Lekcja 3 – 29.09.2012

Dział: LITOSFERA
Temat: Podział dziejów Ziemi. Procesy endogeniczne.

1.Podział dziejów Ziemi.
2.Budowa wnętrza Ziemi.
3.Podział skał.
4.Procesy endogeniczne.

1. Podział dziejów Ziemi (atlas str.2)
a. główne wydarzenia,
b. wydarzenia geologiczne w Polsce i surowce mineralne (mapa geologiczna Polski -atlas str 43)

2.Budowa wnętrza Ziemi:
I. Skorupa ziemska do~80 km:
a. warstwa granitowa – sial – 2,7 g/cm

3

,

b. warstwa bazaltowa – sima – 3,3 g/cm

3,

warstwa nieciągłości MOHO
II. Płaszcz ziemski do ~2900 km:
a. płaszcz zawnętrzny – crofesima, (astenosfera),
b. płaszcz wewnętrzny – nifesima.
III. Jądro ziemskie – nife,
a. zewnętrzne – płynne, 6-10 g/cm

3

,

b. wewnętrze – stałe ~ 14 g/cm

3

.

3.Podział skał.

a.

skała

– zbiór minerałów powstały w sposób naturalny,

minerał

– składnik skorupy ziemskiej o określonej budowie chemicznej i stałych cechach

fizycznych
b. podział skał:
* magmowe,
* osadowe -

sedymentacja, diageneza

* przeobrażone

4. Procesy endogeniczne.
a. podział procesów kształtujących powierzchnię Ziemi:

* wewnętrzne (endogeniczne) pochodzące z wnętrza Ziemi, powodujące zróżnicowanie

powierzchni

*

zewnętrzne (egzogeniczne) dążące do zrównana powierzchni

Procesy wewnętrzne:

b. teoria tektoniki płyt (strefa subdukcji, strefa ryftowa)

c. zjawisko trzęsień ziemi:

* hipocentrum, epicentrum,

* rodzaje trzęsień ziemi,
* skala Richtera,
* rozmieszczenie trzęsień ziemi (

asejsmiczne,sejsmiczne,pensejsmiczne

),

* skutki trzęsień ziemi.

d. zjawiska wulkaniczne:

*

magma, lawa

* typy wulkanów (

efuzywne, eksplozywne, stratowulkany

),

* budowa wulkanu,

http://www.geografia.lo4.poznan.pl/opracowania/temat%206a.pdf

* produkty wybuchu wulkanu,
* skutkami

pozytywne:

•

powstawanie nowych obszarów lądowych (zwłaszcza wysp np.: Islandia, Hawaje, Wyspy Kanaryjskie)

•

powstawanie skał i minerałów użytecznych dla człowieka np.: bazalt, siarka.

•

tereny atrakcyjne turystycznie

•

ż

yzne gleby powulkaniczne.

•

ź

ródła termalne i wody mineralne, wykorzystywane do celów leczniczych, spożywczych i

energetycznych (40% energii elektrycznej Islandii pochodzi z elektrowni geotermalnych) ,

•

gejzery - gorące, cyklicznie wyrzucające parę i wodę źródła związane z wulkanizmem są także wielką
atrakcją turystyczną (Islandia, Parku Narodowym Yellowstone w USA,na Wyspie Północnej w Nowej
Zelandii, na Kamczatce w Rosji,w El Tatio w północnym Chile, na Alasce, w Japonii itd.)

e

. zawiska plutoniczne (lakoli, żyły pokładowe, dajki),

f. ruchy izostatyczne,

g. ruchy lądotwórcze = epejrogeniczne,

h. górotwórcze = orogeniczne:

* rodzaje gór .

Ż

yczę miłej lektury. Do zobaczenia.