Woda jako rozpuszczalnik. Szybkość rozpuszczania się substancji.

Rozpuszczanie polega na wnikaniu cząsteczek jednej substancji między cząsteczki substancji drugiej.
Emulsja jest to mieszanina niejednorodna dwóch wzajemnie nierozpuszczalnych cieczy, z których
jedna jest rozproszona w drugiej w postaci małych kropelek (o wielkości rzędu 10

-6

m). Przykładem

emulsji jest mleko, farba olejna itp.
Budowa cząsteczki wody
Cząsteczka wody ma dwa bieguny: ujemny, w pobliżu atomu tlenu, i dodatni, w pobliżu atomów
wodoru. Cząsteczka wody jest dipolem, czyli, innymi słowy, ma budowę polarną, co zapisuje się
w następujący sposób:

Budowa polarna cząsteczki wody wpływa na zdolność rozpuszczania się w niej substancji. Dobrze
rozpuszczają się w wodzie substancje o budowie polarnej, a więc takie, których cząsteczki również
mają dwa bieguny. Gdy substancję polarną rozpuszcza się w wodzie, wówczas cząsteczki "ustawiają
się" w taki sposób, aby dodatni biegun cząsteczki wody stykał się z biegunem ujemnym cząsteczki
substancji rozpuszczanej i odwrotnie.

W wodzie dobrze rozpuszczają się związki chemiczne, zawierające wiązanie jonowe, natomiast
związki chemiczne tworzące wiązania kowalencyjne, rozpuszczają się głównie w rozpuszczalnikach
niepolarnych. Cząsteczki wody (dipole) mają zdolność asocjacji, czyli łączenia się pojedynczych
cząsteczek w większe grupy, dzięki obecności biegunów (+) i (-) w cząsteczce.

Roztwór to mieszanina jednorodna co najmniej dwóch składników – substancji rozpuszczanej i
rozpuszczalnika. Gdy miesza się dwie ciecze lub dwa gazy, przyjmuje się, że rozpuszczalnikiem jest ta
substancja, której jest więcej.

Szybkość rozpuszczania się danej substancji zależy od temperatury, mieszania i rozdrobnienia
substancji rozpuszczanej. Im wyższa temperatura, tym większa energia cząsteczek, a tym samym
większa ilość zderzeń cząsteczek wody z cząsteczkami substancji rozpuszczanej. Mieszanie
mechaniczne również ułatwia mieszanie się cząsteczek wody i substancji rozpuszczanej.
Rozdrobnienie substancji ułatwia wnikanie cząsteczek wody między cząsteczki lub jony
rozpuszczającej się substancji. Spowodowane jest to zwiększeniem powierzchni oddziaływania tej
substancji z cząsteczkami wody (rozpuszczalnika). Zatem, chcąc zwiększyć szybkość rozpuszczania
substancji stałej w wodzie, należy substancję rozdrobnić, a roztwór ogrzewać i mieszać.