RICHARD DEY

Motywowanie do zwycięstwa

(Motivate to Win)

Jak działać efektywniej -

sprawdzone techniki

(Tested Techniques for Greater Achievement)

(tłumaczył Mariusz Włoczysiak)

WPROWADZEIE

Słowo „motywacja" należy do sześciu najczęściej używanych słów w dokumentacji

przedsiębiorstw - tak twierdzi Instytut Badań Możliwości Człowieka (Institute of Manpower

Studies). To, że jest ono tak często używane, wcale jednak nie oznacza, że jest dobrze

rozumiane.

W badaniu przeprowadzonym przez firmę Grassroots Group plc, które objęło 500

spośród 1000 największych przedsiębiorstw działających w Wielkiej Brytanii, stwierdzono, że

95 procent tych przedsiębiorstw twierdzi, że ich pracownicy mogliby mieć lepszą motywację.

Martin van Mesdag w liście do czasopisma „Marketing Week" napisał:

Motywowanie to najważniejsze z zadań zarządzania. Łączy w sobie umiejętności

porozumiewania się, dawania dobrego przykładu, stawiania wyzwań, zachęcania, uzyskiwania

reakcji, angażowania pracowników, delegowania obowiązków, rozwijania i szkolenia,

informowania, instruowania oraz sprawiedliwego nagradzania.

Słowo „motywacja" u wielu osób wywołuje silne reakcje emocjonalne. Przed

napisaniem niniejszej książki rozmawiałem o tym z moją rodziną, kolegami i znajomymi;

wszyscy reagowali podobnie: „Przydało by mi się to - obojętnie co to jest" albo: „Chętnie

przeczytam coś o tym".

Motywacja wywołuje więc reakcję ukazującą, że każdy chciałby ją mieć, ale większość

nie zdaje sobie sprawy z tego, co ona oznacza. Ogłoszenia o wolnych miejscach pracy stawiają

wymaganie posiadania przez kandydatów poczucia motywacji. W sporcie również widzimy

niezwykłe wyniki i osiągnięcia, które są bardzo silnie powiązane z motywacją.

Człowiek jest zorientowany na osiąganie celu, a wszelkie wspaniałe osiągnięcia świata

są efektem działania ludzi o silnej motywacji. Żyjemy w świecie coraz bardziej złożonym,

dysponując potężną techniką. Rozwój techniki komputerowej, mikroprocesorów, postępy w

elektronicznym przetwarzaniu danych oraz rozwój twórczego działania człowieka są doprawdy

zdumiewające.

Świat, w którym pracujemy tworzą ludzie. Rodzice poczynają dzieci, które zdobywają

wykształcenie, a następnie zajmują się budowaniem swoich karier zawodowych. Potem

wchodzą w relacje z innymi ludźmi, pobierają się i znów na świat przychodzą dzieci. I tak ten

cykl się powtarza.

Nieliczni z nas w czasie szkolnej edukacji uzyskiwali (choć może zdarzało się to bardzo

rzadko) wskazówki dotyczące nas samych, porozumiewania się, innych ludzi, ale także

motywacji.

Niniejsza książka mówi o człowieku: w pracy, w sporcie, w wolnym czasie, w

związkach z innymi ludźmi, w ich środowisku domowym.

Właściwie każdy z nas może motywować samego siebie, a także powinien motywować

drugiego człowieka.

JAK TA KSIĄŻKA MOŻE CI POMÓC

Cel jaki przyświecał pracy nad tą książką jest następujący: powinno się ją przeczytać, a

samo czytanie powinno być łatwe. Powinna to być książka, do której możesz zajrzeć, aby

zaznaczyć pewne wyrażenia lub fragmenty, które do Ciebie przemówią. Ale prawdziwym

celem napisania tej książki jest wyjaśnienie mistycznego znaczenia przypisywanego słowu

„motywacja" i przedstawienie prostych i łatwych pomysłów, które pomogą Ci w osiągnięciu

wszystkiego, co tylko chcesz osiągnąć.

Wszyscy wiemy, że sukces przychodzi poprzez innych ludzi. Wybitny sukces

osiągnięty w świecie biznesu dzięki działaniu pojedynczego człowieka zdarza się bardzo

rzadko - jeśli w ogóle.

Znaczną część niniejszej książki można nazwać „zdrowym rozsądkiem" - tak jest, nie

ukrywam tego. Zdrowy rozsądek to cecha, którą należy podziwiać. Ci, którzy ją mają,

korzystają z niej, natomiast ci, którzy jej nie mają, nie zdają sobie nawet sprawy z tego, czego

im brakuje.

Na skutek oddziaływania warunków środowiskowych, w jakich przyszło nam żyć, w

świecie szybkich zmian, w świecie rosnących wymagań, w świecie coraz większych

oczekiwań, być może największym wymogiem wobec nas samych jest dążenie do poprawy

swoich zachowań. Jak możemy stać się ludźmi jeszcze lepszymi? Jak możemy działać

sprawniej? A jeśli przyjmiemy, że prawdziwy świat, w którym żyjemy i pracujemy to świat

ludzi, najważniejsze okaże się rozumienie samego siebie, rozumienie tego, co nas motywuje i

świadomość tego, w jaki sposób możemy uzyskać silniejszą motywację.

Ci z nas, którzy ponoszą większą odpowiedzialność i zarządzają innymi ludźmi, muszą

wiedzieć, co jest konieczne, aby pomóc ludziom w realizowaniu ich własnych aspiracji lub w

uzyskaniu motywacji do osiągania wspólnego celu.

Moim zamiarem nie było stworzenie kompilacji motywujących opowieści. Historia

ludzkości pełna jest zdumiewających osiągnięć człowieka, od wybitnych wyczynów w świecie

sportu po męstwo na scenie działań wojennych; od finansowego sukcesu przedsiębiorcy

poprzez cudowne wręcz przezwyciężenie zagrażającej życiu choroby, aż po osobiście

poniesione ofiary złożone przez niektórych ludzi, aby życie stało się znośne dla tych, którzy

mają mniej szczęścia.

To właśnie wewnętrzna motywacja jest tą siłą, która kryje się za powodzeniami i

osiągnięciami ludzkości. Utrzymując lub budując własną motywację przeanalizuj te historie o

sukcesie. Tak niewiele zależy od naszego wieku, koloru skóry, rasy czy okoliczności.

MOŻESZ - JEŚLI TYLKO SĄDZISZ, ŻE POTRAFISZ.

Jeżeli tylko zastosujesz się do zasad omawianych w niniejszej książce staniesz się z

pewnością osobą o silniejszej motywacji. Jeśli ponosisz odpowiedzialność za innych, z

pewnością posiądziesz większą umiejętność osiągania sukcesu poprzez ich sukces. A Twój

sukces jest tym tylko, co sam postanowisz.

MOTYWACJA Z PERSPEKTYWY

Jeżeli rozumiesz co motywuje ludzi, masz do dyspozycji najpotężniejsze narzędzie

potrzebne do pracy z nimi.

We wprowadzeniu stwierdziłem, że motywacja wydaje się być wymogiem

powszechnie obowiązującym. Wszyscy chcą większej motywacji, ale nie są zupełnie pewni

czym ona jest. Pracownik powie, że chciałby czuć się bardziej motywowany. Menedżer albo

lider chciałby mieć w swoim zespole ludzi o większej motywacji, a pracodawca chce

zatrudniać osoby z poczuciem motywacji. W gruncie rzeczy wymagania pracodawcy są nawet

większe: pracownik powinien umieć sam siebie motywować.

Motywacja i siła są tak ze sobą powiązane, iż można powiedzieć, że w osobie

umotywowanej tkwi siła. Można tu przytoczyć pewną niezwykłą historię matki, niewysokiej

kobiety (160 cm) ważącej jakieś 57 kg, która miała straszny wypadek samochodowy jadąc ze

swoim małym synkiem. Samochód przewrócił się na bok a dziecko znalazło się w pułapce pod

nim. Matka na szczęście została wyrzucona z samochodu i nie odniosła obrażeń. Kiedy

przybyły służby ratownicze, matka kołysała swoje dziecko na rękach, również całe i zdrowe.

Oboje zostali zabrani do szpitala na badania, gdzie okazało się, że kręgi krzyżowe w

kręgosłupie matki uległy zmiażdżeniu. Najwidoczniej matka podniosła samochód i odsunęła

dziecko stopami, wskutek czego uszkodziła kręgosłup. W zwykłych okolicznościach

podniesienie tego pojazdu przez matkę byłoby niemożliwe. Nie miała ona odpowiedniej

budowy ciała, siły ani odpowiednio rozbudowanych mięśni. Miała natomiast siłę motywacji.

PODSTAWĄ WSZELKIEJ MOTYWACJI JEST NADZIEJA.

To właśnie nadzieja jest u człowieka kryterium decydującym o motywacji. To ona jest

przyczyną wywołującą skutek i paliwem napędzającym ten silnik. Bez nadziei, nikogo nie

można motywować.

MOTYWACJA I MAIPULACJA

Zacznijmy od wyjaśnienia różnicy z punktu widzenia zarządzania, różnicy między

motywacją a manipulacją.

Manipulacja, w moim bardzo uproszczonym opisie, oznacza nakłanianie kogoś do

zrobienia czegoś, ponieważ Ty tego chcesz; motywacja jest natomiast sprawianiem, aby dana

osoba zrobiła coś, ponieważ sama tego chce. I na tym polega ta różnica.

Jak to określił mój wielki przyjaciel, Frank Tijou: „To ta różnica jest tu różnicą".

Stanowczo za długo współczesne zarządy firm działających w Wielkiej Brytanii

podlegały reżimowi manipulacji, podczas gdy ludzie cierpieli na skutek słabego i w wielu

przypadkach opieszałego zarządzania.

W istocie rzeczy, menedżerowie brytyjscy na jakiś czas nawet zaprzestali prowadzenia

rozmów z pracownikami i komunikowali się z nimi jedynie za pośrednictwem związków

zawodowych. Przez wszystkie lata mojej działalności jako konsultanta firm i szkoleniowca, nie

przypominam sobie ani jednego przypadku starcia między związkami zawodowymi a dobrym

zarządem firmy.

Jak już to stwierdziłem, świat, w którym pracujemy to świat ludzi, a mimo to w wielu

firmach awansuje się pracowników do zarządu lub przydziela funkcje kierownicze dlatego, że

sprawdzili się na innym stanowisku lub dobrze wypełnili jakieś zadania. Bardzo rzadko

prowadzi się szkolenia z zakresu zarządzania ludźmi. Tylko dlatego, że dana osoba była dobra

lub skuteczna pełniąc jakąś inną funkcję, przełożeni oczekują, że otrzymując tytuł menedżera

taki człowiek automatycznie - jakimś boskim zrządzeniem losu - będzie wiedział na czym

polega motywowanie innych, porozumiewanie się z ludźmi i zarządzanie nimi.

I w ten sposób koło się zamyka, ponieważ wielu z tych menedżerów postępuje

dokładnie tak, jak to robili ich poprzednicy. Naśladują ich i ich manipulacyjny styl zarządzania,

który dzięki temu trwa i trwa.

Oczywiście, taki system działa, ale nie na długo, a ponadto rodzi nieufność i prowadzi

do powstania sytuacji typu „oni i my".

Manipulacyjny styl zarządzania ludźmi nie tworzy idealnej sytuacji, w której

menedżerowie razem z innymi ludźmi podążają w tym samym kierunku, chcąc osiągnąć ten

sam, wspólny cel.

Dlatego naiwnością jest zachęcanie ludzi o własnej motywacji do uczestniczenia w

rozmowie kwalifikacyjnej, a następnie, po ich zatrudnieniu, oczekiwanie, że taki kandydat

będzie posłusznie reagował na manipulowanie.

Motywacja, jak już wspomniałem, oznacza nakłanianie kogoś do zrobienia czegoś

dlatego, że ten człowiek sam tego chce. Dotyczy to również Ciebie i mnie, jeżeli naprawdę

czegoś chcemy, mamy większą motywację, a jeśli czegoś nie chcemy, brakuje nam

automotywacji. Tak więc, w niniejszej pracy będziemy przyglądać się i omawiać metodykę,

zasady i techniki, które służą nie tylko budowaniu własnej motywacji, ale także i motywowaniu

innych ludzi, z którymi się kontaktujemy.

Chcąc spojrzeć na motywację z właściwej perspektywy, musimy także odróżnić

motywację poprzez nastawienie (attitude motivation) od motywacji poprzez zachętę

(incentive motivation).

Wszyscy znamy motywację w stylu kija i marchewki. Ponieważ jednak wiele osób nie

musi mieć zbyt dokładnego wyobrażenia o tym fascynującym zagadnieniu, określmy różnice

między nimi.

MOTYWACJA POPRZEZ ASTAWIEIE

Motywacja poprzez nastawienie oznacza to, w jaki sposób ludzie myślą i czują.

Oznacza ich poczucie pewności siebie, wiarę w siebie, nastawienie do życia - bez względu na

to, czy jest pozytywne, czy negatywne. Oznacza ich odczucia dotyczące przyszłości i ich

sposoby reagowania na przeszłość. Każdy z nas od czasu do czasu musi upewnić się, czy ma

właściwe nastawienie - ale o tym trochę później.

MOTYWACJA POPRZEZ ZACHĘTĘ

Motywacja poprzez zachętę występuje wtedy, gdy dana osoba lub zespół czerpią

korzyści z określonego działania. Można to podsumować następująco: „Zrób jedno, a

dostaniesz drugie". W Rozdziale 10 szczegółowo omówiona została motywacja poprzez

zachętę oraz rodzaje nagród, jakie pobudzają ludzi do działania, jakie sprawiają, że chcą oni

starać się nieco bardziej niż zwykle.

Bardzo ważne jest zrozumienie różnicy pomiędzy tymi dwoma rodzajami motywacji

oraz zaakceptowanie faktu, że obie są skuteczne, o ile tylko zostaną zastosowane w praktyce.

ODPOWIEDIE ŚRODOWISKO

Zapoznając się z technikami służącymi do budowania motywacji i stawiając tę sprawę

w odpowiedniej perspektywie, istotne jest zrozumienie, że motywacja może być efektywna dla

danej osoby lub grupy osób tylko w odpowiednim środowisku.

Przykładowo, menedżer może starać się motywować pewien zespół osób

wprowadzając program współzawodnictwa lub zachęt, skądinąd dobrze przygotowany. Jeżeli

jednak środowisko, w którym działa zespół, nie sprzyja harmonijnym relacjom międzyludzkim,

lub jeśli występuje obmawianie, brak zaufania lub nieprzyjemna atmosfera, żadne zachęty czy

usiłowania wprowadzenia podejścia motywacyjnego nigdy nie będą skuteczne.

Trzeba więc przyjrzeć się środowisku. Czy można w nim w ogóle prowadzić

motywowanie? A jeżeli jesteś liderem, to czy jest to środowisko odpowiednie do motywowania

Twoich podwładnych?

Weźmy jako przykład wyposażenia biura. Czy urządzenia biurowe działają sprawnie?

Czy w pomieszczeniu nie jest za ciepło albo za zimno? Czy jest czysto i schludnie? Czy

pomieszczenie sprzyja wydajnej pracy? A może jakieś inne czynniki przeszkadzają w

uzyskiwaniu odpowiednich wyników?

Aby być skutecznym menedżerem i motywować innych, musisz dysponować (lub

rozwinąć w sobie) umiejętności przywódcze. Wszyscy to wiemy, ale i tak warto to powtarzać.

Osobiście uwielbiam niektóre dobrze znane powiedzonka, takie jak to:

Kiedy przywódcy kierują, zwolennicy podążają za nimi.

Oczywiście, ludzie kopiują zachowania swoich przełożonych, nie można więc oddzielić

stylów kierowania od wyników motywowania. „Daj dobry przykład" - od niepamiętnych

czasów wmawia się liderom.

CZŁOWIEK Z MOTYWACJĄ

Spróbujmy teraz stworzyć obraz człowieka z motywacją. Po pierwsze, jak we

wszystkich formach porozumiewania się z innymi musimy wziąć pod uwagę wygląd takiego

człowieka postrzegany przy pierwszym spotkaniu. Człowiek posiadający motywację na pewno

będzie wyglądał estetycznie: jego włosy będą zadbane, ubranie świeżo wyprane i wypra-

sowane, a buty będą czyste. Taki wygląd zewnętrzny dowodzi, że ta osoba dba o siebie.

Jedna z moich firm przez wiele lat miała bardzo skuteczny zespół prowadzący sprzedaż

przez telefon. Ustanowiono pewien standard i wymagano, aby sprzedający przez telefon

zawsze przychodzili do pracy estetycznie ubrani, z odpowiednią fryzurą, a kobiety zawsze

miały makijaż. Stwierdziliśmy, że osiągane sukcesy były bezpośrednio związane z motywacją

zespołu prowadzącego sprzedaż przez telefon.

Kiedy ci ludzie czuli się dobrze z samymi sobą, ich wyniki i sprzedaż wzrastały.

Trzeba też zwrócić uwagę na to, jak ludzie się poruszają. Mam dobrego przyjaciela,

który przez okno swego biura patrzy, jak poruszają się ludzie przychodzący na rozmowę

kwalifikacyjną i w zasadzie podejmuje decyzję o zatrudnieniu na podstawie ich sposobu

poruszania się. Powiedział mi kiedyś, że człowiek, który idzie w określonym celu i z

odpowiednią szybkością, jest lepszym pracownikiem niż ktoś, kto garbi się i chodzi niedbale.

Czy dana osoba porusza się niemrawo, z rękoma w kieszeniach, czy też chodzi sprężystym

krokiem, a ręce dodają jej dynamiki?

Po drugie, mowa ciała mówi wiele o człowieku entuzjastycznym. Uśmiechnięta twarz,

ożywiony wzrok i optymistyczny wyraz twarzy z pewnością mogą informować o motywacji

danej osoby - podobnie, jak dzieje się to ze wszystkimi sygnałami mowy ciała.

Ci, którzy studiują mowę ciała twierdzą, że ludzie w tej części Europy potrafią

komunikować się przy pomocy około 40.000 słów i dźwięków, z czego na co dzień używamy

jedynie około 4.000.

Samych tylko sygnałów mowy ciała widocznych na twarzy jest podobno około 15.000.

Z tej statystyki możemy przekonać się, że większość ludzi potrafi kontrolować to, co

wypowiada. Dlatego w każdej sytuacji, gdy mowa ciała jest sprzeczna z wypowiedzią - co

widać po samej ilości sygnałów płynących z mowy ciała - to właśnie mowa ciała niemal na

pewno będzie przekazywać właściwe informacje.

Jeśli więc ktoś mówi, że czuje się dobrze, ale wyraz jego twarzy albo zapadnięte barki

wyraźnie pokazują coś przeciwnego, sytuacja zapewne nie jest tak dobra, jak on ją przedstawia.

I wreszcie: jak komunikuje się człowiek z motywacją? Z entuzjazmem. Człowiek z

motywacją mówi o przyszłości, o tym, co będzie robić albo co planuje robić. Traktuje

przeszłość jak doświadczenie, które sobie przyswoił, a pozytywne okoliczności zamienia w

sukcesy. Dlatego człowiek z motywacją czuje smak życia, a przebywanie w jego obecności jest

przyjemnością.

Nade wszystko jednak, człowieka z motywacją łatwo można określić jako osobę

pozytywną. Oznacza to, że jego nastawienie wyróżnia się następującymi cechami:

• optymizmem;

• motywacją w dążeniu do celu;

• oczekiwaniem sukcesu.

To z kolei wytwarza energię. Ludzie z motywacją wydają się mieć jej mnóstwo. Na

pewno słyszałeś takie powiedzenie: „Jeśli chcesz, żeby coś zostało zrobione, poproś o to kogoś,

kto jest stale zajęty".

AGRODY = REZULTATY

Na zakończenie tego rozdziału chcę ukazać motywację z pewnej perspektywy. Michael

le Boeuf napisał świetną książkę - „Sztuka motywacji" (How To Motivate People), w której

podaje najważniejszą zasadę zarządzania sprawdzającą się na całym świecie. Brzmi ona:

Więcej uzyskasz z zachowania, które zostaje wynagrodzone. ie dostajesz tego, na co

masz nadzieję, o co prosisz, czego pragniesz, albo o co żebrzesz. Dostajesz to, co nagradzasz.

Ta najważniejsza zasada zarządzania sugeruje więc, że to, co jest nagradzane, jest

realizowane. Dlatego Ty, jako menedżer lub przywódca innych, musisz zadać sobie pytanie i

sprawdzić: co zauważasz i nagradzasz? Dokładniej zajmiemy się tą kwestią w Rozdziale 8,

analizując motywowanie zespołu i grupy oraz motywowanie pojedynczej osoby.

Nie wynagradzaj dobrego zachowania, a najpewniej będziesz uzyskiwał niewłaściwe

rezultaty.

PAMIĘTAJ

• Nadzieja jest podstawą wszelkiej motywacji.

• Motywacja czy manipulacja - zauważ tę różnicę.

• Odróżniaj: motywację poprzez nastawienie od motywacji poprzez zachętę.

• Przyjrzyj się cechom człowieka z motywacją.

MĄDRE SŁOWA

Biedne jest powszechne przekonanie, że sukces psuje ludzi, czyniąc ich próżnymi,

egoistycznymi i zadufanymi w sobie. Wręcz przeciwnie, sukces sprawia, że przede wszystkim

stają się oni pokorni, tolerancyjni i uprzejmi. To niepowodzenie czyni ludzi okrutnymi i

zgorzkniałymi.

Somerset Maugham

PRAWA MOTYWACJI

Pozwólcie, że zadam dwa pytania tym Czytelnikom tej książki, którzy obarczeni są

wielką odpowiedzialnością zarządzania, kierowania i motywowania innych ludzi:

Jakiemu menedżerowi chciałbyś podlegać?

I drugie:

Czy Ty jesteś takim typem człowieka?

Są to dwa naprawdę istotne pytania, które każdy menedżer powinien regularnie sobie

zadawać, ponieważ odpowiedzi na nie winny stworzyć fundament dla określenia zasad

sprzyjających zdrowemu stylowi zarządzania.

W tym rozdziale zapoznamy się z prawami motywacji. Można się spierać, czy są to

raczej zasady czy też prawa. Ja wolę używać słowa „prawa", ponieważ wywołuje ono w

człowieku przekonanie, że jeśli je złamie, poniesie karę.

PRAWO l

Aby motywować innych, sami musimy mieć motywację.

Motywowanie drugiego człowieka jest niemożliwe, jeśli Ty sam nie masz motywacji.

Jakiemu menedżerowi chciałbyś podlegać? Takiemu, który przychodzi do pracy

pierwszy, przed wszystkimi innymi, który jest pełen entuzjazmu, pozytywny, zawsze ma jakieś

dobre nowiny, którymi chętnie się dzieli, jest lojalny i daje innym przykład? Takiemu, który ma

jakiś cel? Innymi słowy -jest MENEDŻEREM Z MOTYWACJĄ?

Poznałem wielu menedżerów, którzy żądają i oczekują od swoich pracowników

większej motywacji, ale po przyjrzeniu się im samym, widać zupełnie wyraźnie, dlaczego nie

dostają oni tego, na co liczą.

Prowadziłem kiedyś konferencję dla około dwustu doświadczonych menedżerów z

jednej z większych brytyjskich firm państwowych. Dowiedziałem się, że była to ich druga

konferencja, na której starali się wprowadzić nowy styl zarządzania i nową strategię. Kadra

kierownicza nie tylko nie rozumiała w pełni nowego systemu, ale i nie przyjmowała go z

entuzjazmem. Okazało się, że jedną z podstawowych przyczyn braku entuzjazmu i motywacji

do wprowadzenia zmiany było to, iż najważniejszy menedżer odpowiedzialny za opracowanie

nowego programu został zwolniony tuż przed pierwszą konferencją, a następnie zaproszony do

przyjęcia sześciomiesięcznego kontraktu, po to tylko, by zakomunikować i wdrożyć tę

strategię. Cóż za niezwykła decyzja!

Jeśli chcesz motywować innych, sam musisz mieć motywację.

PRAWO 2

Motywacja wymaga celu

Niemożliwe jest, aby jakikolwiek człowiek, zespół lub grupa ludzi, miała motywację,

nie mając jasno określonego, konkretnego celu.

Motywacja, jak już powiedziałem, dotyczy dążenia ku przyszłości, a bez celu takie

działanie jest niemożliwe.

W Rozdziale 6, poświęconym motywowaniu siebie, omówię zasady i etapy ustalania

celów oraz sposoby osiągania tego, co chcesz osiągnąć. Smutne jest, że tak niewielu ludzi w

ogóle ma jakieś cele, a jeszcze bardziej druzgocące jest to, że wielu nie ma nawet nadziei. W

istocie rzeczy, wiele osób budzi się rankiem, a ich pierwszą reakcją jest zaskoczenie - udało mi

się przeżyć noc! Nie mają określonego kierunku działania, nie mają celów i nie mają niczego,

czego by mogli oczekiwać, czego chcieliby dokonać.

Wszyscy wiemy, jak łatwo wkrada się apatia wtedy, gdy nie ma nadziei. Każdy z nas

musi mieć nadzieję. Musimy do czegoś dążyć i musimy ustalać sobie cele.

PRAWO 3

Motywacja nie trwa wiecznie

Prawo to wynika z powszechnego błędnego rozumienia funkcji zarządzania. Co roku

uczestniczę w wielu konferencjach przygotowywanych przez różne przedsiębiorstwa. Jednym

z głównych celów takich konferencji jest zebranie ludzi razem w jednym miejscu, przekazanie

im informacji o dokonaniach, opowiedzenie nowinek oraz nakreślenie celów i planów na

przyszłość. Celem nadrzędnym jest wysłanie uczestników i delegatów do domu z

naładowanymi akumulatorami i zwiększoną motywacją. I większość konferencji osiąga ten cel.

Ale taka motywacja i przyjemne uczucia nie trwają wiecznie. Przypomina to

nadmuchany balonik: jeżeli nie zawiążesz węzełka, powietrze z niego uleci. Motywowanie

powinno i musi być ciągłym procesem. Nie jest to doładowanie energii, które wystarczy

zorganizować raz na rok.

Niektóre przedsiębiorstwa organizują coroczne spotkania połączone z oceną, podczas

których każdy członek załogi spotyka się ze swoim przełożonym na prywatnej rozmowie,

podsumowującej wyniki jego pracy. Może to być, rzecz jasna, ćwiczenie wspomagające

motywację, ale może też jej pozbawiać. Z założenia jednak celem takiej oceny, jeżeli jest

prawidłowo przeprowadzona, jest motywowanie poprzez omawianie silnych i słabych stron

pracownika, nakreślanie planów jego działania na przyszłość i umożliwiania mu rozwoju.

W niektórych organizacjach jest to jednak jedyna okazja w ciągu roku, podczas której

możliwe jest omówienie wyników danej osoby w rozmowie z przełożonym - tylko jeden raz na

rok. Jeżeli więc przyjmujemy, że taka ocena ma mieć charakter motywujący, niezależnie od

zasadniczego wymogu korygowania nieproduktywnych działań lub zachowań, dobrze byłoby

częściej organizować takie mini-oceny, być może nawet raz na kwartał.

Jest to jednak tylko jeden przykład ciągłego motywowania. Czytając tę książkę

poświęconą sztuce motywowania, napotkasz wiele pomysłów i koncepcji. Proszę, nie wierz

jednak w to, że skoro dany człowiek dzisiaj ma silną motywację, jutro będzie ona taka sama.

Może być tak, że w miejscu pracy dany człowiek czuje się motywowany, a w

warunkach domowych odczuwa brak motywacji - i na odwrót. Już samo to zjawisko jest

dostatecznym powodem, dla którego każdy powinien starać się zrozumieć siłę motywacji,

zrozumieć siebie, swoje odczucia i reakcje, przyczyny dla których czuje się szczęśliwy lub

nieszczęśliwy, zrozumieć, co daje mu taką inspirację, dzięki której jest w stanie zrobić właśnie

tę odrobinę więcej niż do niego należy.

Wszyscy powinniśmy zrozumieć co nas pozbawia motywacji, po czym podjąć

działania, które zapobiegłyby powstawaniu takich sytuacji.

Pozbawić motywacji może mnie chociażby silnik samochodu, który nie chce zapalić

albo list od mojego bankiera, który dostałem w sobotni poranek. Dlatego podejmuję działania

zmierzające do zapobiegania lub wyeliminowania tych przyczyn utraty poczucia motywacji.

Regularne sprawdzanie i przeglądy samochodu są tu z pewnością nadzwyczaj skuteczne. A co

do banku, kiedy zmieniam bank albo osobę prowadzącą moje sprawy, spotykamy się na

rozmowie wprowadzającej, podczas której wyjaśniam warunki, na jakich ma być prowadzone

moje konto; jeśli kiedykolwiek potem dostanę list w sobotni poranek, likwiduję konto!

PRAWO 4

Motywacja wymaga uznania

Jest to prawo o potężnej mocy działania. Jeśli będziesz je łamał, nigdy nie będziesz miał

przy sobie ludzi, którzy naprawdę mają poczucie motywacji.

Uznanie może przybrać wiele postaci: od nadania specjalnego tytułu po list zawierający

podziękowanie, od tego, w jaki sposób kogoś przedstawiasz po podziwianie wazonu z

kwiatami w domu.

Ludzie starają się o uznanie bardziej niż o cokolwiek innego w życiu. Uznanie może

być komplementem. Jeżeli jesteś rodzicem, na pewno zdarzyła Ci się taka sytuacja, gdy

dziecko wróciło ze szkoły przynosząc jakąś pracę. Może to być obrazek, który namalowało, a

Ty, jako rodzic, podziwiasz ten obrazek, pokazujesz go innym członkom rodziny i wieszasz go

na ścianie. W rezultacie - na pewno to zauważyłeś - nie tylko dziecko będzie czuło większą

motywacje, ale i Ty dostaniesz więcej obrazków.

Szczere komplementy są dobrą formą uznania, lecz do mówienia komplementów

potrzeba człowieka o dużym poczuciu własnej wartości. Ludzie o zawężonym widzeniu świata

nie są w stanie nawet dostrzec dokonań innych.

W działalności gospodarczej przedsiębiorstwa wyrażają uznanie na konferencjach,

podczas których składają podziękowania swoim pracownikom za ich wyniki, osiągnięcia,

lojalność, itp. Złota zasada mówi, że kiedy wyrażasz uznanie, nie wolno Ci nikogo pominąć.

Na jednej z konferencji, w której uczestniczyłem, przewodniczący ofiarowywał butelki

szampana pracownikom o najlepszych wynikach, a butelki te były rezultatem uzyskanych

obrotów w sprzedaży. Po wręczeniu ostatniej butelki, zapytał zgromadzone osoby, czy ktoś nie

został pominięty. Jeden biedak podniósł rękę. Na twarzy przewodniczącego pojawił się wyraz

zdumienia i zakłopotania, po czym dało się słyszeć jego pytanie zadane asystentowi: „Kto to

jest, do licha?" Na szczęście asystent znał nazwisko tego sprzedawcy. Obaj rzucili się do

przeglądania pliku kartek i po chwili przewodniczący ogłosił, że faktycznie, sprzedawca

uczestniczący w konferencji ma racje. Popełniono błąd, ale na szczęście posiadano zapasową

butelkę i biedaczek mógł przyjść po swoją nagrodę. Impreza, która w innych warunkach

mogłaby być bardzo udaną okazją do wyrażenia uznania, została zaprzepaszczona.

PRAWO 5

Współuczestniczenie motywuje

Od połowy lat osiemdziesiątych widoczna jest tendencja wykupywania udziałów w

firmach przez jej pracowników. W wielu przypadkach, przedsiębiorstwa, które dotychczas nie

przynosiły zysku zaczęły odnosić ogromne sukcesy. Okazuje się, że w wielu z tych firm

pracownicy dysponują większościowym udziałem. Potwierdza to teorię, że współ-

uczestniczenie jest dobrym czynnikiem motywującym.

Ludzi często bardziej motywuje sposób, w jaki wykorzystywane są w pracy ich

umiejętności, a nie to, w jaki są traktowani. Kiedy czują, że są elementem eksperymentu albo

częścią projektu, wykazują większy poziom motywacji.

Dlatego angażując ludzi w daną działalność, podnosisz ich poziom motywacji.

Wielu menedżerów nie dzieli się swoimi planami, celami i dążeniami na przyszłość.

Nie pozwalają oni doświadczać pracownikom ducha pionierskiego działania. W styczniu 1993

roku prowadziłem dwudniowy kurs dla sprzedawców. Po przybyciu do hotelu, spotkałem się z

niektórymi delegatami i odkryłem zdemoralizowaną grupę ludzi bez motywacji. Zadając

mnóstwo pytań, doszedłem do tego, że w firmie dokonano zmiany w kadrze kierowniczej.

Zespół pracowników zajmujących się sprzedażą zaczął odczuwać, że podlega dyktatowi, że ich

opinie nie są już oczekiwane ani nawet cenione i że nie są brani pod uwagę przy podejmowaniu

decyzji. Musiałem rozwiązać tę sytuację. Nazajutrz spotkałem się z nowym menedżerem i

przez dwie godziny rozważaliśmy rozmaite punkty widzenia. Przed tym naszym spotkaniem,

nowy menedżer w ogóle z nikim nie rozmawiał. SPRZEDAWAJ

SWOJE POMYSŁY. NIE OPOWIADAJ O NICH. SPRAW, BY LUDZIE POCZULI

TO, CO IM PRZEKAZUJESZ.

PRAWO 6

Motywuje nas poczucie rozwijania się

To prawo też trzeba dobrze zrozumieć.

Kiedy widzimy własny rozwój, dążymy do czegoś i osiągamy założone cele, zawsze

czujemy większą motywację. Kiedy zauważamy, że cofamy się w swoich działaniach, tracimy

poczucie motywacji.

Na początku lat dziewięćdziesiątych, w Wielkiej Brytanii przeżywano okres

dramatycznej utraty motywacji. Częściowo spowodował to szybki spadek wartości

nieruchomości pod koniec lat osiemdziesiątych. Na skutek problemów odczuwanych przez

gospodarkę światową i wielu innych czynników, ceny domów i gruntu spadły w niektórych

stronach Brytanii nawet o połowę.

Ludzie poczuli, że są mniej zamożni albo, że są bogaci tylko na papierze, czego

skutkiem była dramatyczna utrata wiary w siebie, zachwianie pewności siebie, brak motywacji,

poczucie utraty panowania nad sytuacją i bardzo niewielkie wydatki na zbędne cele. Pieniądze

przeznaczano raczej na rzeczy konieczne niż na luksusy.

To właśnie w tym okresie wystąpiło ogromne zatracenie motywacji wśród osób

posiadających nieruchomości, ponieważ widzieli oni, jak szybko budynki tracą na wartości, a

hipoteka przewyższa nową wycenę.

Kraj i ludzi ogarnęła recesja, a przysłowiowego światła na końcu tunelu nie było widać

- wystąpiła więc masowa utrata motywacji.

