N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

76

Niepowtarzalność

przy jednym kliknięciu myszką

Panie Profesorze, czym
są biogeneryczne powierzchnie
okluzyjne?
Albert Mehl: Termin „Biogeneryczne
powierzchnie okluzyjne” oznacza ma-
tematyczne ujęcie naturalnej morfologii
powierzchni okluzyjnych. Opiera się
na analizie tysięcy nieuszkodzonych
powierzchni zębów danego pacjenta
i na wykorzystaniu odpowiednich algo-
rytmów do obliczenia morfologii zgryzu.
Wykorzystuje pozyskane informacje doty-
czące morfologii i funkcjonalności, które
są genetycznie zakodowane w uzębieniu
pacjenta. Ten opis jest niezależny od szcze-
gółowej wiedzy ekspertów i zawiera istot-
ne we wcześniejszym czasie koncepcje
dotyczące okluzji. Obecnie możliwe jest
dokładne zdefiniowanie każdej występu-
jącej fizjologicznie powierzchni okluzyjnej
przy pomocy kilku parametrów. To wpły-
wa na zmniejszenie ilości potrzebnych
danych. To tak jak z barwami – są ich mi-
liony, a każdą z nich możemy stworzyć,
używając trzech kolorów: czerwonego,
zielonego i niebieskiego.

Dlaczego specyficzne dla każdego
pacjenta powierzchnie okluzyjne
są tak istotne?
A.M.: Powierzchnie żujące mają odmien-
ne właściwości w zakresie położenia
i kształtu guzków, głębokości szczelin,
długości i zależności między kątami.
Te właściwości wpływają na funkcjonal-
ność narządu żucia. Utrwalone zaburze-
nia okluzji mogą prowadzić do uszkodze-
nia zębów antagonistycznych, przyzębia
i stawów skroniowo-żuchwowych. Dla-
tego w stomatologii od zawsze przywią-
zywano wagę do tworzenia uzupełnień
protetycznych odbudowujących prawi-
dłowe, naturalne warunki okluzyjne.

Jak idea biogenerycznych
powierzchni okluzyjnych różni
się od dotychczasowej metody
powierzchni okluzyjnych
modelowanych w laboratorium?

STRESZCZENIE



Odpowiedni
kształt i struktura
powierzchni
żujących zębów
odgrywają kluczowa
rolę w prawidłowym
rozdrabnianiu
pokarmów stałych,
rozkładaniu sił żucia pomiędzy szczękami
a żuchwą. Na okluzję nawykową mają
wpływ siły działające na układ kostny
twarzoczaszki i fizjonomia twarzy.
Niepowtarzalna rzeźba powierzchni
okluzyjnych jest niezbędna dla właściwej
pracy, zachowania zależności między
uzębieniem a stawami skroniowo-
żuchwowymi i dla zapobiegania
powstawaniu dysfunkcji. Nie ma dwóch
identycznych powierzchni żujących.
Stomatolodzy stawiają sobie za cel
stworzenie uzupełnień, które odbudują
naturalną okluzję, przystosowując się
do indywidualnych warunków pacjenta.
Do niedawna bazy dentystyczne stanowiły
podstawę projektowania powierzchni
okluzyjnych uzupełnień stałych
za pomocą systemu CAD/CAM. System
Biogeneric zrewolucjonizował odtwarzanie
naturalnej powierzchni okluzyjnej. Jest
to metoda, która metrycznie analizuje
stan indywidualnego uzębienia pacjenta
jako podstawę do obliczenia morfologii
okluzji.

P

rof. Albert Mehl z Uni-

wersytetu w Zurychu

i dr Joachim Pfeiffer, wicepre-
zydent Dental CAD/CAM
Systems w Sirona Dental
Systems, odegrali kluczową
rolę w rozwoju CEREC 3D.

A.M.: Celem było zwiększenie jakości
procesu CAD/CAM. Dlatego przeana-
lizowano różne metody modelowania
powierzchni okluzyjnych i ich dokład-
ność. Dowiedliśmy, że metoda modelo-
wania przy użyciu wosku jest możliwa
do precyzyjnego skontrolowania w bar-
dzo ograniczonym zakresie. Znaczną
rolę odegrały lata doświadczenia zawo-
dowego. Biogeneric oferuje możliwość
dokładnego naśladowania naturalnego
uzębienia. To wymaga analizy i porów-
nania ogromnej liczby powierzchni
zębów i odfiltrowania podstawowych
założeń.

