
Co powinnam zrobić? Zabrać te dokumenty, ale jak? Miałam tylko niewielką torebkę.
Zauważyłam leżącą na krześle poduszkę. Zdjęłam z niej poszewkę i włożyłam do środka
papiery. Potem zaczęłam szukać w przegródkach Stephena K. To nazwisko zostało
przekreślone czarnym atramentem, a pod spodem widniały złowieszcze słowa: „Spotkać
się z Emilią”. Nie oglądałam już swojej teczki, sprawdziłam tylko, czy rzeczywiście o mnie
chodziło.
Potem popatrzyłam pod Aline — jej teczka była pełna. Przejrzałam ją pobieżnie. Na
końcu było notatka o pieniądzach wypłaconych Tryphenie i Marii C. Może chodziło o
pannę Caryer? Ta teczka również znalazła się w poszewce.
Zostały trzy podejrzanie puste przegródki. Wsunęłam tam inne teczki, ale Balquidder
mógł łatwo zauważyć, że porządek alfabetyczny został zakłócony. Czy powinnam
zniszczyć wszystko? Wystarczyło odsunąć osłonę od kominka i zrzucić kilka płonących
węgli na dywanik. Dom spłonąłby natychmiast.

Musiałam jednak myśleć o sąsiadach. Na takiej ulicy ogień rozprzestrzeniłby się bardzo

szybko.
Z ulicy dały się słyszeć jakieś krzyki. Pijacka kłótnia, która mi przypomniała, że
powinnam już się stąd wynieść. Wzięłam pod pachę wypchaną poszewkę i cicho
zeszłam na dół. Żadnego dźwięku. Na drzwiach frontowych wisiała ciężka zasłona, która
chroniła od przeciągów. Odsunęłam ją. Na szczęście klucz był w zamku. Na pewno
służący zamknął drzwi po wyjściu Balquiddera. Otworzyłam je i schowałam klucz do
torebki — sama nie wiem dlaczego, przecież nie miałam najmniejszego zamiaru tam
wracać.
Kiedy znalazłam się na ulicy, wprost z ciepłego biura Balquiddera, zadrżałam z zimna.
Dopiero po chwili zorientowałam się, że nastąpiło jednak wyraźne ocieplenie. Pomiędzy
nierównymi płytami chodnika zobaczyłam kałuże. Zaczęła się odwilż.
Szłam w kierunku Newcastle Street, kiedy zegar kościoła St. Clement Dane wybił siódmą
godzinę. Nie było jeszcze późno, ale już zupełnie ciemno. Chciałam jak najszybciej
dotrzeć do Strandu. Tam, wśród ludzi, poczułabym się bezpiecznie. Może nawet
znalazłabym dorożkę. Przyspieszyłam kroku, ściskając wypchaną poszewkę, którą
trudno było wygodnie uchwycić.
Miałam właśnie skręcić w lewo, kiedy usłyszałam za sobą szybkie kroki. Zaczęłam biec.
Po chwili usłyszałam wołanie:
„Panno Emilio!” Obróciłam się szybko.
— Abel!
Nie pamiętam, aby czyjś widok sprawił mi kiedykolwiek równie wielką przyjemność.
— Och, panno Emilio. Ja czekałem na ulicy na okazję, żeby dostać się tam do pani.
Widziałem chusteczkę.
Biedny Abel szczękał zębami z zimna.

123

— Jak długo tu jesteś? Czy widziałeś Balquiddera?

Nie, panienko. Jestem tu tylko około dwudziestu minut. Och, panienko, pułkownik został
porwany.
Zacisnęłam powieki. Balquidder mi to powiedział, ale miałam jeszcze nadzieję, że
skłamał. Sama nie wiem dlaczego. Widziałam przecież złamaną rączkę laski Noela.
— Jak to się stało? — spytałam, kiedy dotarliśmy do Strandu. — Pospiesz się, Abel, złap
tę dorożkę.
Na postoju była tylko jedna dorożka — pojazd i koń nie byli w najlepszej kondycji. Kiedy
Abel dotarł na miejsce, dorożkarz zdjął derkę z konia i otworzył drzwiczki. Abel chciał się
wspiąć na kozioł.
— Na litość boską. wejdź do środka — powiedziałam. — Nie będziemy sobie teraz
zawracać głowy konwenansami. Muszę się dowiedzieć wszystkiego o pułkowniku.
Koń biegł powolnym kłusem, w dorożce śmierdziało mokrą słomą i jeszcze gorzej, ale
przynajmniej było cieplej niż na dworze. Opowiedziałam Ablowi o swojej przygodzie.
— Pułkownik bardzo się zmartwił, kiedy nie wróciła pani z miasta, panno Emilio. Panna
Caryer mówiła, że zgubiłyście się w Grafton House. Cały czas płakała.
Roześmiałam się z ironicznego głosu Abla, kiedy mówił o pannie Caryer. Oczywiście
udawała, pomyślałam. Przypomniałam sobie zapis w teczce Aline, „Maria C.”. Chyba to
ona.
— Czy wiesz, jak panna Caryer ma na imię?
— Maria, panienko. Dlaczego pani pyta?
— To nieważne. Mów dalej.
— Potem ktoś przyszedł i powiedział, że została pani zatrzymana za kradzież w sklepie.
- Co?

— Tak powiedzieli, panienko. Pułkownik złapał laskę i wyszedł razem z nimi i tyle go

widzieliśmy.
Z trudem powstrzymałam się, aby nie wybuchnąć płaczem. Tego już było za wiele. Przez
cały dzień szarpana byłam sprzecznymi emocjami — strachem, gniewem i uczuciem
ulgi. Pragnęłam znaleźć się znowu na John Street, gdzie zostanę otoczona opieką i będę
mogła odpocząć. Ale teraz to nie było możliwe. Muszę zachować spokój, pomyślałam.
Przestałam rozmyślać o swoich przejściach i skoncentrowałam się na opowieści Abla.
— Czy pan Bagnigge jest w domu?
— Tak, panienko. Rwie włosy z głowy, to znaczy te, które mu pozostały. Przepraszam,
nie powinienem teraz żartować.
Pomyślałam, że Tryphena i Maria C. nie powinny dowiedzieć się o mojej ucieczce, były
przecież na żołdzie Balquiddera.
— Abel, czy potrafisz utrzymać tajemnicę?
— Gdyby w domu był kapuś, panienko? Proszę się nie martwić. Sam mam swoje
podejrzenia i dobrze wiem, że trzeba trzymać język za zębami —powiedział Abel,
wyraźnie obrażony.
Przeprosiłam go.
— Postaram się wejść do domu niepostrzeżenie. Nie chodzi mi o Hannah, ale poza nią

124

nikt nie powinien mnie widzieć. Muszę natychmiast zobaczyć się z panem Bagnigge.
— Trzeba zatrzymać dorożkę na rogu ulicy. Ja pójdę pierwszy, panienko. Nikt się nie
będzie dziwił, jeśli wejdę drzwiami od sutereny. Potem będę mógł otworzyć pani frontowe
drzwi.
Już dojeżdżaliśmy na miejsce. Zastukałam w dach, aby zatrzymać4orożkę. Wysiedliśmy,
ja zapłaciłam dorożkarzowi, a Abel pobiegł naprzód. Widziałam, jak schodził do sutereny.
Wolno podeszłam do frontowych drzwi i spokojnie czekałam.

Księżyc już był na niebie, wszystko pogrążone było w niebieskawo srebrzystym świetle.

Na masztach małych stateczków widać było krople wody, światło księżyca rzucało
dziwne cienie, wszystko było teraz bardziej niebieskie niż za dnia. Niewielu ludzi było na
ulicach. Od nabrzeża Adelphi dochodziły mnie pojedyncze głosy. Pod mostem spało już
kilku mężczyzn. Biedacy, pomyślałam. Potem usłyszałam jeszcze inny dźwięk, stłumiony
huk i trzask — lód na rzece zaczynał pękać.
Jeśli moje podejrzenia były słuszne, to Noelowi groziło śmiertelne niebezpieczeństwo.
Usłyszałam zgrzyt klucza w zamku. W drzwiach stała Hannah.
— Och, panienko — szepnęła. — Słyszeliśmy, że została pani aresztowana.
— Nic podobnego. Zostałam porwana. Ale nikomu o tym ani słowa, Hannah. Muszę
natychmiast zobaczyć się z panem Bagnigge.
— On jest w gabinecie, panienko. Może przynieść pani coś do jedzenia? Musi być pani
okropnie głodna.
— Tak, proszę. Cokolwiek ci się uda, ale zrób to dyskretnie. Mówię poważnie, Hannah,
od tego może zależeć życie pułkownika.
Boże, co za melodramat, pomyślałam. Mówię jak bohaterki moich romansów. Ale
Hannah przyjęła to stwierdzenie z pełnym zrozumieniem. Tajemniczość sytuacji
wydawała się sprawiać jej przyjemność, ponieważ zaczęła się skradać w dół z przesadną
ostrożnością.
Natychmiast po moim wejściu do gabinetu pan Bagnigge zamknął za mną drzwi,
popchnął mnie na krzesło i podał kieliszek brandy.

— Upiję się tym — powiedziałam, ale zrobiło mi się ciepło już po jednym łyku.