Przykład ten obrazuje sytuację utraty motywacji na skutek wystąpienia okoliczności

pozostających poza kontrolą większości ludzi. To zaś prowadzi do masowej utraty wiary w

siebie. Istotą tego przykładu jest zrozumienie, dlaczego lub jak człowiek może się poczuć. Ta

świadomość pomaga w podejmowaniu działań, które zwiększają motywację ludzi, dzięki

czemu mogą oni wyszukiwać i opracowywać metody dalszego rozwijania się.

Poznałem wielu ludzi, którzy po zbankrutowaniu odczuli ogromny spokój umysłu.

Kiedy następuje bankructwo, kończy się niszczący okres zdesperowania i zmartwienia. Od tej

pory można już tylko znów odnosić sukcesy.

Uczucie utraty motywacji powstaje na skutek lęku płynącego z zastanawiania się, co

jeszcze może się nie udać albo co jeszcze może się zdarzyć.

Każdy człowiek, widząc własny rozwój, obojętne jaką formę on przyjmuje, odczuwa

znacznie silniejszą motywację. Dotyczy to zarówno naszego życia prywatnego, jak i

zawodowego, naszych ulubionych zajęć, sportów czy zainteresowań. Kiedy czujemy, że

idziemy do przodu, chcemy iść jeszcze dalej.

To prawo trzeba wykorzystywać, pracować nad jego stosowaniem, uwzględniać i

planować je. Dzięki temu możliwe będzie uzyskanie wyższego poziomu motywacji.

PRAWO 7

Wyzwanie jest motywujące tylko wtedy, gdy możesz wygrać

W dalszej części książki zajmiemy się zachętą, współzawodnictwem i wyzwaniami,

które inspirują ludzi do uzyskiwania lepszych wyników. Trzeba pamiętać, że wyzwanie

motywuje nas tylko wtedy, gdy istnieje szansa na to, że mu sprostamy, że odniesiemy sukces.

Widziałem zbyt wiele konkursów i prób współzawodnictwa organizowanych przez

menedżerów zajmujących się sprzedażą, których celem było uzyskanie lepszych wyników. Nie

zrozumieli oni tego prawa, a potem zastanawiali się, dlaczego dany konkurs dawał poczucie

motywacji tylko jednej czy dwóm osobom, które chciały polepszyć swoje osiągnięcia, wziąć

udział w konkursie i zdobyć nagrody.

Konkursy, współzawodnictwo i wyzwania są nadzwyczaj skuteczne i najpewniej

prowadzą do inspirowania ludzi do większej aktywności. Warunkiem jest jednak to, by

uczestnicy wierzyli, że mają szansę wygrać.

Znam taki przypadek, gdy pewne przedsiębiorstwo ufundowało dwutygodniowe

wczasy dla dwóch osób na Wyspach Bahama. Konkurs był otwarty, około czterdziestu

sprzedawców mogło wziąć w nim udział. Nagroda miała przypaść osobie, która w okresie

trzech miesięcy uzyska najlepsze wyniki w sprzedaży. Spośród czterdziestu sprzedawców, do

konkursu przystąpiły trzy osoby. Te trzy osoby miały pod kontrolą największy teren,

dysponowały największą ilością klientów i zamówień gotowych do realizacji. Przez ostatnie

dwa lata systematycznie zajmowały trzy czołowe miejsca w klasyfikacjach. Pozostałą część

zespołu to wyzwanie w gruncie rzeczy pozbawiło motywacji, ponieważ wiedzieli oni, że mają

nikłe albo żadne szansę na sukces. Różnica pomiędzy nimi i tymi trzema liderami była tak

ogromna, że dotrzymanie im kroku było praktycznie niemożliwe.

Wyzwanie naprawdę motywuje, a ludzie starają się sprostać stawianym im zadaniom.

Rzuć wyzwanie zrobienia czegoś wartościowego, a w dziewięciu przypadkach na dziesięć

ludzie to zrobią. Menedżerowie coraz częściej stwierdzają, że praca sama w sobie może być

czynnikiem motywującym. Ale nie praca traktowana jak narkotyk, lecz inne jej aspekty, takie

jak odpowiedzialność, wyzwanie i poczucie zajmowania się czymś wartościowym.

Aby praca danego człowieka była dla niego większym wyzwaniem, należy mu zlecić do

wykonania największe zadanie, jakiemu ta osoba jest w stanie sprostać. Z odpowiedzialnością

jaką wówczas ponosi musi się oczywiście wiązać odpowiednie uznanie osiągniętych przez

niego wyników.

PRAWO 8

Każdego coś motywuje

Prawo to mówi o tym, że każdego człowieka można motywować. Każdego z nas coś

inspiruje, choć niekoniecznie zdajemy sobie sprawę z tego, co to jest. Niekiedy usilne

poszukiwanie sposobu zachęcenia danej osoby do działania lub do uzyskiwania lepszych

wyników przewyższa osiągane efekty.

Każdy z nas ma w sobie taki zapalnik. Dobry menedżer zajmujący się motywacją

będzie starał się na wiele sposobów zapalić człowieka do zachowywania się w sposób

ukazujący większy poziom motywacji. A kiedy po wielu próbach ciągle mu się to nie udaje,

menedżer w wielu przypadkach obwinia siebie - żaden menedżer nie jest zadowolony, gdy

musi zwolnić pracownika. Niekiedy może to być jednak najlepsze, co można zrobić, ponieważ

- jak już to stwierdziłem - dane środowisko może nie sprzyjać uzyskiwaniu odpowiednich

wyników. Z drugiej strony, przyczyną może też być nastawienie danego człowieka, który

zdecydowanie nie chce się zmienić, człowieka, który stale wskazuje coś palcem i mówi: „To

nie moja wina, to ktoś inny zawalił. Firma, produkt, papiery. To menedżer. W sumie moja praca

nic nie daje".

Czyż nie jest to niezwykłe, że praca nie dba o ludzi? Różnica pojawia się wtedy, gdy

ludzie dbają o pracę. Ktoś może mówić i wierzyć, że dostał najgorszą pracę, jaką człowiek

kiedykolwiek wymyślił. Ktoś inny podejmie te same zadania z innym nastawieniem i powie, że

jest przekonany, że to najlepsza praca w dziejach ludzkości -jakie to szczęście, że akurat on

może ją wykonywać.

Będąc osobą zajmującą się motywowaniem ludzi i stosując to prawo, pamiętaj, że

każdego coś inspiruje, coś co pobudza go do życia. Nie możesz jednak zapomnieć, że niekiedy

zaangażowane wysiłki i czas mogą przewyższać efekty.

PRAWO 9

Przynależność do grupy motywuje

To prawo podkreśla jak ważne dla człowieka jest poczucie przynależności do grupy. Im

mniejsza jest grupa, do której człowiek należy, tym większa lojalność, motywacja i starania.

Kiedy chodziłeś do szkoły, na pewno organizowano zawody zespołów szkolnych i

rodzinnych. Twierdzę, że kiedy odbywały się zawody zespołów rodzinnych, ekscytacja,

emocje, lojalność i motywacja były większe niż podczas zawodów szkolnych.

Przenieśmy tę analogię na szerszy grunt. Co powiększa emocje pośród kibiców i

podbija ceny biletów na czarnym rynku? Czy fakt rozgrywania finałowego meczu, czy też to,

że nasi grają przeciwko zawodnikom z innego kraju? Kibice lokalnego zespołu pokazują, do

kogo czują przynależność, nosząc szale, czapki i znaki swojego zespołu - chcą czuć

przynależność.

Oczywiście każdy jest „pracownikiem" i stanowi część składową przedsiębiorstwa lub

organizacji, ale dobry menedżer zajmujący się motywacją sprawi, że jego ludzie będą czuć, iż

należą do określonego zespołu.

W niektórych przypadkach można stworzyć pewną nazwę, wykorzystuj ąc chociażby

nazwisko lidera jako określenie całego zespołu. W innych organizacjach przynależność do

grupy wynika z podziału na wydziały: dział produkcji, dział marketingu, dział handlowy i tak

dalej. A gdy ktoś stworzy tego rodzaju poczucie przynależności do grupy, dobry menedżer

zajmujący się motywacją opracuje dodatkowe działania, które będą łączyć tych ludzi. Mogą

one polegać na wspólnym pikniku, pójściu do teatru, regularnych spotkaniach i odprawach.

Koszulki, długopisy i kalendarze także pomagają stworzyć poczucie przynależności do

zespołu. Ale najpierw trzeba zaakceptować to, że ludzi motywuje już sama przynależność

do grupy.

PAMIĘTAJ

• Aby motywować innych, sami musimy mieć motywację.

• Motywacja wymaga celu.

• Motywacja nie trwa wiecznie.

• Motywacja wymaga uznania.

• Współuczestniczenie motywuje.

• Motywuje nas poczucie rozwijania się.

• Wyzwanie jest motywujące tylko wtedy, gdy możesz wygrać.

• Każdego coś motywuje.

• Przynależność do grupy motywuje.

MĄDRE SŁOWA

Człowiek przekonany wbrew swojej woli, pozostanie przy własnym zdaniu.

Howard Lago

ROZPOZAJ CZYIKI POZBAWIAJĄCE MOTYWACJI

Równie ważne, jak znajomość praw motywacji jest poznanie i umiejętność

identyfikowania czynników, które pozbawiają człowieka motywacji. Podstawą wszelkiej

motywacji, jak już powiedzieliśmy wcześniej, jest nadzieja. Bez nadziei żaden człowiek nie

będzie odczuwał motywacji.

Człowiek jest istotą zorientowaną na osiąganie celów. Ludzkość rozwija się poprzez

wyznaczanie i osiąganie kolejnych celów. To właśnie patrzenie w przyszłość w nieoceniony

sposób pomaga rozwijać umysł ogarnięty pasją motywacji.

Jeśli komuś brakuje motywacji albo inni ludzie, czy okoliczności pozbawiły go

motywacji, to będzie to widoczne w mowie jego ciała, wyglądzie i wyrazie twarzy. Dlatego

umiejętność rozpoznawania zewnętrznych cech człowieka bez motywacji ma zasadnicze

znaczenie.

Mówimy tu o zwykłym rozumieniu takich sytuacji, ale na skutek nacisków i tempa

życia, jakim podlega większość ludzi, stanowczo zbyt często nie jesteśmy świadomi uczuć

innych ludzi. To dlatego tak ważne jest, aby menedżer posiadający motywację potrafił

doświadczać empatii.

Empatię zwykle określa się jako „stawianie siebie w sytuacji innych ludzi" albo

„patrzenie na sprawy oczyma innych". Niektórzy ludzie są tak bardzo zajęci sobą, że nawet nie

wykazują chęci patrzenia na świat z punktu widzenia drugiego człowieka.

Relacje zachodzące między domownikami i ich kłótnie w wielu przypadkach mogłyby

być zażegnane, gdyby obie strony popatrzyły na wszystko z punktu widzenia drugiej osoby.

Łatwo to zrobić, gdy zadamy sobie pytanie: „Dlaczego on to powiedział?" albo: „Dlaczego ona

to powiedziała?" Zwykle dzieje się jednak tak, że ludzie reagują na słowa i oczywiście na

wyraz twarzy, ale nie zastanawiają się, co sprawia, że dana osoba wypowiada konkretne słowa.

Empatia nie oznacza, że musisz zgadzać się z innym człowiekiem. Empatia to

zrozumienie, dlaczego dana osoba mówi to, co mówi lub robi to, co robi. Są tacy ludzie, jak już

to zauważyliśmy, którzy nie odczuwają empatii. I są też tacy, którzy odczuwają nadmierną

empatię, co powoduje u nich nieśmiałość i brak asertywności, a to wiąże się z brakiem

pewności siebie. Empatia niczym nie różni się od zwykłego życia - wszelkie ekstrema

zmniejszają szansę powodzenia.

Po czym można więc rozpoznać człowieka, który nie ma motywacji?

OZAKI ZEWĘTRZE

Wygląd przede wszystkim. Ludzie mniej dbają o swoje włosy, nie starają się zadbać o

ubranie, rzadziej je prasują i piorą, a ich buty wyglądają na zaniedbane.

Może to przenieść się na sposób utrzymania samochodu, a nawet na wykonywanie

pracy, wygląd biurka czy pomieszczeń biurowych. W końcu to zaniedbanie można będzie

zauważyć także w ich domu.

Kąciki ust opuszczają się zamiast podnosić, przekazując sygnał mowy ciała

stwierdzający, że umysł w tym ciele czuje się nieszczęśliwy, pozbawiony motywacji,

niepewny, a czasem nawet zgorzkniały. Tacy ludzie mają skłonności do zapadania na rozmaite

choroby.

Ale najważniejszą wskazówką jest to, co ludzie mówią. Kiedy zaczynają mówić,

natychmiast przekazują słuchającemu -jeśli naprawdę słucha on tego, co jest mówione -

ostateczny sygnał określający człowieka z motywacją lub bez niej.

Zajmijmy się więc podstawowymi powodami występowania braku motywacji.

BRAK PEWOŚCI SIEBIE

Często można to wyrazić wewnętrznym odczuciem: „Czy ja potrafię to zrobić?" albo:

„Nie jestem dość dobry" lub: „Nie mam odpowiednich kwalifikacji", itd. Kiedy ludzie tracą

poczucie pewności siebie, jest to zazwyczaj spowodowane jednym z trzech czynników:

1. Pewność siebie została zachwiana czymś, co powiedział ktoś inny (zajmiemy się

bardziej szczegółowo tą kwestią omawiając trzeci czynnik pozbawiający człowieka

motywacji);

2. Brak pewności siebie może wynikać z naszych uwarunkowań nabytych w okresie

dzieciństwa. Każde rodzące się dziecko ma umysł o pozytywnym nastawieniu. W ciągu

pierwszych kilku miesięcy życia dostaje pozytywne sygnały od swoich rodziców. Kiedy tylko

dziecko zaczyna się poruszać, te pozytywne sygnały nasilają się: „Tak, uda Ci się", „Tak, zrób

to". Dziecko wkrótce zaczyna stawać o własnych siłach, duma rodziców jest coraz większa, to

samo dzieje się z pozytywnymi uczuciami. W końcu dziecko stawia pierwsze kroki. Zaczyna

chodzić, rodzice zapraszają więc do domu przyjaciół i rodzinę, aby dzielić się tą radością, ale

gdy tylko dziecko naprawdę nauczy się chodzić, sygnały drastycznie zmieniają się z

pozytywnych na negatywne: „Uważaj", „Nie rób tego", „Nie dotykaj, bo coś ci się stanie"... tak

umysł o pozytywnym nastawieniu zaczyna doświadczać uwarunkowania NIE-NIE.

3. Uwarunkowania z przeszłości.

Sukces

V

Pewność siebie

V

Umiem

Niepowodzenie

V

Brak pewności siebie

V

Nie umiem

Załóżmy, że poproszono Cię o wygłoszenie przemówienia. Twoja podświadomość

natychmiast zaczyna przypominać sobie różne sytuacje. Jeżeli Twoje ostatnie przemówienie

przebiegło całkiem dobrze, na pierwszym planie pojawi się: „Tak, zrobię to." A jeśli ostatnie

przemówienie było klęską, Twoje uwarunkowania z przeszłości wywołają w Tobie poczucie:

„Nie dam rady". Oczywiście można przezwyciężyć tę tendencję, o czym wkrótce się

przekonasz. Ważne jest jednak to, aby zrozumieć jak się czujesz. Jeśli nigdy jeszcze nie

wygłaszałeś przemówienia, Twoja podświadomość zapyta: „A czy ja to potrafię?"

Dlatego kluczowe znaczenie w zarządzaniu sobą i innymi ma przede wszystkim próba

zrozumienia przyczyn wywołujących uczucie braku pewności siebie. A po drugie, trzeba

pilnować, aby w przyszłości samemu nie stać się przyczyną utraty pewności siebie. Każdy, kto

robi coś nowego, od czasu do czasu doświadcza zachwiania pewności siebie. Jeżeli ktoś

twierdzi, że nigdy nie odczuwa tego stanu, znaczy to, że nigdy nie robi niczego nowego.

Skuteczny menedżer nie może więc niszczyć pewności siebie u innych ludzi, ponieważ

doprowadzi to do utraty motywacji. Spowoduje to również utratę zaufania i lojalności. W

Rozdziale 5 zajmiemy się metodami uzyskiwania większej pewności siebie.

ZAMARTWIAIE SIĘ

Zwrot „zamartwiać się" pochodzi (w języku angielskim) od anglosaskiego słowa

„weirgan", które oznacza „dusić, dławić do utraty życia". U większości ludzi zamartwianie się

prowadzi właśnie do takich efektów.

Zamartwianie się jest oczywistym czynnikiem powodującym utratę poczucia

motywacji. Takie właśnie uczucie mają ludzie, którzy zamartwiają się tym, co się stanie, kiedy

im się nie powiedzie; którzy lękają się, że gdy popełnią błąd, stracą pracę; ale najbardziej

obawiają się tego, że mogą zostać ośmieszeni przed kolegami lub przełożonymi.

Zdarza się, że z powodu tego ciągłego lęku niektórzy wolą nic nie robić, nie

podejmować żadnych decyzji, uważając, że w ten sposób uchronią się przed popełnieniem

błędu.

Aby się rozwijać i normalnie żyć, człowiek musi podejmować decyzje. Musi się

również liczyć z tym, że część z nich okaże się błędna. Zarządzanie motywacyjne nigdy nie

doprowadzi do utraty motywacji w człowieku z powodu sytuacji, w której ponosi on karę za

popełnienie błędu.

Wszyscy wielcy liderzy i przedsiębiorcy świata przyznają, że popełniają błędy i mylą się

w swoich ocenach. a szczęście, częściej podejmują oni słuszne decyzje niż te niewłaściwe.

Ten lęk wyrażony w postaci zamartwiania się prowadzi do lęku przed niepowodzeniem,

co John Evans Jones podsumował w doskonałym systemie rozwoju osobistego Powerfax:

iepowodzenie to tylko słaby wynik. Dlatego nie ma niepowodzeń, są tylko wyniki.

EGATYWE OPIIE

Oto mamy czynnik odbierający motywację o największej sile działania. Szkody

wyrządza to, co mówią inni ludzie. Gdybyśmy mieli wybrać jeden, najbardziej szkodliwy

nawyk człowieka, z pewnością byłoby to przekazywanie negatywnych informacji. Negatywne

opinie zaprzepaściły więcej potencjalnych sukcesów, niż jakikolwiek inny czynnik.

W każdej organizacji dzieje się tak, że jeśli jeden człowiek jest negatywnie nastawiony,

rozprzestrzenia się to jak pożar lasu i wszyscy stają się negatywnie nastawieni. Każdy, kto nie

umie lub nie chce w pełni zrozumieć zagrożeń i wpływu negatywnych opinii, nigdy nie zdoła

opanować sztuki motywacji.

Załóżmy, że masz dobry pomysł i omawiasz go ze swoim przyjacielem, a on daje Ci

negatywne sygnały na ten temat. Twój pomysł się nie sprawdzi, to niewłaściwy moment, Ty i

tak tego nie zrobisz... Jak się czujesz? Odczuwasz motywację czyją tracisz? Jestem pewien, że

dobrze znasz odpowiedź...

Pozwól, że zapytam: czy szukając oceny albo porady zwracasz się do ekspertów w

interesującej Cię dziedzinie? Możesz zapytać taksówkarza o opinię na temat chirurgii mózgu -

na pewno on ją ma - ale pojawią się wątpliwości, czy jest ona właściwa. Kiedy ktoś wyraża

opinię na jakiś temat, należy sprawdzać jej wiarygodność, to znaczy stwierdzić, czy dana osoba

ma odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie albo wiedzę w dziedzinie, w której wyraża swoją

opinię. Pamiętaj też, że eksperci mogą się mylić, co doskonale potwierdza chociażby książka

„The Experts Speak" autorstwa Christophera Cerf i Yictora Navasky, wydana przez Pantheon

Books.

Edison stwierdził: „Mówiący obraz nie zastąpi zwykłego filmu niemego."

Arystoteles rzekł: „Można powiedzieć, że kobieta jest nieco gorsza od mężczyzny."

„Palenie papierosów wywołuje pozytywne skutki u większości ludzi" - tak doktor łan

McDonald, chirurg, wypowiedział się w czasopiśmie Newsweek, 18 listopada 1963 roku.

„Samolot nigdy nie będzie latał" - Lord Haldane, rok 1907.

„Telewizja nie potrwa zbyt długo - to przemijająca moda" - Mary Somerville, rok 1948.

Te uwagi wyrazili tak zwani eksperci. Jakie wiec mamy szansę, kiedy rozmawiamy z

przypadkowo napotkanym w pubie facetem?

Jeżeli przyjmujesz czyjeś negatywne opinie, pamiętaj, że to tylko opinie - mogą być

słuszne, ale mogą też być błędne. Charakterystyczne dla większości ludzi, którzy odnieśli

największy sukces w życiu, jest to, że bardzo rzadko w sposób bezpośredni przekazywali

opinie negatywne.

Jest bardziej prawdopodobne, że udzielając rady, ludzie tacy szukają najgorszego z

możliwych scenariuszy, a po sprawdzeniu wszelkich możliwości odniesienia sukcesu,

udzielają Ci więcej informacji. Dzięki temu zyskujesz większe zrozumienie sytuacji, o której

opinii poszukujesz, a to sprawia, że możesz łatwiej sformułować własne zdanie i podejmować

własne decyzje.

A skoro mówimy o opiniach, nowi, ambitni politycy powinni nauczyć się

odpowiedniego używania słowa „nigdy" - i nigdy nie powinni mówić „nigdy".

POCZUCIE: „TO IE MA PRZYSZŁOŚCI"

Gdy ktoś odczuwa, że nie ma przyszłości, musi to powodować utratę poczucia

motywacji. W niektórych dziedzinach trzeba bardzo długo czekać na odpowiednią chwilę.

Czasem wiadomo też, że szansę awansu są nikłe, ponieważ i tak przypadnie on któremuś

członkowi panującej rodziny.

W innych organizacjach jedyną szansą awansu jest wieloletni staż pracy, a w jeszcze

innych wszystkie stanowiska kierownicze zajmują ludzie z zewnątrz.

Trzeba zaakceptować fakt, że brak wytyczonej drogi awansu i kariery nie musi być

czymś złym dla firmy. W wielu przypadkach ludzie korzystają ze swej pracy jako z odskoczni

do osiągania własnych celów, co oczywiście jest całkowicie zdrowe i zrozumiałe.

Dobra sytuacja występuje wtedy, gdy zarówno pracodawca, jak i pracownik potrafią

rozpoznać i szanować własne warunki lub okoliczności zatrudnienia. Poczucie „to nie ma

przyszłości" może zostać odpowiednio zneutralizowane dzięki właściwemu zarządzaniu. Jeżeli

menedżer zdaje sobie sprawę, że w jego organizacji nie ma możliwości dokonywania

postępów zawodowych lub awansowania, może przynajmniej zapewnić bodźce i motywacje,

które zmniejszają poczucie: „to nie ma przyszłości". Może tego dokonać doceniając dobrze

wykonaną pracę, zmieniając i dzieląc odpowiedzialności, angażując pracowników w

podejmowanie decyzji lub - co może jest najważniejsze - dając możliwość szkoleń.

Oczywiste jest (choć trzeba o tym powiedzieć), że udostępnianie szkolenia w zakresie,

jaki nigdy nie będzie wykorzystywany w danej organizacji, jest czynnikiem odbierającym

człowiekowi motywację.

CZUJĘ SIĘ IEWAŻY

Kiedy człowiek autentycznie czuje, że jest nieważny, odczuwa brak motywacji. Można

to również wyrazić następująco: „Nikt o mnie nie dba", „Nie jestem potrzebny," „Jestem tylko

jednym z trybików w ogromnej machinie".

Dobre zarządzanie może sobie z tym poradzić - jak z każdym czynnikiem działającym

osłabiająco na motywację. Menedżerowie liniowi mający zdolności kierownicze i

motywacyjne wiedzą, że docenianie człowieka może zneutralizować to poczucie. Czasem

wystarczy zwykłe „dziękuję", czasem prywatny list od menedżera na wyższym szczeblu

organizacji lub od kogoś z kierownictwa. Czasem może to nawet sprowadzić się do tego, że

dyrektor przedsiębiorstwa zna imię danego pracownika i zwraca się do niego właśnie w ten

sposób.

Oto piękny przykład: pewien człowiek dokonywał wizytacji placu budowy. Zapytał

jednego z murarzy, co robi, na co murarz odpowiedział: „Układam cegły". Drugi murarz na to

samo pytanie odrzekł: „Buduję ścianę". Natomiast trzeci murarz powiedział: ,3uduję dom".

Ten trzeci murarz na pewno czuł się współtwórcą wykonywanej pracy i na pewno czuł,

że jest ważną osobą w całości prac.

To dlatego styl zarządzania zmienił się z „Wielkie jest piękne" na „Małe jest piękne".

Być może najprostszym i najłatwiejszym sposobem na wyeliminowanie tego poczucia

nieważności jest podejmowanie

działań aktywnych, ukierunkowanych na dawanie, a nie na branie. Popatrz, co możesz

zrobić dla innych ludzi -jak możesz pomóc innym?

IE WIEM, CO TU SIĘ DZIEJE

Ten czynnik pozbawiający motywacji występuje bardzo często -ludzie czują, słusznie

lub nie, że nie wiedzą, co się dzieje, nikt im niczego nie mówi, informacje docierają do nich

zawsze na samym końcu.

W organizacji, w której takie poczucie jest powszechne, informacje często są

przekazywane na zasadzie głuchego telefonu. Takie informacje w większości przypadków są

przerażająco niedokładne, praktycznie zawsze mają negatywny charakter i noszą znamiona

plotki.

Wszystko to można określić jako niewłaściwe porozumiewanie się. Od wielu lat

menedżerowie brytyjscy nie rozmawiają już z robotnikami i kontaktują się z nimi tylko poprzez

związki zawodowe. Jaki niezwykły sposób zarządzania, motywowania i porozumiewania się z

pracownikami! Związki zawodowe mają swoje miejsce w zdrowym społeczeństwie, ale ich

funkcją nie jest pośredniczenie pomiędzy kierownictwem i pracownikami. Tak łatwo jest temu

zapobiec. Ludzi trzeba informować - informacje powinni otrzymywać od swoich szefów, a nie

z artykułów prasowych. Nie powinni być uzależnieni od plotek. Wszyscy przecież wiemy, że

plotki zawsze zniekształcają rzeczywistość.

LUDZIE SĄ AGRADZAI IE ZA TO, CO ROBIĄ,

ALE ZA TO, KIM SĄ

Mówiąc o prawach motywacji, rozważaliśmy znaczenie doceniania człowieka. Utrata

motywacji musi pojawić się w każdej organizacji, w której ludzie są awansowani, nagradzani

lub doceniani za to, że należą do właściwej rodziny lub za ich odpowiednie relacje

międzyludzkie lub tylko dlatego, że „pasują tutaj".

PAMIĘTAJ

Zrozum i unikaj takich czynników osłabiających motywację jak:

• Brak pewności siebie.

• Zamartwianie się.

• Negatywne opinie.

• Poczucie „tu nie ma przyszłości".

• Poczucie bycia nieważnym.

• Brak wiedzy o tym, co się dzieje.

• Fałszywe uznanie.

MĄDRE SŁOWA

Jednym z najłatwiejszych sposobów na to, by mieć rację, jest przewidywanie

niepowodzenia, zwłaszcza własnego.

ASERTYWOŚĆ

Asertywność przypomina motywacje, ponieważ wiele osób czuje, że powinni być

bardziej asertywni lub, że nie są dostatecznie asertywni. Wygląda na to, że wielu ludzi jej chce,

ale nie są dokładnie pewni, czym ona jest.

Asertywność najlepiej można chyba opisać jako wyrażanie opinii, myśli i uczuć w

sposób nie wykazujący cech zachowawczości, jasno i otwarcie. Oznacza to umiejętność

proszenia o coś i odmawiania prośbom innych, jeśli są one nie do przyjęcia. Brzmi to bardzo

prosto, ale w rzeczywistości wiele osób ma wielkie problemy z odmawianiem innym ludziom,

tak samo zresztą, jak i z porozumiewaniem się z przyjaciółmi, znajomymi czy też z osobami

spotykanymi w pracy. Asertywność nie oznacza natomiast, że dany człowiek jest zapatrzony w

siebie, dogmatyczny, nużący czy nadmiernie tolerancyjny.

W poprzednim rozdziale zapoznaliśmy się z istotą empatii i zrozumienia pewności

siebie. Empatia musi odgrywać główną rolę w byciu asertywnym. Oznacza bowiem zdolność

komunikowania się w sposób, który faktycznie bierze pod uwagę uczucia innych ludzi. Tu

także musi zaistnieć wyrażanie poczucia pewności siebie.

W Rozdziale 5, w którym omówione zostaną techniki konieczne do motywowania

samego siebie, zajmę się także kilkoma zasadami budowania poczucia pewności siebie. To

właśnie brak pewności siebie sprawia, że ludzie czują, iż nie są dostatecznie asertywni.

LĘK PRZED ODRZUCEIEM

Ludzie, którzy szczerze czują, że ich sposób porozumiewania się z innymi jest zbyt

uległy, a nie asertywny, często stwierdzają, że przyczyną tego są ich uwarunkowania z

przeszłości. W wielu przypadkach powoduje to niezdolność radzenia sobie w sytuacjach

odrzucenia albo w takich, jakie dana osoba może odczytywać jako odrzucenie. W

rzeczywistości, odrzucenie występuje bardzo rzadko.

W najprostszym rozumieniu tego słowa, odrzucenie występuje wtedy, gdy osoba, z

którą rozmawiamy, odpowiada słowem „nie" lub w jakiś sposób je sugeruje. Proszę, zrozum, że

zawsze, gdy ktoś mówi do Ciebie „nie", oznacza to „nie" tylko w tym danym momencie. To nie

jest „nie" na późniejsze godziny dnia, na jutro, na następny tydzień, miesiąc czy rok. To „nie"

dotyczy tylko danej chwili.

Zadam Ci teraz proste, bezpośrednie pytanie. Czy masz coś albo czy kupiłeś kiedyś lub

czy kiedykolwiek zrobiłeś coś, czemu wcześniej powiedziałeś „nie"?

Jestem pewien, że Twoja odpowiedź brzmi: „tak".

Jak więc widzisz, okoliczności się zmieniają. Nasze nadzieje, wymagania i aspiracje

ciągle ewoluują, a my ciągle zmieniamy zdanie. „Nie" - nie oznacza odrzucenia, jest to po

prostu „nie" będące odpowiedzią na dowolną przyczynę zaistniałą w danej chwili.

ROZWIJAIE W SOBIE ASERTYWOŚCI

Wielu ludzi czuje, że aby rozwinąć w sobie asertywność, muszą być bardziej

agresywni. Nie może to być prawdą, skoro człowiek odrzuca agresję i bardzo źle na nią reaguje.

Asertywność jest umiejętnością interpersonalną. Może ona odzwierciedlać to o czym

myślisz, ukazywać Twoje najgłębsze uczucia wobec samego siebie oraz Twoje relacje z innymi

ludźmi.

Jak już powiedziałem, człowiek asertywny to taki, który łatwo nawiązuje kontakty z

innymi, jasno i otwarcie przekazuje swoje myśli i nie zachowuje się defensywnie. Nie

przepraszaj, jeżeli jesteś przekonany, że nie masz za co.

Jestem pewien, że masz przyjaciół, którzy powiedzieli Ci kiedyś: „Och, nie mogłem o

to poprosić". A dlaczego by nie? Albo: „Nie mogłem mu tego powiedzieć..." Dlaczego?

Równowagą, która jest bardzo ważna jest równowaga między empatią a wyrażaniem

własnych opinii i uczuć. Pamiętaj, możesz mieć rację, ale równie dobrze możesz się mylić.

Zajmijmy się teraz ośmioma stopniami, które pomagają człowiekowi w rozwijaniu

asertywności.

1. OCZEKUJ WŁASNEGO LĘKU

W dziedzinie kontaktów międzyludzkich całkowicie normalne i w pełni akceptowalne

jest to, że każdy od czasu do czasu czuje lęk wyrażając to, co myśli lub czuje. Jeżeli ktoś

szczerze twierdzi, że nigdy nie czuje lęku, na pewno nie potrafi zrozumieć innych ludzi ani

wczuć się w ich sytuację.

Nie popadaj więc w zakłopotanie. Odczucie lęku jest czymś całkowicie normalnym, a

pojawia się, ponieważ wyrażasz swoją troskę o innych.

2. BUDUJ POCZUCIE PEWNOŚCI SIEBIE

Technikami służącymi budowaniu pewności siebie zajmiemy się w Rozdziale 5. Na

razie powiem tylko, że pewność siebie może być nawykiem - wykształcenie złych nawyków

wymaga trochę czasu, a zły nawyk powstaje na skutek ciągłego praktykowania i powtarzania,

do chwili, gdy w którymś momencie trudno jest się go pozbyć. Ale na jego pełne rozwinięcie

się potrzeba trochę czasu.

Dokładnie tak samo jest z dobrymi nawykami. Potrzeba nieco czasu, a budowanie

pewności siebie trzeba ciągle ćwiczyć. Dobrych nawyków - kiedy już zaowocują - równie

trudno jest się pozbyć.

3. WIERZ W SIEBIE

Jeżeli jeszcze nie wierzysz w siebie, zacznij TERAZ! Jeśli nie wierzysz w siebie,

bardzo utrudniasz innym ludziom budowanie wiary w Ciebie. Mam tu na myśli to, w jaki

sposób sam do siebie się zwracasz! Te wszystkie: „Tak, umiem to" albo: „Potrafię to zrobić".

Te pozytywne sygnały ułatwiają bowiem odpowiedź na pytania: „Jak się czujesz ze sobą? Jakie

jest Twoje wyobrażenie o sobie?" Pamiętaj, panujesz nad tym wszystkim.

Jeśli pomyślisz, że można Cię pokonać, zostaniesz pokonany,

Jeśli pomyślisz, Że nie można Cię pokonać i tak się stanie,

Jeśli chcesz zwyciężyć, ale sądzisz, Że nie zdołasz,

Pewnym jest niemal, że nie zwyciężysz.

Potyczki życia nie zawsze wygrywają

Silniejsi lub szybsi,

Ale wcześniej czy później wygrywa ten,

Kto wierzy, że wygrać może.

Anonim

4. PATRZ I SŁUCHAJ TEGO, CO INNI CI PRZEKAZUJĄ

Słowo „patrz" oznacza zwrócenie uwagi na mowę ciała. Sygnały, które są

przekazywane poprzez mowę ciała danej osoby mogą dostarczyć bardzo wielu informacji.

Twierdzi się, że można rozróżnić około 750.000 sygnałów mowy ciała, a niektóre z nich bardzo

trudno poddają się naszej kontroli. Takie sygnały na pewno dają pewniejsze informacje niż to,

co ludzie mówią.

Bycie asertywnym nie oznacza, że trzeba forsować swój punkt widzenia. Asertywność

jest połączeniem przekonywania, które oznacza umiejętność przekazywania swojego punktu

widzenia oraz - o czym wie każdy sprzedawca - umiejętności słuchania, która zwiększa naszą

siłę perswazji.