Decydującym kryterium przemawia-

jącym za metodą biogeneryczną jest,
w przeciwieństwie do tradycyjnej me-
tody przy użyciu wosku, ogromna ilość
danych metrycznych, które pozwalają
na dokładniejsze zarysowanie natural-
nej sytuacji okluzyjnej. Przy pomocy
nośników danych o dużej pojemności
możliwe stało się skompilowanie pra-
wie nieskończonej liczby obrazów natu-
ralnych powierzchni żujących, przekra-
czając w ten sposób znacznie margines
doświadczenia praktycznego. Tę meto-
dę można wciąż doskonalić. Po jednym
kliknięciu myszką każdy może mieć
dostęp do szerokiego zasobu wiedzy
o kształtach powierzchni okluzyjnych,
bez konieczności wyboru morfologii
zęba z bazy danych.

Do tej pory oprogramowanie CEREC
Biogeneric przy wykonywaniu
uzupełnień typu inlay czy onlay
opierało się na pozostałych,
nienaruszonych tkankach
warunkujących okluzję. W jaki sposób
można uzyskać informację dotyczącą
okluzji przy tworzeniu korony dla
danego pacjenta?
A.M.: W przypadku uzupełnień typu in-
lay czy onlay głównym czynnikiem przy
ich tworzeniu jest kształt pozostałych tka-
nek twardych odbudowywanych zębów,
rejestracja antagonistów przy pomocy

cząc
są ge
pacje
gółow
ne w
doty
dokł
jącej
przy
wa n
dany
liony
używ
zielo

Dlac

j

a

owa

wym

h,

ucia pomiędzy szczękami

uzję nawykową mają

System Cerec
– nagrodzony statuetką
Grand Prix CEDE 2010
w kategorii „Sprzęt sto-
matologiczny”

5

/ 2 0 1 0

77

S P R Z Ę T

I

M A T E R I A Ł Y

wycisku oraz rozmieszczenie i jakość
zębów sąsiednich. W przypadku koron
analizujemy dalszy niezniszczony ząb,
zwykle antagonistyczny lub przylegający
do naszego odbudowywanego. Ząb ten
musi dostarczać nam wystarczających
informacji. Należy pamiętać, że trzono-
wiec ma w swej morfologii więcej detali
niż np. dolny siekacz.
Joachim Pfeiffer: W wyniku analizy
otrzymujemy porównanie różnych cech
zębów referencyjnych z typowymi, prze-
ciętnymi zębami zachowanymi w sys-
temie. Odchylenia pomiędzy zębem
referencyjnym a przeciętnym są zawar-
te w bazie danych. Oprogramowanie
modyfikuje przeciętny ząb tak, by było
to zgodne z odchyleniami, np. porównu-
je dopasowanie do siebie powierzchni
okluzyjnych. Następnie system wykonu-
je minimalne korekty tych powierzchni.
Otrzymujemy ząb, który jest idealnie
dostosowany do pozostałych, jeśli cho-
dzi o estetykę i funkcję. Główna zasada
Biogeneric brzmi: „Forma podąża za
funkcją”.

Jak zasada odtwarzania powierzchni
okluzyjnych Biogeneric przekłada się
na funkcję?
A.M.: Indywidualne cechy powierzch-
ni każdego zęba są jasno określone
i wywierają wpływ na funkcjonowanie
narządu żucia. Przy rekonstrukcji bra-
kującej powierzchni naszym celem jest
uzyskanie uzupełnienia wyglądającego
naturalnie, posiadającego odpowiednią
wytrzymałość i funkcjonalność. Biogene-
ric po raz pierwszy umożliwia odtworze-
nie informacji na podstawie pozostałego
uzębienia i rekonstrukcję oryginalnej,
brakującej powierzchni przy użyciu za-
sad metrycznych. Uzupełnienie, które
jest w tak dużej mierze zbliżone do ory-
ginalnej powierzchni zęba, doskonale
wkomponuje się w struktury narządu
żucia, co zapewni prawidłową funkcję.
Precyzyjny pomiar w odniesieniu do zę-
bów antagonistycznych i przylegających,
a także rejestracja funkcjonalna pozwa-
lają na stworzenie uzupełnienia dosko-
nałego pod każdym względem.

