Układ stomatognatyczny
V. Działy stomatologii zachowawczej  kariologia (klasyfikacje
ubytków próchnicowych i diagnostyka próchnicy)
dr hab.n.med. Marta Tanasiewicz
Katedra Stomatologii Zachowawczej z EndodoncjÄ…,
ÅšlÄ…ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Próchnica
ZewnÄ…trzopochodna choroba infekcyjna prowadzÄ…ca
do denmeralizacji twardych tkanek zęba
i póz
niejszego proteolitycznego rozpadu tkanek
miękkich wywołana przez bakterie, węglowodany
ulegające fermentacji, której sprzyja podatność
(wrażliwość) zęba oraz czas działania czynników
patogennych.
Proces ten rozwinie siÄ™ jednak tylko wtedy, kiedy zaistniejÄ…
warunki równoczesnego współdziałania ze sobą wszystkich
wymienionych czynników. Powoduje to w pierwszym
odwracalnym etapie odwapnienie tkanek, a następnie w
nieodwracalnym rozpad zawartych w nich substancji
organicznych.
Diagnoza jest  sztuką lub czynnością identyfikowania
choroby na podstawie jej oznak i objawów .
oð Rozpoznanie próchnicy jest procesem rozumowym,
który integruje informacje uzyskane przez kliniczne
badanie zębów, zastosowanie środków pomocniczych w
diagnozie próchnicy, rozmowę z pacjentem i wiedzę
biologicznÄ….
oð Ocena indywidualnego ryzyka próchnicy (Caries Risk
Assesment, Kidd):
- wykształcenie i świadomość społeczna,
- ogólny stan zdrowia,
- nawyki żywieniowe,
- fluoryzacja i higiena jamy ustnej,
- ślina,
- objawy kliniczne.
Stomatologia minimalnie interwencyjna (minimalnie
inwazyjna)
Filozofia profesjonalnej opieki stomatologicznej,
która obejmuje, wczesne wykrycie (czułe i swoiste metody
diagnostyczne) oraz możliwie szybką interwencję na
poziomie mikro, oraz minimalnie inwazyjne,
Å‚agodniejsze dla pacjenta leczenie, polegajÄ…ce
na naprawie nieodwracalnych już, spowodowanych chorobą
próchnicową uszkodzeń.
Zmodyfikowana definicja próchnicy
Dzięki takiemu podejściu można dokonać przekształcenia
definicji próchnicy i potraktować ją jako:
dynamiczny, odwracalny proces, na który składają się
naprzemiennie przebiegajÄ…ce cykle demineralizacji i
remineralizacji, w których zależnie od mikrośrodowiska
(rejon styku szkliwo/płytka/ślina) substancje mineralne są
tracone lub pozyskiwane.
DEMINERALIZACJA - KARIOSTAZA - REMINERALIZACJA
Czynniki wpływające na stabilność struktury szkliwa
oð pH. DÅ‚ugotrwale utrzymujÄ…cy siÄ™ spadek pH poniżej 5,5
powoduje rozpuszczenie hydroksyapatytów  a poprzez ich
utratę wzrost porowatości i powstanie początkowej
zmiany próchnicowej.Gdy pH rośnie przeważa
remineralizacja.
oð koncentracja substancji mineralnych tj. Ca, P, F przy
powierzchni szkliwa, w płynie płytki nazębnej oraz w
otaczającej ślinie.
oð W cyklach demineralizacji i remineralizacji istotnÄ… rolÄ™
odgrywają fluorki, gdyż powodują wzrost wchłaniania
jonów wapnia i fosforanowych i tworzą fluoroapatyt, który
ulega rozpuszczaniu przy niższym pH 4,5.
DEMINERALIZACJA -KARIOSTAZA -REMINERALIZACJA
Początkowa zmiana próchnicowa (caries incipiens,
macula cariosa, early caries lesion, spot lesion).
oð PoczÄ…tkowo zmiany próchnicowe sÄ… dostrzegalne
jedynie na poziomie ultrastrukturalnym, ale w miarÄ™ ich
progresji stajÄ… siÄ™ dostrzegalne klinicznie w postaci
białej lub brunatnej plamy.
oð Dalsza progresja zmiany powoduje rozwój choroby i
nieodwracalną utratę twardych tkanek zęba z dalszymi
konsekwencjami dla miazgi i tkanek
okołowierzchołkowych.