Opowiedziałam mu pokrótce swoje przygody i pokazałam wypchaną papierami
poszewkę.
— Chcę panu coś pokazać — powiedziałam.
Otworzyłam teczkę Aline i wskazałam palcem dwa nazwiska:
Tryphena i Maria C. Pan Bagnigge gwizdnął z cicha.
— Trzeba to wszystko schować w jakimś bezpiecznym miejscu, nie mamy zbyt wiele
czasu — powiedziałam. — Aha, jeszcze to — dodałam, wyjmując z torebki dwa ciężkie
klucze.
Pan Bagnigge otworzył szafkę, gdzie trzymano brandy i zamknął tam teczki. Klucze
włożył do puszki po tytoniu. Ktoś cicho zastukał do drzwi. Weszła Hannah z taca,, na
której stały dwie filiżanki kawy, talerz zupy, kilka kawałków chleba i masło.
— Tylko to znalazłam, panno Emilio — powiedziała przyciszonym głosem.

125

Widać było, że świetnie się bawi.
— To mi zupełnie wystarczy, dziękuję ci, Hannah.
— Czy to wszystko, panienko?
— Niedługo wyjdę do miasta. Hannah, nikomu ani słowa.
— Oczywiście, panienko. Nikt nie wydrze ze mnie tej tajemnicy.
Po wyjściu Hannah pan Bagnigge zwrócił się do mnie.
— Co to za pomysł, aby wychodzić do miasta, młoda damo?
— Myślę, że wiem, gdzie przetrzymują pułkownika.
— U Moxona?
— Nie; Nie sądzę, żeby Balquidder chciał wykorzystać to miejsce po raz drugi. Moxon
ma teraz maszynę drukarską na lodzie, naprzeciwko nabrzeża Three Cranes. Ja i Abel
widzieliśmy tam Balquiddera. Na namiocie jest nazwisko Jacek Mróz czy coś w tym
rodzaju.

— Nie ruszy się pani z domu ani na krok!

— Będę panu potrzebna, panie Bagnigge. Na festynie jest pełno maszyn drukarskich.
Sama naliczyłam sześć, a może ich być o wiele więcej. A ja poznam to miejsce.
— A pan Balquidder pozna panią.
— Nie. Włożę ubranie Billy”ego i schowam włosy pod czapkę. Przecież on nie będzie się
spodziewał mnie zobaczyć... Poza tym zostało już niewiele czasu, o czym dobrze pan
wie, panie Bagnigge. Nadchodzi ocieplenie.
Głos mi się załamał. Pomyślałam o Noelu, który leżał tam związany, wiedząc, że pogrąży
się wkrótce w lodowatych wodach Tamizy. Nawet teraz słyszałam odgłos spadających za
oknem kropli wody — lód szybko się topił.
Pan Bagnigge ukrył twarz w dłoniach. Wiedział równie dobrze jak ja, że jeśli Noel jest w
namiocie na lodzie, to albo umrze z zimna, albo utonie.
— Dobrze, panno Emilio — powiedział wreszcie. — Ale musi mi być pani posłuszna.
Pułkownik nigdy by mi nie darował, gdyby pani coś się stało.
Żeby to była prawda, pomyślałam.
— Byłby chyba zadowolony, gdyby się mnie pozbył! Sprawiam mu same kłopoty.
— Jego porwanie prawdopodobnie miało być gwarancją pani uległości — powiedział pan
Bagnigge, obrzucając mnie dziwnym spojrzeniem. — Co prawda, trudno zgadnąć, co
mógłby zrobić, aby nie dopuścić do pani małżeństwa z panem Balquidderem. Jest pani
pełnoletnia i wolna. Przypuszczam, że pan Balquidder mógłby żądać od pułkownika
okupu za pani uwolnienie.
— Nigdy bym się na to nie zgodziła!

— Pułkownik oddałby wszystko za pani bezpieczny powrót do domu.

Potrząsnęłam głową. Wiedziałam, że mówił to z dobrego serca, ale mnie te słowa raniły.
— Co weźmiemy ze sobą? — spytałam.
— To, co brałem zawsze na akcję — powiedział pan Bagnigge, pokazując mi plecak. —
Miałem go ze sobą na półwyspie. Jest tu wszystko, co trzeba, kiedy nie wiemy, co nas
może czekać:

126

nóż, lina, manierka brandy, hubka do krzesania ognia i latarnia.
— Czy ma pan drugi nóż? — spytałam.
Cokolwiek się stanie, nie miałam zamiaru poddać się bez walki. W ogóle nie miałam
zamiaru się poddać. To dziwne, pomyślałam, że moje bohaterki nigdy nie myślały o
noszeniu noża. In extremis, mdlały — mnie nie przydałoby się to na nic. W trakcie naszej
rozmowy zjadłam talerz zupy i chleb z masłem. Poczułam się o wiele lepiej.
— Jeśli nie ma żadnych przeszkód na drodze — powiedziałam, odkładając łyżkę — to
pójdę teraz na górę. Wrócę za dziesięć lub piętnaście minut. Proszę pamiętać o nożu,
panie Bagnigge.
Pan Bagnigge otworzył drzwi i wyjrzał na korytarz. Z sutereny dochodziły głosy, ale
reszta domu pogrążona była w ciszy. Podał mi zapaloną świecę.
— Może pani iść — powiedział. — A ja poszukam noża.
Prześlizgnęłam się do swojego pokoju i zamknęłam drzwi na klucz. Zapaliłam kilka
świec, postawiłam je na toaletce przed lustrem i zabrałam się do pracy. Chciałam się
bardzo ciepło ubrać. Dobrze wiedziałam, jak paraliżujące jest zimno. Włożyłam pod
spodnie dwie pary pończoch, ciepły kaftanik pod szorstką, lnianą koszulę Billa i jego
sztruksową kurtkę. Zawiesiłam mufkę na szyi, schowałam włosy pod czapkę i włożyłam
ciepłe rękawiczki. Zabrałam ze sobą swoją starą pelerynę, cicho otworzyłam drzwi,
potem zamknęłam je na klucz i bezszelestnie zeszłam na dół.
Na mój widok pan Bagnigge uniósł tylko brwi. Wzięłam się pod boki i dumnie
przemaszerowałam przez pokój.
— Z pani jest niezłe ziółko, panno Emilio. — Pan Bagnigge roześmiał się.
Nie powiedział jednak, że się kompromituję tym przebraniem. Podał mi niewielki sztylet.
— Niech pani uważa, jest bardzo ostry. Proszę go włożyć za pas. Dobrze. Naszym
głównym zadaniem jest uwolnienie pułkownika i niedopuszczenie do tego, aby została
pani ponownie porwana. W tej akcji ja jestem jedyną osobą, która może iść na straty.
Otworzyłam usta, aby zaprotestować.
— I ja wydaję rozkazy — dodał. — Idziemy.

T ej nocy zamarznięta Tamiza stanowiła niezwykły widok. Niebo było czyste,

ciemnogranatowe, prawie czarne i usiane gwiazdami. Nad naszymi głowami
rozpościerała się Droga Mleczna, jak rzucony niedbale welon. Kontury domów i
kościołów rysowały się wyraźnie na tle nieba. Zobaczyłam Oriona nad kopułą katedry
Świętego Pawła, a Kasjopeję nad London Bridge. Księżyc był jaskrawożółty, jak nowa
moneta — zbyt jasny i jaskrawy jak na nasze potrzeby.
Zeszliśmy do Tamizy schodami Queenhithe. Dzięki Bogu, nie byliśmy tam jedynymi
gośćmi tej nocy. Na lodzie widać było dużo płonących piecyków, dokoła których siedziały
skulone postacie. Przez te kilka dni, od czasu kiedy byłam tu z Ablem, festyn zimowy
bardzo się rozwinął, chociaż niektórzy już zaczynali się pakować. Składano namioty
stojące na środku rzeki.
Teraz było również o wiele ciepłej. Pod moimi stopami rozlegały się złowieszcze trzaski.
Blisko środka rzeki pokrywa lodu już się lekko wybrzuszyła.
— Gdzie jest to miejsce? — spytał pan Bagnigge.

