BAUHAUS
Walter Gropius 1881-1969
Ludwig Mies van der Rohe 1886-1965
Le Corbusier 1867-1959
Frank Lloyd Wright 1867-1959
Weimar 1919-25
Dessau 1925-32
Berlin 1932-33
Bauhaus
szkoła założona w Niemczech przez Waltera Gropiusa jest do dziś
symbolem modernistycznego ethosu.
Krytyka przeszłości
W modernistycznym manifeście z 1923r.
Le Corbusier pisał występując przeciwko:
„ tym waszym bergeres, siedziskom w stylu Ludwika XVI –
tego wybałuszającym się pod pokrowcami”
„czy to są maszyny do siedzenia?”
Spośród meble przeszłości wybrali krzesło Thoneta -
meble gięte uważając je za ucieleśnienie ideału
„ skończony produkt zaprojektowany w zgodzie z funkcją, wykonany z tanich części
nowoczesnymi metodami produkcji masowej i dostępny w niskiej cenie, dzięki czemu był
w zasięgu możliwości klasy pracującej”
Wilk, Thonet. s.99
Pierwsze szkoły wzornictwa powstawały w Anglii już w XIXw.,
choć Bauhaus uważa się potocznie za pierwszą nowoczesną szkołę
Wzorem były gildie średniowieczne budujące katedry..
Pomysł na połączenie zawodu architekta i designera było sposobem na
połączenie jego wiedzy artystycznej i technicznej.
Ok. 1930r,. Alberto Sartoris głosił, że:
„polem działania architekta, powinno być wszystko, od urbanistyki po łyżeczkę”
Podobne założenie legło u podstaw programu Bauhausu.
Wcześniej kształcono artystycznych rzemieślników.
Gropius zmienił profil szkoły, założył stopniowe przechodzenie
od rzemiosła do przemysłu.
Stworzył program kształcący projektantów.
Założenie stopniowego przechodzenia było błędne, ponieważ przemysł
jest zaprzeczeniem rzemiosła, ma inne metody i technologie.
Większość powstałych do 1925r. w Bauhausie prac, było unikatami,
mają dziś status przedmiotów muzealnych. Powstały w trybie pracy
rzemieślniczej i niewiele miały wspólnego z przemysłem.
Etap pracy w Dessau mieście o socjaldemokratycznej wówczas władzy
i przemysłowym charakterze.
Tu zbudowano szkołę, warsztaty, akademik dla Bauhausu.
Tu studenci mogli przejść do tworzenia wyrobów przemysłowych.
Bardzo ciekawe środowisko międzynarodowych wykładowców:
Wassily Kandinsky,Laszlo Moholy-Nagy, Lyonel Feininger, Johanes Itten
Pierwsza siedziba Bauhausu w Weimarze, 1905-6, Henry van de Velde
Walter Gropius,
kompleks budynków
Bauhausu w Dessau,
1926
Ponieważ większość tworzących sztukę modernizmu byli to z wykształcenia architekci,
odbijało się to charakterze tych wnętrz.
Ich wygląd był mocno ukierunkowany ich formą zewnętrzną.
Stosowano – otwartą przestrzeń
„swobodny przepływ przestrzeni”
ignorowano takie problemy jak – zapachy, hałas, intymność,
odejście od tradycyjnych podziałów wewnętrznych na część kobiecą i męską
Bauhaus, proj. Marianne Brandt
MEBLE
projektowania meble, które zdaniem np. Breuera powinny być
„wizualnie transparentne” - nie zakłócać przepływu energii w przestrzeni.
Marcel Breuer S 285 Biurko
Marcel’a Breuer 1925 Fotel Wassily
Chociaż Marce Breuer uważany jest przez wielu historyków i krytyków modernizmu
za najbardziej wpływowego projektanta mebli XX w, jego meble nie zagościły
we wnętrzach ówczesnych. Były za drogie w produkcji.
Nie nadawały się do masowej, taniej produkcji.
Dopiero w latach 60tych zaczęto je produkować na skalę przemysłową.
Szezlong Le Corbusiera ,
1928
Barcelona, Mies van der Rohe
Prawdopodobnie współautorką
projektów sygnowanych przez
Miesa była niemiecka projektantka
Lilly Reich, jego partnerka w latach
1926 - 1938, a więc w okresie, gdy
powstały wszystkie słynne meble -
Barcelona, czy dom Tugendhatów.
Charlotte Perriand na szezlongu No. B306 podczas sesji zdjęciowej promującej
serię mebli ze stalowych rurek, 1928 r.
