Oxford University Press, Great Clarendon Street, Autorki: Melanie Ellis pracuje jako konsultant WOM w
Oxford OX26DP Katowicach. Jest również liderem programu INSETT dla
regionu katowickiego. Była członkiem zespołu
Oxford New York Athens Auckland
przygotowujÄ…cego pierwszÄ… wersjÄ™ podstaw
Bangkok Bogota Buenos Aires Calcutta
programowych w 1997 r.
Cape Town Chennai Dares Salaam Delhi
Florence Hong Kong Istanbul Karachi Marianna Niesobska uczy w państwowej szkole
Kuala Lumpur Madrid Melbourne Mexico podstawowej w Tychach. Prowadziła szkolenia i służy
City Mumbai Nairobi Paris Sao Paulo pomocÄ… nauczycielom rozpoczynajÄ…cym pracÄ™.
Singapore Taipei Tokyo Toronto Warsaw
Anna Rak uczy w państwowej szkole podstawowej w
and associated companies in Gliwicach. Jest członkiem okręgowej Komisji Konkursu
Berlin Ibadan Języka Angielskiego dla szkół podstawowych.
OXFORD and OXFORD ENGLISH
Konsultacja: Prof. zw. dr hab. Hanna Komorowska,
are trade marks of Oxford University Press
Uniwersytet Warszawski.
ISBN 019 470139 5
Konsultant rozdziału dotyczącego oceniania: Kathy
© Oxford University Press 1999
Gude
No unauthorized photocopying
All rights reserved. No part of this publication may be
We współpracy z Oxford University Press.
reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted,
in any form or by any means, electronic, mechanical,
Recenzentki:
photocopying, recording or otherwise, without the prior
mgr Dorota Potocka
written permission of Oxford University Press, with the
mgr Małgorzata Samsonowicz
sole exceph'on of photocopying carried out under the
mgr Małgorzata Szulc-Kurpaska
conditions described below.
This book is sold subject to the condition that it shall not,
by way of trade or otherwise, be lent, resold, hired out,
or otherwise circulated without the publisher's prior
consent in any form of binding or cover other than that
in which it is published and without a similar condition
including this condition being imposed on the
subsequent purchaser.
Typeset by Oxford University Press
Printed in Poland
Program nauczania został dopuszczony do użytku
szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej,
numer w wykazie: DKW-4014-59/99
5. Ocenianie
Spis Treści
5.1. Spodziewane poziomy osiągnięć
5.1.1. Koniec etapu II: poziom pełny
5.1.2. Koniec etapu II: poziom podstawowy
1. Opis
5.2. Sposoby oceniania
1.1. Wstęp
5.2.1. Ocenianie bieżące
1.2. Podstawowe założenia
5.2.2. Ocenianie okresowe
5.3. Planowanie technik oceniania
2. Cele
i wystawiania stopni
2.1. Ogólne cele edukacyjne
5.3.1. Co chcę sprawdzić?
2.1.1. Ogólne cele podstaw programowych
5.3.2. Dlaczego chcę to sprawdzić?
2.1.2. Ogólne cele programu nauczania
5.3.3. W jaki sposób to sprawdzę?
w II etapie
5.3.4. W jaki sposób wystawię oceny?
2.2. Cele szczegółowe
5.4. Ocenianie globalne
2.2.1. Szczegółowe cele podstaw programowych
2.2.2. Szczegółowe cele programu nauczania
w II etapie
3. Treści nauczania
3.1. Wstęp
3.2. Funkcje językowe i sytuacje
3.3. Gramatyka
3.4. Sprawności
3.5. Przykładowy wariant programu
4. Realizacja programu
4.1. Podstawowe założenia metodyczne
4.1.1. Formy pracy
4.1.2. Pomoce dydaktyczne
4.2. Techniki pracy na lekcji
4.2.1. Nauczanie funkcji językowych i sytuacji
4.2.2. Nauczanie słownictwa
4.2.3. Nauczanie gramatyki
4.2.4. Nauczanie sprawności słuchania
4.2.5. Nauczanie sprawności mówienia
4.2.6. Nauczanie wymowy
4.2.7. Nauczanie sprawności czytania
4.2.8. Nauczanie sprawności pisania i ortografii
4.2.9. Integracja międzyprzedmiotowa/Prace
projektowe
4.2.10. Nauczanie zagadnień kulturowych
4.2.11. Rozwijanie umiejętności samodzielnego
uczenia siÄ™
4.3. Materiały nauczania
4.4. Wdrażanie programu
4.4.1. Planowanie pracy
4.4.2. Pomoc dla uczniów
3
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Język angielski w szkole podstawowej przeznaczony
jest dla wszystkich, bez względu na uzdolnienia i
1. OPIS
dlatego w ramach jednej klasy można oczekiwać dużych
różnic w poziomie osiągnięć. Z tego względu
proponowane tu przewidywane poziomy osiągnięć
1.1. Wstęp
(patrz dalej: Dział 5. Ocenianie) zostały opisane na
dwóch znacząco różnych poziomach: pełnym i
Program ten opracowano opierajÄ…c siÄ™ na podstawach
podstawowym. Niektóre dzieci mają kontakt z językiem
programowych zatwierdzonych 15 lutego 1999 n,
angielskim poza szkołą i osiągają wyższy poziom niż
określonych dla II etapu edukacyjnego (klasy IV-VI).
ich rówieśnicy uczący się języka tylko w czasie zajęć
Program przeznaczony jest do realizacji w klasach
szkolnych. Niektórzy uczniowie mają uzdolnienia
początkujących, rozpoczynających naukę języka
językowe, podczas gdy innym nauka języka sprawia
angielskiego od zera w IV klasie szkoły podstawowej w
trudności. Różnica poziomów przy wyznaczaniu
wymiarze dwóch lub trzech godzin tygodniowo w klasie
kryteriów osiągnięć umożliwia uczniom uzdolnionym
IV, V i VI (w sumie ok. 240 godz.)-Program został
lub tym, którzy uczą się języka dodatkowo, znalez
ć się
przygotowany z myślą o typowej szkole publicznej,
w górnej części skali, ci zaś, którzy mają z językiem
gdzie w jednej klasie występuje zróżnicowany poziom
angielskim problemy, majÄ… dla siebie miejsce w dolnej
uzdolnień.
części skali.
Nauczyciel podejmujÄ…cy pracÄ™ z programem powinien
Naukę języka obcego można powiązać z innymi
mieć kwalifikacje wymagane przez władze oświatowe
przedmiotami, wyszukując wspólne tematy i
do nauczania języka angielskiego w szkole
zagadnienia w innych blokach przedmiotowych
podstawowej.
wprowadzanych w szkole. Dzięki temu grono
nauczycieli będzie mogło opracować zintegrowany
program nauczania.
1.2. Podstawowe założenia
U podstaw niniejszego programu leży przeświadczenie,
że podmiotem procesu nauczania jest uczeń. Zadaniem
nauczyciela jest pomaganie uczniom w odkryciu
najbardziej efektywnych technik uczenia siÄ™ oraz
wspieranie każdego ucznia w próbach wykorzystania
2. CELE
własnych możliwości. Każdy uczeń jest jednostką o
odmiennej osobowości, motywacji i preferowanym
sposobie uczenia siÄ™. TraktujÄ…c ucznia elastycznie i
2.1. Ogólne cele edukacyjne
wspierając go, nauczyciel jest w stanie wytworzyć,
sytuację, w której każdy z nich znajdzie coś dla siebie.
2.1.1. Ogólne cele podstaw programowych
Aby to osiągnąć, nauczyciel powinien być gotów
Uczeń IV klasy szkoły podstawowej po raz pierwszy ma
dopuścić rozmaite sposoby pracy i czasami brać na
do czynienia z przedmiotami szkolnymi i blokami
siebie rolę sterującą, podczas gdy uczniowie będą
przedmiotowymi. Wkracza on w okres ogromnego
pracować w grupach lub parach.
zainteresowania i entuzjazmu dla nauki, chęci
zdobywania nowej wiedzy i doświadczeń. W
W celu jak najlepszego wykorzystania efektów swojej
podstawach programowych główny cel szkoły
pracy uczniowie powinni brać aktywny udział w
podstawowej określony został w następujący sposób:
lekcjach i pracować samodzielnie w domu, utrwalając
wiedzę i umiejętności zdobyte w szkole. W
Nauczyciele w szkole podstawowej, dostosowujÄ…
początkowym okresie nauki języka obcego nauczyciel
przekazywanie odpowiedniej wiedzy, kształtowanie
będzie pracował z uczniami, pomagając im w
umiejętności i postaw uczniów do naturalnej w tym wieku
zrozumieniu, jak powinni pracować, by móc
aktywności dzieci; umożliwiają im poznawanie świata w
samodzielnie się uczyć. Nauka uczenia się jest procesem
jego jedności i złożoności; wspomagają ich samodzielność
długotrwałym i będzie kontynuowana w gimnazjum.
uczenia się; inspirują ich do wyrażania własnych myśli i
przeżyć; rozbudzają ich ciekawość poznawczą oraz
Na tym etapie uczniowie są jeszcze dziećmi i wymagają
motywacje do dalszej edukacji.
stwarzania im częstych okazji do ćwiczenia i
powtarzania poznawanego materiału. Uważamy, że
W tym kontekście pierwszy kontakt z nauką języka
nowy materiał powinien opierać się na fundamencie
obcego ma wypełnić szeroko zakrojone cele zarówno w
tego, co dzieci już poznały. Czują się wtedy bardziej
odniesieniu do rozwoju osobowościowego dziecka, jak i
pewnie i gotowe są zmierzyć się z trudnościami.
jego ogólnego rozwoju poznawczego.
Wprawdzie podzielamy opinię, że nauczanie języków
Jako że Polska czyni przygotowania do przystąpienia do
obcych w grupach nie przekraczających 16 uczniów jest
Unii Europejskiej, języki obce stają się bardzo istotnym
bardziej efektywne, jednak zdajemy sobie sprawę, że
elementem programu szkolnego. W Europie język
wynikająca z niżu demograficznego malejąca liczebność
angielski uznawany jest za międzynarodowy język
klas w szkołach podstawowych oznacza możliwość, że
komunikacji tak w handlu i przemyśle, jak i w sztuce,
wielu nauczycieli będzie nauczać całe klasy.
sporcie, szkolnictwie wyższym, a także w turystyce i
rozrywce.
4
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
Rozpoczęcie nauki języka angielskiego w klasie IV daje " dostarczenia uczniom pozytywnego i
dziecku dobrą okazję zdobycia rzetelnej wiedzy o tym konstruktywnego doświadczenia, które sprzyjać
języku w wieku, w którym nauka języka jest naturalnym będzie ich dalszej nauce języka.
elementem rozwoju dziecka.
Zgodnie z podstawami programowymi szkoła
2.2. Cele szczegółowe
podstawowa powinna kształtować w uczniach
2.2.1. Szczegółowe cele podstaw
następujące kluczowe umiejętności:
" Porozumiewania siÄ™ programowych
" Rozwoju sprawności umysłowych
W podstawach programowych dla języka obcego cele
" Uczenia siÄ™
edukacyjne dla etapu II określone zostały następująco:
" Twórczego rozwiązywania problemów
Osiągnięcie poziomu opanowania języka zapewniającego
" Współdziałania w zespole
minimum komunikacji językowej.
Nauka języków obcych pełni ważną rolę w ogólnym
rozwoju dziecka. Nabywając pierwszą z wymienionych 2.2.2. Szczegółowe cele programu
umiejętności w nauce języka obcego - umiejętność
nauczania w II etapie
porozumiewania się - dziecko musi pojąć reguły,
BiorÄ…c pod uwagÄ™ cel wytyczony w podstawach
wypracować metody zapamiętywania nowych słów i
programowych i omawiane wcześniej kluczowe
zwrotów oraz eksperymentować. Wszystkie te zadania
umiejętności, proponujemy ujęcie szczegółowych celów
rozwijają sprawności umysłowe dziecka.
programu nauczania języka angielskiego w klasach IV -
Różni uczniowie mają różne style uczenia się i powinni
VI szkoły podstawowej w trzy kagetorie: języka;
dochodzić do tych sposobów, które są dla nich
integracji międzyprzedmiotowej i poznawania kultury
najlepsze. Ucząc się słownictwa niektórzy uczniowie
oraz rozwijania umiejętności samodzielnego uczenia
(wzrokowcy) muszą zapisać sobie wyrazy, których się
siÄ™.
uczą w sposób dla nich atrakcyjny. Inni (słuchowcy)
Cele językowe
uczą się nowych słów powtarzając je na głos. Jeszcze
Wsparcie rozwoju ucznia tak, aby mógł on zacząć:
inni (kinestetycy) muszą użyć różnorodnych sposobów,
" używać skutecznie języka angielskiego w
by lepiej zapamiętać nowe słownictwo. Uczniom można
codziennych sytuacjach w mowie i w piśmie;
pomóc odnalez
ć ich własne style uczenia.
