Przedstaw motyw kobiety demonicznej

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Przedstaw motyw kobiety demonicznej
w wybranych tekstach kultury różnych epok.

Temat jest dość oryginalny i stosunkowo mało stereotypowy. Wbrew pozorom, nawet
wśród lektur szkolnych można znaleźć sporo przykładów „kobiet demonicznych”, choć
na ogół w interpretacjach szkolnych mało zwraca się uwagę na te właśnie bohaterki. Nie
będziemy ukrywać, że na samych lekturach obowiązkowych trudno byłoby bazować i na
pewno będziesz musiał (musiała) co nieco poczytać dodatkowo, zaś na teksty już znane,
spojrzeć na nowo – pod innym kątem. Tym większe wyzwanie dla Ciebie! Masz szansę
zmierzenia się z zagadnieniem niebanalnym, a jakże ciekawym!

Inne możliwe sformułowania tematu

• Różne oblicza femme fatale w literaturze, filmie i sztukach plastycznych

• Kobieta demoniczna – postać jednoznacznie zła czy nie?

PREZENTACJA

Strategie wstępu

Przede wszystkim zastanów się, kto to taki kobieta demoniczna?

Kobieta demoniczna, kobieta wamp, kobieta modliszka, femme fatale, de-
mon seksu to określenia kobiety bardzo atrakcyjnej, ale takiej, która przynosi zgubę,
sprowadza na mężczyzn nieszczęście, łamie im serca, karierę, a wreszcie niweczy ich
całe życie.

Określenia te zrobiły zawrotną karierę pod koniec XIX wieku, w dobie moderni-

stycznego dekadentyzmu. Naturalnie ten niebezpieczny, a jednocześnie niezwykle po-
ciągający typ kobiety fascynował mężczyzn od zawsze. Dla tych demonicznych – przycią-
gających, a zarazem niedostępnych niewiast – byli w stanie zrobić wszystko, nie bacząc
w ogóle na konsekwencje swych czynów. W mitologii greckiej archetypami kobiety de-
monicznej, fatalnej były Afrodyta i Kirke, w tradycji biblijnej – Salome.

Skąd pochodzi pojęcie demoniczności?

Określenie „demoniczna” pochodzi od greckiego pojęcia daimon, co oznacza nadprzy-
rodzoną potęgę, dolę, charakter człowieka, jego – złego lub dobrego – duch. Natomiast
w dawnych wierzeniach ludowych demon to istota nadprzyrodzona, o cechach na wpół
ludzkich, na wpół groźna (tylko czasami dobrotliwa).

Najważniejszymi demonami były diabły. W słowiańskiej demonologii istoty de-

moniczne to rusałki, porywające młode dziewczęta, chłopców i dzieci, topielice wcią-
gające ludzi do wody – co charakterystyczne – owe demony na ogół mieszkały w cia-
łach kobiet!

Bibliografia podmiotu

Literatura

•

• William Szekspir,

William Szekspir,

Makbet

•

• Bolesław Prus,

Bolesław Prus,

Lalka

•

• Stanisław Przybyszewski,

Stanisław Przybyszewski,

Śnieg

•

• WładysławStanisław Reymont,

WładysławStanisław Reymont,

Chłopi

•

• Oscar Wilde,

Oscar Wilde,

Salome

•

• Bruno Schulz,

Bruno Schulz,

Sklepy cynamonowe, grafiki
Schulza

Filmy:

• Roger Vadim,

Roger Vadim,

I Bóg stworzył kobietę

• A. Lyne,

A. Lyne,

Fatalne zauroczenie

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Strategie rozwinięcia

Pierwsze kobiety demoniczne

Archetypem kobiety demonicznej jest Afrodyta – grecka bogini miłości, ogarniają-
cej wszystkich bogów i ludzi oraz miłości zmysłowej. Rozróżniano Afrodytę Uranię (Nie-
biańską) jako boginię miłości czystej i szlachetnej oraz Afrodytę Pandemos (czczoną
przez cały lud) jako bóstwo miłości pospolitej, fizycznej, a nawet wulgarnej. Afrodyta
była żoną Hefajstosa i kochanką boga wojny, porywczego, namiętnego Aresa, a także
Hermesa, Adonisa, Anchizesa. Jej wdziękom nie mógł się także oprzeć sam Zeus.

