BUDUJEMY DOM

3/2010

40

BUDUJEMY BEZ

B’}DÓW – B

3

¥ciany dziaïowe

45

Wi

ÚkszoĂÊ budowanych w Polsce domów jednorodzinnych ma wiÚcej niĝ jednÈ

kondygnacj

Ú. Najpopularniejszy ukïad to salon i strefa dzienna na parterze oraz

sypialnie na u

ĝytkowym poddaszu. Czasem dodatkowÈ kondygnacjÈ jest piwnica.

Schody wewn

Útrzne sÈ wiÚc niezbÚdne i to one w duĝej mierze decydujÈ o wy-

godzie u

ĝytkowania domu. Moĝliwych rozwiÈzañ jest wiele, generalnie jednak

najwygodniejsze schody zabieraj

È sporo cennego miejsca. Duĝe znaczenie majÈ

te

ĝ koszty i trudnoĂÊ wykonania – musimy wiÚc zdecydowaÊ siÚ na kompromis.

Jaros

ïaw Antkiewicz

Wi

ÚkszoĂÊ budowanych w Polsce domów jednorodzinnych ma wiÚcej niĝ jednÈ

ondygnacj

Ú Najpopularniejszy ukïad to salon i strefa dzienna na parterze oraz

Ja

J

Ja

Ja

Ja

Ja

Ja

J

J

a

J

J

J

J

ro

ro

ro

ro

ro

ro

ro

ro

o

s

ï

s

ï

s

ï

s

ï

s

ï

s

ï

s

ï

s

ï

aw

aw

aw

aw

a

aw

aw

w

w

w

aw

A

A

A

A

A

A

A

A

A

nt

nt

nt

t

nt

nt

nt

n

n

nt

ki

ki

ki

ki

ki

k

ew

ew

ew

ew

ew

w

ew

w

w

e

ic

ic

ic

ic

ic

ic

c

z

z

z

z

z

Stopnie i biegi

fot. T

e

k

o

Stropy

35

¥ i

d i

ï

Schody wewnÚtrzne

Minimalne wymagania

Stopnie nie mog

È byÊ wyĝsze niĝ 19 cm.

Wyj

Ètkiem sÈ schody piwniczne i strychowe,

które jako rzadziej u

ĝytkowane, mogÈ byÊ mniej

wygodne i mie

Ê stopnie wysokoĂci 20 cm.

Za wygodne uznaje si

Ú jednak stopnie

o wysoko

Ăci nieprzekraczajÈcej 17 cm.

Wymiary stopni powinny by

Ê dostosowane

do d

ïugoĂci kroku przeciÚtnego czïowieka:

suma szeroko

Ăci oraz podwójnej wysokoĂci

stopnia powinna wynosi

Ê od 60 do 65 cm.

Zaleca si

Ú przy tym by szerokoĂÊ stopni

nie by

ïa mniejsza niĝ 25 cm, ale dla osób

o du

ĝych stopach wygodniejsze bÚdÈ stopnie

szeroko

Ăci ok. 30 cm.

Stopnie schodów zabiegowych i kr

Útych

musz

È mieÊ nie mniej niĝ 25 cm w odlegïoĂci

40 cm od wewn

Útrznej krawÚdzi.

Wymiary stopni w jednym biegu powinny

by

Ê takie same. Przepisy nie okreĂlajÈ maksy-

malnej liczby stopni biegu, ale nie zaleca si

Ú,

by by

ïo ich wiÚcej niĝ 17.

To, czy schody w domu s

È wygodne, naj-

bardziej odczuwaj

È dzieci i osoby starsze.

Wymagana przepisami szeroko

ĂÊ biegu

schodów oraz spoczników to co najmniej
80 cm, jednak trzeba pami

ÚtaÊ, ĝe to mini-

mum i na takich schodach trudno si

Ú minÈÊ

i nie

ïatwo po nich wnosiÊ duĝe przedmioty

(np. meble).

Uwaga! Szeroko

ĂÊ schodów mierzy siÚ po-

mi

Údzy balustradami, na rzeczywistÈ szero-

ko

ĂÊ biegu wpïywa wiÚc ich ksztaït i sposób

zamocowania.