" rozwijać strategie komunikacyjne wspomagające
Uświadamiając sobie, jaki jest ich dominujący styl
takie użycie języka;
uczenia się, dzieci zaczynają uczyć się uczenia oraz
" rozumieć tekst mówiony i pisany
rozpoznawania własnych potrzeb i preferencji w tym
Cele te zostaną omówione szerzej w Dziale 3 i 4.
zakresie.
Cele w zakresie integracji międzyprzedmiotowej i
Na lekcji języka obcego uczniowie będą często
poznawania kultury
pracować z partnerem, ćwicząc sprawność mówienia
Wsparcie rozwoju ucznia tak, aby mógł on zacząć:
lub wykonując innego rodzaju zadania. Będą mieli
" korzystać z materiałów w języku angielskim przy
również sposobność pracować w grupach, odgrywając
wykonywaniu grupowych projektów o charakterze
role i/lub wykonujÄ…c projekt grupowy. MajÄ…c kontakt z
międzyprzedmiotowym;
grupą uczą się współdziałania w zespole, tolerancji,
" poznawać zwyczaje i życie codzienne w krajach
kolez
eńskości wobec rówieśników, którzy mają
anglojęzycznych.
trudności, oraz szukania pomocy, jeśli sami mają
Patrz też 4.2.9. i 4.2.10.
problem.
Cele w zakresie rozwijania umiejętności
Te wszystkie umiejętności mają kluczowe znaczenie dla
samodzielnego uczenia siÄ™
rozwoju dziecka, a lekcje języka obcego stwarzają
Wsparcie rozwoju ucznia tak, aby mógł on zacząć:
doskonałą sposobność ich zdobycia.
" wykształcać częściową samodzielność poprzez
naukę korzystania ze słowników i materiałów
2.1.2. Ogólne cele programu nauczania w
z
ródłowych;
II etapie
" rozumieć swój własny proces uczenia się;
Program nauczania języka angielskiego w klasach IV -VI
" prowadzić zapis swojej własnej pracy, oceniać
szkoły podstawowej powinien naszym zdaniem
własne postępy i brać odpowiedzialność za własną
zmierzać do:
naukÄ™;
" otwarcia uczniom oczu na świat i poszerzania ich
" współpracować z innymi w parach i grupach;
doświadczeń poprzez kontakt z nauką języka
" wykształcać tolerancję wobec różnic i wobec innych
angielskiego oraz kulturą i obyczajowością krajów
ludzi;
anglojęzycznych. (W ten sposób program nauczania
" samodzielnie rozwiązywać problemy i odkrywać
sprzyja porozumieniu między narodami i tolerancji
własne sposoby dochodzenia do tych rozwiązań.
wobec różnic kulturowych.);
Patrz też Dział 4.2.11.
" przygotowania uczniów do wykorzystywania
języka angielskiego w sytuacjach życiowych;
" stworzenia podstaw do dalszej nauki języka
angielskiego w gimnazjum i póz
niej;
5
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Opisywanie ludzi
Wyrażanie opinii na temat ludzi
3. TREÅšCI NAUCZANIA
Opisywanie pogody
Nazywanie miesięcy i pór roku
Nazywanie budynków w mieście i określanie ich
3.1. Wstęp
położenia
Opisywanie planów wakacyjnych
Dział omawiający treści nauczania składa się z dwóch
Opisywanie sposobów podróżowania
części. Pierwsza zawiera zestawy elementów do
Określanie ilości
wykorzystania przy układaniu programu nauczania na
Opisywanie zdolności i umiejętności
tym poziomie (patrz 3.1. - 3.4.). Drugą część stanowi
Nazywanie zawodów
przykładowy wariant programu wskazujący, w jaki
Nazywanie dyscyplin sportowych
sposób można wykorzystać podane zestawy (patrz 3.5).
Opisywanie hobby
Dział został zbudowany tak właśnie, by umożliwić
Pytanie o pozwolenie
korzystanie z niego w sposób bardziej elastyczny.
Wyrażanie odmowy i zgody
Elementy z różnych zestawów można łączyć na wiele
Wyrażanie opinii o książkach i filmach
sposobów, konstruując programy odpowiednie dla
uczniów z rozmaitych szkół, różniących się na przykład
siatką godzin (patrz 4.4.1). Przykładowy wariant
3.3. Gramatyka
programu nauczania wskazuje jedno z rozwiązań, jakie
Czasownik be
można zastosować, choć istnieje wiele innych.
Zaimki osobowe
Układając program należy pamiętać o konieczności
Zaimki dzierżawcze
częstego powtarzania i utrwalania materiału, co
Dopełniacz saksoński / dopełniacz 's
umożliwi uczniom przyswojenie i wyćwiczenie nowego
Konstrukcja there is / there are
materiału językowego.
Czas Simple present
WybierajÄ…c tematy lub teksty wprowadzajÄ…ce nowy
Określniki some / any
materiał językowy i ćwiczących sprawności językowe,
Rzeczowniki policzalne / niepoliczalne
można sięgnąć do tematów wchodzących w zakres
Zaimki wskazujÄ…ce: this, that, these, those
ścieżek edukacyjnych, np. ekologicznej lub
Tryb rozkazujÄ…cy
prozdrowotnej, realizując przy okazji nauki języka
Czasownik modalny can
ogólne cele edukacyjne przewidziane w tym etapie
Przedimek nieokreślony a / an
kształcenia.
Przedimek określony the
Przedstawione tu treści nauczania można odnalez
ć w Czasownik have got
wielu podręcznikach kursowych, łącznie z tymi, które Czas Present continuous
rekomenduje Oxford University Press (patrz 4.3.). Porównanie czasów Simple present i Present continuous
Czas Present continuous dla wyrażenia przyszłych
planów
Konstrukcja like / love + gerund
3.2. Funkcje i sytuacje
Formy przeszłe czasownika be: was, were
Przedstawianie siebie i członków swojej rodziny
Czas Simple past: czasowniki regularne i nieregularne
Powitania i pożegnania
Podawanie danych osobowych: wieku, adresu, daty
urodzin, numeru telefonu
3.4. Sprawności
Literowanie imion
SÅ‚uchanie
Nazywanie pokoi
Uczniowie potrafiÄ…:
Wyrażanie upodobań związanych z jedzeniem i piciem
" Zrozumieć ogólny sens wypowiedzi, tzn. rozpoznać
Opisywanie codziennych zajęć
sytuację lub intencje mówiącego.
Pytanie o cenÄ™
" Wyszukać i zidentyfikować określoną informację w
Zamawianie posiłków
prostej wypowiedzi lub dialogu.
Podawanie narodowości
" Zrozumieć polecenia nauczyciela.
Podawanie nazw krajów
Mówienie
Określanie miejsca położenia przedmiotów
Uczniowie potrafiÄ…:
Nazywanie przedmiotów w klasie
" Odpowiedzieć na pytania w prostych sytuacjach
Wydawanie poleceń
życia codziennego.
Reagowanie na polecenia
" Prowadzić prostą rozmowę o sobie i swojej rodzinie.
Wyrażanie próśb, podziękowań, przeprosin
" Poprosić o pomoc/powtórzenie.
Podawanie godziny
" Poprawnie wymawiać poznane wyrazy.
Układanie planu lekcji
Rozmawianie o ulubionych przedmiotach
Nazywanie kolorów
Nazywanie zwierzÄ…t domowych
Wyrażanie podstawownych odczuć i cech
Nazywanie części ciała
Nazywanie części ubioru
6
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
Czytanie Pisanie
Uczniowie potrafiÄ…: Uczniowie potrafiÄ…:
" Zrozumieć tekst pisany typu ogłoszenie, krótkie " Wypełnić kwestionariusz osobowy.
instrukcje, prosty list, narracja lub dialog. " Zaadresować pocztówkę/kopertę.
" Czytać w celu uzyskania określonej informacji " Napisać krótki list/pocztówkę o sobie i swojej
(scanning). rodzinie.
" Czytać w celu uzyskania szczegółowych informacji. " Napisać krótką historyjkę, np. na podstawie
" Czytać w celu uzyskania ogólnej informacji ilustracji.
(skimming). " Opisać przyjaciela, dzień lub ulubionego zwierzaka.
" Czytać samodzielnie z użyciem słownika " Poprawnie przeliterować większość poznanych
dwujęzycznego. słów.
" Poprawnie używać podstawowych zasad
interpunkcji.
3.5 Przykładowy wariant programu nauczania
Składowe tego programu zostały dobrane w taki sposób, aby:
" stworzyć uczniom możliwość przekazywania informacji o sobie i najbliższym otoczeniu;
" wprowadzić podstawę strukturalną konieczną do dalszej nauki na następnym etapie;
" dostarczyć ogólnego materiału leksykalnego użytecznego w codziennych sytuacjach życiowych, który może być
rozbudowany w następnym etapie.
Temat i związane z nim Funkcje językowe, sytuacje i Materiał gramatyczny
słownictwo sprawności językowe
Ja i moja rodzina: Przedstawianie siebie i członków Czasownik be
- liczebniki l-100 swojej rodziny Powitania i Zaimki osobowe
- alfabet pożegnania Podawanie danych Zaimki dzierżawcze
- liczebniki porzÄ…dkowe osobowych: wieku, adresu, daty Pytania z zaimkiem pytajÄ…cym Who?
- miesiÄ…ce urodzin, numeru telefonu Zaimki wskazujÄ…ce this / that
Literowanie imion Dopełniacz saksoński
Pytania z zaimkiem pytajÄ…cym
Whose?
Życie codzienne: Nazywanie pokoi, pomieszczeń Konstrukcja there is / there are
- dom Wyrażanie upodobań związanych z Przyimki miejsca on, in, under, over,
- zajęcia domowe jedzeniem i piciem Opisywanie near, opposite Czas Simple present
- posiłki codziennych zajęć Pytanie o cenę Zaimki nieokreślone some / any
- w sklepie Zamawianie posiłków Czasownik have Pytania z How
- w restauracji much? Rzeczowniki niepoliczalne
Czasownik modalny can
Wyrażenie would you like?
Przedimek nieokreślony a / an
Określniki ilościowe: much, many,
a lot
Kraje i narodowości Podawanie narodowości Czasownik be (Are you from Poland?)
Podawanie nazw krajów Tworzenie przymiotników od nazw
krajów
7
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Szkoła: Określanie miejsca położenia Pytania z zaimkiem pytającym
- w klasie przedmiotów Where? (Where are they?)
- przedmioty szkolne Nazywanie przedmiotów w klasie Przyimki: in, at, on (I'm at school.)
- rozkład zajęć/dni tygodnia Wydawanie poleceń Liczba mnoga rzeczowników.
Reagowanie na polecenia Zaimki wskazujÄ…ce: this, that, these,
Wyrażanie próśb, podziękowań, those
przeprosin Zaimki dzierżawcze (These are my
Podawanie godziny books.)
Układanie planu lekcji Tryb rozkazujący (Stop here. Come
Rozmawianie o ulubionych here.)
przedmiotach Czasownik modalny can w pytaniach
(Can I go to the toilet?)
Ludzie i zwierzęta: Nazywanie kolorów Czasownik be
- wygląd zewnętrzny Nazywanie zwierząt domowych Przedimek określony the (This is the
- usposobienie Wyrażanie podstawownych odczuć i blue jacket.)
- ubrania cech Czasownik have got (I've got a
- zdrowie Nazywanie części ciała hamster.)
Nazywanie części ubioru Zaimki dzierżawcze (His hair is black.)
Opisywanie ludzi Czas Present continuous (What's he
Wyrażanie opinii o ludziach wearing?)
Środowisko wokół nas: Opisywanie pogody Nazywanie Czas Simple present i Present
- pogoda miesięcy i pór roku Nazywanie continuous
- pory roku budynków w mieście i określanie Konstrukcja there is / there are
- miasto ich położenia Przyimki miejsca: near, on the left, on
the right, opposite, etc.
