2
Spis treści
Wstęp
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
..... 3
Streszczenie …
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
..…
…
…
4
1.
Pozaszkolna aktywność fizyczna …
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
5
1.1
Aktywność fizyczna a sprawność fizyczna…
…
…
…
…
..…
...... 5
1.2
Wpływ rodziców na aktywność ruchową ich dzieci…
…
..…
…
6
1.3
Wpływ aktywności ruchowej na zdrowie młodzieży
…
…
.…
... 8
1.4
Poziom
aktywności
fizycznej
pomiędzy
dziewczętami
a chłopcami…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
..…
...…
. 11
2.
Materiały i metody badawcze …
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
…
…
…
... 13
2.1
Materiał badawczy
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
…
…
..…
13
2.2
Metody badawcze…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
..…
…
…
.. 13
2.3
Metody statystyczne …
…
…
…
…
…
…
…
.…
…
...…
…
…
…
.... 14
3.
Cel badań i pytania badawcze …
…
…
…
.…
…
…
…
…
…
…
…
…
.. 15
4.
Wyniki badań i ich analiza …
…
…
…
…
…
…
.…
…
…
…
…
…
...…
16
5.
Wnioski …
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
..…
28
Piśmiennictwo
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
... 30
Spis tabel i wykresów …
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
...…
…
…
.…
32
Aneks …
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
33
3
Wstęp
Sport jest dla wielu z nas rzeczą nieosiągalną, ze względu na szybki
rytm życia. Dorośli ludzie nie mają czasu lub też chęci na uprawianie
aktywności fizycznej. Czasami także nie posiadają świadomości, jak
ważną rolę w naszym życiu odgrywa ruch. Brak świadomości przejawia
się przede wszystkim w nieodpowiednim przygotowaniu do życia
w kulturze fizycznej. Postęp cywilizacyjny doprowadził do pojawienia się
wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak na przykład: nadmierna otyłość,
zawały, miażdżyce, czy też choroby psychiczne. Aktywność ruchowa jest
najskuteczniejszym środkiem zapobiegawczym przed tymi chorobami.
Sport potrafi pobudzić do aktywności każdego człowieka, pozwala
zrozumieć życie oraz pomaga w podejmowaniu śmiałych decyzji. Sport
wprowadza sprawiedliwą rywalizacje, może też poprawiać stosunki
między jednostkami, grupami, narodami czy też państwami. Sport szkolny
ma duży wpływ na wychowanie dzieci i młodzieży. Zmusza dzieci do
podejmowania aktywności fizycznej na lekcjach wychowania fizycznego.
To właśnie szkoła rozbudza zainteresowanie sportem, kształtują się w niej
pierwsze umiejętności sportowe, odkrywają talenty. Szkoła ma stworzyć
swoim
podopiecznym
warunki
do
wszechstronnego
rozwoju
i przygotować do życia dorosłego. Zajęcia sportowe w szkole mają na
celu kształtowanie nawyków ruchowych, wdrażanie do uczestnictwa
w kulturze fizycznej ucznia. Z. Żukowski i R. Żukowski uważają, że sport
powinien być wpisany w kategorie wartości akceptowanych, które należy
pielęgnować i propagować, bo to sport w szkole uczy współpracy
w grupie i wzajemnej akceptacji w środowisku społecznym.
Tak więc, aktywność fizyczna odgrywa w naszym życiu bardzo
ważną rolę, w swojej pracy pragnę sprawdzić jakie znaczenie ma
aktywność ruchowa dla młodzieży ze szkoły średniej w Grzybnie.
4
SRESZCZENIE
Tematem niniejszej pracy jest pozaszkolna aktywność ruchowa
młodzieży i jej znaczenie w opinii uczniów Zespołu Szkół Rolniczych w
Grzybnie. Celem pracy było zbadanie i ukazanie znaczenia aktywności
ruchowej dla młodzieży ze szkoły średniej w Grzybnie.
W rozdziale pierwszym ukazano pozaszkolną aktywność ruchową
omawiając wpływ rodziców na aktywność ich dzieci, wpływ aktywności
ruchowej nazdrowie młodzieży. Przedstawiono różnice pomiędzy
aktywnością fizyczna a aktywnością ruchową oraz naświetlono poziom
aktywności fizycznej pomiędzy dziewczętami i chłopcami.
W rozdziale drugim przedstawiono niezbędne metody badawcze
oraz opisano materiały badawcze. Dokonano opisu grupy badawczej i
stosowanych w badaniach metod.
W kolejnych rozdziałach postawiono cele i problemy badawcze,
oraz dokonano analizy przeprowadzonych badań. Analizy badań
dokonano za pomocą przedstawienia ich wyników w tabel oraz na
rycinach. Z badań własnych ustalono wnioski dla praktyki pedagogicznej.
5
1 POZASZKOLNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
1.1
Aktywność fizyczna a sprawność fizyczna
W Polsce aktywność fizyczna często używana jest zamiennie
z aktywnością ruchową. Aktywność fizyczną można rozumieć, jako
wszystkie czynności i zajęcia związane z wysiłkiem fizycznym i ruchem,
w czasie których czynność serca przyspiesza i człowiek szybciej oddycha
(Cabak, Woynarowska 2004).
Aktywność, to obciążenie fizyczne któremu jesteśmy poddawani
codziennie – podczas codziennych czynności. Aktywność może być
spontaniczna lub zaplanowana. Spontaniczna może być w czasie
wykonywania codziennych czynności jak np. marsz w drodze do pracy,
czy zabawa z dzieckiem. Zaplanowana aktywność to natomiast taka
podczas której planujemy obciążenie organizmu danym ćwiczeniem, jest
odpowiednio zorganizowana.
Aktywność fizyczna stanowi kluczowy składnik zdrowego stylu
ż
ycia. Bez niej niemożliwa jest strategia utrzymania zdrowia, jak i jego
pomnażania. Stanowi ona w wieku rozwojowym naturalny mechanizm
stymulujący wszelkie procesy w organizmie. Mała ruchliwość dziecka
może zaburzyć rozwój i wpłynąć niekorzystnie na stan zdrowia (Malina
2002).
