Bezstykowy układ zapłonowy Jawa 350

Motocykle i podróże

12 lut 2013

Bezstykowy układ zapłonowy Jawa 350

Sezon 2012 przeminął na eksperymentowaniu z zapłonami. Początkowo zakładałem złożenie i używanie
modułów wspomagających zapłon, zwiększających iskrę itp. Poszukiwałem różnych metod na forach
internetowych i zaczynałem od opcji najtańszych i najłatwiejszych. Oczywiście wykonywane moduły działały
jednak ulegały awariom lub nie satysfakcjonowały w zupełności. Wiadomo - kto oszczędza, ten dwa razy traci.
Następnie zacząłem sam wymyślać jakieś rozwiązania, jednak w ujęciu czasowym i finansowym nie były one
opłacalne. Ostatnim pomysłem funkcjonującym do dziś jest idea zasięgnięta z kilku forów. Zatem pomysł jest
sprawdzony i polecam wszystkim zainteresowanym niedrogim, skutecznym systemem zapłonowym do swojej
Jawy 12v, choć nie tylko.

Do stworzenia tegoż ustrojstwa będzie potrzebne (wg opisu z niniejszych pojazdów):

Aparat zapłonowy z samochodu z czujnikiem Halla - ja zakupiłem zmęczony aparat od Seata
Toledo 1.6 na aukcji internetowej za 10PLN
Cewka dwubiegunowa - ja zakupiłem na aukcji cewkę z Fiata Cinquecento 700 za 15PLN
Moduł zapłonowy - Sprawdzony jest moduł z VW Golfa II, nabyłem go na szrocie za 40PLN ale
wierzę że można taniej.
Przewody WN od wspomnianego CC - są już odpowiedniej długości, jednak trzeba zadbać by
nasze świece w motocyklu miały stosowne końcówki profilowane (zwykle są wkręcane)

Kilka metrów przewodów - wystarczą 3 kolory, przekrój ok 0,5mm²
Kawałek grubszej blachy - ja użyłem blaszki z InPosta
Trochę narzędzi, konektory.

1. Operację zaczynamy od rozbrojenia aparatu zapłonowego

Więcej

giezeth@gmail.com

Panel informacyjny

Wyloguj się

Fot: Moduł zapłonowy Toledo 1.8, źródło: Gielda-czesci.com

Nasz aparat nie musi być dokładnie taki jak na fotografii, jednak ważne by zawierał niezbędny element -
czujnik halla. Na fotografii widać jego wyjście - jako mały czarny element odstający z obudowy nieco poniżej
kopułki aparatu. Czujnik ma 3 wyjścia +, 0 oraz -. Rozbiórki dokonujemy w sposób intuicyjny, jednak tak by nie
uszkodzić czujnika. Po wydobyciu powinien wyglądać podobnie:

Fot: Czujnik Halla Seat, źródło: superprodukty.pl

Występują również czujniki z przewodami np występujące w VW, Skodach i innych Seatach.

2. Teraz możemy wykonać mocowania czujnika. Mocowanie czujnika można wykonać w dowolny sposób
intuicyjny tak tylko by po zamocowaniu spełniał pewne warunki. Nie jest istotne którą stroną zostanie
zamontowany, także nie należy obawiać się że zainstaluje się go do góry nogami, jednak przewidując rodzaj
przerywacza należy pomyśleć czy zainstalować go na stojąco czy też leżąco. Zdecydowanie trudniej jest
wykonać przerywacz dla pozycji leżącej, stąd też proponuję umieszczenie go w pozycji stojącej (tj. pod kątem
prostym do płytki stojana). Jego położenie nie może również uniemożliwić podłączenie przewodów, lub
wybiegać zanadto od płytki, gdyż będzie opierał się o pokrywę silnika a to będzie skutkowało naciskiem na
przerywacz.

fot: Instalacja czujnika

Ja wykonałem mocowanie przy pomocy dwóch elementów w kształcie litery L, utwierdzonych śrubami z
podkładkami sprężynującymi oraz dodatkowo klejem do gwintów, z racji na występowanie silnych drgań. Byłem
zmuszony do podcięcia listwy (czujnik nie mieścił się pod pokrywą silnika), stąd widoczny epoksyd
zabezpieczający miejsce jej ubytku. Jak widać zainstalowany został "wąsami" do góry, które następnie zostały
zgięte w dół. Ta opcja zaoszczędzała najwięcej miejsca licząc od osi wirnika do wewnętrznej części pokrywy
silnika. Mocowanie dokonujemy na oryginalnej lub dorobionej płytce regulacyjnej. Szczelina czujnika powinna
przebiegać na wysokości podkładki śruby wirnika, gdyż tam właśnie będzie przebiegał przerywacz.