Wakacje i podróże Opisywanie planów wakacyjnych Czas Present continuous do wyrażenia
Opisywanie sposobów przyszłych planów (In the next school
podróżowania holidays I'm going to the seaside.) Czas
Simple present Zwroty by train / bike
/bus
Hobby i upodobania, czas wolny Określanie ilości Konstrukcja there is / there are
Opisywanie zdolności i umiejętności Pytania z How many? Liczba
Nazywanie zawodów Nazywanie mnoga rzeczowników
dyscyplin sportowych Opisywanie Czasownik modalny can Czas
hobby Pytanie o pozwolenie Simple present Konstrukcja like
Wyrażanie odmowy i zgody / love + gerund Czas Simple
Wyrażanie opinii o książkach i past (użycie czasowników
filmach regularnych i nieregularnych)
8
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
jako podstawowych narzędzi pracy nauczyciela. Inne
usprawniające i urozmaicające lekcje materiały to:
4. REALIZACJA
" wybór materiałów pomocniczych, w tym
. słowniki do użycia w klasie (jednojęzyczne
PROGRAMU
słowniki obrazkowe lub słowniki dwujęzyczne);
. podręczniki do gramatyki i materiały do ćwiczeń;
" materiały dotyczące zagadnień kulturowych/
4.1. Podstawowe założenia
autentyczne rekwizyty (np. bilety, opakowania,
metodyczne
broszury itp.);
" mapy, kolorowe ilustracje, plakaty i plansze na
Metody proponowane przez nas w niniejszym
ścianach;
programie nauczania zakładają aktywną naukę.
" dostęp do biblioteczki z uproszczonymi tekstami do
Uważamy, że uczeń pełni aktywną rolę w procesie
czytania dla przyjemności.
nauczania.
Inne pożądane z
ródła materiału językowego to:
Niektórzy uczniowie korzystają pracując w parach lub
" dostępna w klasie aparatura video, komputery z
małych grupach, gdy uzyskują pomoc od swoich
odpowiednim oprogramowaniem, internet;
rówieśników. Inni wolą pracę samodzielną lub, w
" kontakty z innymi szkołami za granicą, poprzez
wypadku wątpliwości, pomoc ze strony nauczyciela.
pocztÄ™ elektronicznÄ… lub szersze powiÄ…zania, na
Otoczeni życzliwą atmosferą na lekcji, uczniowie nie
przykład te oferowane w programie Comenius.
będą bali się poprosić o pomoc, jeśli czegoś nie
zrozumiejÄ….
Uczniom łatwiej jest mówić w parach i małych grupach
4.2. Techniki pracy na lekcji
niż przed całą klasą lub bezpośrednio do nauczyciela.
Poniższy dział podzielony jest na trzy części, odnoszące
Czują się również mniej skrępowani, jeśli czytają na
się do szczegółowych celów programu nauczania:
głos chórem. Chodząc po klasie nauczyciel usłyszy,
" język: funkcje i sytuacje, słownictwo, gramatyka,
który z uczniów ma trudności i może popracować z nim
sprawności i wymowa (patrz 4.2.1.-4.4.8.).
indywidualnie. Młodsi uczniowie lubią przedstawiać
" Integracja międzyprzedmiotowa i zagadnienia
dialogi przed całą klasą, a to stwarza doskonałą okazję
kulturowe (patrz 4.2.9. i 4.2.10.).
do sprawdzenia wymowy i intonacji po wstępnej fazie
" Rozwój umiejętności samodzielnego uczenia się:
ćwiczeń.
uczenie się, jak się uczyć. A
Ä…czy siÄ™ to z
Aby nauka przebiegała w sposób systematyczny, umiejętnością korzystania ze słownika i innych
uczniowie potrzebują przejrzystych zapisów w z
ródeł uzupełniających, nauki słownictwa,
zeszycie. Nauczyciel może im w tym pomóc, zapisując prowadzenia notatek itp. (patrz dalej, zwłaszcza
na tablicy przykłady, które uczniowie mają wpisać do 4.2.11.).
zeszytów, lub wskazując, który dział lub ćwiczenie z
4.2.1. Nauczanie funkcji i sytuacji
podręcznika mają zostać przepisane. Pomoże to
Cele
uczniom rejestrować, czego się nauczyli, a także da
Pojęciem funkcji językowej określamy intencję
przejrzyste podstawy do samooceny.
użytkownika języka i/lub skutek, jaki chce odnieść
4.1.1. Formy pracy
posługując się językiem, np. uzyskać informację.
Funkcje językowe pełnią istotną rolę w nauce języka
Wymienione poniżej formy pracy powinny przeplatać
obcego. Na lekcjach w miarę możliwości powinno się
się w zrównoważony sposób, stosownie do nauczanego
ćwiczyć porozumiewanie w realistycznych sytuacjach
materiału. Różnorodne formy pracy wprowadzają
życiowych po to, by uczniowie byli w stanie używać
urozmaicenie, dając jednocześnie możliwość pełnego
języka do przekazania informacji i wywołania
wykorzystania etapu ćwiczeń.
pożądanego skutku.
praca całą klasą (lockstep);
praca indywidualna, kierowana przez nauczyciela i
Nauczanie funkcji pomaga również uświadomić
samodzielna;
uczniom istnienie rozmaitych konwencji kulturowych w
praca w parach;
różnych językach i potrzebę stosowania odpowiednich
praca w grupach;
rejestrów językowych w zależności od sytuacji (patrz też
praca projektowa wykonywana w szkole i w domu.
4.2.10.).
4.1.2. Pomoce dydaktyczne
Metody
Skuteczne jest nauczanie funkcji poprzez dialogi oparte
Wprawdzie można uczyć języka angielskiego obywając
na rozmaitych sytuacjach. Można je wprowadzać na
się bez specjalnego wyposażenia, zalecamy jednak
różne sposoby.
wykorzystanie:
" podręcznika i zeszytu ćwiczeń oraz
Uczniowie mogą zaznajomić się z sytuacją dzięki
" magnetofonu i odpowiedniego zestawu nagrań
technikom uzyskiwania odpowiedzi od słuchacza
(elicitation). Nauczyciel pokazuje ilustracje
przedstawiające daną sytuację i prosi uczniów, by
wysunęli własne sugestie co do przebiegu rozmowy.
9
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Można te wypowiedzi ćwiczyć ustnie i/lub zapisać na kontekst lub powiązane ze sobą tematycznie grupy
tablicy w formie dialogu. słów.
Można rozdać uczniom dialog pocięty na osobne zdania Trudno jest uczyć się oderwanych wyrazów, warto
i poprosić o uporządkowanie go lub też polecić zatem użyć słów w kontekście, np. odnosząc je do
dopasowanie dwóch połówek pociętych zdań. Można to określonej sytuacji lub grupując tematycznie.
potraktować jako ćwiczenie związane ze słuchaniem i
Ponieważ w języku angielskim wymowa różni się od
przeprowadzić przed wysłuchaniem tekstu w celu
pisowni, uczniowie powinni uczyć się wymawiania
sprawdzenia własnych odpowiedzi lub po jego
słów i zapisywania wymowy w zeszytach.
wysłuchaniu jako zadanie rekonstrukcji wypowiedzi.
Nauka pisowni łączy się w sposób logiczny z nauką
Inna technika polega na wysłuchaniu nagrania lub
nowych słów. Nauczyciel może wprowadzać reguły i
obejrzeniu video i odtworzeniu wypowiedzi.
zasady ortografii w miarÄ™ potrzeb. Stworzy to
Gdy zostanie już wypracowany model dialogu, może dodatkową okazję do grupowania wyrazów.
nastąpić faza ćwiczeń, w której uczniowie mają okazję
Bardzo istotne dla zapamiętywania nowego słownictwa
do głośnego czytania. Niektóre podręczniki zaopatrzone
jest systematyczne powtarzanie go. Nauczyciel może na
są w kasety, które dają uczniom możliwość powtarzania
przykład na początku lekcji sprawdzać słownictwo z
za nagraniem, w innym przypadku rolę modela może
poprzednich zajęć lub wrócić do tematu po kilku
pełnić nauczyciel. Istotne jest, by w tej fazie zwracać
lekcjach, sprawdzając, ile słów uczniowie zapamiętali.
uwagÄ™ na wymowÄ™ oraz intonacjÄ™.
Rodzaje zadań
Następny etap polega na odejściu od modelowego
Przedstawiając nowe słowa możemy użyć kart z
dialogu w kierunku możliwości samodzielnego
ilustracjami (flashcards) i podpisem, a następnie przejść
ułożenia podobnych dialogów przez uczniów.
do ćwiczeń i gier polegających na dopasowaniu podpisu
Nauczyciel ma tu okazję zindywidualizować proces
do ilustracji.
nauczania, pomagajÄ…c uczniom mniej lub bardziej w
Można prosić uczniów o grupowanie wyrazów na różne
zależności od ich możliwości. Pierwszy poziom zadania
sposoby, np. według brzmienia (słowa rymujące się) lub
może polegać na wykorzystaniu możliwych rozwiązań,
tematu (np. zwierzęta, jedzenie).
gdzie uczeń tworzy nowy dialog wymieniając
pojedyncze elementy. Trudniejszym zadaniem jest mini- Zagadki wyrazowe - typu odszukiwanie słów w wężu
scenka, w której dwójka uczniów otrzymuje opis
wyrazowym lub kwadracie wyrazowym - wspomagajÄ…
sytuacji i wskazówki, czego chce każdy z rozmówców.
zarówno naukę czytania, jak i pisowni.
Najtrudniejsze dla uczniów jest zadanie polegające na
Rozwijanie umiejętności samodzielnego
samodzielnym określeniu sytuacji i ułożeniu dialogu
uczenia siÄ™
bez żadnych wskazówek.
Uczeń musi znalez
ć taki sposób nauki słownictwa,
który odpowiada jego stylowi uczenia się. Nauczyciel
4.2.2. Nauczanie słownictwa
może mu podsunąć rozmaite metody, na przykład:
Cele
" Sporządzanie kart wyrazowych. Uczeń wykonuje
Znajomość słownictwa odgrywa ważną rolę w
zestaw kart, na których po jednej stronie znajduje się
komunikacji. Można porozumieć się robiąc błędy
nowy wyraz, a na drugiej polski odpowiednik /
gramatyczne, ale trudno jest wyrazić myśli, gdy brakuje
ilustracja / angielski wyraz o znaczeniu
odpowiednich słów.
przeciwnym itp. Karty te uczeń może nosić przy
Istotne jest, by uczniowie: sobie i oglądać w wolnej chwili / przyczepić do
" rozumieli wagę nauki słownictwa, ściany w widocznym miejscu w domu itd.
" rozwijali skuteczne metody zapamiętywania " Wykonanie słowniczka. Uczniowie mają specjalne
słownictwa. notesiki, w których zapisują nowe słowa i ich
znaczenie. Można je ułożyć tematycznie,
Metody
alfabetycznie, chronologicznie, według rozdziałów
Badania wykazują, że uczniowie mogą jednorazowo
podręcznika itd.
poradzić sobie z ograniczoną liczbą nowych słów.
" Szukanie skojarzeń. Niektórzy uczniowie
Nauczyciel powinien więc wybrać najistotniejsze
zapamiętują nowe wyrazy kojarząc je z czymś
określenia. Mogą to być słowa kluczowe dla
znanym. Może to być: podobne słowo w języku
zrozumienia tekstu, słowa o wielorakim znaczeniu,
polskim; element humorystyczny; samodzielnie
słowa często używane. Ważne jest również, by
wymyślone skojarzenie obrazkowe; kontekst, w
nauczyciel jasno określił, których słów należy się
którym pierwszy raz napotkali to słowo (tekst lub
nauczyć w mowie i w piśmie (do czynnego
sytuacja) itd.
wykorzystania, tzw. słownictwo czynne), a które
wystarczy rozpoznawać w celu lepszego zrozumienia
Dobrą metodą pomocy uczniom słabszym w
tekstu słuchanego lub czytanego (słownictwo bierne).
znalezieniu skutecznej strategii jest rozmowa z uczniami
o tym, w jaki sposób uczą się słownictwa i co pomaga im
Nauczyciel powinien przedstawić nowe słownictwo w
w zapamiętywaniu wyrazów.
sposób sprzyjający zapamiętywaniu. Może wykorzystać
ilustracje z podręcznika, kolorowe plakaty lub plansze,
rysunki na tablicy, prawdziwe przedmioty, jasny
10
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
4.2.3. Nauczanie gramatyki 4.2.4. Nauczanie sprawności słuchania
Cele
Cele
Uczniowie potrzebują znajomości struktury języka, by
Patrz 3.4.
panować nad tym, co mówią. Nie należy jednak kłaść
Metody
większego nacisku na gramatykę niż na zdolność
Podręczniki zawierają przeważnie dwa rodzaje
porozumiewania się. Ważniejsze od znajomości zbioru
materiału do słuchania:
reguł jest to, by uczeń rozumiał i ćwiczył, kiedy i w jaki
" Materiał przeznaczony jako model językowy, który
sposób należy użyć danej struktury gramatycznej.
ma głównie na celu wprowadzenie nowego
Metody
zagadnienia językowego lub funkcji.