Aktywność fizyczna człowieka uwarunkowana jest jego rozwojem
fizycznym, motorycznym, psychicznym i kulturowym. Stąd jej poziom
jest różny na każdym etapie życia człowieka i zależy głównie od
czynników egzogennych. W toku życia człowieka zmienia się nie tylko
poziom aktywności fizycznej, ale także jej rodzaje i formy realizacji. Jej
niepodważalny związek ze zdrowiem czyni ją pozytywnym miernikiem
6
różnych wymiarów zdrowia człowieka, a jej brak zaliczany jest do
podstawowych czynników ryzyka zdrowia.
Sprawność fizyczna jest natomiast różnie definiowana. Najprościej
sprawność fizyczną można opisać jako właściwość charakteryzującą
poziom aktualnych możliwości ruchowych człowieka (mała Encyklopedia
Sportu 1980). Gilewicz ( 1964) twierdzi, że człowiek sprawny fizycznie to
człowiek zręczny, silny, szybki, odporny na zmęczenie, zwinny i zaradny
w czynnościach ruchowych, niezależnie od budowy swojego ciała i od
potencjalnych jego rozwojowych możliwości. Według Trześniowskiego
(1990) sprawność fizyczna to gotowość człowieka do podejmowania
i rozwiązywania trudnych zadań ruchowych w różnych sytuacjach
ż
yciowych wymagających siły, szybkości, zręczności, gibkości, zwinności
i wytrzymałości jak również pewnych nabytych i ukształtowanych
umiejętności i nawyków ruchowych opartych o odpowiednie uzdolnienia
ruchowe i stan zdrowia.
Denysiuk i Milicerowa (1969) podają, że
sprawność fizyczna to poziom rozwoju cech motorycznych będących
efektem zamierzonego i niezamierzonego wyćwiczenia.
Zgodnie z powyższym możemy przyjąć, iż sprawność fizyczna jest
właściwością charakteryzującą możliwość wykonywania czynności
ruchowych, które wymagają od nas siły mięśni, szybkości, wytrzymałości,
koordynacji i gibkości.
1.2
Wpływ rodziców na aktywność ruchową ich dzieci
Początkowa faza kształtowania osobowości dziecka rozpoczyna się
najpierw w rodzinie. Rozpoczęcie procesu kształtowania nawyku będzie
bardziej trwalsze im wcześniej je rozpoczniemy.
Pierwszą grupą społeczną wywierającą ogromny wpływ na
większość dzieci jest rodzina. Rodzice, rodzeństwo i domownicy oraz
7
przedmioty
otoczenia
domowego
stanowią
pierwsze
obiekty
zainteresowań dziecka. Wplatają się one we wszystkie zabawy, odkąd
tylko przestają się bawić wyłącznie sobą. Nawet najbardziej wnikliwi
rodzice nie są czasami w stanie zorientować się, w jaki sposób ich
kilkuletnie dzieci potrafią tak wiernie kopiować ich własne sposoby
zachowania się, nawyki i przyzwyczajenia. Życie rodzinne dostarcza
dziecku wzorów postępowania w zakresie troski o swoje zdrowie, rozwój
fizyczny, sprawność ruchową itp. Starsze dzieci częściej uczą się
i postępują zgodnie z wzorcami dostarczanymi im przez dorosłych,
bowiem normy i wzory obowiązujące w rodzinie, pełnienie określonych
ról społecznych mają doniosłe znaczenie w funkcji socjalizacyjnej
jednostki (Hurlock 1985). Niektórzy rodzice nie są w stanie zachęcić
własnych dzieci do uczestnictwa w turystyce oraz kulturze fizycznej.
Biorąc jednak pod uwagę wielkość niezaspokojonych jeszcze potrzeb
w tym zakresie rola rodziców musi systematycznie wzrastać nie tylko
w całości procesu wychowania, ale wychowania dla kultury fizycznej
także. Jednakże badania prowadzone przez Ślęczkowskiego ukazują, że
model współczesnej rodziny przedstawia na ogół pozytywny stosunek do
zajęć ruchowych swoich dzieci. Badani rodzice podawali, że uczestniczyli
w wycieczkach pieszych, rowerowych, kajakowych, motorowych oraz
samochodowych ( Osińki 2002).
Aktywność fizyczną dzieci i młodzieży należy wiązać z aktywnością
ich rodziców. Aktywność fizyczna rodziców wpływa na podobne
zachowania ich dzieci. Im bardziej aktywni rodzice tym aktywniejsze ich
dzieci i młodzież. Tak więc, aktywność fizyczną dorosłych należy
traktować
nie
tylko
w
kategoriach
zdrowotnych,
ale
także
wychowawczych i socjologicznych.
8
1.3
Wpływ aktywności ruchowej na zdrowie młodzieży
Głównym stymulatorem biologicznym rozwoju organizmu jest ruch.
Aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie budowy i funkcji
pracujących narządów. Dla młodego organizmu jest on regulatorem
procesów organicznych. Ruch i ćwiczenia fizyczne wzmacniają organizm
dziecka, kształtują i usprawniają wszystkie jego układy, głównie układ
ruchowy, krążenia, oddechowy, nerwowy, wegetatywny i dokrewny.
Zgodnie jednak z zasadą niepodzielnej jedności ustroju, ruch pobudza do
rozwoju nie tylko morfologiczne cechy osobnicze, układy wewnętrzne
i motoryczność człowieka, lecz jest także stymulatorem życia
psychicznego. Staje się też ważnym środkiem wychowania moralnego,
estetycznego i społecznego. Aktywność fizyczna odgrywa w naszym
ż
yciu ogromną rolę, jednak tylko część z nas uprawia jakąś dyscyplinę
sportu w sposób regularny. Większość z nas zapomina niestety, że tak
zwany aktywny wypoczynek jest dla naszego organizmu korzystniejszy
niż wypoczynek bierny. Każdy z nas jest w stanie znaleźć jakąś
dyscyplinę sportu, którą lubi. Aktywny tryb życia niesie ze sobą szereg
korzyści. Osoby w sposób systematyczny uprawiające sport są nie tylko
szczuplejsze, lecz także, dzięki lepszemu dotlenieniu mózgu mają
sprawniejszą pamięć i koncentrację. Szczególnie korzystny wpływ ma na
nasze zdrowie ruch na świeżym powietrzu. Systematyczna aktywność
fizyczna to najskuteczniejszy i najtańszy sposób na uniknięcie wielu
schorzeń. Siedzący tryb życia wpływa w sposób niekorzystny nie tylko na
nasze samopoczucie, ale przede wszystkim na naszą kondycję. Dbając
o aktywność fizyczną sprawiamy, że jakość naszego życia jest lepsza.
