Na rozdro˝u
Wyprawka Maturzysty 2005
Pozytywne
myÊlenie
i spójnoÊç
wewn´trzna
wczeÊniej zdobytych doÊwiadczeƒ
Aby móc dzia∏aç naprawdśkutecznie
i ich interpretacji, ale tak˝e od in-i w pe∏ni wykorzystaç swój potencja∏, formacji na temat nas samych i na-szych zachowaƒ uzyskanych na
musisz mieç nie tylko poczucie w∏asnej drodze doÊwiadczenia i od innych
ludzi. Przypominamy: im wićej po-
wartoÊci i proaktywne nastawienie do zytywnych informacji o sobie, tym wi´k-
˝ycia, ale tak˝e çwiczyç pozytywne
sze poczucie w∏asnej si∏y i wi´ksza wiara w dobry rezultat dzia∏ania. Im wićej myÊlenie i spójnoÊç wewn´trznà.
dobrych informacji na temat Êwiata, ludzi i generalnie – rzeczywistoÊci, tym MyÊl pozytywnie!
nieprzyjemne na takie, które nam w ja-cz´Êciej efekty dzia∏aƒ sà pozytywne.
kiÊ sposób s∏u˝à.
Wiara w sukces dodaje si∏, uskrzy-
„Nasze ˝ycie jest tym, co zeƒ
ZdolnoÊç do pozytywnego myÊle-
dla, redukuje stres. Wszystko to
uczynià nasze myÊli”.
nia utrzymuje siú ró˝nych osób na
zwykle sprzyja jakoÊci naszej pracy.
Marek Aureliusz
ró˝nym poziomie, zale˝nie od tego,
Pozytywne informacje na temat
„Medytacje”
jakie programy znajdujà si´ w ich
ludzi i Êwiata powodujà – niezale˝-
podÊwiadomoÊci oraz od tego, na ile nie od naszej woli – nastrój, który Pozytywne myÊlenie sk∏ada – wsposób Êwiadomy – potrafià te sprzyja dzia∏aniu. Negatywne mo-siź dwóch umiej´tnoÊci:
programy modyfikowaç.
gà tworzyç l´ki oraz obni˝aç zapa∏
pierwsza to wiara w pozytyw-
Nasza podÊwiadomoÊç ma w so-
i entuzjazm, a w konsekwencji –
ny skutek naszego dzia∏ania;
bie coÊ z komputera – zbiera i prze-poziom energetyczny. Dlatego
druga – to zdolnoÊç dokonywania ope-chowuje dane. To, jak jest zapro-
z punktu widzenia skutecznego
racji myÊlowych, a w Êlad za nimi – fi-gramowana, zale˝y od informacji
dzia∏ania cenne jest dostarczanie
zycznych, zmieniajàcych zdarzenia
ze Êwiata zewn´trznego, czyli od
sobie jak najwićej pozytywnych
1
Na rozdro˝u
Wyprawka Maturzysty 2005
informacji na w∏asny temat oraz
niesprzyjajàcy dzia∏aniu. To, jaka
Niezale˝nie od tego, jak mocno
potwierdzenia szansy na sukces.
atmosfera utrzymuje si´ w rodzinie, wierzylibyÊmy w to, ˝e wszystko b´-
Czasami w tym celu trzeba do∏o˝yç
firmie, klasie, a nawet w paƒstwie –
dzie dobrze, ˝ycie niesie nam od
nowe dane do mózgowego „kom-
w istotny sposób wp∏ywa na wyniki
czasu do czasu – z ró˝nych powodów
putera”, a zatem zmieniç program.
dzia∏ania, a tak˝e na... poziom zdro-
– nieprzyjemne doÊwiadczenia, któ-
Mo˝esz to zrobiç!
wia fizycznego cz∏onków tych grup.
rych nie chcemy; czasami sà to
wrćz doÊwiadczenia naprawd´
trudne, ci´˝kie, bolesne. Trzeba sobie uÊwiadomiç, ˝e wartoÊç ˝ycia
Pamiętaj!
mieÊci siŕównie˝ w doÊwiadczaniu
cierpienia i bólu; a w zwiàzku z tym Nie unikaj oceny innych i poprawiaj to, co możesz poprawić.
– sà one czymÊ, co trzeba prze˝yç.
Słuchaj raczej tych, którym udało się coś zrobić niż tych, którym to się nie udało.
Wa˝ne!