Początkowa zmiana próchnicowa (caries incipiens,
macula cariosa, early caries lesion, spot lesion).
Warstwy wczesnej zmiany próchnicowej na poziomie
ultrastrukturalnym i % określony stopień demineralizacji:
oð powierzchowna (1-2%),
oð centralna (4- 25%),
oð ciemna (2-4%),
oð przez
roczysta (1-2%).
Początkowa zmiana próchnicowa (caries incipiens,
macula cariosa, early caries lesion, spot lesion).
Mikroradiogram szlifu ogniska
próchnicowego w szkliwie.
1. Warstwa powierzchowna
2. Warstwa centralna
Wczesne rozpoznanie =możliwość pełnej remineralizacji
Zatrzymanie procesu próchnicowego na drodze remineralizacji
polega na całkowitym lub częściowym  wygojeniu się szkliwa
poprzez ponowne wbudowanie substancji mineralnych, przede
wszystkim wapniowych i fosforanowych, w zdemineralizowane
struktury tkanki.
Warunki powodzenia zabiegu remineralizacji:
oð skÅ‚adniki Å›liny, w szczególnoÅ›ci zawartość Ca, P, F,
oð odpowiednie nawyki dietetyczne, higienizacyjne
oð miejscowy dowóz zwiÄ…zków fluoru.
Biologiczne podejście do wczesnej zmiany próchnicowej
Wczesne rozpoznanie zaburzenia i zmiana środowiska jamy
ustnej w celu zminimalizowania demineralizacji poprzez
edukację pacjenta odnośnie:
qð zmniejszenia czÄ™stotliwoÅ›ci spożywania wÄ™glowodanów,
qð skutecznego usuwania pÅ‚ytki,
qð optymalnej stymulacji wydzielania Å›liny,
qð stosowania Å›rodków redukujÄ…cych odkÅ‚adanie pÅ‚ytki i
działających bakteriobójczo (preparaty zawierające
chlorheksydynÄ™),
qð zwiÄ™kszonej miejscowej aplikacji preparatów
fluorkowych.
Kiedy ingerencja  wiertłem ?
oð Zatem wg zasad stomatologii minimalnie inwazyjnej
opracowanie i wypełnienia wskazane są dopiero wtedy
gdy zmiana przekracza środkową 1/3 część zębiny.
oð Zastosowanie kontroli infekcji i rozbudowanej
profilaktyki zamiast interwencji w przypadku mniej
zaawansowanych zmian może spowodować
zahamowanie procesu próchnicowego i remineralizcję.
Nowa klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta
i Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa
Miejsce 1 - anatomiczne zagłębienia i bruzdy zębów
bocznych, otwory ślepe zębów siecznych, bruzdy na
powierzchniach policzkowych i podniebiennych zębów
trzonowych.
Miejsce 2  Ubytki zlokalizowane
na powierzchniach
stycznych wszystkich zębów.
Miejsce 3  zmiany próchnicowe
zlokalizowane
na powierzchni korony i/lub korzeni
w obszarze przyszyjkowym
wszystkich zębów.
Nowa klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta
i Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa
Miejsce 1 - anatomiczne zagłębienia i bruzdy zębów
bocznych, otwory ślepe zębów siecznych, bruzdy na
powierzchniach policzkowych i podniebiennych zębów
trzonowych.
oð Miejsce/Stadium 1.1
Nieprzezierność lub podpowierzchniowe przebarwienie obserwowane
bez uprzedniego osuszania szkliwa. RTG skrzydłowo-zgryzowe
ujawnia przepuszczalność na promieniowanie poza połączeniem
szkliwo-zębinowym nieprzekraczające 1/3 zewnętrznej części
zębiny.
oð Leczenie  punktowy dostÄ™p do zmiany, materiaÅ‚
adhezyjny, cement szkło-jonomerowy.
Nowa klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta
i Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa
Miejsce 1 - anatomiczne zagłębienia i bruzdy zębów
bocznych, otwory ślepe zębów siecznych, bruzdy na
powierzchniach policzkowych i podniebiennych zębów
trzonowych.
Miejsce/Stadium 1.2
oð OdÅ‚amanie szkliwa i/lub nieprzezierność albo podpowierzchniowe
szare przebarwienie spowodowane występowaniem od szkliwem
rozmiękłej zębiny. Na RTG skrzydłowo-zgryzowym obserwuje się
przepuszczalność na promieniowanie poza połączeniem
szkliwno-zębinowym obejmującą 1/3 zewnętrznej części zębiny.
oð Leczenie - opracowanie pod wypeÅ‚nienie adhezyjne,
zakres wypełnienia determinowany jest przez zasięg
próchnicy.