Miejsce na schody

Wydzielone. Tradycyjne rozwi

Èzanie to

schody umieszczone w holu lub korytarzu
stanowi

Ècym przestrzeñ komunikacyjnÈ.

Schody mog

È zostaÊ nawet caïkowicie wy-

dzielone, tworz

Èc dostÚpnÈ z tych pomiesz-

cze

ñ klatkÚ schodowÈ. Wzmacnia to typowy

dla wi

ÚkszoĂci domów podziaï na wspólnÈ

przestrze

ñ dziennÈ z salonem na parterze

oraz prywatn

È (sypialnie) na piÚtrze.

BD3_schody.indd 40

BD3_schody.indd 40

2010-02-16 21:52:53

2010-02-16 21:52:53

Pomi

Údzy sypialniami a salonem nie przeno-

sz

È siÚ děwiÚki, dziÚki czemu moĝemy np.

swobodnie przyjmowa

Ê goĂci, gdy dzieci

ĂpiÈ na górze.

W domu dla licznej, wielopokoleniowej ro-

dziny, praktyczne b

ÚdÈ schody umieszczone

w pobli

ĝu wejĂcia do domu. Jej czïonkowie

nie b

ÚdÈ wtedy sobie przeszkadzaÊ nawet

wtedy, gdy b

ÚdÈ wychodziÊ i wracaÊ do

domu o zupe

ïnie innych porach.

Je

Ăli w domu sÈ wiÚcej niĝ dwie kondygna-

cje, racjonalne jest oczywi

Ăcie usytuowanie

ïÈczÈcych je schodów w jednym pionie.

Wydzielenie klatki schodowej wymaga nie-

stety stosunkowo du

ĝej przestrzeni

– nawet 10 m

2

, a w wi

ÚkszoĂci projektów,

szczególnie niewielkich domów, przestrze

ñ na

komunikacj

Ú jest ograniczana do minimum.

Na schody otwarte prowadz

Èce na piÚtro

wprost z salonu czy holu wystarczy 5–7 m

2

.

Wiele zale

ĝy oczywiĂcie od ich szerokoĂci

i kszta

ïtu.

W salonie. Otwarte, „paradne” schody

utrudniaj

È wydzielenie intymnych przestrze-

ni w domu, gdy

ĝ sprzyjajÈ przenoszeniu siÚ

na pi

Útro haïasów. Mimo to takie wïaĂnie roz-

wi

Èzanie jest obecnie coraz popularniejsze:

inwestorzy ch

Útnie wybierajÈ projekty, w któ-

rych salon jest du

ĝy, a przestrzeñ komunika-

cyjna – niewielka.

Taki wybór warto podejmowa

Ê ze Ăwiadomo-

ĂciÈ, ĝe salon, w którym sÈ otwarte schody, sta-
je si

Ú nieuchronnie czÚĂciÈ „ciÈgów komunika-

cyjnych”, a same schody – drog

È przenoszenia

si

Ú haïasów w domu. Ponadto wygodne schody

w salonie nie zajmuj

È wcale tak maïo miejsca,

jak mo

ĝe siÚ wydawaÊ niedoĂwiadczonym oso-

bom ogl

ÈdajÈcym rzuty kondygnacji w projek-

cie, bo s

È na nich czÚsto widoczne tylko do

pewnej wysoko

Ăci. Ponadto umieszczenie

schodów w salonie zwykle utrudnia jego aran-
ĝacjÚ, szczególnie jeĂli bÚdÈ wyeksponowane.
Warto wi

Úc pomyĂleÊ, czy nie umieĂciÊ ich tak,

by zanadto nie rzuca

ïy siÚ w oczy.

Kszta

ït

Schody mog

È mieÊ bardzo zróĝnicowany

uk

ïad biegów i ksztaït stopni, a od tych cech

zale

ĝy trudnoĂÊ i koszt ich wykonania oraz

wygoda u

ĝytkowania. Zwykle im schody

prostsze w formie, tym s

È wygodniejsze i tym

ïatwiej je wykonaÊ bez bïÚdów.