127

— Naprzeciwko Three Cranes Wharf Obok sprzedają pierniki i jest namiot z napisem
„Moskwa”. Proszę popatrzeć! — Wskazałam proporczyk z tym napisem.
— To jeszcze spory kawałek — stwierdził pan Bagnigge, marszcząc brwi.
Nie mieliśmy dużo czasu. Lód zaczął już pękać.
— Chodźmy — powiedziałam.
Chyba nie spotkamy tam Balquiddera? Czyżby przy swojej wadze ryzykował spacer po
kruchym lodzie? Ale z drugiej strony, jeśli wrócił do domu i dowiedział się o mojej
ucieczce...
Szliśmy za grupką młodych chłopców, którzy się śmieli, popychali i bardzo dobrze bawili.
Szczęśliwie się złożyło, że szli w tym samym kierunku co my, w stronę London Bridge.
Miałam nadzieję, że dzięki tej hałaśliwej grupie nikt nie zwróci na nas uwagi.
Rozglądałam się bacznie dokoła.
— To tu! — powiedziałam, pociągając pana Bagnigge za rękaw.
Wskazałam ruchem głowy napis „Prasa Drukarska Jacka Mroza” Jesteśmy zbyt daleko
od brzegu, pomyślałam, czując nich lodu pod stopami.
Przed wejściem do namiotu, na odwróconej do góry dnem skrzynce, siedział jakiś
mężczyzna, grzejąc ręce przy piecyku. Co chwila sięgał po stojącą obok butelkę i ostro z
niej pociągał.
— To dziwne, że jest sam — szepnął pan Bagnigge. — Może pilnuje maszyny
drukarskiej. Te rzeczy są drogie.
— Albo pilnuje jeszcze czegoś innego — dodałam.
Przeszliśmy obok. Zauważyłam, że wejście do namiotu było zamknięte.
— Musimy zajrzeć do środka — powiedział pan Bagnigge.
Pomacałam swój sztylet. Był ostry jak brzytwa i spiczasty na końcu.
— On pije — powiedziałam.
Popatrzyłam na namiot „Moskwa”, z którego dochodziły pijackie śpiewy.
— Jeśli przyniesie pan butelkę i zacznie zabawiać go rozmową, ja przetnę z tyłu płótno
namiotu i zajrzę do środka.
— Będzie pani widoczna od strony brzegu.
— Nic się na to nie poradzi. Położę się; lód jest nierówny i będzie mnie trochę osłaniał.
Tylko pan może wdać się z naszym przyjacielem w pijackie rozhowory.
— To ci mądrala — parsknął, niezadowolony z takiego obrotu rzeczy pan Bagnigge, ale
sam nie miał lepszego pomysłu.
Rozeszliśmy się. Przeszłam na tyły namiotu, udając, że szukam ustronnego miejsca.
Znalazłam lodowe wzniesienie, za którym mogłam się ukryć. Rozejrzałam się szybko
dokoła, położyłam i zaczęłam pełznąć w stronę namiotu. Płótno było bardzo grube. Co
prawda przebiłam je sztyletem, ale nie mogłam przeciąć. Zdjęłam rękawiczkę, usiłując
wymacać szew. Cięcie nici byłoby łatwiejszym zadaniem. Kiedy przesunęłam dłoń w dół,
napotkałam jakiś bierny opór. Ciało? Noela? Lekko przycisnęłam to miejsce dłonią.
Poruszyło się. Bałam się odezwać, żeby mnie strażnik nie usłyszał, więc tylko włożyłam
sztylet w szew namiotu. Nie szło mi łatwo. Wydawało mi się, że upłynęły całe wieki,
zanim zdołałam wyciąć dziurę na tyle dużą aby móc zajrzeć do środka. Było tam ciemno
i niewiele mogłam zobaczyć, ale wystarczająco dużo, aby stwierdzić, że leży tam

128

związany człowiek.
— Noel?
Odpowiedział mi cichy jęk. Przecięłam jeszcze kawałek płótna, aby dostać się do środka.
Noel miał zakneblowane usta, związane ręce i nogi.
— Bądź cicho — szepnęłam.
Najpierw przecięłam knebel, co nie było trudne, potem sznur, którym miał związane ręce.
Był tak mocno zapętlony, że Noel miał lodowate dłonie. Starałam się to robić bardzo
delikatnie. Wreszcie, po dłuższej chwili, sznur pękł. Miałam ochotę ogrzać mu dłonie
pocałunkami, rozpłakać się nad jego cierpieniem, krzyczeć z przerażenia, ale niczego
takiego nie zrobiłam. Kiedy się odezwałam, miałam spokojny, rzeczowy głos.
— Muszę teraz przeciąć sznur na nogach. Czy możesz się trochę przesunąć?
Noel zgiął kolana i przesunął się trochę. Z przodu namiotu dochodziły odgłosy rozmowy
pana Bagnigge ze strażnikiem. Pan Bagnigge musiał mu opowiedzieć jakiś pieprzny
kawał, ponieważ strażnik krztusił się ze śmiechu. Szybko przecięłam krępujący nogi
Noela sznur; był zawiązany dość luźno. Noel usiadł z trudem i zaczął masować sobie
dłonie. Musiały go okropnie boleć. Zobaczyłam łzę na jego policzku i słyszałam, jak
wciągnął oddech. Zabrałam się do poszerzania dziury w namiocie.
— Wypełznij na zewnątrz — powiedziałam.
- Nie wiem, czy mi się to uda, moja droga.

— Pijesz podczas pracy, Ned? — usłyszałam nagle znajomy głos.

Odgłos ciosu. Krzyk strażnika.
— A kim ty jesteś, u diabła?
To pytanie było prawdopodobnie skierowane do pana Bagnigge.
— Tylko trochę się zabawiam — odezwał się pan Bagnigge.
— Odejdź stąd... Zaraz, czy ja ciebie nie znam...?
— Wychodź, Noelu — syknęłam. — Wszystko jedno jak, ale wyjdź.
Wyjrzałam zza rogu namiotu. Pan Bagnigge biegł chwiejnym krokiem pijaka w kierunku
namiotu „Moskwa”, strażnik leżał bez ruchu na lodzie, a Balquidder, który stał odwrócony
do mnie tyłem, rozglądał się dokoła, jakby nie wiedział, co robić.
Pan Bagnigge potrafił dać sobie radę sam. Moim zadaniem było odciągnąć Balquiddera
od Noela. Przeczołgałam się wokół namiotu, złapałam piecyk za nogę i przewróciłam go.
Rozżarzone węgle z sykiem wypadły na lód, piecyk upadł na namiot, płomienie
zaczynały lizać płótno. Noel był już jedną nogą poza namiotem, zerwałam się,
wyciągnęłam go na zewnątrz, za występ lodu.
Balquidder obrócił się szybko. Początkowo myślałam, że mnie nie zauważył, ponieważ
kopnął strażnika, jakby to on wywrócił piecyk. Płomienie ogarniały już cały namiot. Z
namiotu „Moskwa” rozległy się krzyki, wypadł z niego pan Bagnigge i wielu innych
mężczyzn. Wszyscy biegli w stronę płonącego namiotu.
Wtedy Balquidder zobaczył mnie.
Zerwałam z siebie pelerynę, żeby nie hamowała mi ruchów, zarzuciłam ją na Noela i
puściłam się biegiem. Biegłam

129

w kierunku środka rzeki, gdzie pojawiło się nagle wąskie pasmo ciemnej wody. Lód

chwiał się pod moimi stopami. Im bliżej środka rzeki, tym głębsze były szczeliny.
Obejrzałam się. Balquidder zatrzymał się. Widać było, że chce się wycofać. Nie mogłam
do tego dopuścić. Noel nie był w stanie uciekać.
Przyłożyłam dłonie do ust i krzyknęłam „Archie!”. Odwrócił się szybko. Odtańczyłam na
lodzie taniec zwycięstwa i wykonałam kilka lekceważących gestów. Jeśli przedtem nie
był pewien, czy to ja, teraz już wiedział.
Z rykiem wściekłości rzucił się do przodu — jak on szybko biegał.
Stephen mówił mi kiedyś, że Balquidder otrzymywał w szkole nagrody za zwycięstwo w
biegach, ale mu nie wierzyłam. Teraz wiedziałam już, że mówił prawdę. Mimo swojej
wagi, biegł bardzo lekko i odległość między nami zaczynała szybko maleć. Ja byłam
zmęczona, bolała mnie posiniaczona głowa i szyja, miałam nogi jak z ołowiu.
Wiedziałam, że długo nie wytrzymam.
Miałam nad nim tylko jedną przewagę — byłam lekka, a on był ciężki. Musiałam go
zwabić na cienki lód. Było to ryzykowne, ale nie miałam innego wyjścia.
Widziałam teraz wyraźnie pęknięcie na środku rzeki. Gwiazdy odbijały się w paśmie
wody, które z każdą chwilą się poszerzało.
Balquidder był coraz bliżej. Słyszałam jego ciężkie kroki za plecach. Kiedy dotarłam do
czarnej wstążki wody, czułam ból w płucach, brakowało mi oddechu. Zebrałam resztki sił
i skoczyłam.

10

Udało mi się skoczyć na kawałek lodu po przeciwnej stronie. Wyjęłam swój sztylet i

obróciłam się szybko. Gdyby miało dojść do najgorszego, to drogo sprzedam swoje
życie.
Balquidder zorientował się, że grozi mu niebezpieczeństwo. Lód popękał dokoła, a on
stał na małej, chybotliwej krze. Nie mógł skoczyć — to by zakłóciło chwiejną równowagę
kry. Nie mógł posunąć się do przodu ani do tyłu, dokoła niego było coraz szersze pasmo
wody. Rozległ się trzask, kiedy jego kra zderzyła się z pokrywą lodową. Po chwili zaczęła
się wolno przechylać. Balquidder poruszył się, próbując temu przeciwdziałać. Na próżno.
Kra stanęła sztorcem. Rozległ się przeraźliwy krzyk i Balquidder wpadł do wody. Kra
przesunęła się nad nim, wyprostowała, a jego już nie było.
Stałam zdrętwiała z przerażenia. Dopiero po chwili zorientowałam się, że sama jestem w
niebezpieczeństwie. Mój kawałek lodu również groził oderwaniem od głównej tafli.
Spojrzałam w stronę południowego brzegu Tamizy. Może było to spowodowane
kierunkiem prądu rzeki, ale lód od strony południowej był o wiele cieńszy i mniej stabilny
niż od północy. Musiałam przedostać się na północną stronę, gdzie lód był bardziej

130

bezpieczny. Tymczasem pasmo wody na środku rzeki stawało się coraz szersze.
Byłam tak przerażona, że dopiero po dłuższej chwili usłyszałam głośne okrzyki.
Obróciłam się szybko. Zobaczyłam w oddali dymiące szczątki namiotu Jacka Mroza i
dwóch mężczyzn biegnących w moim kierunku. Nieśli deskę. Kiedy się zbliżyli, w jednym
z nich rozpoznałam pana Bagnigge.
Domyślałam się, co chcieli zrobić, ale czy to się mogło udać? Czynie było za późno?
Kiedy zbliżali się do skraju lodu, zwolnili, uważnie wybierając drogę. Pan Bagnigge
gwałtownie gestykulował. Doszłam do miejsca, gdzie zaczęli przesuwać deskę.
— Szybko, nie wolno tracić czasu! — wołał pan Bagnigge.
Na jego twarzy widać było napięcie.
Starałam się uchwycić drugi koniec deski, ale dłonie miałam zmarznięte i nie mogłam jej
utrzymać. Deska stale wyślizgiwała mi się z rąk.
— Łap ją, chłopcze — popędzał mnie drugi mężczyzna.
Czułam, jak lód zaczyna uginać się pod moimi stopami. Wreszcie udało mi się chwycić
deskę, która wystawała może trzy centymetry poza wodę. To wszystko wyglądało bardzo
niebezpiecznie.
— Szybciej, chłopcze. Nie trać czasu. Lód pęka.
Za mną już tworzyła się szczelina. Nie wahałam się dłużej. Przebiegłam po desce.
Mężczyźni złapali mnie w momencie, kiedy deska przechyliła się i wpadła do wody.
Dotarliśmy do płonącego namiotu, chociaż chwilami musieli mnie nieść. Nogi mi się
trzęsły i miałam zawroty głowy z wyczerpania.