3. Przerywacz, czy też czasem tzw. "śmigło" dla układu o jednym czujniku i 2 cylindrach działających
naprzemiennie należy wykonać symetrycznie. Ja swój przerywacz wykonałem z płytki InPosta. Ważne by było
wykonane z materiału przyciąganego przez magnes. W pierwszej kolejności wycinamy z płytki koło
(specjalnym narzędziem do wiercenia okręgów) o osi z otworem fi6. Wykonanie przerywacza jest istotne z tego
względu, że to od niego zależy czas ładowania cewki i wyzwalanie iskry. Dla silnika dwucylindrowego, w
którym tłoki chodzą na przemian zapłon następować powinien co 180 stopni. Powinien, gdyż niekiedy wał nie
jest złożony idealnie i występuje mała różnica w faktycznym działaniu. Układ jednoczujnikowy jest z myślą o
tym że wał nie ma dużych odchyłek, jednak można zastosować układ dwóch czujników - to w części
"alternatywa". Zasada działania jest taka, że przesłona wchodząc do czujnika załącza ładowanie cewki,
opuszczając go - wyzwala iskrę na świecę. Stąd symetria jest niezwykle ważna, tak jak konieczność
dokładnego wykonania przerywacza. Mając koło z blachy z wyznaczonym geometrycznie środkiem dzielimy je
na 4 równe części kreśląc linie. Następnie należy przyciąć równo po liniach do ok ¾ średnicy i wyciąć
przeciwległe końce i wyprofilować wnętrze koła. Tak powstał prosty przerywacz o kącie 90 stopni. Oczywiście
we własnym zakresie można próbować większych lub mniejszych kątów. Pojawiały się również pomysły ze
stosowaniem płaskich blaszek zamiast wymyślnych wycinanych kółek i również się sprawdzały.

4. Gdy mamy dwa podstawowe elementy jakimi są płytka regulacyjna i przerywacz, instalujemy oba elementy
na obudowie alternatora. Demontujemy układ oryginalny, wyjścia przewodów do cewek możemy użyć do
instalacji lub gdzieś schować, na przyszłość w razie awaryjnego powrotu do układu oryginalnego. Przerywacz
można założyć niczym podkładka pod śrubę osi wirnika, jednak należy pamiętać o zabezpieczeniu śruby
podkładką sprężynującą. Wstępnie instalujemy przerywacz i ustawiamy płytkę w sposób umożliwiający
przechodzenie przerywacza przez szczelinę czujnika - jeśli to potrzebne, modyfikujemy położenie czujnika.
Ostatecznie płytkę utwierdzamy w środku zakresu regulacji. Teraz ustawiamy wstępnie zapłon, luzujemy
przerywacz, dowolny (prawy lub lewy) tłok ustanawiamy w wymaganym położeniu zapłonu a następnie
obracamy lekko samym przerywaczem tak aby jego krawędź wychodząca znalazła się poza środkiem czujnika.

Może nie być to łatwe, gdyż podkładka sprężynująca nieco przekrzywia przerywacz a ten wykonany z blachy
przyciągany jest do magnesu w czujniku. Skręcamy zasadniczo śrubę osi wirnika.

5. Usuwamy oryginalne cewki motocykla w to miejsce instalujemy przy pomocy intuicyjnie wykonanego
mocowania cewkę dwubiegunową. Przewody idące do przerywaczy możemy później wykorzystać, lub
schować ich wyjścia do awaryjnego powrotu do starego systemu. Ustanawiamy miejsce dla modułu
zapłonowego.

Fot. Moduł podczas testowania.