Piękna bogini, stworzona z piany morskiej, rozkochiwała w sobie prawie wszystkich

mężczyzn, co naturalnie nie zjednywało jej sympatii u innych bogiń, np. Hery. Afrodyta
nie znosiła sprzeciwu – jeśli ktoś nie poddawał się jej woli, potrafiła się mścić. Jej gniew
okazał się zgubny dla bogini Eos, którą ukarała za związek z Aresem, dla córek Kinyra-
sa na Pafos, które zmusiła do uprawiania nierządu. Stała się w pewien sposób przyczyną
wojny trojańskiej – przekonała Parysa, obiecawszy mu Helenę, by ten na jej korzyść
rozsądził spór między boginiami o to, która z nich jest najpiękniejsza. Oczywiście ten
konkurs musiała wygrać ona, bogini, której nie można było się sprzeciwiać.

Kolejnym archetypem kobiety demonicznej jest Salome, córka Herodiady. Jej oj-

czym, Herod Antypas zachwycony urodą i zmysłowym tańcem Salome przyrzekł spełnić
każde życzenie pięknej księżniczki.

Namówiona przez matkę Salome prosi swojego ojczyma o podanie jej na tacy głowy

Jana Chrzciciela. (Jan Chrzciciel potępił związek Herodiady z Herodem Antypasem).
Powściągliwie przedstawiona historia Salome (imię księżniczki nie było wymienione)
w ewangelii Marka i Mateusza dała możliwość różnym interpretacjom psychologicznym.

Wpisane w tę opowieść krwawa erotyka, tajemniczość, zmysłowość pobudzały artys-

tów różnych epok – w malarstwie inspirowali się nimi: Giotto, Botticelli, Caravaggio,
Rubens, Beardsley, w literaturze – choćby Oscar Wilde.

Salome

Salome Oscara Wilde’a

Oscara Wilde’a

Dramat, napisany prozą w 1892 roku, przez 40 lat obowiązywał zakaz wystawiania sztu-
ki w Anglii. Wywołała ona wielki skandal obyczajowy, jej obsceniczność została uznana
za prowokację. Wilde w swoim dziele przedstawia zakochaną w Janie Chrzcicielu Salo-
me, Heroda zaś – zakochanego w Salome.

Krwawa lady, czyli kobieta demoniczna pragnąca władzy

Przykładem kobiety demonicznej jest lady Makbet, która wykorzystuje miłość męża,
by zrealizować swój misternie przemyślany plan. Lady Makbet ma świadomość, iż to
ona jest silniejszą stroną w małżeństwie, dlatego też postanawia krok po kroku doprowa-
dzić do tego, by jej mąż zabił króla Dunkana i przejął po nim tron. Małżonkowie bardzo
się kochają, ale samo uczucie lady Makbet nie wystarcza.

Niezwykle ambitna żona rycerza Makbeta pragnie władzy. Wie, iż jej mąż jest pod

jej wielkim wpływem, dlatego też konsekwentnie przekonuje go, co do słuszności tej
zbrodni. Jej nalegania, a wreszcie posądzenie Makbeta o brak męskiej odwagi dopro-
wadzają do okrutnego morderstwa.

Femme fatale salonu arystokratycznego

Przykładem femme fatale z wyższych sfer jest Izabela Łęcka – klasyczna piękność, ko-
bieta o nienagannych manierach, niewolniczka etykiety i konwenansu. To właśnie ona
złamała życie dojrzałemu Stanisławowi Wokulskiemu, bogatemu kupcowi galanteryj-
nemu, zakochanemu w niej absolutną miłością romantyczną. Gdyby nie trudna sytuacja
finansowa rodziny Łęckiej, Izabela dosadnie dałaby do zrozumienia Wokulskiemu, iż
ich znajomość nie ma żadnej przyszłości (bariera społeczna nie do pokonania), ale
właśnie trudne położenie materialne nie pozwoliło jej na takie rozwiązanie.