Kiedy dotarliśmy do bezpiecznego miejsca, opadłam na lód bez siły. Pan Bagnigge

podał mi manierkę brandy. Wypiłam łapczywie kilka łyków. Słyszałam, jak dziękował
mojemu drugiemu wybawcy, zadźwięczały monety.
— Pułkownik? — wykrztusiłam, kiedy zbliżył się do mnie.
— Nic mu nie jest. Zanieśliśmy go na schody Queenhithe. Pojedzie stamtąd dorożką.
Czy da pani radę iść?
— Tak — powiedziałam, wstając z lodu. — Na litość boską, chodźmy stąd.
Noel czekał na nas przy Queenhithe Stairs. Siedział na worku, dwóch mężczyzn stało
przy nim. Jeden z nich zagwizdał, kiedy nas zobaczył. Podjechała zdezelowana dorożka.
Noc! miał na sobie moją pelerynę, a kiedy do niego podeszłam, wstał na chwiejnych
nogach, zarzucił mi ją na ramiona i poklepał po ramieniu pana Bagnigge.
— Dobra robota, Jem.
Potem potrząsnął dłońmi towarzyszących mu mężczyzn. Znowu brzęk monet. Mężczyźni
podnieśli dłonie do czapek i odeszli.
Noel nakazał mi gestem, abym wsiadła do dorożki.
— A pan Bagnigge? — zaprotestowałam.
W dorożce było miejsce tylko dla dwóch osób, a pan Bagnigge był przecież niemłodym
człowiekiem.
— Lepiej będzie, jak siądę przy dorożkarzu, panno Emilio. Tak będzie bezpieczniej — on
jest już nieźle zamroczony.
Rzeczywiście, dorożkarz chwiał się na koźle, mimo to sięgał do kieszeni płaszcza i

131

pociągał ze skórzanego bukłaka.
— Niech pan to włoży — powiedziałam, podając mu pelerynę, i wsiadłam do dorożki.
Noc! wszedł po mnie, przytrzymując się drzwiczek. Stwierdziłam z ulgą że jego dłonie
były już w dobrym stanie. Rozpiął pelerynę, aby okryć nią również mnie, po czym
zamknął drzwiczki. Dorożka ruszyła w stronę Strandu.
Nigdy jeszcze nie czułam się tak wyczerpana, nawet podczas swojej ucieczki z
Edynburga. Teraz dopiero mogłam odreagować szok, serce biło mi nierównomiernie, cała
drżałam. Noc! objął mnie ramieniem i przyciągnął do siebie. Oparłam się o niego i
zamknęłam oczy.
— Czy dobrze się czujesz? — szepnęłam.
— Ciii — odszepnął Noc! i pocałował mnie.
Zesztywniałam ze zdumienia.
Noc! całował mnie już wcześniej — w głowę, kiedy byłam dzieckiem, a ostatnio
otrzymywałam kurtuazyjny pocałunek w policzek. Ale ten pocałunek nie był kurtuazyjny.
Był namiętny.
Noc!, który był zawsze tak dobrze wychowany, uprzejmy, tak... tak opanowany! Chyba
nie wiedział, co robi. Przez głowę przebiegały mi setki bezładnych myśli.
— Słuchaj, Emilio — powiedział, podnosząc głowę. — Wiesz przecież, że do tego
potrzeba dwojga.
Zaczęłam oddawać mu pocałunki. Jeśli on zwariował, pomyślałam, to ja też chcę brać
udział w jego szaleństwie. Zapomniałam o swoich siniakach i guzie na głowie. Pierwsze
dotknięcie nieznanych ust jest zaskoczeniem. Noc! całował mnie tak, jakby nie mógł się
mną dość nasycić. Jego pocałunki rozpłomieniły mnie i zaczęłam je ochoczo oddawać.
Od dawna marzyłam o takiej chwili.
W tę mroźną, zimową noc, w pełnej przeciągów dorożce, pocałunki Noela całkowicie
mnie rozgrzały. Kiedy wsiadałam, drżałam z zimna, a moje dłonie i stopy były bryłkami
lodu.

Po dziesięciu minutach było mi gorąco. Drżałam, ale nie z zimna. Byłam szczęśliwa, a

jednocześnie nie potrafiłam do końca uwierzyć, że Noel pragnął mnie równie silnie, jak ja
jego.
Dorożka skręciła w John Street i zatrzymała się przed domem. Noel wypuścił mnie z
objęć.
Pan Bagnigge opłacił dorożkarza, otworzył drzwiczki i wysunął schodki. Kiedy zeszłam,
otulił mnie peleryną i pomógł wysiąść Noelowi. przypomniałam sobie nagle, że mam na
sobie ubranie Billa, i szczelnie owinęłam się peleryną. Nie miałam już czapki na głowie,
pewnie spadła do wody. Włosy opadały mi do pasa. Powoli wracałam do rzeczywistości.
Nasze przybycie wywołało wielkie zamieszanie. Pani Good, trzymając dłoń na falującym
biuście, przysięgała, że omal nie umarła ze zmartwienia. Hannah klasnęła w dłonie,
uśmiechnęła się szeroko, aby po chwili wybuchnąć płaczem. Wymieniłam z Ablem
porozumiewawcze spojrzenie.
Kiedy wreszcie zapanował spokój, Noel zwrócił się do mnie.
— Emilio — powiedział —jesteś bardzo zmęczona, musisz się położyć. Hannah,

132

zaprowadź panią Kirkwall na górę. Włóż jej gorącą cegłę do łóżka i daj coś do jedzenia.
Musimy porozmawiać — obrócił się znowu w moją stronę — ale zrobimy to jutro rano.
Poczułam się tak, jakby uderzył mnie w twarz. Czy to, co zdarzyło się w dorożce, nie
miało dla niego najmniejszego znaczenia? Czy już zdążył o tym zapomnieć? Łzy
napłynęły mi do oczu; musiałam zacisnąć powieki, aby je powstrzymać. Skinęłam tylko
głową i poszłam razem z Hannah na górę. Nic nie mówiłam. Co tu zresztą było do
powiedzenia?
Kiedy zobaczyłam się w lustrze, okazało się, że jestem okropnie brudna.

— Na litość boską Hannah, przynieś mi tylko gorącej wody! — zawołałam. — Nie będę

nic jeść.
Byłam zbyt zmęczona, aby myśleć o jedzeniu, chciałam się tylko umyć i rozgrzać.
Kiedy Hannah wyszła z pokoju, zrzuciłam z siebie chłopięcą odzież, ukryłam ją w szafie i
włożyłam nocną koszulę. Nie chciałam, aby zobaczyła, jak nieprzyzwoicie byłam ubrana.
A może to o to chodziło, pomyślałam. Noel zobaczył mnie w tym przebraniu i uznał za
kobietę rozwiązłą całkowicie wyzbytą wstydu. Na pewno widział, jak biegłam po lodzie,
pokazując nogi jak ladacznica, i doszedł do wniosku, że niewiele więcej jestem warta.
Najgorsze było to, że oddawałam mu pocałunki z takim samym zapamiętaniem, z jakim
on mnie całował.
Byłam jednak zbyt wyczerpana, aby móc uporządkować myśli. Hannah wróciła z
dzbankiem gorącej wody i zawiniętą we flanelę cegłą umieszczoną na płaskim naczyniu
z rozżarzonymi węglami.
— Pułkownik mówi, że powinna się pani dobrze wyspać, panno Emilio — powiedziała,
przesuwając brytfannę z żarem nad prześcieradłem, aby ogrzać mi łóżko.
Kiedy wyszła, umyłam się, weszłam do ciepłej pościeli i starałam się zasnąć.
Nie spałam dobrze. Zbyt wiele wydarzyło się tego dnia; różne obrazy przesuwały mi się
przed oczami: ogarniająca mnie ciemność, kiedy zaczęto mnie dusić; potworna postać
Balquiddera w pokoju na strychu; przegródki w szafce, pełne ludzkiej krzywdy;
przecinanie namiotu i niepewność, czy zastanę Noela przy życiu; okropny krzyk
tonącego Balquiddera i wreszcie te cudowne chwile w dorożce...