6. Dokonujemy ułożenia przewodów połączeniowych. Przewody można ułożyć w osłonce lub rurce
termokurczliwe. Końcówki połączeń wykonujemy przy pomocy konektorów.
Opcja bez użycia przewodów przerywaczy:
- Z niebieskiego przewodu zasilającego cewki, jedną końcówkę doprowadzamy do plusa cewki (lub wyjścia
#15) dwubiegunowej, drugi zaś doprowadzamy do zasilania modułu czyli pinu nr 4. W ten sposób podczas
odłączenia zasilania przełącznikiem gaszenia silnika, jednocześnie wyłączamy moduł zapłonowy.
- Minus cewki (lub wyjście #1) prowadzimy przewodem do modułu pin nr 1
- Dowolnym przewodem organizujemy masę dla modułu - pin nr 2
- Tworzymy wiązkę 3 żył dla czujnika halla. Czujnik posiada wyjścia: Plus, 0, Minus, co kolejno jest zasilaniem,
sygnałem, masą. Plus prowadzimy do pinu nr 5, Sygnał (0) do pinu nr 6, minus natomiast do pinu nr 3.
Opcja ta jest pewna ze względu na niezależne, bezpieczne zasilanie czujnika, jednak dodaje sporo
zamieszania w postaci wielu nowych przewodów.
Opcja z użyciem przewodów przerywaczy:
Różnica polega wyłącznie na tym że przewodów przerywacza użyjemy do zasilenia i pobrania sygnału z
czujnika. Minus czujnika masujemy w okolicy płytki regulacyjnej natomiast wyjścia Plus i Sygnał (0)
podłączamy do istniejących przewodów, które na górze z zachowaniem konsekwencji łączymy z modułem.

Fot: Moduł zapłonowy

Ponowny opis poszczególnych pinów modułu:
1. Minus (#1) cewki
2. Masa modułu
3. Masa czujnika Halla
4. Zasilanie + modułu
5. Zasilanie + czujnika Halla
6. Sygnał czujnika Halla
7. Nieużywany pin do obrotomierza elektronicznego

7. Po podłączeniu i sprawdzeniu poprawności połączeń można przystąpić do próby uruchomienia silnika.
Zasadniczo powinien on pracować, jednak należy dokonać regulacji zapłonu, poprzez obracanie płytką
regulacyjną. Prawidłowej regulacji powinno dokonywać się przy użyciu stroboskopu do ustawiania zapłonu.
Jego użycie wykazuje również że kąt wyprzedzenia zapłonu ulega zmianie podczas dodawania gazu. Cewka
dwubiegunowa Nadaje iskrę dla obu cylindrów w tym samym czasie, także przy układzie 180 stopni, następują
dwa wyładowania iskry na jeden obrót. Taki sposób działania nie ma negatywnego wpływu na działanie silnika.
Swobodnie można również pokusić się o zwiększenie przerw na elektrodach świec.

Wady i zalety
Wady:
- przy układzie dwucylindrowym z jednym czujnikiem brak możliwości regulowania niezależnego, na wypadek
wystąpienia niesymetrycznego wału.
- wzrasta ilość przewodów

Zalety:
+ silna i duża iskra dokładniej spala mieszankę, co powinno skutkować lepszym spalaniem (jeszcze brak
testów empirycznych z racji zimowej pory)
+ regularna praca silnika, pracuje wyraźnie lepiej, z łatwością utrzymuje niskie obroty
+ łatwość uruchamiania, ciepły uruchamia się od drgnięcia dźwignią
+ elastyczniejszy silnik - pełny zakres pracy, ze względu na zmienny punkt zapłonu

Alternatywy
Układ można wzbogacić o dodatkowy czujnik, jednak wtedy należy:
zaopatrzyć się w drugi moduł zapłonowy i czujnik, mogą jednak pozostać oryginalne cewki zapłonowe, należy
także wykonać przerywacz dla cyklu 360 stopni (o kącie 180 stopni) czyli półkole. Dla motocykli
jednocylindrowych należy zastosować układ z jednym czujnikiem i przerywaczem w kształcie półkola.

-------- AKTUALIZACJA 30.09.2015 ----------

W związku z pytaniami od osób zainteresowanych podrzucam jeszcze kilka fotek i opis, który przekazałem
innemu zainteresowanemu na PW.

[...]
2. Proszę czy masz rozrysowane elementy zapłony, szczególnie płytki przerywacza [...]

-ODP: [...] jak widzisz na załączonym obrazku mój zapłon jest wykonany na oryginalnej podstawce
przerywacza, odcięte zostały tylko wystające elementy. Czujnik Halla został przymocowany na dwóch
kawałkach blachy 1,5mm wygiętych w literę L i przytwierdzonych śrubami M3 z użyciem kleju do gwintów. Nie
znam dokładnych ich wymiarów ale do mocowania potrzebne były też podkładki a śruby wchodziły w
oryginalne otwory - więc nic nie trzeba było wiercić. Z uwagi na te dość duże otwory hall może być ustawiony
dość precyzyjnie (choć laboratoryjna dokładność nie jest niezbędna).
Płytkę przerywacza wykonałem na blasze 1,5mm (wtedy były te z inPosta) przy pomocy otwornicy (czegoś
takiego z tym że do metalu)

Płytka wykonana została otwornicą średnicy 57mm z wiertłem 6mm. To dało okrąg średnicy 54mm - zwracam
uwagę, że jak mówiłem dokładność laboratoryjna nie jest niezbędna więc poradzą średnice zbliżone do tej -
grunt by wlazło pod pokrywę silnika. Natomiast jeśli robisz wg tego planu nacięcia i zachowania kątów powinne
być wykonane z dochowaniem największej dokładności.