Mies van den Rohe, Pawilon niemiecki 1929
Mies van den Rohe, Pawilon niemiecki 1929
Villa Tugendhat, Brno, 1929
Dom Tugendhatów, Mies van den Rohe, Brno
Model kształcenia Bauhausu stworzył wzór dla innych szkół:
●
Wchutemas 1920 Moskwa
●
Szkoła rzemieślnicza w Koluszkach, prowadzona przez Władysława
Strzemińskiego i Katarzynę Kobro, Stażewskiego 1928-32
●
New Bauhaus w NY kontynuacja Bauhausu przez cześć profesorów zmieniona w
Instytut of Design
●
Szkoła w ULM - 1954-68
Ważne wątki modernistycznego myślenia skupienie na :
technice i zdrowiu
akcent na racjonalizm – skupianie się nie na estetyce a na funkcji i programie
zamiłowanie do higieny
kult zdrowia, sprawności fizycznej
terapia ruchem i słońcem
naturyzm
opalanie
czysta forma
odejście od ornamentu
krytyka wiktoriańskich (kobiecych) wnętrz
klin pomiędzy dekoratorów wnętrz (wiele kobiet) a profesjonalnyh,
wykształconych w tym kierunku projektantów wnętrz
oszczędność w użyciu materiału
Ulubione materiały:rurki metalowe, skóra, szkło
metalowa konstrukcja widocznie oddzielona od siedziska -
ta idea zakorzeniła się w projektowaniu
forma nadrzędna wobec wygody
higieniczne (budziły skojarzenia z medycznymi gabinetami, co wielu krytykowało)
Wnętrze, Le Corbusier, Pierre jeanneret, Charlotte Perriand,Salon d’automne 1929.
kolory – stosowany oszczędnie
biel – wychwalana przez Corbusiera jako terapeutyczna i higieniczna
Le Corbusier, Villa Savoy
Fotel klubowy No. LC2, Le Corbusier,
Pierre Jeanneret, Charlotte Perriand,
1928 r.
TKANINY
Nie znalazły wiele uznania u modernistów, budziły zbyt sile skojarzenia z przeszłością.
Mimo wynalazku odkurzacza ( 1909) i usprawnienia w czyszczeniu tkanin
ich znaczenie we wnętrzach malało.
Wyjątkiem była projektantka
Marion Dorn , posługująca się chętnie tkaniną.
Meble ustawiano wokół centralnie umieszczonego chodnika
(skupiał on życie towarzyskie zamiast kominka, który został przeniesiony w mniej
eksponowane miejsce lub zlikwidowany).
Kształty dywanów – kwadratowe, prostokątne współpracujące z kompozycją opartą na
liniach prostych.
KRYTYKA MODERNIZMU
„Projekty modernistyczne podkreślały wówczas także krytyce – jako mebel nieprzyjazne,
nieludzkie, wnętrza ty jako nie nawiązujące kontaktu z użytkownikiem,
użytkownik jest w nich intruzem.
Wbrew mitowi modernizmu, nigdy nie był on ruchem masowym i nie zadomowił się w
typowych wnętrzach mieszkalnych.
Meble te uważano często za:
„nadmiernie analityczne i pozbawione niezbędnej ludziom wygody”.
Styl międzynarodowy
Po rozwiązaniu Bauhausu w 1933r. Wielu z jego
wykładowców opuściło Niemcy i osiadło w USA.
m.in. Walter Gropius
Ludwig Mies van der Rohe
Prowadzili działalność popularyzującą spuściznę Bauhausu w USA
Powstał styl międzynarodowy
Nazwa nadana przez Alfreda H. Barra Jr
Kuratora wystawy
Styl miedzynarodowy
Architektura od roku 1922
NY MOMA, 1932
Założenie:
Ludzie są wszędzie tacy sami, mają te same potrzeby,
brak większych różnic.
Przedmioty nie komunikują niczego o kulturze, z której pochodzą ,
są uniwersalne.
Swój szczyt styl ten osiągnał w latach 60tych
Utylitaryzm
Funkcjonalizm
Zastosowanie materiałów przemysłowych
Pozbawienie dekoracji
Rzeźbiarskie formy
Idee Corbusiera
Monofunkcje
dom – maszyna do mieszkania
meble – narzędzia do określonych funkcji
monofunkcje – w tej idei nie ma miejsca na dekoracje, realizacja funkcji,
forma wynika z funkcji (hasło Sullivana)
Maszyna jako inspiracja
wzorzec – to przestrzeń przemysłowa a nie natura
koncepcja budowania wielkopłytowego
W Niemczech Max Bill kontynuowała idee
Bauhausu i założył
Ulm Hochschule fur Gestaltung (Szkołę Wzornictwa).
Nastawienie na funkcjonalność
Dieter Rams
Projekty dla Brauna