Pełnienie woli Bożej i przestrzeganie przepisów Prawa
w Świętej Rodzinie.
Ks. Jan Berthier w swoim nauczaniu pragnie ukazad Kościołowi Świętą Rodzinę jako wzór pełnienia woli
Bożej. Ukazuje Święta rodzinę jako niedościgły ideał w poznaniu i wypełnianiu tejże woli. Pełnienie woli Bożej w
przypadku Świętej Rodziny wypływało według ks. Jana ze szczerego umiłowania Boga. Takie pełnienie Jego woli
jest jednocześnie rezygnacją z pełnienia własnej woli, naucza ks. Jan Berthier i tak było właśnie w przypadku
Świętej Rodziny. Konsekwencją miłości do Boga jest pełnienie Jego woli i posłuszeostwo względem Niego. Kiedy
miłośd jest szczera pragnie wypełniad wolę tego, kogo kocha. Wypełnienie woli umiłowanej osoby staje się
radością i daje poczucie szczęścia nawet jeżeli wymaga trudów i poświęcenia
. Wiele takich przykładów
możemy odnaleźd zarówno opowieściach Starego Testamentu jak i w historii Kościoła.
W książkach ks. Jana Berthier są ukazane przykłady świętych osób w szczególny sposób wyróżniających się
bądź niezwykłymi cnotami, bądź heroicznym zachowaniem się w momencie, gdy ich życie zostało poddane
próbie. Każdy rozdał swojej książki ks. Jan Berthier kooczy przykładem osoby która w szczególny sposób ukazuje
swoim życiem jak daną cnotę, omawianą przez ks. Jana ona wypełniła.
Święta Rodzina pisze ks. Jan przestrzegała wszystkich przykazao Prawa Bożego i czyniła to miłością i
zaangażowaniem. Święty Józef jest nazwany mężem sprawiedliwym. Oznacza to między innymi, że doskonale
znał i wypełniał Prawo Boże, zwyczaje izraelskie jak również jego pochodzenie z królewskiego rodu Dawida
Sprawiedliwośd jego względem Boga sprawiła że został wtajemniczonym we wspaniały zamysł i plan
zbawienia ludzkości, jaki Bóg przygotował dla swoich stworzeo. Święty Józef dostąpił udziału i uczestnictwa w
wielkiej tajemnicy orędzia Bożego, jakim jest Zwiastowanie i dziewicze poczęcie za sprawą Ducha Świętego
Syna Bożego Jezusa Chrystusa. Jest on bezpośrednim i pierwszym świadkiem narodzenia Bożego Syna. Co więcej
to jemu przypadł wielki zaszczyt i godnośd byd nazwanym ziemskim ojcem Boga. Jego pochodzenie z rodu
Dawida wypełnia wpisane w to dziedzictwo Boże błogosławieostwa i proroctwa w których to Bóg ustami
patriarchów i proroków obiecał wypełnienie swoich zbawczych planów względem ludzi. Święty Józef był zatem
w sposób doskonały przygotowany przez Boga do wypełnienia tego zadania jakie mu Bóg powierzył
Święty Józef wiernie wypełniał prawo Mojżeszowe, co podkreśla Święty Mateusz w Ewangelii. Był poddany
prawu paostwowemu gdyż, kiedy wyszło rozporządzenie Cezara Augusta podporządkował się temu rozkazowi.
Chociaż wymagało to od niego i jego najbliższych znoszenia trudów dalekiej podróży, tym bardziej uciążliwej że
jego małżonka była brzemienna
. Był on również mężem modlitwy.
Posłuszeostwo woli Bożej pod każdym względem jest aktem miłości a posłuszeostwo Świętej Rodziny stało
się aktem i wyrazem najdoskonalszej miłości. W taki właśnie sposób była posłuszna Bogu Święta Rodzina. Była
posłuszna ze względu na miłośd do Boga, umiłowanie jego przykazao, miłośd do Bożego zamiaru i planu
zbawienia ludzkości przede wszystkim poprzez miłośd do ich syna Jezusa, który w planie Bożym pełni rolę
kluczową. Miłośd Boża, która towarzyszy ludzkości w całej jej historii od momentu stworzenia aż do dnia
dzisiejszego w Świętej Rodzinie osiągnęła stopieo najdoskonalszy gdyż tutaj zjednoczyły się ze sobą natura Boża
i natura ludzka, cnoty Boskie i cnoty ludzkie: pokora, miłośd małżeoska, posłuszeostwo i wiernośd Bogu oraz
człowiekowi.