IstniejÄ… dwie podstawowe metody wprowadzania
" Materiał przeznaczony do rozwijania sprawności
nowych elementów gramatyki:
słuchania.
" dedukcyjna: podawanie reguły i objaśnianie jej, a
Ogólnie biorąc, w podręcznikach kursowych nie ma
następnie przykłady i ćwiczenia;
zbyt wiele miejsca na ten drugi rodzaj materiału i może
" indukcyjna: uczniowie napotykajÄ… nowÄ… strukturÄ™ w
on wymagać uzupełnienia materiałami z książek
tekście lub sytuacji przedstawionej przez
przygotowanych specjalnie pod kÄ…tem nauki
nauczyciela, a pytania pomocnicze i przykłady
sprawności słuchania.
prowadzą ich do samodzielnego odkrycia reguły.
Słuchanie nagrania z taśmy jest zadaniem trudnym,
W klasie IV i pierwszym półroczu klasy V szkoły
ponieważ brakuje tu normalnego w komunikacji
podstawowej uczenie dedukcyjne jest niezmiernie
bezpośredniej wsparcia wzrokowego. Aby pomóc
trudne, gdyż uczniowie nie osiągnęli jeszcze takiego
uczniowi, trzeba przede wszystkim przygotować go do
stopnia rozwoju intelektualnego, by zrozumieć pojęcia
słuchania, wprowadzając uprzednio temat. Można to
abstrakcyjne. Uczenie indukcyjne jest na tym etapie
zrobić poprzez:
znacznie skuteczniejsze. TerminologiÄ™ gramatycznÄ…
" ilustracje, zdjęcia lub rysunki;
powinno się wprowadzać z dużą ostrożnością, by
" użycie tytułu;
oszczędzić uczniom zbędnego obciążenia. Wskazana
" kluczowe słowa lub zwroty i próby odgadnięcia
jest konsultacja z nauczycielem języka polskiego, jakie
tematu;
określenia uczniowie już znają. Większość
" krótki tekst.
nowoczesnych podręczników wydawanych w Wielkiej
Zanim uczniowie zaczną słuchać nagrania, powinni
Brytanii stosuje metodę indukcyjną, zwłaszcza w
wiedzieć, dlaczego go słuchają i co będą mieli do
odniesieniu do młodszych uczniów.
zrobienia. Podobnie jak w przypadku czytania, istniejÄ…
Uczniowie muszą nauczyć się tworzenia struktur lub
różne sposoby słuchania uwzględniające rozmaite cele.
czasów, wiedzieć, co one oznaczają i jak się je stosuje.
Słuchanie w celu zrozumienia ogólnego sensu
Bardzo ważne jest, by nauczyciel dawał uczniom wiele
Uczniowie mają uchwycić ogólny sens tekstu lub
okazji do ćwiczenia nowej struktury i do powiązania
rozmowy. Przypomina to prawdziwe słuchanie radia
nowej wiedzy z tym, co już umieją. A
atwiej będzie
lub telewizji, gdy nie przejmujemy się, jeśli nie
uczniom skoncentrować się na nowej strukturze, jeśli w
zrozumiemy wszystkiego do końca.
ćwiczeniach będą mieli do czynienia z prostym
Aby móc skutecznie słuchać w celu zrozumienia
słownictwem, dzięki czemu nie zostaną jednocześnie
ogólnego sensu, uczniowie powinni:
przeciążeni zbyt dużą ilością nowych elementów.
" umieć rozpoznawać kluczowe słowa;
Ćwiczenia praktyczne, zarówno ustne, jak i pisemne
" umieć zgadywać na podstawie zrozumianych
powinny być urozmaicone; należy włączyć do nich
elementów;
ćwiczenia łatwe i wymagające powtarzania (np. dryle),
" akceptować fakt, że nie rozumieją wszystkiego;
jak również ćwiczenia wymagające samodzielnego
" umieć rozpoznać powiązania między różnymi
myślenia (np. wypełnianie luk, uzupełnianie zdań,
częściami tekstu.
dopasowywanie połówek zdań, wybór prawidłowego
Zadania rozwijające sprawność słuchania dla
zdania).
zrozumienia ogólnego sensu
Aby dać uczniom solidne podstawy gramatyki, należy
Zalecamy szczególną uwagę przy doborze zadań tego
często powtarzać poznany materiał. Warto przypomnieć
typu; powinny one kłaść nacisk na rozpoznawanie, nie
uczniom ćwiczoną wcześniej strukturę, by ułatwić im
na produkcję. Proponujemy zadania, w których
zrozumienie wprowadzonej konstrukcji.
uczniowie mają przykładowo:
" dopasować;
Zdarzają się sytuacje, kiedy użycie języka polskiego
" uporządkować;
pomaga wytłumaczyć zastosowanie lub znaczenie
" wybrać;
jakiejś struktury. Ważne jest jednak, by uczniowie nie
" narysować lub pokolorować;
liczyli na to, że zawsze otrzymają polskie tłumaczenie
" ponumerować lub zakreślić rysunki czy elementy.
lub objaśnienie, gdyż istnieją elementy gramatyki i
czasy, które nie mają polskiego odpowiednika.
Tłumaczenie na język polski należy stosować jako jedną,
ale nie jedynÄ… technikÄ™ nauczania gramatyki.
11
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Słuchanie w celu zrozumienia szczegółowych
Cechy charakterystyczne zadań ćwiczących
informacji
komunikacjÄ™:
W autentycznych sytuacjach słuchamy w ten sposób,
" przesłanie jest ważniejsze od formy;
jeśli potrzebujemy konkretnej informacji, na przykład
" słuchacz nie wie dokładnie, co powie mówiący;
jaka nazajutrz będzie u nas pogoda, z którego peronu
" istnieje możliwość dyskusji w przypadku niejasnych
odchodzi nasz pociÄ…g itp.
znaczeń.
Przy ćwiczeniach tego typu nauczyciel i uczniowie
Aby móc skutecznie słuchać w celu zrozumienia
zwracają uwagę na rozwijanie płynności.
szczegółów, uczniowie powinni:
" umieć rozpoznać istotną część tekstu;
Ćwicząc nową formę językową należy skupić się na
" umieć odtworzyć sens informacji zawartej w tej
poprawności wypowiedzi. Doskonaląc umiejętność
części tekstu, wykorzystując swoją znajomość języka
porozumiewania się trzeba jednak pracować nad
i znajomość świata;
rozwijaniem ogólnej płynności wypowiedzi ucznia i
" odgadywać dla uzupełnienia brakującej informacji;
nad przekazem. Uczniowie mogą wyrażać swoje myśli
" wiedzieć, co dzieje się ze słowami w strumieniu
w sposób nie całkiem poprawny gramatycznie i
wypowiedzi, np. które wyrazy można usłyszeć, znać
powinni otrzymywać takie zadania, które rozwijają w
formy skrócone, formy słabe, elipsy itp.
nich poczucie pewności, że są w stanie przekazać daną
myśl.
Zadania rozwijające umiejętność słuchania w celu
zrozumienia szczegółów
Strategie komunikacyjne
" Wypełnij tabelę.
Aby móc skutecznie się porozumiewać, uczniowie
" Uzupełnij brakujące informacje.
powinni wypracować pewien zakres strategii. Muszą
" Wybierz właściwą odpowiedz
(prawda/fałsz lub
ćwiczyć sposoby przekazywania myśli nawet wtedy,
wielokrotny wybór).
gdy nie znają odpowiednich słów (strategie
kompensacyjne), na przykład: It is very hot today, you
W zadaniach, które wymagają pisania w związku z
must put the ice cream into the... the... (jak jest lodówka po
usłyszanym tekstem, od uczniów powinno się wymagać
angielsku?)... the very cold cupboard machine in the
wpisania do tabeli tylko pojedynczych wyrazów i nie
kitchen..."You mean the fridge?' 'Yes, yes, put it in the fridge
należy oceniać pisowni, jeśli wpisywany wyraz nie
at once or it will... it will... become liquid.
został wyraz
nie przeliterowany co najmniej dwa razy.
Inne strategie obejmujÄ…:
Zadania następujące po słuchaniu
" Proszenie o pomoc lub powtórzenie: Can you repeat
Informacje uzyskane w trakcie słuchania mogą posłużyć
please? Again, please. Speak louder, please. Slowly, please.
do ćwiczeń w mówieniu i pisaniu.
" Proszenie o objaśnienia: Do you mean... ? Is that like... ?
Rodzaje tekstów
What does ... mean? Please spell... Please write... What is
Teksty przeznaczone do słuchania powinny zawierać
...in Polish?
teksty autentyczne (np. ogłoszenia, informacje lub
Rodzaje zadań
krótkie fragmenty audycji radiowych i telewizyjnych)
Oprócz ćwiczeń polegających na mechanicznym
oraz dialogi lub rozmowy kilku osób napisane
powtarzaniu, utrwalających nowy materiał językowy,
specjalnie z myślą o uczniach na tym poziomie. Teksty
uczniowie potrzebujÄ… okazji do stosowania go w
powinny trwać 2-3 minuty, powinny być nagrane na
sytuacjach oraz ćwiczenia wypowiedzi w dłuższych
taśmę i odtwarzane co najmniej dwukrotnie.
'porcjach'. Jednym ze sposobów na ćwiczenie w
4.2.5 Nauczanie sprawności mówienia
mówieniu są dialogi i scenki. Inną skuteczną metodą są
Cele zadania oparte na lukach informacyjnych (information
Patrz 3.4 gap), przeznaczone do pracy w parach. Te rodzaje zadań
odzwierciedlają autentyczną komunikację, ponieważ:
Metody
" istnieje cel rozmowy;
Uczenie mówienia można podzielić na dwa główne
" żaden z rozmówców nie wie, co powie druga osoba;
obszary:
" przesłanie jest ważniejsze od formy;
" ustne ćwiczenie nowego materiału językowego;
" celem jest zrobienie czegoÅ› (np. wykonanie zadania).
" rozwijanie umiejętności porozumiewania się w
języku angielskim.
Inne rodzaje zadań, przy których uczniowie mówią
przez dłuższy czas, obejmują:
Istotne jest, aby zajęcia obejmowały oba te aspekty
" opisywanie obrazka;
mówienia.
" udzielanie instrukcji w oparciu o obrazki, mapÄ™ lub
Cechy charakterystyczne zadań ustnych ćwiczących
przedmiot;
nowy materiał językowy to:
" rozmowa o prawdziwych przeżyciach;
" zwracanie uwagi na poprawne użycie danej formy;
" opowiadanie historii według obrazków.
" zwracanie uwagi na wymowÄ™;
" powtarzanie za modelem.
Na tym etapie oczekujemy, że uczeń więcej zrozumie
niż będzie w stanie powiedzieć. Niektórym, bardziej
Podczas ćwiczeń tego typu nauczyciel i uczniowie
ekstrawertycznym uczniom mówienie sprawi
koncentrują się na poprawności wypowiedzi.
przyjemność, podczas gdy dla innych będzie to trudne.
Nauczyciel może pomóc uczniom, wybierając dla
bardziej nieśmiałych dzieci zadania łatwiejsze i
12
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
podpowiadając np. najważniejsze słowa, odpowiednie Rodzaje zadań
zwroty, przykładowy tekst itp. Zadania w zakresie rozróżniania: Który dz
więk
słyszysz? Pogrupuj wyrazy według dz
więków.
Oto kilka przykładów zadań ćwiczących mówienie:
Rozpoznaj dz
więk w wyrazie. Podziel słowa na
Odpowiedz krótko na pytania. Opisz obrazek i
dwie grupy według wymowy podobnych dz
więków
ludzi, którzy na nim są itd. Ułóż prostą
(minimal pairs). Znajdz
wyraz, który brzmi jak...
rozmowÄ™ odbywajÄ…cÄ… siÄ™ w sklepie, restauracji.
Zaznacz akcent wyrazowy. Pogrupuj wyrazy
Przeprowadz
prostÄ… rozmowÄ™ telefonicznÄ….
według rytmu akcentowego. Zaznacz akcentowany
Zapytaj o godzinÄ™ i podaj jÄ…. Opowiedz o
wyraz. Czy intonacja wznosi siÄ™, czy opada? / Czy to
swoich zainteresowaniach i porozmawiaj o
jest pytanie?
nich z kolegÄ….
" jak czuje się mówiący? (intonacja wyrażająca
" PoproÅ› o informacjÄ™ na dworcu
uczucia)
kolejowym/autobusowym i kup bilety.