Być może jednym z kluczowych motywów pozwalających na uzyskanie większej

asertywności jest zrozumienie i zawierzenie, jak łatwo przychodzi nam sprzedawanie własnych

pomysłów. W mojej książce zatytułowanej „Selling To Win" w szczegółach opisuję systemy i

metodykę perswazji. Mimo, że książka ta przeznaczona została dla osób zajmujących się

sprzedażą produktów i usług, każdy powinien ją przeczytać, ponieważ każdy coś komuś

sprzedaje - a między mówieniem i sprzedawaniem jest ogromna różnica.

Pracując nad tym etapem rozwijania własnej asertywności, ćwicz słuchanie i

rozumienie punktu widzenia osoby, z którą rozmawiasz, nie rezygnując równocześnie z

własnych poglądów.

Muszę to powtórzyć: zadawaj sobie pytania: „Dlaczego on to powiedział?" albo:

„Dlaczego ona tak mówi?"

5. BIERZ POD UWAGĘ OKOLICZNOŚCI

Oznacza to, że jeśli chcesz porozumiewać się skutecznie i asertywnie, powinieneś dać

sobie czas na pomyślenie i rozważenie okoliczności, którymi trzeba się zająć. Wzmocni to

Twoje poczucie pewności siebie i ułatwi Ci wyrażenie tego, co chcesz przekazać.

Jest takie piękne powiedzenie: „Działaj szybko, żałuj bez pośpiechu".

Każdy ma prawo zastanowić się przed udzieleniem odpowiedzi. Aby pomóc sobie w

odpowiednim ukierunkowaniu myśli, spróbuj wyobrazić sobie efekt końcowy tego, co chcesz

osiągnąć. Tak często ludzie nie umiejący porozumiewać się usiłują zdobywać punkty albo

wygrać spór. A tymczasem w świecie handlu powiada się: „Możesz wygrać spór, ale przegrasz

możliwość sprzedaży".

Dlaczego masz więc przejmować się punktami? Określ rezultat jaki pragniesz osiągnąć,

a to pomoże Ci wymyślić pozytywne rozwiązanie. Dobre myślenie oznacza pozostawienie

mózgowi elastyczności. Nie pozwól, aby Twój proces myślowy stał się skostniały albo, by było

Ci trudno wyobrazić sobie alternatywne rozwiązanie jakiegoś problemu.

6. PLANUJ SWOJE REAKCJE

Kiedy myślisz o sytuacji, która wymaga rozwiązania, sprawdź czy sprawa, którą się

zajmujesz jest rzeczywiście ważna i czy nie jest jedynie przykrywką, pod którą ukrywa się

prawdziwe sedno problemu.

Dlatego planując swoje reakcje musisz określić kiedy i jak. Nawiąż porozumienie z

samym sobą podczas mentalnych przygotowań i zaakceptuj fakt, że w niektórych przypadkach

druga strona może być wytrącona z równowagi albo rozzłoszczona.

Nie oczekuj tylko tego, co najlepsze, ale mentalnie przygotuj się również na najgorszy z

możliwych scenariuszy, innymi słowy - co najgorszego może się zdarzyć? Nadmienię tutaj, że

bardzo rzadko ma to faktycznie miejsce. Prawdziwie pozytywnie myślący człowiek zawsze

oczekuje najlepszego, w swym umyśle utrzymuje wyraźny obraz pozytywnego rezultatu, ale

zdaje sobie również sprawę z potencjalnie najgorszej sytuacji i ma przygotowany awaryjny

plan na taką okoliczność. Kiedy w myślach tworzysz najgorszą wersję wydarzeń, to tak, jakbyś

usunął z przebiegu procesu zachodzącego w twym umyśle pozytywne myśli.

7. PRZEKAŻ SWÓJ PUNKT WIDZENIA

Jeżeli z jakiegoś niezwykłego powodu staniesz się bardzo nerwowy albo odczujesz

duże zaniepokojenie, weź kilka głębokich oddechów. Zwykle uspokaja to układ nerwowy i

dotlenia krwioobieg. Odpręż się i oczyma wyobraźni wyraźnie zobacz ten pozytywny rezultat.

Przekazując swój punkt widzenia - podkreślam to jeszcze raz - bądź absolutnie pewny tego, co

mówisz.

Bądź otwarty i nie broń się. Nie wyobrażaj sobie, że druga strona myśli dokładnie tak

samo, jak Ty. Nie polegaj na wyobraźni drugiej strony i nie przekazuj niczego z poczuciem:

„Mam nadzieję, że zrozumieli, o co mi chodzi".

Nie może być niezrozumienia, a tym bardziej sarkazmu. Skutecznie przekazując swój

punkt widzenia, zaakceptuj, że w pewnym stopniu porozumiewanie się między ludźmi jest

procesem sprzedaży. Ma ona przekonać kogoś do wyraźnego zobaczenia pewnego efektu

końcowego, który chcesz osiągnąć.

Działania podejmowane w celu osiągnięcia danego rezultatu nigdy nie są tak ważne jak

samo przekazywanie wyraźnego obrazu tego, jaki ten rezultat ma być.

8. BĄDŹ NASTAWIONY POZYTYWNIE

I wreszcie - ZAWSZE BĄDŹ NASTAWIONY POZYTYWNIE -szczęśliwy, radosny i

uśmiechnięty. Ludzie, którzy komunikują się z radosnym i pozytywnym wyrazem twarzy,

łatwiej przekazują swój punkt widzenia innym.

PAMIĘTAJ

Osiem stopni pomagających wzmocnić asertywność:

• Oczekuj własnego lęku.

V

• Buduj poczucie pewności siebie.

V

• Wierz w siebie.

V

• Patrz i słuchaj tego, co inni Ci przekazują.

V

• Bierz pod uwagę okoliczności.

V

• Planuj swoje reakcje.

V

• Przekaż swój punkt widzenia.

V

• BĄDŹ NASTAWIONY POZYTYWNIE.

MĄDRE SŁOWA

Kiedy ktoś mówi przyciszonym głosem, na pewno czegoś potrzebuje. Kiedy podnosi

głos, znaczy to, że tego nie dostał.

BUDOWAIE PEWOŚCI SIEBIE

Ludzie najmniej cenią tę swoją wartość, która jest najcenniejsza. Ta wartość - przy

stosowaniu odpowiedniej troski, może znacząco zmienić życie. Ta wartość traktowana jest jako

coś pewnego i stałego, na co nie można narzucić żadnej ceny. Tą wartością jest, rzecz jasna,

nasz własny mózg, umysł i proces myślowy.

Wyobraź sobie komputer stworzony i skonstruowany przez najdoskonalsze i

najbardziej zaawansowane technologicznie mózgi świata. Ten komputer jest tak ogromny, jak

stadion Wembley. Taki komputer kosztowałby miliony funtów, a jednak każdy człowiek

dysponuje najpotężniejszym komputerem, jaki ludzkość do tej pory stworzyła.

Naukowcy prowadzący badania ciągle nam mówią, że ledwie maleńka cząstka

ludzkiego mózgu jest poznana i wykorzystywana. Zapewne największym osiągnięciem

dwudziestego wieku będzie jeszcze większe zrozumienie i pełniejsze wykorzystanie mózgu.

Ale co to ma wspólnego z poczuciem automotywacji? To bardzo proste - musi istnieć

bezpośrednie powiązanie pomiędzy własnymi przekonaniami i motywacją.

Jeżeli przyjmiesz, że Twoją najcenniejszą wartością jest Twój mózg, warto też przyjąć

pewne podstawowe zasady dotyczące jego funkcjonowania - a są one bardzo proste.

Przykładowo, cokolwiek wprowadzisz do mózgu, dostaniesz to z powrotem. Mózg działa

podobnie jak nowoczesny komputer. Mózg potrafi jednak także myśleć i tworzyć, czego

komputer nie jest w stanie robić.

Jeśli więc przyjmiemy, że mózg jest najbardziej niezwykłym miejscem do

magazynowania informacji, kluczowym zagadnieniem staje się dopilnowanie co będziemy w

nim magazynowali. Niektórzy ludzie mają mózg wypełniony negatywnymi myślami i

przeżyciami. Ciągle wprowadzają do niego sygnały: „Nie mogę" i stosy wymówek, które

potwierdzają dlaczego nigdy im się nie uda.

Kiedy więc tacy ludzie stają w obliczu nowej możliwości lub wyzwania, ich mózg na

każde pytanie daje odpowiedź: „Nie, nie możesz" - albo coś podobnego.

W rozdziale poświęconym asertywności omówiliśmy znaczenie budowania pewności

siebie. Zajmijmy się teraz pięcioma etapami koniecznymi do budowania tej pewności i

umożliwiającymi zbudowanie własnych przekonań, które mogą stać się podstawą do

wewnętrznej automotywacji.

1. POZBĄDŹ SIĘ WYMÓWEK

Wiele osób hamuje siebie w życiu tworząc nieuzasadnione i w znacznej mierze

nieprawdziwe wymówki, takie jak:

• „Nie umiem"

• „Nie mogę, bo..."

• „Nie mam odpowiedniego wykształcenia"

• „Nie jestem dostatecznie asertywny"

• „Jestem za stary"

• „Jestem za młody"

• „Mam słabe zdrowie"

• „Nie mam szczęścia"

• „Nigdy nie jestem we właściwym miejscu o właściwej porze"

• „Nie skończyłem odpowiedniej szkoły"

• „Tak już jest w mojej rodzinie"

• „Urodziłem się pod złą gwiazdą"

Wymówki. Każdy może wymyślić pretekst do czegokolwiek, dlatego chcąc budować

poczucie pewności siebie nigdy - i naprawdę mam tu na myśli nigdy więcej - nie uciekaj się do

wymówek. Może wymówki są wygodne, a czasem rzeczywiście mogą dawać uspokojenie, ale

na pewno powstrzymują Cię one przed osiągnięciem celu.

Spróbuj więc wymazać ze swojego myślenia i ze słownika, którego używasz słowa,

,NIE UMIEM" i, ,NIE JESTEM" i zastąp je - i naprawdę mam tu na myśli słowo zastąp -

zwrotami „UMIEM" i „JESTEM".

Pamiętaj: Twój mózg to magazyn - możesz z niego wydobyć to, co wcześniej do niego

wprowadziłeś, dlatego trzeba negatywne stwierdzenia zastępować pozytywnymi.

2. ZASTOSUJ POTĘGĘ OBRAZU

Najpierw zadam Ci dwa pytania: Jakie masz o sobie zdanie? Jakie jest Twoje

wyobrażenie o sobie?

Mam nadzieję, że jesteś w stanie udzielić odpowiedzi, że jesteś z siebie dumny, że jesteś

o sobie jak najlepszego zdania - ale chciałbyś żeby było jeszcze lepiej.

Wszyscy znamy takie powiedzenie:, Jak zobaczę, to uwierzę". Mózg, mając

nieograniczone możliwości, może Ci bardzo pomóc w spełnieniu życiowych ambicji, jeżeli

dasz mu szansę. Niech Twój mózg wyobrazi sobie Ciebie takim, jakim chcesz być. Dokładnie

wyobraź sobie to, co chcesz osiągnąć. Im więcej o tym myślisz, tym masz większe możliwości

uzyskania pozytywnego rezultatu.

Jest jeszcze jedno powiedzenie: „Stajemy się tym o czym myślimy". Pamiętam, jak

podczas jednego z moich wykładów zacytowałem to stwierdzenie, na co ktoś z widowni

krzyknął: „Ale ja nie chcę być dziewczyną!" A mówiąc poważnie: ta metoda może przynieść

zarówno negatywne, jak i pozytywne skutki.

Jeśli będziesz pozwalał swoim myślom nieustannie krążyć wokół chorób i złego stanu

zdrowia, niemal pewne jest, że będziesz doświadczał dolegliwości, o których myślisz. Jeśli

ciągle będziesz myślał o negatywnych stronach Twojego małżeństwa czy kariery zawodowej,

wszystko to może stać się rzeczywistością.

Dlatego budując pewność siebie przy pomocy tworzonych w myślach obrazów należy

dopilnować, aby to, o czym myślisz i co sobie żywo wyobrażasz, było pozytywne. Musi to

sprzyjać Twojemu wyobrażeniu o sobie i jego polepszaniu, te myśli muszą być nakierowane na

cele, które sobie stawiasz - aspiracje i szczęście w Twoim życiu.

Co się więc dzieje, jeśli przyłapiesz się na jakiejś negatywnej myśli?

Pozwól, że zapytam: co robisz, gdy wywołując film stwierdzisz, że jedno ze zdjęć jest

nieostre albo, że nieco się ono prześwietliło? Sądzę, że najprawdopodobniej po prostu

wyrzucisz to zdjęcie. Twój mózg powinien działać dokładnie w taki sam sposób.

Jeśli przyłapiesz się na myśleniu o czymś, co nie sprzyja osiągnięciu przez Ciebie

zakładanego celu, powiedz sobie: „Nie chcę o tym myśleć. Nie chcę tak myśleć". Powiedz

swojemu mózgowi, swoimi własnymi słowami, aby pozbył się tej myśli i zastąpił ją bardziej

pozytywnym procesem myślowym. Pamiętaj to, co już Ci mówiłem - na jawie możesz

kontrolować wszystko, o czym myśli Twój mózg. To nie on Ciebie kontroluje.

3. NIE BÓJ SIĘ PORAŻKI

Lęk przed poniesieniem porażki zmniejsza poczucie pewności siebie i, co jest naturalne,

automotywację.

Kiedy stajesz w obliczu jakiejś nowej możliwości lub wyzwania, zadaj sobie pytanie, co

najgorszego może się zdarzyć, co możesz nazwać porażką w danej sytuacji. Podzielę się z Tobą

takim oto zdaniem, które John Evans Jones, mój dobry przyjaciel, często wypowiada: „Każda

porażka to tylko negatywny rezultat". Innymi słowy, rezultat, który Ci się nie podoba.

W ćwiczeniu pozytywnego myślenia tkwi pewne zagrożenie: niektórzy ludzie mogą

stać się nieznośnie i nierealistycznie pozytywni; mogą stworzyć sobie tak niebiańskie umysły,

że na Ziemi nie będzie z nich żadnego pożytku.

Kluczowe jest zachowanie odpowiedniej równowagi. Trzeba zachować realizm: kiedy

już przyjrzysz się najgorszemu, co może się stać i pomyślisz o tym, jak poradzić sobie w takiej

sytuacji, gdyby rzeczywiście to nastąpiło - innymi słowy, stworzysz dla siebie plan awaryjny,

pozbądź się całkowicie tej myśli i skoncentruj się na planowaniu sukcesu.

Cokolwiek robisz, nie obawiaj się niepowodzenia. Ten lęk powstrzymuje wielu ludzi

przed podjęciem próby zrobienia czegokolwiek, przed jakimkolwiek dążeniem i osiągnięciem

czegokolwiek, ponieważ nie są oni w stanie poradzić sobie z zaakceptowaniem możliwości

poniesienia porażki.

Niektórzy nigdy niczego nie próbują zrobić, ponieważ ten lęk przed porażką działa w

ich mózgu od wielu lat. Myślą o nim codziennie, nic więc nie robią, a wskutek tego tracą

poczucie pewności siebie, stają się niepewni i nieszczęśliwi. Pozwól, że zacytuję tu takie

cudowne stwierdzenie:, Jedynym sposobem na pokonanie lęku jest robienie tego, czego się

obawiasz".

Zanim zakończymy rozważania o niepowodzeniu, powiem tylko tyle, że są ludzie,

których lęk przed niepowodzeniem motywuje, O ile jednak motywuje ich ten lęk, to nigdy nie

wyobrażają sobie, żeby mogli faktycznie ponieść porażkę - a to zasadnicza różnica.

4. WYGLĄD TWORZY POCZUCIE PEWNOŚCI

Już poruszyłem ten temat w niniejszej książce, ale nie przepraszam za to, że się

powtarzam. Nieustannie zwracaj uwagę na swój wygląd zewnętrzny.

Zdarzyło Ci się kiedyś być na wieczornym przyjęciu, podczas którego wszyscy - oprócz

Ciebie - ubrani byli w garnitury czy smokingi? Jeśli nie, na pewno masz w sobie obawę przed

znalezieniem się w takiej sytuacji. Gdyby tak się stało, byłby to kryzys Twojego poczucia

wartości.

To jest ten sam mózg, to samo ciało, niemniej jednak wygląd zewnętrzny nas zawiódł.

Musisz zrozumieć znaczenie wyglądu zewnętrznego i musisz wydać nieco pieniędzy, aby

upewnić się, że to, co na zewnątrz, wygląda dobrze - po to, by to co wewnątrz również miało

szansę stać się dobrym. Ale i w tym przypadku, jak ze wszystkimi innymi sprawami, bądź

realistą. Niektórzy ludzie przesadnie zajmują się swoim wyglądem i kończą karmiąc własne

ego.

Przypomnę takie powiedzenie:„Im większe ego, tym mniejsze konto w banku".

5. SPORZĄDŹ WYKAZ SWOICH SUKCESÓW

Każdy doświadcza sukcesu w swoim życiu. Każdy też przeżywa słabsze okresy, gdy

traci poczucie pewności siebie lub gdy ciąg pozytywnych zdarzeń w jego życiu zmienia się w

negatywną passę. Kiedy ma to miejsce, na Tobie spoczywa odpowiedzialność za odwrócenie

losu.

Pomysł sporządzenia wykazu własnych sukcesów jest bardzo prosty. Wróć pamięcią do

swoich najdawniejszych sukcesów. Może był to czas szkoły podstawowej, kiedy wygrałeś w

biegu z łyżeczką i jajkiem. Może były to gratulacje, jakie zebrałeś po narysowaniu czy

namalowaniu czegoś. Spróbuj więc przypomnieć sobie wszystkie swoje sukcesy, nawet te

najdawniejsze, jakich doświadczyłeś do tej pory. Możesz nagrać je na taśmie magnetofonowej.

Możesz sporządzić ich wykaz w formie notatnika. Bez względu na to, jaką metodę zastosujesz,

stale dopisuj nowe sukcesy swojego życia. A potem, kiedy zdarzy Ci się stanąć w obliczu

potencjalnej utraty pewności siebie, możesz przejrzeć ten wykaz i odświeżyć swoją

najcenniejszą wartość wspomnieniami sukcesów, które odniosłeś. Zmniejszy to poczucie

zwątpienia czy utratę pewności siebie, jakie wynikły z zaistniałych okoliczności.

Motywacja może utrzymać się tylko na bazie nadziei. Aby motywować siebie, musisz

mieć nadzieję. A nadzieja oznacza oczekiwanie przyszłości. Z tego względu, jeśli chcesz

motywować siebie, musisz ponosić odpowiedzialność za tworzenie swojej własnej nadziei.

Ludzie, którzy naprawdę mają poczucie automotywacji, nie pozwalają, by ich nadzieja

wymknęła im się spod kontroli albo, by ktoś inny im ją zapewnił - rząd, polityka na świecie,

pogoda czy jakikolwiek inny czynnik, który nie podlega ich bezpośredniej kontroli.

Przypomnijmy więc sobie teraz działania konieczne do budowania nadziei i

koncentrowania się. Aby mózg mógł działać, musi mieć wyznaczony cel, dlatego kolejny

rozdział zapozna Cię z etapami ustalania celów w życiu.

PAMIĘTAJ

Pięć stopni prowadzących do budowania poczucia pewności siebie:

• Pozbądź się wymówek.

V

• Zastosuj potęgę obrazu.

V

• Nie bój się porażki.

V

• Zajmij się swoim wyglądem.

V

• Sporządź wykaz swoich sukcesów.

MĄDRE SŁOWA

Im więcej robimy czegoś dobrego, tym mniej jesteśmy za to nagradzani. Im więcej

robimy czegoś złego, tym bardziej jesteśmy za to karani.

JAK MOTYWOWAĆ SIEBIE WYZACZAJĄC CELE

WYZACZAIE CELÓW

Niezwykłe jest to, że bardzo niewielu ludzi naprawdę decyduje o tym, co chcą mieć. Na

pewno słyszałeś takie powiedzenie: „Kto wędruje donikąd, zwykle tam dociera". Równie

niezwykłe zdaje się być to, że gdy pytasz ludzi, czego pragną, bardzo niewiele osób wie, czego

pragnie. Ludzie wypowiadają się takimi nieokreślonymi sformułowaniami jak: „Chcę odnieść

sukces" albo: „Chciałbym być milionerem" albo: „Chcę szczęścia". Ale w gruncie rzeczy nie

wiedzą, czego naprawdę chcą, a potem są nieszczęśliwi i negatywnie nastawieni do życia,

ponieważ nie dostają tego, czego chcą.

Jeżeli umysł człowieka dokładnie coś sobie wymyśli i uwierzy w to, musi to osiągnąć.

Historia ludzkości to historia osiągania celów. Czołowi psycholodzy uważają dziś mózg i układ

nerwowy za bardzo złożony mechanizm automatycznego dążenia do celu. Tak więc Ty i ja, a

właściwie my wszyscy, dysponujemy wyposażeniem niezbędnym do osiągania tego, czego

naprawdę pragniemy, jeżeli tylko podejmiemy wysiłek jego wykorzystania. A skoro czegoś

naprawdę pragniesz i masz odpowiednie wyposażenie, które może pomóc Ci w uzyskaniu tego

-zrób z tego użytek!

Oto więc etapy wyznaczania celów i ich osiągania.

1. SPORZĄDŹ LISTĘ SWOICH PRAGNIEŃ

Sporządź wykaz wszystkiego tego, czego pragniesz, zarówno teraz, jak i w przyszłości,

tak w swoim życiu zawodowym, jak i prywatnym, zarówno tych wymiernych, jak i

niewymiernych.

Tworząc tę listę, bądź realistą. Trenerzy zajmujący się motywacją, mówią do swoich

słuchaczy: „Wybieraj wielkie cele". Oni są w błędzie. I to może być niebezpieczne. Może w

sali konferencyjnej brzmi to bardzo motywujące, ale niebezpieczeństwo tkwi w tym, że trudno

jest uwierzyć w krótkoterminowe cele, które są zbyt ambitne - więc nie są one osiągane.

Człowiek, który wyznacza sobie taki cel, traci poczucie motywacji i w niektórych przypadkach

nigdy już nie próbuje. Wielkie cele należy ustalać na dłuższy okres czasu. Powinny one być

opracowane w etapach, a naprawdę nie ma niczego złego w zwiększaniu skali własnego

myślenia i dążeniu do tego, by myśleć wielkimi kategoriami. Przypomnę jeszcze raz: Stajemy

się tym o czym myślimy.

Nie wpisuj na listę swoich celów tych spraw, które jak sądzisz powinieneś zrealizować.

Zapisuj tylko te, myśli, które naprawdę, naprawdę, naprawdę chcesz.

Nie zapisuj samych celów finansowych. Takie cele trzeba zamienić w coś wymiernego,

chyba że dotyczy to spłaty długu. Pieniądze potrzebne są do tego, by je wydawać na coś

konkretnego, na co masz ochotę, nie są celem samym w sobie.

Sporządzenie takiego wykazu może dać Ci wiele radości, ale nie jest to coś, z czego

należałoby się śmiać. Sporządzenie takiej listy powinno być Twoją prywatną sprawą, chyba, że

jesteś z kimś w bardzo bliskim związku - w takiej sytuacji powinniście mieć pewne cele

wspólne i powinniście je omawiać. Wiele małżeństw czy związków rozpada się, ponieważ tych

dwoje ludzi ma rozbieżne cele. Bardzo zastanawiające jest, jak niewiele osób przeznacza czas

na myślenie o tym, co naprawdę chcą robić, osiągać lub doświadczać w swoim życiu.

Spory odsetek ludności Wielkiej Brytanii robi to ćwiczenie niedzielnymi popołudniami

w okresie zimy, tuż przed tym, gdy mają zostać ogłoszone wyniki totalizatora sportowego. W

całym kraju rozbrzmiewają wówczas na pewno takie oto rozmowy: „A jeśli wygramy dzisiaj

milion funtów, co zrobimy? Możemy kupić nowy dom, nowy samochód, wyjechać w podróż

naszego życia, a trochę oddać na cele dobroczynne (dobrze jest to powiedzieć - może to

zwiększyć nasze szansę!)". Potem ogłoszone zostają wyniki i - pomijając jedną czy dwie

szczęśliwe osoby na mniej więcej dziesięć milionów grających -rozmowa zmienia się w:

„Gdybyśmy postawili te dwa krzyżyki w tym miejscu" albo: „Nic takiego, za tydzień przyjdzie

nasza kolej". I zmienia się temat rozmowy.

Dlatego kiedy sporządzasz taki wykaz, kluczowym słowem jest - to przecież oczywiste

- NAPRAWDĘ.

2. WYBIERZ CEL

Teraz ze swojej listy celów wybierz jakiś cel główny, uwzględniając poniższe trzy

punkty, które są bardzo ważne:

(a) powinno to być coś na tyle ważnego, by warte było Twoich starań,

(b) taki cel powinno dać się osiągnąć w ciągu kilku miesięcy, nie lat, a najlepiej w ciągu

maksimum trzech miesięcy.

Ten Twój pierwszy cel musi być czymś, co można osiągnąć w miarę szybko. Wszyscy

wiemy, że sukces rodzi sukces. Osiągnięcie tego celu wzmocni Twoje poczucie pewności

siebie i udowodni Ci, że ta metoda działa. Ale nade wszystko, ludzki umysł lepiej reaguje na

cele krótkoterminowe niż na takie, które osiąga się w dłuższym okresie czasu.

(c) bądź realistyczny co do aspektów finansowych, jeżeli Twój cel dotyczy pieniędzy.

3. ZDEFINIUJ SWÓJ CEL

Zdefiniuj cel w najdrobniejszych szczegółach. Na tym etapie wyznaczania celów ważne

jest dla Twojej najcenniejszej wartości, aby być skupionym i mieć krystalicznie jasną wizję

tego celu. Twoim celem może być chęć schudnięcia, ale zrzucanie wagi nie jest celem. Bądź

konkretny - dokładnie ile chcesz stracić na wadze? Celem może być sformułowanie: „Chcę być

sprawniejszy ruchowo". Co dokładnie oznacza sprawność ruchowa dla tej konkretnej osoby?

Być może ten człowiek ma na myśli zrobienie dwudziestu pompek i przebiegnięcie trzech

kilometrów.

Dlatego Twój cel musi być całkowicie wymierny. Innym celem może być: „Chcę

dostać awans. Awans na co? Na jakie stanowisko, jaki tytuł, jaki zakres obowiązków, itp.? Dla

kogoś innego celem będzie chęć posiadania nowego samochodu. Czy ma to być nowy

samochód czy używany? Jakiej marki i jaki model, jakiego koloru, z jakim wyposażeniem

dodatkowym? Pozwól, że przypomnę Ci powiedzenie: „Jeżeli umysł człowieka dokładnie coś

sobie wymyśli i uwierzy w to, musi to osiągnąć".

4. WYOBRAŹ SOBIE OSIĄGNIĘCIE CELU

Wyobraź sobie, że osiągnąłeś swój cel. Znów mówimy tu o wykorzystaniu Twojej

najcenniejszej wartości. Niech Twoja świadomość i podświadomość żywo wyobrazi sobie

osiągnięcie zakładanego celu. W ciągu tych wielu lat miałem okazję trenować wiele osób w

wygłaszaniu przemówień publicznych i wielu z uczestników moich kursów przychodziło na

nie, mówiąc sobie: „Żaden ze mnie mówca". Jednym z pierwszych etapów stawania się dobrym

mówcą jest neutralizacja tego zastrzyku negatywności poprzez mówienie sobie: „Jestem

dobrym mówcą" i wyraźne wyobrażanie sobie sukcesu, jaki odnosisz przy każdym

wystąpieniu.

Może zabrzmi to bardzo banalnie, ale wiele osób, które przewinęły się przez moje

szkolenia często poddawało ten etap w wątpliwość. Jak mam sobie wyobrazić, że coś mam

skoro tego nie mam? Kto tu kogo mami? Jedynym, co mogę powiedzieć, jest to, że nie jest to

jakaś dziwna technika, którą sobie wyobraziłem. Jest to jedna z najważniejszych zasad

wszelkiego rozwoju osobistego i sukcesu. Niech Twój mózg aktywnie włączy się do etapów

prowadzących Cię do osiągnięcia Twojego celu: oto wielka moc wyobraźni. Doktor Roger

Bannister, pierwszy człowiek na świecie, który przebiegł milę w czasie poniżej czterech minut,

wyobrażał sobie, że biegł cztery odcinki po ćwierć mili i że każdy z nich przebiegał w czasie

poniżej jednej minuty.

Któregoś dnia zadzwoniłem do mojego dobrego przyjaciela i kolegi „po fachu", Franka

Tijou, którego nie widziałem od miesięcy. Moim pierwszym pytaniem było, rzecz jasna, pytanie

o jego zdrowie, na co on odpowiedział, że właśnie dowiedział się że ma raka. Czułem się

zdruzgotany, ponieważ sądziłem, że on -pewnie każdy z nas kiedyś tak powiedział - był ostatnim

człowiekiem, o którym mógłbym sądzić, że ma tę wyniszczającą chorobę. Potem zapytałem go,

co to za rak, na co on odparł, że ma raka gruczołów limfatycznych.

a pewno nie jestem żadnym autorytetem w tej dziedzinie, ale kiedyś powiedziano mi, że

to jedna z najpoważniejszych odmian raka. W szoku zapytałem go, jak się czuje, na co on

odparł: „Świetnie!" To „świetnie" niemal wrzasnął do telefonu. Potem zaczai mówić, że ma do

przejścia sześć chemioterapii, straci wszystkie włosy i zaraz po leczeniu będzie czuł się

straszliwie chory. Da sobie jakiś czas na pozostanie w domu, żeby dojść do siebie - ale w ogóle

to ma przed sobą czas wielkiej aktywności. Po szóstej terapii będzie musiał zaczekać na

końcowe badania, a potem razem ze swoja żoną, Kate, pojedzie na urlop do Turcji. Teraz, kiedy

opisuję tę historię, jakieś dwa i pół roku po tamtej rozmowie, Frank jest bardziej zajęty niż

kiedykolwiek wcześniej. Pojechał na urlop i jest zdrowy jak rydz. Połączenie doskonałej

pomocy medycznej i wiara w pozytywny wynik leczenia okazały się mocniejsze od raka Franka.

Twój mózg może stać się Twoim największym przyjacielem i pomocnikiem. Jeżeli dasz

mu szansę, możesz doskonale się tym bawić. Najprawdopodobniej stanie się on Twoim

najbardziej efektywnym pracownikiem, jeżeli odpowiednio go przeszkolisz. Kontynuujmy tę

analogię - dla niektórych ludzi ich mózg jest najbardziej kosztownym pracownikiem, ponieważ

zawsze uważa się za najgorszego, wyszukuje wszelkich pretekstów potwierdzających dlaczego

mu się nie udaje i ciągle widzi to, co negatywne jako przeciwności pozytywnych wydarzeń.

5. USTAL TERMIN OSTATECZNY

A teraz ustal ostateczny termin dla osiągnięcia swojego celu. Postanów, do kiedy chcesz

osiągnąć swój cel. Wszyscy reagujemy na wyznaczone ostateczne terminy - jeżeli wiemy, że o

określonej porze samolot odlatuje, a pociąg odjeżdża, na pewno na nie zdążymy. Musisz więc

postanowić, kiedy chcesz osiągnąć swój cel (albo cele).

Czyż nie jest to zabawne, jak co roku ludzie mówią sobie, że zrobią świąteczne zakupy

wcześniej, nawet jeszcze w ciągu roku? Ale wygląda na to, że co roku ogromna większość ludzi

robi zakupy w ciągu ostatnich dwóch tygodni! Umysł ludzki naprawdę reaguje na ustalone

ostateczne terminy!

6. NOŚ „PRZYPOMINACZE"

Noś ze sobą swoje cele. Każdy człowiek, który jest ambitny i dąży do osiągnięcia

czegoś, powinien nosić ze sobą swoje cele jako przypomnienie i jako dążenie. Już

powiedziałem, że życie nie jest jednym cudownym ciągiem coraz lepszych osiągnięć. Wszyscy

przeżywamy wzloty i upadki, mamy dobre i złe dni. Trzeba nauczyć się, jak sobie radzić z

sukcesem, a kiedy doświadczasz sukcesu, naturalne jest, że motywuje Cię to jeszcze bardziej.

Nosząc ze sobą swoje cele, jeżeli kiedykolwiek stwierdzisz, że coś Cię rozprasza albo,

że przeżywasz chwilę zastoju, albo - to się częściej zdana. - że ktoś inny próbuje ściągnąć Cię z

drogi do Twoich celów, to one zapisane w notatniku albo na kartce ciągle będą Ci o sobie

przypominać. Tak realizują się cele.

Wiele jachtów pływa po oceanach świata bez sternika. Żagle są wcześniej postawione,

pilot automatyczny działa i jachty płyną dokładnym kursem prowadzącym do celu.

Robin Fielder, mój były partner i współzałożyciel firmy Leadership Development,

opowiada taką historię: kiedy wypłynął z Rayling Island z gościem na pokładzie, ten zapytał

go:

, Jak to się dzieje, że niektóre jachty płyną na północ, a niektóre na południe, a wiatr

wieje tylko z jednego kierunku i to ze wschodu?" Odpowiedź brzmiała:

„To nie kierunek wiatru jest ważny, ale ustawienie żagli".

I tak samo jest z osiąganiem celu i automotywacją: to etapy są ważne.

TWÓJ WŁASY PLA

I oto dochodzimy do ostatniej części wyznaczania celów i ich osiągania. To, co

zrobiliśmy do tej pory, to zbudowanie etapów decydowania, czego naprawdę chcesz oraz

przeszkolenie mózgu tak, by stał się najbardziej wydajnym i dochodowym pracownikiem.

Ostatecznym etapem musi teraz być przygotowanie planu.

Korzystając z tej żeglarskiej analogii, wyobraź sobie statek pasażerski wypływający z

portu w Wielkiej Brytanii w podróż do Sydney w Australii. Któregoś dnia po wyjściu z portu

pasażer pyta kapitana: „Którędy popłyniemy?" A na to kapitan odpowiada: „To ciekawe

pytanie. Moglibyśmy popłynąć naokoło, to jasne, ale moglibyśmy też popłynąć na skróty, przez

Kanał Sueski. To ciekawe pytanie, dowiem się".

Pasażer zadający pytanie za pytaniem musi być człowiekiem o naprawdę pozytywnym

nastawieniu. „Dobrze, kapitanie, chętnie tego posłucham. Ale powiedz mi, do jakiego portu

najpierw zawiniemy, bo na pewno będziemy potrzebować więcej paliwa i jedzenia, a ja

chciałbym wysłać parę widokówek".

Kapitan odpowiada na to: „To ciekawe pytanie. Masz rację, musimy gdzieś się

zatrzymać. Nie przejmuj się, zadzwonię i dowiem się wszystkiego". Uznać to można za szczyt

farsy, ponieważ w prawdziwym świecie właściciele tego statku, kiedy już ustalą port

przeznaczenia, datę wypłynięcia w rejs, itp., na pewno przygotują plan całej podróży. Ustalono

by oczywiście także i kurs, razem z portami pośrednimi, liczbą członków załogi, ilością paliwa

i żywności, liczbą biletów, jakie trzeba sprzedać oraz agencjami, które należałoby zatrudnić do

ich sprzedaży. Każdy szczegół musiałby być zaplanowany dużo wcześniej.

