„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Małgorzata Brola

Ocenianie jakości surowców, materiałów i wyrobów
gotowych 743[03].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Urszula Przystalska
mgr Ryszard Ewert



Opracowanie redakcyjne:
inż. Jolanta Górska




Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo








Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 743[03].Z2.01
„Ocenianie jakości surowców, materiałów i wyrobów gotowych”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu tapicer.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Zasady oceny jakości surowców i materiałów tapicerskich

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Kontrola jakości wyrobów tapicerowanych

15

5.2.1. Ćwiczenia

15

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7.

Literatura

27

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie tapicer 743[03].

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne,

–

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

–

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
–

pokazu z objaśnieniem,

–

tekstu przewodniego,

–

metody projektów,

–

ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania, lub próbą pracy.

W tym rozdziale podano również:

–

plan testu w formie tabelarycznej,

–

punktacje zadań,

–

propozycję norm wymagań,

–

instrukcję dla nauczyciela,

–

instrukcję dla ucznia,

–

kartę odpowiedzi,

–

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

743[03].Z2.01

Ocenianie jakości

surowców, materiałów

i wyrobów gotowych

743[03].Z2

Organizacja produkcji

743[03].Z2.02

Magazynowanie oraz

transport surowców,

półfabrykatów i wyrobów

gotowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

definiować podstawowe prawa chemii, fizyki,

–

posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w procesach
wytwarzania wyrobów tapicerskich,

–

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

posłużyć się przyrządami pomiarowymi do pomiaru długości, masy, powierzchni oraz
grubości materiałów podstawowych i pomocniczych,

–

pobrać i przygotować materiały, półfabrykaty i wyroby do badań jakościowych,

–

wykonać badania organoleptyczne surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych,

–

określić zakres oraz sposób wykonania badań laboratoryjnych materiałów, półfabrykatów
i wyrobów gotowych,

–

sporządzić dokumentację badań organoleptycznych,

–

określić sposoby prowadzenia badań wytrzymałościowych mebli i innych wyrobów
tapicerowanych,

–

określić przyczyny powstawania błędów produkcyjnych,

–

zlokalizować i usunąć konstrukcyjne i technologiczne błędy wyrobów,

–

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska pracy, podczas wykonywania zadań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Tapicer 743[03]

Moduł:

Organizacja produkcji 743[03.Z2

Jednostka modułowa:

Ocenianie jakości surowców, materiałów i wyrobów
gotowych 743[03].Z2.01

Temat: Pobieranie próbek pierwotnych skór do badań laboratoryjnych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności pobierania próbek pierwotnych skór.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

wyznaczyć miejsca pobrania próbek pierwotnych z partii skór,

–

obliczyć ilość pobieranych próbek z analizowanej partii skór,

–

ocenić jakość miejsc pobierania próbek pierwotnych.

Metody nauczania–uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne z instruktażem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

grupowa.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:
–

skóry bydlęce połówki szt. 5,

–

skóry świńskie szt. 5,

–

półprzody końskie szt. 5,

–

3 podesty do układania skór,

–

stoły sortownicze,

–

przymiar liniowy,

–

papier szary do odrysowania kształtu skór,

–

materiały do pisania.

–

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:

Wprowadzenie
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Przedstawienie przez nauczyciela sposobu wyliczania ilości skór do pobrania z partii
produkcyjnej próbek pierwotnych.

Realizacja tematu
1.

Obliczanie ilości próbek pierwotnych przy różnej liczebności partii.

2.

Podział uczniów na grupy ćwiczeniowe po 2 osoby.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

3.

Przydział grup do przygotowanych partii skór.

4.

Przygotowanie obrysu skór na papierze.

5.

Uczniowie dokonują wyznaczenia miejsca pobrania próbki pierwotnej ze skóry.

6.

Nauczyciel zwraca uwagę, aby każdy uczeń brał udział w określaniu miejsca pobrania
próbki.

7.

Grupa przedstawia wyrysowaną próbkę pierwotną na obrysie skóry.

8.

Nauczyciel z uczniami ocenia wykonaną pracę i stwierdza czy wykonana została
poprawnie.

9.

Uczniowie nanoszą miejsce wycięcia próbki na skórę.

10.

Uczniowie wycinają próbkę pierwotną ze skóry i przeznaczają ją do prowadzenia
dalszych badań.

11.

Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy poszczególnych grup uczniów.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Narysuj w zeszycie przybliżony kształt różnego rodzaju skór i zaznacz na nich miejsca

pobierania próbek pierwotnych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Tapicer 743[03]

Moduł:

Organizacja produkcji 743[03].Z2

Jednostka modułowa:

Ocenianie jakości surowców, materiałów
i wyrobów gotowych 743[03].Z2.01

Temat:

Ocenianie

jakości

materiałów

włókienniczych

za

pomocą

badań

organoleptycznych.

Cel

ogólny:

Ukształtowanie

umiejętności

dokonywania

oceny

organoleptycznej

zastosowanych materiałów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

organizować stanowisko pracy,

–

przeprowadzić badanie organoleptyczne materiałów włókienniczych,

–

dokonać analizy badania.

Metody nauczania–uczenia się:
–

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

indywidualna.

Czas: 60 min.

Środki dydaktyczne:
–

próbki materiałów włókienniczych,

–

przybory do pisania,

–

proste przyrządy pomiarowe do wykonania oceny organoleptycznej,

–

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja zajęć:

−−−−

każdy uczeń otrzymuje próbki materiałów włókienniczych (np.10 szt.),

−−−−

uczeń grupuje próbki,

−−−−

uczeń dokonuje oceny organoleptycznej,

−−−−

zapisuje spostrzeżenia.

5.

Po wykonaniu wszystkich działań uczeń dokonuje analizy wykonanego ćwiczenia.

6.

Uczeń określa swoje mocne i słabe strony.

7.

Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ją poprawnie.

8.

Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności wykonywania.

9.

Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Dokonaj charakterystyki materiałów włókienniczych stosowanych w tapicerstwie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności,

–

odpowiedzi ustne,

–

zadania testowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. Ćwiczenia

5.1.

Zasady oceny jakości surowców i materiałów tapicerskich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie1

Pomiar grubości próbek skór.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania oznaczeń,

3)

oznaczyć otrzymane próbki skór,

4)

wykonać pomiar grubości otrzymanych próbek za pomocą grubościomierza,

5)

zapisać w zeszycie otrzymane wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

10 próbek skór o różnej grubości,

–

grubościomierz,

–

zeszyt,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Pomiar powierzchni skór.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania oznaczeń,

3)

rozłożyć skórę na stole,

4)

wykonać pomiar powierzchni skóry za pomocą planimetru,

5)

wykonać pomiar powierzchni skóry za pomocą elektronicznego urządzenia do pomiaru
powierzchni skór,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

6)

zapisać w zeszycie otrzymane wyniki,

7)

porównać otrzymane wyniki pomiaru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

wyprawiona skóra,

–

planimetr,

–

elektroniczne urządzenie do pomiaru powierzchni,

–

stół,

–

zeszyt,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Ocena organoleptyczna skóry galanteryjnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania oceny,

3)

przedstawić plan działania,

4)

rozłożyć skórę na stole,

5)

dokonać oceny organoleptycznej skóry od strony lica,

6)

dokonać oceny organoleptycznej skóry od strony mizdry,

7)

zapisać wyniki oględzin w zeszycie,

8)

przedstawić wyniki oceny na forum klasy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

skóra tapicerska,

–

stół,

–

wybór norm,

–

zeszyt,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Wykonaj oznaczenie odporności wybarwienia na tarcie dla przygotowanych próbek

tworzyw skóropodobnych, wyniki zapisz i zaprezentuj.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie powinno
być wykonane w laboratorium pracowni materiałoznawstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z określonym fragmentem materiału nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

przygotować próbki tworzyw skóropodobnych,

4)

przygotować krążki filcu,

5)

umieścić krążek filcu w przyrządzie do badań,

6)

umieścić próbkę tworzywa skóropodobnego w przyrządzie do badań,

7)

uruchomić przyrząd,

8)

odczytać liczbę obrotów przy której nastąpiła zmiana wyglądu miejsca ścieranego,

9)

porównać zmianę wyglądu z ustaloną skalą barw,

10)

wykonać oznaczenia dla pozostałych próbek tworzywa skóropodobnego,

11)

wyniki zapisać i zaprezentować.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

stół roboczy,

–

próbki tworzyw skóropodobnych,

–

krążki filcu,

–

przyrząd do oznaczenia odporności na tarcie,

–

skala barw,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 5

Wykonaj badanie wytrzymałości na rozdzieranie różnych tkanin stosowanych do

produkcji wyrobów tapicerskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

zapoznać się z normą PN–EN ISO 13937–3:2002,

3)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania oznaczenia,

4)

przygotować próbki różnych tkanin stosowanych w produkcji wyrobów tapicerskich,

5)

wyciąć próbki robocze z tkanin i przygotować je do badań,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