Nowa klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta
i Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa
Miejsce 1 - anatomiczne zagłębienia i bruzdy zębów
bocznych, otwory ślepe zębów siecznych, bruzdy na
powierzchniach policzkowych i podniebiennych zębów
trzonowych.
Miejsce/Stadium 1.3
oð Widoczny ubytek szkliwa i podpowierzchniowe szare,
nieprzezierne przebarwienie na skutek bocznego szerzenia siÄ™
procesu próchnicowego w obrębie zębiny pod połaczniem
szkliwno-zębinowym. Na RTG skrzydłowo-zgryzowym uwidacznia
się przepuszczalność na promieniowanie, zlokalizowana bocznie
pod połączeniem szkliwno-zębinowym i przekraczająca 1/3
zewnętrznej części zębiny.
oð Leczenie - opracowanie pod wypeÅ‚nienie adhezyjne
charakteryzujące się znaczną odpornością na ścieranie.
Nowa klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta
i Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa
Miejsce 1 - anatomiczne zagłębienia i bruzdy zębów
bocznych, otwory ślepe zębów siecznych, bruzdy na
powierzchniach policzkowych i podniebiennych zębów
trzonowych.
Miejsce/Stadium 1.4
oð Duży ubytek szkliwa uwidaczniajÄ…cy przebarwionÄ… próchnicowÄ…
zębinę pokrytą płytką bakteryjną i resztkami pożywienia.
RTG skrzydłowo-zgryzowe służy do oceny zasięgu zmiany w
odniesieniu do komory miazgi.
oð Leczenie  odbudowa wkÅ‚adem kompozytowym lub
ceramicznym.
Klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta i
Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa, klasyfikacja ubytków próchnicowych wg Black a
Klasyfikacja wg Mount i Hume a może być stosowana zamiennie ze
znanÄ… i powszechnie wykorzystywanÄ… klasyfikacjÄ… wg Black a.
Klasa I wg Black a  ubytki w zagłębieniach anatomicznych i
bruzdach
Klasa II wg Black a  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ na powierzchniach
stycznych zębów trzonowych i przedtrzonowych
Klasa III wg Black a  ubytki na powierzchniach stycznych zębów
siecznych bez naruszenia brzegu siecznego
Klasa IV wg Black a  ubytki na powierzchniach stycznych zębów
siecznych z naruszeniem brzegu siecznego
Klasa V wg Black a  ubytki na wysokości 1/3 powyżej brzegu
dziąsłowego tzw. przyszyjkowe
Klasa VI wg Black a  ubytki rozpoczynajÄ…ce siÄ™ na brzegach
siecznych i szczytach guzków
Klasyfikacji ubytków próchnicowych wg Mounta i
Hume a, zmodyfikowanej przez Lasfarguesa, Kaleka i
Luisa, klasyfikacja ubytków próchnicowych wg Black a
Należy podkreślić, że mimo iż klasyfikacja wg Blacka nie dostarcza
bezpośrednio informacji na temat zasięgu ubytku próchnicowego
(głębokości), to łatwo można uzupełnić rozpoznanie o wiadomości o
zasięgu próchnicy/głębokości ubytku poprzez zastosowanie
skali D0-D3.
D0 próchnica początkowa (caries incipiens)
D1 próchnica powierzchowna (caries superficialis)
D2 próchnica średnia (caries media)
D3 próchnica głęboka (caries profunda) prosta/powikłana
Klasyfikacja ubytków próchnicowych w obrębie części
korzeniowej zęba wg Billingsa
Klasyfikacja wg Black a nie obejmuje ubytków zlokalizowanych w obrębie
części korzeniowej zębów (próchnica cementu korzeniowego, może jednak być
uzupełniona przez klasyfikację Billingsa (1985)
Próchnica korzeni: ząb 33  stopień III,
Stan po leczeniu zachowawczym
ząb 31 i 41  stopień I, ząb 43  stopień II
Klasyfikacja ubytków próchnicowych w obrębie części
korzeniowej zęba wg Billings a
Klasyfikacja wg Black a nie obejmuje ubytków zlokalizowanych w obrębie
części korzeniowej zębów (próchnica cementu korzeniowego, może jednak być
uzupełniona przez klasyfikację Billings a (1985)
Próchnica korzeni w zębach 16 i 17, stopień
Stan po leczeniu zachowawczym
III, przed leczeniem
Klasyfikacja ubytków próchnicowych w obrębie części
korzeniowej zęba wg Billingsa
Klasyfikacja wg Black a nie obejmuje ubytków zlokalizowanych w obrębie
części korzeniowej zębów (próchnica cementu korzeniowego, może jednak być
uzupełniona przez klasyfikację Billingsa (1985)
Stan po leczeniu zachowawczym materiałem
Próchnica korzeni w zębie 26, stopień IV i II,
szkło-jonomerowym
przed leczeniem
Klasyfikacja ubytków próchnicowych w
obrębie części korzeniowej zęba wg Billingsa
Próchnica korzenia najczęściej rozpoczyna się w miejscu połączenia
szkliwno-cementowego.