Bierz pod uwagę fakt, że ci, którym nie wyszło, po prostu częściej Nie pomyÊl przypadkiem, ˝e pozytyw-i głośniej o tym mówią, pomyśl jednak, ilu osobom udaje się osiągać ne myÊlenie polega na unikaniu bólu to, co zamierzyły.
i cierpienia za wszelkà cenćzy oszu-kiwaniu siebie i innych, ˝e Êwiat sk∏a-Zauważ, że więcej ludzi pracuje niż nie pracuje, a pracę dostają ci, da siź samych przyjemnych zdarzeƒ.
którzy naprawdę wytrwale jej szukają.
Nie narzekaj i nie słuchaj tych, którzy narzekają, najłatwiej jest bowiem Reakcja cierpienia czy bólu jest
obarczać odpowiedzialnością za swoje niepowodzenia innych i – gene-w pewnych sytuacjach zupe∏nie
ralnie – świat, nie zatruwaj siebie i innych negatywnym stosunkiem do zrozumia∏a, rzecz w tym, ˝eby nie
rzeczywistości.
prze˝ywaç jej zbyt d∏ugo, ale po
okresie swobodnego reagowania,
Posługuj się faktami i staraj się używać jak najmniej określeń wartoś-
wyciàgnàç w∏aÊciwe wnioski i ak-
ciujących i oceniających o negatywnym zabarwieniu gdy mówisz tywnie przetwarzaç te sytuacje
o zdarzeniu, które nie było pozytywne.
w po˝àdanym kierunku. Warto
Miej odwagę ryzykować i zgadzać się na zmiany.
wiedzieç, ˝e wiele negatywnych
zdarzeƒ bywa poczàtkiem najlep-
Na nasz nastrój, ch´ç do dzia∏a-
Dlatego warto samodzielnie
szych ludzkich wyborów.
nia i poziom entuzjazmu wp∏ywa
dbaç o tworzenie pozytywnej at-
równie˝ to, co dociera do nas co-
mosfery wokó∏ siebie, tworzyç na-
Mo˝esz çwiczyç pozytywne prze-
dziennie z mediów, a tak˝e od ludzi strój nadziei i wiary, a tak˝e bro-kszta∏canie Êwiata przez codzienne,
– ich komentarze na temat Êwiata
niç si´ – jak przed bakteriami i in-
Êwiadome myÊlenie w tym kierunku
i rzeczywistoÊci. Bez wzgl´du na to, fekcjà – przed malkontenctwem
i ma∏e dzia∏ania:
czy zdajemy sobie z tego spraw´,
innych. ¸atwo to robiç, kiedy ma
uÊmiechaj si´ do ludzi i do sie-
czy nie, wszelkie negatywne i smut-
si´ dooko∏a raczej pozytywnie my-
bie; nawet wtedy (szczególnie
ne informacje tworzà w nas nastrój
Êlàce osoby.
wtedy), kiedy nie masz na to
ochoty; szybko zobaczysz, ˝e
ludzie b´dà dla Ciebie milsi,
Jeśli otaczają Cię ludzie niezadowoleni ze swojego chodê z podniesionà g∏owà spr´-
życia, narzekający i mówiący o jego „ciężarze”,
˝ystym, energicznym krokiem,
kiedy spotyka Ci´ trudna sytu-
będziesz musiał włożyć w swoje pozytywne acja, najpierw pytaj „Co jest
nastawienie więcej pracy. Radzimy:
w niej dobrego?”, „Czego siź niej nauczy∏em?”; potem „Jak mog´ wynieÊç z tego korzyÊç?”,
jak najrzadziej oglądaj wszelkiego typu sensacyjne programy telewizyjne,
„Co powinienem zrobiç?”,
zabaw siód czasu do czasu
nie oglądaj filmów pełnych przemocy i agresji, w wieczorne spisywanie 40 ponie graj w brutalne gry komputerowe, zytywnych wydarzeƒ dnia. Du-
˝o? Nic podobnego! Rzecz w tym,
słuchaj wiadomości podawanych raczej w spokojnym tonie,
˝e kiedy b´dziesz wiedzia∏, ˝e
nie używaj bezmyślnie negatywnych określeń i słów, wieczorem masz zrobiç to çwiczenie, przez ca∏y dzieƒ b´dziesz
zadbaj o ładny język.
szukaç pozytywnych zdarzeƒ!
