Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

dla studentów I roku biotechnologii

Program ćwiczeń wstępnych (I i II tydzień zajęć)

1. Zapoznanie się z przepisami BHP i Ppoż. obowiązującymi w laboratorium chemicznym.

2. Omówienie regulaminu pracowni.

3. Zapoznanie się z pracowniami, pomieszczeniami pomocniczymi, urządzeniami

ogólnodostępnymi (suszarki, zamrażarki, wagi, moździerze itp.).

4. Organizacja zajęć laboratoryjnych.

5. Sprzęt metalowy w laboratorium – rodzaj, budowa, przeznaczenie, sposób użycia:

statywy, łą czniki, łapy (okrą głe, trójką tne, palczaste), kółka, trójnogi, palniki, łaź nie wodne, laboratoryjne płaszcze grzejne, szczypce, kotły do wytwarzania pary wodnej.

6. Szkło laboratoryjne stosowane w pracowni chemii organicznej – rodzaj, budowa,

przeznaczenie:

kolby kuliste, kolby stoż kowe, kolby ssawkowe, chłodnice zwrotne, chłodnice destylacyjne,

lejki szklane, lejki Bű chnera, cylindry miarowe, zlewki, płytki Petriego, termometry,

wkraplacze, rozdzielacze, bagietki, rurki szklane, pompki wodne.

7. Ogrzewanie i chłodzenie mieszanin reakcyjnych:

a) urządzenia do ogrzewania i sposób posługiwania się nimi,

b) sposoby schładzania reagujących substancji

- użycie łaźni wodnej

- użycie łaźni lodowej (mieszaniny chłodzące i sposób ich przygotowania)

- użycie do chłodzenia stałego CO2 i ciekłego azotu

c) schładzanie destylatów za pomocą łaźni wodnych, lodowych i stałego CO2.

8. Techniki laboratoryjne w chemii organicznej:

a) Krystalizacja

podstawy teoretyczne procesu, dobór rozpuszczalnika, wykonanie krystalizacji przy uż yciu

rozpuszczalników niepalnych, palnych, lotnych, słabo lotnych, separowanie wydzielonych

kryształów, przygotowanie są czków (krąż ek do lejka Bű chnera, i są czek karbowany), temperatura topnienia jako kryterium czystoś ci ciał stałych (wykonanie oznaczenia w

aparacie Thiele’go i Boetiusa.

b) Destylacja

podstawy teoretyczne destylacji, modyfikacje procesu destylacji (destylacja prosta, frakcyjna,

z parą wodną ), budowa aparatury do poszczególnych rodzajów destylacji, prowadzenie

destylacji: przedgon, frakcja główna, pogon, kryterium czystoś ci substancji organicznych

ciekłych: temperatura wrzenia, współczynnik załamania ś wiatła, gę stość , skrę calność

właś ciwa, oznaczanie t.wrz. metodą Siwołobowa i Emicha, budowa piknometru i

refraktometru – wykonanie oznaczeń : gę stoś ci i współczynnika załamania ś wiatła.

c) Ekstrakcja

podstawy teoretyczne, współczynnik podziału, ekstrakcja z roztworów i ciał stałych, dobór

rozpuszczalnika do ekstrakcji, montaż zestawu i wykonanie ekstrakcji, wysalanie roztworów, emulsje i przeciwdziałanie ich powstawaniu, ś rodki suszą ce: odwracalne i nieodwracalne, suszenie roztworów, zatęż anie ekstraktów.

d) Sublimacja

ogólne wiadomoś ci dotyczą ce tej techniki laboratoryjnej.

9. Ćwiczenia praktyczne w montażu aparatury do stosowania różnych technik

laboratoryjnych.

10. Sprawdzenie przygotowania do ćwiczeń na podstawie kolokwium wstępnego

obejmującego wiadomości teoretyczne i praktyczne.

11. Sporządzanie notatek laboratoryjnych – nauka opisywania prac eksperymentalnych w

laboratorium chemii organicznej.

Ćwiczenia wstępne:

1. Przeprowadzenie krystalizacji – np. kwasu sulfanilowego

2. Wykonanie destylacji prostej – np. metanolu