Demineralizacja cementu korzeniowego następuje szybciej niż w szkliwie, bo już przy pH
płytki nazębnej 6 6,5.
Powierzchnia korzenia zawiera ponadto mniej fluorków niż powierzchowna warstwa
szkliwa dłużej eksponowana na działania fluorków. Ze względu na te uwarunkowania,
Sprzyjające powstawaniu procesu próchnicowego, eliminacja czynników ryzyka odgrywa
znaczącą rolę. Staje się to możliwe dzięki utrzymaniu higieny jamy ustnej na właściwym
poziomie. Wwiekustarszym jest to szczególnie trudne, często ze względu na ograniczoną
sprawność fizyczną i zmniejszenie motywacji do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych.
W stadium zaawansowanym próchnicy korzeniapoza opracowaniem ubytku, jego
wypełnieniem, zaleca się profesjonalne oczyszczanie zębów, zintensyfikowanie profilaktyki
fluorkowej, a także użycie roztworów zawierających środki hamujące odkładanie płytki
bakteryjnej, np. płukanek chlorheksydynowych.
Uważa się, że najbardziej odpowiednim materiałemwypełniającym ubytki cementu
korzeniowego jest cement szkło-jonomerowy, gdyż uwalniane z niego związki fluoru mogą
sprzyjać procesom remineralizacji na powierzchni korzeni zębów.
Kierunki unowocześniania metod diagnostycznych:
oð - udoskonalenie rentgenodiagnostyki poprzez
wprowadzenie radiografii cyfrowej,
oð - zastÄ…pienie transiluminacji klasycznej transiluminacjÄ…
cyfrowÄ…,
oð - wykorzystanie zjawiska fluorescencji tkanek,
oð - modyfikacjÄ™ urzÄ…dzeÅ„ mierzÄ…cych przewodnictwo
elektryczne.
Zasady, które warto stosować przed przystąpieniem
do rozpoznania:
oð PÅ‚ytka bakteryjna - aby dostrzec zmianÄ™ próchnicowÄ…
należy usunąć płytkę bakteryjną, która ją powoduje lub
spowodowała, ponieważ kamufluje zmianę. Obecność
płytki związana jest jednocześnie z aktywnością zmiany.
Zatem sensowne jest stwierdzenie obecności płytki,
usunięcie jej z jednoczesnym przeprowadzeniem
diagnozy próchnicy.
Zasady, które warto stosować przed przystąpieniem
do rozpoznania:
oð Osuszanie  zmiana w postaci biaÅ‚ej plamy jest
najwcześniej dostrzegalną kliniczna oznaką
demineralizacji i dostrzegalna jest po dokładnym
osuszeniu gdy penetruje na głębokość połowy grubości
warstwy szkliwa. Biała lub brunatna plama widoczna
wyraz
nie bez osuszenia penetruje całą grubość warstwy
szkliwa. Kolor zmiany jest wynikiem wzrostu porowatości
szkliwa, który zmienia rozproszenie światła
(współczynnik refrakcji).
Zależność taką opisał po raz pierwszy Black w 1908 roku.
Zasady, które warto stosować przed przystąpieniem
do rozpoznania:
qðPowiÄ™kszenie
qðUżycie zgÅ‚Ä™bnika - stosowany delikatnie jest niezbÄ™dnym
narzędziem prawidłowej diagnozy.