U

ĝyteczna szerokoĂÊ biegu schodów zaleĝy takĝe od sposobu zamocowania oraz ksztaïtu balustrady:

(a) balustrada nieco zmniejsza szeroko

ĂÊ schodów, (b) balustradÚ zamocowano z boku, bieg ma peïnÈ

szeroko

ĂÊ

a

b

fot. Schody P

rudlik

fot. Centrum Schodów

REKLAMA

BD3_schody.indd 41

BD3_schody.indd 41

2010-02-16 12:36:44

2010-02-16 12:36:44

BUDUJEMY BEZ B

’}DÓW – B

3

Konstrukcja

¿elbetowa. Zdecydowanie najpopularniejsze
w polskich domach s

È schody o konstrukcji

ĝelbetowej. MogÈ mieÊ dowolny ksztaït, choÊ
im wi

Úcej majÈ krzywizn i zaïamañ, tym trud-

niej wykona

Ê deskowanie do ich betonowania.

S

È ciÚĝkie i taki teĝ majÈ wyglÈd, trzeba wiÚc

uwa

ĝaÊ, by nie wyglÈdaïy zbyt przytïaczajÈco

i nie zdominowa

ïy np. niewielkiego salonu.

Schody

ĝelbetowe wykonuje siÚ na etapie

stanu surowego (oczywi

Ăcie nie wykañczajÈc

ich), zapewniaj

È wiÚc stosunkowo wygodnÈ

i bezpieczn

È komunikacjÚ pomiÚdzy kondy-

gnacjami w czasie dalszych prac.

Uwaga! W projekcie przyj

Úta jest okreĂlo-

na grubo

ĂÊ warstw podïogi – jeĂli chcemy

co

Ă tu zmieniaÊ, to trzeba to uwzglÚdniÊ,

wyznaczaj

Èc wysokoĂÊ pierwszego i ostat-

niego stopnia.

Zbrojenie schodów trzeba za

Ă wykonaÊ

i po

ïÈczyÊ ze zbrojeniem stropu w sposób

Proste, jednobiegowe schody umieszczone

w holu. Nie zajmuj

È duĝej powierzchni, ale sÈ doĂÊ

d

ïugie i w maïym pomieszczeniu siÚ nie zmieszczÈ

fot. Alco

Schody w salonie: (a) widoczne, ale umieszczone z boku i w niewielkim stopniu wp

ïywajÈce na jego aranĝacjÚ, (b) wyeksponowane, a ponadto wydzielajÈce z jego

przestrzeni aneks kuchenny

a

b

fot. Rintal

O

Ăwietlenie schodów

Potkni

Úcie siÚ na schodach moĝe byÊ bardzo niebezpieczne, dlatego ich wïaĂciwe

o

Ăwietlenie jest niezwykle waĝne. Bardzo dobre oĂwietlenie Ăwiatïem dziennym

zapewniaj

È np. okno dachowe (dajÈ wiÚcej Ăwiatïa niĝ okna fasadowe tej samej

wielko

Ăci). Lampy najlepiej zaĂ umieĂciÊ zarówno u góry, jak i u doïu schodów, by

zapewnia

ïy równomierne oĂwietlenie caïej dïugoĂci biegu. Specjalne ïÈczniki

schodowe pozwalaj

È zaĂ zapalaÊ je i gasiÊ na obu krañcach schodów. Ciekawym

pomys

ïem jest umieszczenie tuĝ nad stopniami punktowych ěródeï Ăwiatïa, które je

dobrze dobrze o

ĂwietlajÈ, a równoczeĂnie nie oĂlepiajÈ idÈcego po schodach czïowieka.

ZDANIEM EKSPERTA

Najbardziej eksploatowan

È czÚĂciÈ schodów sÈ stopnie. Dlatego powinno siÚ je wy-

konywa

Ê z twardego drewna drzew liĂciastych: dÚbu, jesionu, buku; mniej zalecane

s

È klon, brzoza lub wiĂnia. Na rynku duĝÈ popularnoĂciÈ cieszÈ siÚ twarde gatunki

drewna egzotycznego, takie jak maho

ñ, wenge, zebrano, jesion skandynawski, jato-

ba. Ich zalet

È jest ciekawa kolorystyka i usïojenie, niestety mankamentem jest wy-

soka cena.

