–

. 3 . .

.

Biologia

powtórka przed sprawdzianem „Krwiobieg i odporność”

LO im S Batorego w Chorzowie

.

Materiał nierozszerzony dla klasy pierwszej

Biologia

– powtórka przed sprawdzianem

Krwioobieg i odporność

1. Budowa serca

Krew odtlenowana powraca z tkanek do serca

żyłami

:

głównymi

(

górną i dolną do prawego przedsionka PP

)

,

serca skąd przez zastawkę trójdzielną przepływa do

(

komory prawej KP

).

Tętnicami płucnymi

jest

,

.

transportowana do płuc gdzie następuje jej utlenienie

(

Powraca następnie do przedsionka lewego PL

)

żyłami

płucnymi

,

(

skąd trafia do komory lewej KL

),

a później

aortą

.

do pozostałych narządów

2. Dlaczego ściana komory serca jest grubsza niż ściana przedsionka?

.

,

Ponieważ w przedsionku występuje mniejsze ciśnienie Pompuje on krew tylko do komory a

.

komora do całego obiegu

3. Porównanie żył i tętnic

.

.

Żyły mają zastawki i spłaszczony kształt Tętnice mają grubszą mięśniówkę

4. Jak naczynia kapilarne (włosowate) przystosowane sa do pełnionych funkcji?

,

Naczynia włosowate są zanurzone w płynie tkankowym dzięki czemu może następować

.

wymiana substancji pomiędzy krwioobiegiem a komórkami Ściany naczyń włosowatych są

, . . 2, 2,

,

.

cienkie i przepuszczalne dla wielu substancji m in O

CO

ZiSPPM substancji odżywczych

5. Cykl pracy serca

Pełny

cykl pracy serca

. 0,8

:

trwa ok

sekundy i wyróżnić w nim można trzy fazy

•

( . 0,4 );

.

okres pauzy ok

s w tej fazie mięśnie komór i przedsionków są rozkurczone

Krew

napływa do serca z

żył głównych

oraz

żył płucnych

.

Zastawki półksiężycowate pozostają

.

zamknięte

•

diastole

( . 0,1 );

,

ok

s jest fazą w czasie której następuje wypełnienie komór poprzez skurcz

.

przedsionków

•

systole

( . 0,3 );

ok

s w czasie tej fazy następuje skurcz komór i wyrzut do

aorty

i

tętnicy

płucnej

.

przez otwarte zastawki półksiężycowate

:

Opracował MiR

(

:// . .

http

mi ir pl

).

Materiał opracowany przy pomocy Wikipedii

(

:// .

.

)

http

pl wikipedia org

–

. 3 . .

.

Biologia

powtórka przed sprawdzianem „Krwiobieg i odporność”

LO im S Batorego w Chorzowie

.

Materiał nierozszerzony dla klasy pierwszej

6. Obieg mały, obieg duży – funkcje

(

) –

Obieg mały płucny

zapewnia zaopatrzenie krwi w tlen

(

) –

Obieg duży obwodowy

rozprowadza utlenowaną krew po całym organiźmie

7. Czy we wszystkich żyłach płynie krew odtlenowana, a we wszystkich tętnicach

utlenowana?

–

:

obieg mały

tętnice odtlenowana

–

:

obieg mały

żyły utlenowana

–

:

obieg duży

tętnice utlenowana

–

:

obieg duży

żyły odtlenowana

8. Ciśnienie skurczowe, rozkurczowe - jednostki, definicja

:

jednostka

mm Hg

(

)

milimetry słupa rtęci

:

definicja

Ciśnienie tętnicze

to

ciśnienie

wywierane przez

krew

na ścianki

tętnic

,

przy czym rozumie

, .

się pod tą nazwą ciśnienie w największych tętnicach np w tętnicy w

ramieniu

.

Ciśnienie skurczowe

to

ciśnienie

wywierane przez

krew

na ścianki

tętnic

podczas skurczu

(

: 120

).

serca optymalna wartość

mm Hg

Ciśnienie rozkurczowe

to

ciśnienie

wywierane przez

krew

na ścianki

tętnic

podczas

(

: 80

).

rozkurczu serca optymalna wartość

mm Hg

9.