6)

wyznaczyć wartość siły rozdzierającej dla poszczególnych próbek tkanin,

7)

obliczyć wytrzymałość na rozdzieranie tkanin o różnym przeznaczeniu w produkcji
wyrobów tapicerskich,

8)

zapisać wyniki w zeszycie,

9)

przedstawić wyniki wykonanego badania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

Ś

rodki dydaktyczne:

–

norma PN–EN ISO 13937–3:2002,

–

tkaniny stosowane do produkcji wyrobów tapicerskich,

–

nożyczki,

–

przymiar liniowy,

–

szablon do wycinania próbek,

–

maszyna wytrzymałościowa,

–

zeszyt,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 6

Rozróżnij przygotowane próbki drewna pod względem twardości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie
powinno być wykonane w pracowni materiałoznawstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z określonym fragmentem materiału nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

oznaczyć próbki drewna,

4)

wykonać próbę twardości drewna, metodą Brinella,

5)

zapisać wyniki w zeszycie ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

próbki drewna,

–

stół roboczy,

–

maszyna wytrzymałościowa,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.2.

Kontrola jakości wyrobów tapicerowanych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i nazwij rodzaj wady wyrobów tapicerskich przedstawionych na planszach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie
powinno być wykonane w pracowni materiałoznawstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z określonym fragmentem materiału nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

przeanalizować przedstawione przez nauczyciela plansze,

4)

pogrupować wady,

5)

nazwać rodzaj wady i zapisać w zeszycie ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zestaw plansz z wadami wyrobów tapicerskich,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zlikwiduj uszkodzenie okleiny, które wystąpiło podczas produkcji na poręczy fotela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie
powinno być wykonane w pracowni materiałoznawstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z określonym fragmentem materiału nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

przeanalizować przedstawiony przez nauczyciela problem,

4)

określić rodzaj uszkodzenia,

5)

zlikwidować uszkodzenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zestaw narzędzi, przyrządów i materiałów tapicerskich potrzebnych do realizacji
ć

wiczenia,

–

fotel z uszkodzoną okleiną na poręczy,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Porównaj wyniki badań wytrzymałościowych krzesła z odpowiednią normą branżową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie
powinno być wykonane w pracowni materiałoznawstwa.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z określonym fragmentem materiału nauczania,

2)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

3)

przeanalizować przedstawione przez nauczyciela wyniki badań wytrzymałościowych,

4)

zapoznać się z informacjami zawartymi w odpowiedniej normie branżowej,

5)

porównać wyniki badań z odpowiednią normą,

6)

ocenić, czy krzesło zostało wykonane zgodnie z odpowiednią normą.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

wyniki badań wytrzymałościowych krzesła,

–

normy branżowe,

–

przybory do pisania,

–

zeszyt ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6.

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Ocenianie jakości surowców,
materiałów i wyrobów gotowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11,12, 13, 15,17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 3, 8, 10, 14, 16, 18, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 zadań z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. d, 4. b 5. a, 6. a, 7. c, 8. b, 9. a, 10. b, 11. b,
12. b, 13. b, 14. d, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić pojęcie oceny organoleptycznej

B

P

d

2

Rozpoznać przyrząd do pomiaru powierzchni
skóry

C

P

a

3

Określić miejsce pobierania próbek skóry do
badań laboratoryjnych

C

PP

d

4

Określić metodę działania, gdy skóra do
badań jest uszkodzona

B

P

b

5

Rozpoznać

maszynę

do

badania

wytrzymałości na rozciąganie i rozdzieranie

C

P

a

6

Rozróżnić co pozwala określić badanie
organoleptyczne wyrobów włókienniczych

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

7

Określić sposoby wykończania tworzyw
skóropodobnych

B

P

c

8

Analizować odporność na przemakanie

D

PP

b

9

Rozpoznać jak oznacza się wybarwienie
wyrobu pod wpływem światła, temperatury,
potu