Mówię tutaj o Twoim życiu i Twoich celach. Ten pasażerski statek, nie mając planu

podróży, prawie na pewno roztrzaskałby się gdzieś na skałach. Dlatego przygotowując plan

prowadzący do osiągnięcia swoich celów, musisz wykonać następujące proste czynności: weź

kartkę papieru, napisz precyzyjnie swój cel w jej górnej części, wraz z datą, kiedy powinieneś

go osiągnąć, po czym sporządź wykaz wszystkich etapów koniecznych do jego osiągnięcia.

Ilustruje to poniższy przykład.

Rozumiem, że może to kosztować Cię nieco wysiłku, a może nawet nieco myślenia i

pracy; ale tu chodzi o Twój cel i Twoje życie. Czy warto?

Kiedy skończysz pisać plan, jedynym, na czym musisz się skupić, jest jego pierwszy

etap, a po jego zakończeniu musisz przejść do następnego. Każdy etap planu powinien mieć

wyznaczoną ostateczną datę realizacji. W ten sposób podzieliliśmy nasz cel na serię

drobniejszych etapów, które łatwiej jest realizować i do których łatwiej jest się przekonać, a

wszystko dzięki jednej ze wspaniałych zasad ośmiu praw sukcesu, która brzmi:

TRWAŁY JEST SUKCES OSIĄGANY MAŁYMI KROKAMI, TRUDNO GO

OSIĄGNĄĆ DUŻYMI SKOKAMI.

CEL: schudnąć 7 kg data rozpoczęcia:

data realizacji:

Plan działania

Wykonać badania lekarskie

Wybrać odpowiednią dietę

Zakupić produkty na dietę

Rozpocząć plan ćwiczeń:

Tydzień 1 schudnąć 1 kg

Tydzień 2 schudnąć 1 kg (2 kg)

Tydzień 3 schudnąć 1 kg (3 kg)

Tydzień 4 schudnąć 1 kg (4 kg)

Tydzień 5 schudnąć 1 kg (5 kg)

Tydzień 6 schudnąć 1 kg (6 kg)

Tydzień 7 schudnąć 1 kg (7 kg)

Ten plan jest bardzo prosty. Skoncentruj się kolejno na każdym etapie i zaznaczaj jego

realizację.

I oto mamy receptę na osiąganie celów. Jest niezawodna, a równocześnie bardzo

zrozumiała i zwyczajna; dlaczego więc nie każdy ma w życiu to, czego chce? Są ku temu trzy

bardzo proste powody:

1. Ludzie nie wierzą, że mogą coś osiągnąć, ponieważ mają negatywne nastawienie do

życia.

2. Nie pokazano im, jak się to robi.

3. Tak naprawdę nie chcą tego, nie są więc przygotowani, by zapłacić cenę odrobiny

pracy albo wysiłku w dążeniu do osiągnięcia wybranego celu.

Zig Ziggler, zapewne najwybitniejszy z ludzi zajmujących się motywacją, podkreśla, że

za sukces się nie płaci, a jednak korzysta się z jego dobrodziejstw.

A teraz zajmijmy się kilkoma kolejnymi kwestiami, które pomagają w budowaniu

automotywacji.

WŁAŚCIWE MIEJSCE, WŁAŚCIWY CZAS

Niektórzy ludzie sami siebie przekonują, że po prostu nie mają szczęścia. Proszę

jednak, zauważ, że pomiędzy szczęściem i przypadkiem jest ogromna różnica. Przypadek to

wygrana na loterii albo postawienie w wyścigach na konia, który wygrywa. Szczęście to coś,

nad czym większość z nas może uzyskać kontrolę.

Dlatego wielu ludzi sukcesu często mówi: „Tak, mam szczęście" albo: „Miałem łut

szczęścia". Zawsze sprowadza się to do tego, że trzeba być we właściwym miejscu i czasie. Ale

żeby być we właściwym miejscu i we właściwym czasie, ten człowiek najprawdopodobniej

zrobił coś, żeby tak się stało. Na pewno nie siedział w domu i nie marzył o tym, żeby mieć

szczęście.

„LUCK" angielskie słowo oznaczające szczęście najlepiej podzielić na łatwe do

zapamiętania elementy:

L
U
C
K

Labour Under
Correct
Knowledge

(Praca) (Oparta
o)
(Odpowiednią)
(Wiedzę)

Praca oznacza robienie czegoś. Odpowiednia wiedza to świadomość, gdzie jesteś

dzisiaj, gdzie chcesz się znaleźć oraz posiadanie planu, który tam Cię doprowadzi.

Omówiliśmy to już w rozdziale opisującym wyznaczanie celów i ich osiąganie.

WŁAŚCIWE TOWARZYSTWO

Utrzymując swoją motywacje, musisz sprawdzić, w jakim towarzystwie przebywasz.

Czy ludzie, z którymi się spotykasz lub którzy Cię otaczają, mają pozytywne nastawienie, czy

negatywne? Jeżeli stale spotykasz się z ludźmi o negatywnym nastawieniu, którzy krytykują,

potępiają i narzekają, szukając we wszystkim i w każdym wad, niemal pewne jest, że zaczniesz

być taki, jak oni - bez względu na to, jak bardzo pozytywne jest Twoje nastawienie. Odwrotna

sytuacjateż jest prawdziwa. Jeśli spotykasz się i przebywasz pośród ludzi o pozytywnym

nastawieniu, entuzjastycznych, mających własne cele, przekonasz się, że oni mają nadzieję.

Niemal na pewno można ich nazwać ludźmi z motywacją.

Dlatego musisz stale sprawdzać, z jakimi ludźmi przebywasz, kogo spotykasz i z kim

rozmawiasz i musisz pilnować zachowania odpowiednio wysokiego poziomu swojej

motywacji, unikając ludzi o negatywnym nastawieniu na tyle, na ile tylko zdołasz. Bądźmy

realistami, nawet bliski członek Twojej rodziny albo Twoja ukochana osoba mogą mieć

negatywne nastawienie. Zadaj sobie pytanie, dlaczego on(a) to mówi? Dlaczego tak się

wypowiada? To właśnie jest empatia - zrównoważenie ego, o którym właśnie tu mówimy. Ale

za wszelką cenę unikaj ludzi o negatywnym nastawieniu.

SAMODYSCYPLIA

Samodyscyplina - wykonywanie zadań ważnych, a często i nieprzyjemnych, zanim

przejdziemy do czegoś przyjemnego - odgrywa aktywną rolę w tworzeniu człowieka mającego

automotywację. Ludzie opisywani niekiedy jako mający słabszy charakter od innych, często

mają trudności z samodyscypliną i mają skłonność do wykonywania tego, co sprawia im

przyjemność oraz do zaniedbywania tego, co jest ważne. Przypominam sobie, jak moja matka

mówiła do mnie, kiedy byłem dzieckiem, że diabeł patrzy Ci przez ramię i zachęca do robienia

czegoś, czego nie powinieneś robić.

Być może łatwiejsze będzie ukazanie tej koncepcji w formie analogii dwóch

pracowników: Pana Sukces i Pana Niepowodzenie.

Pan Niepowodzenie zachęcać Cię będzie do odwlekania, odkładania na później tego, co

powinieneś zrobić, odkładania wszystkiego, co choć trochę może być nieprzyjemne. A Pan

Sukces jest jego dokładnym przeciwieństwem. Zwolnij więc Pana Niepowodzenie z pracy!

Kiedy jednak podejmujesz pewne kroki zmierzające do uzyskania większej kontroli czy

też - jak to teraz nazwałem - samodyscypliny, należy przyznawać sobie samemu nagrody. I oto

znowu jesteśmy przy kwestii nadziei i czegoś, czego oczekujemy z utęsknieniem.

Dbaj o swoje zdrowie. Szpitale w całej Wielkiej Brytanii przepełnione są ludźmi, którzy

nie wykazują oznak prawdziwej choroby. To ich najcenniejsza wartość została skażona. Jak

powiedział Zig Ziggler: „Cuchnące myślenie".

Czyż nie ma w tym czegoś niezwykłego, że ludzie pracujący na własny rachunek

bardzo rzadko chorują i mają naprawdę niewiele dolegliwości? Dlaczego tak jest? Dlatego, że

nie mogą pozwolić sobie na chorowanie. Prawdą jest też odwrotne stwierdzenie: ludzie, którzy

mają słabą nadzieję, niewiele celów czy aspiracji, którzy niczego nie pragną, stają się

regularnymi gośćmi w klinikach i cierpią na każdą możliwą dolegliwość.

Słowo "emerytura" budzi przerażenie. Niezliczone tysiące ludzi oddaje swoje życie

pracy i przedsiębiorstwu, w którym pracują, a potem oczekuje emerytury. Statystyka pokazuje

przerażające rezultaty - ile osób umiera w ciągu jednego roku czy dwóch lat po przejściu na

emeryturę.

Emerytura, na którą tak czekali, była ich celem, a po osiągnięciu tego celu pojawiła się

próżnia, w której nie było niczego, do czego można byłoby dążyć albo co należałoby osiągnąć.

Ci ludzie nie przygotowali się ani nie zaplanowali sobie tych wspaniałych lat, kiedy nie muszą

już dłużej chodzić do pracy po to, żeby zarabiać na swoje utrzymanie. ikt nigdy nie powinien

przechodzić na emeryturę, człowiek po prostu powinien przestać zarabiać na swoje

utrzymanie.

MOTYWUJ SIEBIE MOTYWUJĄC IYCH

Jedną z najlepszych technik służących motywowaniu siebie i utrzymywaniu

automotywacji jest motywowanie innych ludzi. Może zabrzmiało to trywialnie, ale jest to

jednak prawdą i daje dobre rezultaty. Jak zwykle, najpierw zajmijmy się zasadą, która brzmi:

COKOLWIEK DAJESZ W ŻYCIU Z SIEBIE, DOSTANIESZ Z POWROTEM

i takie jest prawo życia - znów czerpiące z praw sukcesu - które mówi, że takie zwroty

są dziesięciokrotnie większe niż wniesione wkłady.

Dlatego motywowanie innego człowieka może być takie proste jak uśmiech. Raczej

rzadko się zdarza, abyś idąc ulicą czy nawet siedząc w samochodzie w korku ulicznym, nie

uzyskał odwzajemnienia uśmiechu, którym kogoś obdarzasz. A czyż nie jest łatwo odczuwać

motywację, kiedy się uśmiechasz? Zdolność uśmiechania się i śmiania jest jedną z

największych różnic między człowiekiem i światem zwierząt.

Niemal każdy problem w świecie można rozwiązać mając poczucie humoru. Śmiechem

i żartem neutralizujemy naciski i zmartwienia.

PAMIĘTAJ

Przygotuj szczegółowy plan:

• Przejmij kontrolę nad własnym szczęściem.

• Przebywaj we właściwym towarzystwie.

• Bądź zdyscyplinowany.

• Pozbądź się Niepowodzenia.

• Motywuj siebie motywując innych.

MĄDRE SŁOWA

Wykorzystane szansę mnożą się, a lekceważone umierają.

MOTYWOWAIE OSOBY

Większość z nas w jakimś momencie swego życia staje w obliczu innego człowieka -

pracownika, przyjaciela czy członka rodziny - o którym myślimy sobie: „Gdyby udało mi się

ich zachęcić. Na pewno jest coś takiego, co by ich poruszyło". Albo: „Co mogę zrobić, żeby

zmienić ich nastawienie i wciągnąć ich do życia?"

Wielu menedżerów ciągle doświadcza takich sytuacji i zastanawia się, jak motywować

człowieka, którego zatrudniają? Zawsze trzeba zadać sobie pytanie: „Dlaczego chcesz

motywować tego człowieka?" Jeżeli jest to członek rodziny albo bliski przyjaciel, jest to

normalne, ponieważ ten człowiek nie wykorzystuje swojego pełnego potencjału, przegapia

okazje i nie jest z siebie zadowolony.

W pewnej mierze to samo odnosi się do pracownika. Wierzymy, że dana osoba ma

większy potencjał niż ten, który pokazuje, a naszym obowiązkiem jako pracodawcy jest

maksymalizacja tego potencjału i osiągnięć oraz - rzecz jasna - wyników każdej osoby w

danym zespole.

Czy brak motywacji wynika z istnienia któregoś z czynników obniżających motywację

(por. Rozdział 3), a może jest jakaś inna przyczyna? Zadaj sobie pytanie: dlaczego tej osobie

brak motywacji? I bądź przygotowany na zaakceptowanie odpowiedzi i możliwości, że to Ty

jesteś tą przyczyną. Jeśli to Ty jesteś tą przyczyną, Twoim obowiązkiem jest podjecie działania,

które zaowocuje zmianą.

Motywowanie staje się niemożliwe, jeżeli istniejące okoliczności nie sprzyjają

motywowaniu danej osoby. Tragedia polega na tym, że większość menedżerów nie dokonuje

samooceny, obawiają się oni odkrycia prawdy i konieczności przyznania, że to oni są

przyczyną braku motywacji.

Załóżmy jednak, że kiedy już dokonasz pełnej samooceny i okaże się, że brak

motywacji nie jest spowodowany istniejącymi okolicznościami, Twoim stylem kierowania czy

jakimiś innymi czynnikami osłabiającymi motywacje, a będącymi pod Twoją kontrolą, możesz

wówczas zająć się dwoma podstawowymi etapami teorii motywowania człowieka.

Etap 1: Odkryj, czego dany człowiek naprawdę chce.

Etap 2: Pokaż mu, jak może to osiągnąć.

CZEGO OI POTRZEBUJĄ?

Jak więc masz stwierdzić, czego ten człowiek naprawdę potrzebuje? Najprostszym

rozwiązaniem jest, to oczywiste, zapytać go o to. Bądźmy jednak realistami. Jedno jest pewne:

jeżeli podejdziesz do któregoś ze swoich pracowników stojącego razem ze swoimi kolegami i

zapytasz go, czego tak naprawdę chce, na pewno nie dowiesz się prawdy.

Takie pytania należy zadawać na osobności i dopiero po pewnym czasie, kiedy

pracownik zacznie ufać swojemu pracodawcy lub menedżerowi.

Możesz oczywiście dowiedzieć się tego obserwując i słuchając rozmów prowadzonych

w czasie wolnym od pracy. Trzeba jednak zaakceptować to, o czym już wspomnieliśmy - wiele

osób tak naprawdę nie wie, czego chce, a są nieszczęśliwi, ponieważ tego nie mają. Prowadzi

to do wewnętrznej frustracji, która nie sprzyja byciu człowiekiem z motywacją.

Jeżeli człowiek nie wie, czego chce, motywowanie go jest bardzo trudnym zadaniem.

Wielu młodych ludzi kończy szkołę, college albo uniwersytet i nadal nie wie, jaką działalnością

albo pracą chcieliby się tak naprawdę zająć. Wielu z tych młodych ludzi cierpi z powodu

ogromnej frustracji, a w niektórych przypadkach z powodu straszliwej utraty poczucia własnej

wartości, kiedy spotykają się z kolegami awansującymi i podążającymi wybranymi przez siebie

ścieżkami kariery. Nie ma jednego prostego rozwiązania, które pozwoliłoby pomóc

człowiekowi odkryć, czego tak naprawdę pragnie. Zdrowy rozsądek podpowiada, że troskliwy

lider albo menedżer powinien pomóc rozwijać myślenie danej osoby poprzez konwersacje,

rozmowy, sugestie; w żadnej mierze nie może to być żądanie.

Nie wolno Ci narzucać własnych aspiracji albo celów, ponieważ byłaby to manipulacja.

W niektórych przedsiębiorstwach można tego dokonać dając ludziom możliwość pracy w

różnych wydziałach. Czasem konieczne jest zwolnienie danej osoby z pracy. W końcu jednak

wielu ludzi samodzielnie rozwiązuje ten problem.

JAK MOGĘ TO OSIĄGĄĆ?

Drugi etap to pokazanie danej osobie, jak może otrzymać to, czego naprawdę pragnie -

łatwiej to powiedzieć niż zrealizować. Ale kiedy lider albo menedżer dowie się, co dany

człowiek tak naprawdę chce osiągnąć, w większości przypadków można opracować strategię

pozwalającą danej osobie osiągnąć te cele. I w takiej sytuacji naprawdę skuteczny menedżer

może pokazać co potrafi. Czasami pierwszym etapem może być umożliwienie człowiekowi

podjęcia dalszego szkolenia. Dobre szkolenie staje się silnym czynnikiem motywującym dla

tych, którzy mają tyle szczęścia, że mogą je podjąć. W Wielkiej Brytanii ciągle nie doceniamy

znaczenia udostępniania ludziom możliwości pogłębiania wiedzy i rozwijania ich

umiejętności.

W niektórych przypadkach wystarczy opracowanie ścieżki kariery. Istnieją tu takie

same prawidłowości jak w przypadku zainteresowań lub świata sportu: wszystko polega na

wskazaniu, a następnie planowaniu strategii rozwoju osobistego.

Pracodawcy muszą zaakceptować fakt, że jeśli dany człowiek nie będzie miał środka do

realizacji celu albo ambicji, rozpocznie poszukiwanie nowych źródeł i nowych możliwości

tworzenia swojej kariery. Minęły już te czasy, gdy ludzie podejmowali pracę w jakiejś firmie i

zostawali w niej na całe życie. Niekiedy „łowcy głów", osoby zajmujące się rekrutacją i

kadrami, rezygnują z ofert osób, które za długo pracowały w jednym przedsiębiorstwie.

Znacznie lepiej jest jednak zarządzać w sposób otwarty, jeżeli menedżer i pracownik

rozumieją, że przyjdzie taka chwila, gdy pracownik po osiągnięciu pewnego poziomu zmieni

pracę. Bardzo zdrową jest sytuacja, gdy pracodawca jest dumny i cieszy się, że jego były

pracownik robi postępy w swojej karierze i osiąga doskonałe rezultaty. Ja sam zawsze jestem

bardzo poruszony, gdy dowiaduję się, że moi dawni pracownicy odnoszą sukcesy w swoim

życiu.

Wymieńmy teraz pewne działania i zachowania, które pomagają w motywowaniu i

inspirowaniu:

1. BĄDŹ DOBRYM SŁUCHACZEM

Aby mieć jakąkolwiek możliwość inspirowania człowieka, trzeba mieć do niego

zaufanie i szacunek. Oznacza to, że człowiek zajmujący się motywacją musi stać się swego

rodzaju powiernikiem. Wszyscy znamy takie powiedzenie:,,Problem, którym się dzielisz, jest

mniejszy o połowę; radość, którą się dzielisz, podwaja się". Z tego właśnie względu

pracownicy, współpracownicy i koledzy powinni wiedzieć, że można zbliżyć się do Ciebie, że

można z Tobą porozmawiać, że nie zostaną zbyci, że zawsze znajdziesz dla nich czas i

wysłuchasz ich problemów i obaw.

2. MOŻNA CI ZAUFAĆ

Oznacza to, że jeśli chcesz być powiernikiem i być szanowanym przez innych, nie

wolno Ci przekazywać dalej tego, co usłyszysz. Kiedy ktoś powierza Ci swoją tajemnicę,

powinien czuć się absolutnie bezpieczny i pewny, że to, co powie, pozostanie tajemnicą.

Dlatego wielu menedżerów nie zdobywa lojalności czy szacunku swoich podwładnych - po

prostu nie potrafią trzymać języka za zębami. Nie należy się więc dziwić, że ludzie, którzy

potrafią być dobrymi słuchaczami i są na tyle uczciwi, by spraw poufnych nie przekazywać

innym, zawsze przyciągają do siebie innych ludzi, którzy chcą przebywać w ich towarzystwie.

Znam pewną wspaniałą kobietę, która nawet teraz, kiedy przekroczyła

siedemdziesiątkę, kiedy cierpiała na artretyzm, zawsze miała przy sobie mnóstwo przyjaciół,

sąsiadów i członków rodziny. Co jeszcze bardziej niezwykłe, wygląda na to, że co najmniej 60

do 70 procent jej gości to ludzie poniżej trzydziestego roku życia, a wszyscy wychodzą od niej

sprężystym krokiem, z uśmiechem na twarzy. Ona ich wysłuchuje, jest nimi zainteresowana,

dodaje im odwagi.

3. PRZYŁAP ICH NA ROBIENIU CZEGOŚ DOBREGO

Wiele jest rozmaitych sposobów podnoszenia poziomu motywacji danego człowieka, a

zapewne najprostszym jest zastosowanie w praktyce zasady: „Przyłap ich na robieniu czegoś

dobrego". Wszyscy menedżerowie zauważają u swoich pracowników sytuacje, w których ci

robią coś niewłaściwie, ale bardzo nieliczni menedżerowie zauważają to, co zostało wykonane

prawidłowo. Rzecz jasna, krytyka brzmi najlepiej, gdy jest wygłaszana w formie wyjaśnienia.

A może sporządzilibyśmy wykaz innych sposobów podnoszenia poziomu motywacji u Twoich

pracowników? W dalszej części książki, w rozdziale traktującym o konkursach (Rozdział 11),

zajmiemy się wynagradzaniem osiąganych rezultatów. Trzeba przyznać, że niektóre z

najprostszych form kontaktów interpersonalnych mogą ogromnie przyczynić się do

podniesienia poziomu motywacji i osiąganych wyników. List z podziękowaniami dla

pracownika za wykonanie jakiegoś zadania, pomoc, wsparcie czy wymierny efekt zostanie

przyjęty z przyjemnością, niekiedy stając się cenioną pamiątką z pracy.

4. POKAŻ, ŻE W NICH WIERZYSZ

Ludzie dorastają do poziomu wiary, jaką ich menedżerowie w nich pokładają. Jeśli więc

chcesz inspirować daną osobę do osiągania wyższych i lepszych wyników, to TY - inspirator -

musisz wierzyć, że ta osoba może tego dokonać i musisz pokazać jej swoją wiarę, mówiąc na

przykład: „Wiem, że potrafisz tego dokonać" albo: ,3ardzo dobrze to robisz" czy: „To jedna z

Twoich mocnych stron". Musisz nie tylko okazać swoją wiarę i zaufanie do tej osoby, musisz

też sprawić, by zostały one zauważone i usłyszane przez innych, z którymi się spotykacie.

Trzeba oczywiście zachować realizm i nie umniejszać swojej własnej wartości, stosując zwrot:

„Jesteś w tym dobry" w odniesieniu do czegoś, w czym dana osoba jest w sposób oczywisty

niekompetentna. Kiedy jednak pominiemy takie zdarzenia, okaże się, że ludzie często dorastają

do uzyskiwania pewnego poziomu wyników w zależności od wiary, jaką w nich pokładasz.

5. POZYTYWNE INFORMACJE

Zadaniem osoby zajmującej się motywowaniem, jest motywowanie, dlatego

powinieneś umieć zawsze powiedzieć coś, co dodaje otuchy. Postaraj się być człowiekiem,

jakiego sam chciałbyś spotkać, poznać i z którego inspiracji chciałbyś korzystać.

6. STAWIAJ WYZWANIA

Niektórzy ludzie szybko się „zapalają", innym potrzeba więcej czasu. Niektórzy

zaczynają osiągać sukcesy jeszcze w szkole podstawowej, inni mając lat pięćdziesiąt ciągle są

na początku drogi. Jestem przekonany, że sława Pułkownika Sandersa z Kentucky Fried

Chicken pojawiła się dopiero, kiedy przekroczył on osiemdziesiątkę! Z tego względu niekiedy

trzeba stawiać ludziom wyzwania; mogą się oni wówczas „zapalić" i zaangażować, nastawiając

się na uzyskiwanie dobrych wyników. Wyzwania mogą przyjmować wiele różnych form, o

czym przekonamy się w pozytywnych przykładach omówionych w dalszej części książki.

Mogą być także wyzwania o charakterze negatywnym: „Założę się, że tego nie zrobisz" albo:

„Założę się, że Ci się nie uda". Takie informacje należy przekazywać w dobrej wierze, bez

śladu negatywnego nastawienia lub złej woli.

7. BĄDŹ OSTROŻNY Z NEGATYWNYMI WYZWANIAMI

Mówimy tu o czymś bardzo podobnym do tematu poruszonego w punkcie 6, z tą

różnicą, że chodzi nam o uwagi wypowiadane w złym nastroju, bez dobrej woli i bez wiary w

człowieka. Jeszcze bardziej niebezpieczne przedłużenie wyzwania negatywnego może

przerodzić się w obrazę lub zniewagę. Czasem spotyka się taki styl zarządzania, w którym

menedżer ignoruje jedną z osób w swoim zespole, która ciągle nie osiąga odpowiednich

wyników. Dodam tylko, że można to robić, ale tylko w ostateczności, kiedy wszystkie inne

formy porozumienia i zarządzania już zostały wykorzystane. Takie wyzwanie można

poprzedzić informacją: „Ponieważ jesteś zupełnie nieprzydatny, a ja i tak tracę na Ciebie czas,

jestem przekonany, że nie zdołasz...".

Jeszcze raz podkreślam, że jest to bardzo (naprawdę bardzo) niebezpieczna forma

motywacji, a jeśli ma być skuteczna, nie można jej stosować w pierwszych etapach tworzenia

relacji pomiędzy kierownictwem a pracownikiem. Jeżeli menedżer rzeczywiście posiada

zdolność motywowania innych ludzi upływający czas pomoże w stworzeniu takiego związku z

pracownikiem, że naprawdę osiągnie on sukces korzystając z tej formy motywacji.

8. UNIKAJ SARKAZMU

Sarkazm bardzo rzadko jest rozumiany, a zwykle jest pojmowany opacznie. Z

pewnością nie jest to motywacyjny styl porozumiewania się - jeżeli człowiek motywujący

chce, aby dana osoba słuchała go i reagowała na to, co on mówi. Ludzie sarkastyczni sądzą, że

są zabawni i weseli. Jasne jest, że są mało zabawni, a wcześniej czy później staną się ludźmi

cynicznymi. Cynizm i sarkazm nigdy nie wspomagają motywacji.

9. ZBIERAJ MIÓD

W piękne słoneczne dni pszczoły lecą, by zbierać pyłek z kwiatów, napełniają swoje

mieszki i wracają do ula. Czy i Ty jesteś takim typem człowieka, do którego ludzie chcą wracać

po osiągnięciu sukcesu? Zadam Ci pytanie: Kiedy osiągasz jakiś sukces, z kim chciałbyś

porozmawiać? Z kim chcesz dzielić się swoimi radościami i przyjemnościami? Aby móc

motywować innych, sam musisz być takim człowiekiem, któremu ci inni ludzie ciągle chcą się

zwierzać, dzwoniąc, przychodząc do Ciebie, wysyłając widokówki; Twoje odpowiedzi zawsze

powinny być pełne szczerego entuzjazmu, prawdziwej przyjemności, autentycznego

zainteresowania i prawdziwej satysfakcji.

PAMIĘTAJ

Aby motywować skutecznie:

• Usuń czynniki osłabiające motywację.

• Odkryj, czego ludzie potrzebują.

• Pokaż im, jak mogą to uzyskać. A teraz inspiracja:

• Bądź dobrym słuchaczem.

• Bądź godny zaufania.

• Przyłap ich, jak robią coś dobrze.

• Pokaż im, że w nich wierzysz.

• Bądź wysłannikiem dobrych wiadomości.

• Stawiaj sobie wyzwania.

• Uważaj na negatywne wyzwania.

• Unikaj sarkazmu.

• Przyciągaj ludzi, którzy osiągają sukcesy.

MĄDRE SŁOWA

Kiedy ktoś obwinia innych za swoje porażki, dobrze jest jego sukcesy też przypisać

innym ludziom.

Howard ewton

MOTYWOWAIE ZESPOŁU

Zdumiewające jest, jak wiele może osiągnąć zespół o silnej motywacji. Kiedy

kończyłem studia na uczelni rolniczej, miałem odbyć roczną praktykę na farmie w Cranbrook

w hrabstwie Kent. Pojechało nas tam kilkoro, stworzyliśmy wiec klub rugby o nazwie

Cranbrook Rugby Club. Okazało się, że musimy pokonać wiele przeciwności i problemów.

Pierwszym był brak terenu do gry, drugim brak pieniędzy, choćby na koszulki. W końcu udało

nam się wynająć teren od miejscowej szkoły, a i pozostałe problemy stopniowo też zostały

pokonane. Inspiracja, motywacja i siła działania pochodziły od dwóch osób: braci McMinnies.

To ich zapał dawał siłę reszcie zespołu, pozwalając nam uwierzyć, że:

• było coś, co musieliśmy udowodnić;

• byliśmy pionierami;

• docenienie nas było dla nas bardzo stymulujące;

• efekty sukcesu były wspólne.

W pierwszym roku brakowało nam umiejętności i talentu, ale mieliśmy niesamowity

entuzjazm, determinację i motywację.

Trenowaliśmy w zespole raz w tygodniu, a w nagrodę za osiągane efekty chodziliśmy

do pubu White Hart. W pierwszym sezonie rozegraliśmy piętnaście meczy i nie przegraliśmy

ani jednego. Jak to było możliwe? Na pewno nie wynikało to z naszych umiejętności, ale z

odpowiedniej motywacji zespołu.

W kolejnym roku nie poszło nam tak dobrze. Kilka osób z dawnego zespołu wyjechało.

Bracia McMinnies nie mogli poświęcać grze tyle czasu, co przedtem; doszli nowi ludzie, a

pierwotne bodźce, które dawały nam motywację, nie miały już zastosowania. Stąd wypływa

kolejna dobra nauka dla wszystkich menedżerów i osób motywujących zespoły. Pamiętajcie o

takim prawie: motywacja nie trwa wiecznie. To z tego powodu bardzo nieliczne zespoły

sportowe utrzymują się na samym szczycie przez dłuższy czas.

Aby zespół długo pozostawał w samej czołówce, potrzeba wielkich umiejętności i siły

dyscypliny.

Różnica pomiędzy zespołem i grupą polega na tym, że wszyscy członkowie zespołu w

jakimś stopniu odpowiadają za efekty końcowe. Słownik „Concise Oxford Dictionary"

definiuje pracę zespołową jako „wspólny wysiłek, zorganizowaną współpracę".

W świecie sportu oklaskujemy zespoły i wychwalamy ducha zespołu. Ach, gdyby

menedżerowie i osoby odpowiadające za działalność gospodarczą zastosowali te same zasady.

Gdyby zasady panujące w sporcie zostały zrozumiane, bylibyśmy naprawdę zdumieni rezulta-

tami, które można osiągnąć.

TRZYMAJ SIĘ SWOICH ZASAD

Przyjrzyjmy się teraz niektórym zasadom, jakie można zastosować zarówno w życiu

społecznym, jak i zawodowym. Zacznę od podkreślenia znaczenia wyrażenia: „Musi panować

odpowiedni klimat." Tę zasadę należy stosować nie tylko do motywowania siebie, pojedynczej

osoby, ale także do przemienienia grupy w zespół. Aby ludzie odczuwali

motywację i byli szczęśliwi w swojej pracy, wystarczy przestrzegać pięciu zasad, które

dyktuje zdrowy rozsądek.

1. TRZEBA BYĆ W STANIE TO ZROBIĆ

Ludzie muszą być w stanie wykonać jakąś pracę czy zadanie albo sprawdzić się na

stanowisku, na którym zostali obsadzeni. Wszyscy znamy powiedzenie: „Pasuje jak

kwadratowy kołek do okrągłej dziury". W świecie handlu często uważa się, że trzeba być

dobrym handlowcem, aby móc stać się dobrym menedżerem handlowym. To prawda. Ale to

nie oznacza, że każdy dobry handlowiec będzie dobrym menedżerem. Natomiast przeciwne

stwierdzenie niemal na pewno jest prawdziwe.

KTO NIE JEST DOBRYM HANDLOWCEM, NIE MOŻE BYĆ DOBRYM

MENEDŻEREM HANDLOWYM.

Zetknąłem się z taką fatalną sytuacją, wizytując lokalne zebranie handlowców w firmie

jednego z moich klientów. Zespołem handlowców kierował menedżer, który najwyraźniej

pasował tam ,jak kwadratowy kołek do okrągłej dziury". Należało przydzielić mu funkcję

menedżera do spraw administracji sprzedaży, bo w tej dziedzinie miał właśnie umiejętności,

talent, pewność siebie i entuzjazm. Zespół pracowników cierpiał, tym bardziej, że ich wyniki

dawały im miejsce na samym końcu tabeli rankingowej obejmującej dwanaście okręgów.

Ten menedżer był osobą bardzo introwertyczną, nigdy tak naprawdę nie osiągnął

sukcesu w sprzedaży, a bardziej swobodnie czuł się z komputerem niż z ludźmi. Nigdy nie

należało dawać mu stanowiska menedżera ani lidera.

2. TRZEBA SIĘ DO TEGO NADAWAĆ

To prawda, ludzie powinni potrafić - dzięki swojemu wyszkoleniu i programom

własnego rozwoju - przystosować się do roli jaką mają odegrać w swoim zespole. Przypomnę

tu także jedno z dobrze znanych powiedzeń: „Możesz zaprowadzić konia do wodopoju, ale nie

możesz zmusić go do picia". Jeżeli dany człowiek nie chce odbywać szkolenia i nie chce

stanowiska, na którym się znalazł, nigdy nie będzie się do tego nadawał.

3. NIE NALEŻY ZBYT DUŻO PRACOWAĆ

Aby człowiek był szczęśliwy w swojej pracy, nie może wykonywać jej zbyt wiele. Musi

zachować odpowiednią równowagę. Każdy z nas zna stwierdzenie: „Z samej pracy, bez

zabawy, człowiek staje się nudnawy". Jeżeli nasze zajęcia są monotonne, osiągane wyniki

utkną w martwym punkcie. Zróżnicowanie jest absolutnie konieczne dla zachowania

maksimum entuzjazmu i skuteczności.

4. TRZEBA ODNOSIĆ SUKCESY

Aby zespół mógł odnosić sukcesy - a zespół składa się przecież z pojedynczych osób -

ludzie muszą być szczęśliwi, a to szczęście można wzmacniać poprzez cieszenie się uczuciem

odnoszenia sukcesów.

I tu znowu wracamy do prawa sukcesu, które mówi: kiedy widzimy własne postępy,

nasza motywacja jest silniejsza.

5. TRZEBA MIEĆ WŁAŚCIWE NASTAWIENIE

Celem tego rozdziału, poświęconego motywowaniu zespołu, jest uświadomienie Ci, że

zajmujemy się sprawami, które mogą mieć zastosowanie tak samo wobec zespołu w pracy, w

grach, jak i w każdej innej formie aktywności.

Gdy ludzie uczestniczą w zawodach, albo prowadzą działalność społeczną lub

charytatywną są mniej niechętni temu pięcioliterowemu słowu - PRACA - ponieważ zwykle

sugeruje ono coś, czego nigdy nie będziemy robić, jeśli nie dostajemy za to odpowiedniej

nagrody, a nagrodą dla większości ludzi są w tym wypadku pieniądze. Dlatego tak bardzo

istotne jest nastawienie do pracy.