4.2.7. Nauczanie sprawności czytania
" Udziel wskazówek, jak wykonać prostą rzecz, np.
wejść do internetu.
Cele
" Wyraz
w prosty sposób własne zdanie o książce lub
Celem jest pomoc dzieciom w nauce efektywnego
filmie.
czytania w języku angielskim oraz czerpania z niego
przyjemności. Patrz też 3.4.
4.2.6. Nauczanie wymowy
Nauczanie czytania: wczesne etapy
Wymowę można podzielić na trzy podstawowe
Małe dzieci uczą się czytać w języku ojczystym śledząc
obszary:
oczami czytany na głos tekst. Jest to również
" Dz
więki,
najskuteczniejszy sposób nauki czytania po angielsku.
" Akcent (wyrazowy i zdaniowy),
Dzieci mogą patrzeć na drukowany tekst słuchając
" Intonacja.
jednocześnie nagrania lub głosu nauczyciela.
Wymowa jest istotna dla komunikacji. Niepoprawne
W zrozumieniu tekstu pomagają ilustracje, jak również
wymawianie dz
więków może prowadzić do
częste powtarzanie tego samego tekstu. Dzieci lubią
nieporozumień, np. jeśli live wymawiamy jako /li:v/. Złe
teksty dramatyczne lub zabawne. We wczesnych
akcentowanie wyrazu może również wywołać
etapach nauki Å‚atwiej przychodzi im zrozumienie
nieporozumienie, a niewłaściwe rozłożenie akcentów
tekstu, który dotyczy znanych im rzeczy lub sytuacji.
zdaniowych może utrudnić przekaz informacji.
Młodsze dzieci nie są jeszcze w stanie pojąć zagadnień
Stosunek do rozmówcy często wyrażamy intonacją i
abstrakcyjnych.
niepoprawne jej użycie może wywołać urazę. Naturalna
intonacja użytkowników języków germańskich i
Z początku teksty powinny być krótkie i wprowadzane
słowiańskich może rdzennemu Anglikowi wydawać się
z wykorzystaniem ilustracji. Zadania dotyczÄ…ce tekstu
agresywna.
powinny być bardzo proste, na przykład odpowiedz
na
dwa, trzy pytania typu prawda/fałsz, czy dopasowanie
Nauczanie wymowy powinno stanowić nieodłączny
tekstu do ilustracji. Systematyczne rozwijanie
element nauczania języka. Wprowadzając nowe
sprawności czytania i stopniowe przechodzenie od
słownictwo należy zwracać uwagę na wymowę
zadań bardzo łatwych do trudniejszych pomoże
dz
więków i umieszczanie akcentu. Przy wprowadzaniu
uczniom osiągać postępy.
i ćwiczeniu nowych struktur i funkcji trzeba wskazywać
uczniom, w jaki sposób dz
więki ulegają zmianie
Metody
zależnie od kontekstu, na przykład w słabych formach
Ucząc czytania, należy pamiętać o kilku zagadnieniach:
(porównaj I can go i Yes, I can.), elipsach (np. / must go
" Fakt, że uczeń umie czytać po polsku, nie oznacza
gdzie dz
więki /t/ i /g/ zlewają się, dając wrażenie, że /t/
automatycznej umiejętności czytania po angielsku.
zniknęło) i powiązaniach (gdzie jeden dz
więk łączy się
Czytania w obcym języku trzeba się nauczyć.
z następującą po nim samogłoską, np. What are you
" Trzeba wyraz
nie rozróżniać rozwijanie sprawności
doing? gdzie dz
więk N łączy się z następnym dz
więkiem
czytania od sprawdzania zrozumienia tekstu.
/e/). Uczniowie powinni zauważać również, w jaki
Powinno znalez
ć się miejsce na jedno i na drugie.
sposób dz
więki ulegają zmianie w zdaniach w
" Głośne czytanie stanowi odrębną umiejętność,
zależności od położenia głównego akcentu. Wyjaśnienie
bardziej związaną z wymową i intonacją niż ze
tych cech jest ważne, ponieważ pomagają one uczniom
zdolnością czytania i rozumienia. Wielu
rozumieć język mówiony naturalnie i rozwijać w ten
wykształconych dorosłych ludzi nie potrafi czytać
sposób umiejętność słuchania.
na głos w języku ojczystym.
" Niektórzy uczniowie maja problemy takie na
Warto od początku stopniowo wprowadzać
przykład jak dysleksja. Jeśli uczeń napotyka
transkrypcjÄ™ fonetycznÄ…, by uczniowie przyzwyczajali
ogromne trudności z czytaniem po angielsku,
się i umieli odczytywać zapis wymowy. Pomocny tu
porozum siÄ™ z innymi nauczycielami, a w razie
będzie umieszczony na ścianie duży plakat ze znakami
potrzeby zwróć się o pomoc do szkolnego
fonetycznymi, jak również wskazanie uczniom miejsca
psychologa.
w podręczniku lub słowniku, gdzie mogą znalez
ć takie
znaki.
13
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Na co dzień czytamy w różnym celu i na różne sposoby, Rodzaje tekstów
a każdy z tych sposobów ma inne zastosowanie w Materiały do czytania powinny zawierać teksty
trakcie nauki języka. autentyczne, w razie konieczności uproszczone i
dostosowane do poziomu uczniów, takie jak krótkie
PrzeglÄ…d tekstu (scanning)
artykuły z gazet i czasopism, ogłoszenia, obwieszczenia,
Jeśli chcemy znalez
ć w gazecie konkretną informację,
broszury turystyczne, listy itd, a także teksty napisane
szybko przebiegamy wzrokiem tekst, szukajÄ…c
specjalnie z myślą o uczniach, jak na przykład krótkie
interesującej nas treści. Nosi to nazwę przeglądu tekstu
teksty i opowiadania, uproszczone lektury o różnym
lub skanowania. Jest to ważna umiejętność, którą
stopniu trudności (graded readers), dialogi itd. Uczniowie
powinna zdobyć osoba ucząca się języka obcego, gdyż
powinni mieć sposobność czytania ekstensywnego (np.
pomoże ona pominąć nieistotne informacje i wybrać
lektur), a także intensywnej pracy nad krótkimi
jedynie potrzebne.
tekstami.
Aby umiejętnie skanować tekst, uczniowie powinni:
Rodzaje zadań
" poznać konwencje tekstów w języku, którego się
Oto lista rozmaitych zadań dotyczących czytania, od
uczÄ…;
Å‚atwiejszych do bardziej wymagajÄ…cych:
" zapoznać się z różnymi układami tekstu i
" Dopasuj do ilustracji wyraz, zwrot lub dialog.
nagłówkami;
" Uzupełnij luki w tekście lub w dialogu.
" umieć korzystać ze spisu treści i z indeksu lub
" Wybierz właściwą odpowiedz
w pytaniach
wyszukiwać dane w komputerze;
prawda/fałsz.
" umieć rozpoznać kluczowe określenia;
" Znajdz
w tekście odpowiednią informację.
" rozpoznawać synonimy lub wyrazy związane z
" Dopasuj znaczenie/informacjÄ™ do tekstu.
poszukiwanym tematem.
" Odpowiedz na pytanie dotyczÄ…ce zrozumienia
Czytania w celu zrozumienia szczegółów
tekstu.
W inny sposób czytamy ważny tekst, np. zalecenia
" Udziel odpowiedzi na pytania wielokrotnego
dotyczące zażywania leku. Zaznajamiamy się z tekstem
wyboru.
powoli, kilkakrotnie czytajÄ…c ten sam fragment, by
" Znajdz
w tekście informację.
dobrze go zrozumieć. Jeśli napotykamy słowo, którego
" Ułóż akapity /zdania w odpowiedniej kolejności.
znaczenia nie jesteśmy pewni, sprawdzamy pytając
4.2.8. Nauczanie sprawności pisania
kogoś lub zaglądając do słownika.
i ortografii
Aby umiejętnie czytać w celu zrozumienia szczegółów,
Cele
uczniowie powinni umieć:
Pisanie stosowane jest na zajęciach językowych w trzech
" dokładnie tłumaczyć znaczenie zdania i związki
głównych celach:
pomiędzy zdaniami;
" zapisywania wykonanej pracy,
" używać słownika do sprawdzenia nieznanych słów.
" ćwiczenia języka,
Czytanie pobieżne (skimming)
" rozwijania umiejętności pisania.
TrzeciÄ… metoda czytania jest przeglÄ…danie tekstu w celu
Na pierwszym etapie nauki pisanie wykorzystuje siÄ™
uchwycenia ogólnej jego zawartości. Szybko
bardziej w dwóch pierwszych celach niż w trzecim.
przebiegamy wzrokiem tekst, nie zwracajÄ…c uwagi na
Patrz też 3.4.
szczegóły. Nazywamy to czytaniem pobieżnym.
Czytając w obcym języku należy wyrobić sobie Dla uczniów klas IV-VI rozwijanie umiejętności pisania
umiejętność tego typu, gdyż uczniowie często powinno wiązać się z nauką:
przerywają czytanie napotykając nieznane sobie słowa i " formowania i wymowy poszczególnych liter,
w ten sposób przerywają tok rozumienia. Aby " reguł i zasad pisowni,
przeczytać pobieżnie tekst, należy rozumieć główne " prostych zasad interpunkcji i użycia wielkich liter,
myśli. Jeśli zrozumiałe są kluczowe słowa, będące " zasad układu tekstu.
nośnikiem tej myśli, to uczeń zrozumie ogólny sens
Rodzaje zadań
tekstu.
Wykorzystując pisanie do ćwiczenia materiału
językowego, można posłużyć się następującymi
Wymienione wyżej trzy sposoby czytania można
zadaniami:
stosować na różnych etapach nauki i dla różnych celów.
" Wykonaj krzyżówkę rysując hasła lub określając je
Uczniowie mogą na przykład ćwiczyć przeglądanie
synonimami.
tekstu w celu uzyskania istotnych informacji,
" Uzupełnij dialog podanymi lub brakującymi
uzupełniając tabelę zawierającą różne dane o osobach
wyrazami.
wymienionych w tekście, a następnie napisać własny
" UporzÄ…dkuj wyrazy w logiczny ciÄ…g zdania.
opis postaci. Zanim przystÄ…piÄ… do czytania
szczegółowego, mogą ćwiczyć czytanie pobieżne, by
Zadania rozwijające umiejętność pisania to na przykład:
zorientować się w tekście, odpowiadając na dwa, trzy
" SporzÄ…dz
krótki opis wyglądu, np. zwierzęcia.
ogólne pytania. Następnie przeczytają tekst
" Napisz kilka słów o kolegach, np. w jaki sposób
szczegółowo, przykładając wagę do zrozumienia
dojeżdżają do szkoły.
wszystkich wyrazów i informacji zawartych w tekście.
" Napisz historię na podstawie podanych obrazków.
14
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
Umiejętności te omówione zostały w innych działach,
4.2.9. Integracja międzyprzedmiotowa /
także w Dziale 4.2.11. Rozwijanie umiejętności
prace projektowe
samodzielnego uczenia się poniżej.
Naukę języka obcego można powiązać z innymi
zagadnieniami szkolnego programu nauczania,
4.2.10. Nauczanie zagadnień kulturowych
wyszukując wspólne tematy i obszary zainteresowań w
Obejmuje dwa główne obszary:
innych blokach przedmiotowych lub ścieżkach
" poznawanie zwyczajów, wydarzeń i instytucji
edukacyjnych. W ten sposób nauczyciele mogą
innych krajów,
opracować zintegrowany program nauczania. Oto kilka
" poznawanie zasad właściwego zachowania podczas
przykładów, w jaki sposób można tego dokonać.
pobytu w krajach anglojęzycznych lub w kontaktach
Przykłady zostały wzięte z podstaw programowych.
z Brytyjczykami i Amerykanami.
Możliwe jest powiązanie języka angielskiego
przedmiotami (blokami) i ścieżkami edukacyjnymi: Pierwszy z tych obszarów poznawany jest zazwyczaj
poprzez:
Język polski
" czytanie lub słuchanie tekstów zawierających
Teksty reprezentatywne dla z
ródeł kultury europejskiej
informacje o krajach anglojęzycznych;
lub
" oglądanie ilustracji, rysunków i zdjęć;
Fragmenty światowej klasyki dziecięcej i młodzieżowej.
" oglądanie filmów video.