Już świtało, nim udało mi się zasnąć.

Obudziłam się o wpół do jedenastej. Słyszałam, jak ktoś wchodził wcześniej do pokoju,
ale nie otwierałam oczu. Kiedy się wreszcie przebudziłam, na kominku palił się ogień, a
od strony ulicy słychać było kapanie wody. Koniec mrozu.
Dopiero teraz potrafiłam jasno ocenić sytuację. Balquiddera nie było już wśród żywych.
Nikt nie mógł przeżyć w lodowatej wodzie dłużej niż kilka minut. Wpadł do wody i już się
nie wynurzył.
To był przerażający koniec. Będę długo pamiętać ten widok. Balquidder był niewątpliwie
potworem, ale nawet on musiał kiedyś odczuwać potrzebę, aby być kochanym. Ja
dobrze rozumiałam to uczucie. Jaka to okropność, że jego śmierć zostanie przyjęta przez
wielu z ogromną ulgą. Ja sama czułam, jak zsuwa mi się ciężar z piersi. Poznałam go,
kiedy miałam szesnaście lat, i od początku bałam się go, a przez kilka ostatnich miesięcy

133

moje obawy przerodziły się w paniczny strach.
Balquidder wysuwał swoje macki we wszystkie strony. George żył na pewno w
nieustannym niepokoju, może nawet ten stan ducha był przyczyną jego wypadku. Miał
władzę nad Aline, poprzez którą przekupił Tryphenę Good i pannę Caryer. Był również po
trosze winien śmierci Stephena.
Potem zaczęłam myśleć o Noelu. Ranek przywrócił mi trochę rozsądku.
Przeanalizowałam dokładnie wszystkie wydarzenia. Podczas jazdy dorożką Noel pragnął
mnie równie silnie, jak ja jego. Czułam jeszcze dotyk jego ramion i bicie serca. Moje
wargi były lekko spuchnięte po pocałunkach. Cokolwiek miałby mi dzisiaj do
powiedzenia, nie przekreśli to wydarzeń wczorajszej nocy.

Ktoś cicho zastukał do drzwi. Weszła Hannah.

— Już pani nie śpi, panienko? Zaraz przyniosę śniadanie.
Hannah cicho zamknęła za sobą drzwi. Usiadłam na łóżku i podłożyłam sobie poduszkę
pod plecy. Skrzywiłam się z bólu, dotykając guza na głowie, który był wynikiem uderzenia
o ścianę, kiedy Balquidder popchnął mnie na łóżko. Wróciła Hannah, postawiła tacę koło
łóżka i przyniosła mi szlafrok.
Nagle dostrzegła moją posiniaczoną szyję.
— Och, panno Emilio! Dlaczego nic pani o tym wczoraj nie mówiła?
— Byłam zbyt zmęczona — powiedziałam zgodnie z prawdą. — Czy to okropnie
wygląda?
— Niektóre siniaki są czarne, a inne granatowe — powiedziała, patrząc na mnie z troską.
— Zaraz przyniosę arniki. Pułkownik chciałby się z panią spotkać w swoim gabinecie w
południe, jeśli ta pora pani odpowiada.
— Powiedz mu, że całkowicie mi to odpowiada. Nachyliłam się nad dzbankiem z kawą,
aby ukryć rumieniec. Ubierałam się wyjątkowo długo. W nocy byłam zbyt wyczerpana,
aby zapleść włosy, które teraz zwisały prostymi pasmami.
— Mogłabym przynieść pani rurki do karbowania włosów, panno Emilio — powiedziała
Hannah, widząc moje zrozpaczone spojrzenie.
Zdążyła już posmarować maścią moje siniaki na szyi i guz na głowie.
— Nie —odpowiedziałam. — Dam sobie radę.
Nie chciałam, aby Noel zobaczył, że szczególnie zadbałam o swój wygląd, jeśli miał
zamiar przeprosić mnie tylko za swoje zachowanie. Mógłby przecież pomyśleć, że poluję
na męża, nie mogłam narazić się na takie upokorzenie. Związałam włosy w węzeł.
Przynajmniej mogłam pod nim ukryć sińce na karku.
Włożyłam zieloną wełnianą sukienkę pani Beresford. Było mi w niej do twarzy, a jeśli nie
była zbyt odpowiednia na okres żałoby, to trudno. Nie było już Aline i nikt mi nie będzie
robić zjadliwych uwag.
Przejrzałam się w lustrze i westchnęłam ze smutkiem. Tego ranka moje oczy były
bardziej niż zwykle koloru mgły, a nos też wydawał się większy. Byłabym szalona myśląc,
że Noel może żywić dla mnie jakiekolwiek uczucie.
Zeszłam na dół, kiedy duży zegar w salonie wybijał dwunastą. Ze zdenerwowania
miałam spocone dłonie. Jeszcze nigdy w życiu nie odczuwałam tak wielkiego niepokoju.

134

Weszłam do gabinetu. Noel siedział przy biurku, na którym rozłożone były dokumenty,
przyniesione przeze mnie w poszewce od poduszki. Wstał i pokuśtykał w moją stronę.
Przypomniałam sobie teraz, że jego laska została złamana.
Przygotowałam sobie kilka frazesów, które miały ocalić moją dumę, ale nie zdążyłam ich
wypowiedzieć. Noel zauważył sińce na mojej szyi. Chwycił mnie w ramiona, całując
każde posiniaczone miejsce. Zauważyłam czerwone pręgi na jego nadgarstkach i
starałam się dosięgnąć ich ustami.
To stawało się tak absurdalne, że wreszcie oboje wybuchnęliśmy śmiechem.
— Na litość boską pocałuj mnie jak należy! — powiedział Noel.
Pochylił się nade mną. To było równie wspaniałe jak nocą w dorożce.
— Wyjdź za mnie za mąż, Emilio — powiedział po chwili.

— Och, Noel, tak, tak.

Te oświadczyny nie mogłyby sprostać wymaganiom stawianym przez prawdziwe
romanse gotyckie. Przede wszystkim były zbyt krótkie. Ale nie narzekałam. Staliśmy
objęci, a ja miałam uczucie, jakbym powróciła do domu.
Wreszcie usiedliśmy na kanapce pod oknem, jedynym miejscu w gabinecie Noela, gdzie
można było usiąść we dwójkę, chociaż niezbyt wygodnie.
— Powinienem był uklęknąć na jedno kolano — powiedział Noel.
— Z twoją chorą nogą?
— Moja najdroższa Emilio, czytałem Zamek Apollinari. Wiem, że są sytuacje, kiedy
mężczyzna powinien uklęknąć!
— Czy ty... czy ty wiesz o moich powieściach? — spytałam, patrząc na niego z
niepokojem. — Czy jesteś tym zaszokowany?
Noel roześmiał się tylko i pogładził mnie po policzku.
— Wcale nie. Podziwiam tylko twój talent. Mówię poważnie — dodał, widząc moje
niedowierzające spojrzenie.
— Mój ojciec byłby przerażony. Uznałby, że prawdziwej damie nie wypada w ten sposób
zarabiać pieniędzy.
— Wydaje mi się czasem, że utożsamiasz mnie ze swoim ojcem. Nie jestem takim
zgryźliwym starcem, jak ci się wydaje.
W niebieskich oczach Noela dostrzegłam niepokojące błyski. Przypomniała mi się scena
w dorożce i zaczerwieniłam się.
— Wczoraj, w dorożce, to była inna sprawa. Mogła to być reakcja na stres —
powiedziałam. — Wiem, że kochałeś Aline. A ja me Jestem ładna i mam okropny nos.
— Ach, Aline. —Noel westchnął. — Przyznaję, że straciłem na nią wiele lat życia.
Zrozumiałem, że jestem w tobie zakochany tej nocy, kiedy porwano Richarda. Był taki
moment, kiedy...

— Pamiętam — szepnęłam. — Ja też to czułam.

— Ale ty byłaś mężatką, a potem przyjechała Aline i wszystko się skomplikowało. Przez
ostatnie tygodnie miałem uczucie, że usiłuję się wyrwać z jakiejś gęstej sieci —
powiedział z westchnieniem. — Kocham ciebie całą łącznie z twoim nosem.

135

— Chyba żartujesz!
Nie mogłam uwierzyć, że mój nos mógłby się komukolwiek podobać.
— To prawda, że kiedy byłaś dzieckiem, twój nos był trochę za duży, ale nawet wtedy to
miało swój urok — roześmiał się Noel. — A teraz twój nos wygląda wyjątkowo
dystyngowanie — dodał, składając na nim pocałunek. — Czy jesteś pewna, że chcesz
wyjść za mąż za steranego, niemłodego żołnierza? — spytał, patrząc na mnie uważnym
wzrokiem.
— Och, Noel! — zawołałam. — Kocham cię takiego, jaki jesteś.
Po upływie pewnego czasu powróciliśmy do rzeczywistości i zaczęliśmy rozmawiać o
Balquidderze i przyniesionych przeze mnie papierach.
— Będę musiał złożyć meldunek na Bow Street — powiedział Noel. — Tą sprawą
powinni się zająć rządowi detektywi. Próby wymuszenia są karalne, a należy się
spodziewać, że będzie wiele ofiar szantażu. Poza tym z tego, co udało mi się usłyszeć w
namiocie, wymuszenie nie było jego największym przestępstwem.

— Ciekawa jestem, czy on nie fałszował dokumentów, aby rejestrować statki do

przewożenia niewolników w Lizbonie lub innych miastach.
— Na pewno to robił. On był złym człowiekiem, Emilio. Nie musimy opłakiwać jego
śmierci.