Cechy skutecznej metody diagnostycznej
oð czuÅ‚ość  wykrycie wszystkich cech choroby (maÅ‚o
wyników fałszywie ujemnych),
oð swoistość  wykrycie wszystkich cech zdrowia (maÅ‚o
wyników fałszywie dodatnich),
oð wiarygodność  test może być wielokrotnie stosowany z
takim samym wynikiem,
oð prawomocność  potwierdza, że zastosowany test
mierzy dokładnie to czego oczekujemy; przekonujący
test odzwierciedla stan choroby.
Transiluminacja (diafanoskopia)
oð Å›wiatÅ‚owody w lamp polimeryzacyjnych
oð transiluminatory stomatologiczne (np. Nova
Ommilite/Demetron)
Transiluminacja (diafanoskopia)
Światło przechodząc przez zdrowe tkanki daje ich równy,
jasny zarys. Każda zmiana w tkankach lub bliskim otoczeniu
powoduje zaburzenie przewodzenia światła, co ujawnia się w
postaci cienia o różnym kształcie i wielkości.
Cień w kształcie prostokąta
to próchnica I stopnia,
trójkąta - II stopnia,
trapezu III stopnia.
Kamera wewnÄ…trzustna
oð NarzÄ™dzie pomocnicze wykorzystywane w
diagnozowaniu wczesnych zmian próchnicowych
szczególnie w bruzdach na poziomie próchnicy
poczÄ…tkowej i powierzchownej. Pozwala ponadto na
tworzenie dokumentacji fotograficznej obejmujÄ…cej
rejestrację stanu początkowego, stanów podlegających
obserwacji.
Wykrywanie demineralizacji poprzez pomiar
natężenia fluorescencji
oð Badanie natężenia fluorescencji wzbudzanej Å›wiatÅ‚em
widzialnym o znacznym natężeniu - Vista Proof
qð Badanie natężenia fluorescencji wzbudzanej
promieniowaniem laserowym - DIAGNOdent
Fluorescencja to zjawisko emitowania światła własnego,
wywołane pochłonięciem przez ciało kwantu
promieniowania elektromagnetycznego. Promieniowanie
emitowane w wyniku fluorescencji nie zachowuje
polaryzacji ani kierunkowości światła padającego.
Badanie natężenia fluorescencji wzbudzanej światłem
widzialnym o znacznym natężeniu - Vista Proof
Badanie natężenia fluorescencji wzbudzanej światłem
widzialnym o znacznym natężeniu - Vista Proof
Fluorescencja w zakresie podczerwieni  porfiryny bakterii
próchnicotwórczych
Wykrywanie demineralizacji poprzez pomiar
natężenia fluorescencji wzbudzanej promieniowaniem
laserowym - DIAGNOdent
qð WiÄ…zka Å›wiatÅ‚a laserowego (dÅ‚ugość fali 655nm), która jest
absorbowana przez organiczne i nieorganiczne składniki szkliwa i
zębiny. Część światła jest reemitowana w postaci fluorescencji w
podczerwieni. Fluorescencja ta ulega zmianom w wyniku zaburzeń
mineralizacji tkanek zęba, przez co może być analizowana i
obrazowana w postaci wartości liczbowej (od 0 do 99)
qð Dwa rodzaje sond: A - stożkowa do bruzd i B - pÅ‚aska do
powierzchni gładkich
Wykrywanie deminealizacji poprzez pomiar natężenia
fluorescencji wzbudzanej promieniowaniem
laserowym
qð Indywidualne kalibrowanie (porcelanowy wzorzec) aparatu
oraz uwzględnienie własności osobniczych zębów pacjenta.
Wartość progowa pomiędzy próchnicą ograniczoną do szkliwa a
próchnicą w zębinie określono na około 18 w warunkach wilgotnych
i 21 po osuszeniu powierzchni badanej.
qð W trakcie pracy z urzÄ…dzeniem DIAGNOdent zaleca siÄ™
utrzymywanie temperatury w zakresie zbliżonym do 22ºC
(wyłączona lampa unitu stomatologicznego) i jest wrażliwy na
złogi, zanieczyszczenia i przebarwienia pochodzenia
niepróchnicowego mogące w znacznym stopniu zmieniać odczyt
aparatu.