Można znalez
ć tekst omawiany na lekcji języka
Dużej motywacji dostarcza uczniom, o ile jest możliwy,
polskiego i podać dzieciom na lekcji angielskiego jejo
bezpośredni kontakt z uczniami z zagranicy, listowny
uproszczoną wersję. Być może nauczyciel angielskiego
lub za pośrednictwem poczty elektronicznej. Taki
będzie mógł zaproponować fragment prostej wersji
kontakt przybliża uczniom inne kraje i daje im
klasycznego utworu w języku angielskim, który
możliwość spojrzenia na Polskę oczami cudzoziemca, co
omówiony zostanie bardziej szczegółowo na języku
jest często niezwykle odkrywczym doświadczeniem.
polskim.
Program Comenius, funkcjonujÄ…cy w ramach programu
Historia i społeczeństwo
Socrates, stwarza szkołom szansę znalezienia partnerów
Mój dom, moja rodzina i sąsiedztwo. Elementy historii
w innych krajach. Wycieczka szkolna lub program
rodzinnej, regionalnej oraz życia codziennego w różnych
wymiany jest dla uczniów wspaniałą okazją do
krajach i epokach.
bezpośredniego poznania kraju anglojęzycznego.
Umiejętność opowiedzenia w obcym języku o sobie i Przebywając w towarzystwie gości z zagranicy lub
swoim domu daje uczniom poczucie sukcesu i dodaje wyjeżdżając za granicę, dzieci w sposób naturalny uczą
wiary we własne możliwości. się zasad obcowania z cudzoziemcami.
Polska w Europie - kierunki współpracy, procesy Inną drogą poznania stosownych zachowań jest
integracji z Unią Europejską. oglądanie fragmentów programów telewizyjnych lub
filmów fabularnych. Można w ten sposób poznać
Wychowanie patriotyczne i obywatelskie
zasady zachowania się przy stole, witania się i żegnania,
Jedną z dróg poznania własnego kraju jest
zachowania w sklepie, restauracji itp.
porównywanie go z innymi krajami i osiąganie poczucia
własnej tożsamości w szerszym kontekście. W toku opanowywania funkcji i sytuacji ważną rolę w
zrozumieniu zasad właściwego zachowania pełni nauka
Wychowanie do życia w rodzinie
odpowiedniego rejestru językowego. Można ją
Duża liczba tematów zawartych w programie dotyczy
wprowadzić nalegając na używanie zwrotów please i
życia rodzinnego i problemów dojrzewania młodzieży.
thank you i przeprosin w rodzaju sorry lub excuse me.
Uczniowie w sposób naturalny rozmawiają o rzeczach,
które są dla nich istotne.
4.2.11. Rozwijanie umiejętności
Edukacja prozdrowotna
samodzielnego uczenia siÄ™
Wiele tematów związanych ze zdrowiem i
Celem rozwijania umiejętności samodzielnego uczenia
bezpieczeństwem omówionych jest w materiałach
się (learner development) jest pomóc uczniowi:
nauczania wyszczególnionych w dziale 4.3.
" efektywnie się uczyć,
Prace projektowe
" uniezależnić się od nauczyciela.
Praca nad projektem jest najwłaściwszą techniką
Uczniowie powinni umieć
nauczania zagadnień międzyprzedmiotowych. Aby
móc wykorzystać do projektu związanego z innymi
korzystać ze słownika
przedmiotami materiały z
ródłowe w języku angielskim,
Oznacza to.
uczniowie powinni umieć:
znajomość alfabetu;
" selekcjonować odpowiedni materiał,
wiedzÄ™ o rym, czego siÄ™ szuka (np. bezokolicznik
" pobieżnie przeglądać partie materiału,
czasownika);
" korzystać z indeksów, spisów treści itd.
umiejętność rozpoznania akcentu wyrazowego;
" korzystać ze słownika,
umiejętność przeczytania transkrypcji fonemicznej;
" streszczać,
wybór właściwego znaczenia hasła;
" parafrazować w prostej formie,
sprawdzenie w drugą stronę właściwego znaczenia;
" dokonać przekładu.
zrozumienie skrótów lub wiedzę o tym, gdzie
znalez
ć ich objaśnienie;
15
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
" znajomość części mowy takich jak rzeczownik,
" umiejętność proszenia o książkę z podaniem tytułu,
czasownik, przymiotnik itd.
autora i wydawcy;
" znajomość sposobów wyszukiwania informacji w
znać układ treści w podręczniku
internecie.
Oznacza to:
" umiejętność korzystania ze spisu treści;
Te umiejętności przydatne są przy nauce wszystkich
" znajomość sposobów korzystania ze słowniczka;
przedmiotów i mogą być wpajane zarówno na lekcjach
" wiedzę o tym, gdzie można sprawdzić zagadnienia
języka angielskiego, jak i na pozostałych zajęciach.
gramatyczne, np. pod koniec rozdziału, w
współpracować z innymi
specjalnym dziale na końcu podręcznika itd.
Oznacza to, że uczeń powinien:
" wiedzę o tym, gdzie można sprawdzić transkrypcję
" rozumieć, że koledzy uczą się w różny sposób;
fonemicznÄ…;
" zdawać sobie sprawę, że niektórym kolegom nauka
" znajomość powiązań między podręcznikiem a
języka obcego przychodzi trudniej niż innym;
zeszytem ćwiczeń.
" uczyć się pomagać innym zrozumieć rozmaite
prowadzić notatki
zagadnienia;
Oznacza to:
" wiedzieć, kiedy i jak zwrócić się o pomoc;
systematyczne zapisywanie słownictwa;
" dzielić się z innymi;
uważne przepisywanie z tablicy do zeszytu;
" obejmować w grupie różne role;
pilnowanie przejrzystości zapisu tematu lekcji i
" organizować pracę w grupie;
celów językowych;
" uczyć się gospodarować czasem;
odrabianie prac domowych;
" rozwiązywać problemy;
notowanie, które strony w podręczniku i zeszycie
" rozwiązywać konflikty lub szukać wsparcia przy ich
ćwiczeń odnoszą się do poszczególnych lekcji;
rozwiÄ…zywaniu.
" dokonywanie samooceny.
NajlepszÄ… okazjÄ… do nauki pracy w zespole jest
uczyć się
przeprowadzenie projektów zespołowych.
Uczniowie potrzebują wyrobienia dobrych nawyków.
Praca nad projektem obejmuje:
Nauczyciel może im pomóc uczyć się:
" wspólne działanie zmierzające do jednego celu,
" dając zachętę. Nauka języka może wywoływać
jakim jest wykonanie pracy zbiorowej, którą
stresy, ale pozytywna zachęta i pochwała ze strony
następnie można zobaczyć i/lub usłyszeć;
nauczyciela w istotny sposób zwiększa motywację;
" omówienie przebiegu wspólnej pracy w grupie;
" chętnie przyjmując pytania. Ciekawość języka i chęć
" ocenę przez każdego z uczniów, na ile są
zadawania pytań są oznakami procesu uczenia się;
zadowoleni z wyników swojej pracy i dlaczego.
" pozytywnie odnosząc się do błędów. Błędy są
Praca nad projektem daje uczniom okazjÄ™ do:
naturalną częścią procesu nauki. Należy pomagać
" rozwijania swoich mocnych stron,
uczniom w rozpoznaniu ich 'ulubionych błędów'
" własnej interpretacji zadania oraz
oraz w nauce sprawdzania i poprawiania siebie i
" wykazania siÄ™ w innych dziedzinach uczniom,
kolegów (w sposób taktowny);
którzy mają mniejsze zdolności językowe.
" dając im czas na rozmowę o tym, w jaki sposób się
WidzÄ…c owoc swojej pracy i przedstawiajÄ…c go innym,
uczą i jakie mają problemy. Z młodszymi dziećmi
uczniowie nabierają poczucia własnej wartości i wiary
można porozmawiać po polsku;
w swoje siły, co z kolei zwiększa w nich motywację do
" systematycznie zadajÄ…c i sprawdzajÄ…c prace
nauki.
domowe;
" zadajÄ…c rozmaite zadania domowe;
" zachęcając uczniów do odbioru nie tylko materiału
4.3. Materiały nauczania
językowego, ale również przekazywanych treści;
Podręczniki
" wyznaczajÄ…c zadania prowadzÄ…ce do samooceny;
Brainwaves
" proponujÄ…c dodatkowe zadania domowe, np.
Open Doors
czytanie uproszczonych lektur lub rozwiÄ…zywanie
Project
zagadek;
" prosząc uczniów, by wykonując zadanie zastanowili Excursions
się nad jego przebiegiem (w jaki sposób podchodzą English Zone
do zadania) i nad produktem (rezultatem), np. która
Materiały pomocnicze
część zadania była dla nich łatwa? która była
Double Take
najtrudniejsza? dlaczego? co uczyniłoby zadanie
Active Comprehension
łatwiejszym na przyszłość? Z młodszymi dziećmi
SÅ‚owniki
można porozmawiać po polsku.
Oxford Picture Power Dictionary Oxford
wyszukać dodatkowe materiały
Elementary Learner's Dictionary Oxford
Oznacza to:
Photo Dictionary
" znajomość tytułów książek uzupełniających,
Podręczniki do gramatyki
czasopism, gazet itp;
Grammar 1,2,3,4
" umiejętność korzystania z katalogu bibliotecznego;
The Grammar Lab
" umiejętność wypełnienia rewersu w bibliotece;
16
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
Lektury na różnych poziomach językowych Na początku semestru należy również powiedzieć
Classic Tales Hotshot uczniom, na czym polegać będzie ocenianie - ile dostaną
puzzles Oxford Graded stopni, za co i według jakich kryteriów. Proponujemy
Readers Spellbinders series rozdać im puste karty wyników, a kryteria dotyczące
Storylines series mówienia, komunikacji i pisania rozdać lub umieścić w
widocznym miejscu w klasie (patrz Dział 5. Ocenianie).
Video
Project Video
The Wrong Trousers
Window on Britain
Multimedia
Oxford Interactive Word Magic CD-ROM
Poradniki metodyczne dla nauczycieli
Resource Books for Teachers
Oxford Basics
4.4. Wdrażanie programu
4.4.1. Planowanie pracy
Program nauczania należy rozplanować na całość II etapu,
który trwa trzy lata. By móc z niego korzystać w sposób
efektywny, nauczyciel powinien wybrać podręcznik,
przygotować plany roczne i cele przejściowe na każdy rok.
Aby w tym pomóc, Oxford University Press wydaje
broszury zawierające rozkłady materiałów (programy
szkolne) dla najważniejszych podręczników
wyszczególnionych wcześniej w Dziale 4.3.
Przygotowując plan roczny, warto odliczyć kilka tygodni
uwzględniając święta i inne nieprzewidziane nieobecności.
Przykładowy rozkład materiału, przedstawiony w dziale
3.5, został ułożony z myślą o klasach IV-VI, mających trzy
godziny języka angielskiego tygodniowo przez trzy lata. W
związku z tym, że proponowana siatka godzin
przeznaczona jest na osiem godzin przez trzy lata, dobrze
byłoby uzyskać zgodę dyrektora szkoły na przeznaczenie
jednej z godzin pozostajÄ…cych w jego dyspozycji na
dziewiątą godzinę angielskiego. Jeśli takie rozwiązanie nie
wchodzi w grę, proponujemy rozdzielić godziny w sposób
następujący: klasa IV = dwie godziny tygodniowo, klasy V
i VI = po trzy godziny tygodniowo. DysponujÄ…c
wymiarem ośmiogodzinnym proponujemy zachować te
same treści, redukując spodziewane poziomy osiągnięć
(patrz 5.1), jako że dzieci będą miały mniejszy kontakt z
językiem i mniej okazji do ćwiczeń.
4.4.2. Pomoc dla uczniów
Na początku semestru nauczyciel powinien uzgodnić z
uczniami zadania na ten semestr. Aby pomóc uczniom w
utrzymaniu przejrzystego zapisu w zeszytach, można się
do nich odwoływać po wypełnieniu każdego kolejnego
punktu, co da uczniom pojęcie o tym, co już przerobili i
uświadomi czynione postępy.
17
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Czytanie
Uczeń:
5. OCENIANIE
" potrafi odszukać wymagane informacje w krótkich
autentycznych tekstach, takich jak zawiadomienia,
rozkłady jazdy czy ogłoszenia;
5.1. Oczekiwane poziomy
" rozumie różnorodne krótkie teksty, np. listy,
pocztówki i dialogi na codzienne tematy;
osiągnięć
" umie zinterpretować mniej konkretny przekaz,
Czego można się spodziewać pod koniec II etapu
dopasowując go do odpowiednich kontekstów i
edukacyjnego? Celem tych opisów jest określenie
z
ródeł;
ogólnego profilu ucznia na dwóch poziomach: pełnym i
" umie odszukać w dwujęzycznym słowniku
podstawowym. Poziom podstawowy traktowany jest
znaczenia nie znanych sobie wyrazów.
jako minimum wymagane przy przejściu do następnego
Pisanie
etapu nauki.