Gdyby ludzie potrafili to zaakceptować, w większości przypadków byłoby tak, że im

więcej sukcesów by odnosili, tym większe dostawaliby wynagrodzenie. To z kolei oznaczałoby

uzyskiwanie większego zadowolenia z czasu, który nie spędzają w pracy: soboty i niedziele,

wieczory i urlopy.

Nigdy nie przestaje mnie zdumiewać, jak różne nastawienia do pracy maj ą różni ludzie.

W niektórych przedsiębiorstwach, które odwiedzałem,

zwłaszcza w świecie reklamy i promocji sprzedaży, ludzie zaczynają prace o 7.30

rankiem i nie wychodzą do domu wcześniej niż o 7.00 czy 8.00 wieczorem. Oczywiście, nie

codziennie, ale regularnie i zawsze wtedy, kiedy jest to potrzebne. W innych firmach ludzie

„odrabiają" swoich osiem godzin i minutę przed końcem pracy już wybiegają z zakładu. Nie

mogą doczekać się, kiedy wreszcie będą mogli wyrwać się ze swojej pracy.

TWORZEIE ŚRODOWISKA PRACY ZESPOŁOWEJ

Klimat musi być odpowiedni. I oto dochodzimy do dziesięciu kluczowych sugestii,

które mówią o tym, jak możemy stworzyć odpowiednie środowisko pracy dla zespołu, który

ma w naturalny sposób posiadać silną automotywację. Rzecz jasna, jedną z naczelnych zasad

dobrego kierowania motywacją jest to, że te uwarunkowania nie mogą być narzucone czy

wymuszone, ale powinny być naturalnym pozytywnym klimatem pozwalającym na

uzewnętrznianie się motywacji.

1. POZYTYWNE WARUNKI PRACY

Określenie to oznacza, że wyposażenie, narzędzia oraz systemy, które członkowie

zespołu muszą wykorzystywać - rzeczywiście działają. Każdy z nas co jakiś czas doświadcza

frustracji spowodowanej wadliwym sprzętem czy systemami. Nie twierdzę tutaj, że takie

sytuacje powodują od razu utratę motywacji -jeśli jednak nie będzie się im przeciwdziałać,

niewątpliwie to nastąpi.

Miejsce pracy powinno być czyste i wygodne. Ludzie powinni być dumni z miejsca, w

którym pracują - ale i tu równowaga ma istotne znaczenie. Na pewno nie jestem ekspertem od

optymalizacji powierzchni stanowiska pracy przypadającej na jednego człowieka, itp., ale

widziałem już ekstremalnie małą wydajność pracy spowodowaną umieszczeniem ludzi w

ogromnych luksusowych pomieszczeniach biurowych, gdzie jest stanowczo zbyt wiele

miejsca, i widziałem też równie niewiarygodną wydajność i motywację ducha zespołu, w

którym ludzie niemal na siebie wpadali, w sytuacji, w której chwytano krzesło czy zajmowano

miejsce przy biurku natychmiast, gdy tylko się zwalniało.

Stworzenie pozytywnego środowiska pracy w większości przypadków kosztuje bardzo

niewiele.

2. OKREŚLENIE MISJI

Każdy zespół ludzi powinien być świadomy misji sformułowanej przez

przedsiębiorstwo, a każdy dobry menedżer sprawi, że taka misja stanie się częścią kultury tego

przedsiębiorstwa.

W większości firm misję przygotowują dyrektorzy - i jest to całkiem słuszne. Ale misja

nie jest przeznaczona tylko dla dyrektorów, trzeba podzielić się nią ze wszystkimi członkami

personelu.

3. KULTURA PRIORYTETÓW

Mam nadzieję, że nie zapomnieliście najważniejszej zasady zarządzania, jaka

obowiązuje w świecie:

Dostajesz więcej tego, co nagradzasz.

Z tego powodu dla zespołu o silnej motywacji kluczowe znaczenie ma dopilnowanie,

aby wszyscy jego członkowie znali swoje priorytety w pracy nad osiąganiem celów całego

zespołu.

Co menedżer nagradza albo zauważa i docenia? Przyjrzyjmy się paru przykładom:

• Czy nagradzani są ci ludzie, którzy wyglądają na zajętych i pracują dłużej, a nie ci,

którzy mają rezultaty?

• Czy stawiane są żądania dotyczące jakości, ale terminy realizacji są nierealne?

• Czy przedsiębiorstwo wymaga lojalności, ale nie daje poczucia zabezpieczenia

pracy?

• Czy po wyczerpaniu zasobów ludzie otrzymują znaczne dodatkowe budżety, a mimo

to oczekuje się od nich oszczędzania?

• Czy ludzie obawiają się zachowywać niekonwencjonalnie, podczas gdy w ich pracy

naprawdę potrzebne jest twórcze działanie?

• Czy wymagana jest praca zespołowa, a jednak członkowie zespołu konkurują ze sobą?

Kultura priorytetów jest więc bardzo ściśle połączona z zachowaniem, które jest

oczekiwane od pracowników. Ludzie zawsze zachowują się stosownie do działania

mechanizmu wynagradzania, w jakim zostali wyszkoleni.

4. WSPÓLNY CEL

Musi być jakiś wspólny cel albo nawet powód, dla którego podejmuje się walkę.

Absolutnie niemożliwe jest motywowanie zespołu, w którym tego nie ma. Kiedy tworzymy to,

co nazywam tutaj „wspólnym celem", należy pamiętać, aby ten cel był interesujący dla całego

zespołu. Nie jest dobre narzucanie zespołowi pewnego celu, który stymuluje lub interesuje

menedżera, lidera, ale nie interesuje i nie stymuluje uczestników zespołu. Wiąże się to z

potrzebą stworzenia celu na drodze zbiorowego podejmowania decyzji. Jest to naprawdę proste

i oczywiste, zdumiewa mnie jednak, jak wiele przedsiębiorstw i organizacji po prostu nie

przestrzega tej zasady.

Można opracować doskonałe programy zachęt albo przygotować i poprowadzić

wspaniałe seminaria poświęcone motywacji. Można też zająć się drugą skrajnością motywacji -

to znaczy grozić ludziom wyrzuceniem z pracy. Takie działanie nigdy jednak nie będzie

skuteczne jeśli chodzi o emocjonalne angażowanie ludzi i szczere ich uczestniczenie w

prowadzonej działalności.

Znacznie łatwiej osiągnąć jest jakiś cel, w którego wyznaczeniu pracownicy mają

pewien udział, niż cel narzucony z zewnątrz. A na dodatek, takie cele stają się skutecznymi

środkami pobudzającymi motywację. Osoba motywująca tworząca wspólny cel powinna

również od czasu do czasu stworzyć stymulację wynikającą z nowych celów. Przypomnij sobie

przykład podany przeze mnie wcześniej - Klub Cranbrook Rugby, w którym na skutek

zaistnienia pewnych okoliczności zaniknęły pierwotne czynniki pobudzające motywację.

5. UTRZYMAJ WYSOKI POZIOM ENERGII

Ludzie odczuwają naturalną zwiększoną motywację jeśli są aktywni. Rzadko cierpią na

zmęczenie fizyczne, odczuwają jednak - co już mówiliśmy - zmęczenie psychiczne, czyli stres.

Naprawdę niezwykle rzadko ludzie zgłaszają się do lekarzy podając ciężką pracę bez stresu

jako przyczynę swoich dolegliwości.

6. PAMIĘTAJ O INDYWIDUALNOŚCI

Pojedynczy człowiek zawsze jest ważny, nawet jeśli praca obejmuje zespół ludzi.

Zespół to grupa osób, które są wzajemnie zależne od swoich wyników, ale zachowują

odrębność i niezależność jako ludzie. Muszą oni indywidualnie odczuwać, że są traktowani

uczciwie i sprawiedliwie. Muszą indywidualnie odczuwać, że są doceniani za wkład, jaki

wnoszą do pracy. Muszą indywidualnie odczuwać, że rola, jaką mają do spełnienia, przyczynia

się do osiągnięcia wspólnego celu. Muszą indywidualnie odczuwać lojalność i szacunek

menedżera i swoich kolegów.

A skoro jesteśmy przy temacie lojalności i szacunku, bądźmy realistami - jest to coś, na

co trzeba zapracować swoim życiem, nigdy więc nie wolno tego wymagać lub oczekiwać.

7. POCZUCIE PRZYNALEŻNOŚCI DO ZESPOŁU

Czy zauważyliście, jak ochoczo ludzie noszą swetry i podkoszulki z nazwami ich

ulubionych zespołów sportowych? Jedną z zasad motywacji, o której wcześniej już

wspomnieliśmy, jest pozytywna motywacja wynikająca z przynależenia do pewnej grupy.

Dlatego będąc menedżerem, poszukuj wszelkich możliwości tworzenia utożsamienia z Twoim

zespołem.

8. DZIEL SIĘ SUKCESEM

Członkowie zespołu muszą umieć dzielić się wynikami swoich sukcesów. Na pewno

zauważyłeś, że w corocznych finałach pucharu w piłce nożnej na Wembley to kapitan zespołu

przyjmuje puchar, który zostaje tradycyjnie pocałowany i podniesiony do góry, ale potem trafia

w ręce każdego członka zespołu, a medale dostają wszyscy, nie tylko kapitan czy trener.

Doskonały przykład tej zasady zaprezentował Richard Branson z przedsiębiorstwa

Yirgin Airways. Może pamiętasz, jak na początku 1993 roku linie lotnicze British Airways

przyznały się do pewnych nieetycznych działań i nieuczciwej konkurencji. Zawarta została

ugoda, a pokrzywdzona strona otrzymała około 500.000 funtów w ramach odszkodowania i

ponad 2.000.000 funtów na pokrycie kosztów czynności prawnych.

Richard Branson podzielił się uzyskanymi pieniędzmi ze wszystkimi członkami

swojego przedsiębiorstwa, gdyż -jak ja to rozumiem - uważał, że w równym stopniu

pokrzywdzone zostało jego przedsiębiorstwo, jak i zyski przez nie osiągane. Dodam tylko, że

miałem ogromny zaszczyt wręczenia w roku 1987 roku Richardowi Bransonowi pierwszej

nagrody National Motivator of the Year (Najlepiej Motywującego Człowieka Roku), którą

ufundowała moja firma. Ten człowiek naprawdę zasłużył na swoje zwycięstwo i naprawdę

świetnie motywuje innych.

9. POZYTYWNIE NASTAWIONY ZESPÓŁ

W jaki sposób członkowie zespołu porozumiewają się ze sobą? Czy jest on pozytywny

czy negatywny? Jeżeli jest negatywny, gwarantowane jest, że zespół stanie się

nieproduktywny. Kiedy ludzie pozwalają sobie ugrzęznąć w pułapce krytykowania, potępiania

i narzekania, zaczyna dominować atmosfera wzajemnego obmawiania i lamentowania, i ta

najbardziej dokuczliwa choroba człowieka zaczyna się rozwijać.

Menedżer lub lider muszą zapobiegać rozprzestrzenianiu się takiego negatywnego

porozumiewania się między ludźmi w zespole.

Najbardziej skuteczni współcześni menedżerowie nauczają i szkolą ludzi omawiając

aspekty pozytywne i negatywne. Każdy zapewne zna powiedzenie o kropli kwaśnego mleka.

Tak samo jest z zespołem -wystarczy jedna negatywnie nastawiona osoba, żeby pozostali

stopniowo też stawali się coraz bardziej negatywnie nastawieni. A zespół z negatywnym

nastawieniem na pewno nie ma zbyt wielkiej motywacji.

Moje przedsiębiorstwo - Denny Productions - oferuje doskonałą taśmę wideo

zawierającą program szkoleniowy dla menedżerów, dzięki któremu mogą oni nauczyć się, jak

można dokonać przemiany człowieka czy zespołu negatywnego w zespół pozytywny. Jeżeli

jesteś tym zainteresowany, wystarczy napisać na podany adres.*

Zajmiemy się tą kwestią w Rozdziale 12, zatytułowanym Motywacyjne

Porozumiewanie się.

10. KIEROWANIE MOTYWACYJNE

Ten tytuł można byłoby równie dobrze umieścić na pierwszym miejscu naszej listy.

Styl kierowania menedżera musi być motywacyjny, a dokładne informacje na ten temat

znajdziesz w Rozdziale 9.

Powyższych dziesięć kluczowych elementów służących stworzeniu motywującego

klimatu, w którym ludzie mogą łączyć się w zespoły i dobrze funkcjonować, może - o ile są one

efektywnie wprowadzane -wyeliminować wszelkie tłumaczenia (zapewne uzasadnione),

mówiące dlaczego niemożliwe jest właściwe motywowanie ludzi.

Zajmijmy się teraz paroma pomysłami, które również pomagają w tworzeniu zespołu o

silnej motywacji.

WSPÓLA PRZERWA A HERBATĘ

Warto zatroszczyć się o to, by pracownicy przebywali w grupie. Na pewno sam tego

doświadczyłeś w którymś momencie swego życia, kiedy studiowałeś razem z innymi.

Zazwyczaj przed rozpoczęciem zajęć ludzie są dla siebie zupełnie obcy, ale po trzech dniach,

tygodniu czy dowolnym innym okresie wspólnej pracy, ludzie w zdumiewający sposób stają

się sobie bliscy!

Kiedy wiec zabierasz swój zespół na wspólne szkolenie, rozmowy czy nawet na

wycieczkę dla przyjemności, sprawiasz, że ci ludzie zbliżają się do siebie.

Takie sytuacje nie muszą być kosztowne, jeśli Twój budżet jest ograniczony.

Wystarczy, któregoś dnia po pracy zorganizować wspólne wyjście na grę w kręgle, pójść do

restauracji lub do teatru. Oczywiście, masz też do wyboru wspaniałe trzy- lub czterodniowe

zajęcia prowadzone w terenie.

Należy tu jednak przestrzec wszystkich menedżerów i liderów. Często używane

powiedzenie: „Poufałość wywołuje lekceważenie" jest, niestety, bardzo trafne. Dlatego będąc

menedżerem musisz zawsze być przygotowanym na zachowanie pewnego dystansu do

swojego zespołu.

Kiedy pracownicy albo członkowie zespołu dostrzegą lub doświadczą Twoich słabości,

najprawdopodobniej stracisz część ich szacunku. Wszyscy mamy jakieś słabe punkty.

Najważniejsze jest to, by mając ogromną odpowiedzialność, jaka spoczywa na każdym liderze

czy menedżerze, osoba taka - wtedy, gdy przebywa razem ze swoim zespołem - zawsze była

przygotowana do pracy i działania, czy też, jak określa się to w wojsku: „na służbie".

Kończąc ten rozdział, jeszcze raz zastanówmy się nad tą wielką regułą zarządzania

ludźmi:

Dostajesz więcej tego, co nagradzasz.

PAMIĘTAJ

Chcąc stworzyć zespól o silnej motywacji, musisz:

• Zapewnić dobre warunki pracy.

• Wyjaśnić misję przedsiębiorstwa.

• Dać zespołowi cel.

• Pamiętać o indywidualności członków zespołu.

• Promować tożsamość zespołu.

• Dzielić się sukcesami.

• Zapewnić pozytywne nastawienie w zespole.

• Być liderem z motywacją.

MĄDRE SŁOWA

PRACA ZESPOŁOWA

Było sobie czterech ludzi o imionach

WSZYSCY, KTOŚ, KAŻDY i IKT,

Kiedy była pilna praca, którą trzeba było wykonać,

poproszono WSZYSTKICH ojej wykonanie.

WSZYSCY byli pewni, że KTOŚ ją zrobi.

KAŻDY mógł ją zrobić,

ale IKT tego nie dokonał.

KTOŚ rozzłościł się, ponieważ

WSZYSCY powinni to zrobić.

WSZYSCY uważali, że KAŻDY może to zrobić,

ale IKT nie zrozumiał, że WSZYSCY tego nie zrobią.

Skończyło się to tym, że WSZYSCY obwiniali KOGOŚ, ale IKT nie zrobił tego, co

KAŻDY mógł zrobić.

KIEROWAIE MOTYWACYJE

Pewien wielki generał, przemawiając do swych oficerów powiedział: „Dopilnujcie,

żeby wasi ludzie mieli powody, by okazywać wam szacunek".

Jak już powiedziałem, na szacunek trzeba zasłużyć i nie należy go wymagać. Wszyscy

oceniamy liderów bardziej za to, co robią, niż za to, co mówią. W handlu, przemyśle i biznesie

menedżerowie nadzorujący innych to - rzecz jasna - handlowcy. Muszą sprzedać swoje

pomysły i zasady pracy. Muszą sprzedać dobre pomysły i nawyki dobrej pracy. Menedżerowie,

którzy odnoszą sukcesy, doceniają wagę dobrego przykładu.

Wiedzą, że są codziennie obserwowani, wiedzą, że własnym przykładem wywierają

znacznie większy wpływ i mogą doprowadzić do uzyskiwania lepszych wyników niż poprzez

stosowanie słownych porad, wykładów czy innych form przekazu.

Niestety, niektórzy menedżerowie mają wrażenie, że po osiągnięciu pewnego poziomu

nie podlegają już tym samym normom, jakich oczekują od swoich podwładnych. Niemal

uwierzyli, że ich zadaniem

jest mówienie innym ludziom, co mają robić, bez względu na to, czy sami tak postępują,

czy nie. Największą tragedią jest to, że jeżeli oni sami nie mają dość wiary, by robić to, co

mówią, mówienie o tym innym ludziom przynosi naprawdę niewiele pożytku.

Wszyscy wiemy, że mocne i słabe strony każdego wydziału czy organizacji często

odzwierciedlają cechy człowieka czy ludzi, którzy nimi kierują. Skoro Ty - menedżer - masz

trudności w skłonieniu ludzi, którzy dla Ciebie pracują, do przestrzegania standardów, które

wdrażasz, może najpierw zastanów się nad sobą? Czy Ty sam przestrzegasz tych standardów?

Czy sam stosujesz to, czego nauczasz?

DZIESIĘĆ ZASAD KIEROWAIA LUDŹMI

Wymieńmy więc teraz dziesięć zasad motywacyjnego kierowania ludźmi.

1. WYZNACZAJ CELE

Wyznacz jakiś realistyczny cel i osiągnij go. Ludzie czerpią inspirację z pracy dla

menedżera, który ma cel. Jak już mówiliśmy w rozdziale o „wyznaczaniu celów", cele muszą

być takie, by można było je osiągnąć, ale wyznaczanie przez menedżera coraz wyższych celów,

podobnie jak styl zarządzania, może być bardzo motywujące. Zawsze istnieje jednak ryzyko, że

można ich nie osiągnąć. Naprawdę nie ma to większego znaczenia, o ile nie jest to sytuacja

ciągłego ponoszenia porażek, ponieważ wówczas w sposób oczywisty powoduje utratę

zaufania i wiary w kolejne cele wyznaczane w przyszłości.

2. BĄDŹ PRZYKŁADEM

Pamiętaj, że w miarę upływu czasu podwładni wykazują skłonność do kopiowania

zachowań swojego szefa. Ludzie chcą być prowadzeni przez swoich przełożonych. W wielu

rozmaitych organizacjach widoczne jest, jak to kopiowanie - świadome lub nieuświadomione -

nie tylko wpływa na sposób wykonywania pracy, ale również na styl ubierania się i wygląd

ludzi, sposób porozumiewania się z innymi pracownikami, dotrzymywanie terminów, ich

przekonania, prasę, którą czytają. Ta lista nie ma końca.

Zadam to pytanie jeszcze raz: jakiego rodzaju ludzie mają dla Ciebie pracować? A jeśli

jesteś liderem spoza świata biznesu, być może w świecie sportu czy w nauczaniu, to jakie

rezultaty (w zachowaniach lub w porozumiewaniu się) chcesz uzyskiwać? Pamiętaj, wszystko

zaczyna się od Ciebie!

3. CIĄGLE UDOSKONALAJ SIEBIE

Bądź postępowy w myśleniu. Stosuj proces myślowy: ,jak mogę zrobić to lepiej?"

Wyeliminuj ze swojego myślenia i mówienia zwroty takie jak: „robię co mogę" i nigdy nie

pozwól, by ludzie, których prowadzisz, też myśleli, że robią wszystko, na co ich stać. Wszyscy

to wiemy - jeśli będziemy szczerzy wobec samych siebie - stać nas na więcej.

Człowiek myślący postępowo w naturalny sposób myśli kategoriami, które zawsze

pozwalają mu widzieć przyszłość jako przeciwieństwo tego, co minęło. A kiedy analizujesz

swoją własną osobowość, zadaj sobie pytanie: Czy dzisiaj jestem wart więcej niż wczoraj albo

w zeszłym tygodniu, miesiącu, czy nawet roku? Jako człowiek myślący postępowo, codziennie

masz okazję przeżywania nowych doświadczeń, zdobywania nowej wiedzy, a wszystko po to

tylko, by pod koniec dnia być lepszym człowiekiem.

4. DAJ SOBIE CZAS NA MYŚLENIE

Poświęć nieco czasu na myślenie. Naprawdę jest to niezwykłe, i raczej smutne, że tylu

liderów po prostu nie daje sobie czasu na myślenie; a z tych, którzy pozwalają sobie na to, nie

jest to w zasadzie przeznaczanie czasu na myślenie, ale rozmyślanie z obowiązku, często w

trakcie podróży. A przecież otrzymaliśmy tak wspaniały dar w postaci mózgu o

nieograniczonych możliwościach, a równocześnie często sami ograniczamy jego ogromną

moc.

Przeznacz pół godziny dziennie na samo myślenie, a rezultaty wprowadzą Cię w

zdumienie. Jedne z moich najbardziej produktywnych dni to takie, które spędziłem samotnie w

hotelu albo z dala od biura, ludzi i telefonu. Ciekawe dla Ciebie będzie również i to, że po

czasie przeznaczonym na myślenie znacznie wzrośnie Twój poziom motywacji. Daj sobie czas

na solidne przemyślenie spraw, a zmartwienia zobaczysz z innej perspektywy, uporządkujesz

cele i plany, rozwiążesz problemy. Zawsze miej przygotowany notatnik i długopis, by móc

zapisywać myśli i decyzje, które przyjdą Ci do głowy.

5. PROWADŹ NIE POPYCHAJĄC

Najskuteczniejsze jest kierowanie poprzez przykłady, a nie nakazy. Lider z motywacją

prowadzi, ale nie musi popychać, pokazuje, ale nie musi nakazywać.

Podobno kiedyś Generał Eisenhower wyjaśniając tę zasadę swoim oficerom, kładł

kawałek sznurka na podłodze i pokazywał, że popychając go niczego nie można osiągnąć, ale

gdy go pociągnąć, powędruje wszędzie tam, dokądkolwiek tylko zechcesz.

W większości zespołów sportowych kapitan jest zwykle jednym z najlepszych graczy.

Trzeba jednak zaakceptować fakt, że nie musi to oznaczać, że ten konkretny człowiek

dysponuje cechami lidera, choć są one normą i warunkiem podstawowym do pełnienia funkcji

kapitana. Wyjątki są nieliczne: Mikę Brearley, były kapitan angielskiej drużyny krykieta, na

pewno jest jednym z nich, ciesząc się ogromnym szacunkiem jako jeden z największych

kapitanów wszechczasów. On sam zresztą przyznawał, że z punktu widzenia pewnych

elementów gry w krykieta (batting lub bowling) nie należał do najlepszych zawodników.

Stale zadawaj sobie pytanie: CZY PROWADZISZ LUDZI SWOIM PRZYKŁADEM?

6. OCENIAJ NA PODSTAWIE WYNIKÓW

Zawsze bądź przygotowany na to, że będziesz oceniany na podstawie wyników,

ponieważ i Ty - menedżer z motywacją i lider - oceniasz innych na podstawie wyników.

Gdybyś miał określić własne wzorce motywacyjnego stylu kierowania, czy byłyby one

ukierunkowane na rezultaty zgodne z zasadami, które wcześniej omówiliśmy? A może

stworzyłeś swoją własną kulturę oceniania na podstawie rezultatów?

7. BUDUJ POCZUCIE PEWNOŚCI

Rozwijaj ogromne poczucie pewności siebie i swoich umiejętności. To ogromne

poczucie pewności siebie musi inspirować innych, i to dzięki temu motywacyjny styl

kierowania może być tak skuteczny. Mówimy tu o podnoszeniu osiągnięć innych ludzi na takie

poziomy, o jakich nigdy nie sądzili, że mogą stać się ich udziałem.

Zasady budowania poczucia pewności siebie już omówiliśmy, wiemy też, że pewność

siebie może ulegać obniżeniu, gdy podejmujemy nowe wyzwania. Już samo zrozumienie tego

mechanizmu pomaga w budowaniu i zachowywaniu pewności siebie, nie umniejszając

posiadanych umiejętności.

Umiejętności to coś, co zdobywamy, ponieważ bardzo tego pragniemy.

8. SPODZIEWAJ SIĘ KRYTYKI

Smutne to, ale prawdziwe, że kiedy ktoś odnosi coraz większe sukcesy, tylko kwestią

czasu jest moment, gdy zacznie być krytykowany. Brytyjczycy mają bowiem taką cechę, która

nakazuje nam desperacko poszukiwać bohatera czy to w świecie sportu, biznesu, czy polityki,

ale gdy tylko ustawimy taką osobę na piedestale, media muszą znaleźć jakiś sposób, żeby

takiego człowieka ściągnąć z powrotem na dół - bez względu na aurę sławy, która go otacza.

Jeżeli więc chcesz być dobrym liderem, wychylasz się ponad przeciętność, stajesz się

łatwym celem dla krytyki. Niemal zawsze jest to skutkiem jednego z najbardziej szkodliwych i

złych ludzkich uczuć -zazdrości!

9. MYŚL O PRZYSZŁOŚCI

Zaplanuj, że jutro zrobisz coś innego. Jeżeli każdego dnia zdołasz zrobić coś odrobinę

różnego od tego, co robiłeś wczoraj, zakładając, że postępujesz odrobinę lepiej, pomoże Ci to w

umocnieniu tego inspirującego stylu kierowania, który tak dobrze działa na motywację.

Człowiek, który zawsze szuka czegoś nowego, co mógłby zrobić, musi mieć zdumiewająco

postępowy umysł.

10. MYŚL JAK ZWYCIĘZCA

Taki proces myślowy jest bardzo korzystny. Kiedy znajdziesz się w jakiejś sytuacji czy

to pozytywnej, czy negatywnej, spróbuj wyobrazić sobie, w jaki sposób myślałby i działał w tej

sytuacji człowiek, którego znasz i którego możesz określić mianem człowieka sukcesu. Jeżeli

jest to związane ze sportem, pomyśl o najlepszym graczu w danej dyscyplinie -jak by myślał,

jak działał? Jeżeli chodzi o biznes, pozwól mi na użycie przykładu ze świata handlu -jak

myślałby i działał najlepszy sprzedawca świata?

DZIESIĘĆ RÓŻIC POMIĘDZY ZWYCIĘZCĄ I POKOAYM

1. Zwycięzca popełnia błędy i mówi: „Myliłem się".

Człowiek pokonany powiada: „To nie moja wina".

2. Zwycięzca mówi, że wygrywa, ponieważ ma odrobinę szczęścia, chociaż to nie

ma nic wspólnego ze szczęściem. Człowiek pokonany za swoje niepowodzenia obwinia

pecha, chociaż to nie był pech.

3. Zwycięzca pracuje więcej niż człowiek pokonany i ma więcej czasu. Człowiek

pokonany jest zawsze „zbyt zajęty" - zbyt zajęty byciem pokonanym.

4. Zwycięzca analizuje problemy. Człowiek pokonany omija je.

5. Zwycięzca okazuje swoją pokorę naprawiając błędy.

Człowiek pokonany mówi, że jest mu przykro, ale znów robi to samo.

6. Zwycięzca wie, o co ma walczyć i kiedy ma iść na kompromis. Człowiek

pokonany idzie na kompromis tam, gdzie nie powinien, i walczy za coś, co nie jest tego warte.

Każdy dzień jest walką życia, bardzo ważne jest wiec to, byśmy walczyli o właściwe sprawy i

nie marnowali czasu na błahostki.

7. Zwycięzca mówi: „Jestem dobry, ale nie tak dobry, jak powinienem być".

Człowiek pokonany mówi: „Hmmm, nie jestem tak słaby jak większość ludzi". Zwycięzca

patrzy, dokąd ma zmierzać. Człowiek pokonany zajmuje się tymi, którzy nie osiągnęli jeszcze

tej pozycji, jaką on sam zajmuje.

8. Zwycięzca szanuje tych, którzy są wyżej w hierarchii niż on sam i stara się od

nich uczyć. Człowiek pokonany obraża się na osoby na wyższych stanowiskach i stara się

znaleźć w nich jakieś wady.

9. Zwycięzca jest odpowiedzialny nie tylko za swoją pracę.

Człowiek pokonany mówi: , Ja tu tylko pracuję".

10. Zwycięzca mówi: „a pewno można to lepiej zrobić".

Człowiek pokonany mówi: „A po co to zmieniać? Zawsze tak było".

DWAAŚCIE GŁÓWYCH POWODÓW IEPOWODZEIA W

KIEROWAIU

Oczywiście bardzo ważna jest świadomość tego, co należy robić kierując ludźmi, ale

świadomość tego, czego nie należy robić jest równie ważna.

1. BRAK UMIEJĘTNOŚCI ORGANIZOWANIA DROBIAZGÓW

Zawsze, gdy menedżer przyznaje publicznie albo wobec samego siebie, że jest zbyt

zajęty, by odpowiednio zająć się jakimś aspektem swojej pracy, przyznaje się do tego, że nie

potrafi efektywnie wykonywać swojej pracy.

2. NIECHĘĆ ROBIENIA TEGO, O CO PROSI SIĘ INNYCH

Kiedy okoliczności tego wymagają - podkreślam, że dotyczy to tylko tych sytuacji, w

których jest to konieczne - efektywny menedżer zawsze chętnie wykonuje to, o co prosi innych.

Nie ma znaczenia, że mogą oni nie być w stanie wykonać zadania równie dobrze, ale

mogą nie chcieć ponosić ryzyka popełnienia błędu.

3. OCZEKIWANIE ZAPŁATY ZA TO, CO SIĘ WIE, A NIE ZA TO, CO SIĘ ROBI

Świat nie płaci ludziom za to, co wiedzą, ale za to, co robią oraz - co jest ważniejsze - za

to, do czego motywują innych.

Bardzo dobre jest zdobycie świetnego wykształcenia, zdanie wszelkich egzaminów i

uzyskanie wszelkich możliwych stopni naukowych dzięki mózgowi napełnionemu wiedzą.

Smutne jest jednak, że wielu młodych ludzi opuszcza dzisiaj uniwersytet wierząc, że są boskim

darem dla ludzkości - a wszystko za przyczyną tej nabytej wiedzy. Tacy ludzie nie rozumieją,

że płaci się za to, co człowiek robi, a nie za to, co wie.

4. OBAWA PRZED KONKURENCJĄ

Czegokolwiek się obawiamy, na pewno się zdarzy. Menedżer, który obawia się, że

jeden z jego ludzi zajmie jego pozycję, niemal na pewno wcześniej czy później będzie miał

okazję tego doświadczyć.

Wielu menedżerów obawiając się zagrożenia pozycji, stara się raczej zatrzymywać

ludzi na podległych stanowiskach niż ich promować, co ma służyć ich własnej obronie.

Wszyscy znamy jednak powiedzenie: „Nie zatrzymasz dobrych ludzi na dole".

5. BRAK TWÓRCZEGO MYŚLENIA

Bez twórczego myślenia, menedżer nie jest w stanie tworzyć planów i wyznaczać

celów, które pomagają w efektywnym prowadzeniu pracowników. Twórcze myślenie można

również nazwać myśleniem równoległym.

Menedżer, którego cechą są „klapki na oczach", przegapia okazje i nie inspiruje swoich

pracowników.

6. SYNDROM,JA"

Menedżer, który twierdzi, że jemu należą się wszystkie zaszczyty za osiągnięcie celu

postawionego przed nim lub przed jego zespołem, na pewno spotka się z oburzeniem.

Menedżer naprawdę efektywny nigdy nie rości sobie pretensji do zaszczytów, ale kiedy one

przychodzą, pilnuje by przypadły całemu zespołowi.

7. NADMIERNE POBŁAŻANIE

Bez względu na formę, jaką przybiera pobłażanie sobie, nie tylko niszczy ono

wytrwałość i siły witalne menedżera, ale przyczynia się także do utraty szacunku w oczach

zespołu. Nadmierne pobłażanie sobie może przejawiać się w wielu różnorodnych formach: od

nadużywania alkoholu po kobieciarstwo!

8. NIELOJALNOSC

Menedżer, który nie jest lojalny wobec swoich kolegów, zarówno tych postawionych

wyżej, jak i tych, którzy są od niego zależni, nie utrzyma swojej pozycji lidera zbyt długo.

Brak lojalności jest jedną z głównych przyczyn niepowodzeń i utraty szacunku w

każdej dziedzinie życia.

Z lojalnością jest tak, jak z szacunkiem -trzeba na nią zasłużyć i nigdy nie można jej

żądać.

9. NACISK NA „AUTORYTET LIDERA"

Przykładem tego jest stwierdzenie: „Zrób to, bo jak nie to jesteś zwolniony!" Liderzy

sukcesu prowadzą ludzi zachęcając ich, a nie usiłując wzbudzić strach w swoich podwładnych.

Prowokowanie strachu to cecha kierowania siłą. Historia, jak wiemy, udowadnia efektywność

tej formy kierowania ludźmi. To naprawdę działa - ale nie trwa wieczniel

Menedżer, który wykorzystuje strach jako narzędzie motywacji stwierdzi, że za

pierwszym razem okazuje się on skuteczny, może nawet i za drugim razem. Ale potem władza

zaczyna słabnąć. Potem zniszczenie autorytetu jest tylko kwestią czasu.

10. PODKREŚLANIE TYTUŁÓW

Niektórzy menedżerowie robią wiele szumu wokół własnego tytułu, co widać na

drzwiach ich biura. Menedżer, który zbytnio wierzy w swój tytuł, najwidoczniej nie ma niczego

więcej, czym mógłby się szczycić.

11.BRAK ZROZUMIENIA DESTRUKTYWNYCH WPŁYWÓW NEGATYWNEGO

ŚRODOWISKA

Absolutnie niemożliwe jest bycie wielkim liderem lub menedżerem, który motywuje

innych, bez głębokiego zrozumienia ogromu szkód powodowanych negatywnym

środowiskiem. Zapobieganie i zmienianie takiego środowiska omówimy dokładnie w

Rozdziale 12, poświeconym motywacyjnemu porozumiewaniu się.

12. BRAK ZDROWEGO ROZSĄDKU

Ostatnią z dwunastu głównych przyczyn ponoszenia kieski w kierowaniu ludźmi

najlepiej zapewne ilustruje przykład menedżera, który staje się tak niebiańsko dobry i do

wszystkiego pozytywnie nastawiony, że na Ziemi nie ma z niego żadnego pożytku.