— Aline też była w to wszystko wmieszana — ośmieliłam się powiedzieć.

— Tak, to wynika z tych dokumentów — przyznał Noel, patrząc w zamyśleniu w ogień. —
Powinienem był sam na to wpaść. Balquidder opłacił powóz, którym tu przyjechała, i
dostarczył pieniędzy na przekupienie panny Caryer i pani Good. Będą musiały stąd
odejść.
— Panna Caryer nie jest odpowiednią opiekunką dla Richarda — zauważyłam i
powiedziałam Noelowi o jej skłonności do alkoholu.
— Biedny Richard. Ja również go zaniedbywałem. Nie zasługuję na to, aby mieć takiego
kochanego, małego synka. To wszystko z mojej winy.
— Dlaczego, Noel? — spytałam łagodnym tonem. — Jak to jest z Richardem?
— Nie potrafiłem go polubić — powiedział Noel z ciężkim westchnieniem. — Przed jego
urodzeniem pocieszałem się myśl że moje małżeństwo jest jedynie konwencjonalnym
układem. Kiedy zostałem ojcem, poczułem, że wpadłem w pułapkę. Wiem, że źle
postępowałem i krzywdziłem Margaret. Nie powinienem był się z nią żenić, ale kiedy
Aline wybrała George”a, było mi wszystko jedno. Margaret wiedziała, że jej nie kocham,
uczciwie jej to powiedziałem, ale była dobrą kobietą i zasługiwała na coś lepszego.
Biedna Margaret, pomyślałam. To musiało być dla niej okropne być Żoną Noela, wiedząc,
że on kocha inną. Współczułam również Noelowi, czując się jednocześnie podniesiona
na duchu, że nie jestem jedyną osobą która wpakowała się w uczuciowe tarapaty.
— Zawsze myślałam, że Aline wolała ciebie od George”a.

— Mówiła, że mnie kocha, a za George”a wychodzi za mąż z obowiązku. Robi to dla

rodziców.
Nonsens, pomyślałam. Jej rodzice nie mieli z tym nic wspólnego. Państwo Doulaincourt

136

nigdy nawet nie byli w Ainderby. Nie. Aline chciała mieć ich obu dla siebie.
— Nie wierzysz w to, prawda? — spytał Noel, widząc wyraz mojej twarzy.
Potrząsnęłam głową.
— Masz rację. Aż trudno uwierzyć, że mogłem być takim głupcem.
— Ja byłam jeszcze głupsza, uciekając ze Stephenem.
— Nieprawda. Ty miałaś szesnaście lat, a później miałaś tyle rozsądku, żeby umieszczać
swoje fantastyczne marzenia tylko w książkach, które pisałaś. A ja żyłem ze swoimi
urojeniami.
Pocałowałam go w policzek.
— Trzeba zadać szybki cios i iść dalej.
— To samo mówił Wellington, kiedy pojawiały się jakieś problemy.
— Usłyszałam to od Richarda. Uważam, że to dobra rada.
Potem zaczęliśmy rozmawiać o naszej przyszłości.
— Tym razem, Emilio, musimy załatwić te sprawy jak należy. Napiszę do twojego ojca z
prośbą o twoją rękę, a ty napiszesz do niego z prośbą o przebaczenie.
— Czy muszę wspominać o swoich powieściach? Wprawi go to w przerażenie.
— Byłoby o wiele gorzej, gdyby przypadkiem się o tym dowiedział. Nietrudno zgadnąć,
kim jest „Daniel Miller”.
— Dobrze — zgodziłam się niechętnie. — Czy musimy też odczekać cały rok, aby móc
wziąć ślub?
— To inna sprawa. Na pewno nie będziemy się mogli pobrać wcześniej niż za sześć
miesięcy, ale mam nadzieję, że zdołam wytłumaczyć twojemu ojcu, aby zgodził się na
cichy ślub w lipcu.
— Zostawiam tę sprawę w twoich rękach. Ja nie jestem w stanie niczego mu
wytłumaczyć.
Nie była to wesoła perspektywa. Nie miałam najmniejszej ochoty na powrót do Tranters
Court, nawet gdyby ojciec chciał mnie tam widzieć, w co zresztą mocno powątpiewałam.
— Sądzę, że źle go oceniasz — odezwał się Noel.
— Zobaczymy.
Oboje napisaliśmy listy do mojego ojca. Ja otrzymałam chłodne potwierdzenie swoich
przeprosin; ojciec wyraził również nadzieję, że powstrzymam się teraz od pisania
niemądrych romansów, i zaprosił mnie do Tranters Court, abym mogła odbyć żałobę w
stosownym odosobnieniu. Z listu do Noela przebijało nieskrywane zdumienie, że chciał
mnie poślubić, ale nadeszło też wymagane pozwolenie. Ton obu listów zirytował mnie. Ja
w ogóle nie dbałam o jego pozwolenia, ale Noel roześmiał się tylko, mówiąc, że to
typowe dla mojego ojca.
— On należy do innego, bardziej konserwatywnego pokolenia — powiedział. — Uważa,
że wszystko powinno się odbywać według przyjętych norm.
— Których on sam jest najlepszym znawcą — odrzekłam. — Nie przestanę pisać.
Dlaczego miałabym to zrobić? Przeczytaj ten list, Noelu! Ja nie zmyślam!
Noel widział, że jestem bardzo zdenerwowana. Wyjął mi list z ręki i Wziął mnie

W

ramiona.
— Przeczytaj go! — rzuciłam, wyrywając się z jego objęć.

137

Noel przeczytał list. Po chwili odłożył go na bok.
— Rozumiem twoje oburzenie — powiedział łagodnie — ale nie zaprzątaj sobie tym
głowy. Sama wiesz najlepiej, co jest dla ciebie dobre.
Uściskałam go z radości.
— Och, Noel. Dlaczego nigdy nie usłyszałam tego od swojego ojca?

— On jest taki, jaki jest, Emilio. Nie zmienisz go. Później rozmawialiśmy często na ten

temat. Odczuwałam niewypowiedzianą ulgę, mogąc pomówić z kimś, kto mnie kochał i
dobrze znał mojego ojca. Nigdy w życiu nie miałam możliwości swobodnego wyrażania
swojej opinii. Mogłam sobie powetować lata milczenia w Edynburgu, gdzie musiałam
uważać na każde słowo. Noel opowiadał mi o swoim małżeństwie, o Richardzie i o Aline.
Wreszcie mogłam mówić to, co myślałam.

Zima odchodziła bardzo powoli. Wiosna była spóźniona, dopiero po paru tygodniach

drogi stały się przejezdne. Noel spędzał wiele czasu ze stróżami prawa, którym wręczył
klucze do domu Balquiddera. Opowiedział im również, w oględnej formie, o moim
porwaniu. Ramię sprawiedliwości nie wykazało zainteresowania interesami mojego
zmarłego męża z Balquiddere

ani sprawami Noela.

Okazało się, że na Bow Street mieli już pokaźną teczkę Balquiddera. Interesowała ich
przede wszystkim kwestia rejestrowania za granicą statków do przewozu niewolników, a
nie indywidualne rozliczenia finansowe. Byli dyskretni, wiele nazwisk z szafki
Balquiddera należało do znanych osobistości. Jeden z detektywów powiedział Noelowi,
że wielu ludzi będzie mogło odetchnąć z ulgą.
Przekupstwo i wymuszenie — to były główne metody, którymi posługiwał się Balquidder.
Aline nie była jedyną kobietą, której składał obietnice małżeństwa, aby zapewnić sobie
współpracę. Noel miał z nią jedno krótkie, niemiłe spotkanie, aby wyjaśnić wszystkie
sprawy. Wrócił w ponurym nastroju. Nie mówił, co zaszło między nimi, a ja nie pytałam.
Byłam zadowolona, że już nic go z nią nie łączy.
W tydzień po tym, jak Balquidder, na moich oczach, pogrążył się w lodowatych wodach
Tamizy, jego ciało zostało wyrzucone na brzeg. Teraz już byłam pewna, że nie żyje. Do
tej pory mam jeszcze koszmarne sny o jego powrocie, ale już coraz rzadziej.
Pewnego wieczoru, kiedy siedzieliśmy po kolacji w salonie, Noel zaskoczył mnie
niespodziewaną wiadomością.
— Emilio, uważam, że powinienem pojechać do Demerara. Byłam przerażona. Podróż
była długa i niebezpieczna. Trzeba było płynąć przynajmniej przez sześć tygodni. Szalały
tam huragany. Nie było już Balquiddera, więc jaki był sens tej podróży?

— Sam muszę zobaczyć, co tam można będzie zrobić. Miałaś rację. Nie wolno godzić

się ze zniewoleniem żadnej ludzkiej istoty, bez względu na kolor jej skóry.
— Ale nie będzie cię przez wiele miesięcy!
Ocean był taki głęboki. Statki tonęły. Jak będę żyć, jeśli coś mu się stanie?

138

— Nic mi się nie stanie — zapewniał Noel, widząc mój niepokój. — Jem pojedzie ze

mną. Pewnie będę cierpiał na chorobę morską, ale to dla mnie nie nowina. Chciałem ci
jeszcze powiedzieć, Emilio, że poczyniłem odpowiednie kroki u pana Briggsa, żebyś
została prawną opiekunką mojego syna.
Richard był uradowany, kiedy dowiedział się o naszych zaręczynach.