C

P

a

10

Analizować oznaczenia wytrzymałościowe
tworzyw skóropodobnych

D

PP

b

11

Rozróżnić właściwości higieniczne

A

P

b

12

Rozpoznać maszynę do oznaczania
wytrzymałości na rozciąganie, rozrywanie

C

P

b

13

Zdefiniować pojęcie sorpcji

B

P

b

14

Scharakteryzować zadania należące do
kontroli technicznej

C

PP

d

15

Rozpoznać urządzenie do badania
wytrzymałości mebli

C

P

b

16

Analizować pojęcie unifikacja

D

PP

a

17

Określić metodę sprawdzającą wytrzymałość
tapczanów

B

P

a

18

Określić siłę jaką bada się dno pojemnika
kanapy lub tapczanu

C

PP

b

19

Rozpoznać skrót Międzynarodowej
Organizacji Normalizacji

C

P

d

20

Rozpoznać maszynę do określania
wytrzymałości skór na zginanie

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania testów z zadaniami wielokrotnego wyboru.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom warunki do samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas
przeznaczony na rozwiązanie testu.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu (rozładuj
niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Wszystkie zadań są zadaniami wielokrotnego wyboru. Tylko jedna
z 4 odpowiedzi jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−−−−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X. W przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Odpowiedzi udzielaj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję
z wykonanego zadania.

7.

Trudności mogą przysporzyć Ci zadania: 10, 14, 16, 18, 19, 20 gdyż są one na poziomie
trudniejszym niż pozostałe.

8.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Ocenę organoleptyczną wykonuje się przy pomocy
a)

skomplikowanej aparatury laboratoryjnej.

b)

prostej aparatury laboratoryjnej.

c)

aparatury laboratoryjnej i zmysłów człowieka.

d)

zmysłów człowieka.

2.

Do pomiaru powierzchni skóry używa się
a)

planimetru.

b)

przymiaru liniowego.

c)

pehametru.

d)

psychrometru.

3.

Próbki pierwotne do przeprowadzenia badań laboratoryjnych pobiera się
a)

w dowolnym miejscu skóry.

b)

w trzech dowolnych miejscach skóry.

c)

w ściśle określonym miejscu skóry.

d)

w trzech ściśle określonych miejscach skóry.

4.

Jeżeli skóra wybrana do pobrania próbki pierwotnej ma w miejscu pobierania próbki
uszkodzenia mogące wpływać na wyniki badań należy
a)

odrzucić skórę.

b)

wymienić skórę na inną bez wad.

c)

pobrać próbkę z innego miejsca tej skóry.

d)

pobrać próbkę z tej skóry zgodnie z wymaganiami.

5.

Badania wytrzymałości na rozciąganie i rozdzieranie przeprowadza się za pomocą
a)

maszyny wytrzymałościowej.

b)

fleksometru.

c)

aparatu Martindale’a.

d)

aparatu Xenotest.

6.

Badanie organoleptyczne wyrobu włókienniczego pozwala określić
a)

kierunek osnowy i wątku oraz prawą i lewą stronę tkaniny.

b)

wytrzymałość na rozdzieranie.

c)

odporność na pilling.

d)

wytrzymałość na wypychanie.

7.

Wytrzymałość na wypychanie charakteryzuje podatność materiałów włókienniczych na
a)

rozdzieranie.

b)

pękanie.

c)

rozciąganie wielokierunkowe.

d)

mięcie.

8.

Odporność na przemakanie oznacza
a)

masę wody, która przeniknie przez próbkę.

b)

czas potrzebny do przeniknięcia wody.

c)

masę wody pochłoniętej przez próbkę.

d)

czas potrzebny do wyrównania wilgotności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

9.

Zmiany wybarwienia wyrobu pod wpływem światła, temperatury, potu oznacza się przy
użyciu
a)

barwnej skali zabrudzenia bieli.

b)

barwnej skali zmiany wybarwienia.

c)

szarej skali zabrudzenia bieli.

d)

szarej skali zmiany wybarwienia.

10.

Oznaczenie odporności na pilling polega na uzyskaniu
a)

za pomocą przyrządu zjawiska pillingu.

b)

za pomocą przyrządu zjawiska pillingu i jego jakościową i ilościową ocenę.

c)

próbki wyrobu z pillingiem po użytkowaniu i jego jakościową i ilościową ocenę.

d)

próbki wyrobu z pillingiem po użytkowaniu.

11.

Które z wymienionych oznaczeń zaliczamy do właściwości higienicznych?
a)

odporność wybarwienia na tarcie.

b)

sorpcja i desorpcja.

c)

masa 1 m

2

.

d)

grubość.

12.

Jakie urządzenie jest potrzebne do oznaczeń wytrzymałościowych typu rozciąganie,
rozrywanie?
a)

wycinarka.

b)

zrywarka.

c)

fleksometr.

d)

twardościomierz.