Automatyzm pracy serca - jakie cechy włokien Purkiniego pozwalają im

wykonywać swoje funkcje?.

Włókna Purkinjego

,

-

zwane też komórkami Purkinjego tkanka

odpowiedzialna za

rozprowadzanie pobudzenia w ścianach komór serca

.

.

Posiada zdolność do samowzbudzania

10.Naczynia wieńcowe - co to zawał?

Zawał mięśnia sercowego

,

,

ostra groźna

choroba

serca

w której powstaje obszar

martwicy

mięśnia sercowego

.

w wyniku jego niedotlenienia Do zawału mięśnia sercowego najczęściej

dochodzi na tle

miażdżycy

tętnic wieńcowych

(

w przebiegu choroby wieńcowej często

).

utożsamianej z chorobą niedokrwienną serca

:

Opracował MiR

(

:// . .

http

mi ir pl

).

Materiał opracowany przy pomocy Wikipedii

(

:// .

.

)

http

pl wikipedia org

–

. 3 . .

.

Biologia

powtórka przed sprawdzianem „Krwiobieg i odporność”

LO im S Batorego w Chorzowie

.

Materiał nierozszerzony dla klasy pierwszej

11.Hemoglobina

Hemoglobina

(

:

oznaczana również

Hb

lub

HGB

) -

czerwony barwnik

krwi

,

białko

zawarte w

erytrocytach

,

którego funkcją jest przenoszenie

tlenu

-

przyłączanie go w płucach i uwalnianie

.

w tkankach

Mutacje

genu

:

hemoglobiny prowadzą do chorób dziedzicznych

anemii

sierpowatej

,

talasemii

.

lub rzadkich chorób zwanych hemoglobinopatiami

12.Skład krwi

1.

?

Dlaczego jest więcej erytrocytów u mężczyzn niż u kobiet

2

,

Kobiety tracą dziennie x więcej żelaza niż mężczyźni co jest spowodowane

,

.

menstruacją karmieniem piersią i rodzeniem dzieci

2.

?

Dlaczego kobiety potrzebują więcej żelaza

,

Żelazo jest potrzebne do produkcji erytrocytów których kobiety mają mniej niż

,

,

.

mężczyźni a potrzebują ponieważ menstruują

13.W jaki sposób transportowany jest cholesterol? Cholesterol dobry/zły –

rozróżnienie.

"

Potocznie „cholesterolem nazywa się pokrewne substancje lipidowe występujące w osoczu

-

krwi

lipoproteiny

,

,

.

. (

w skład których między innymi wchodzą grupy cholesterolowe Tzw zły

-

niskiej gęstości

LDL

)

(

-

i dobry wysokiej gęstości

HDL

)

cholesterol to w rzeczywistości

-

lipoproteiny czyli dość złożone

polipeptydy

.

zawierające cholesterol wolny i zestryfikowany

.

Są one formą transportową cholesterolu

14. Elementy morfotyczne krwi, ich przystosowanie.

Elementy morfotyczne

1

Liczba w

^3

mm

krwi

Funkcja

.

Przystosowanie do pełn

funkcji

(

)

Krwinki czerwone erytrocyty

5 000 000

Transport tlenu

.

Posiadają Hemoglobinę Nie

posiadają jądra komórkowego

.

ani mitochondriów

(

)

Krwinki białe leukocyty

7 000

Odpornościowa

Produkcja przeciwciał lub

bezpośrednie niszczenie obcych

.

komórek

:

Opracował MiR

(

:// . .

http

mi ir pl

).

Materiał opracowany przy pomocy Wikipedii

(

:// .

.

)

http

pl wikipedia org

–

. 3 . .

.

Biologia

powtórka przed sprawdzianem „Krwiobieg i odporność”

LO im S Batorego w Chorzowie

.