Kiedyś był sobie pewien młody menedżer, który czuł, że jedynym, czego mu brakuje w

życiu, jest pozytywne myślenie. Dlatego w swojej determinacji, aby to naprawić, zapisuje się na

trzytygodniowy kurs pozytywnego myślenia w USA i przez trzy pełne tygodnie poddaje się

procesowi „prania mózgu" poprzez pozytywne myślenie. Powróciwszy do swoich towarzyszy,

opowiada wszystkim, że brakowało mu w życiu tylko tego jednego - siły pozytywnego myślenia,

bo kiedy już to masz, absolutnie wszystko staje się możliwe.

Dni mijały a jego koledzy stawali się coraz bardziej cyniczni. W akcie totalnej

desperacji, chcąc udowodnić kolegom siłę swojego pozytywnego myślenia, nasz menedżer

powiada:

„Pójdę na dach tego budynku, skoczę z niego, wyląduję i nic mi się nie stanie!"

Znajomi i koledzy pomyśleli sobie: „Świetnie, to naprawdę trzeba zobaczyć!" Zbierają

się więc wszyscy na dachu budynku i słyszą, jak ten nieroztropny menedżer znów zapowiada:

„Pójdę na dach tego budynku, skoczę z niego, wyląduję i nic mi się nie stanie!"

I skoczył.

a wysokości piątego piętra można było usłyszeć, jak w locie mówi sam do siebie:, Jak

na razie, wszystko w porządku...".

Tak więc pamiętaj, że dla zwyczajnego człowieka SKRAJOŚCI SA IEBEZPIECZE.

DWAAŚCIE GŁÓWYCH CECH LIDERA

1. CHĘĆ ROBIENIA TEGO, CZEGO WCZEŚNIEJ NIE ROBIONO

Żaden pracownik nie chce mieć menedżera, który nie ma odwagi i pewności siebie.

Pozytywny styl kierowania ludźmi polega na podejmowaniu wyzwań i korzystaniu z

możliwości, jakich wcześniej nie wypróbowywano.

Menedżer zajmujący się sprzedażą, który odnosi sukcesy, wychodzi i sprzedaje nawet

w warunkach bardzo trudnego rynku albo wtedy, gdy sprzedawcy są narażeni na ekstremalne

naciski. Taki menedżer wie, że ryzykuje poniesienie porażki, ale mimo to, dając im przykład,

podtrzymuje motywację w zespole.

2. MOTYWACJA WŁASNA

Menedżer, który nie potrafi motywować siebie, nie ma absolutnie żadnej szansy na

motywowanie innych.

3. POCZUCIE UCZCIWOŚCI

To wspaniała cecha skutecznego lidera, więc aby zachować szacunek zespołu,

menedżer musi być wrażliwy na to, co jest uczciwe i sprawiedliwe. Styl kierowania, w którym

wszyscy ludzie są traktowani równo i sprawiedliwie zawsze stwarza poczucie bezpieczeństwa.

Wiele razy przekonywałem się, że jest to nadzwyczaj konstruktywne podejście, bardzo

pomocne we wzmacnianiu motywacji.

4. KONKRETNE PLANY

Lider mający motywację zawsze ma jakieś cele i planuje ich osiąganie. Planuje swoją

pracę, a potem realizuje ten plan.

5. TRZYMANIE SIĘ PODJĘTYCH DECYZJI

Menedżer, który waha się podejmując decyzje, pokazuje, że nie jest pewny siebie,

natomiast efektywny menedżer podejmuje decyzje po odpowiednim przemyśleniu całej

sprawy. Bierze nawet pod uwagę taką możliwość, że jego decyzja może okazać się niesłuszna.

Większość ludzi podejmujących decyzje czasami się myli. Nie umniejsza to jednak

szacunku, jakim otaczają ich ludzie od nich zależni. Bądźmy realistami: menedżer sam może

podejmować więcej błędnych decyzji niż jego podwładni podejmują słusznych decyzji, ale

skuteczny lider podejmując decyzję pokazuje swoje przekonanie do niej, będąc

konsekwentnym w jej realizowaniu.

W takiej sytuacji także i podwładni mają siłę do walki o podjętą decyzję.

6. NAWYK ROBIENIA CZEGOŚ WIĘCEJ, NIŻ TO ZA CO PŁACĄ

Jedną z konsekwencji przyjęcia roli lidera jest chęć robienia czegoś więcej niż jest to

wymagane od podwładnych. Menedżer, który przychodzi do pracy wcześniej niż jego

pracownicy i wychodzi z pracy nieco później niż oni, daje przykład takiej właśnie cechy lidera.

7. POZYTYWNA OSOBOWOŚĆ

Podwładni szanują tę cechę. Nie tylko budzi ona poczucie pewności siebie, ale pomaga

też w stworzeniu zespołu emanującego entuzjazmem.

8. EMPATIA

Lider odnoszący sukcesy musi umieć postawić się w sytuacji swoich podwładnych -

potrafi widzieć świat ich oczyma. Nie musi zgadzać się z ich punktem widzenia, ale musi

potrafić dostrzec, co oni czują i rozumieć ich punkt widzenia.

9. PANOWANIE NAD SZCZEGÓŁAMI

Lider odnoszący sukcesy rozumie i realizuje wszystkie szczegóły swojej pracy,

dysponując oczywiście wiedzą i umiejętnościami, które pozwalają mu podjąć

odpowiedzialność wiążącą się z zajmowanym stanowiskiem.

Henry Ford pozwał do sądu dziennikarza w sprawie o zniesławienie, ponieważ ów

dziennikarz twierdził, w swoim artykule, że Henry Ford był nie tylko nudziarzem, ale także

człowiekiem nieco przy głupim.

Obrońca wezwał Henry'ego Forda na świadka i zaczął bombardować go pytaniami

dotyczącymi wiedzy ogólnej i historii, zadając takie pytania, jak: „Może Pan wyjaśnić teorię

względności Einsteina?"

a większość pytań Henry Ford odpowiadał: „Przykro mi, nie znam odpowiedzi na to

pytanie."

Po przeprowadzeniu tego przydługiego przesłuchania, prawnik zwrócił się do sędziów:

„Jak sądzę, moje stanowisko zostało udowodnione".

Henry Ford odpowiedział na to: „Zaraz, zaraz. Od dwóch godzin zadaje mi Pan te

pytania, ale odpowiedź na żadne z nich, nawet gdybym ją znał, nie pomogłaby mi w

prowadzeniu mojej firmy i nie pomogłaby mi w budowaniu lepszych silników. Mam na biurku

szereg przycisków, a jeśli potrzebuję znać odpowiedź na takie pytania, wiem dokładnie, który

przycisk mam nacisnąć i w ciągu paru sekund mogę udzielić odpowiedzi".

Henry Ford wygrał sprawę.

10. CHĘĆ PODEJMOWANIA PEŁNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI

Inną konsekwencją bycia liderem jest powszechnie przyjęty zwyczaj podejmowania

odpowiedzialności za błędy podwładnych. Jeżeli pracownik popełni błąd, może nawet na

skutek niekompetencji, lider musi czuć się tak, jakby to on sam popełnił błąd. Jeśli lider

spróbuje przenieść tę odpowiedzialność na kogoś innego, przestanie być liderem.

Skuteczny lider akceptuje znane powiedzenie: „Tutaj kończy się odpowiedzialność".

11. POWIELANIE

Lider odnoszący sukcesy zawsze szuka możliwości powielania swoich umiejętności w

innych ludziach. Dzięki temu pozwala rozwijać się innym i może równocześnie efektywnie

działać w wielu miejscach.

Jest to zapewne największa z zalet liderów - umiejętność tworzenia innych liderów.

Lidera zawsze można poznać po ilości ludzi, którzy przejęli od niego jego talenty oraz po tych,

których wykształcił i dał światu jako kolejnych wielkich liderów.

Andrew Carnegie, jeden z największych praktyków z zakresu motywacji i liderów, jacy

kiedykolwiek żyli, wykształcił w swojej organizacji trzydziestu dwóch milionerów.

12. GŁĘBOKA WIARA WE WŁASNE ZASADY

Bardzo cenię sobie powiedzenie: „Dopóki nie jesteś gotów czegoś bronić, każdy

drobiazg Cię pokona".

Nic, co warto osiągnąć, nigdy nie przychodzi bardzo łatwo. Lider odnoszący sukcesy

ma determinację osiągnięcia celów bez względu na przeszkody, jakie pojawią się na jego

drodze. Wierzy w to, co robi i ma siłę, by o to walczyć.

MĄDRE SŁOWA

ie ma bezpiecznego sposobu umożliwiającego bycie dobrym liderem. ie wygrywa się

cały czas i trzeba nauczyć się, że niepowodzenie jest elementem gry - o ile nie popełniasz tego

samego błędu dwa razy.

Sir Colin Marshall

MOTYWACJA POPRZEZ ZACHĘTĘ

Niezwykłe jest jak większość ludzi znajduje w okresie swego zatrudnienia swoistą

równowagę w relacji pracodawca-pracownik. Wielu pracuje na tyle ciężko, żeby nie można

było ich zwolnić, toteż w rewanżu dostają od szefa tylko tyle, by nie odeszli do innej pracy. I na

tego rodzaju mniej lub bardziej radosnych zasadach opiera się nasze życie. Często zastanawiam

się, ilu ludzi naprawdę kocha swoją pracę i często zastanawiam się też, ilu pracodawców

naprawdę cieszy się z towarzystwa ludzi, którzy dla nich pracują.

Przecież, jak już wspomnieliśmy, kiedy czynnik szczęścia i zadowolenia po obu

stronach jest równie silny, sukces jest nieunikniony.

Skuteczny program zachęt nie tylko przynosi większe zyski, lecz może również obudzić

w pracownikach lojalność i podnieść ich morale. Większość ludzi, jak się wydaje, zmierza do

pracy, aby zrobić coś sensownego, ale nie uważają tego, za coś wyjątkowego.

Ci sami ludzie poświęcają wiele godzin swoim zainteresowaniom i działaniom

charytatywnym, bez jakiejkolwiek nagrody pieniężnej, a ich działanie w tym zakresie jest

naprawdę wyjątkowe. To, co otrzymują - to uznanie.

Wszyscy mamy przyjaciół lub znajomych, którzy spędzają ogromne ilości czasu i

energii w organizacjach takich, jak Round Table i Rotary. Mamy również i takich przyjaciół,

których bardziej interesuje dodatkowa działalność niż praca zawodowa.

Mam przyjaciela z czasów szkolnych, którego spotkałem jakieś dwa, trzy lata temu.

Szalenie interesował się, wręcz kochał masonerię, do tego stopnia, że niemal cały wolny czas

poświęcał temu zajęciu. W jego przypadku było to bardzo wiele, zważywszy na uznanie z

jakim się spotykał dzięki tej działalności - zapewne nie był tak doceniany w swojej pracy.

(Chyba powinienem tutaj dodać, że to, co robił zawodowo było sprzeczne ze wszystkimi

naukami masonów.) Smutne jest jednak to, że w końcu ta sytuacja doprowadziła do zniszczenia

jego małżeństwa.

Jak ze wszystkim, przesadne zaangażowanie się może stać się destruktywne. Uznanie

ze strony innych może działać tak jak narkotyk.

Gdyby tyle samo wysiłku tego rodzaju ludzie włożyli w swą codzienną pracę,

zbieraliby bajeczne nagrody.

Parę lat temu słuchałem wielkiego mówcy zajmującego się motywacją: Petera Riggsa.

Tak oto przedstawia on to, co uważa za trzy najwspanialsze nagrody w świecie:

1. Robisz to, co Cię cieszy i to dla samej przyjemności takiego działania, czyli, innymi

słowy, jesteś naprawdę szczęśliwy i zadowolony ze swojej pracy.

2. Uznanie - we wszystkich jego postaciach.

3. Pieniądze - a pieniądze stają się głównym czynnikiem motywacyjnym, tylko wtedy,

gdy otrzymuje sieje w ilości niewystarczającej na zaspokojenie codziennych potrzeb takich jak

płacenie czynszu lub hipoteki, zapewnienie pożywienia oraz płacenie bieżących wydatków,

czyli prądu, gazu, telefonu, itp.

Wielu menedżerów popełnia ten błąd: myślą, że pieniądz to główny wymóg

motywacyjny. A może przecież być i tak, że awansujący menedżerowie dochodzą do tego, że

ich pakiet wynagrodzenia -

stanowiący obiecaną nagrodę - jest mniejszy od tego, jaki otrzymują niektórzy

pracownicy.

Większość profesjonalnych menedżerów słyszała o hierarchii potrzeb Masłowa. Nie

mam zamiaru omawiać jej tutaj szczegółowo, chcę natomiast zauważyć, że ludzkie aspiracje,

wymagania lub żądania zazwyczaj z biegiem czasu ulegają zmianie.

Niniejszy rozdział powinien nam uświadomić, w jaki sposób możemy uzyskać lepszą

efektywność. To zaś powinno przynieść lepsze wyniki dzięki - przede wszystkim - zrozumieniu

potęgi zachęty czy też programu motywacyjnego, a następnie nauczeniu się, w jaki sposób taki

program można przygotować i przeprowadzić.

Omówiliśmy już istotną kwestię tworzenia pozytywnego, szczęśliwego i

umotywowanego środowiska pracy, zajmijmy się więc pierwszą z wielkich nagród

wszechświata.

UZAIE

Skoncentrujmy się teraz na znaczeniu uznania i na tym, co ono tak naprawdę oznacza.

Według mnie, jest to najpotężniejsza zachęta motywacyjna. W najprostszej postaci

może to być zwykłe „dziękuję" lub jakaś pochwała. Oczywiście najłatwiej i najskuteczniej jest

wygłaszać takie pochwały publicznie, tak, by inni pracownicy czy koledzy mogli usłyszeć

pochwałę lub podziękowanie.

Wszyscy wiemy, na jak wiele stać jest ludzi, którzy chcą zyskać odrobinę uznania u

kogoś. Ludzie uwielbiają pojawiać się w telewizji, w radio, lubią kiedy ich zdjęcie trafia na

łamy lokalnej prasy. W Wielkiej Brytanii wciąż niebywała popularność i prestiż towarzyszą

Liście Honorowej. Niemal każdy zawód ma pewne metody uznawania ludzi najlepszych w

danej profesji - najprostszy przykład to nominacje do Oskara lub nagroda Emmy. Każda

profesja, każdy rodzaj biznesu mają pewne procedury przyznawania nagród: od reklamy po

samochody wyścigowe; od bieliźniarstwa po producentów budyniu czekoladowego.

Przez kilka lat Jack Thornley z fabryki Thornley's w Chorley, Lancashire, był Mistrzem

Europy w Produkcji Budyniu Czekoladowego. Ta nagroda dawała ogromny prestiż! W wojsku

przyznaje się medale. W świecie sportu zwycięzca staje na najwyższym podium.

Skoro wiec zrozumieliśmy potęgę uznania, podajmy kilka przykładów tego zjawiska w

świecie biznesu. Ci, którzy mają umysł handlowców, dowiedzą się zapewne z przyjemnością,

że jest to najtańsza i najbardziej opłacalna z zachęt.

ZACHĘTY DO REDUKOWAIA KOSZTÓW

Wśród dyrektorów handlowych powinny krążyć listy przedstawiające rezultaty

sprzedaży każdego sprzedawcy w danej grupie. W bardzo dużych organizacjach handlowych

można przygotować tabele rankingowe, po opublikowaniu których każdy może sprawdzić, czy

jego nazwisko znalazło się na pierwszym miejscu. Takiej formie oceny będą się sprzeciwiać

tylko ci, którzy na takich listach zawsze zajmują ostatnie miejsca.

Przyznawać można także dyplomy potwierdzające uzyskanie określonych wyników, a

najlepiej jest wręczać je oprawione w ramy. Takie dyplomy trzeba powiesić na ścianie.

Działają one jak ciągłe przypomnienie o dokonanych osiągnięciach. Działają także jak doping,

kiedy ludzie widzą je na ścianie, budzą się w nich myśli w rodzaju: „chciałbym mieć coś

takiego". Opłaca się więc zadbać, by dyplomy były dobrze zaprojektowane i profesjonalnie

wydrukowane na wysokiej jakości pergaminowym papierze.

Zawsze stawiajcie sobie pytanie kontrolne: Czy chciałbym otrzymać i powiesić sobie

na ścianie jeden z opracowanych przeze mnie dyplomów?

We wszystkich działaniach gospodarczych i handlowych można motywować ludzi

zmieniając nazwę wykonywanej przez nich pracy. Czasem jest to jedyny sposób zapobiegania

utracie wysoce wydajnego pracownika. Wymyśl nowe lub bardziej prestiżowe nazwy

stanowisk.

Przykładami są nazwy, które ludzie sami sobie nadali:

• stajenny przekształcił się w pracownika technicznego ds. koni,

• szczurołap - w kierownika działu zwalczania szkodników,

• komiwojażer - w akwizytora,

• gospodyni domowa - w zarządcę domu.

Jeżeli nie potrafisz wymyślić dla kogoś nazwy i w sumie nie wiesz, co on takiego robi,

może spróbujesz tego: Wiceprezes!

Można dawać w prezencie tabliczki do wieszania na ścianie, ale także tradycyjne

puchary i trofea. Z pewnością widziałeś, że w niektórych organizacjach wyróżnia się ludzi

krawatem, który mają nosić; w innych jest to samochód, którym jeżdżą. A w jeszcze innych - co

uważam za wysoce niebezpieczne - ludziom przyznaje się oznakowane ich nazwiskiem miejsca

na parkingu. Niebezpieczne jest to dlatego, że może tworzyć naprawdę głębokie podziały.

Widziałem firmy, w których pracownicy, w miarę awansowania, otrzymują inne miejsca na

stołówce albo w ogóle siedzą w osobnej części jadalni. W niektórych firmach pozwala się

ludziom wchodzić i wychodzić innymi drzwiami, a są też i takie firmy, w których o pozycji

ludzi decyduje wielkość budżetu, za który są odpowiedzialni.

Wszystkie te przykłady niebezpiecznie wypaczają reguły rządzące uznaniem. Po

pierwsze dlatego, że dzielą ludzi, a po drugie - sprawiają, że dajesz więcej niż jest warte to, co

nagradzasz. W biznesie, jeśli weźmiesz pod uwagę ostatni z przykładów, o sukcesie nie

decyduje to, ile potrafisz wydać, lecz to ile umiesz zarobić.

O uznaniu można mówić także wtedy, kiedy firma posiada własną firmową gazetę,

biuletyn lub jakiś informator, w którym (o ile jest to możliwe) pojawia się zdjęcie

wyróżniającego się pracownika. Ludzie oczywiście najpierw patrzą na zdjęcia.

Najbardziej efektywni menedżerowie i liderzy zawsze dbają o docenianie

wyróżniających się pracowników i przedstawiają swoją opinię na forum publicznym, dołączają

jednak do tego także list

z osobistymi gratulacjami. I jak wszyscy doskonale wiemy, takie listy nigdy nie trafiają

do kosza na śmieci.

W 1972 roku - chociaż pracowałem na samodzielnym stanowisku nadzorował moją

prace bardzo efektywny menedżer ds. sprzedaży, Barry Wells. Pracowałem wówczas w firmie

marketingowej zajmującej się sprzedażą urządzeń gospodarstwa domowego. Jeden ze

schematów przyznawania wyróżnień był znany jako Plan Diamentowej Szpilki. W gruncie

rzeczy sprowadzał się do tego, że im więcej się sprzedało, tym więcej, bądź większe diamenty,

przypinano do klapy marynarki - a muszę tu przyznać, że te atrakcyjne diamentowe szpile

przyznawano i mężowi, i żonie (lub obojgu partnerom), nawet jeśli tylko jedno z nich aktywnie

pracowało. Pod koniec tych niezwykle pracowitych trzech miesięcy, kiedy mnóstwo czasu

spędziłem poza domem, osiągnąłem tyle, że mogłem otrzymać najwyższą z tych nagród.

Znajdowałem się jakieś 320 kilometrów od domu, w hotelu w Plymouth. Gdy

zadzwoniłem do domu dowiedziałem się od żony, że otrzymała przeogromny bukiet kwiatów z

karteczką: „Dziękuję Ci za całe Twoje wsparcie" - podpisany przez Barry'ego Wellsa.

Łatwo się można domyśleć, że ten niewiele kosztujący gest zaowocował po tysiąckroć

już po upływie kilku miesięcy.

Relacjonując tą opowieść chciałbym zwrócić uwagę na to, że ilekroć jest to możliwe,

wyrażaj uznanie dla obojga partnerów, nawet jeśli sukces jest zasługą tylko jednego z nich.

SPRÓBUJ ZAPAMIĘTAĆ IMIOA

Zajmijmy się teraz przez chwilę nieco innymi sprawami, które również dotyczą

uznania. Najmilsze brzmienie dla naszych uszu ma jedno słowo - nasze własne imię. Człowiek

piastujący w firmie najwyższe stanowisko, kiedy znajdzie się pośród szeregowych

pracowników i pamięta ich imiona, a nawet imiona ich partnerów czy pewne szczegóły z życia,

będzie przez nich darzony wielkim szacunkiem.

Nie wszyscy spośród nas są obdarzeni doskonałą pamięcią, lecz odrobina planowania i

przygotowania, a może nawet krótkie sprawozdanie ze strony podwładnych, okażą się

pomocne w usuwaniu luk z pamięci. Pamiętanie daty urodzin lub rocznic to kolejna znakomita

forma wyrażania naszego uznania.

Zanim zakończymy ten rozdział, proponuję powiesić na ścianie podpisane zdjęcie

osoby, która w danym miesiącu może pochwalić się największymi sukcesami w

najważniejszych kategoriach.

PIEIĄDZE

Przejdźmy zatem do trzeciej wielkiej nagrody wszechświata -pieniędzy.

Pieniądze, jak już wspomnieliśmy, nie stanowią zachęty, o ile nie okaże się, że dany

człowiek ma ich za mało na zaspokojenie pilnych potrzeb. Jeśli więc pieniądze mają służyć

jako zachęta, winny występować we właściwych proporcjach. Można wprowadzić nagrodę w

postaci pucharu, który kosztuje 10 czy 15 funtów lub ciętego kryształu, na którym wyryto

odpowiednie słowa. Spróbuj jednak dać motywującą nagrodę wartą 10 czy 15 funtów komuś,

kto zarabia ponad 10.000 funtów!

Problem z pieniędzmi jako zachętą polega również na tym, że mogą one w całości

zostać przeznaczone na domowe wydatki, nie przynosząc żadnych trwałych zmian w życiu

człowieka. Pieniędzy musi być na tyle dużo, aby stanowiły skuteczną zachętę i motywację, a

oferowana kwota musi być relatywna do wysokości dochodów danej osoby. Dla kogoś, kto

zarabia rocznie 20.000 funtów, otrzymanie kwoty 1.000 funtów na pewno będzie motywujące.

Spójrzmy na to z szerszej perspektywy. Nie mówię tutaj, że pieniądze nie mają

znaczenia. Jeżeli stanowią fragment obowiązującej struktury płac, premię czy udział w zyskach

danej firmy, są skutecznym

narzędziem. Coraz więcej firm udowadnia, że sukces można osiągnąć -angażując ludzi

do współwłasności firmy i wzbudzając ich zainteresowanie ogólną zyskownością

podejmowanych działań.

Interesujące jest to, że wielu ludzi uważa pieniądze za największą z zachęt, co nie jest

prawdą. Czyż nie jest interesujące to, w jaki sposób ludzie wydają pieniądze usiłując zdobyć

uznanie?

Działalność charytatywna jest tego doskonałym przykładem. Jak wiadomo, podczas

zbierania pieniędzy na cele dobroczynne niezwykle ważne jest wyrażenie możliwie

największego uznania i przekazanie jak największej ilości słowa „dziękuję" ludziom za ich

wkład w pracę charytatywną. Tylko nieliczne z największych darowizn pozostają

anonimowymi. Ludzie wydają mnóstwo pieniędzy na bilety umożliwiające wstęp do Royal

Enclosure w Ascot. Nie chodzi tutaj wcale o budynki Royal Enclosure - liczy się tak zwany

prestiż, płynący z bycia widzianym w takim miejscu.

Pod koniec lat 80-tych wielkie firmy wydające karty kredytowe wypuściły na rynek

coś, co nazywamy Złotymi Kartami. Trzeba mieć dużo pieniędzy, żeby dostać taką kartę

ponieważ jest ona przyznawana tylko ludziom o określonych dochodach. Stały się one wielkim

symbolem społecznego statusu. Korzyści płynące z posiadania Złotej Karty są minimalne w

porównaniu z poniesionymi wydatkami.

Uznanie, jakim darzy się osobę posiadającą Złotą Kartą - a nie jakąś zwykła kartę - jest

jednak tym, co przemawia do ludzi. Posiadanie jak największej ilości kart kredytowych stało

się symbolem statusu społecznego.

PAMIĘTAJ

Trzy największe zachęty to:

• Szczęście,

• Uznanie,

• Pieniądze,

Nigdy o nich nie zapominaj!

MĄDRE SŁOWA

ajlepszy zdrowy rozsądek jest wart o wiele więcej niż intelekt. Skutecznie działający

menedżerowie mają mnóstwo zdrowego rozsądku, popartego sporą dozą chęci do działania.

Sir Michael Edwards

KOKURSY

Dokonajmy teraz przeglądu reguł i zasad pomagających w tworzeniu programu zachęt

w ramach danej organizacji. Dla uproszczenia nazwę takie działania konkursami.

Przyjmijmy najpierw pewne założenie, a mianowicie takie, że wszelkie konkursy, które

zostały zorganizowane i przebiegają efektywnie, samofinansują się i nie pociągają za sobą

żadnych dodatkowych kosztów. Opłacają je nie ci, którzy zwyciężają, lecz ci, którzy niczego

nie wygrali, ale próbując wygrać podnieśli poziom podejmowanych przez siebie działań.

Ponadto ich obecność stanowi dla innych doping do zdobywania wyższych osiągnięć.

PIĘĆ ZŁOTYCH REGUŁ

Jeśli złamiesz którąś z tych reguł, Twój konkurs niemal na pewno zakończy się

niepowodzeniem. Wielu spośród czytających te słowa podejdzie do kwestii konkursu czy

programu zachęt z pewną dozą sceptycyzmu spowodowanego tym, że albo doświadczyliście

czegoś, co pozbawiło was motywacji, albo wprowadziliście w życie program, który okazał się

kompletnym fiaskiem. Niestety, wiele osób ponosi porażkę, ponieważ łamią wspomniane tu

reguły. Jeżeli doświadczyłeś niepowodzenia, raz jeszcze wszystko przeanalizuj, uwzględniając

informacje zawarte w tym rozdziale i spróbuj ponownie.

1. Sprawdzają się takie konkursy, w których każdy ma szansę wygrać. W przeciwnym

wypadku, ludzie nawet nie będą chcieli próbować. To jest pierwsza przyczyna, dla

której dany konkurs nie sprawdza się. Druga jest o wiele groźniejsza, gdyż konkurs

powinien mobilizować pracowników do dołożenia starań, aby osiągnąć cel. Po

zakończeniu nieudanego konkursu, zniszczona może zostać życzliwa postawa wobec

takich działań podejmowanych w przyszłości. Najbardziej popularnym typem kon-

kursów stają się loterie, czego najlepszym przykładem jest środowisko handlowców, w

którym każda dokonana sprzedaż upoważnia handlowca do uzyskania losu.

Teoretycznie, im więcej masz losów, tym większą masz szansę wygrania głównej

nagrody.

Pod koniec okresu kwalifikacyjnego przeprowadza się losowanie i może się zdarzyć, że

- widziałem to na własne oczy -ludzie, którzy najsłabiej działali, zdobywają pierwszą

nagrodę, ponieważ jak wiadomo wygrana w loterii jest losowa i nie zależy od

powodzenia. Coś takiego może spowodować masowy zanik motywacji u ludzi, którzy

naprawdę nastawili się na osiągnięcie celu.

2. Konkursy trwające przez długi okres czasu mają niewielką wartość, jeśli zamiarem jest

natychmiastowe osiągnięcie wielkich zysków. Nie mówię tego po to, byś uznał, że

długotrwałe konkursy nie mają żadnej wartości - tak na pewno nie jest. Wiele firm

przyznaje doroczne nagrody: sprzedawcy roku,

menedżera roku, itp. Są to sprawy wielkiej wagi i nie należy z nich rezygnować.

Jeżeli jednak celem jest natychmiastowa poprawa lub błyskawiczna zmiany

efektywności, maksymalny okres trwania konkursu powinien wynosić trzy miesiące. Ci

z was, którzy uczestniczyli w długotrwałych konkursach, z pewnością zauważyli, że

najlepsze wyniki osiągacie w ostatnim miesiącu przed zakończeniem konkursu.

Celowym wydaje się więc prowadzenie równoległych konkursów krótkoterminowych,

które będą towarzyszyły temu jednemu, który trwa znacznie dłużej.

Chciałbym, abyś zaakceptował zasadę głoszącą, że należy prowadzić tylko jeden

konkurs w danym okresie czasu. Zmagania długotrwałe lub drugoplanowe nie zwracają

uwagi w sposób ciągły, ani też nie cieszą się takim zainteresowaniem jak konkursy

doraźne, dlatego nigdy nie organizuj dwóch konkursów krótkoterminowych w tym

samym czasie. To stara zasada handlu - w danej chwili można sprzedać tylko jeden

produkt.

3. Ilekroć układasz plan konkursu, zadaj sobie pytanie: „Co chcemy przez to osiągnąć?"

Mimo, że jest to oczywiste, zdumiewający jest fakt, jak niewielu ludzi zadaje sobie takie

pytanie. Pozwólcie, że przypomnę wam najważniejszą z zasad kierowania ludźmi

obowiązującą w świecie - dostajesz więcej tego, co nagradzasz.

4. Nagrody, jak wspominaliśmy wcześniej, nie powinny przybierać formy pieniężnej, lecz

jakąś inną, konkretną postać. Nagród tego typu jest cała gama, od grawerowanych

kryształów po Bożonarodzeniowy kosz pełen delikatesów, od butelki wina po prezenty

wybrane z katalogu. Wiele doskonałych firm wydaje

znakomite katalogi nagród i prezentów. Niektóre z nich nawiązują rzecz jasna do

systemu punktów podobnego do tego, czego sami doświadczyliśmy, od symbolicznego

znaczka po bony, które można dostać na stacjach benzynowych.

Najwspanialszą i przynoszącą najlepsze rezultaty nagrodą jest podróż. Od wyjazdów

weekendowych po zwiedzanie najbardziej egzotycznych zakątków świata. Jeżeli jednak

zamierzasz wykorzystać podróż lub urlop jako zachętę, nie wolno zapominać o

wykupieniu biletu na dwie osoby. Zwiększy to siłę oddziaływania i wyzwoli większe

poparcie ze strony pracowników, a to oznacza dołożenie przez nich starań mających na

celu zwiększenie wydajności pracy.

Można sobie wyobrazić jaki spadek motywacji nastąpiłby w domu pracownika, gdyby

weekend w Amsterdamie lub dwutygodniowe wczasy na Seszelach były przeznaczone

dla jednej tylko osoby! Zachęta poprzez bilet podwójny zbliży do siebie rodzinę lub

partnerów - będą siebie wzajemnie zachęcać, dzieląc się otrzymaną nagrodą.

5. Konkursy muszą umożliwić udzielenie odpowiedzi na trzy poniższe pytania, a dopóki

ich z łatwością nie uzyskamy, zaplanowany konkurs nie spełni swojej funkcji:

• Co dokładnie mam zrobić?

• Co dokładnie za to dostanę?

• Do kiedy?

ZARZĄDZAIE PLAEM ZACHĘT

Kiedy już opracujesz plan zachęt lub konkurs, opierając się na zasadach

przedstawionych powyżej, należy maksymalizować potencjalny sukces poprzez realizacje

kolejnych etapów. Chcę tu jeszcze raz wspomnieć o tym, do czego odwoływałem się

wcześniej: wszystkie konkursy powinny być opracowane bardzo oszczędnie, a uzyskane efekty

wzrostu wydajności pracy powinny pokryć koszty ich organizacji.

Konkursy należy uczestnikom sprzedawać, dlatego menedżer z motywacją informując

uczestników o programie konkursu będzie przestrzegał poniższej struktury.

Etap l

Przedstaw nagrodę lub nagrody. Przygotuj ilustracje lub próbki, a każdemu

uczestnikowi przekaż folder informacyjny lub zdjęcie nagród.

Etap 2

Powiedz uczestnikom, co mają zrobić, aby otrzymać podane nagrody i upewnij się, że

system jest rzetelny, że każdy ma szansę uczestnictwa i że podane informacje są dokładne i

zrozumiałe.

Etap 3

Powiedz, kiedy zaczyna, się konkurs i kiedy ma się zakończyć. Bądź realistą. Nigdy nie

ogłaszaj konkursu zbyt wcześnie, ponieważ pracownicy uzyskujący najlepsze wyniki lub

najbardziej ambitni będą ograniczać normalną działalność w oczekiwaniu na rozpoczęcie

konkursu.

Etap 4

No i wreszcie - sprzedawaj i jeszcze raz sprzedawaj. Na tym etapie wielu prowadzących

programy zachęt popełnia błędy. Mnóstwo czasu spędzają na opracowaniu konkursu, może

nawet organizują wielką konferencję, która go zainauguruje, ale potem bardzo rzadko mówi się

o tym, aż do momentu, kiedy zostają ogłoszone wyniki. Powinni oni ciągle o nich mówić na

forum publicznym lub w trakcie rozmów. Zachęty naprawdę działają, trzeba jednak

programowi zachęt dać możliwie największą szansę poprzez bezustanną promocję, poprzez

ciągłe

informowanie uczestników o tym, ile im jeszcze brakuje do uzyskania nagród na

różnych etapach konkursu. A jeżeli to Ty prowadzisz konkurs, ciągle mów o nim swoim

pracownikom. Za każdym razem, kiedy rozmawiasz z ludźmi, którzy zaangażowali się w

niego, opowiadaj o konkursie, sprzedawaj go i mów im o ich sytuacji. Można tego dokonać

podczas bezpośrednich spotkań albo w czasie rozmów telefonicznych. Regularnie wysyłaj

informacje pisemne, aby pracownicy mogli zobaczyć, jak niewiele brakuje im do zdobycia

nagrody.

IM WIĘKSZY ROZGŁOS, TYM WIĘKSZY SUKCES.

SUKCES CZY KLĘSKA

Podam teraz przykład konkursu, w którym uczestnicy mogą skutecznie konkurować ze

sobą, mimo, że pracują na przysłowiowych „nierównych polach gry". Znów opieram te dane na

osiągnięciach w sprzedaży, ale zasady ogólne można zastosować do każdego rodzaju zadania i

działalności.

W poniższym przykładzie mamy sześć osób: Roberta, Małgorzatę, Tomasza, Janinę,

Henryka i Bogdana. Pracują oni w różnych stronach kraju, niektórzy na terenach dobrze

rozwiniętych, o znanych obrotach, inni dopiero rozpoczęli działalność, a jeszcze inni pracują

nad rozwijaniem podlegającego im terenu.