Uwaga na palce a najlepiej do tego celu użyć specjalnych łap i dobrze przytwierdzić do drewna.

Głębokość wcięcia nie musi być tak duża, jednak nie może być na tyle małe by wchodzić w zasięg działania
halla ani za duża by nie osłabić materiału przy osi. Pamiętaj że ważne jest zachowanie kątów i równego cięcia.
Jeśli masz dobre narzędzia - korzystaj, jeśli masz tylko kątówkę jak ja - rób to bardzo uważnie - mierz 10 razy,
kreśl linie i uważaj na palce. (ja zrobiłem za pierwszym podejściem - więc da się). Jeśli nie będzie równo to
wyjdzie lipa - ten układ dotyczy naprzemiennie położonych tłoków pod kątem 180st. - czyli jak oryginał. (dla
tłoków współbieżnych i jednocylindrówek wystarczy jeden znacznik)

3. Jak zamocowałeś cewkę i jak ona wygląda?
ODP: Tak:

Prostacko - blachą cynkowaną i śrubami M6 i M4 (Położenie przewodów WN nie ma znaczenia)

4. Jak długo używasz systemu? Jak się spisuje? Czy są jakieś problemy? Pomysły na ulepszenia?

ODP: Zrobionych już kilka ładnych tysięcy km i zapomniałem co to problemy z zapłonem. Z tym jednym

Źródło: Materiał własny

problemem, że podczas gdy projektowałem przebieg wiązki z nowymi kablami przeprowadziłem je zbyt blisko
łańcucha napędowego przez co po kilkuset wybojach po prostu przetarł wiązkę. Po załataniu kabli wszystko
OK - mimo zwarcia (strzelał wtedy wkładami od tłumika) nic nie uległo uszkodzeniu. Można tego uniknąć
wykorzystując oryginalną wiązkę. Minus halla podpiąć do masy silnika a dwa pozostałe poprowadzić
przewodami przerywaczy - te wychodzą w okolicach dawnych cewek a 3 pin na module nie podłączać po
prostu.
Ogólnie układ jest bardzo odporny przeżył silne spięcie a ponad to nie zużywa wiele prądu - bez ładowania na
samym akumulatorze przejechałem spokojnie 30 km - pewnie mógłby i więcej ale tyle miałem do garażu.
Działa też przy dość silnie rozładowanych akumulatorze choć nie daję ręku uciąć że na instalacjach 6v sobie
też poradzi (wtedy też trzeba dumać nad cewką 6v). Przy instalacji przykładaj uwagę do połączeń i
poprawnego połączenia kabli.

5. Miałeś jakieś problemy z instalacją?

ODP: Standardowe problemy - jak coś dopasować oraz ustawienie punktu zapłonu. Przede wszystkim wiele
cierpliwości i starań. U mnie zapalił za pierwszym kopnięciem - więc da się.

Wskazówki:
1. Do regulacji położenia wysokości płytki znacznika użyj podkładki oraz reguluj L kształtkami na hallu.
Pamiętaj by zabezpieczyć płytkę od góry podkładką sprężynującą - uwaga - utrudnia to montaż i wstępne
położenie płytki ale dokładne strojenie wykonasz płytką stojana. Nie fiksuj połączenia do osiągnięcia
wstępnego położenia płytki.

2. Używaj podkładek sprężynujących, tam gdzie nie możesz - użyj kleju do gwintów - jak luźna śrubka gdzieś
wpadnie to będzie lipa.

3 Jak ustawić wstępny kąt zapłonu:

1. Ustaw płytę stojana na środku zasięgu (Punkt 1 - A i B muszą być w jednej linii)
2. Ustaw dowolny tłok w punkcie zapłonu (2,5mm przed GMP)
3. Poluzuj śrubę mocującą i ustaw krawędź opuszczającą płytki znacznika (rotor kręci się zgodnie z

ruchem zegara) w środku czujnika halla. Tak przytwierdź. (Punkt 2 - A i B w jednej linii) - UWAGA to
trudne zadanie bo luźna płytka znacznika przyciągana jest przez magnes halla, zaś podkładka
sprężynująca nieco ją odgina dopóki nie będzie spłaszczona.

