HYDRAULIKA odpowiedzi
15. Podać i omówić schemat hydraulicznego napędu pokryw lukowych ładowni.
Pokrywy luków napędzane są za pomocą siłowników tłokowych, teleskopowych lub silników
hydraulicznych. Na przykład: napęd za pomocą siłowników tłokowych z hamowaniem na
dobiegu przy zamykaniu pokrywy. Instalacja zasilana jest ze stacji zasilającej przez
magistralę. Otwieranie i zamykanie pokryw sterowane jest rozdzielaczami ręcznie. Podczas
otwierania siłowniki pokonują ciężar pokryw, a podczas zamykania konieczne jest
hamowanie. W tym celu na odlocie oleju z siłowników są zawory zwrotno- dławiące.
16. Omówić hydrauliczne sterowanie skoku śruby nastawnej.
Układ hydrauliczny typu otwartego: zbiornik obiegowy, filtr spływowy, chłodnica, dwie
pompy główne (normalnie pracuje jedna) rozdzielacze kierujące przepływem oleju do
siłownika nastawczego. Zmiana skoku śruby inicjowana jest sygnałem elektrycznym ze
stanowiska manewrowego. Przez człon porównujący sygnał przekazywany jest na cewki
elektromagnetyczne rozdzielacza. Przesterowanie rozdzielacza powoduje dostarczenie oleju
do siłownika nastawczego. Mechanizm zmiany skoku śruby poruszany jest siłownikiem
nastawczym umieszczonym w wale śrubowym. Ruch tłoka siłownika przenoszony jest na
nadajnik sprzężenia zwrotnego, z którego sygnał elektryczny jest proporcjonalny do skoku
śruby. Zmiana skoku śruby trwa dotąd aż sygnał ze stanowiska manewrowego i sygnał
sprzężenia zwrotnego zrównają się. Działanie sprzężenia zwrotnego powoduje, że skok śruby
nadąża za ruchem koła sterowego.
17. Obsługa urządzeń hydraulicznych na statkach. Zasada działania i budowa.
18. Podział sterów i urządzeń sterowych. Omówić stery z płetwami pomocniczymi.
Urządzenia sterowe dzielimy na ;
a) bierne- efekt ich działania jest możliwy do uzyskania tylko gdy statek porusza się z
pewną prędkością
b) aktywne- działanie steru jest niezależne od ruchu statku np. steru strumieniowe.
Stery dzielimy na płytowe i wypornościowe (profilowe). Stery wypornościowe dzielimy ze
względu przeprowadzenie trzonu sterowego. Wyróżniamy:
a) stery nie zrównoważone- oś obrotu steru znajduje się przy krawędzi natarcia np. stery
zawiasowe,
b) stery częściowo zrównoważone- oś obrotu jest nieco oddalona od krawędzi natarcia,
c) stery zrównoważone- punkt przyłożenia siły naporu leży w osi obrotu.
d) stery przerównoważone- punkt przyłożenia siły naporu leży między osią obrotu a
krawędzią spływu.
Pod względem konstrukcyjnym stery dzielimy na:
- stery zwykłe, proste (simplex),
- stery klapowe (dwuczęściowe),
- stery półklapowe i półwiszące,
- stery skręcone,
- stery podwieszone,
- stery z dodatkową płetwą pomocniczą- ster Beckera- płetwa pomocnicza o wysokości
płetwy głównej, mechanizm napędu płetwy pomocniczej przechodzi obok trzonu sterowego
płetwy głównej. Kąt wychylenia płetwy pomocniczej jest znacznie większy niż płetwy
głównej, co polepsza sterowność statku
19. Omówić rodzaje hydraulicznych siłowników sterowych.
W rozwiązaniach maszyn sterowych stosowane są siłowniki :
a) nurnikowe,
b) nurnikowe toroidalne o przekroju kołowym,
b) tłokowe jednotłoczyskowe,dwustronnego działania,
c) tłokowe dwutłoczyskowe , dwustronnego działania,
d) wahadłowe łopatkowe, zwane łopatkowymi, dwu lub trzyłopatkowe. Kąt wychylenia
siłownika łopatkowego odpowiada kątowi obrotu trzonu sterowego, czyli katowi
wychylenia płetwy sterowej.
20. Wyjaśnić zadanie sprzężenia zwrotnego w urządzeniu hydraulicznym z hydraulicznym
układem przekazywania sygnału.
Zadaniem sprzężenia zwrotnego w sterowym urządzeniu hydraulicznym jest odcięcie
dopływu oleju do siłownika napędzającego trzon sterowy momencie, gdy płetwa sterowa
osiągnie zadany kąt wychylenia. W konkretnych rozwiązaniach polega to na :
- w odniesieniu do wielotłokowych pomp promieniowych lub osiowych o zmiennej
wydajności i zmiennym kierunku tłoczenia- ustawieniu pomp na zerową wydajność
(mimośród e=0 lub kąt wychylenia tarczy =0),
- w odniesieniu do pomp o stałej wydajności i jednym kierunku tłoczenia- ustawieniu
rozdzielacza głównego w położeniu neutralnym.
Sprzężenie zwrotne z hydraulicznym przekazaniem sygnału występuje w maszynach
sterowych z pompami głównymi wielotłokowymi, promieniowymi. Zmiana mimośrodu pomp
następuje pod wpływem odpowiedniego ruchu dźwigni i drążków regulacyjnych wywołanego
ruchem tłoczyska siłownika odbiornika telemotoru zamontowanego w punkcie C.
Faza1- dźwignia obraca się wokół punktu A , przez co układ drążków dokonuje zmiany
mimośrodu pompy.
Faza 2- Pompa główna zaczyna tłoczyć olej do cylindrów roboczych powodując obrót
sterownicy i trzonu sterowego, a wraz z nimi punktu A wokół unieruchomionego punktu C.
Mimośród maleje, spada wydajność pompy głównej. Gdy trzon sterowy z płetwą osiągnie
zadany kąt wychylenia mimośród e=0.
21. Stery strumieniowe – omówić efektywność poprzecznego steru strumieniowego w
zależności od prędkości statku.
Ster strumieniowy zmienia kierunek ruchu lub położenie statku za pomocą strumienia wody
skierowanego prostopadle do osi kadłuba statku. Efektywność działania poprzecznego steru
strumieniowego jest największa przy statku zatrzymanym. Efektywność maleje wraz ze
wzrostem prędkości statku, czego przyczyną jest występowanie obszarów podciśnienia i
nadciśnienia w pobliżu kanału steru strumieniowego. Konsekwencją jest hamowanie
efektywności zwrotu.
22. Omówić urządzenie napędowe z dyszą obrotową typu Korta.
Dysza obrotowa Korta wykorzystuje do sterowania strumień wody wytwarzany przez
pracującą śrubę napędową. Jest to w pewnym sensie bierne urządzenie sterowe, pozwalające
na skuteczne sterowanie statkiem przy bardzo małych prędkościach statku. Kąt obrotu dyszy
wynosi 30- 35o. Dodatkowo dysza może być wyposażona w płetwę pomocniczą.
Dysza Korta zwiększa sprawność napędu, gdyż opływ wody wokół profilu dyszy wytwarza
dodatkową siłę napędową statku.
23. Obsługa urządzeń sterowych. Podstawowe czynności eksploatacyjne.