Ruch ma szczególnie korzystny wpływ na układ oddechowy, krwionośny
9
oraz układ ruchu. Ponadto ruch usprawnia systemy kontrolujące przebieg
procesów metabolicznych. Dzięki regularnym treningom zwiększa się
pojemność życiowa płuc, maksymalny stopień wentylacji oraz ilość krwi
wtłaczanej z płuc do krwiobiegu. Wiąże się z tym większa wytrzymałość
organizmu. Podczas wysiłku, nasz organizm wolniej się męczy i dłużej
zachowuje siły. Dzięki systematycznym ćwiczeniom, objętość krwi
znajdującej się w krwiobiegu rośnie. Jednocześnie wzrasta pojemność
wyrzutowa serca, dzięki czemu, zarówno podczas wysiłku, jak
i spoczynku skurcze serca są rzadsze. Zapewnia to lepsze wykorzystanie,
przez tkanki, dostarczanego wraz z krwią tlenu. Dzięki zwiększonemu
przepływowi
krwi
przez
tkanki,
końcowe
produkty
przemian
metabolicznych są sprawniej usuwane z organizmu. Dzięki regularnym
treningom objętość naczyń krwionośnych wzrasta dwukrotnie, a niekiedy
trzykrotnie. Wzrasta ponadto moc serca, a sieć naczyń wieńcowych
rozrasta się. Zmiany te przystosowują serce do znoszenia większych
obciążeń. Dzięki temu spada znacząco ryzyko wystąpienia zawału serca.
Zmiany zachodzą także w mięśniach szkieletowych. Ponadto zwiększa się
intensywność syntezy enzymów biorących udział w oddychaniu
tlenowym. Dzięki temu tlen jest w lepszym stopniu przyswajany przez
komórki mięśniowe, z czym wiąże się intensywniejszy przyrost masy
mięśniowej. Ponadto lepiej natlenione mięśnie są silniejsze. Osoba
wysportowana nie cierpi z powodu zakwasów. U osób wysportowanych
gospodarka węglowodanami jest sprawniejsza, co ma związek z ich
większą wytrzymałością. Aktywność fizyczna sprzyja zatem walce
z nadwagą. Uprawiając regularnie sport, możemy dłużej pozostać sprawni.
Dzięki fizycznej aktywności spada zawartość cholesterolu we krwi, co
w dużym stopniu eliminuje ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz zawału.
Wzmocnione systematycznym treningiem mięśnie skutecznie chronią
kości i stawy przed kontuzjami. Z wiekiem sprawność naszego organizmu
10
wprawdzie maleje, lecz niekiedy wysportowany emeryt ma lepszą
kondycję, niż unikający ruchu czterdziestolatek. Każdy moment na
zmianę trybu życia jest dobry. Aktywność fizyczna odgrywa ponadto dużą
rolę w walce z uzależnieniami (Chromiński 1987).
Aktywność fizyczna wywiera korzystny wpływ na naszą psychikę.
Wysiłek fizyczny jest najlepszą metodą zwalczenia zmęczenia
psychicznego. Ponadto wysiłek fizyczny podejmowany wspólnie odgrywa
ogromną rolę integrującą. Ludzi najlepiej integruje wspólne uczestnictwo
w czymś przyjemnym, wspólna walka w jednej drużynie i zdrowa
rywalizacja. Aktywność fizyczna stanowi też ucieczkę od dręczących nas
na co dzień problemów, pozwala zapomnieć o codziennym stresie,
ponieważ całkowicie poświęcamy się treningowi. Osoby chore, które
uprawiają sport, czują się lepiej, co świadczy o tym, że dzięki wysiłkowi
fizycznemu poprawia się nasz nastrój, co w korzystny sposób wpływa na
nasze samopoczucie. Zbyt forsowny wysiłek może skutkować niekiedy
poważną
kontuzją.
Ryzyko
kontuzji
można
zminimalizować,
rozpoczynając każdy trening rozgrzewką, dzięki której zesztywniałe
mięśnie oraz stawy rozluźniają się, a cały organizm przygotowuje się do
wysiłku. Podstawą sukcesu jest systematyczność. Ważne jest, by wysiłek
był dostosowany do możliwości (Sołtysik 2002).
Aktywny tryb życia powinien prowadzić każdy z nas, niezależnie od
wieku. Ruch wywiera bowiem zbawienny wpływ na funkcjonowanie
naszego organizmu, dzięki czemu czujemy się lepiej. Uprawianie sportu to
znakomity sposób na spędzenie wolnego czasu. Wspólne uprawianie
sportu wpływa na wzmocnienie relacji międzyludzkich. Niestety, tylko
część z nas uprawia sport w sposób regularny. Wiążą się z tym takie
zjawiska jak otyłość oraz zwiększona zachorowalność na choroby układu
krwionośnego.
11
1.4 Poziom aktywności fizycznej pomiędzy dziewczętami a
chłopcami
Poziom aktywności fizycznej jest różny dla dziewcząt i chłopców.
Zróżnicowanie przejawia się głównie w zaangażowaniu podczas ćwiczeń
oraz w zdolności do uprawiania różnych form czy też dziedzin aktywności
fizycznej.
Chłopcy częściej niż dziewczęta uczestniczą w zajęciach
pozalekcyjnych które mają formę aktywnego wysiłku fizycznego. Są
bardziej zainteresowania dodatkowymi formami aktywności fizycznej,
które spędzają na różnego rodzaju grach czy ćwiczeniach (piłka nożna,
koszykówka, siatkówka). Chłopcy częściej niż dziewczęta poświęcają
swoje zainteresowanie na sport, nie tylko bierne oglądanie meczów
w większym gronie znajomych, ale również jego uprawianie. Dziewczyny
natomiast jeśli interesują się sportem, w większości przypadków kończy
się tylko na oglądaniu rywalizacji podczas transmisji w telewizji.