W jakim stopniu powierzchnie
żujące odtworzone metodą
Biogeneric są zbliżone w wymiarach

do naturalnych powierzchni zęba? Jak
dokładna jest ta metoda?
A.M.: Nasze badania dowiodły, że moż-
liwe jest osiągnięcie bardzo dobrego do-
pasowania. Przy korzystnych warunkach
różnice między odbudową protetyczną
a oryginalnym zębem wynoszą około
150-190 μm. Dla porównania różnice
występujące naturalnie w przypadku
zębów dwóch różnych pacjentów zawie-
rają się w przedziale 350 μm. Uzupełnie-
nia protetyczne wykonywane przez do-
świadczonych techników w tych samych
przypadkach notują podobne różnice
(odchylenia). Powierzchnia okluzyjna
biogeneryczna naśladuje niepowtarzal-
ne cechy naturalnego zęba.

Czy to oznacza, że modelowanie
metodą Biogeneric nie może być
stosowane w przypadku koron
z tlenku cyrkonu, które zwykle
wymagają licowania?
A.M.: Bez wątpienia możliwe jest wyko-
nanie rekonstrukcji korony zęba przy po-
mocy wzoru o anatomicznej wielkości.
Na podstawie wzoru przygotowywana
jest pomniejszona korona, dzięki czemu
można zastosować grubszą warstwę li-
cującą.
J.P.: System inLab, który jest bardzo zbli-
żony do systemu CEREC, może również

wykorzystać oprogramowanie Biogene-
ric. W przypadku podbudowy z tlenku
cyrkonu wzór biogeneryczny, którego po-
wierzchnia żująca zostaje pomniejszona,
stanowi podstawę dla zaprojektowania
podbudowy, która będzie doskonałym
podparciem dla licówki. W odcinku
bocznym z powodzeniem można zasto-
sować korony pełnoceramiczne z tlen-
ku cyrkonu. Przezierny tlenek cyrkonu,
który jest dostępny na rynku, pozwala
na otrzymanie wysoko estetycznych
rezultatów po procesie barwienia i gla-
zurowania. Taka korona łączy w sobie
zalety związane z estetyką i wytrzyma-
łością. Złamane czy odpryśnięte licowa-
nie na mostach z tlenku cyrkonu można
uznać za przeszłość.

Czy możliwe będzie stworzenie
ceramicznej licówki przy użyciu
metody Biogeneric w systemie
CAD/CAM, która będzie
później spiekana lub adhezyjnie
przymocowana do podbudowy
z tlenku cyrkonu?
J.P.: To jest możliwe. Analizując budo-
wę mostu projektowanego przy użyciu
metody Biogeneric, jego struktura jest
automatycznie podzielona na dwie czę-
ści: podbudowę (szkielet) i część licową.
Te części są wykonane z różnych ma-
teriałów, np. tlenku cyrkonu i ceramiki
krzemowej (porcelany), są spiekane lub
połączone w całość. Oprogramowanie
jest wystarczająco dobre, by projekto-
wać mosty o anatomicznych rozmia-
rach (do czterech punktów), które mogą
być wycinane z przeziernego tlenku
cyrkonu. Jeśli chcemy zaprojektować
most na podbudowie metalowej, mo-
żemy wykorzystać system Biogeneric
i projekt wysłać do laboratorium infi-
niDent (Sirona), gdzie zostanie on la-
serowo wycięty z metali nieżelaznych.
Alternatywnie, technik może stworzyć
model przy użyciu wosku odlewowego
i odlać most ze złota. W każdym z tych
przypadków oprogramowanie Biogene-
ric przynosi dobre rezultaty i widoczne
korzyści.



Wywiad po raz pierwszy publikowany był
w Cerec Zeitung International Edition
no 16, 2010. Wersję polską przygotowała
lek. stom. Karolina Walczyńska.

fot. ar

chiwum f

ir

m

y AMADAR

Konsola urządzenia CEREC z obrabiarką

Analiza powierzchni okluzyjnych ukazuje wspólne ich
cechy, które następnie przenoszone są do odbudowy
protetycznej