— Czy naprawdę będziesz moją mamą? — dopytywał się bez przerwy.

— Tak, naprawdę.
Wreszcie, po wielu nieudanych próbach, Richard i Noel osiągnęli pełne porozumienie.
Richard często podbiegał do Noela, chcąc się do niego przytulić, i bardzo uważał, żeby
nie urazić ojca w chorą nogę.
— Biedny tato, czy już cię mniej boli? — pytał z troską.
— Będzie dobrze, kiedy przyjdzie wiosna — obiecał mu Noel, całując go serdecznie.
Pewnego dnia Noel zwierzył mi się:
— Wstydzę się, że tak go zaniedbywałem. Żałuję, że znowu go opuszczam, ale to już
ostatni raz. Twój ojciec stanowczo nie zgadza się na ślub, dopóki nie minie odpowiedni
okres żałoby. Jeśli wyruszę w podróż natychmiast, kiedy tylko żaglowce będą mogły
wypłynąć z portów, powinienem wrócić pod koniec lata. Może zabrałabyś Richarda do
Tranters Court? Pobyt na wsi dobrze by mu zrobił. Może twoi przyrodni bracia mogliby
się nim trochę zająć. Zbyt długo był samotny.
To zupełnie nie przypomina zakończenia moich romansów, pomyślałam. Tam bohater
oświadczał się na klęczkach, bohaterka rumieniła się i przyjmowała jego oświadczyny,
dzwoniły weselne dzwony i wszyscy się radowali. Nie było żadnych kłopotów z
przeszłości, a główny bohater nie wyjeżdżał w sześciomiesięczną podróż na drugi koniec
świata. Ale taka była rzeczywistość, z którą musiałam się pogodzić. W końcu to ja
bezwzględnie potępiałam niewolnictwo. Czyżbym miała stać się kimś, kto zmienia
przekonania, jeśli zaczynają kolidować z jego życiem?
Przedstawiłam Noela panu Robinsonowi. Miło mi było, że przypadli sobie do gustu.
Rozmawialiśmy, między innymi, o podróży Noela do Demerara, a pan Robinson
zasugerował, że Noel mógłby napisać kilka artykułów o warunkach, jakie panują na
plantacjach, oczywiście anonimowo. Znał pisma, które chętnie by je opublikowały.
Pan Robinson zgodził się pozostać moim bankierem, dopóki nie wyjdę za mąż. Okazało
się, że będę musiała przyjechać do Londynu, aby zająć się korektą Władczyni Sokolego
Gniazda i dostarczyć manuskrypt Tajemnicy Drakensburgów. W tym czasie Noel będzie
w podróży, a nie sądziłam, żeby mój ojciec chciał podjąć się tej roli.
Potem odwiedziliśmy pana Latimera, który złożył nam gratulacje z okazji zaręczyn. Był
wyraźnie zadowolony, że tym razem zrobiłam rozsądny wybór — obiecał, że razem z
panem Briggsem zajmą się naszym małżeńskim kontraktem. Noel nalegał, abym
zatrzymała cały swój majątek.
— Ja mam wystarczająco dużo — powiedział — a Richard otrzyma w swoim czasie
pieniądze po swojej matce.
Okazało się, że będę musiała przyzwyczaić się do tego, że jestem bogata.
Pod koniec lutego, kiedy można było już wyruszyć w podróż, wszyscy domownicy z John

139

Street rozpierzchli się w różne strony. Panna Caryer i pani Good zostały zwolnione,
chociaż Noel napisał im referencje i dał każdej po pięć gwinei. Ja uważałam, że na to nie
zasłużyły, ale Noel tłumaczył mi, że podobnie jak on, zaufały Aline. Mary” Hannah i Abel
pojechali do Yorkshire. Mary do Ainderby Hall, a Abel, Hannah i Richard udali się z nami i
panem Bagnigge do Tranters Court. Hannah miała zostać moją osobistą pokojówką, z
czego obie byłyśmy bardzo zadowolone. Czułam, że będę potrzebowała sojuszników, bo
czekają mnie ciężkie dni.

Abel miał doglądać Richarda, który był już za duży na to, aby mieć niańkę.

Wiedzieliśmy, że Abel zasługuje na zaufanie. Richard był uszczęśliwiony tą zmianą.
Nie zawiodło mnie przeczucie. W Tranters Court ojciec powitał mnie ze swoją zwykłą
chłodną rezerwą, a po chwili oświadczył, że ja i Noel nie możemy przebywać razem bez
przyzwoitki. To niewdzięczne zadanie przypadło biednej pani Daniels. Tego było już za
wiele, nawet dla Noela, mimo jego tolerancyjnego nastawienia.
— Teraz rozumiem, dlaczego uciekłaś z domu — stwierdził.
— Możesz mnie porwać, kiedy tylko zechcesz — odpowiedziałam.
Nie mogłam pogodzić się z myś1 że według ojca jedynie stały nadzór pozwoli mi
uchronić się przed grzechem.
— Spotkajmy się w parku, zaraz po obiedzie — zaproponował Noel.

— Przyjdę, jeśli obiecasz, że będziesz się niewłaściwie zachowywał!

Wiosna była chłodna. Noel i pan Bagnigge wyruszyli do Demerara w kwietniu. Nie

chciałam sprawiać Noelowi dodatkowego bólu, więc przełknęłam łzy i robiłam co
mogłam, aby pocieszyć Richarda. W domu ojca starałam się być miłym i uprzejmym
gościem.
Żałuję, że nie mogę tu opisać rozczulającej sceny, takiej, jaką kończy się Eyelina panny
Bumey, kiedy jej ojciec mówi, „Chodź tu, dziecko — wstań, Eyelino — to ja powinienem
klęczeć przed tobą!” Ii tak dalej, i tak dalej. Oczywiście tutaj nic takiego się nie wydarzyło,
a jeśli mam być szczera, to poczułabym się tylko okropnie zażenowana takim
zachowaniem swojego ojca.

Ojciec postarzał się. Przygarbiony, opierał się na lasce, jego skóra zrobiła się cienka

jak pergamin. Widziałam, że próba ułożenia stosunków pomiędzy nami przychodziła mu
z trudnością — podejrzewam, że spodziewał się przybycia rozhukanej szesnastolatki, a
miał przed sobą dwudziestopięcioletnią kobietę. Próbował, z umiarkowanym sukcesem,
tłumić wszelkie przejawy uczucia ze strony Noela czy też z mojej strony. Było jednak
oczywiste, że nie mógł mnie już odesłać do mojego pokoju. Byłam dorosłą osobą i
prowadziłam niezależne życie. Posiadałam własny majątek. Ojciec musiał, siłą rzeczy,
odpowiednio mnie traktować.
Po wyjeździe Noela miałam łatwiejszą sytuację. Pamiętałam, co mi stale powtarzał Noel,
że mój ojciec jest zbyt stary, aby się zmienić, i starałam się być bardziej tolerancyjna.
Potem zorientowałam się, że to ja się zmieniłam, kiedy zaczęłam przyjmować z
uśmiechem jego apodyktyczne twierdzenia, zamiast wpadać

140

w bezsilny gniew. Przestałam już uważać ojca za potwora.
Miałam wyjątkowo dobre stosunki z macochą. Przypominała mi trochę panią Iryine, była
bardzo rozsądna i praktyczna. Potrafiła szybciej zaakceptować moją nową pozycję niż
ojciec. Polubiłam jej towarzystwo. Pewnego dnia przeprosiłam również ją za moje
młodzieńcze zachowanie.
— Moja droga pani Kirkwall, ani słowa więcej — powiedziała. — Zostawmy przeszłość w
spokoju.
W przeciwieństwie do ojca, wykazywała zainteresowanie moimi książkami, pożyczyłam
jej więc Fatum rodu Ansbach. Powiedziała mi później, że ta lektura sprawiła jej wielką
przyjemność. Z lekkim poczuciem winy dała tę książkę do przeczytania swoim synom..
Później pożyczyłam jej Zamek Apollinari.

Zdałam sobie sprawę, że przez te wszystkie lata zupełnie niewłaściwie ją oceniałam.

Była mniej więcej w moim obecnym wieku, kiedy wychodziła za mojego ojca. Czy ja
potrafiłabym lepiej postępować z nieznośną dziesięcioletnią dziewczynką?
Rozmawiałyśmy na różne tematy, jak to zwykle robią kobiety. Poprosiłam ją o radę w
sprawie prowadzenia dużego domu.
— W Edynburgu miałam tylko dwa pokoje — zwierzyłam się jej. — Wkrótce zostanę
panią Ainderby Hall i w ogóle nie wiem, jak dam sobie tam radę. Byłabym bardzo
wdzięczna, gdyby mnie pani zechciała tego nauczyć, dopóki tu jestem.
Cóż ponadto? Zdrowie Richarda uległo znacznej poprawie, stał się też bardziej pewny
siebie i towarzyski. Nikt w Tranters Court nie uważał go za opóźnionego w rozwoju. Robił
też postępy w nauce. Miejscowy wikary codziennie udzielał mu lekcji. Wydawało mi się,
że Richard jest wreszcie szczęśliwy.
Dostałam list od Noela, z którego wynikało, że plantację Bonne Chance będzie można
sprzedać dopiero po upływie paru lat. Pan don Santos, zarządca, został zwolniony. Na
jego miejsce Noel znalazł sympatycznego młodego ewangelika. „W panujących tu
warunkach staram się robić, co mogę” — pisał Noel. „Wiem, że pan Gui zastosuje się do
jego życzenia i będzie traktował tych biedaków możliwie jak najlepiej, chociaż nie da się
nic więcej zrobić w ramach tego niegodziwego systemu. To jest okropne, Emilio. Wstydzę
się patrzeć tym ludziom w oczy. Ale jestem tutaj osamotniony w swoich poglądach.
Zmiany muszą być przeprowadzone w Anglii”.