Reasumując można stwierdzić, iż wskaźniki postaw wobec
aktywności fizycznej są znacznie wyższe u chłopców niż u dziewcząt.
Chłopcy mają również wyższy stosunek do kultury fizycznej, zarówno
w sferze wiedzy, poglądów, przekonań, jak i w sferze emocjonalnej co
przekłada się na pozytywny stosunek do przedmiotu. Im wyższa wiedza
ucznia z zakresu kultury fizycznej tym bardziej pozytywna jest postawa
wobec aktywności ruchowej.
O zróżnicowaniu aktywności fizycznej względem płci mówią
przesłanki psychiczne, biologiczne oraz społeczno obyczajowe. Różnice
są wynikiem odmiennej roli społecznej pełnionej przez mężczyzn
i kobiety.
12
Największe różnice płci w aspekcie aktywności fizycznej dotyczą
motoryki. Uzyskane przez kobiety wyniki odbiegają od wyników
mężczyzn w testach wytrzymałościowych i siłowych, natomiast dominują
w rytmiczności, płynności i precyzji ataków ruchowych. Według badań
Tatarczuka (2004) chłopcy otrzymywali lepsze wyniki niż dziewczęta
w przedziale wiekowym 7- 19 lat w próbach mocy, siły, zwinności
i szybkości, natomiast dziewczęta miały wyższe wyniki w zadaniach
dotyczących gibkości .
Chłopców charakteryzuje większe dążenie do zaimponowania swą
siłą, sylwetką i sprawnością. Dziewczyny natomiast dążą do płynności,
sylwetki, precyzji, wdzięku w ruchach, gibkości ciała, a także poczucia
rytmu i zwinności (Tatarczuk 2004).
13
2 MATERIAŁY I METODY BADAWCZE
2.1
Materiał badawczy
Badaniu poddano 42 osoby w wieku 18 – 20 lat z Technikum
Hotelarstwa i Architektury Krajobrazu w Grzybnie. Przebadano 21
chłopców oraz 21 dziewcząt.
Szkoła w Grzybnie istnieje od 1946 roku, początkowo jako Wiejska
Szkoła Gospodarstwa Wiejskiego, natomiast od 1948 roku jako
Państwowe Technikum Rolnicze o 4-letnim okresie nauczania.
W 50-letniej historii szkoła przechodziła różne zmiany organizacyjne.
Szkoła obecnie nosi nazwę Zespołu Szkół Rolniczych w Grzybnie.
Aktualnie obejmuje kształceniem ponad 700 uczniów i słuchaczy. Szkoła
posiada także budynek dydaktyczny w Śremie. W szkole prowadzone są
także różnego rodzaju zajęcia pozalekcyjne, między innymi kółko
sportowe „sport to zdrowie”, zajęcia sportowe, zajęcia taneczne.
2.2 Metody badawcze
Badania przeprowadzone zostały w październiku 2010 roku.
Nauczyciele przeprowadzili ze swoimi uczniami ankietę dotyczącą form
spędzania czasu wolnego, przygotowaną na potrzeby niniejszej pracy.
Ankieta składała się z 15 pytań i zawierała 3 pytania otwarte oraz 12
zamkniętych. W niektórych pytaniach zamkniętych była możliwość
wyboru maksymalnie 3 odpowiedzi. Pytania zawarte w ankiecie dotyczyły
aktywności ruchowej, sprawności jaką posiadają badani, wpływu
ś
rodowiska zewnętrznego na aktywność ruchową, znaczenia tezy czy
„sport to zdrowie”. Ankieta była anonimowa.
Uczniowie chętnie i optymistycznie podeszli do przeprowadzonego
badania.
14
2.3
Metody statystyczne
Metody statystyczne stosuje się wszędzie tam, gdzie chodzi o poznanie
prawidłowości w zakresie zjawisk masowych – tam, gdzie bada się
problemy demograficzne, ekonomiczne, socjologiczne; choć także
w innych naukach.
Wyniki badań przedsatwiłam w formie tabeli oraz wykresu
słupkowego.
Działania statystyczne stosuje się do opisu zjawisk masowych.
Zestawienia danych do opisu zjawisk masowych dostarczają między
innymi urzędy statystyczne przez spisy powszechne. Zestawienia te mają
postać tabel, z których można dowiedzieć się, w jakim procencie dane
zjawisko występuje;
Celem analizy statystycznej jest pozyskanie jak największej wiedzy z
pozyskanych danych. Aby zbiór danych był dobrą bazą do analizy
statystycznej należy:
1.
zaplanować badanie
2.
podsumować zbiór danych z obserwacji, podkreślając tendencje, ale
rezygnując ze szczegółów
3.
uzgodnić, jaką wiedzę o badanym zjawisku mają dostarczyć dane.
15
3
CEL BADAŃ I PYTANIA BADAWCZE
Celem pracy było ukazanie stopnia pozaszkolnej aktywności ruchowej
młodzieży.
Postawiono następujące pytania badawcze:
Na jakim poziomie jest sprawność fizyczna badanej młodzieży?
1.
Ile czasu młodzież poświęca na aktywność fizyczną i jaka jest jej
częstotliwość?
2.
Jakie formy aktywności fizycznej młodzież podejmuje?
3.
Czy młodzież ma dostęp do aktywnej formy spędzania czasu
wolnego organizowanego przez szkołę?
4.
Jakie przeszkody napotyka młodzież w podejmowaniu aktywności
fizycznej?
16
4 WYNIKI BADAŃ I ICH ANALIZA
Poziom sprawności fizycznej młodzieży
Tabela nr1 prezentuje odpowiedzi na pytanie nr 1 : Oceń swoją
sprawność fizyczną.
Tab. 1. Poziom sprawności fizycznej
ocena sprawności
fizycznej
dziewczęta
z miasta chłopcy
z miasta
bardzo dobra
4
2
7
4
dobra
10
5
10
6
przeciętna
5
5
3
słaba
2
1
bardzo słaba
Ryc.1.
