N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

52

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Proteza stała w odcinku przednim

Kompozyt Sinfony z zastosowaniem
włókien wzmacniających Stick. Cz. VI

W poprzednich numerach „Nowocze-
snego Technika Dentystycznego” zapre-
zentowałam wstępne etapy prac przy
wykonaniu modelu roboczego pod pracę
protetyczną.

P

RZYGOTOWANIE

MODELU

ROBOCZEGO

Impregnacja
Kolejnym etapem wykonania mostu adhe-
zyjnego w odcinku przednim jest impre-
gnacja włókien szklanych Stick z zastoso-
waniem żywicy Stick (fot. 1, s. 54). Jeżeli
nie dysponujemy tą konkretną żywicą,
można zastosować inne żywice, które
są pozbawione rozpuszczalników, czyli
nie zawierają w swoim składzie etanolu,
acetonu i wody. Impregnacja zapewnia
bardzo dobrą wytrzymałość i doskonałe
połączenie między włóknami (2).

Przed pozycjonowaniem włókien

w miejscu utraconych zębów pacjenta
należy ułożyć folię aluminiową (fot. 2,
s. 54), aby konstrukcja z włókna szkla-
nego nie kontaktowała się z dziąsłem pa-
cjenta, zatem folia aluminiowa stworzy
dystans pomiędzy dziąsłem a przęsłem
mostu. Impregnacja może być przepro-
wadzona w dwojaki sposób, za pomocą
aplikatora StickPen bądź w plastikowej
folii. Osobiście impregnację włókien
przeprowadzam w małej plastikowej
folii (fot. 3, s. 54). Należy włożyć do niej
odmierzoną długość włókna szklanego
i dodać 1 kroplę żywicy na 1 cm

3

włók-

na. Delikatnie wcierać żywicę w włókno
i ostrożnie wyginać ok. 20 sekund, aby
dobrze rozprowadzić krople żywicy
oraz przyspieszyć proces impregna-
cji. Następnie należy odłożyć folię pod
ciemne przykrycie (może do tego posłu-
żyć opakowanie zestawu StickNet), aby

SŁOWA KLUCZOWE



most adhezyjny,

włókna szklane, mosty, przęsła, model,
masa wyciskowa

STRESZCZENIE



Szósta część cyklu

poświęcona została zaprezentowaniu
kolejnych etapów prac przy wykonaniu
modelu roboczego pod pracę
protetyczną.

lic. tech. dent. Paula Romanowska

W

VI części cyklu

autorka przedstawia

kolejne etapy pracy nad
przygotowaniem modelu
roboczego pod precy-
zyjną pracę protetyczną.

zapobiec przedwczesnej polimeryzacji
i pozostawić do całkowitego nasączenia,
ok. 10 minut.

Włókna są gotowe do użycia, gdy

zmienią kolor z białego na przezroczy-
sty (fot. 4 s. 54). Można również pozo-
stawić impregnujące się włókna na noc
w ciemnym miejscu. Nasączone włókna
przechowywane w lodówce pozostają
w „dobrej kondycji” przez około tydzień
po nasączeniu. Odmierzone i zaimpre-
gnowane włókno jest gotowe do ułożenia
na modelu gipsowym.

Pozycjonowanie
Podczas pozycjonowania pasm włókien
należy posłużyć się instrumentem siliko-
nowym Refix D, który znacznie ułatwia
umiejscowienie włókien we właściwym
miejscu. Włókna trzeba ułożyć w taki
sposób, aby przebiegało blisko linii dzią-
sła, lecz go nie dotykało. Następnie na-
leży dokładnie dociskać pasmo włókna
przy pomocy instrumentu silikonowego
(stroną z rowkiem) do zębów, które zosta-
ły spreparowane, oraz nadać odpowiedni
kształt przęsłu (fot. 5, s. 54). Odcinek przę-
sła należy nieznacznie wygiąć w stronę
labialną. Przed polimeryzacją włókna
są bardzo elastyczne. Umożliwia to ła-
twe umieszczenie włókien na modelu
podczas tworzenia podbudowy w dowol-
ny sposób (2). Trzeba przytrzymać, nie
ruszając uformowanego pasma włókna,
i naświetlać przez ok. 10 s w celu polime-
ryzacji (fot. 6-8, s. 54). Należy parokrotnie
powtórzyć naświetlanie w różnych miej-
scach, aby dobrze spolimeryzować całe
włókno.