W Świętej Rodzinie doskonale spotykają się ze sobą sprawiedliwośd i wiernośd
. Święta Rodzina jest i na
zawsze pozostanie najdoskonalszym przykładem i wzorem dla wszystkich ludzi przez wszystkie pokolenia. A ci,
którzy ją naśladują, naśladując jej wiernośd Bogu i posłuszeostwo pełnieniu Jego woli i przestrzeganiu Jego
przykazaniom nie zbłądzą na drogach życia naucza ks. Jan Berthier
Św. Józef i Najświętsza Maryja Panna będąc dobrymi Izraelitami przeżywali swoją religijnośd osobiście, ale
też w wymiarze rodzinnym oraz w wymiarze wspólnotowym. Codzienne ich życie przeniknięte było obrzędami,
modlitwami i błogosławieostwami. Wyciskają one piętno na rytmie ich całego dnia od rana do wieczora.
Niewątpliwie obyczaje i tradycja, którą przestrzegali były wyrazem, więzi łączącą tych ludzi
W czasach biblijnych religia, prawo, historia, wartości etyczne oraz wychowanie stanowiły razem
nierozłączną jednośd. Prawo pisane Torah wraz z prawem przekazywanym ustnie z pokolenia na pokolenie
Mishna były podstawą życia dla izraelskiego ludu
W rodzinie izraelskiej każdego dnia po przebudzeniu odmawiano 15 błogosławieostw. W trakcie dnia
odmawiano modlitwy i błogosławieostwa w zależności od okoliczności. Zaś przed udaniem się na spoczynek
szema i błogosławieostwa
W hebrajskiej liturgii dom rodzinny był miejscem świętym, to swego rodzaju małe sanktuarium, w którym
sprawowane są trzy główne celebracje: codzienne posiłki, szabat w każdym tygodniu oraz coroczne święta,
szczególnie święto Paschy pesach
Oprócz modlitw i celebracji domowych Izraelita modlił się w synagodze we wspólnocie. W synagodze
liturgia był sprawowana każdego dnia, szczególnie zaś w sobotę, to jest w dzieo poświęcony na czytanie Tory
W tradycji izraelskiej miały miejsce również specjalne wydarzenia i specjalne okazje takie jak małżeostwo,
urodzenie syna, obrzezanie, oczyszczenie, osiągniecie wieku dojrzałego, pogrzeb.
Obrzezanie było szczególnym obrzędem związanym z Przymierzem Boga z Izraelem. Ósmego dnia po
narodzeniu rodzice przynosili dziecko do synagogi, gdzie wśród śpiewów i błogosławieostw dokonywano
obrzezania. Obrzęd obrzezania był związany z nadaniem imienia. Jak podaje ewangelista św. Łukasz: Gdy
minęło osiem dni obrzezano Chłopca i nadano mu imię Jezus, którym nazwał go anioł jeszcze przed jego
poczęciem (Łk 2, 21). W ten sposób Jezus Chrystus dołączył do genealogii Abrahama i Izaaka. W tym znaku
obrzezania Jezus spełnił wymagania Przymierza i Prawa
. Imię Jezus, jakie polecił mu nadad anioł oznacza:
Bóg, który zbawia
. W fakcie nadania imienia Jezusowi najpełniej wyraża się ojcostwo św. Józefa. W świetle
Prawa Mojżeszowego nadanie imienia Jezusowi jest afirmacją ojcostwa św. Józefa względem Pana
Kult względem Boga w Świętej Rodzinie był wypełniany w sposób doskonały. Ks. Jan Berthier pisze że u
Świętej Rodziny ludzie powinni uczyd się cnoty religijności. Ks. Jan tak o tym pisze: „ Jezus po to przyszedł na
świat aby poznad swego Ojca i oddad Mu należną chwałę, oraz sprawid aby oddawali Mu ją również ludzie. *…+
całe Jego życie było poświęcone uwielbieniu i dziękczynieniu swojemu Ojcu. *…+ od chwili poczęcia wypełniał to
zadanie w sposób doskonały. *…+ Tylko bowiem Bóg mógł uczcid Boga tak, jak na to zasługuje *…+. Maryja i
Józef zjednoczeni z Boskim Sercem Jezusa wnikali każdego dnia w Jego uczucia czci względem Boga,
dziękczynienia, wynagrodzenia za grzechy świata, i to w taki sposób by chwała Boża była nieustannie w ich
sercach. *…+ Można z całą pewnością powiedzied, że Jezus, Maryja, Józef byli w największym stopniu
prawdziwymi czcicielami Boga”
Pan Jezus mógł wypełnid doskonale wolę Ojca gdyż tę wolę poznał. Poznał ją w sposób doskonały jako Syn
Boży, poznawał ją również poprzez staranne wychowanie według przepisów prawa mojżeszowego, jakie
otrzymał wychowując się przy boku Najświętszej Maryi Panny i Świętego Józefa
Najświętsza Maryja Panna i jej oblubieniec Święty Józef zapatrzeni w Jezusa, rozpaleni poprzez Niego
miłością do Boga z wielką starannością i całym sercem przestrzegają wszystkich przepisów Prawa Bożego.