2
Dzia∏ A8
Na rozdro˝u
Wyprawka Maturzysty 2005
W czym przede wszystkim przejawia
Przyk∏ad:
siśpójnoÊç wewn´trzna?
w dzia∏aniu w zgodzie z w∏asnym
sumieniem, z przyj´tymi i uwew-
Karolina nie zda∏a matury. Za∏ama∏a si´. Siedzia∏a ca∏ymi n´trznionymi zasadami moralny-dniami w domu. Uwa˝a∏a, ˝e nie zas∏uguje na to, by wyje-mi, na przyk∏ad: „nie k∏ami´,
chaç na wakacje czy bawiç sińa dyskotekach. Zacz´∏a nie kradn´, nie czyniź∏a”.
jeÊç wićej s∏odyczy, przyty∏a, popsu∏a jej sićera. Spo-Z takich zasad wynika, ˝e nie
wodowa∏o to dodatkowe przyczyny jej – ju˝ i tak z∏ego –
samopoczucia. Ksià˝ki i podrćzniki le˝a∏y w widocznym miejscu w poko-stosuj´ moralnoÊci sytuacyj-
ju dziewczyny, ale ilekroç do nich zajrza∏a – nie mog∏a siśkoncentrowaç nej, która polega na wyko-na nauce. Zacz´∏a pracowaç w sklepie, ˝eby „przynajmniej mieç wićej rzystywaniu okolicznoÊci ja-pieni´dzy”. Wraca∏a do domu zmćzona i zniechćona. Dopiero kilka ko usprawiedliwienia: „w tej
wizyt u psychologa pomog∏o Karolinie wyjÊç z tego obni˝onego nastroju.
sytuacji mog´ k∏amaç” albo
t∏umaczenia „skoro inni po-
Bartek te˝ nie zda∏ matury. Wstydzi∏ si´, poniewa˝ wiedzia∏, st´pujà nieuczciwie, to ja te˝
˝e winźa taki stan rzeczy ponosi wy∏àcznie on sam – za mam prawo”;
ma∏o czasu poÊwići∏ nauce. Jednak nie za∏ama∏ si´.
w dotrzymywaniu danych sobie
Powiedzia∏ sobie i innym, ˝e ma przed sobà rok, który i innym obietnic. JeÊli obiecuj´,
postara si´ jak najlepiej wykorzystaç. Nie tylko b´dzie si´
˝e coÊ zrobiĺub b´d´ gdzieÊ
przygotowywa∏ do matury, ale popracuje bardziej nad chemià i biologià, o okreÊlonej godzinie – robi´
poniewa˝ wiedza z tych przedmiotów b´dzie mu potrzebna przy zdawaniu to, jestem punktualny; jeÊli
egzaminów wst´pnych na Akademi´ Medycznà. Gdyby zda∏ maturźgadzam sińa jakieÊ usta-za pierwszym razem, nie próbowa∏by nawet startowaç na medycyn´, lenia czy zasady post´powa-poniewa˝ nie mia∏by szans na przebrnićie przez egzaminy wst´pne i dos-nia, przyjmuj´ je i post´puj´
tanie sińa studia. Teraz wykorzysta rok, który ma przed sobà i zrobi to, w zgodzie z nimi: przestrze-czego naprawd´ pragnie. Poza tym, ch∏opak zatrudni∏ si´ jako sprzàtacz w si∏owni, gdy˝ nie chcia∏ byç „ci´˝arem” dla rodziców.
gam zatem przepisów regu-
laminu szko∏y, czy prawa
panujàcego w danym paƒ-
Oto klasyczna ró˝nica w podejÊciu pozytywnym i negatywnym do ˝ycia.
Bartek wyciàgnà∏ wnioski i sytuacj´ przykrà zamieni∏ w korzystne prze˝ycie, stwie albo zasad kodeksu
Karolina natomiast pogarsza∏a swoje i tak ju˝ trudne po∏o˝enie. Jasno wi-drogowego. JeÊli obiecuj´
daç, która postawa mo˝e daç lepsze wyniki.
sobie, ˝e zmieniśwoje
post´powanie w jakimÊ
zakresie, lub ˝e „od ponie-
I o to chodzi. To jest pozytywne my-element uczciwoÊci w stosunku
dzia∏ku biorśiźa nauk´”,
Êlenie. ZdolnoÊç zauwa˝ania, wÊród
do siebie. Powoduje on, ˝e dotrzy-
trzymam si´ tych obietnic
ró˝nych zdarzeƒ, g∏ównie tych do-
mujemy nie tylko obietnic da-
i robi´ wszystko, ˝eby je
brych.
nych innym, ale tak˝e – tych da-
spe∏niç;
nych sobie, ˝e nie oszukujemy in-
w respektowaniu prawa oraz
nych ludzi i nie robimy tego rów-
zasad ˝ycia spo∏ecznego;
Różnica w pozytywnym
nie˝ w stosunku do siebie. Krótko
w szczerym wyra˝aniu swoich po-
mówiàc: mówimy to, co myÊlimy, ro-
i negatywnym podejściu
glàdów i przekonaƒ oraz przyjmo-
bimy to, co mówimy. JesteÊmy przez
waniu za nie odpowiedzialnoÊci.
do życia:
to wiarygodni.