W przypadku braku dwóch zębów

w odcinku przednim wystarczy użyć jed-
nego pasma włókien, które jest ułożone

5

/ 2 0 1 1

poziomo, i dwóch krótkich pasm włókien, które umieszczone
są pionowo, w celu wzmocnienia konstrukcji uzupełnienia
(fot. 9-14). Należy pamiętać, że im więcej włókien jest zasto-
sowanych w szkielecie mostu, tym większa jest jego wytrzy-
małość. Gdy włókno szklane jest spolimeryzowane, należy
je odpracować, jeżeli występują niedoskonałości, np. włókno
jest zbyt długie lub wystają pojedyncze pasma włókien.

Nakładanie kompozytu
Po opracowaniu podbudowy z włókna szklanego przystępujemy
do wykonania następnego etapu pracy, jakim jest nakładanie
kompozytu Sinfony firmy ESPE techniką warstwową. Odbudo-
wę należy zacząć od nałożenia dentyny (kompozyt Sinfony fir-
my ESPE) w celu wymodelowania struktury łapek adhezyjnych
w taki sposób, aby nie odznaczały się od zębów naturalnych
pacjenta. Z racji tego, że używany do odbudowy utraconych
zębów kompozyt Sinfony firmy ESPE ma postać płynną, co pe-
wien czas należy go utwardzać za pomocą lampy światłoutwar-
dzalnej Visio Alfa firmy ESPE przez 15-20 s (fot. 15).

Następnie należy pokryć kompozytem konstrukcję wyko-

naną z włókna szklanego i przystąpić do rekonstrukcji utra-
conych zębów pacjenta (fot. 16-17). Modelowanie zaczynamy
od nałożenia warstwy przyszyjkowej siekacza centralnego, na-
stępnie nakładamy dentynę oraz brzeg sieczny. Podczas nakła-
dania wspomnianych warstw należy pamiętać o zachowaniu
kształtu, wielkości i struktury odbudowywanego zęba.

Po wykonaniu odbudowy siekacza centralnego, należy przy-

stąpić do odbudowy siekacza bocznego (fot. 18-19). Ponownie
należy nałożyć warstwę przyszyjkową, dentynę i warstwę
brzegu siecznego z kompozytu Sinfony firmy ESPE. Trzeba
pamiętać o poddawaniu polimeryzacji każdej nałożonej war-
stwy z kompozytu za pomocą lampy Visio Alfa firmy ESPE.

Prace końcowe
Po odbudowaniu kompozytem całego uzupełnienia protetycz-
nego należy włożyć go do pieca w celu dokonania końcowej
polimeryzacji tworzywa kompozytowego (fot. 20). Następnie
za pomocą frezu z nasypem diamentowym należy skorygo-
wać kształt i wielkość odbudowanych zębów oraz wygładzić
powierzchnię kompozytu (fot. 21).

Po dokonaniu obróbki i wygładzeniu powierzchni należy

wypolerować całe uzupełnienie protetyczne za pomocą pa-
sty polerskiej (fot. 22). Gotowy most adhezyjny, wykonany
z kompozytu Sinfony firmy ESPE, wzmocniony włóknem
szklanym Stick, można oddać do gabinetu stomatologicznego
(fot. 23).



Piśmiennictwo
1. Boczkowska A., Kapuściński J., Lindemann Z., Witemberg-Perzyk D.,

Wojciechowski S.: Kompozyty, Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej 2003.

2. Bukowska D.: Włókno szklane w stomatologii estetycznej, „Mag. Stom.”,

nr 7-8/2000, s. 30.

3. Murr C.H.: Przygotowanie modeli ze słupkami, „Dent. Labor”,

nr 1/2009, s. 50.