4. Sprawdź czy wał się obraca i nic nie wadzi w czujnik.

Autor: woodlot o

5. Podłącz świecę i prąd - sprawdź iskrę na świecy.
6. Wkręć świece i odpal silnik.
7. Dokładnie ustaw punkt zapłonu przesuwając płytę stojana, można również użyć stroboskopu do

ustawiania punktu zapłonu.

8. Wyreguluj gaźnik.

Odpowiedzi

Odpowiedz

14 komentarzy:

Anonimowy 15 marca 2013 20:04

A czy ten układ działałby na 6v?

Odpowiedz

woodlot

9 sierpnia 2013 23:01

Sorry nie otrzymałem informacji że ktoś pisał na blogu a sam też nie zauważyłem.
Nigdy nie sprawdzałem czy będzie działać na 6v ale w to wątpię. Podzespoły
samochodowe są na 12v.

Unknown 19 maja 2018 11:17

Ten komentarz został usunięty przez autora.

Dejv111 18 stycznia 2014 13:48

Hello!
your contactless ignition seems to be very usefull. I have Jawa 350 as well and want to build
same

ignition

you

have.

Please,

can

you

contact

via

e-mail:

david.hertl.dejv{atSign}gmail.com? I would like to ask you for some details about this ignition.
Thank you very much! D.

Odpowiedz

tadek 5 marca 2014 17:51

witam czy ten zapłon zadziała w cz 350 6v

Odpowiedz

Unknown 30 września 2015 18:15

Witaj woodlot nie wiem czy jeszcze tu zaglądasz, ale jeśli tak to chciałbym żebyś mi na
rysunku przedstawił dokładne wymiary tego przerywacza, bo u siebie w CZ-350 będę robił
właśnie na tej podstawie którą opisałeś elektroniczny zapłon. Proszę o szybką odpowiedź
pozdrawiam

Odpowiedzi

Odpowiedz

Odpowiedz

Unknown 30 września 2015 18:16

A i bym zapomniał u mnie CZ-350 ma instalację 12V

woodlot

30 września 2015 21:01

Cześć
Kiedyś już inny użytkownik mnie o to pytał więc dodałem taką aktualizację w poście
- powinno pomóc i odpowiedzieć na kilka pytań.
Jeśli jeszcze chcesz coś wiedzieć - śmiało pytaj.
Podziel się też swoimi zdjęciami i wrażeniami jak Ci poszło.

Unknown 30 września 2015 21:19

Twoja odpowiedź dla mnie jest naprawdę zaje.. i szczegółowa :) co do przerywacza to wolę z
tymi wymiarami skoczyć do ślusarza i on mi to zrobi zaje..biście, bo jak sam napisałeś, kątówką
to jest trudna sprawa, a tym bardziej bez osłony do tego nie mam imadła i otwornicy, więc jest
lipa. Jak zrobię to wrzucę fotki i opiszę jak mi poszło. Dziękuję :)

Odpowiedz

Unknown 30 września 2015 21:24

a właśnie znów żem zapomniał, a jak ten przerywacz jest zamocowany na osi wału, tylko śrubą
czy ma jakieś wcięcie na oś wału żeby się przypadkowo ten przerywacz nie obrócił ?

Odpowiedz

Unknown 1 października 2015 14:12

jeśli możesz odezwij się na mego e maila achmed1231@wp.pl bo chcę coś ci pokazać a tu nie
mam jak tego zrobić, nie wiem jak tu się wstawia fotki :/

Odpowiedz

Unknown 11 października 2017 21:00

Dziala na 6v testuje właśnie w mz ts 125

Odpowiedz

Unknown 19 maja 2018 11:21

Witaj woodlot ponownie, właśnie robię zapłon według tego co tu wstawiłeś i działać działa, ale
powiedz mi u ciebie też cewka zapłonowa burczy i cały czas podaje iskrę w momencie kiedy
przerywacz zatrzyma się w czujniku? Zrobiłem wszystko tak samo jak opisałeś i na tych samych
podzespołach, moduł halla i cewka z malucha i te zachowanie tej cewki mnie dziwi.

Odpowiedz