Uczeń:
5.1.1. Koniec etapu II (szkoła podstawowa):
" potrafi napisać kilka informacji o sobie, np. w
poziom pełny Gramatyka i słownictwo
krótkim liście lub na pocztówce;
Uczeń: " umie wypełnić formularz wpisując dane o sobie;
" dobrze opanował podstawowe struktury dla " umie wykonać krótki opis ludzi, miejsc i zdarzeń, a
teraz
niejszości, przeszłości i przyszłości, formy
także krótkie opowiadania opierając się na
twierdzÄ…ce i przeczÄ…ce; pisemnych lub wizualnych sugestiach;
" potrafi budować pytania i przeczenia we wszystkich
" umie przekazać informacje/treść, ale ma pewne
znanych czasach, choć zdarza mu się popełniać
trudności w doborze słów i ulega interferencji języka
błędy;
polskiego.
" umie stosować poprawny szyk wyrazów w
5.1.2. Koniec etapu II (szkoła podstawowa):
zdaniach twierdzÄ…cych, przeczÄ…cych i pytajÄ…cych;
poziom podstawowy Gramatyka i słownictwo
może mu się zdarzyć błąd, ale jest w stanie sam go
Uczeń:
poprawić;
" w miarę dobrze opanował struktury czasów
" opanował zasób słownictwa dotyczący codziennych
teraz
niejszych, ale ma poważne trudności z formami
sytuacji życiowych, ale zdarzają mu się czasem
czasu przeszłego;
trudności z doborem słów.
" potrafi wyrażać przyszłość posługując się
SÅ‚uchanie
określeniami czasu, ale nie podejmuje prób
Uczeń:
stosowania form czasu przyszłego;
" potrafi zrozumieć różnorodne krótkie teksty i
" potrafi budować pytania za pomocą inwersji, ale ma
rozmowy dotyczące życia codziennego i potrafi
trudności z zadawaniem pytań wymagających
określić kontekst rozmowy;
czasowników posiłkowych do, does i did;
" umie wybrać ze słuchanego tekstu najistotniejsze
" zna zasady podstawowego szyku wyrazów w
informacje, np. imiona lub miejsca, i zapisać je;
zdaniach oznajmujących, ale popełnia liczne błędy;
" potrafi sprawdzić, czy otrzymana informacja jest
" próbuje budować przeczenia, ale popełnia liczne
zgodna z informacją usłyszaną i w razie potrzeby
błędy;
umie nanieść poprawki.
" ma ograniczony zasób słownictwa dotyczący
Mówienie
codziennych sytuacji życiowych, potrafi wyrazić
Uczeń:
myśl, ale ma trudności ze zbudowaniem pełnych
" potrafi wymawiać większość pojedynczych
zdań.
dz
więków na tyle wyraz
nie, by być zrozumianym;
SÅ‚uchanie
" potrafi wyrazić znaczenie posługując się intonacją;
Uczeń:
" jest w stanie powiedzieć kilka zdań o sobie, rozumie
" potrafi zrozumieć główne myśli w krótkich tekstach
i umie odpowiedzieć na pytania dotyczące
i rozmowach dotyczących życia codziennego;
codziennych sytuacji i wydarzeń, np. opisać ludzi,
" umie w prosty sposób zapisać usłyszaną informację;
miejsca, zdarzenia;
" potrafi zazwyczaj podjąć próbę przeliterowania
" używa strategii dla przekazywania
imion i nazw;
wiadomości/myśli, np. używając innych słów,
" potrafi czasami dopasować informację usłyszaną do
parafrazujÄ…c;
informacji widzianej.
" umie zadawać pytania, ale popełnia czasem błędy z
Mówienie
do /szykiem wyrazów itp.;
Uczeń:
" jest w stanie wyrazić potrzebę objaśnienia i poprosić
" umie wyraz
nie wymawiać większość pojedynczych
o powtórzenie;
dz
więków, choć mogą mu się mylić, np. /O/ i /s/, /i/ i
" dysponuje odpowiednim zakresem funkcji
/i:/;
językowych, by wyrazić np. powitanie, prośbę,
" potrafi odpowiednio używać intonacji, np. zadając
uczucia, opinie.
pytania, chociaż zdarza się, że brzmienie jest dosyć
bezbarwne;
18
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
" jest w stanie powiedzieć kilka zdań o sobie i umie
5.2.2. Ocenianie okresowe
odpowiedzieć na proste pytania dotyczące sytuacji
Ocenianie okresowe to opis rozwoju ucznia, jego
dnia codziennego i wydarzeń, np. opisać ludzi,
aktywności i osiągnięć pod koniec semestru, roku
miejsca, zdarzenia;
szkolnego lub etapu.
" potrafi przekazać wiadomości/myśli, ale ma
Cele:
trudności z formułowaniem pełnych zdań;
" przekazać uczniowi, rodzicom / opiekunom i
" dysponuje podstawowym słownictwem, ale brak
nauczycielom obraz postępów, aktywności i
mu zakresu i może używać języka polskiego raczej
osiągnięć w języku angielskim pod koniec pewnej
niż techniki kompensacyjnej;
części programu nauki;
" jest w stanie wyrazić potrzebę objaśnienia i poprosić
" dostarczyć informacji nauczycielowi
o powtórzenie;
odpowiedzialnemu za następny etap nauki.
" dysponuje pewnym zakresem funkcji językowych,
by wyrazić np. powitanie czy prośbę.
Czytanie
5.3. Planowanie technik
Uczeń:
oceniania i wystawiania stopni
" potrafi zazwyczaj odszukać wymagane informacje
Planując i opracowując testy warto zadać sobie
w krótkich autentycznych tekstach, takich jak
następujące pytania:
zawiadomienia, rozkłady jazdy czy ogłoszenia;
" rozumie zazwyczaj główne myśli krótkich dialogów,
5.3.1. Co chcę sprawdzić?
listów, pocztówek dotyczących codziennego życia;
Oceniając postępy ucznia w kierunku uzyskania
" umie czasem zinterpretować mniej konkretny
poziomów osiągnięć, należy oceniać wszystkie aspekty
przekaz, dopasowujÄ…c odpowiednie konteksty i
programu nauczania (patrz 3. Treści nauczania).
z
ródła;
Proponuje się, by wszyscy nauczyciele języka
" umie odszukać w dwujęzycznym słowniku
angielskiego pracujÄ…cy w danej szkole opracowali
znaczenia nie znanych sobie wyrazów.
wspólny plan oceniania za każdy semestr, który
Pisanie
określałby: liczbę i terminy testów; sposoby testowania
Uczeń:
różnych aspektów programu nauczania (gramatyka,
" potrafi napisać proste zdania o swoich sprawach;
słownictwo, cztery sprawności) - patrz dział 5.3.3
" potrafi wypełnić formularz wpisując dane o sobie,
techniki testowania; sposób oceniania testów - patrz
ale wymaga pomocy;
dział 5.3.4 dot. wystawiania ocen.
" potrafi wykonać proste opisy ludzi, miejsc i zdarzeń,
ale ma trudności z budowaniem pełnych zdań; Informacja o planie semestralnym powinna trafić do
" umie przekazać prostą treść, choć czasem uczniów, by cele i kryteria były od początku jasne.
niepoprawnie i ulega pewnej interferencji języka
Proponujemy, by testujÄ…c na tym etapie nauczania
polskiego.
języka jednakowo traktować wszystkie aspekty
programu nauczania (patrz 3. Treści nauczania)
5.2. Sposoby oceniania
5.3.2. Dlaczego chcę to sprawdzić?
Proponuje siÄ™ dwa rodzaje oceniania:
" Aby ocenić postępy poszczególnych uczniów i
ustalić obszary, które wymagają pracy
5.2.1. Ocenianie bieżące
wyrównawczej i pomocy.
Ocenianie bieżące dostarcza informacji o rozwoju
" Aby ocenić postępy klasy i odnotować je w
ucznia, jego aktywności i osiągnięciach w zakresie
dzienniku.
języka angielskiego w ciągu semestru.
5.3.3. W jaki sposób to sprawdzę?
Cele:
Istnieją dwie główne kategorie testów: obiektywne i
" pomóc uczniom rozpoznać i zrozumieć swoje mocne
subiektywne.
i słabe punkty oraz dać im jasne wskazówki, nad
czym powinni więcej pracować;
Testy obiektywne
" przekazać rodzicom/ opiekunom informację o
SÄ… to testy zawierajÄ…ce klucz i ograniczonÄ… liczbÄ™
postępach dziecka, jego mocnych i słabych stronach,
poprawnych odpowiedzi. StanowiÄ… szybki i Å‚atwy
a także wskazać, w jaki sposób dziecko powinno
sposób oceniania nauki i postępów. Testy należy
pracować, by osiągnąć poprawę;
zaplanować tak, by maksymalna łączna liczba punktów
" dać nauczycielowi informację zwrotną na temat
stanowiła 10 lub wielokrotność tej liczby Zaznaczanie
efektywności jego nauczania, właściwego doboru
odpowiedzi w okienkach ułatwia sprawdzanie. Wyniki
materiałów itp., oraz pomóc w adaptowaniu planu
można wyrazić w procentach lub procentach
nauczania, jeśli zachodzi taka potrzeba.
przeliczanych na stopnie (patrz dział 5.3.4.).
Patrz również przykładowy raport w 5.4.
Testy subiektywne
Są to testy, w których nauczyciel ocenia wykonanie
całości, zazwyczaj ustne lub pisemne. Mogą być
miarodajne jedynie wtedy, jeśli wyniki wyrażone są w
odniesieniu do ustalonych kryteriów, czyli że ocenę
19
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
wystawia się według kryteriów opisujących wykonanie numerowanie
zadania. Oznacza to, że powinien istnieć zestaw porządkowanie (np. obrazków) rozróżnianie
kryteriów oceny, aby wszyscy oceniający brali pod dz
więków wykorzystanie nagrań jako bodz
ca
uwagę te same wartości. Sprawności produktywne, przekształcanie zasłyszanej informacji w formę
takie jak pisanie i mówienie, można skontrolować w pisemną (np. uzupełnianie tabeli) rozróżnianie
sposób godny zaufania za pomocą testów intonacji wznoszącej i opadającej
subiektywnych zawierajÄ…cych kryteria oceny (patrz
Mówienie
dział 5.3.4 dot. wystawiania ocen).
Co można sprawdzić?
Wyniki testów obiektywnych i subiektywnych powinny umiejętność współpracy
zostać wyrażone w sposób przejrzysty zarówno dla wymienianie informacji o sobie
sprawdzającego, jak i ucznia. poprawność
płynność
Techniki kontroli
komunikacjÄ™ interaktywnÄ…
Testy powinny zawierać różnorodne ćwiczenia i
zdolności negocjacyjne
techniki znane uczniom. Eliminuje się dzięki temu
wymowÄ™: dz
więki oraz akcent, rytm i intonację
możliwość błędów z powodu niezrozumienia zadania.
zasób struktur i słownictwa
Poniżej zawarte są wskazówki, co i w jaki sposób można
umiejętność stosowania strategii komunikacyjnych
sprawdzić w ramach poszczególnych aspektów
Jak można to sprawdzić?
programu nauczania.
dobieranie odpowiednich odpowiedzi
SÅ‚ownictwo
kończenie zdań
Co można sprawdzić?
rozpoznawanie podobnych dz
więków
umiejętność radzenia sobie w codziennych
dobieranie właściwej intonacji
sytuacjach
opisywanie ludzi / miejsc / zdarzeń
odpowiedni dobór słownictwa
ćwiczenia na luki informacyjne
zakres słownictwa
ćwiczenia wielokrotnego wyboru (2/3/4 opcje)
Jak można to sprawdzić? praca w parach
dopasowywanie słów do obrazków / przedmiotów
Czytanie
/ opisów
Co można sprawdzić?
rozróżnianie wyrazów często mylonych
rozpoznawanie najważniejszych informacji
uzupełnianie luk
rozpoznawanie istotnych informacji
rozpoznawanie zestawów wyrazów
rozumienie przesłania/znaczenia napisanego tekstu
rozpoznawanie prawidłowej pisowni
Jak można to sprawdzić? pytania na zrozumienie
Gramatyka
poprawianie błędnych informacji
Co można sprawdzić?
porządkowanie akapitów dopasowywanie
poprawność podstawowe
informacji do obrazków pytania wielokrotnego
struktury formy pytajÄ…ce i
wyboru (2/3/4 opcje) pytania typu
przeczenia czasy szyk
prawda/fałsz
wyrazów
Pisanie
Jak można to sprawdzić?