13.

Sorbcja oznacza
a)

wydalanie wody.

b)

pochłanianie wody.

c)

przemakanie wody.

d)

przepuszczanie wody.

14.

Kontrola jakości obejmuje
a)

kontrolę i ocenę materiałów dostarczonych do zakładu.

b)

kontrolę międzyoperacyjną.

c)

kontrolę końcową.

d)

prawidłowe odpowiedzi: a,b,c.

15.

Do badań wytrzymałościowych mebli tapicerowanych służą urządzenia
a)

dokowe.

b)

probiercze.

c)

próbne.

d)

dokładne.

16.

Metoda normalizacji polegająca na sprowadzeniu dwóch lub więcej odmian do jednej
równoważnej to
a)

unifikacja.

b)

typizacja.

c)

utylizacja.

d)

tulizacja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

17.

Metoda polegająca na wałowaniu części tapicerowanej pozwala na sprawdzenie wytrzymałości
a)

tapczanów.

b)

kanap.

c)

foteli.

d)

krzeseł.

18.

Dno pojemnika tapczanu lub kanapy bada się przykładając siłę P

3

równą

a)

300N.

b)

250 N.

c)

150 N.

d)

25 N.

19.

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna to w skrócie

a)

FSO.

b)

ISE.

c)

EEG.

d)

ISO.

20.

Badanie wytrzymałości skór na zginanie przeprowadza się za pomocą
a)

fleksometru Ballye’go,

b)

zrywarki,

c)

planimetru

d)

flaksometru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………

Ocenianie jakości surowców, materiałów i wyrobów gotowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2

Test praktyczny typu -„próba pracy” do jednostki modułowej „Ocenianie
jakości surowców, materiałów i wyrobów gotowych”

Treść zadania

Wykonaj oznaczenie siły rozdzierania szwu imitującego szycie.

Postępuj zgodnie z instrukcją wykonania oznaczenia znajdującą się w laboratorium pracowni
materiałoznawstwa lub w zakładzie, w którym odbywasz praktykę.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zalecane jest przeprowadzenie zadania testowego typu „próba
pracy”. Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom umiejętności w zakresie
wiedzy teoretycznej i sprawności praktycznego wykonywania czynności badawczych
stwierdzających przydatność badanego materiału do celów przetwórczych.

Uczniowie powinni wykonywać zadanie indywidualnie. Jest to jednocześnie możliwość

samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych umiejętności i dokonania analizy
wykonanych badań praktycznych.

Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie

zadania zgodnie z instrukcją przeprowadzenia oznaczenia i w określonym czasie. Należy
zapewnić uczniowi warunki do samodzielnego zaplanowania poszczególnych etapów
wykonania zadania:

−−−−

zorganizowania stanowiska pracy,

−−−−

doboru odpowiednich urządzeń i narzędzi,

−−−−

ustawienia parametrów,

−−−−

wykazania się umiejętnością wykonania badania,

−−−−

przeprowadzenia analizy uzyskanych wyników.

Uczeń powinien mieć udostępnione:

−−−−

stanowisko pracy do wykonania badania,

−−−−

tworzywo skóropodobne,

−−−−

instrukcje wykonania oznaczenia,

−−−−

instrukcję obsługi urządzenia,

−−−−

regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przed rozpoczęciem wykonywania zadania nauczyciel powinien:

−−−−

zadbać

o

przygotowanie

odpowiedniego

stanowiska

pracy

w

laboratorium

materiałoznawstwa,

−−−−

zabezpieczyć próbki tworzywa skóropodobnego,

−−−−

przypomnieć uczniom zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,

−−−−

sprawdzić ubiór ochronny,

−−−−

przydzielić uczniom próbki tworzyw skóropodobnych,

−−−−

zatwierdzić ustalony przez uczniów plan i kolejność działań,

−−−−

określić kryteria oceny wykonywanego zadania,

−−−−

na bieżąco kontrolować pracę uczniów,

−−−−

dokonać oceny wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:

−−−−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−−−−

zapoznać się z instrukcją wykonania oznaczenia,

−−−−

zapisać plan działania na przykład: przygotować próbki do oznaczeń, przeprowadzić
klimatyzację, sprawdzić urządzenie do oznaczeń, przeprowadzić próbę, zapisać uzyskane
wyniki, wykonać obliczenia.

Plan przedstawić do zatwierdzenia nauczycielowi.