Odpisałam mu, nie szczędząc słów zachęty. Odczułam ulgę, że nasze poglądy były

teraz zgodne. Noel wysłał panu Robinsonowi kilka artykułów, napisanych prostym,
żołnierskim językiem, które wniosły wkład do dyskusji na rzecz zniesienia niewolnictwa.
Byłam z niego dumna. Bardzo za nim tęskniłam, czemu dawałam wyraz w
korespondencji. Listy Noela były na poły listami miłosnymi i sprawozdaniem z jego
działalności w Bonne Chance. Ozdabiał je śmiesznymi rysuneczkami, na których
przedstawiał siebie w komicznych sytuacjach — na przykład kiedy wpadał do kanału.
Listy do Richarda pisał drukowanymi literami, aby synek mógł je łatwo przeczytać.
Richard trzymał je w nocy pod poduszką, ja czasami też tak robiłam.
Noel i pan Bagnigge powrócili szczęśliwie we wrześniu.

141

Nigdy nie zapomnę tej chwili, kiedy Noel wysiadł z powozu,
zdrowy i opalony, prawie nie kulejąc. Richard zbiegł z ganku i Noel chwycił go w objęcia.
Potem postawił go na ziemi i podał mi rękę.
To był Tranters Court, a my byliśmy damą i dżentelmenem. Nie mogliśmy pocałować się
przy wszystkich. Mój ojciec byłby przerażony takim niestosownym zachowaniem. Mnie
wystarczył widok oczu Noela — tak intensywnie niebieskich w opalonej twarzy — i
dźwięk jego głosu.., przynajmniej przez najbliższą godzinę.
Dwadzieścia cztery godziny później miałam już tego dość. Padał rzęsisty deszcz, więc
nie mogliśmy schować się w parku. Postanowiłam przypuścić szturm do macochy.
— Pani Daniels - powiedziałam stanowczym tonem — jeśli nie ułatwi mi pani sam na
sam z Noelem, to zrobię coś tak okropnego, że ojciec już nigdy się do mnie nie odezwie!
— Pułkownik już panią uprzedził. — Roześmiała się. — Po obiedzie wyślę panią do
oranżerii po nożyczki. Przypuszczam, że znajdzie tam pani jeszcze kogoś.
— Dziękuję — powiedziałam z prawdziwą wdzięcznością.
Pod koniec września wzięliśmy cichy ślub. Kochałam Noela, ale starałam się nie myśleć
o intymnej stronie małżeństwa. Stephen nie był zbyt żarliwy i narzekał, że mu fizycznie
nie odpowiadam. Wstydziłam się i czułam się pokrzywdzona. Obawiałam się, że będę
doznawać podobnych uczuć, może tylko nie będę miała poczucia krzywdy. Zupełnie
czym innym były nasze pocałunki i pieszczoty, które wymienialiśmy, kiedy udało nam się
tylko wymknąć spod niedbałego nadzoru pani Daniels — przynajmniej byłam wtedy
ubrana — a łóżko to była całkiem inna sprawa.
Nasz miesiąc miodowy był dla mnie objawieniem.
— Nie wiedziałam, że coś takiego jest możliwe — powiedziałam do Noela podczas
naszej pierwszej wspólnej nocy. — Czy jesteś pewien, że to jest dozwolone?
— Sprawiło ci to przyjemność, prawda? — Noel roześmiał się.
— Sam wiesz, że tak.
Leżałam w objęciach Noela, upajając się tą niespodziewaną rozkoszą, intensywnością
uczuć i nieoczekiwaną reakcją własnego ciała.
Ale dość o tym. Reszta to sprawa moja i Noela. Po miesiącu miodowym, kiedy
osiedliśmy wraz z Richardem w Ainderby Hall, przypomniałam Noelowi o moich
poronieniach i stwierdziłam ze smutkiem, że pewnie nie będę mogła dać mu dzieci.
Jedyną ulgę sprawiała mi myśl, że Noel ma już

syna i dziedzica. Jednak, ku mojemu zdumieniu, po pięciu latach małżeństwa, kiedy już

pogrzebałam wszelką nadzieję, urodziła się nam córeczka, Catherine, nazwana imieniem
pani Beresford, a po dwóch latach Emilia, zwana Emmą w odróżnieniu od matki. Są one
ukochanymi córeczkami Noela. Mamy pulchną, miłą szkocką niańkę, która śpiewa im
celtyckie kołysanki i opowiada o leśnych duszkach.
Richard miał czternaście lat, kiedy urodziła się Catherine. Nie był już dzieckiem, ale nie
był też dorosłym mężczyzną. Bałam się, że będzie czuł się odsunięty na drugi plan, tak
jak ja, kiedy urodzili się moi przyrodni bracia. Niepotrzebnie się jednak martwiłam.
Powiedział, że jest bardzo zadowolony, że ma małe siostrzyczki, bo przy nich czuje się
dorosły. Nosił je na plecach, tak jak Noel nosił mnie, kiedy byłam dzieckiem. Poprosił też

142

Abla, aby odnowił dla dziewczynek jego starego konia na biegunach.
Tajemnica Drakensburgów ukazała się drukiem w drugim roku mojego małżeństwa.
Książka ta przełamywała dawne stereotypy. Pozwoliłam Erminii zakochać się w sir
Godfreyu, zanim jeszcze była pewna jego uczuć, i wyrażać swój afekt w bardziej
zdecydowany sposób. Książka miała wielkie powodzenie i była wielokrotnie wznawiana.
Zdania krytyki były podzielone. W niektórych recenzjach pisano w tym stylu:
„Trudno nam się pogodzić z brakiem dziewiczej skromności u Erminii FitzUrse, ale mamy
nadzieję, że pan Miller uzna za stosowne powrócić do dawnego typu prawdziwie
angielskich bohaterek, które do tej pory tak udatnie przedstawiał”.
W 1817 roku Noel sprzedał Bonne Chance nowemu zarządcy, panu Gulowi, który okazał
się dobrym i sprawiedliwym człowiekiem, a właśnie otrzymał spadek. Produkcja cukru
była niesłychanie zyskownym przedsięwzięciem, ale przy tak kosztownych inwestycjach
Noel ledwie wyszedł na swoje. Oboje odczuliśmy ulgę, mogąc pozbyć się plantacji.
Moją ostatnią powieścią był Książe

Zamanga. Napisałam ją zainspirowana dziennikiem,

który Noel pisał dla mnie podczas swojego pobytu w Demerara. Spotkał tam pannę
Marię Dayies, córkę plantatora, która namalowała kilka akwarelek, żebym mogła
zobaczyć, jak wygląda plantacja. Ta książka była moim apelem o zniesienie
niewolnictwa.
Pisałam o afrykańskim księciu, który został sprzedany jako niewolnik do Essequibo (taką
nazwę nosiła jedna z rzek w Demerara). Początkowo chciałam, aby zakochał się z
wzajemnością w siostrzenicy właściciela plantacji, Marianie, ale pan Robinson
powiedział, że wywołałoby to oburzenie wśród czytelników.
Musiałam to zmienić. Wprowadziłam jednak kilka wzruszających scen, które się
rozegrały pomiędzy księciem a Marianą. Było dla mnie rzeczą oczywistą nawet jeśli moi
czytelnicy mieliby się z tym nie zgodzić, że Mariana wolałaby afrykańskiego księcia od
porządnego, lecz nudnego przyrodnika, któremu w końcu oddała rękę.
Spośród moich wszystkich powieści ta książka zyskała największe uznanie Noela. Mówił,
że doskonałe oddałam w niej gorący, wilgotny klimat Demerara. Th6aczyłam mu, że
mogłam to zrobić dzięki wiadomościom czerpanym z jego listów i dziennika oraz naszym
rozmowom. Jednak największą pomocą była dla mnie jego miłość i oparcie, jakie w nim
znajdowałam. Tak więc jest to nasza wspólna książka.
Jednak ta powieść nie odniosła sukcesu. Książę

Zamanga był więc ostatnim romansem

Daniela Millera. Gusty czytelników bardzo się zmieniły, a ja nie miałam ochoty pisać
powieści z wyższych sfer, które stawały się modne. Poza tym nie musiałam już szukać
ucieczki od rzeczywistości.
Zaczęłam pisać artykuły na rzecz zniesienia niewolnictwa i prowadzić szeroką
korespondencję na ten temat. Jeszcze nie osiągnęliśmy zwycięstwa, ale wierzymy, że
wkrótce to nastąpi.
Zabrałam się też do pisania opowiadań dla moich dzieci, prawdziwych opowiadań, w
których występują niegrzeczne dziewczynki i nikt nie prawi im morałów. Mój wydawca nie
chce nawet o tym słyszeć. Mówi, że czytelnicy wymagają, aby książki dla dzieci miały
umoralniający charakter. Ja osobiście uważam, że najlepszym miejscem dla
umoralniających książeczek jest kosz na śmieci. Cathy i Emma całkowicie się ze mną

143

zgadzają — bardzo lubią moje opowiadania. Muszą one tymczasem zostać w rękopisie.
Może jeszcze przyjdzie na nie czas.

144

145