Co można sprawdzić?
uzupełnianie luk w tekście poprawianie
zdolność przekazywania informacji
błędów wstawianie brakujących wyrazów
zdolność przekazywania informacji o sobie
odszukiwanie zbędnych wyrazów
zdolność opisywania ludzi / miejsc / zdarzeń
odszukiwanie brakujących wyrazów
poprawność
dobieranie struktur do bodz
ców wzrokowych
porządkowanie myśli i pomysłów
pytania wielokrotnego wyboru (2/3/4 opcji)
pisowniÄ™
SÅ‚uchanie
Jak można to sprawdzić
Co można sprawdzić?
historie obrazkowe
zdolność zrozumienia nauczyciela / kolegów /
pisanie sterowane: punkty, które trzeba zawrzeć
nagranych materiałów wydobywanie
mini-dialogi pocztówki
informacji rozpoznawanie kontekstu
uzupełnianie zdań / akapitów
rozpoznawanie najważniejszych myśli
listy nieformalne
rozpoznawanie uczuć mówiącego
Ocenianie zintegrowane
Jak można to sprawdzić?
Od czasu do czasu nauczyciel może potrzebować
zaznaczanie odpowiedzi w okienku
sprawdzenia więcej niż jednej sprawności jednocześnie.
pytania typu prawda/fałsz
Poniżej zawarte są pomysły zadań pozwalających na
wypełnianie formularzy
20
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
zintegrowane ocenianie. Dla każdego z zadań powinno Skala ocen " Gramatyka i słownictwo
się ustalić kryteria oceny:
" opis jednej lub kilku postaci z wybranej lektury w Potrafi poprawnie operować prostymi strukturami.
wersji uproszczonej: prezentacja ustna, wykonanie Potrafi budować spójne zdania.
5
plakatu z elementami wizualnymi, odegranie scenki Stosuje szeroki zakres słownictwa odpowiedni do
itp.; zadania.
" opis wydarzeń z opowiadania lub lektury w wersji Używa poprawnie niektórych elementów
uproszczonej; prezentacja pisemna lub wizualna, słownictwa o charakterze bardziej
odegranie scenki itp.; złożonym/abstrakcyjnym.
" omówienie lektury skierowane do kolegów;
" zadania związane z dyktandem (słuchanie, pisanie, Potrafi poprawnie operować większością prostych
4
czytanie) (tekst czytany przez nauczyciela lub struktur.
nagrany); Potrafi budować zdania w większości wypadków
" praca projektowa: prezentacje ustne i/lub pisemne; spójne.
oceniając należy brać pod uwagę zarówno produkt Na ogół używa szerokiego zakresu słownictwa
(końcową prezentację), jak i proces przygotowania, odpowiedniego do zadania.
np. wykorzystanie z
ródeł, współpracę w grupie, Używa poprawnie niedużej ilość elementów
podział ról itp. słownictwa o charakterze bardziej
" stworzone przez uczniów inscenizacje i dialogi złożonym/ abstrakcyjnym.
przygotowane wcześniej i przedstawione na lekcji.
Potrafi poprawnie operować niektórymi prostymi
5.3.4. W jaki sposób wystawię oceny? 3
strukturami.
Jeśli oceny, np. za obiektywny test słownictwa,
Potrafi budować zdania niekiedy spójne.
wyrażone są procentami, można je przełożyć na stopnie. Czasami używa zakresu słownictwa odpowiedniego
Proponowane przeliczenie wygląda następująco: do zadania.
Używa poprawnie ograniczonego zakresu
Procenty Stopnie
słownictwa o charakterze bardziej
85-100% 5
złożonym/ abstrakcyjnym.
70-84% 4
Potrafi poprawnie operować niedużą ilością
55-69% 3
2 prostych struktur.
40-54% 2
Potrafi budować zdania, ale przeważnie niespójne.
Dysponuje niewielkim zakresem słownictwa
Wynik niższy, tzn. od 39% w dół, oznacza brak
odpowiedniego do zadania.
zaliczenia. Ocenę 6 można przyznać za wykonanie
Czasami niepoprawnie używa codziennego
nieobowiązkowych, dodatkowych zadań. Gramatykę i
słownictwa.
słownictwo można sprawdzić w sposób wiarygodny
używając testów obiektywnych.
Poniższe kryteria mogą zostać użyte do oceny testów i
wystawienia uczniom stopni odzwierciedlajÄ…cych ich
umiejętności. W zależności od zadania mają
zastosowanie niektóre tylko z wymienionych punktów
poszczególnych kryteriów. Aby uzyskać pełny obraz,
wskazane jest, by nauczyciel wykorzystał jak najwięcej
tych, które są istotne dla zadania.
Kryteria oceny powinny być używane w połączeniu z
treściami nauczania (patrz 3.) oraz odpowiednim
poziomem osiągnięć (pełny lub podstawowy, patrz 5.1.)
21
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Skala ocen - Słuchanie Skala ocen - Mówienie
Potrafi zrozumieć ogólny sens różnorodnych Potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość.
5 5
tekstów i rozmów. Potrafi mówić spójnie bez zawahań.
Potrafi zrozumieć kluczowe informacje w Posługuje się poprawnym językiem, popełniając
różnorodnych tekstach i rozmowach. niewiele błędów.
Potrafi wydobyć potrzebne informacje i Dysponuje dużym zakresem słownictwa dla
przekształcić je w formę pisemną. wyrażania myśli i idei.
Potrafi rozpoznać uczucia i reakcje mówiącego. Umie w naturalny sposób zabierać głos w
Potrafi z łatwością rozróżnić dz
więki. rozmowie.
Potrafi z łatwością zrozumieć polecenia nauczyciela. Można go zrozumieć bez trudności.
Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens Przeważnie potrafi z powodzeniem przekazać
4 4
różnorodnych tekstów i rozmów. wiadomość.
Potrafi zrozumieć większość kluczowych informacji Potrafi mówić spójnie z lekkim wahaniem.
w różnorodnych tekstach i rozmowach. Posługuje się w miarę poprawnym językiem,
Potrafi wydobyć większość potrzebnych informacji i popełniając niekiedy zauważalne błędy.
przekształcić je w formę pisemną. Dysponuje zakresem słownictwa dla wyrażania
Potrafi zwykle rozpoznać uczucia i reakcje myśli i idei.
mówiącego. Umie zazwyczaj w naturalny sposób zabierać głos w
Potrafi rozróżnić dz
więki. rozmowie.
Potrafi zrozumieć polecenia nauczyciela. Można go zazwyczaj zrozumieć bez trudności.
Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens prostych Czasem potrafi z powodzeniem przekazać
3 3
tekstów i rozmów. wiadomość.
Potrafi zrozumieć część kluczowych informacji w Potrafi mówić spójnie, ale z wyraz
nym wahaniem.
różnorodnych tekstach i rozmowach. Posługuje się częściowo poprawnym językiem, ale
Potrafi wydobyć część potrzebnych informacji i popełnia sporo zauważalnych błędów.
przekształcić je w formę pisemną. Dysponuje ograniczonym zakresem słownictwa dla
Potrafi czasem rozpoznać uczucia i reakcje wyrażania myśli i idei.
mówiącego. Umie czasami w naturalny sposób zabierać głos w
Potrafi rozróżnić większość dz
więków. rozmowie.
Potrafi zazwyczaj zrozumieć polecenia nauczyciela. Można go zazwyczaj zrozumieć.
Potrafi od czasu do czasu zrozumieć ogólny sens Czasem potrafi przekazać wiadomość, ale z
2 2
prostych tekstów i rozmów. trudnościami.
Potrafi zrozumieć kilka kluczowych informacji w Potrafi czasem mówić spójnie, ale z częstym
różnorodnych tekstach i rozmowach. wahaniem.
Potrafi wydobyć niedużą ilość potrzebnych Posługuje się czasami poprawnym językiem, ale
informacji i przekształcić je w formę pisemną. popełnia wiele zauważalnych błędów.
Potrafi rzadko rozpoznać uczucia i reakcje Dysponuje bardzo ograniczonym zakresem
mówiącego. słownictwa dla wyrażania myśli i idei.
Potrafi rozróżnić niektóre dz
więki. Rzadko próbuje zabierać głos w rozmowie.
Potrafi zazwyczaj zrozumieć polecenia nauczyciela, Można go zazwyczaj zrozumieć, ale z pewną
ale może potrzebować pomocy lub podpowiedzi. trudnością.
22
Program nauczania języka angielskiego Kurs dla początkujących. Etap 2
Skala ocen - Pisanie
Potrafi napisać zadanie zawierające pełne zdania,
5
proste struktury i słownictwo.
Potrafi w spójny sposób zorganizować tekst.
W zadaniu pisemnym zawiera wszystkie istotne
punkty.
Pisze teksty o odpowiedniej długości.
Używa prawidłowej pisowni i interpunkcji.
Potrafi na ogół napisać zadanie zawierające pełne
4
zdania, proste stuktury i słownictwo.
Pisze teksty na ogół dobrze zorganizowane i spójne.
W zadaniu pisemnym zawiera wszystkie istotne
punkty, choć niektórym poświęca niewiele miejsca.
Pisze teksty nieco dłuższe lub krótsze od wymagana
długości.
Używa przeważnie prawidłowej pisowni i
interpunkcji.
Próbuje napisać zadanie zawierające pełne zdania,
3
proste stuktury i słownictwo.
Potrafi zorganizować tekst, który mógłby być
bardziej spójny.
W zadaniu pisemnym zawiera większość istotnych
punktów.
Zdarza mu się pisać teksty znacznie dłuższe lub
krótsze od wymaganej długość.
Używa czasem nieprawidłowej pisowni i
interpunkcji.
Ma trudności z napisaniem zadania zawierającego
2
pełne zdania, proste stuktury i słownictwo.
Tekst bywa spójny, ale brak mu organizacji.
W zadaniu pisemnym zawiera niektóre istotne
punkty.
Zdarza mu się pisać teksty znacznie dłuższe lub
krótsze od wymaganej długość.
Używa w większości nieprawidłowej pisowni i
interpunkcji.
23
Kurs dla początkujących. Etap 2 Program nauczania języka angielskiego
Rozdawanie raportów semestralnych/rocznych
5.4 Ocenianie okresowe
Aby pomóc uczniom i dać im jasną informację na temat
Proponuje siÄ™, by nauczyciel (lub nauczyciele pracujÄ…cy
osiągniętych postępów, mocnych i słabych stron i
razem) ustalił, na jakiej podstawie będzie wystawiał
wskazówek odnośnie do sposobów poprawy,
końcową ocenę za semestr. Może ona być wynikiem
proponujemy rozdać uczniom krótkie raporty. Mogą
stopni uzyskanych w ciÄ…gu semestru za testy. Powinna
one zawierać stopnie uzyskane w ciągu semestru,
jednak również uwzględniać pracę ucznia na lekcji,
wynik testu końcowego i ocenę za okres, a także krótkie
prace domowe, prace projektowe i rozwój umiejętności
uwagi. Raport taki może być wręczony uczniowi i/lub
samodzielnego uczenia się. Można też dołączyć ocenę
omówiony indywidualnie.
za ogólne postępy osiągnięte w danym semestrze.
Można przygotować test semestralny, który obejmie
wszystkie aspekty programu nauczania.
Przykład
Kasia Kowalska Oceny w ciÄ…gu semestru Åšrednia ocen czÄ…stkowych
Klasa VI b Komentarz
Słownictwo 4 5 5 Robi postępy.
Gramatyka 3 3 3 Ma kłopoty z szykiem wyrazów.
SÅ‚uchanie 4 5 5 Dobre.
Mówienie 4 5 5 Skutecznie wykorzystuje strategie.
Wymowa 4 4 4 Mówi wyraz
nie.
Czytanie 4 4 4 Mogłaby czytać uważniej.
Pisanie 3 3+ 3+ Bywa trudno zrozumiałe z powodu problemów z
gramatykÄ….
Zeszyt 4 5 5 Dobrze prowadzony zeszyt.
Praca domowa 4 4 4 Zawsze odrabia, ale mogłaby być uważniejsza.
Praca grupowa 4 4 4 Mogłaby być cierpliwsza przy pracach projektowych.
Rozwój um. sam. uczenia 3 4 4 Powinna popracować nad wyborem właściwego
znaczenia ze słownika.
Testy 74% 67% 76% 4
Frekwencja: 6 nieobecności
Ocena na koniec I 4+ (dobra+) Kasia powinna popracować nad poprawnością, ale dobrze
półrocza: opanowała sprawności językowe i jest dobrze zorganizowana.
Data:
Podpis:
24