0
2
4
6
8
10
12
b. dobra
dobra
przeciętna
słaba
Poziom sprawności fizycznej
Dziewczęta
dzieczęta z miasta
Chłopcy
chłopcy z miasta
17
Na ryc. 1. przedsatwiono porównanie poziomu sprawności fizycznej
chłopców i dziewcząt uwzględniając liczbę osób zamieszkałych
w mieście.
Z ankiety wynika, iż większość przebadanej młodzieży zarówno
chłopców jak i dziewcząt określa swój poziom aktywności fizycznej jako
dobry. Tylko 3 z przebadanych osób określają swój poziom aktywności
fizycznej na słaby w tym 1 chłopak. Poziom sprawności ruchowej dla
dziewcząt z miasta i ze wsi jest równy. U chłopców dobry poziom posiada
większa część z miasta. Przeciętny poziom aktywności fizycznej u
dziewcząt jest na równi dla dziewcząt ze wsi jak i z miasta. Tak samo
kształtuje się poziom bardzo dobry który również jest po równo.
Natomiast u chłopców bardzo dobry poziom aktywności fizycznej posiada
większe ilość chłopców mieszkających w mieście.
Najwyższą formą oceny i kontroli jest samoocena i samokontrola.
Pytanie dotyczące poziomu sprawności fizycznej uwzględnia całkowicie
nastawienie młodzieży do aktywności fizycznej.
Najczęściej wybierane formy aktywności ruchowej
W przeprowadzonych badaniach postanowiono sprawdzić, jakie formy
aktywności fizycznej młodzież podejmuje najczęściej oraz z czego one
wynikają.
Pytanie nr 2 dotyczyło podejmowanej aktywności fizycznej w ciągu
tygodnia. Jaki rodzaj aktywności fizycznej podejmujesz w ciągu tygodnia?
(WF). W tabeli nr 2 przedstawiono wyniki.
18
Tab.2. Rodzaj aktywności fizycznej
rodzaj aktywności
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
spacery, wędrówki
18
10
20
10
gry zespołowe
10
2
10
6
jazda na rowerze
19
10
21
10
biegi
3
5
Jazda na rolkach
Jazda konna
łyżwy
2
2
5
2
2
7
2
Ryc.2.
Jak wynika z odpowiedzi respondentów największą popularnością
cieszą się spacery i wędrówki, wśród chłopców największa ilość (całą
grupa respondentów) opowiada się za zajdą na rowerze jako najczęściej
podejmowanej aktywności fizycznej. Młodzież spędza czas również na
0
5
10
15
20
25
spacery
gry
zespołowe
jazda na
rowerze
biegi
inne
Rodzaj podejmowanej aktywności fizycznej
dziewczęta
dziewczęta z miasta
chłopcy
chłopcy z miasta
19
grach zespołowych jeździe na: rolkach, łyżwach i konno. Najmniejszą
popularnością wśród badanej młodzieży cieszy się bieganie.
Na poniższym wykresie przedstawiłam najbardziej wybierane formy
aktywności przez młodzież, uwzględniając liczbę osób zamieszkałych
w mieście.
Połowa badanych osób pochodzi z miasta. Młodzież miejska – jak
wynika z badań – ma możliwość i korzysta z aktywnej formy spędzania
czasu.
Następnie zadano respondentom pytanie dotyczące przynależności do
klubu sportowego. Tabela nr 3 przedstawia odpowiedź na pytanie: Czy
należysz do jakiegoś klubu sportowego?
Tab.3. Przynależność do klubu sportowego
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
TAK
2
2
17
8
NIE
19
10
4
2
Jak wynika z powyżej przedstawionych wyników badań własnych
większa część chłopców należy do jakiegoś klubu sportowego, w tym
znaczna ich część mieszka w mieście. Dziewczyny w znacznie mniejszej
ilości należą do klubu sportowego. Wynika to zapewne z określonych
zainteresowań i różnic płci, większość chłopców zapewne lubi grać
w piłkę nożną z czym wiąże się przynależność do danej drużyny, a więc
i klubu sportowego.
Kolejnym pytaniem dotyczącym wybierania form aktywności
fizycznej, było ustalenie formy spędzania czasu wolnego przez młodzież.
W Tabeli nr 4 przedstawiono wyniki odpowiedzi na pytanie nr 8: Jak
spędzasz czas wolny?
20
Tab.4. Formy spędzania czasu wolnego
czynność
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
przy komputerze
8
8
10
10
przed TV
21
12
21
10
obowiązki domowe
10
przy lekcjach
3
zajęcia sportowe
3
5
ze znajomymi
20
12
18
10
Ryc.3.
0
5
10
15
20
25
TV
ze
znajomymi
komputer
obowiązki
domowe
zajęcia
sportowe
Formy spędzania czasu wolnego
dziewczęta
dziewczęta z miasta
chłopcy
chłopcy z miasta
21
Na ryc.3. przedstawiono najbardziej popularne formy spędzania czasu
wolnego przez młodzież. Z odpowiedzi badanych osób wynika, że
najbardziej popularną formą spędzania czasu wolnego zarówno przez
dziewczęta jak i chłopców jest oglądanie TV. Dziewczęta ponadto
spędzają czas wolny na obowiązkach domowych oraz na spotkaniach ze
znajomymi. U chłopców najczęstszą formą spędzania czasu wolnego
oprócz oglądania TV są spotkania ze znajomymi oraz przebywanie przed
komputerem.
W tabeli nr 5 przedstawiono wyniki dotyczące odpowiedzi na pytanie
nr 11: Czy interesujesz się wydarzeniami sportowymi?
Tab. 5. Zaiteresowanie wydarzeniami sportowymi
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
TAK
6
2
21
10
NIE
15
10
Z odpowiedzi respondentów wynika, że w przeważającej mierze
wydarzeniami sportowymi interesują się chłopcy. Tylko 6 z przebadanych
dziewcząt odpowiedziało, że interesuje się wydarzeniami sportowymi. Nie
ulega wątpliwości, że zazwyczaj chłopcy bardziej interesują się sportem.
Są również bardziej aktywni grając na przykład w tak popularną grę jaką
jest piłka nożna.