Wilgotno

ĂÊ drewna na schody nie powinna przekraczaÊ 8%. By zwiÚkszyÊ wytrzy-

ma

ïoĂÊ stopni i wyeliminowaÊ ryzyko ich wypaczenia siÚ, zalecane jest wykonanie

ich z drewna klejonego warstwowo, a nie z drewna litego. Dotyczy to równie

ĝ belek

policzkowych – zarówno schodów gi

Útych jak i prostych. Duĝe znaczenie ma tak-

ĝe uĝycie dobrej jakoĂci lakieru najlepiej przemysïowych lakierów poliuretanowych.

Lakier musi by

Ê bardzo odporny na Ăcieranie, a równoczeĂnie nie powinien byÊ Ăli-

ski. Pozwoli to na bezpieczne u

ĝytkowanie schodów i na dïugo zapewni im este-

tyczny wygl

Èd.

Schody s

È wyrobem przeznaczonym do codziennego, czÚsto intensywnego uĝytku

dlatego, w szczególno

Ăci w przypadku stopni, odradzam stosowanie miÚkkich ga-

tunków drewna (krajowe:

Ăwierk, sosna; egzotyczne: meranti, anegre). DokonujÈc

wyboru nale

ĝy kierowaÊ siÚ nie tylko wyglÈdem zewnÚtrznym. Trzeba pamiÚtaÊ

równie

ĝ o odpowiedniej jakoĂci materiaïów oraz fachowym wykonaniu doĂÊ skom-

plikowanego elementu domu, jakim s

È schody. To wszystko jest w stanie zapewniÊ

tylko dobra firma z du

ĝym doĂwiadczeniem.

Adam Prudlik

w

ïaĂciciel firmy

Schody Prudlik

fot. Up Stair

BD3_schody.indd 42

BD3_schody.indd 42

2010-02-16 21:55:13

2010-02-16 21:55:13

BUDUJEMY DOM

3/2010

43

Schody wewn

Útrzne

Rodzaje schodów

Schody jednobiegowe

Schody jednobiegowe – s

È doĂÊ mÚczÈce z powodu

konieczno

Ăci pokonywania duĝej liczby stopni bez

odpoczynku, jednak s

È tanie, ïatwe do wykonania,

a d

ïugi wÈski otwór w stropie nie komplikuje jego

konstrukcji

Schody dwubiegowe

Schody dwubiegowe – to rozwi

Èzanie bardzo

popularne. Schody s

È wygodne, zajmujÈ niewiele

miejsca,

ïatwo je wykonaÊ, a strop z duĝym, zbliĝonym

do kwadratu otworem

ïatwo wzmocniÊ, opierajÈc go na

podci

Ègach, sïupach lub Ăcianach

Schody

ïamane

Schody

ïamane – dziÚki spocznikowi korzystanie

z nich jest mniej m

ÚczÈce. SÈ, podobnie jak schody

jednobiegowe, do

Ăc proste w budowie i nie zabierajÈ

du

ĝo miejsca

Schody trójbiegowe

Schody trójbiegowe – s

È wygodne dziÚki krótkim

biegom i dwóm spocznikom, ale zabieraj

È sporo

miejsca. Polecane s

È gïównie w domach z duĝymi

holami, gdzie zapewniony jest odpowiedni efekt
wizualnym, oraz tam gdzie kondygnacje s

È wysokie

Schody zabiegowe

Schody zabiegowe – s

È niewygodne przez

zastosowanie stopni o zmiennej szeroko

Ăci,

zdecydowanie komplikuje to tak

ĝe ich konstrukcjÚ.

Zalet

È zaĂ jest to, ĝe zajmujÈ maïo miejsca

Schody spiralne

Schody spiralne – s

È niewygodne i niebezpieczne

dla ma

ïych dzieci. SÈ trudne do wykonania na placu

budowy, ale cz

Ústo sÈ oferowene jako gotowe.Ich

atutem jest przede wszystkim oszcz

ÚdnoĂÊ miejsca

REKLAMA

BD3_schody.indd 43

BD3_schody.indd 43

2010-02-16 12:38:16

2010-02-16 12:38:16

przewidziany w projekcie. Zaniedbanie tego
mo

ĝe byÊ niebezpieczne.