Menedżer spotyka się osobiście z każdą z tych osób i uzgadnia cele na okres trzech

miesięcy. Przedstawiono to w poniższej tabeli:

uzgodniony cel

Robert
Małgorzata
Tomasz
Janina
Henryk
Bogdan

60
70
30
40
60
80

Przyznawaniem nagród rządzą następujące zasady:

• Pierwsza nagroda przypadnie osobie, która uzyska najwyższą ogólną sprzedaż.

• Przeznaczono nagrodę dla każdego, kto osiągnie dokładnie tyle, ile zaplanowano.

• Nagroda równorzędna pierwszej nagrodzie przypadnie osobie, która uzyska

największy procentowy przyrost sprzedaży względem zakładanego celu.

Zobaczmy, jakie efekty uzyskały podane osoby na zakończenie okresu trwania

konkursu.

uzgodniony cel

wynik sprzedaży

Robert

60

58

Małgorzata

70

70

Tomasz

30

30

Janina

40

38

Henryk

60

68

Bogdan

80

69

Wybierając zwycięzców widzimy, że Małgorzata dostanie pierwszą nagrodę za

największą sprzedaż, a Henryk dostanie nagrodę równorzędną za największy wzrost sprzedaży.

Tomasz, który w innych warunkach nigdy nie wygrałby żadnej nagrody, otrzyma ją za

dokładną realizację zakładanego planu.

I oto mamy najprostszy przykład konkursu, w którym każdy ma szansę wygrać.

Zakończę ten rozdział opowieścią o zachętach, która ilustruje, jak bardzo trzeba

uważać, co zamierzasz wynagrodzić, ponieważ dokładnie tego dostaniesz więcej. Ostrzegam!

Jedna z wielkich brytyjskich firm spedycyjnych otrzymywała zbyt wiele reklamacji i

miała spore problemy z własnym wizerunkiem, ponieważ paczki nie były dostarczane na czas i

trafiały w niewłaściwe miejsca.

Wiele paczek wracało do magazynów jako nie dostarczone na skutek „nieobecności"

adresata lub „niemożności" odnalezienia właściwego adresu. Przedsiębiorstwo to opracowało

więc program zachęt przeznaczony dla kierowców, którego zasadą było, że im mniej paczek

wracało do magazynów, tym większe nagrody otrzymywali kierowcy. Łatwo można sobie

wyobrazić, co się działo! Zwroty zmniejszyły się drastycznie, ale jakość dostaw nie poprawiła

się, ponieważ paczki znikały za płotami albo w domach przypadkowych osób!

PAMIĘTAJ

Pięć Złotych Zasad stanowiących podstawę efektywnego programu zachęt:

• Każdy musi mieć możliwość wygrania.

• Dokładnie zaplanuj czas przeprowadzenia konkursu.

• Określ dokładnie co jest celem projektu.

• Wyznacz wymierne nagrody.

• Dopilnuj, by program został dokładnie zrozumiany.

MĄDRE SŁOWA

Ważniejsze jest, by robić to, co właściwe, niż właściwie robić cokolwiek.

Peter Drucker

MOTYWACYJE POROZUMIEWAIE SIĘ

Ludzie osądzają liderów bardziej na podstawie tego, co robią, niż tego, co mówią. Lecz

właśnie to, co mówią, porozumiewając się werbalnie albo w formie pisemnej sprawia, że

istnieją różnice w ich ocenie.

Być może główną przyczyną niesnasek i problemów jest upadek sztuki

porozumiewania się. Często sprowadza się to do niezrozumienia.

The American Management Association (Amerykańskie Stowarzyszenie Zarządzania)

stwierdziło kiedyś: „Najważniejsze wyzwanie dla współczesnego przełożonego sprowadza się

do jednego zwrotu -POROZUMIEWANIE SIĘ".

Niestety, wielu przełożonych i menedżerów uważa, że informowanie pracowników nie

jest konieczne. Uważają, że pracownicy mają do wykonania swoją pracę i tylko tym powinni

się zajmować - a nie marnować czas na rozmowy.

Jak wszyscy wiemy, jest to podejście bardzo krótkowzroczne. Nie ma mowy o

jakimkolwiek zarządzaniu firmą bez pełnego, otwartego i dwukierunkowego porozumienia.

Oznacza to zarówno mówienie, jak i słuchanie. Oczywiście, sprawy mogą zajść za daleko i

ludzie będą spędzać zbyt wiele czasu na rozmowach, zmniejszając w ten sposób swoją pro-

duktywność.

Pewien klient mojej firmy, jednej z głównych w branży FMCG (szybko obrotowe dobra

konsumpcyjne), był przesiąknięty - jak odkryłem - wewnętrznymi grami politycznymi, którymi

zabawiało się całe kierownictwo, zamiast dbać o klientów. Gdyby taką samą efektywność i

troskę skierowano w stronę klienta, przedsiębiorstwo na pewno osiągałoby znacznie lepsze

wyniki.

Pierwszą i zapewne najważniejszą zasadą porozumiewania jest dokładne

przekazywanie żądanych treści. Jeżeli odbiorca informacji nie rozumie jej znaczenia,

uzyskanie oczekiwanego efektu nigdy nie będzie możliwe. Żaden menedżer nie osiągnie celu

przekazując niekompletne lub niezrozumiałe informacje.

W niniejszym rozdziale zajmiemy się komunikacją za pomocą słowa pisanego, telefonu

i oczywiście bezpośredniej rozmowy. Jedną z największych korzyści w komunikacji

bezpośredniej jest to, że można ocenić, czy dana osoba zrozumiała wiadomość albo na

podstawie tego co mówi, albo poprzez informacje przekazywane mową ciała.

Menedżer odnoszący sukcesy rozumie i zna mowę ciała. Zdaje sobie sprawę z tego, że

dźwięki werbalne stanowią mniej niż 10% informacji przekazywanych przez człowieka.

Dlatego prawdziwa sztuka porozumiewania się polega na umiejętności przekazywania

informacji lub wiadomości z absolutną dokładnością.

Przeprowadzono kiedyś wywiad radiowy z czcigodnym Davidem Blunkettem, członkiem

parlamentu, który w poprzedniej kadencji był przewodniczącym Rady Miasta Sheffield.

Prowadzący program zapytał, czy - jego zdaniem - utrata wzroku była największą z

niedogodności przeszkadzających w pracy nie tylko w Izbie Gmin, lecz i w codziennych

spotkaniach, w których należało brać udział. David Blunkett zaprzeczył, mówiąc, że nie jest to

niedogodność i do pewnego stopnia uważa ją za coś korzystnego, ponieważ może uważnie

słuchać tego, co mówią ludzie - i naprawdę musi wsłuchiwać się w to, co słyszy.

Czuł on, że jest człowiekiem bardziej analitycznym, mniej emocjonalnym i mniej daje się

rozpraszać przez mowę ciała swoich rozmówców, ponieważ mógł skupiać swą uwagę na głosie

i wymowie.

Porozumiewanie się jest procesem dwukierunkowym, ponieważ umożliwia reagowanie

na informacje, a nie tylko ich przekazywanie. Jeżeli menedżer nie potrafi albo nie chce dobrze

przekazywać odpowiednich treści, nigdy nie zdoła wykonać dobrze pracy ani osiągnąć dobrych

wyników.

Niniejsza książka poświęcona jest motywacji, nie zamierzam więc szczegółowo

zajmować się sposobami jednoznacznego wydawania poleceń. Poszerzę natomiast nieco temat

zasad i filozofii przyświecających stylowi porozumiewania się opartemu na motywowaniu.

TELEFO

Zacznijmy od - zapewne najbardziej rozpowszechnionego narzędzia służącego

porozumiewaniu się - telefonu. W jaki sposób rozmawiamy przez telefon z naszymi

znajomymi, kolegami i pracownikami? Najważniejsze są sytuacje, gdy ktoś do nas dzwoni.

Kiedy podnosisz słuchawkę, bądź nastawiony pozytywnie i entuzjastycznie. Kiedy rozmówca

przedstawi się, powinieneś tym bardziej okazać swoje zadowolenie, że dzwoni do Ciebie.

Innymi słowy, spraw, by Twój rozmówca dobrze się poczuł, by odczuł, że jest dla Ciebie ważną

osobą.

„Miło mi Panią/Pana słyszeć".

,3ardzo się cieszę, że Pani/Pan zadzwoniła/zadzwonił".

„Jak wspaniale Panią/Pana usłyszeć"

Zawsze mów to z uśmiechem - zdumiewające jest, że wówczas te słowa brzmią bardziej

szczerze i łatwiej nam przychodzą, gdy usta składają się do uśmiechu!

A teraz rozmowy, które Ty wykonujesz. Zaplanuj i dokładnie określ, co chcesz

powiedzieć. Pamiętaj, żeby Twój głos brzmiał pozytywnie i entuzjastycznie. Jeżeli jesteś

menedżerem, który rozmawia ze swoimi podwładnymi, Twoje słowa są wyjątkowo ważne.

Dlatego po grzecznościowym zwrocie w rodzaju: „Jak się miewasz?" od razu przejdź do sedna

rozmowy.

Odnoszący sukcesy menedżer zajmujący się sprzedażą po krótkim grzecznościowym

wprowadzeniu pyta swoich rozmówców o osiągane przez nich wyniki. Nie rób jednak tego, co

niektórzy menedżerowie mają w zwyczaju i nie mów o wszystkim innym, tylko nie o celu

Twojego telefonu. Ci ludzie najpierw pytają o takie zwykłe sprawy jak informacje w dzienniku

telewizyjnym. Przejdź do sedna sprawy. To, co jest ważne dla Ciebie, staje się ważne także

i dla Twoich pracowników.

Dla wielu przełożonych i menedżerów telefon jest głównym środkiem służącym

porozumiewaniu się; bezpośrednie spotkania zdarzają im się tylko raz na tydzień czy miesiąc.

Jeżeli tak jest, rozmowy telefoniczne nabierają tym większego znaczenia, stając się okazją do

wzmocnienia motywacji i entuzjazmu. Menedżer powinien zawsze przygotować dobre

wiadomości, które może przekazać w czasie rozmowy telefonicznej.

Menedżer powinien na bieżąco przekazywać swoim pracownikom wiadomości i

informacje o wszelkich zmianach i nowych możliwościach. Pamiętaj: „Niech dowiedzą się o

tym z pierwszej ręki". A jeśli wolno mi odwołać się do poprzedniego rozdziału - pamiętaj o

rozmowie na temat promocji i konkursów, w których biorą udział.

Zawsze staraj się odbierać telefony, nigdy nie powinieneś być zbyt zajęty, by tego nie

zrobić. Unikaj przedłużania spotkań i narad w nieskończoność. Dopilnuj również, aby nie

przekazywano bezużytecznych informacji podczas Twojej nieobecności w biurze.

Zadzwoniłem kiedyś do pewnego menedżera i dowiedziałem się, że wyszedł na lunch.

Na pytanie, o której godzinie mogę go zastać, usłyszałem: „Około piętnaście po trzeciej".

Dowiedziałem się wszystkiego, co było mi potrzebne: że mojego rozmówcy nie było w

biurze i że miał wrócić około kwadrans po trzeciej.

Postaraj się sprawić, by po zakończeniu rozmowy każdy Twój rozmówca mógł

pomyśleć: „Cieszę się, że z Tobą dzisiaj rozmawiałem". Telefon daje okazję do motywowania i

inspirowania, wykorzystaj ją!

SPOTKAIA W CZTERY OCZY

Co ludzie robią rano po przyjściu do biura? Jak menedżerowie i przełożeni witają

swoich pracowników? A skoro już zadaję te pytania, pozwól, że zapytam jeszcze, z jakiego

typu ludźmi chciałbyś pracować? Pozytywnie nastawionymi, entuzjastycznymi, oddanymi,

gotowymi do działania? Na pewno tak. A skoro tak jest, najpierw zacznij od siebie.

Te pierwsze poranne powitania są bardzo ważne. Są tak samo ważne, jak to, co

mówimy naszym wyglądem i mową ciała.

Entuzjazm jest zaraźliwy, dlatego zawsze miej jakieś pozytywne wiadomości, które

będziesz mógł przekazać. Stań się posłańcem dobrych wiadomości. Bądź konsekwentny, nie

ulegaj wahaniom nastrojów. Ludzie czują się znacznie bezpieczniej, kiedy podlegają

konsekwentnemu stylowi zarządzania. Przede wszystkim jednak - nie obarczaj pracowników

problemami, które ich nie dotyczą. Nie twierdzę, że nie należy ludzi informować - oczywiście,

że należy. Menedżerowie i liderzy, niezależnie od uznania, jakie sobie zyskują, zazwyczaj

zarabiają więcej od innych pracowników i to z tego powodu zakres ich odpowiedzialności jest

większy. W ramach tej większej odpowiedzialności obarczani są problemami, które powinni

rozwiązywać, to oni muszą znaleźć rozwiązanie. Tylko słaby menedżer będzie zrzucał swoje

troski i problemy na zespół, którym kieruje. Nie pozwól, by Twoi podwładni zajmowali się

Twoimi zmartwieniami. Z pewnością i tak nie mogą niczemu zaradzić, więc nie należy pytać

ich o ewentualne rozwiązania.

PLOTKOWANIE WYWOŁUJE KONFLIKT

W większości organizacji plotki są przyczyną konfliktów. Przypomnij sobie ostatnią

plotkę, która pojawiła się w Twoim miejscu pracy. Na ile była to wiadomość prawdziwa, a na

ile wypaczona? A przede wszystkim - jak wielkie spowodowała szkody?

Większość plotek wygląda całkiem niewinnie, ale mogą one pozbawić pracowników

morale i pogorszyć wydajność pracy. Nie możemy zmienić ludzkiej natury, nie możemy

zapobiec rozpowszechnianiu plotek przez pracowników, przysłuchiwaniu się im, wypaczaniu i

przekazywaniu dalej. Każdy z nas może jednak zapobiec powstawaniu okoliczności, w których

plotki mogą powstawać.

Z pewnością warunki, w których konieczne jest dochowywanie tajemnicy, bardziej

sprzyjają powstawaniu plotek niż jakiekolwiek inne okoliczności, ponieważ ludzie będą

domyślać się, wyobrażać sobie różne sprawy i plotkować. Skoro ktoś chce zachować coś w

tajemnicy, musi to być coś bardzo interesującego. Dlatego im lepiej będziesz informował

swoich pracowników, tym mniej będą oni mieli powodów do wymyślania własnych historii.

Każdy chce wiedzieć, co dzieje się w organizacji, w której pracuje. Ludzie nie przestaną

myśleć, zastanawiać się i rozmawiać o tym, co dotyczy ich, ich pracy, ich życia, a im bardziej

dotkliwy jest brak prawdziwych informacji, tym szybciej rozprzestrzeniać się będą wiadomości

wymyślone. Zanim więc zdecydujesz, że coś należy trzymać w tajemnicy, zastanów się: „Czy

naprawdę jest to konieczne?".

Z tego powodu dobrzy menedżerowie unikają okrywania tajemnicą swojej pracy i

zasad, które stosują w pracy. Przekazują innym pracownikom wszystkie informacje, które

mogą im przekazywać. Są gotowi odpowiadać na każde pytanie i omawiać problemy ze swoimi

podwładnymi. Pamiętam, jak kiedyś pewna urzędniczka pracująca w banku powiedziała mi,

jak bardzo szanuje swojego szefa: „On rzeczywiście potrafi mnie wysłuchać".

Konieczność wysłuchiwania problemów innych osób jest jedną z konsekwencji

podjęcia się zadania kierowania ludźmi. Pozwól przypomnieć sobie: PROBLEM, KTÓRYM

SIĘ DZIELISZ, TRACI POŁOWĘ SWOJEJ MOCY.

Wspomnę tu tylko o stylu zarządzania, który znany jest jako „gołębi". To ten rodzaj

menedżera, który wpada do biura, biega wszędzie, zrzuca ładunek pod hasłem: „wiesz co..." i

wylatuje dalej. Unikaj „gołębiego" stylu zarządzania.

Zanim zakończymy temat bezpośrednich rozmów, musimy wspomnieć o naradach.

Osobiście uważani, że im mniej ich jest, tym lepiej. Idealną liczbą uczestników narad jest jedna

osoba (w wyjątkowych przypadkach dwie). Jeżeli istnieje konieczność, by więcej osób było

obecnych na naradzie, może należałoby wynieść wszystkie krzesła z sali narad? Zdumiewające

jest, jak szybko ludzie przechodzą do sedna spraw, gdy nie mogą wygodnie usiąść.

Niedawno otrzymałem takie oto powiadomienie, w którym bardzo dobrze podkreślono

najważniejsze sprawy:

Jesteś samotny?

Pracujesz na samodzielnym stanowisku?

Nienawidzisz konieczności podejmowania decyzji?

Wolisz o tym mówić niż to zrobić?

ZORGAIZUJ ARADĘ

Możesz spotkać się z innymi ludźmi,

spać spokojnie; zrzucić podejmowanie decyzji;

nauczyć się pisać tony bezsensownej retoryki;

poczuć się kimś ważnym i wywrzeć wrażenie

na swoich kolegach (lub ich zanudzić).

I WSZYSTKO TO W GODZINACH PRACY.

ARADY

Praktyczna Alternatywa Pracy.

POROZUMIEWAIE SIĘ

Na chwilę zmieńmy teraz nasze wyobrażenie o tym, jak ludzie porozumiewają się

między sobą.

Porozumiewanie się, jak większość spraw, które do tej pory omówiliśmy, nie dotyczy

wyłącznie środowiska pracy, ale także odnosi się do świata zachowań społecznych, sportowych

i spędzania czasu wolnego.

Co ludzie mówią, gdy spotykają się z innymi ludźmi? Czy są pozytywnie nastawieni,

czy negatywnie? Czy wynajdują wady w swoich przełożonych i organizacji, czy też

rozmawiają z pozytywnym nastawieniem? Z punktu widzenia prowadzenia przedsiębiorstwa,

grupa ludzi o negatywnym nastawieniu może stać się nieproduktywna, a ich negatywne

nastawienia zwykle zaczyna się od jednej osoby. Jak w tym powiedzeniu o kropli kwaśnego

mleka. Wystarczy jedna kropla, by całe mleko straciło wartość. Tak samo jest z ludźmi.

Wystarczy jedna osoba o niewłaściwym nastawieniu, by zepsuć atmosferę i wszystko

zniszczyć.

Możesz być absolutnie pewny, że negatywnie nastawiony zespół nie ma zbyt wysokiej

motywacji.

Dlatego kluczowe znaczenie dla wszystkich menedżerów i liderów ma nie tylko

zrozumienie mocy negatywnych zachowań, o czym już mówiliśmy, ale także szkolenie i

kształcenie swoich podwładnych, które ma na celu uświadomienie im siły i szkodliwości

negatywnego nastawienia. Nie popełniaj błędów w tej dziedzinie - jeżeli będąc menedżerem

nie potrafisz stworzyć pozytywnej atmosfery, nie zdołasz osiągnąć wyników, których

oczekujesz.

POROZUMIEWANIE SIĘ NA PIŚMIE

Już mówiłem, że załamanie porozumienia między ludźmi jest głównym powodem

większości problemów w świecie. Jest jednak taka dziedzina tego ogromnego zagadnienia,

której odpowiedzialność za wywołane tragedie jest znacznie większa. Mówię tu o

porozumiewaniu się w formie pisemnej.

To najgroźniejsza forma porozumiewania się. Zawsze, gdy słowa zostają przelane na

papier, przyjmując postać listów, memorand, faksów czy nawet (w warunkach współczesnego

zaawansowanego technologicznie środowiska pracy) informacji komputerowych - strzeż się.

Słowa napisane wywołały znacznie więcej strajków i problemów międzyludzkich w

przedsiębiorstwach niż jakikolwiek inny czynnik. W większości przypadków słowo pisane

odczytywane jest negatywnie. Ludzie mogą swobodnie je interpretować, na miarę swoich

możliwości, podkreślając wybrane zwroty. Między wierszami listu można wyczytać znacznie

więcej informacji niż jego autor rzeczywiście zamierzał przekazać.

Dlatego proszę wszystkich, którzy zajmują się motywacją - nigdy nie zapisujcie

niczego innego poza pozytywnymi gratulacjami.

A jeżeli chcecie dokonać wymiany informacji, niech to, co napiszecie będzie

faktograficzne i konkretne.

Czy kiedy dostajesz list od swojego przełożonego, w którym zawarta jest krytyka

odnośnie czegoś, co zrobiłeś, odczuwasz większą motywację, czy też tracisz zapał? Każdy zna

odpowiedź na to pytanie! Bez względu na to czy ta krytyka była uzasadniona, czy nie miała

wiele wspólnego z rzeczywistością - tracisz motywację. Na pewno nie to było celem napisania

takiego listu.

Przytoczę tu autentyczny przykład. Pewien sprzedawca otrzymał list od swego

menedżera tuż przed rozpoczęciem kolejnego dnia akcji sprzedaży. Sprzedawca był

człowiekiem o silnej motywacji, wyszkolonym tak, by nie pozwolił sobie na zagubienie

swojego pozytywnego nastawienia martwiąc się o rachunki, które mogły właśnie nadejść

pocztą, zostawiał więc takie listy do przeczytania na koniec dnia. Ale tu miał przed sobą list od

swojego szefa, otworzył go więc. Wewnątrz było pismo, krytykujące jego pracę.

Rzecz jasna, list go wytrącił z równowagi. Mimo tego podniósł słuchawkę, wykonał

pierwszą rozmowę, nie udało mu się dokonać sprzedaży (to chyba oczywiste), poszedł więc do

kawiarni, w której napisał pierwszą odpowiedź na ten list. Wykonał drugi telefon, w którym

również mu się nie powiodło (oczywiste), poszedł więc na dłuższy lunch, by przygotować

poprawioną odpowiedź na list szefa.

Postanowił wtedy, że powinien spotkać się z szefem, anulował więc spotkanie

umówione wcześniej. Zadzwonił do szefa, ale powiedziano mu, że ten wyjechał w sprawach

służbowych na dwa dni. Przez te dwa dni sprzedawca nic nie robił - czekał na powrót swojego

szefa.

Na pewno nie takiej reakcji pragnął menedżer, który napisał ten list.

Jeżeli więc musisz pisać listy do swoich pracowników, dopilnuj, by zawierały dobre

wiadomości. Jeśli masz coś nieprzyjemnego do przekazania albo chcesz kogoś skrytykować,

zrób to osobiście albo przynajmniej zadzwoń, tak, żeby dana osoba miła szansę zareagować. W

takiej sytuacji sprawę można omówić, zaradzić jej i atmosfera zostanie oczyszczona.

Po wszystkim możesz powiedzieć: „Napiszę Ci w punktach, to, co omówiliśmy, tak

żeby każdy z nas miał świadomość tematu i żeby nie było nieporozumień".

Oczywiście zgodnie z prawem zwolnienie z pracy należy sporządzić na piśmie. Ale nie

o takich sytuacjach tutaj mówimy.

ZWRACAJ UWAGĘ NA SWOJE MEMORANDA

Informacje wewnętrzne firmy (memoranda) to kolejna pułapka. Niekiedy

menedżerowie wolą pisać memoranda niż porozumiewać się bezpośrednio. Pomijając fakt, że

memoranda zajmują więcej czasu, jeżeli zawierają krytykę, mogą wywołać jeszcze większy

stres, ponieważ adresat będzie zastanawiał się, kto jeszcze otrzymał taką wiadomość.

Menedżer, który wybiera pisemną formę porozumiewania się z innymi, nigdy nie

powinien nadzorować lub zarządzać ludźmi. Najlepszy sposób używania słowa pisemnego to -

rzecz jasna - konkretna wymiana informacji.

BĄDŹ KONKRETNY W PRZEKAZYWANIU INFORMACJI

Pewien hydraulik napisał kiedyś list do organizacji zajmującej się nadzorem

technicznym, informując, że kwas solny doskonale sprawdza się w czyszczeniu zatkanych rur.

Organizacja podziękowała mu za sugestię, dodając jednak: „Skuteczność kwasu

chlorowodorowego jest niewątpliwa, jednakże pozostałości korozyjne nie odpowiadają

trwałości metali".

Hydraulik napisał ponownie, ciesząc się, że jego pomysł został tak dobrze przyjęty!

Dostał kolejną odpowiedź:,,Nie używaj kwasu solnego - wyżera rury jak cholera".

Ostatnia historia, jaką przytoczę w tym rozdziale, została zaczerpnięta ze świata

wojskowości, a jest to doskonały przykład sytuacji, w której komunikacja słowna zawodzi:

Pułkownik wydał polecenie adiutantowi:

Jutro wieczorem, około godziny 20:00, na naszym terenie widoczna będzie kometa

Halleya - takie zdarzenia występuje raz na siedemdziesiąt pięć lat. Niech ludzie zostaną odko-

menderowani do sprzątania terenu batalionu. Osobiście objaśnię im to rzadkie zjawisko. Jeżeli

będzie padać deszcz, niczego nie zobaczymy, niech żołnierze zbiorą się w sali odpraw, a ja

pokażę im filmy.

Adiutant do dowódcy kompanii:

Z rozkazu Pułkownika, jutro o godzinie 20:00 kometa Halleya stawi się nad terenem

batalionu. Jeżeli będzie padał deszcz, odkomenderować ludzi do sprzątania, a potem zebrać ich

w sali odpraw, gdzie nastąpi to niezwykłe zjawisko, które występuje tylko raz na

siedemdziesiąt pięć lat.

Dowódca kompanii do dowódcy plutonu:

Z rozkazu Pułkownika podczas sprzątania o godzinie 20:00 jutro wieczorem w sali

odpraw stawi się niezwykła kometa Halleya. Jeżeli na terenie batalionu będzie padał deszcz,

Pułkownik wyda kolejny rozkaz, co jest niezwykłe i zdarza się tylko raz na siedemdziesiąt pięć

lat.

Dowódca plutonu do kaprala:

Jutro o godzinie 20:00 Pułkownik stawi się w sali odpraw wraz z kometą Halleya, co

jest niezwykłe i zdarza się raz na siedemdziesiąt pięć lat. Jeżeli będzie padał deszcz, Pułkownik

odkomenderuje kometę na teren batalionu.

Kapral do żołnierzy:

Jeżeli

jutro

o

godzinie

20:00

będzie

padał

deszcz,

niezwykły

siedemdziesieciopiecioletni generał Halley w asyście Pułkownika poprowadzi swoją kometę

przez teren batalionu.

PAMIĘTAJ

• Nie kieruj ludźmi stosując metodę zarządzania zwaną „gołębią".

• Motywuj ludzi przez telefon.

• Planuj dobre wiadomości.

• Ograniczaj liczbę narad.

• Zapobiegaj plotkom - nie bądź za bardzo tajemniczy.

• Uświadamiaj ludziom siłę negatywnego nastawienia.

• Zawsze pisz pozytywne informacje.

MĄDRE SŁOWA

Gdyby przyznawano nagrodę za znalezienie winnych, niektórzy szybko by się

wzbogacili.

MOTYWUJĄCA KRYTYKA

Ludzie, na których spoczywa odpowiedzialność za sprawowanie nadzoru, muszą

kontrolować wiele różnorodnych spraw. Nie ma to jednak nic wspólnego z ich osobistymi

uczuciami wobec podwładnych.

Menedżerowie i przełożeni są ludźmi i tak jak inni, mają swoje sympatie i antypatie.

Skuteczny menedżer mający odpowiednią motywacje dba jednak o to, by nie okazywać swoich

odczuć wobec podwładnych. Zupełnie naturalny jest spadek wydajności pracy, w sytuacji, gdy

pracownik odczuje, że jego bezpośredni przełożony nie lubi go albo traktuje go

niesprawiedliwie. Czasem pracownicy mogą mieć poczucie, że ktoś inny traktowany jest lepiej.

Od czasu do czasu konieczne jest przywrócenie kogoś do porządku albo skrytykowanie

pod warunkiem jednak, że celem jest uzyskanie odpowiedniej efektywności pracy i

przekazania tego, na co dana osoba zasłużyła.

Chyba dla każdego menedżera najbardziej nieprzyjemne w całej ich pracy jest

zwalnianie pracowników. Znam kilku menedżerów, u których niepokój i presja związane ze

zwalnianiem innych spowodowały poważne choroby.

Mając jednak na uwadze rozwój ludzi, sporadyczne krytykowanie pracowników

wydaje się być konieczne.

Charles Schwarb, jeden z najwybitniejszych ludzi sukcesu w historii amerykańskiego

przemysłu, powiedział:,,ie spotkałem jeszcze człowieka, który zrobiłby coś lepiej lub włożył w

coś więcej starań, będąc pod wpływem ogólnej aprobaty, a nie ducha krytycyzmu".

Omówiliśmy już ogromne postępy, widoczne w zachowaniach człowieka, które można

osiągnąć dzięki pochwałom, aprobacie i uznaniu. Przyjrzyjmy się teraz, jak można rozwijać się

i uzyskiwać odpowiednią efektywność działania dzięki motywującej krytyce.

PO CO KRYTYKOWAĆ?

Zacznijmy od postawienia bardzo prostego pytania: dlaczego menedżer powinien

krytykować pracownika?

Rzecz jasna, nie jest to związane z prywatnymi upodobaniami lub niechęcią. Głównym

powodem powinno być poczucie troski. Po drugie, do obowiązków menedżera należy

kierowanie pracownikami, nie tylko w celu osiągania określonych wyników, które pozwolą im

pozostać w pracy, ale także takich wyników, które pomogą im osiągnąć ich własne cele oraz

takich wyników, które pozwolą na umocnienie ducha pracy zespołowej.

Celem krytyki nie jest więc i nigdy nie powinno być mszczenie, lecz budowanie. Dla

osiągnięcia takiej reakcji postawmy sobie pytania: „Co dokładnie chcemy poprawić?" i „Jaka

dokładnie ma być reakcja na koniec narady lub rozmowy?" Innymi słowy: „Co jest moim

celem, moim zamiarem i końcowym rezultatem?"

Zagadnienia, które menedżer musi poruszyć powinny być więc konstruktywne, a nie

destruktywne. Zwracam na to uwagę, ponieważ spora doza krytyki nie tylko nie jest

konstruktywna, a wręcz zdecydowanie działa destruktywnie. Do znalezienia winy nie potrzeba

żadnych specjalnych zdolności. O wiele więcej inteligencji potrzeba, by wymyślić lepsze

sposoby działania.

Dobrze, gdy menedżer wie, co chce przekazać swoim pracownikom, ale mimo to

omawia to z kimś innym, kto również posiada tę wspaniałą wartość - ludzki mózg. Tak wiec,

aby wiadomość dotarła, należy upewnić się, że rozmawiasz z człowiekiem o otwartym umyśle.

Na początku spotkania powinieneś otworzyć umysł tego człowieka, tak, by mógł on przyjąć to,

co chcesz przekazać. Musi on umieć wysłuchać Cię, przyjąć do wiadomości, omówić i

zareagować na przekazaną informację.

W wielu przypadkach menedżer zmuszony jest do krytykowania pracownika z uwagi na

działania, które są bardzo irytujące. Niekiedy pracownik postępuje nieodpowiedzialnie, a

nawet - co jest jeszcze gorsze - robi to z zamiarem złamania pewnych reguł lub przyjętych norm

zachowań.

Niektórzy menedżerowie tracą cierpliwość i reagują natychmiast. W furii krytykują

swojego podwładnego. Nie rób tego - czasem to działa, ale nieuchronnie niszczy relacje z

pracownikiem i powoduje drastyczną utratę szacunku.

Poznałem kiedyś dyrektora firmy budowlanej, który popełniał takie banalne błędy

porozumiewania się. Do tego cierpiał z powodu stosowania tzw. „gołębiego" stylu zarządzania,

brakowało mu moralnej odwagi i skutecznie niszczył zaufanie, jakim darzyli go przełożeni i

brygadziści, doprowadzając do tego, że nie byli oni w stanie podjąć jakiejkolwiek decyzji.

Nietrudno domyśleć się, że doprowadziło to do powstania trudnej sytuacji, a ów brak moralnej

odwagi był zapewne najbardziej nieprzyjemną z wad tego człowieka.

Inni menedżerowie, być może powodowani frustracją lub brakiem odwagi nie potrafią

rozmawiać z osobą, która sprawia im kłopoty, kończy się to więc tak, że mówią o tym

wszystkim innym. Rzecz jasna, taki styl zarządzania jest niesprawiedliwy.

SKUTECZA MOTYWUJĄCA KRYTYKA

Poznajmy wiec, dziewięć etapów skutecznej motywującej krytyki:

ETAP l

Bardzo uważnie wybierz porę. Krytykowanie kogoś, nawet za jakieś drobne

niedopatrzenie, może być bardzo przykre, jeśli dana osoba zabiera się właśnie do wykonania

jakiegoś ważnego zadania.

Zadam teraz pewne pytanie: Czy słuszne jest krytykowanie kogoś w piątek wieczorem,

zanim ten człowiek pojedzie do domu, skoro i tak szansa na naprawienie przewinienia jest

znikoma?

ETAP 2

Rozmowa z pracownikiem musi odbywać się na odosobnieniu. Znasz tę zasadę:

chwalić przy wszystkich, ganić w cztery oczy.

Nie wolno dopuścić do tego, by rozmowa została podsłuchana przez kolegów,

podwładnych, nadzorujących - kogokolwiek. Tak uczy zdrowy rozsądek, lecz błąd ten popełnia

wielu menedżerów, którzy potem dziwią się, że spotykają się z wrogimi reakcjami.

W większości przypadków wrogość spowodowana jest tym, że krytykowana osoba tak

naprawdę nie słucha tego, co się do niej mówi, niepokojąc się, co pomyślą sobie koledzy.

Wywołuje to sprzeczki, ku zadowoleniu podsłuchiwaczy. Przypomina to granie pod publikę.

Tak więc złota reguła brzmi: jeżeli chcesz ganić, rób to bez świadków.

ETAP 3

Zanim poruszysz konstruktywne punkty krytyki, spraw, by dana osoba otworzyła się na

Twoje słowa; osiąga się to bardzo prosto poprzez uświadomienie komuś, że go doceniasz i

poprzez wymienienie pozytywnych spraw, które dana osoba wykonuje.

Może to stanowić sposób wyrażenia uznania, a przecież - o czym wspominaliśmy w

poprzednich rozdziałach - dobry menedżer stara się przyłapać pracowników na robieniu czegoś

dobrego. Dlatego ten pierwszy etap, który w pewnej mierze ma charakter motywacyjny, przede

wszystkim przygotowuje pracownika i otwiera jego umysł na wysłuchanie i omówienie

danej sprawy. Przypomnij dobre cechy danej osoby, wróć do jej sukcesów i osiągnięć. Każdy

kiedyś odnosi sukcesy.

ETAP 4

Spójrz danej osobie prosto w oczy. Menedżer, który nie potrafi patrzeć w oczy, traci

wiarygodność, a moc jego przekazu słabnie. Niektórzy wyglądają przez okno albo patrzą na

buty, co drastycznie osłabia to, co mają do powiedzenia.