SpójnoÊç wewn´trzna to kolej-
szklankę można
na cecha potrzebna w skutecznym
∏ania. W badaniach przeprowa-
widzieć: do połowy
dzia∏aniu. Wyzwaniem jest to, ˝e
dzonych wÊród 1300 wybitnych
pustą albo do połowy
nie wszyscy w to wierzà, a nawet
zachodnich liderów z dziedziny
pełną. Wybór należy
znaczna cz´Êç ludzi sk∏onna jest
polityki, ˝ycia spo∏ecznego i bizne-do Ciebie!
twierdziç, ˝e ludzie prawdziwie
su, zapytano mi´dzy innymi o to,
spójni „daleko nie zajdà”. Uwa˝a
jakà cechúwa˝ajà za najistot-
Czym jest
si´ bowiem uczciwoÊç i zwiàzanà
niejszà w rozwoju i utrzymaniu ich
spójnoÊç wewn´trzna?
z nià spójnoÊç wewn´trznà za
kariery. Ponad 1100 osób odpo-
SpójnoÊç wewn´trzna to szcze-
przykaz etyczny czy religijny,
wiedzia∏o: „spójnoÊç wewn´trznà”
gólna uczciwoÊç polegajàca na prze-
a niekoniecznie zasadśkuteczne-
(z ang. integrity).
strzeganiu kodeksu moralnego i kie-
go dzia∏ania.
Zaufanie jest tym, co w dzia∏al-
rowaniu si´ w ˝yciu zasadami uczci-
Tymczasem spójnoÊç we-
noÊci spo∏ecznej jest najwa˝niej-
wego post´powania w stosunku do
wn´trzna to jeden z podstawo-
sze: zaufanie do siebie, zaufanie
siebie i innych. Bardzo wa˝ny jest
wych kanonów skutecznego dzia-
do prze∏o˝onych, zaufanie do pod-
3
Dzia∏ A8
Na rozdro˝u
Wyprawka Maturzysty 2005
Dlaczego spójnoÊç wewn´trzna jest
w∏adnych, zaufanie do obywateli,
wiàzaniem, abyÊmy nie sk∏adali
taka wa˝na?
do rzàdu. Mo˝na zdobyç jakàÊ po-
i nie podejmowali ich pochopnie,
Dzi´ki niej budujemy samo-
zycj´ bez spójnoÊci wewn´trznej,
nawet jeÊli dotyczà tylko nas sa-
dyscyplinóraz zaufanie do
choçby za sprawà wykorzystania
mych. Zastanawiajmy sińad tym,
siebie, tak potrzebne w sku-
socjotechnik omamiajàcych ludzi
a kiedy b´dziemy podejmowali de-
tecznym dzia∏aniu, a wype∏-
czy pozwalajàcych na manipula-
cyzje, wpisujmy je do kalendarza –
niajàc dane sobie obietnice
cje, jednak utrzymanie jej bez tej
wykonujmy to, bo warto! Praca
rozwijamy sií stajemy coraz
szczególnej uczciwoÊci jest nie-
z kalendarzem w taki w∏aÊnie spo-
lepsi. Kszta∏tujemy silnà wol´.
mal niemo˝liwe.
sób bardzo pomaga w budowaniu
Dzia∏anie w zgodzie ze spój-
Zrób çwiczenie. PoproÊ ludzi
spójnoÊci wewn´trznej.
noÊcià wewn´trznà powoduje
zgromadzonych w jakimÊ obcym
równie˝, ˝e wykonuje si´ pla-
im miejscu, aby zamknĺi oczy
Ilekroç obiecujesz coÊ i robisz to, ny i realizuje zamierzenia.
i pokazali r´kà, gdzie jest pó∏noc.
çwiczysz spójnoÊç wewn´trznà, budu-
Chodzenie na kompromis
Zrób to równie˝ sam. PoproÊ, aby
jesz silnà wol´, która jest podstawà z moralnoÊcià czy prawem
nie opuszczajàc ràk, otworzyli
psychicznej si∏y, ilekroç obiecujesz koƒczy sićzśto kolizjà
oczy. Oka˝e si´, ˝e rće wskazu-
i nie spe∏niasz tego – os∏abiasz wolź prawem lub spo∏eczeƒ-
jà bardzo ró˝ne kierunki. KomuÊ
i niszczysz tśi∏´.
stwem, co jest dzia∏aniem
siúda∏o, komuÊ nie.
ewidentnie nieskutecznym.