Łęcka przez cały czas trzyma na dystans Wokulskiego, bawi się nim. On zaś dla niej

gotów jest zrobić wszystko. Izabela ma tego świadomość, lecz sama myśl, że mogłaby
zostać żoną kupca, na tyle ją przeraża, iż nie jest w stanie traktować Wokulskiego jako
ewentualnego wybawcę z jej trudnej sytuacji materialnej. Przyzwyczajona do życia w luk-

Bibliografia przedmiotu

• Władysław Kopaliński, Słownik

mitów i tradycji kultury

• Stanisław Stabryła, Mitologia

grecka i rzymska

• Bruno Schulz, Xięga bałwo-

chwalcza ze wstępem Jerzego Fi-
cowskiego

• Jerzy Płażewski, Historia filmu

francuskiego

• Kazimierz Wyka, Modernizm pol-

ski

• Stanisław Lichański, Chłopi

W. St. Reymonta.

• miesięcznik Film

Prezentacje maturalne

Ucz się z

susie, wie, iż małżeństwo z kupcem Wokulskim jest dla niej jedyną szansą, by żyć jak
dotąd i dlatego nie rezygnuje z tej znajomości. Chłodna, niedostępna dla Stanisława,
a dla kuzynka Starskiego aż zanadto uwodzicielska, piękna arystokratka uzmysławia
sobie, iż małżeństwo z Wokulskim jest koniecznością, dlatego też decyduje się na ten
krok. Tę decyzję niewątpliwie przyspiesza niekłamane zainteresowanie Wokulskim pani
Wąsowskiej. Szczęśliwy Stanisław porzuca dla Izabeli wszystko, zaś Łęcka nie rezygnu-
je z intymnych spotkań z kuzynkiem. Wyobrażenie panny Izabeli o małżeństwie z Wo-
kulskim było wprost niewiarygodne – on ma dawać pieniądze, a ona zatrzyma swoją
niezależność. Jednak do małżeństwa nie dochodzi, przypadkowo podsłuchana przez Wo-
kulskiego rozmowa Izabeli z kuzynem Starskim demaskuje pannę Łęcką.

Izabela swoją postawą doprowadziła Wokulskiego do całkowitego załamania. Bo-

hater próbuje popełnić samobójstwo, nie może zaakceptować faktu, iż przyjęte przez nią
oświadczyny były wyłącznie wynikiem czystej, wyrachowanej kalkulacji.

Oto fragmenty słynnej sceny w pociągu, objawiające cynizm i zło Izabeli:

– I ten medalion – drwił Starski – jest całym prezentem przedślubnym?… Niezbyt hojny
narzeczony: kocha jak trubadur, ale…
– Zapewniam cię – przerwała panna Izabela – że oddałby mi cały majątek…
– Bierzże go, kuzynko, i mnie pożycz ze sto tysięcy… A cóż, znalazła się ta cudowna
blaszka?
– Właśnie, że nie, i jestem bardzo zmartwiona. Boże, gdyby on się kiedy dowiedział…
– Czy o tym, że zgubiliśmy jego blaszkę, czy że szukaliśmy medalionu? – szepnął Starski,
przytulając się do jej ramienia. […]
– Wiesz, że jesteś zuchwały!…– mówiła przyciszonym głosem panna Izabela.
– To właśnie stanowi moją siłę – odparł Starski
– Zlituj się… Ależ on może spojrzeć… Znienawidzę cię…

„Fatalność” kobiet w Lalce ma na pewno związek z tym, jak były wychowywane – skoro
ich jedyną rolą było odgrywanie lalki salonowej, nic dziwnego, że prawdziwa ich osobo-
wość nie miała szans na zaistnienie.

Modernistyczne wcielenie kobiety niszczycielki, kobiety modliszki

Ewa, bohaterka dramatu Stanisława Przybyszewskiego pt. Śnieg, to kobieta demo-
niczna, charakterystyczna dla czasów modernistycznych femme fatale – uwodzi męż-
czyzn, zawsze chce zwyciężać, nie znosi porażek, nosi w sobie destrukcyjną siłę, a jej
podstawowy atut to erotyzm. Ewa nie jest w stanie zaakceptować faktu, iż dawny jej
kochanek Tadeusz wyrwał się spod jej mocy i czaru. Szczęśliwe małżeństwo Tadeusza
i Bronki doprowadza ją do szału.