Następnie zbadano jaką dyscypliną sportową najbardziej interesuje się
młodzież. Tabela nr 6 przedstawia odpowiedź na pytanie nr 12: jaka
dyscyplina sportowa interesuje Cię najbardziej?
22
Tab. 6. Zainteresowanie dyscypliną sportową
dyscyplina
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
lekkoatletyka
3
2
piłka nożna
20
10
piłka siatkowa
piłka ręczna
gimnastyka
łyżwiarstwo
10
8
pływanie
5
2
jazda konna
bieganie
3
1
To pytanie potwierdza powyższe stwierdzenie, iż w śród chłopców
najbardziej popularną dyscypliną sportową jest piłka nożna. Za równo
chłopcy z miasta jak i ze wsi interesują się najbardziej tą dyscypliną
sportową. Wynika to za pewne również z zainteresowań tą dyscypliną ich
ojców. Większa część respondentek – ponad połowa – najbardziej interesuje
się łyżwiarstwem. Myślę, że sport ten ma w sobie tyle piękna i
wdzięku, że nie trzeba się dziwić, iż właśnie ta dyscyplina sportowa
najbardziej przykuwa uwagę płci pięknej.
Czas poświęcany na aktywność ruchową przez młodzież
W tabeli nr 7 przedstawiono wyniki badań odpowiedzi na pytanie nr 3:
Ile czasu w tygodniu poświęcasz na zajęcia fizyczne? ( oprócz zajęć WF).
23
Tab. 7. Tygodniowy czas poświęcany na zajęcia fizyczne
czas
dziewczęta z miasta
chłopcy
z miasta
poniżej 1h
15
10
3
2
od 1 – 2 h
5
2
5
4
3 h
1
11
2
więcej
2
2
Z przeprowadzonych badań wynika, że najmniej czasu na zajęcia
sportowe poświęcają dziewczyny. Aż 15 respondentek z 21 badanych
odpowiedziało, że spędza mniej niż godzinę tygodniowo na aktywność
ruchową. Chłopcy w przeważającej mierze poświęcają tygodniowo
3 godziny na sport. Jak wynika z badań 5 chłopców poświęca od 1 do 2
godzin tygodniowo na sport, a 3 mniej niż godzinę. Z badań wynika, że
większa część dziewczyn z miasta poświęca mało czasu na aktywność
ruchową, co oznacza, że bardziej aktywne są dziewczyny ze wsi.
U chłopców natomiast, czas poświęcany na aktywność ruchową przez
respondentów zamieszkałych w mieście jest zróżnicowana. Najwięcej,
4 osoby zamieszkujące miasto poświęcają od 1 do 2 godzin tygodniowo
na aktywność ruchową.
24
Pozalekcyjne uczestnictwo młodzieży w zajęciach ruchowych
Tabela nr 8 przedstawia wyniki odpowiedzi na pytanie nr 5: Czy
w Twojej szkole istnieją pozalekcyjne zajęcia sportowe?
Tab. 8. Pozalekcyjne zajęcia sportowe
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
TAK
(jakie?)
21
21
21
21
NIE
Przebadani uczniowie zgodnie odpowiedzieli, że w szkole odbywają
się pozalekcyjne zajęcia sportowe z: treningów siatkówki, udostępnianie
sali sportowej dla młodzieży do ich dyspozycji 3 razy w tygodniu oraz
zespół pieśni i tańca Chabry.
Z powyższych odpowiedzi wynika, iż uczniowie podlegający badaniu
wiedzą o zajęciach pozaszkolnych i mają możliwość uczestniczenia
w nich.
25
W tabeli nr 9 przedstawiono wyniki badań dotyczące odpowiedzi na
pytanie nr 6: Czy Twoja szkoła organizuje…
?
Tab. 9. Zajęcia organizowane przez szkołe
dziewczęta
Z miasta
chłopcy
Z miasta
Zawody sportowe
21
12
21
10
Wyjazdy na zawody
sportowe
Wycieczki szkolne
21
12
21
10
Zajęcia pozaszkolne
(sportowe)
18
12
19
10
Inne (jakie?)
Uczniowie
posiadają
wiedzę
na
temat
wyjazdów
i
zajęć
organizowanych przez szkołę. Wszyscy przebadani respondenci zgodnie
stwierdzili, że szkoła organizuje zawody sportowe oraz wycieczki
szkolne. 18 z przebadanych respondentek i 19 respondentów
odpowiedziało, że szkoła organizuje zajęcie pozaszkolne sportowe.
W tabeli nr 10 przedstawiono wyniki badań dotyczące odpowiedzi na
pytanie nr 7: Kto zachęca Cię do podejmowania wysiłku fizycznego?
Tab. 10. Kto zachęca Cię do podejmowania wysiłku fizycznego?
dziewczęta
z
miasta
chłopcy
z miasta
nauczyciele
1
1
Rodzice
4
2
Znajomi
3
2
Nikt, podejmuję ją dobrowolnie
18
8
16
7
Inni (kto?)
26
Większość przebadanych osób podejmuje aktywność fizyczną
dobrowolnie. Odpowiedziało tak 18 z przebadanych dziewcząt z czego
8 z nich mieszka w mieście; również 16 chłopców zaznaczyło tę
odpowiedź, z czego 7 z nich mieszka w mieście. 3 dziewczęta
odpowiedziały, że do podejmowania wysiłku fizycznego zachęcają je
znajomi, natomiast 4 z przebadanych chłopców odpowiedziało, że
zachęcają ich do tego rodzice.
W tabeli nr 11 przedstawiono wyniki badań dotyczące odpowiedzi na
pytanie nr 9: Czy podejmujesz aktywność ruchową dla …? (można wybrać
maksymalnie 3 odpowiedzi).
Tab. 11. Cel podejmowania aktywności ruchowej
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
przyjemności
21
12
21
10
poprawy zdrowia
poprawy sprawności
okazji spotkania się ze
ze najomymi
iInne (jakie?)
Wszyscy przebadani uczniowie zgodnie odpowiedzieli, że podejmują
aktywność fizyczną dla przyjemności. Dowodzi to temu, iż młodzi ludzie
podejmują aktywność fizyczną dla własnych celów, a nie dla kogoś.