Rentgenodiagnostyka konwencjonalna 
promieniowanie jonizujÄ…ce
Aparat RTG
Wywoływarka
Odczynniki
BÅ‚ony rtg
Akcesoria
Rentgenodiagnostyka konwencjonalna
oð Pantomogram
oð Projekcja pozioma
oð Projekcja skrzydÅ‚owo-zgryzowa
Kryteria obecności ubytku próchnicowego na ujęciu
rentgenowskim:
oð ogniska przejaÅ›nienia o wyraz
nie ostrym, okrągłym obrysie
sięgające do granicy szkliwno-zębinowej, bez jej
przekraczania, które rozpoznawane są jako próchnica
szkliwa,
oð obrazy przejaÅ›nieÅ„ w obrÄ™bie szkliwa i zÄ™biny, majÄ…ce
wyraz
nie ciemniejszy odcień szarości niż zdrowa zębina i
inne nie posiadajÄ…ce wyraz
nej ostrej granicy. PrzybierajÄ…
one zwykle kształt półkoli przechodzących w zębinę
podstawą skierowanych do szkliwa. Jest to próchnica
szkliwa i zębiny.
Korzyści wynikające z wykonywania zdjęć
skrzydłowo-zgryzowych
oð możliwość oceny powierzchni niedostÄ™pnych w
konwencjonalnym badaniu klinicznym,
oð możliwość okreÅ›lenia gÅ‚Ä™bokoÅ›ci zmiany na powierzchni
stycznej i jej stosunku do miazgi,
oð możliwość zapisania w pliki i powtórzenia badanie
(subtrakcja)
oð Statut zÄ™bowy  5 lub 6 ujęć x 1,6 miliSivertów !
Wady techniczne konwencjonalnej rentgenodiagnostyki
qðCzas potrzebny na wykonanie zdjÄ™cia
qðKonieczność angażowania jednej osoby do procesu
wywoływania zdjęć
qðKonieczność zapewnienia odpowiedniej konserwacji
wywoływarki
qðKonieczność zdawania odczynników specjalistycznym
firmom utylizujÄ…cym odpady
qðKÅ‚opotliwa i niepewna archiwizacja zdjęć
qðKonieczność używania negatoskopu do przeglÄ…dania zdjęć
qðBrak możliwoÅ›ci jakiejkolwiek póz
niejszej obróbki obrazu
WewnÄ…trzustna radiografia cyfrowa
1987, Pomysł połączenia elementów kamery
video i materiału czułego na promieniowanie X
powstał we Francji (Mouyen, Trophy
Radiologie, radiowizjografia). Był to czujnik
CCD przykryty warstwÄ… scyntylatora.
Początkowo urządzenie nie było
skomputeryzowane.Wraz z rozwojem
komputerów osobistych, radiografię cyfrową
wyposażono w dodatkowe funkcje
archiwizacyjne, filtry itp.
WewnÄ…trzustna radiografia cyfrowa
qð 90% redukcja dawki promieniowania,
qð skrócenie czasu ekspozycji,
qð dynamiczny obraz, którego jakość można zmieniać, stosujÄ…c
odpowiednie funkcje programu komputerowego:
- funkcja pseudokoloru,
- powiększenia i zmniejszania,
- pomiaru gęstości z wykorzystaniem liniowego współczynnika
osłabienia promieniowania rentgenowskiego w jednostkach
Hausfielda - radiodensytometria,
- wzmocnienie brzeżne,
- obrazowanie subtrakcyjne),
- archiwizacja.
Metoda wykorzystująca opór prądu elektrycznego
(Electronical Caries Meter, Electronical Caries Monitor),
qðPrÄ…d zmienny o staÅ‚ej, okreÅ›lonej czÄ™stotliwoÅ›ci przepÅ‚ywajÄ…cy
przez tkanki dzięki sieci dyfuzyjnej utworzonej przez substancję
organiczną i wodę w przestrzeniach międzypryzmatycznych.
Przewodnictwo wzrasta, a opór spada wraz ze wzrostem
demineralizacji, gdy dochodzi do zmniejszenia zawartości
substancji mineralnych. (Opór w zdrowym szkliwie 2,6-20M&!, w
szkliwie objętym procesem próchnicowym od 0 do 4,4 M&!.)
ECM  Wady i niedogodności metody
oð Konieczność pracy w staÅ‚ych warunkach wilgotnoÅ›ci i
temperatury
oð StaÅ‚ość Å›rodowiska pomiarowego (żel, suszarki)
oð WypeÅ‚nienia amalgamatowe, stopy metali
Dziękuję za uwagę
Zapowiedz
: materiały stosowane w odtwarzaniu tkanek
uszkodzonych procesem próchnicowym