Poddają Pana Jezusa obrzezaniu, ofiarowują go w świątyni. Uczą Go Prawa i rozumienia Pisma, uczą Go
zwyczajów i w tym wszystkim są nienaganni. W Świętej Rodzinie posłuszeostwo Bogu nie ogranicza się tylko i
wyłącznie do posłuszeostwa przepisom i prawu, lecz było ono również rozumiane jako posłuszeostwo wszelkim
natchnieniom Bożym i oczekiwanie na ukazywanie się Jego woli. Poprzez koleje ich życia: Podróż do Betlejem,
ucieczka do Egiptu, ukryte życie w Nazarecie, ich miłośd i wiernośd jest poddawana próbie i nabiera realnych
wymiarów. Ich serca są zjednoczone z Bogiem i z sobą nawzajem
To, że Święta Rodzina była miejscem, gdzie dokonało się wcielenie Syna Bożego, świadczy, że byli oni
najlepiej do tego przygotowani. Święta Rodzina wypełniała wszystkie prawa i obowiązki związane z
przynależnością do narodu izraelskiego. Czterdziestego dnia po narodzeniu Pana Jezusa udali się do świątyni w
celu dokonania oczyszczenia i przedstawienia Bogu pierworodnego syna
. Kolejne lata życia Pana Jezusa w
Świętej Rodzinie jest czasem ukrytym przed światem. Jest to tajemnica Jego dorastania i wzrastania w
mądrości, w łasce u Boga i ludzi
Pomimo tego, że posiadamy skąpe informacje na temat dzieciostwa Pana Jezusa, na podstawie Ewangelii
św. Łukasza dowiadujemy się o tym, że był On posłuszny swoim rodzicom
. Posłuszeostwo jest cnotą, która w
mocny sposób służy jedności. Ks. Jan Berthier podkreśla, że podporządkowanie się temu, kogo się kocha
wypływa ze szczerej miłości. Dzięki miłości pragniemy czynid nie to, co się nam podoba, ale to, co się podoba
temu, kogo się kocha. Odnosi się to zarówno do miłości względem Boga jak i względem człowieka
Święta Rodzina była posłuszna wszelkim poleceniom i natchnieniom Bożym. Dotyczących zarówno kultu,
świąt, pielgrzymek do świątyni Jerozolimskiej, codziennego życia rodzinnego, jak i odpowiedzi na Boże
polecenia.
Święta Rodzina każdego roku pielgrzymowała do Jerozolimy na święto Paschy, co było afirmacją jej
pobożności i wierności zwyczajom. Ten przykład ich posłuszeostwa jest potępieniem buntu człowieka przeciwko
Bogu jest przeciwieostwem postawy pychy
. Bóg zaś wspomagał ich w tym swoją łaską.