Z przeprowadzonych badań wynika jasno, że uczniowie wiedzą
o zajęciach organizowanych po szkole, oraz mają możliwość
uczestniczenia w nich. Młodzi ludzie uprawiają aktywność fizyczną dla
przyjemności i nie muszą być do niej zachęcani przez innych. Można
więc śmiało stwierdzić, że przebadani respondenci nie mają problemów
27
z podejmowaniem aktywności ruchowej, gdy nie są do niej przez nikogo
zachęcani i mają możliwość aktywnie spędzać swój czas wolny.
Przeszkody w podejmowaniu aktywności fizycznej przez młodzież
Tabela nr 12 przedstawia wyniki odpowiedzi na pytanie nr 10: Co
przeszkadza Ci w podejmowaniu aktywności ruchowej?
Tab. 12. Przeszkody w podejmowaniu aktywności ruchowej
dziewczęta
z miasta
chłopcy
z miasta
brak czasu
20
12
19
8
nie lubię się przemęczać
brak motywacji
nie lubię zajęć sportowych
nic, zawsze znajduję czas na
zajęcia sportowe
1
2
2
inne (jakie?)
Większość respondentów odpowiedziała, że nie podejmuje aktywności
fizycznej z braku czasu. 3 z przebadanych osób ( w tym jedna
dziewczyna) odpowiedziało, że nic im nie przeszkadza w podejmowaniu
aktywności ruchowej.
W dobie komputerów i Internetu młodzi ludzie poświęcają się
czynnością które w ogóle nie wymagają od nich aktywności ruchowej.
Coraz większą część naszego dnia zajmuje siedzenie przed komputerem
bądź telewizorem. Niestety taki tryb życia często prowadzi do różnego
rodzaju schorzeń i otyłości oraz chorób. Nawet odrabianie lekcji nie
wymaga już od młodych ludzi wysiłku takiego jak kiedyś, dziś na
wszystko można znaleźć odpowiedź w Internecie.
28
5
WNIOSKI
Mniej niż połowa badanych uczniów określa poziom swojej
sprawności fizycznej jako dobry (20 z 42 respondentów)
Wśród dziewczyn najpopularniejszą formą aktywności ruchowej
jest jazda na rowerze (19 z 21 badanych) oraz spacery ( 18 z 21
badanych). Również dziewczyny mieszkające w mieście uznają te
formy aktywności za najatrakcyjniejsze.
Wszyscy przebadani chłopcy uznają jazdę na rowerze że
najatrakcyjniejszą, na drugim miejscu są spacery. Zarówno chłopcy
z miasta jak i ze wsi wskazali na te formy aktywności ruchowej.
Tylko 2 z 21 przebadanych dziewczyn należy do klubu sportowego,
są to dziewczyny mieszkające w mieście.
Ponad połowa ankietowanych chłopców – 12 z 21 – należy do klubu
sportowego, w tym 8 z nich mieszka w mieście.
Najczęstszą formą spędzania czasu wolnego przez wszystkich
ankietowanych jest oglądanie TV. Następnie są to spotkania ze
znajomymi oraz wśród dziewczyn obowiązki domowe, a wśród
chłopców czas spędzony przed komputerem.
Dziewczyny niewiele interesują się wydarzeniami sportowymi ,
tylko 5 z 21 ankietowanych wykazało zainteresowanie
wydarzeniami
sportowymi,
natomiast
chłopcy
wykazują
zainteresowanie owymi wydarzeniami, 20 z 21 ankietowanych.
Najbardziej interesującą dyscypliną sportową wśród dziewczyn jest
łyżwiarstwo, wśród chłopców jest nią piłka nożna.
Dziewczęta są mało aktywne ruchowo. Ponad poła z nich 15 z 21
ankietowanych spędza tygodniowo mniej niż godzinę na zajęciach
ruchowych. Tylko jedna z ankietowanych dziewczyn poświęca na
to tygodniowo więcej niż 3 godziny.
29
Chłopcy są dość aktywni, ponad połowa z ankietowanych, 11 z 21
badanych spędza ponad 3 godziny tygodniowo na zajęciach
fizycznych.
Wszyscy ankietowani uczniowie posiadają wiedzę na temat
odbywających się w szkole pozalekcyjnych zajęć sportowych.
Ankietowani uczniowie wiedzą, że szkołą w której się uczą
organizuje zawody sportowe, wycieczki szkolne oraz sportowe
zajęcia pozaszkolne.
Większość
ankietowanych
podejmuje
aktywność
fizyczną
dobrowolnie. 4 z 21 ankietowanych chłopców zachęcają rodzice.
Wszyscy
ankietowani podejmują
aktywność
fizyczną
dla
przyjemności.
Główną przeszkodą w podejmowaniu aktywności fizycznej jest
brak czasu.
30
Piśmiennictwo
1.
Cabak A., Woynarowska B. (2004): Aktywność fizyczna młodzieży
w wieku 11-15 lat w Polsce i w innych krajach w 2002 roku,
„Wychowanie Fizyczne i Sport", str. 355-360.
2.
Chromiński Z. (1987): Aktywność ruchowa dzieci i młodieży.
Warszawa.
3.
Denisiuk L., Milicerowa H. (1969): Rozwój sprawności
motorycznej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Warszawa,
s. 14 – 28.
4.
Demel M., Skład A. (1974): Teoria wychowania fizycznego.
Warszawa, s. 24 – 56.
5.
Drabik J. (1992): Sprawność fizyczna i jej testowanie u młodzieży
szkolnej. Gdańsk, s. 22-24.
6.
Gilewicz Z. (1964): Teoria wychowania fizyczneg. Warszawa,
s. 30 -50.
7.
Hurlock E.B. (1985), Rozwój dziecka. PWN , s. 54.
8.
Krawczyk B.(1987): Rodzina i grupy rówieśnicze a początki kariery
sportowej. „Kultura fizyczna”, nr 1-2, 7-8, s. 14
9.
Maciaszek J.( 1996): Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży
w czasie wolnym. „Wychowanie fizyczne i Zdrowotne”, nr 43, s.
70-75.
10.