ETAP 5

Mów tylko prawdę. Nie chce przez to powiedzieć, że menedżerowie kłamią. Często nie

potrafią jednak powiedzieć o czymś dokładnie tak, jak dana sprawa wygląda. Wierzą, że ich

podwładni mają tak dobrą wyobraźnie, że zrozumieją ich niejasne przesłanie. Zbytnio ufają

aluzjom, żywiąc nadzieje, że druga osoba zrozumie, o co chodzi, nawet wtedy, gdy jej się tego

nie powie.

Przedstawiaj więc sprawy dokładnie tak, jak one wyglądają. Bądź konkretny. Jeżeli

sytuacja dotyczy cech danej osoby - na przykład w sytuacji kiedy wygląd danej osoby stawiają

na przegranej pozycji -troskliwy menedżer zwróci na to uwagę.

Wszyscy słyszeliśmy powiedzenie, że tylko prawdziwy przyjaciel mówi prawdę, to

samo powinno dotyczyć dobrego, troskliwego menedżera zajmującego się motywacją.

Pamiętam, jak kiedyś zjadłem w pociągu ciastko z kremem, po czym pojechałem

taksówką na spotkanie w interesach. Dopiero pod sam jego koniec, kiedy udałem się do toalety,

zauważyłem ślady kremu na podbródku. Gdyby mi ktoś o tym powiedział!

ETAP 6

Nigdy nie krytykuj człowieka - krytykuj jego zachowanie. Trzeba uważać, by nie

krytykować człowieka, a zwłaszcza tego, co należy do -jak można to określić - sfery „wartości

i przekonań".

Zdarzają się sytuacje, gdy krytykując zachowanie musimy wspomnieć o jego

przyczynie, o czym mówiliśmy w poprzednim rozdziale. I to jest właśnie sedno procesu

porozumiewania się. To zachowanie danej osoby prowadzi do uzyskiwania rezultatów, które

chcemy zmienić lub poprawić i dlatego właśnie w tej sferze trzeba być absolutnie konkretnym i

stawiać sprawy jasno.

ETAP 7

Omówiwszy rozmaite kwestie stanowiące cel krytyki, menedżer musi następnie

odbudować poczucie wartości skrytykowanej osoby. Osiąga się to łatwo i skutecznie poprzez

przypomnienie jej dobrych cech i zachowań. Podkreślam to ponownie - wymień je dokładnie i

konkretnie.

Pamiętajmy o celu krytyki. Chcemy, by dana osoba wyszła z tego spotkania po

wysłuchaniu i zaakceptowaniu krytyki, mówiąc do siebie: „Poprawię to, co było niewłaściwe" -

przy czym szacunek i lojalność istniejące pomiędzy stronami rozmowy pozostają nienaruszone.

Celem krytyki nie jest niszczenie wzajemnego zaufania, wizerunku własnego danej

osoby czy wiary we własne siły. Chodzi o tworzenie perspektyw na przyszłość.

Każdy robi pewne rzeczy dobrze, każdy ma jakieś zalety i właśnie to należy podkreślać.

ETAP 8

Ustal termin spotkania z osobą, którą właśnie skrytykowałeś, aby dokonać analizy

omawianych spraw. Czasem konieczne może okazać się sporządzenie podsumowania

poruszonych tematów w formie listu, tak, by obie strony miały punkt odniesienia i by nie było

nieporozumień.

Data takiego przeglądu jest bardzo ważna, pokazuje bowiem, że menedżer chce wyjść

poza samą krytykę, wskazując przy tym cel swojemu podwładnemu, do którego będzie on

dążył.

ETAP 9

Ostatnim etapem powinna być oczywiście pochwała, kiedy skrytykowana osoba

poprawi swoje zachowanie.

I znowu wracamy do podstawowej reguły zarządzania - dostajesz więcej tego, co

nagradzasz.

Pochwała pełni tu rolę takiej właśnie nagrody.

Osobiście uważam, że ilekroć pojawia się konieczność konstruktywnej krytyki, istotne

jest podkreślenie, że to, co wypowiadasz, to Twoja prywatna opinia - możesz mieć rację, ale

możesz też się mylić.

ZWOLIEIE Z PRACY

Zanim zakończymy omawianie tematu krytyki, wspomnieć należy i o tym, że menedżer

zajmujący się motywacją czasem musi zwolnić pracownika.

Gdy taka decyzja zapadnie, nie należy sprawy odkładać na później. Zazwyczaj

rozstanie z pracownikiem należy przeprowadzić możliwie najszybciej - aby ocalić zespół jako

całość. Istnieją oczywiście wyjątki od reguły, w sytuacji kiedy pracownikowi przysługuje okres

wypowiedzenia. W większości przypadków jest to jednak wyjątkowo niebezpieczne, stanowiąc

czynnik osłabiający motywację u pozostałych członków zespołu. Lepiej jest więc dla

wszystkich zainteresowanych, by po podjęciu stosownej decyzji dana osoba jak najszybciej

odeszła z firmy.

Oczywiste jest, że żaden menedżer nie lubi mówić pracownikowi, że jego praca nie jest

już potrzebna. Niemniej jednak, jest to jeden z tych obowiązków, za wypełnianie których

menedżerowie są odpowiednio wynagradzani.

Zwalniając pracownika, menedżer nie może go niszczyć. Pracownik nigdy nie

powinien odczuć chęci zniszczenia jego własnego wizerunku, pewności siebie czy

wewnętrznych przekonań. Jeśli decyzja o zwolnieniu zapadła, należy ją poprzeć powodami,

które są logiczne, słuszne i sprawiedliwe. Należy powiedzieć prawdę. Czasami nie ma jednak

potrzeby mówienia całej prawdy.

Jeżeli zwalniany człowiek wpada w złość albo się zdenerwuje, nie może to mieć

wpływu na zachowanie menedżera. Potraktuj to jako ćwiczenie w rodzaju „no i co z tego". O

wiele lepiej będzie, jeżeli taki człowiek wychodzi zły, ale zachowując swoją postawę,

przekonania i pewność siebie, tak, że może podjąć kolejną pracę, niż gdyby miało go to

pozbawić motywacji w takim stopniu, że już nie będzie szukał nowej pracy.

Sir John Harvey Jones, powszechnie uznawany w Wielkiej Brytanii za jednego z

wielkich guru zarządzania, mawiał: „Czasami trzeba kogoś zwolnić. ajważniejsze jest to, że

nie masz prawa niszczyć poczucia własnej godności takiego człowieka. Bardzo trudno jest tego

uniknąć, ale musisz pamiętać, że nie masz prawa rujnować czyjegoś życia po to, by móc

prowadzić swoją firmę".

Chciałbym tu przytoczyć to, co ja mówię w takich sytuacjach: „Słuchaj, jest mi

naprawdę przykro. Jesteś zdolny, ale między nami „chemia nie pracuje". Możesz mnie za to

winić". Wolę być raczej nielubianym szefem niż patrzeć na kogoś ze świadomością, że

zrujnowałem jego życie.

PAMIĘTAJ

Aby krytykować bez osłabiania motywacji należy:

• Uważnie wybrać odpowiednią porę.

• Omawiać wszystko w cztery oczy.

• Uświadomić danej osobie, że ją cenisz.

• Patrzeć jej prosto w oczy.

• Mówić prawdę.

• Krytykować zachowanie, a nie człowieka.

• Podkreślić raz jeszcze wszystkie dobre cechy danej osoby.

• Ustalić datę spotkania, by przeanalizować sytuację. Pamiętaj również o nagradzaniu

poprawy!

MĄDRE SŁOWA

ieszczera pochwała jest gorsza niż brak pochwały.

SUKCES DZIĘKI LUDZIOM

Wielokrotnie już mówiłem, że sukces osiąga się tylko dzięki ludziom. Oznacza to, że

menedżer lub przełożony osiąga swoje wyniki nie tylko dzięki własnym wysiłkom, bowiem

lepsze wyniki osiąga się poprzez powielanie metod pracy i stworzenie zgranego zespołu

pracowników.

Omówiliśmy już kwestie kierowania i porozumiewania się, dokonaliśmy przeglądu

zasad decydujących o rozmaitych stylach zarządzania, podkreśliliśmy także znaczenie

motywacyjnego porozumiewania się.

W niniejszym rozdziale chcę najpierw zająć się takim wydawaniem poleceń, które

prowadzi do uzyskiwania określonych rezultatów, a potem - skutecznym delegowaniem zadań.

WYDAWAIE POLECEŃ

Każdy przełożony i menedżer musi od czasu do czasu wydawać instrukcje i polecenia.

Bywa niekiedy tak, że polecenia wydawane są na konferencjach i seminariach, na których

menedżerowie wyższego szczebla ustalają nową strategię, metody prowadzania działalności,

a wielokrotnie także zmieniają politykę lub nawet zasady postępowania. W mojej

książce „Speak For Yourself" szczegółowo opisane są techniki stosowane w takich sytuacjach,

nie będę wiec tu powielał tych informacji. Skupie się natomiast na tym, co leży u podstaw

rozwijania chęci do działania, entuzjazmu i - oczywiście - motywacji, aby móc zrozumieć

przekazywane wiadomości i praktycznie je zastosować. Jest to równie ważne, jak wydawanie

samych poleceń i instrukcji.

Zostałem kiedyś zaproszony do wygłoszenia przemówienia na seminarium jednej z

wiodących brytyjskich firm ubezpieczeniowych. Zebrało się całe kierownictwo firmy, która

wprowadzała nową strategię działania - opracowanie jej pochłonęło dwa i pół roku

kosztownych badań i opracowania projektu. To, czego się dowiedziałem, wywarło na mnie

takie wrażenie, jakiego w żadnej innej sytuacji nie doświadczyłem.

Każdy pojedynczy element nowego planu został pilnie przemyślany przed

rozpoczęciem wdrożenia i prezentacji, z wyłączeniem czynnika ludzkiego. Firma przygotowała

cały system, wszystkie niezbędne dokumenty i strukturę organizacyjną, zupełnie pomijając

jednak reakcję pracowników. Pominięto ogromny lęk i nieufność, jakie budzą się na dźwięk

słowa „zmiana", jak również konieczne szkolenie personelu, które zapewniłoby osiągnięcie

sukcesu przez ten program. Krótko mówiąc, zupełnie zabrakło motywacji koniecznej

pracownikom do wdrożenia nowej strategii, reakcja była więc negatywna, a nie pozytywna.

Gdyby tylko menedżerowie uświadomili sobie znaczenie treningu rozwoju osobowości.

Drugi z przykładów to pewna firma znana w branży spożywczej. Ta firma również

postanowiła dokonać zmian w swej strukturze operacyjnej i przejść od struktury pionowej do

rozwiązań bardziej przystępnych.

Personel kierowniczy wyższego szczebla miał za zadanie wprowadzić nową strategię.

Około trzy miesiące później wszystko trzeba było powtórzyć z grupą o dokładnie takim samym

składzie. Szybko przekonano się, że przekazane informacje i sugestie zmian nie zostały

podjęte, ani na szczeblu zarządu, ani w działalności operacyjnej.

W tym przypadku, strategia została najpierw przekazana w niejasny sposób, a poza tym

- jak w poprzednim przykładzie – pracownikom brakowało motywacji. Kierownictwo po

zakończeniu pierwszego szkolenia nie miało głęboko zakorzenionego poczucia słuszności i

konieczności wdrożenia sugerowanych zmian.

Ludzi należy inspirować, motywować i sprzedawać im nowe idee, strategie lub

udoskonalone wykonanie. Spora część mojej pracy polega na wygłaszaniu przemówień na

konferencjach, kongresach i seminariach, których celem jest pomoc słuchającym w odczuciu

pewności siebie, wiary we własne siły i motywacji do działania.

Instrukcje i polecenia nie muszą zawsze dotyczyć zmian w zasadach organizacji pracy.

Menedżer powinien jednak w każdych okolicznościach przekazywać werbalnie zadania lub

obowiązki, które wszystkich prowadzą do wspólnego celu danej organizacji.

MOTYWUJĄCE POROZUMIEWAIE SIĘ

Zapoznajmy się z sześcioma regułami rządzącymi wydawaniem instrukcji i poleceń,

które zapewniają osiągnięcie określonego efektu, tworząc formę motywacyjnego stylu

zarządzania. Jeszcze raz podkreślę z naciskiem: ten proces oparty jest na przekazie werbalnym,

niepisanym, potem jednak można go uzupełnić formą pisemną.

1. Dokładnie określ sens i istotę polecenia lub instrukcji. Wiem, że jest to oczywiste -

ale stanowczo zbyt wiele osób dysponujących władzą kierowniczą nie precyzuje dokładnie

tego, o co im chodzi. Często sami oni doskonale rozumieją całą sytuację i zakładają, że druga

strona wie, o czym jest mowa.

2. Poproś słuchających, by własnymi słowami powtórzyli otrzymane polecenia. Wielu

ludzi po otrzymaniu instrukcji nie przyznaje się, że nie w pełni rozumieją wszystko to, co

zostało powiedziane lub czego się od nich oczekuje, zwłaszcza jeśli czują, że menedżer jest

typem człowieka niecierpliwego.

3. Zachęcaj ludzi do dyskusji lub zadawania pytań. Nie sprawiaj wrażenia, że pytania

zirytują Cię lub obrażą.

Pozwalając na zadawanie pytań, zwiększasz zaangażowanie pracowników. Zmniejsza

to również ryzyko niezrozumienia. „Co o tym myślisz..." „Co Ty na to?" „Masz jakiś pomysł?"

4. Raczej proś niż nakazuj. Menedżer zajmujący się motywacją dobrze wie, że odniesie

większy sukces kiedy zwróci się z uprzejmą prośbą, a nie wykrzyczy rozkazy. Zastosuj zwrot

„Czy możesz, proszę, wysłać tę paczkę dzisiaj?" zamiast „Chcę, żeby ta paczka została dzisiaj

wysłana" czy -jeszcze gorsze - „Jeszcze dziś wysłać tę paczkę". „Czy możesz, proszę,

dokończyć ten raport przed obiadem?" jest lepsze niż „Skończ ten raport przed obiadem". To, w

jaki sposób prosisz ludzi o wykonanie pewnych czynności, jest bardzo ważne, zarówno dla

relacji międzyludzkich, jak i dla współpracy z pracownikami. Prosząc, unikasz wywoływania

oburzenia u innych.

5. Wyjaśnij pracownikowi dlaczego tak jest, jak jest. Nawet krótkie wyjaśnienie

sprawia, że praca staje się bardziej interesującą, Twój punkt widzenia będzie lepiej

zrozumiany, a pracownik zrozumie dlaczego dane polecenie musi zostać wykonane.

Prawdopodobieństwo popełnienia błędu przez kogoś, kto rozumie przyczyny sytuacji, jest

znacznie mniejsze. Tacy pracownicy są bardziej zaangażowani, a jeśli dana praca czy zadanie

przestają być aktualne, rozumieją przyczyny takiej sytuacji. Z drugiej strony, jeśli pracownicy

nie rozumieją powodów, dla których wykonuje się daną czynność, będą ślepo robić to, co im

polecono.

6. Kontynuuj to, co zaczynasz. Pozostawanie w ciągłym kontakcie to jedna z

najskuteczniejszych metod zapobiegania powiększaniu się małych problemów. Dodatkową

korzyścią jest to, że pracownicy będą oczekiwać chwili podzielenia się z Tobą informacjami na

temat ich postępów, co sprzyja osiąganiu pozytywnych rezultatów i prowadzi do osiągnięcia

sukcesu.

Ludzie nienawidzą przekazywania złych wieści swojemu menedżerowi, jeśli więc

wiedzą, że będą proszeni o przedyskutowanie czegoś, ich zaangażowanie i determinacja do

osiągnięciu sukcesu będą o wiele silniejsze.

W pewnych sytuacjach konieczne jest ostrożne postępowanie. Niektórym ludziom

brakuje pewności siebie, inni są bardzo wrażliwi lub wręcz przeciwnie - mają problem ze

swoim ego. Takich ludzi trzeba zachęcić do uwierzenia, że mogą mieć naprawdę dobre

pomysły.

Rozmowa może przebiegać na przykład tak: „Jak Twoim zdaniem można się tym

zająć?" A po uzyskaniu odpowiedzi można stwierdzić: „Czekałem, aż to powiesz" albo: „Tak

sądziłem, że o tym właśnie myślałeś".

DELEGOWAIE ZADAŃ

Sukces przychodzi poprzez innych ludzi. Wielcy Uderzy i menedżerowie mają

przynajmniej dwie cechy wspólne. Po pierwsze, pragną zatrudniać ludzi o większych

umiejętnościach lub wiedzy od ich własnych. Druga cecha to zdolność doprowadzania innych

do tego, by stali się przywódcami. Innymi słowy, szukają oni sposobów skopiowania swoich

umiejętności na użytek innych osób.

Dbanie o rozwój innych ludzi polega na uważnym i planowym delegowaniu

odpowiedzialności i obowiązków. Żaden menedżer nie osiągnie zbyt wiele, jeśli spróbuje

dźwigać cały ciężar zarządzania na własnych barkach.

Mamy cztery etapy efektywnego delegowania zadań:

l. Załóżmy, że ludzie którzy dla Ciebie pracują mają odpowiednie zdolności. Menedżer

musi przyjąć takie założenie. Musi zaufać swoim podwładnym i wierzyć w nich. Okazanie

zaufania zespołowi pozwala większości osób na osiągnięcie poziomu, który zakładał

menedżer.

Powiedzieliśmy wcześniej: „Nie zdolności, lecz chęci prowadzą do sukcesu".

Zdolności można w sobie rozwijać, ale jeżeli tych zdolności brakuje, zaufanie menedżera

zwiększy chęci danego człowieka do działania.

2. Delegując zadania, pozostaw pracownikowi jak najmniej wątpliwości co do swoich

oczekiwań. Powiedz mu:

(a) co należy zrobić;

(b) dlaczego jest to potrzebne;

(c) kiedy należy zakończyć prace.

3. Nie wyjaśniaj, jak to można zrobić. Oto cały sekret efektywnego delegowania zadań.

Kiedy powiesz komuś dokładnie jak ma być wykonana dana czynność, odbierasz mu

możliwość tworzenia. Staje się to zupełnie nudne, nie ma żadnego wyzwania, nie ma mowy o

rozwijaniu zdolności. Nie wyjaśniając, rzucasz wyzwanie. Mózg zaczyna pracować. Bez

wątpienia pojawi się stres i ekscytacja, ale daje to pracownikowi szansę pomyślenia. Możesz

powiedzieć: „Moje zadanie jest zbyt ważne, aby można było ryzykować popełnieniem błędu" -

czym dajesz do zrozumienia, że dana osoba powinna wypracować możliwie najlepszy sposób

podejścia do sprawy, ale przed działaniem powinna jeszcze skonsultować się z Tobą. To

oczywiście, daje Ci pewne zabezpieczenie i może jedną bezsenną noc mniej!

4. Menedżer zajmujący się motywacją zawsze wyróżnia i hojnie nagradza

pracowników, którzy dobrze wykonują swoją pracę. Jeżeli jednak praca została wykonana

niedbale (mało prawdopodobne, jeśli zastosowałeś się do powyższych wskazówek), cokolwiek

uczynisz, nie rób wokół tego zbyt wielkiego szumu. Pracownicy i tak dowiedzą się, że

wykonali pracę niedbale. Stracą poczucie pewności siebie, ale jeśli jesteś liderem

zajmującym się motywacją, na pewno nie popełnią drugi raz tego samego błędu. To

doświadczenie pozwoli im się uczyć i w przyszłości przyniesie korzystne rezultaty i uczyni z

nich lepszych pracowników.

PAMIĘTAJ

Oto cztery etapy skutecznego delegowania zadań:

• Załóż, że dana osoba ma odpowiednie umiejętności.

V

• Wytłumacz zadanie, ale

V

• Nie podawaj żadnych szczegółów odnośnie tego, jak daną pracę należy wykonać.

V

• Wyróżniaj to, co na wyróżnienie zasługuje.

MĄDRE SŁOWA

Kto nie odczuwa ogromnej radości z sukcesów odniesionych przez swych podwładnych

lub tych, którzy byli jego podwładnymi, ten nie będzie dobrym przywódcą.

Richard Denny

MOTYWACJA W DOMU

Świat, w którym żyjemy i pracujemy jest wyłącznie światem ludzi.

W tej książce skupiłem się na prezentacji porozumiewania się akcentującego

motywację w relacjach międzyludzkich oraz na auto-motywacji; wspólnym ich celem jest tu

osiąganie większych sukcesów i szczęścia.

Gdy ludzie wspinają się po szczeblach kariery, oczekuje się od nich większego

zaangażowania, lojalności i dyspozycyjności wobec swego pracodawcy. Wielu ludziom praca

pochłania cały ich czas, zakłócając -a jest to prawdziwą tragedią - równowagę czasu

przeznaczonego na życie prywatne i pracę.

Praca staje się celem życia: tak ich pochłania, że w końcu stają się pracoholikami. Do

tego stopnia poświęcają się firmie i związanymi z nią obowiązkami, że sieją prawdziwe

spustoszenie, niszcząc swoje domowe ognisko. Tym, którzy pracują na własny rachunek, ich

własna firma i zaangażowanie w jej sprawy przesłania wszystko, opanowując całe ich życie.

Czyż praca nie powinna być środkiem prowadzącym do celu? Nie jest przecież celem

samym w sobie. Oczywiste jest, że pracujemy, aby mieć pieniądze, które z kolei pozwalają nam

na pewien styl życia, zapewniając przyjemności lub szczęście, do których wszyscy dążymy.

Radosne strony życia wydają się mieć znaczenie tylko wtedy, kiedy dzielimy je z

innymi. Szczęście i przyjemność tak naprawdę pochodzą tylko z kontaktów z innymi ludźmi. A

jednak wielu menedżerów i ludzi piastujących wysokie stanowiska w świecie biznesu

nieświadomie niszczy to, co zamierzają osiągnąć.

Wszyscy doskonale się orientujemy, jak wysoki jest wskaźnik rozwodów w

społeczeństwach Zachodu. Istnieje oczywiście wiele powodów, uzasadniających dlaczego

rozpad małżeństwa jest w tym dziesięcioleciu bardziej prawdopodobny niż przed trzydziestu

czy pięćdziesięciu laty. Wiąże się to częściowo z zanikiem negatywnej postawy względem

rozwodu, z względną łatwością jego uzyskania oraz z pokusami i naciskami płynącymi z

warunków życia społeczeństwa XX wieku.

Zmniejszenie w ludziach chęci odniesienia sukcesu czy to dzięki ich własnym

wysiłkom, czy w firmach, w których są zatrudnieni, wydaje się jednak być mało

prawdopodobne.

Rozmawiałem o tym z wieloma menedżerami. Naprawdę jest to smutne, gdy

dowiadujesz się, ilu z nich jest wstrząśniętych i zaskoczonych, kiedy ich małżeństwo się

rozpada. Początkowo obwiniają tę drugą osobę, ale ich gorycz zamienia się w wyrzuty

sumienia i straszliwe samooskarżanie.

Mówią o tym, jak ciężko pracowali, wieczory i weekendy oddawali bez reszty firmie, a

celem poświęcenia i zaangażowania był awans i wyższe wynagrodzenie. A przecież wszystko

to było po to, by mieć większy, wygodniejszy dom, zapewnić większe wygody, wykształcić

dzieci i zabezpieczyć finansowo współmałżonka. Zrobili to dla swojego partnera (partnerki). A

jednak nie są w stanie zrozumieć, że szczęście i przyjemność nie pochodzą z tego, o czym tutaj

wspomniano, lecz z dzielenia się.

Trzeba posiadać umiejętność empatii, by wczuć się w sytuację swego partnera.

ZDROWIE I DOBRE SAMOPOCZUCIE

Gabinety lekarskie w całym kraju przepełnione są ludźmi, którzy nie są chorzy, lecz są

samotni lub pogrążeni w depresji. To ludzie, którzy utracili wszelką nadzieję, do niczego nie

tęsknią, nie mają z kim dzielić swych najskrytszych myśli i uczuć, czują się niekochani, nikt się

o nich nie troszczy. I tak dalej...

W odróżnieniu od chorób ciała, wszystkie te skargi i narzekania są chorobami umysłu,

pochodnymi negatywnego nastawienia mentalnego.

Ludzie, którzy są szczęśliwi, mają motywację, walczą o sukces, o wiele rzadziej chodzą

do lekarza. Statystyki pokazują, że ludzie pracujący na własny rachunek zdecydowanie mniej

chorują, niż ci, których ktoś zatrudnia. Dlaczego? Można wyciągnąć prosty wniosek, że ci

pierwsi nie mogą sobie pozwolić na chorowanie i musi być w tym ziarno prawdy.

Lecz tak, jak we wszystkim i tutaj mamy wyjątki. Kto bez przerwy ugania się za

sukcesem i poświęca pracy wieczory i weekendy, znajduje się pod ogromnym naciskiem i

łatwiej może zapaść na chorobę serca niż ten, kto podchodzi do życia z większą swobodą.

PRACOHOLICY

Niektórzy uzasadniają swoje „pracoholiczne" podejście do życia dbaniem o dobro

rodziny. W wielu przypadkach robią to jednak dla własnej satysfakcji. A potem, stanowczo za

późno, odkrywają cierpienie, samotność i desperację wynikające z tego, że nie ma z kim dzielić

się osiągnięciami i sukcesami.

Celem motywacji jest człowiek. Równocześnie, motywacja nastawiona jest także na

osiąganie sukcesu, zarówno przez pojedynczą osobę, jak i przez grupę, zespół czy organizację.

Trwały lub progresywny sukces można utrzymać tylko wtedy, gdy podstawy celu pozostają

nienaruszone.

Taką podstawą musi być zaspokojenie ludzkich potrzeb, które są związane z

umiejętnością dzielenia się z innymi.

Każdy, kto umie przekonać samego siebie, że jest wspaniałym w motywowaniu do

pracy, ale nie jest kochany, szanowany albo lubiany w domu, musi być oszustem.

Kto w swym życiu zawodowym będzie przestrzegał zasad przedstawionych w tej

książce, ten osiągnie sukces. Kto jednak te same zasady zignoruje w warunkach domowego

ogniska, ten wszędzie będzie siał spustoszenie. W końcu zniszczy także własną zdolność do

inspirowania i motywowania innych. To syndrom znany jako, fób to, czego nauczasz". Zadaj

sobie pytanie - JAKI/JAKA JESTEM?

RÓWOWAŻEIE PRACY I ZABAWY

Życie polega na dążeniu do równowagi i jej zachowywaniu. Zbyt wiele działań w

jednym kierunku i już dzieje się coś niewłaściwego. Poznajmy więc teraz parę myśli i refleksji,

które pomagają w utrzymaniu równowagi i celu w życiu.

Każdy, kto ma szczęście dzielić swe życie z kimś innym (mogą to być dzieci, partner

lub inni członkowie rodziny), doświadcza „dreszczu emocji na dźwięk kroków tego, kto wraca

do domu".

Z pewnością powinien to być główny czynnik motywujący dla nas wszystkich - aby ci,

którzy pozostają w domu, wyczekiwali odgłosu naszych kroków.

Można to z łatwością osiągnąć, po pierwsze - troszcząc się o nich, a po drugie -

planując. Ciągle tutaj to powtarzamy: ludzie spędzają tyle czasu planując swoją pracę, dlaczego

nie planują zajęć domowych?

Rozumiem, że ludzie planują urlopy, ale to są tylko dwa, trzy tygodnie w roku. Co z

pozostałymi pięćdziesięcioma tygodniami?

Planuj to, co robisz w domu. Może to być wizyta u przyjaciela, przejażdżka po okolicy,

wyjście do teatru, kino, kolacja na mieście. Lista nie ma końca. Zaproś przyjaciół, ale przede

wszystkim znajdź okazję do tego, by rodzina dzieliła swe zainteresowania. Jest takie wspaniałe

sformułowanie: „Rodzina, która razem się bawi, zawsze pozostaje razem".

W tworzeniu umotywowanego życia domowego ważne jest, by partnerzy omawiali

swoje cele. Muszą wspólnie decydować do czego zmierzają i obie strony muszą aktywnie

dążyć do realizacji tych celów.

Partner, który dopiero wrócił z pracy, powinien dostrzegać to, co dzieje się w domu.

Może zabrzmi to powierzchownie, ale podejdź do tego zgodnie z moją intencją. Zauważ nową

fryzurę. Zauważ posiłek, który podano na stół. Zauważ pracę, którą wykonuje się prowadząc

przeciętny dom.

Rozumiem, że w wielu współczesnych gospodarstwach domowych oboje partnerzy

wychodzą do pracy. Ale nie wszędzie tak jest; podoba mi się nazywanie tego, kto zostaje w

domu, tytułem „Zarządzającego Domem". Oczywiście w sytuacji, gdy oboje pracują poza

domem, obowiązki domowe należy wykonywać wspólnie. I można grać w grę, która polega na

tym, że kto pierwszy wróci do domu, przygotowuje niespodziankę na powitanie tej drugiej

osoby.

Należy unikać poświęcania w weekendy zbyt wiele czasu swoim zainteresowaniom.

Przejawem straszliwego samolubstwa może być przeznaczanie przez któregoś z partnerów

znacznej części wolnego czasu wyłącznie na własne zainteresowania.

Porozumiewanie się w domu jest równie ważne, jak w pracy. Spróbuj stworzyć takie

sytuacje, by każdy z członków rodziny mógł się wypowiedzieć. Bardzo ważne jest, aby cała

rodzina zasiadła do wspólnego posiłku, prowadząc wspólne rozmowy. Kiedy częściej i bardziej

regularnie rozmawiamy ze sobą, możliwość pojawienia się konfliktów w rodzinie jest

mniejsza.

Ci, którzy mają szczęście być rodzicami, nie powinni przegapiać spraw dotyczących

wychowania dzieci: przedstawienia w szkole, dni sportu czy konkursy recytatorskie powinny

mieć pierwszeństwo przed wszelkimi innymi sprawami zawodowymi. Jakże często słyszymy

rodziców uskarżających się na to, że ich dzieci tak szybko dorastają, że tęsknią oni do

uczestniczenia w ich radościach i sukcesach.

Największym darem, jaki rodzic może ofiarować swemu dziecku, jest zrozumienie

potęgi i niszczących efektów negatywnego myślenia oraz potęgi i korzyści z pozytywnego

myślenia - czyli „Uda Ci się" zamiast „Nie dasz rady".

Człowiek wykorzystujący motywację w warunkach domowych i wierzący w nią na

pewno będzie lepszym inspiratorem w pracy.

PAMIĘTAJ

• Motywacja nie kończy się, gdy wracasz do domu.

• Planuj wspólne cele.

• Dostrzegaj udane osiągnięcia.

• Unikaj egocentryzmu.

• Porozumiewaj się więcej i częściej.

• Pamiętaj, że wśród Twoich priorytetów powinny znaleźć się elementy życia

domowego.

MĄDRE SŁOWA

Mniej się bój, więcej miej nadziei; mniej też jedz, a więcej żuj; Mniej skomlenia, dbaj o

oddech; mniej gadania, więcej mów; Mato gniewu, więcej miłości; A wszystko co dobre będzie

Twoje.

Szwedzkie przysłowie

ZAKOŃCZEIE

Ta książka, „Motywowanie do Zwycięstwa", jak na pewno sami już to stwierdziliście,

zawiera jedne z najważniejszych zasad i reguł rządzących sukcesem i osiąganiem postępów.

Jak to powiedzieliśmy na samym początku, motywacji potrzeba fundamentu nadziei.

Czego pragniesz w swoim życiu? Lepszej pracy? Nowego domu? Zdrowia? Udanego

małżeństwa? Sławy, fortuny, sukcesu?

Cokolwiek to jest, możesz to osiągnąć. Możesz mieć wszystko, czego naprawdę

pragniesz, ale nie możesz mieć wszystkiego, na co masz ochotę. Im więcej będziesz myślał o

tym zdaniu, tym bardziej Twoje cele będą stawały się realne.

Bez względu na to, w obliczu jakiego kryzysu czy problemu staniesz, najważniejsze

jest, byś decydując się na podjęcie określonych działań, ciągle pamiętał o wybranych przez

siebie celach. Wielu ludzi popełnia błąd pozwalając swojemu ego lub emocjom oddzielić ich od

celu, który sobie wyznaczyli. Niektórzy usiłują udowodnić własną siłę, inni chcą podkreślić

władzę, jaką dysponują.

Kiedy znajdziesz się w trudnej sytuacji, zadaj sobie pytania:

• Czy to działanie zaprowadzi mnie do celu - tak czy nie?

• Czy to, co mówię lub robię, da mi takie rezultaty, jakich naprawdę pragnę?

Zanim podejmiesz działanie, pomyśl o jego konsekwencjach. Twoje cele powinny być

sednem każdego podejmowanego przez Ciebie działania.

Podtytuł tej książki brzmi: „Jak działać efektywniej - sprawdzone techniki". Słowo

„efektywniej" musi również sugerować sukces, a żeby móc osiągnąć coś i odnosić sukcesy,

musisz mieć wolę robienia tego, co jest do tego potrzebne. Proszę, zrozum, że wygrywanie jest

pewnym stanem umysłu i że jest ważniejsze niż samo wykonywanie określonych działań. Chęć

poprzedza działanie. Łatwo jest uzasadniać słabości, odrzucać cele jako nierealne albo być

cynicznym, ale naprawdę MOŻESZ mieć wszystko, czego pragniesz. Miej ochotę zrobić

więcej, miej ochotę podejmować wszelkie godne działania, jakie są do tego potrzebne. Na

początku może będziesz musiał dokonać pewnych wyrzeczeń, może będziesz miał mniej czasu,

w którym mógłbyś rozładować swoje napięcia - wkrótce jednak będziesz cieszył się nagrodami

wynikającymi z Twoich osiągnięć i sukcesów.

Zapewne jednym z Twoich niewymiernych celów jest bycie na zawsze człowiekiem z

motywacją. Tak, jest to możliwe - ZAWSZE.

Wracaj regularnie do tej książki. Sporządzaj rozmaite listy i wykazy. Odświeżaj swój

umysł przypominając sobie przedstawione zasady -i pamiętaj - będąc osobą z motywacją nie

powstrzymuj się od motywowania innych ludzi.

157

TO SIĘ DA ZROBIĆ

Ktoś powiedział, że tego zrobić się nie da Ale on zachichotał i odpowiedział: Być może

się nie da, Ale ja się pod tym nie podpisuję Dopóki sam nie spróbuję.

Wiec ostro wziął się do roboty

Ukrywając jakby lekki uśmiech na twarzy;

I zaczął sobie podśpiewywać ten, który się odważył

Brać się za rzecz, której zrobić się nie da,

I co?

I zrobił to.

Doradców zawsze znajdziesz tysiąc życzliwych: Tego się zrobić nie da - skonstatują,

Wszystkie zagrożenia dokładnie wypunktują, Klęskę pewną oznajmią złowieszczo, Ale Ty nie

daj się złapać w te kleszcze.

Po prostu chwyć się z problemem za bary

Ukrywając lekki uśmiech na twarzy;

Zrzuć krępujący Twe ciało pancerz;

I zacznij sobie podśpiewywać, gdy się odważysz

Zacząć robić to, czego zrobić się nie da,

I co?

I nic. I zrobisz to.

Anonim