Co myÊla∏eÊ i prze˝ywa∏eÊ, kie-
Jak çwiczyç spójnoÊç wewn´trznà?
˚yjàc w zgodzie z zasadami
dy sam wykonywa∏eÊ to çwiczenie?
Zastanów si´, jakie wartoÊci sà
unikamy „manowców”, nie
Próbowa∏eÊ znaleêç jakieÊ wska-
dla Ciebie wa˝ne. JeÊli masz
tracimy czasu na t∏umaczenie,
zówki? Kiedy je masz, mo˝esz so-
z któràÊ problem, zastanów si´,
wykrćanie si´, odrabianie
bie pomóc, kiedy ich nie masz, mo-
czy chcia∏byÊ, ˝eby kierowali
b∏´dów czy ich naprawianie.
˝esz tylko liczyç na szcz´Êcie. Za-
sińià wszyscy ludzie. Tylko
Droga takiego cz∏owieka jest
wsze natomiast wiesz, gdzie jest
wtedy, jeÊli odpowiedê brzmi
zazwyczaj prostsza i krótsza.
pó∏noc, jeÊli korzystasz z kompasu.
„tak”, mo˝esz uznaç,
Za sprawà spójnoÊci we-
˝e ta wartoÊç jest dla Ciebie na-
wn´trznej budujemy zaufa-
prawdístotna.
nie innych ludzi do nas: wie-
Poszukaj mentora, osoby,
Spójność wewnętrzna
rzà w nasze umiej´tnoÊci,
która jest dla Ciebie autoryte-
działa jak kompas
w obietnice, dane s∏owo.
tem moralnym. Rozmawiaj
Uczà siĺiczyç na nas i pole-
z nià o swoich wàtpliwoÊciach
Przestrzegając
gaç. Stajemy si´ bardziej
i przekonaniach.
pewnych zasad,
przewidywalni, co w rela-
Przechodê przez ulice tylko
kierując się
cjach w spo∏eczeƒstwie ma
przy zielonym Êwietle. JeÊli
przyjętym
istotne znaczenie.
tam potrafisz poczekaç,
zestawem praw
SpójnoÊç wewn´trzna regulu-
i wartości, nigdy
równie˝ w ˝yciu ∏atwiej
je zasady post´powania po-
się nie zagubisz, nie zejdziesz
b´dzie Ci to zrobiç.
mi´dzy ludêmi, pozwala li-
„na manowce”, oszczędzisz sporo
OdnieÊ na miejsce wzi´tà
czyç na innych ludzi, jest
czasu, szukając właściwej (nieko-
rzecz, postaw na miejsce odsu-
istotnym elementem pracy
niecznie najkrótszej, ale najbez-
ni´te krzes∏o, itp.
zespo∏owej.
pieczniejszej) drogi.
U˝ywaj kalendarza.
SpójnoÊç wewn´trzna pozwa-
Zastanów si´, zanim coÊ obie-
la nam lepiej zarzàdzaç sobà
Wpisz w swój kalendarz has∏o:
casz. Dotrzymuj danych obietnic.
w czasie. Wierni swoim
„åwicz swojà spójnoÊç wewn´trz-
Bàdê punktualny.
obietnicom i priorytetom, le-
nà!”, aby przypomina∏o Ci o wadze
Przepraszaj, kiedy sytuacja te-
piej wywiàzujemy siź wzi´-
tej zasady. Dlaczego w kalendarzu?
go wymaga. Przyjmuj odpowie-
tych na siebie zadaƒ, podj´-
To tam wpisujemy obietnice dane
dzialnoÊç za swoje b∏´dy.
tych obowiàzków. Wybieramy
innym ludziom (i sobie!) oraz pod-
Nie ubarwiaj nieprawdziwymi
w zgodzie ze swoimi warto-
j´te zobowiàzania. Has∏o to b´dzie
faktami opowiadanych historii.
Êciami i realizujemy w∏asne
nam wówczas przypomina∏o, aby-
I oczywiÊcie – przestrzegaj
zobowiàzania o czasie.
Êmy zastanawiali sińad ka˝dà z∏o-
prawa i zasad uczciwoÊci.
˝onà obietnicà lub przyj´tym zobo-
4