Malina R.M. (2002): Aktywność fizyczna a rokowanie
długowieczności. „Medicina Sportiva” 9,1. 9-16.
11.
Mała Encyklopedia Sportu (1980): Warszawa , s. 126.
12.
Osiński W. (2002): Zarys teorii wychowania fizycznego. Poznań,
s. 92 -93.
13.
Parizkowa J., Wolański N. (1976): Sprawność fizyczna a rozwój
człowieka. “ Sport i turystyka”, Warszawa, s. 83
31
14.
Sołtysik M. (2002): Aktywność rekreacyjno turystyczna a czas
wolny młodzieży szkolnej, “Człowiek i ruch” nr 2, s. 75 - 88
15.
Tatarczuk
J.
(2004),
Metodyka
wychowania
fizycznego,
Wydawnictwo: Uniwersytet Zieonogórski, s. 61-63.
16.
Trześniowski R. (1990): Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna
młodzieży szkolnej w Polsce, W: Z Warsztatów Badawczych.
Warszawa .
17.
Trześniowski R. (1961): Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna
młodzieży polskiej. Warszawa, s. 56 – 72.
18.
Ż
ukowska Z., Żukowski R. (2002): Zdrowie i sport w edukacji
globalnej. Warszawa.
32
Spis tabel i wykresów
Tab. 1. Poziom sprawnośći fizycznej…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
. 15
Tab. 2. Rodzaje aktywnośći fizycznej …
…
…
...…
…
…
…
…
…
…
…
.…
17
Tab. 3. Przynależność do klubu sportowego …
…
...…
…
…
...…
…
...…
18
Tab. 4. Formy spędzania czasu wolnego
…...…
…
…
…
…
…
…
........…
. 19
Tab. 5. Zainteresowanie wydarzeniami sportowym
…
…
…
...…
…
..…
…
20
Tab. 6. Zainteresowanie dyscypliną sportową…
…
…
..…
…
…
…
........…
21
Tab. 7. Tygodniowy czas poświęcany na zajęcia fizyczne…
…
…
…
...…
.22
Tab. 8. Pozalekcyjne zajęcia sportowe…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
…
.23
Tab. 9. Zajęcia organizowane przez szkołę …
…
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
24
Tab. 10. Kto zachęca cię do podejmowaia wysiłku fizycznego?............. 24
Tab. 11. Cel podejmowania aktywności ruchowej …
…
…
…
…
…
…
...…25
Tab. 12 . Przeszkody w podejmowaniu aktywności ruchowej…
…
…
.…
26
Ryc. 1. Poziom sprawności fizycznej …
…
…
…
..…
…
…
…
…
…
…
…
.…
1
5
Ryc. 2. Rodzaj podejmowanej aktywności fizycznej …
…
…
…
…
.…
…
17
Ryc. 3. Formy spędzania czasu wolnego …
…
…
…
…
…
…
…
…
.…
…
…
19
33
Aneks
ANKIETA
Proszę o odpowiedź na zadane poniżej pytania poprzez wyraźne
zakreślenie jednej odpowiedzi (w niektórych pytaniach można zaznaczyć
kilka odpowiedzi). Jeśli nie rozumiesz jakiegoś pytania poproś
prowadzącego o wyjaśnienie. Odpowiedzi na pytania zakreślaj wpisując
w kratkę X. Zapewniam, że ankieta jest całkowicie anonimowa.
1.
Oceń swoją sprawność fizyczną:
Bardzo dobra
Dobra
Przeciętna
Słaba
Bardzo słaba
2. Jaki rodzaj aktywności fizycznej podejmujesz w ciągu tygodnia? (poza
zajęciami z WF)
Spacery, wędrówki
Gry zespołowe
Jazda na rowerze
Biegi
Inne (jakie?)……………………………………………………….……………………………
34
3. Ile czasu w tygodniu poświęcasz na zajęcia fizyczne? (oprócz zajęć
z WF)
poniżej 1 h
1 – 2 h
3 h
więcej (napisz ile) ……………………………………………………………………………
4. Czy należysz do jakiegoś klubu sportowego? (szkolnego lub
pozaszkolnego)
Tak
Nie
5. Czy w twojej szkole istnieją pozalekcyjne zajęcia sportowe ?
Tak (jakie?) ………………………………………………..………………………….……….
Nie
6.Czy twoja szkoła organizuje …?
Zawody sportowe
Wyjazdy na zawody sportowe
Wycieczki szkolne
Zajęcia pozaszkolne (sportowe)
Inne (jakie?) ……………………………………………………….…………………………..
7. Kto zachęca cię do podejmowania wysiłku fizycznego?
Nauczyciele
Rodzice
Znajomi
35
Nikt, podejmuję ją dobrowolnie
Inni
(kto?)…………………………………………………………………………...…………..
8. Jak spędzasz czas wolny? (można wybrać maksymalnie 3 odpowiedzi)
Przy komputerze
Przed telewizorem
Na wypełnianiu obowiązków domowych
Przy lekcjach
Na zajęciach sportowych
Inne (jakie?) ………………………………………………………………..………………….
9. Czy podejmujesz aktywność ruchowa dla …? (można wybrać
maksymalnie 3 odpowiedzi)
Przyjemności
Poprawy zdrowia
Poprawy sprawności
Okazji do spotkania się znajomymi
Inne (jakie?) ………………………………………………………………………..………….
10. Co przeszkadza Ci w podejmowaniu aktywności ruchowej?
Brak czasu
Nie lubię się przemęczać
Brak motywacji
Nie lubię zajęć sportowych
Nic, zawsze znajdę czas na zajęcia sportowe
Inne (jakie?) ……………………………………………………………………………….
36
11. Czy interesujesz się wydarzeniami sportowymi?
Tak
Nie
12. Jaka dyscyplina sportowa interesuje Cię najbardziej?
Lekkoatletyka
Piłka nożna
Piłka siatkowa
Piłka ręczna
Gimnastyka
Łyżwiarstwo
Pływanie
Inne (jaka?) ………………………………………….…………………………….…………..
Metryczka:
1.
Miejsce zamieszkania
Miasto
Wieś
2.
Płeć
Dziewczyna
Chłopak