4. Ciaputa T.: Modele podstawą dobrej jakości prac, „Nowocz. Tech.

Dentyst.”, nr 1/2007, s. 26.

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

54

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

1

2

3

4

5

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

6

7

8

fot. autor

5. Craig R., Powers J., Wataha J.: Materiały sto-

matologiczne, Wydawnictwo Urban&Part-
ner, Wrocław 2000, passim.

6. Fidecki M., Jodkowska E.: Tymczasowe

zaopatrzenie poekstrakcyjnego braku zęba
pojedynczego z zastosowaniem włókna
szklanego, „Mag. Stom.”, nr 2/2008, str. 36.

7. Freilich M., Meiers J., Goldberg A.: Uzu-

pełnienia protetyczne wykonane z preim-
pregnowanego kompozytu, wzmocnionego
włóknami szklanymi, „Quintessence Lek.
Stom.”, nr 3/1999.

8. Galasińska-Landsbergerowa J.: Protetyka

stomatologiczna, Warszawa, 1958, str. 9.

9. Hędzelek W., Gajdus P., Leda H.: Wpływ

wybranych wysokowytrzymałych włókien
sztucznych o modyfikowanej i niemodyfi-
kowanej powierzchni na właściwości me-
chaniczne polimetakrylanu metylu, „Protet.
Stom.”, nr 50/2000 str. 161-165.

10. Hohmann A., Hielscher W.: Mosty – kompen-

dium techniki dentystycznej, Wydawnictwo
Kwintesencja, Warszawa 1999, str. 7.

11. Jamróz-Wilkońska L.: Mosty kompozytowe

wzmacniane włóknami (FRC) wykonywane
metodą bezpośrednią i pośrednią, „Por.
Stom.”, nr 2/2006, str. 4, passim.

12. Jasek A.: Mikrosilniki protetyczne, „Twój Prz.

Stom.”, nr 4/2004, str. 16.

13. Krawczyk P.: Włókna szklane Stick, „No-

wocz. Tech. Dentyst.”, nr 1/2008.

14. Kordasz P., Wolanek Z.: Materiałoznawstwo

protetyczno-stomatologiczne, Wydawnic-
two Lekarskie PZWL, Warszawa 1967,
str. 24-27.

15. Linca-Szcześniak M.: Masy wyciskowe –

podział i zastosowanie, „Twój Prz. Stom.”,
nr 3/2007.

16. Mackiewicz K.: Wyciski przy wykonywaniu

protez stałych – uwagi praktyczne, „Protet.
Stom.”, nr 2/1994.

17. Majewski S.: Rekonstrukcja zębów uzupeł-

nieniami stałymi, Wydawnictwo Stomato-
logiczne SZS-W, Kraków 2005, str. 181-183.

18. Materiały promocyjne: Włókna szklane

StickTech – prezentacja dla techników

dentystycznych, Firma Poldent, ul. Jana
Pawła II 80, lokal VI, 00-175 Warszawa.

19. Pąsiek S., Marciszewski M.: Wybrane

przypadki zastosowania stałych uzupełnień
protetycznych wykonywanych z kompozytu
wzmocnionego włóknem szklanym, „Stom.
Współcz.”, nr 3/2000, str. 12.

20. Plich J.: Tymczasowe zaopatrzenie poekstrak-

cyjnego braku zęba pojedynczego z zastoso-
waniem włókna szklanego, „Mag. Stom.”,
nr 2/2008, str. 36.

21. Raszewski Z.: Właściwości materiałów do izola-

cji, „Nowocz. Tech. Dentyst.”, nr 1/2006, str. 24.

22. Romanowicz M.: Przedmiot „protetyka sto-

matologiczna”, prezentacja multimedialna,
„Mosty”.

23. Rosenstiel S., Land M., Fijimoto J.: Współcze-

sne protezy stałe, Lublin 2002.

24. Schmitz R.: Przewodnik po gipsach denty-

stycznych, „Dent. Labor.”, nr 1/2000, str. 57-58.

25. Spiechowicz E.: Protetyka stomatologiczna,

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
2006, str. 467.