W Świętej Rodzinie wypełniły się zatem wszystkie pouczenia mędrców izraelskich. U nich odnajdujemy żywe
przykłady mądrości opisane w Księgach sapiencjalnych Starego Testamentu. Pan Jezus często tłumaczył swoim
uczniom wydarzenia swego życia w odniesieniu do słów zapisanych w Piśmie Świętym. Mówił: Oto moje słowa,
które powiedziałem do was, gdy byłem jeszcze z wami: Musi wypełnid się wszystko, co jest napisane o Mnie w
Prawie Mojżesza u Proroków i w Psalmach (Łk 24, 44). Również wiele słów wypowiedzianych przez mędrców
Izraela wypełniło się w Świętej Rodzinie. Właśnie w Świętej Rodzinie przychodzi na świat prawdziwy,
umiłowany, pierworodny Syn Boży. Jezus Chrystus, który jest wypełnieniem Prawa i żywym Słowem Boga.
Najdoskonalsze posłuszeostwo okazał sam Bóg, Jezus Chrystus przyjmując na siebie dobrowolnie wyrok
śmierci krzyżowej. Uczynił to, aby zgładzid zapis dłużny całej ludzkości względem Boga. On niewinny Baranek
został zabity, zgładzony z ziemi żyjących, aby przez swoją męczeoską śmierd krzyżową wyjednad ludziom
zbawienie i otworzyd im Bramy Raju. Zrobił On wszystko to z miłości do swego Ojca niebieskiego
Tak więc posłuszeostwo Jest tą cnotą która pomagała Świętej Rodzinie prowadzid życie zjednoczone z wolą
Bożą i ze sobą nawzajem.
Święta Rodzina prowadziła, więc w Nazarecie zewnętrznie zwyczajne życie a jednocześnie wewnętrznie,
głęboko wypełniona szczęściem ludzi sprawiedliwych.
Posłuszeostwo jako cnota staje się wiec drogą ku doskonałości i jest wyrazem pełnienia woli Bożej. W
Świętej Rodzinie cnota posłuszeostwa osiągnęła swój wyraz poprzez spełnianie przepisów prawa, poprzez
wsłuchiwanie się i opowiedz na natchnienia Boże oraz poprzez bliskośd i jednośd serc w doskonałej communio
caritatis z Bogiem w osobie Syna Bożego Jezusa. Pan Bóg w takiej jedności pragnie pozostawad z człowiekiem
jedyną przeszkodą w osiągnięciu jej jest grzech pojawiający się ze strony człowieka. Grzech jest owocem
nieposłuszeostwa. Cnota posłuszeostwa jest przeciwstawieniem się grzechowi w jej najgłębszym źródle i
korzeniu. Święta Rodzina w tym wszystkim może i powinna byd przykładem i wzorem. Jej miłośd i poddanie się
woli Bożej jest bardzo pięknym przykładem dla wszystkich ludzi
J. Berthier, Kult i naśladowanie Świętej Rodziny, Ciechocinek 2003, s. 136.
J. Berthier, Kult i naśladowanie Świętej Rodziny, dz. cyt., s. s. 137.
Por. Por. N. Calduch – Benages, Święta Rodzina w świetle tradycji sapiencjalnej Starego Testamentu, w:
Święta Rodzina w Starym Testamencie, w: (red.), A. Bajorski MSF, Żyd dla Świętej Rodziny, Ciechocinek 2006, s.
55.
Por. I. Soler, Wychowanie Jezusa Chrystusa, w: X Kongres Józefologiczny Referaty cz. II, red. A. Latoo, s. 24.
Por. Tamże, s. 56.
Por. Tamże, s. 56.
Por. L. Toschi, Misterium obrzezania i nadania imienia Jezusowi w: X Kongres Józefologiczny, dz. cyt. s. 4 - 5.
Jan Paweł II, Adchortacja apostolska Redemptoris Custos, nr 3.
Por. R. Kempiak, Józef – mąż Maryi rozważania biblijne, Kraków 2004, dz. cyt., s. 60.
J. Berthier, Kult i naśladowanie, Świętej Rodziny, dz. cyt., s. 143.
Tamże, s. 136.
Tamże, s. 136.
Por. N. Calduch – Benages, Święta Rodzina w świetle tradycji sapiencjalnej Starego Testamentu, w: Święta
Rodzina w Starym Testamencie, w: Żyd dla Świętej Rodziny, dz. cyt., s. 56.
Łk 2, 39.
Por. Łk 2, 51.
Jan Berthier, Kult i naśladowanie Świętej Rodziny, dz. cyt., s. 138.
22
Tamże, s. 53.
Tamże, s. 187.
Tamże, s. 136.
Tamże, s. 136.