−−−−

przygotować próbki,

−−−−

przeprowadzić klimatyzację,

−−−−

wskazać urządzenia i narzędzia potrzebne do wykonania oznaczenia,

−−−−

przygotować stanowisko pracy do oznaczenia,

−−−−

sprawdzić urządzenie do oznaczenia,

−−−−

przeprowadzić przez dwa otwory w próbce drut,

−−−−

końce drutu zamocować w otworach wkładki metalowej,

−−−−

wkładkę metalową zamocować dolnym uchwycie zrywarki,

−−−−

drugi koniec próbki zamocować w górnym uchwycie zrywarki,

−−−−

uruchomić zrywarkę,

−−−−

poddać próbkę rozciąganiu, aż do rozerwania,

−−−−

odczytać siłę, przy której nastąpiło rozerwanie próbki z wykresu,

−−−−

wykonać ponowne oznaczenia dla pozostałych próbek,

−−−−

obliczyć średnią arytmetyczną wyników otrzymanych dla poszczególnych próbek,

−−−−

porządkować stanowisko pracy,

−−−−

zaprezentować i omówić wykonanie oznaczenia, przedstawić wyniki do oceny.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp. Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Dobranie odzieży ochronnej

5

2.

Zaplanowanie kolejnych czynności

15

3.

Przygotowanie stanowiska pracy:
–

wskazanie urządzeń i narzędzi potrzebnych do
wykonania oznaczenia,

–

sprawdzenie urządzenia do oznaczenia.

10

4.

Wykonanie oznaczenia:
–

przygotowanie próbek,

–

przeprowadzenie klimatyzacji,

–

przeprowadzenie drutu przez otwory w próbce,

–

zamocowanie drutu w otworach wkładki metalowej,

–

zamocowanie wkładki w dolnym uchwycie zrywarki,

–

zamocowanie drugiego końca próbki w górnym
uchwycie zrywarki,

–

uruchomienie zrywarki,

–

odczytanie wyniku z wykresu,

–

wykonanie oznaczeń dla pozostałych próbek,

–

wykonać obliczenia.

50

5.

Uporządkowanie stanowiska pracy

5

6.

Zaprezentowanie i omówienie wykonanego oznaczenia.

15

Razem:

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Normy wymagań na poszczególne oceny

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

dopuszczający

70

dostateczny

85

dobry

90

bardzo dobry

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

7.

LITERATURA

1.

Bacia K., Witkowski B.: Technologia tapicerstwa. WSiP, Warszawa 1986

2.

Bacia K.: Materiałoznawstwo tapicerskie. WSiP, Warszawa 1988

3.

Chyrosz M., Zembowicz – Sułkowska E.: Materiałoznawstwo odzieżowe. WSiP,
Warszawa 1999.

4.

Dzięgielewski S.: Meble tapicerowane. Produkcja przemysłowa WSiP, Warszawa 1996

5.

Dzięgielewski S.: Technologia. Meble tapicerowane. Produkcja rzemieślnicza i naprawy.
WSiP, Warszawa 1997

6.

Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo cz. I. WPLiS, Warszawa 1965

7.

Jurczak J.: Materiałoznawstwo tapicerskie. WSiP, Warszawa 1990

8.

Jurczak J.: Technologia tapicerstwa. Wydawnictwa Akcydensowe, Warszawa 1983

9.

Lasek W., Persz T.: Technologia wyprawy skór cz. II Wykończenie. WSiP, Warszawa 1985

10.

Małaśnicka W.: Technologia tworzyw sztucznych Cz. II. PWSZ,1972

11.

Pawłowa M., Majewski H., Przybyłek M., Rudecka J., Skoracki J.: Materiałoznawstwo
odzieżowe. Ćwiczenia laboratoryjne, Politechnika Radomska, Radom 2004.

12.

Persz T.: Analiza techniczna w przemyśle skórzanym. WPLiS Warszawa 1967

13.

Persz T.: Garbarstwo cz. II. WPLiS, Warszawa 1966

14.

Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa 1997

15.

Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1997

16.

Pilichowski J.,Muszyński A.: Technologia tworzyw sztucznych. WNT, Warszawa 1994

17.

Wybór norm.

18.

www.pkn.pl; eNormy.pl-Polskie Normy-Czytelnia Internetowa; NARZĘDZIOWNIE.pl

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2.

Goźlińska E., Szlosek F.: Podręczny słownik nauczyciela kształcenia zawodowego. ITeE,
Radom 1997

3.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK,FW, Warszawa 1996

4.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

5.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITE – WSI, Radom 1995