Za wszelką cenę chce je zniszczyć, co jej się skutecznie udaje. Kiedy odwiedza Tade-

usza i próbuje zaprzyjaźnić się z jego żoną, wie, że dawny kochanek nie do końca wyzwo-
lił się spod jej wpływu. Świadczy o tym umeblowanie salonu, które do złudzenia przypo-
mina jej własny. Jej intrygi i manipulacje doprowadzają do samobójstwa prostej, szla-
chetnej Bronki. Dramat Przybyszewskiego pokazuje, jaką niezwykłą siłę posiada demo-
niczna Ewa, a także zawiera tezę mówiącą o niemożności wyswobodzenia się spod wpły-
wu femme fatale. Przybyszewski, który twierdził, iż na początku była chuć…, pokazuje,
iż od czystej erotyki nie można uciec. Dlatego Tadeusz nie był w stanie obronić swojego
małżeństwa przed demoniczną Ewą.

Wiejska femme fatale

Wiejską femme fatale była Jagna z powieści Chłopi Stanisława Reymonta. Jagna to
najpiękniejsza dziewczyna zamieszkująca Lipce. Jest obiektem pożądania prawie wszyst-
kich mężczyzn.

Długie, złote włosy, doskonała figura, piękne ubrania zdecydowanie wyróżniają ją

spośród lipieckich kobiet, które zazdroszczą jej wszystkiego. W powieści Reymonta Ja-
gna funkcjonuje w dwóch płaszczyznach – realistycznej i mitologicznej. W tej pierw-
szej Jagna jest żoną Macieja Boryny i kochanką jego syna Antka. W odbiorze mieszkań-
ców wsi Jagna to po prostu pełna temperamentu, kochliwa dziewczyna, która nie jest
w stanie pohamować swoich popędów erotycznych – uwodzi Antka, wójta, młodego

Prezentacje maturalne

Ucz się z

kleryka, zdradza swojego męża. Staje się przyczyną wszelakich nieszczęść. Nie chce
pracować na polu, woli się stroić i pić wódkę w karczmie. Jest wyzywająca, a w niej
mieszka demon, który kusi mężów, wdowców i kawalerów. Jednak, gdy Jagna przekra-
cza wszelkie granice, co w konsekwencji zaczyna stwarzać zagrożenie dla spoistości
gromady, wiejska społeczność rozprawi się z nią okrutnie. W warstwie mitologicznej
Jagna jest uosobieniem sił natury, witalizmu, żywiołowości, co wyraża się w jej niczym
nieograniczonym popędzie seksualnym. Jagna po prostu nie jest w stanie tej siły zaha-
mować, jest jak ziemia, która podlega prawom natury, lecz owa namiętność, erotyzm
zdecydowanie kłócą się z zasadami, którymi rządzi się lipecka gromada. Jagna zostaje
wywieziona na taczce gnoju i nikt jej tak naprawdę nie broni.

Dominujące kobiety, mali mężczyźni, czyli motyw kobiet zmysłowych,

demonicznych w prozie i grafice Bruno Schulza

W prozie Schulza łatwo możemy odnaleźć typ kobiet demonicznych, władczych, domi-
nujących nad mężczyznami. Przykładem takich postaci są ciotka Agata górująca nad
swoim mężem Markiem i służąca Adela, która całkowicie podporządkowała sobie ojca
Jakuba (Sklepy cynamonowe).

Najpełniejszy obraz kobiet demonicznych znalazł miejsce w grafice Schulza m.in.

w cyklu Xięga bałwochwalcza. Rysunki przedstawiają kobiety dominujące, wampy. Ich
twarze są władcze, lubieżne, kpiące z mężczyzn.