Materiał nierozszerzony dla klasy pierwszej

(

)

Płytki krwi trombocyty

250 000

Tworzenie

skrzepu

Rozpuszczanie fibrynogenu w

.

fibrynę

15. Funkcje układu krwionośnego

1.

(

,

,

,

,

Funkcja transportowa tlen dwutlenek węgla hormony składniki odżywcze odprowadza

,

,

);

amoniak ZiSPPM ciepło

2.

Funkcja odpornościowa

16. Choroby krwi: anemia sierpowata, hemofilia

Anemia sierpowata

–

,

erytrocyty przybierają wydłużony sierpowaty kształt co utrudnia im

.

przeciskanie się przez wąskie naczynia krwionośne Jest to spowodowane nieprawidłowościami

.

w składzie aminokwasów należących do hemoglobiny Anemię można leczyć pijąc sok z

,

.

trzciny cukrowej i zagryzając marchwią burakami i bananami

Hemofilia

–

brak któregokolwiek białka biorącego udział w procesie krzepnięcia krwi

,

.

powoduje że fibrynogen nie przekształca się we włókna fibrynowe Choroba ta jest

.

dziedziczna

17. Drogi wnikania patogenów

,

,

.

Patogeny wnikają przez pokarm skórę śluzówki i drogą kropelkową

18. Odporność komórkowa: Po co i co to są makrofagi? Proces zwalczania antygenów

Makrofag

–

,

,

duża komórka której funkcją jest rozpoznanie pożarcie w całości i strawienie

.

obcej komórki

Antygeny są zwalczane przez limfocyty T

oraz

.

B

Komórki pomocnicze T

–

odbierają od makrofagów antygeny i przekazują sygnał do

-

.

komórek zabójców T i limfocytów B w celu zwiększenia ich liczby i przystąpienia do ataku

19. Co może być antygenem?

.

Antygeny to charakterystyczne dla atakującej komórki związki chemiczne

20. Co nalezy podać po ukąszeniu przez żmiję?

(

),

Należy podać surowicę gotowe przeciwciała ponieważ przy szybko rozprzestrzeniającej się

.

infekcji organizm nie ma czasu na wyprodukowanie naturalnych przeciwciał

21. Funkcje gorączki

:

Opracował MiR

(

:// . .

http

mi ir pl

).

Materiał opracowany przy pomocy Wikipedii

(

:// .

.

)

http

pl wikipedia org

–

. 3 . .

.

Biologia

powtórka przed sprawdzianem „Krwiobieg i odporność”

LO im S Batorego w Chorzowie

.

Materiał nierozszerzony dla klasy pierwszej

Funkcja obronna gorączki polega na zaburzeniu

metabolizmu

patogenów

poprzez zwiększenie

(

).

39

temperatury ich otoczenia organizmu zainfekowanego Gorączka powyżej

°C

męczy i

.

osłabia organizm

22. Na jakiej zasadzie komórki rozpoznają ciałe obce?

,

Na powierzchni wszystkich rodzajów limfocytów znajdują się białka które potrafią rozpoznać

.

ogromną liczbę różnych związków chemicznych będących antygenami O rozpoznaniu mówimy

,

.

wtedy gdy białko rozpoznające i antygen idealnie do siebie pasują

Ważne pojęcia:

grasica

–

produkuje limfocyty T oraz jest gruczołem wydzielania wewnętrznego

śledziona

–

bierze udział w usuwaniu zużytych krwinek

fibrynogen

–

;

białko mające kluczowy udział w procesie krzepnięcia krwi rozkłada się na fibrynę

lizozym

–

enzym rozkładający ścianę komórkową patogenów

interferon

–

białko o właściwościach przeciwwirusowych

odporność nieswoista

–

odporność przeciwko wszystkim przeciwciałom

odporność swoista

–

odporność wyspecjalizowana przeciwko konkretnym patogenom

cytokiny

–

białka biorące udział w przekazywaniu sygnału przez limfocyty

:

Opracował MiR

(

:// . .

http

mi ir pl

).

Materiał opracowany przy pomocy Wikipedii

(

:// .

.

)

http

pl wikipedia org