Sama konstrukcja

ĝelbetowych schodów

jest stosunkowo tania, jednak wymagaj

È one

wyko

ñczenia. NajczÚĂciej wybierane

do tego celu jest drewno, rzadziej p

ïytki cera-

miczne lub kamienne. W kosztach wykona-
nia trzeba tak

ĝe uwzglÚdniÊ koszt balustrady.

Drewniane i metalowe. Schody wykony-

wane w ca

ïoĂci z drewna, metalu lub z poïÈ-

czenia tych materia

ïów montuje siÚ w budyn-

ku dopiero w trakcie jego wyka

ñczania. Ich

kszta

ït moĝe byÊ dowolny, choÊ skompliko-

wane kszta

ïty ïatwiej uzyskaÊ z metalu, dlate-

go do

ĂÊ czÚsto spotyka siÚ schody o stalowej

konstrukcji no

Ănej i stopniach drewnianych.

Schody drewniane i metalowe s

È znacznie

l

ĝejsze od ĝelbetowych. CzÚsto majÈ teĝ aĝu-

row

È konstrukcje, co wizualnie dodatkowo

przydaje im lekko

Ăci.

Drewniane i metalowe schody gotowe s

È

zwykle dro

ĝsze od ĝelbetowych, jednak

w tym przypadku otrzymujemy gotowy, wy-
ko

ñczony produkt wraz z balustradÈ.

Schody drewniane o skomplikowanym kszta

ïcie. SÈ bardzo efektowne, ale od wykonawcy wymagajÈ

najwy

ĝszych kwalifikacji

fot. Doma

ñ

ski

Drewniane stopnie oparte na pojedynczej sta-

lowej belce biegowej – solidna konstrukcja spra-
wiaj

Èca wraĝenie niezwykïej lekkoĂci i niezabiera-

j

Èca Ăwiatïa

fot. Schody P

rudlik

Konstrukcja niezbyt skomplikowanych schodów

ĝelbetowych jest stosunkowo tania. Zwykle
dro

ĝsze jest wykoñczenie stopni oraz balustrada

fot. Archiwum BD

Koszty

Ceny schodów s

È bardzo róĝne,

zale

ĝnie ksztaïtu i wymiarów oraz wy-

branych materia

ïów wykoñczeniowych.

Bardzo drogie mo

ĝe byÊ np. drewno

egzotyczne na stopnie.Orientacyjnie

mo

ĝna podaÊ koszt wykonania popular-

nych schodów dwubiegowych ze spocz-

nikiem. Zak

ïadamy ze wymiary sÈ

nast

ÚpujÈce:

szeroko

ĂÊ biegu 100 cm,

wysoko

ĂÊ stopni 17 cm;

szeroko

ĂÊ stopni 28 cm,

wysoko

ĂÊ kondygnacji 2,70 m

(+ wysoko

ĂÊ stropu).

Wykonanie konstrukcji

ĝelbetowej

b

Údzie kosztowaÊ:

500–600 z

ï – materiaï;

800–1000 z

ï – robocizna;

6000–8000 z

ï – wykoñczenie stopni

trepami z twardego drewna krajowego;

od 1500 z

ï wykoñczenie stopni

gresem lub terakot

È.

Wykonanie schodów o takich

wymiarach ze stopniami drewnianymi

opartymi na stalowych belkach

biegowych kosztowa

ïoby zaĂ od 6000 do

10 000 z

ï (materiaïy i montaĝ).

fot. Zlem

Na cen

Ú schodów wpïywa przede wszyst-

kim ich kszta

ït i materiaï z którego sÈ wykonane.

Schody drewniane zwykle okazuj

È siÚ droĝsze od

ĝelbetowych

BD3_schody.indd 44

BD3_schody.indd 44

2010-02-16 13:36:30

2010-02-16 13:36:30