Zawsze na pierwszym planie występują nagie lub roznegliżowane kobiety, które

zachowują dystans wobec tłumu mężczyzn, o twarzach zbolałych, udręczonych, karyka-
turalnych, podobnych do tych z czarnych obrazów Goi ( między innymi są to twarze
rzeczywistych znajomych Schulza z Drohobycza). W owym cyklu grafik powtarza się ten
sam motyw hołdu składanego kobiecie przez maleńkich mężczyzn, którzy całują stopę
kobiety, dotykają jej pantofelka, czarnej pończochy (symbole kobiecej perwersji). W swo-
im cyklu Schulz nawiązuje także do mitu greckiego o Kirke, która zamienia mężczyzn
w świnie. W grafice Panna Kirke i jej trupa, tytułowa Kirke trzyma bicz, którym tresuje
mężczyzn jak zwierzęta w cyrku. Słowem, kobieta w dziełach plastycznych Schulza cał-
kowicie panuje nad światem mężczyzn. Jej atrybutami są pejcz, a także perwersyjna siła
erotyczna, której mężczyźni nie są w stanie się oprzeć.

Relacje między ciotką a wujem Markiem najlepiej oddaje ten oto fragment Skle-

pów cynamonowych:

Spod ściany podniosła się ciotka Agata, wielka bujna, o mięsie okrągłym i białym,
cętkowanym rudą rdzą piegów. […] Ciotka narzekała. Był to zasadniczy ton jej roz-
mów, głos tego mięsa białego i płodnego, bujającego już jakby poza granicami osoby,
zaledwie luźnie utrzymywanej w skupieniu, w więzach formy indywidualnej, i nawet
w tym skupieniu już zwielokrotnionej, gotowej rozpaść się, rozgałęzić, rozsypać w rodzi-
nę. […] Wuj Marek, mały, zgarbiony, o twarzy wyjałowionej z płci, siedział w swym
szarym bankructwie, pogodzony z losem w cieniu bezgranicznej pogardy, w którym zda-
wał się wypoczywać.

Adela także dominuje nad ojcem zarówno pod względem, fizycznym (jest wielka a on
malutki), jak i psychicznym (ostra, władcza i zdecydowana).

Ojciec bohatera nie jest w stanie przeciwstawić się demonicznej służącej. Odgłos jej

pantofli wzbudza w nim lęk, gdyż oznacza jej nadejście, które zawsze kończy jakiekolwiek
samodzielne, twórcze działanie… Ojciec na strychu urządził egzotyczny, barwny świat
ptaków, w którym czuł się prawdziwym władcą niezwykłego, kolorowego królestwa do
momentu wtargnięcia do tej przestrzeni Adeli, która w jednej chwili burzy wszystko.

Pewnego razu w okresie generalnych porządków zjawiła się niespodziewanie Adela
w państwie ptasim ojca. Stanąwszy we drzwiach, załamała ręce nad fetorem, który
unosił się w powietrzu. Oraz nad kupami kału, zalegającego podłogi, stoły, meble.
Szybko zdecydowana otworzyła okno, po czym przy pomocy długiej szczotki wprawiła
całą masę ptasią w wirowanie. Wzbił się piekielny tuman piór, skrzydeł i krzyku, w któ-
rym Adela, podobna do szalejącej Menady, zakrytej młyńcem swego torsu, tańczyła
taniec zniszczenia.(…)

W chwilę później schodził mój ojciec ze schodów swojego dominium – człowiek

złamany, król-banita, który stracił tron i królowanie.

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Kobieta demoniczna – podlotek

Francuski reżyser Roger Vadim w swoim debiutanckim filmie I Bóg stworzył kobietę
(1956) przedstawia niezwykle odważny, jak na tamte czasy, i oryginalny zarazem por-
tret kobiety demonicznej – podlotka. Jest nią niespełna osiemnastoletnia Juliette Har-
dy, która mieszka u swoich opiekunów w St. Tropez.

W Juliette nie ma nic z niewinnej dziewczyny, opala się nago na dachu domu swoich

opiekunów, a jej zachowanie jest niezwykle prowokujące. Cieszą ją pożądliwe spojrze-
nia mężczyzn. Juliette rozkochuje w sobie trzech mężczyzn, niezwykle bogatego czter-
dziestoletniego Erica, właściciela luksusowego jachtu, i dwóch braci – Michele’a i An-
toine’a. Młoda dziewczyna ma świadomość swojej atrakcyjności fizycznej i z pełną pre-
medytacją to wykorzystuje. Kiedy jeden z jej adoratorów odsuwa się od niej, robi wszyst-
ko, aby go przy sobie zatrzymać. W efekcie Juliette doprowadza do wielkiej kłótni mię-
dzy braćmi – i to ona jest przedmiotem tego sporu. Juliette jest kobietą, która nie potrafi
zrezygnować ze swojej zdobyczy i w ten sposób niszczy wszystko i wszystkich.

Przygoda z femme fatale, czyli przestroga dla mężczyzn

• W Fatalnym zauroczeniu Adriana Lyne’a, reżyser opowiada historię żonatego praw-

nika Dana Gallaghere’a, który wykorzystuje status weekendowego, słomianego wdow-
ca i spędza ten czas w towarzystwie inteligentnej, niezwykle atrakcyjnej kobiety. Ową
znajomość traktuje jako przygodę jednej nocy, lecz, ku jego ogromnemu zaskocze-
niu, owa przygoda znajduje ciąg dalszy.

Alex Forrest okazuje się kobietą, która nie może podarować nowojorskiemu praw-

nikowi takiego zachowania. To ona, a nie spotkany w weekend Dan, będzie decydo-
wać o tej znajomości. Odtrącona uwodzicielka nie może pogodzić się z odrzuceniem,
dlatego też za wszelką cenę walczy o atrakcyjnego prawnika. Alex jest w stanie posu-
nąć się do najgorszych sposobów, by tylko usidlić Dana. Terroryzuje jego rodzinę,
brutalnie ingeruje w jego prywatne i zawodowe życie. Odtrącona uwodzicielka po-
pada w szał, jej zraniona ambicja popycha ją do zbrodni.

• Z demonem – podlotkiem mamy też do czynienia w Lolicie Władimira Nabokowa,

powieści, która wywołała skandal obyczajowy. Przedstawia dzieje namiętnej miłości
dojrzałego mężczyzny do nastolatki, która – nie da się ukryć – prowokuje go i uwodzi.
Nie zmienia to faktu, że bohater jest właściwie pedofilem.

Strategie zakończenia

Warto postawić pytanie: co łączy kobiety demoniczne różnych epok?

Afrodyta, Kirke, Salome, lady Makbet, Izabela Łęcka, Jagna, Ewa, Agata, Adela,

Juliette i Alex to kobiety atrakcyjne, wyniosłe, silne, zaborcze, ambitne, umiejące zdo-
być lub podporządkować sobie każdego mężczyznę. Ich bronią jest erotyzm i konse-
kwencja, z jaką dążą do celu. Potrafią niszczyć, potrafią być bezwzględne, za wszelką
cenę pragną być w centrum zainteresowania. Są zdobywczyniami, ale w efekcie są sa-
motne, można rzec, iż to kobiety tragiczne.

Zatem – drugie pytanie. Jaki wpływ na takie właśnie charaktery tych kobiet mają

otaczający je mężczyźni?

Sposoby uatrakcyjnienia wypowiedzi

• Prezentacja reprodukcji z motywem kobiety demo-

nicznej. Reprodukcje powinny być ułożone w ciągu
chronologicznym i naklejone na tekturę, w ten spo-
sób powstanie tabela, pokazująca, jak zmieniał się
wizerunek kobiety fatalnej.

• Wybór krótkich fragmentów z prozy, poezji oddający

istotę kobiet demonicznych, tych z prezentacji, a tak-
że innych, np. Dostojewski Idiota (postać Nastazji Fi-
lipownej), Nabokow Lolita, Fitzgerald Wielki Gatsby
(postać Daisy), Kasprowicz Dies irae (postać Ewy).

Prezentacje maturalne

Ucz się z

Przykładowy plan prezentacji

O co może zapytać komisja?

Ramowy plan wypowiedzi

Określenie problemu

Ponadczasowość motywu oraz jego szczególna atrakcyjność w niektórych
epokach.

Kolejność prezentowanych argumentów

• Literatura: lady Makbet, Izabela, Ewa.

• Grafiki Schulza.

• Wybrane filmy.

Wnioski

Kobiety fatalne fascynują twórców do dziś. Zapewne ich pojawianie się w daw-
niejszych epokach można w pewnej mierze tłumaczyć patriarchalnymi wzorcami
kultury. Ale pojawiają się często i dziś – czyżby potwierdzały tezę o złu tkwiącym
immanentnie w charak

Która z zaprezentowanych przez Ciebie postaci ko-
biet demonicznych jest dla Ciebie intrygująca?

Proponowana odpowiedź

Najbardziej intrygujące wydają się kobiety z grafik
Schulza. Nagie, roznegliżowane, wyzbyte wstydu do-
minują nad malutkimi, pełzającymi mężczyznami. Są
to kobiety o niezwykłej sile i charyzmie, im bardziej
gardzą mężczyznami, tym są dla nich atrakcyjniejsze.
Jedyny gest dobroci ze strony młodych panien, to wy-
ciągnięta stopa w czarnej pończosze, którą płeć prze-
ciwna może przez chwilę dotknąć, pocałować. W ten
sposób manifestują swoją przewagę. To, co niesamo-
wite, kobiety z grafik Schulza łączą w sobie niewin-
ność i rozwiązłość, delikatność i moc, pożądanie
i wstrzemięźliwość.

Wielu artystów (malarstwo, literatura, film) bardzo
często podejmowało i podejmuje temat kobiety de-
monicznej. Jak sądzisz, na czym polega atrakcyjność
tego motywu?

Proponowana odpowiedź

Przede wszystkim kobieta demoniczna to postać nie-
zwykle złożona, osobowość niejednoznaczna. Z jed-
nej strony chce miłości, ale gdy ona jest blisko, tę mi-

łość odrzuca. To postać fascynująca, gdyż jej zachowa-
nie nie podlega stereotypom. Jest łagodna i okrutna
zarazem. Prowokuje, uwodzi, niszczy. Jest świetną ak-
torką, ma wiele twarzy. Być może tego typu postawa
jest rodzajem buntu przeciwko patriarchalnemu po-
rządkowi świata. Kobieta demoniczna chce sama o so-
bie stanowić, świadoma swojej atrakcyjności seksual-
nej, seksualność tą wykorzystuje jako broń przeciwko
mężczyznom. Jak widać, to postać niezwykle plastycz-
na, zagadkowa, a przecież to, co tajemnicze, niezgłę-
bione fascynuje i fascynować będzie nie tylko twórców,
ale także potencjalnych adoratorów kobiet wampów.

Femme fatale to jedna z najpopularniejszych boha-
terek epoki modernistycznej – dlaczego?

Proponowana odpowiedź

Modernizm to epoka zdominowana przez dekaden-
tyzm. Artystyczne bohemy, „splinowe” nastroje, chęć
zapomnienia o ohydnym mieszczańskim świecie – to
elementy tworzące klimat belle epoque. I właśnie do
tej scenerii niezwykle pasuje kobieta fatalna. Jej de-
moniczna siła, perwersyjność tak dalece odbiegają od
mieszczańskiego modelu kobiety, iż to właśnie ten typ
postaci zaczyna fascynować artystów – dekadentów –
schyłkowców.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Motyw Kobiety
motyw kobiety
Motyw kobiety w literaturze,
Motyw kobiety i dziecka w pozytywizmie, Polonistyka, 05. Pozytywizm, OPRACOWANIA
Motyw kobiety w literaturze, i inne
Motyw kobiety upadłej w literaturze
Motyw kobiety, Wypracowania- przykłady
Przedstaw motyw zbrodni doskonałej
motyw kobiety w sztuce
Motyw Kobiety
Przedstaw motyw zbrodni doskonałej
LIT DZIECI Brigitta Helbig-Mischewska. Święta, czarownica, nierządnica. Sakralizacja i demonizacja k
przedstaw obecny w literaturze romantycznej motyw pielgrzyma WQZBCK27B6IONWQC5BJTBVY72K4GZAB7VQH
Przedślubna deklaracja idealnego mężczyzny, Kobieta i Mężczyzna
Dzień Kobiet, 2 PRZEDSZKOLE, ŚWIĘTA I UROCZYSTOŚCI
Znana aktorka przestrzega kobiety przed seksem przedślubnym!
Dyplom- Dzien kobiet[1], dyplomy - przedszkolaki, podziękowania

więcej podobnych podstron