Narracja dzieli się na:
–
opowiadanie (w przypadku akcji, wydarzeń, fragmentów tekstu z wieloma czasownikami), które dzieli się na opowiadanie:
–
relacjonujące (informacyjne)
–
unaoczniające (to specyficzna forma, polega na mówieniu w czasie teraźniejszym o przeszłości), które występuje w czasie szybko rozgrywających się scen
–
opis (przedstawianie rzeczy, które nie są dynamiczne – osoby, budynki, elementy statyczne), możliwe jest wyodrębnienie opisu:
–
fizycznego (zewnętrznego)
–
psychicznego (wewnętrznego
–
sytuacyjnego (występuje na granicy z opowiadaniem)
Pod względem stylistycznym narracja opisu może być rzeczowa lub poetycka Formy narracji i sytuacje narracyjne
Sytuacje narracyjne:
–
auktoralna – subiektywne uczucia, trzecia osoba, narrator jest obserwatorem, który komentuje, zwraca się do czytelnika, może wiedzieć mniej lub więcej od autora
–
pierwszoosobowa – pamiętnikarska, narrator należy do świata przedstawionego, jest obserwatorem lub bohaterem. Pamiętać należy, że pierwszoosobowa ma ograniczoną perspektywę, dzieli się na ja opowiadające (tu i teraz) oraz ja przeżywające (przeszłe)
–
personalna – dąży do jak największego realizmu (częsta w powieściach naturalistycznych) prowadzona w trzeciej osobie, narrator chowa się za bohaterami, tworzona jest iluzja bezpośredniości.
Formy narracji:
–
bezpośredni monolog wewnętrzny – bez narratora, nie jest kierowany do czytelnika (mówi bohater)
–
pośredni monolog wewnętrzny – występuje narrator, zakłada się istnienie odbiorcy, mowa jest pozornie zależna
–
opis wszechwiedzący – mówi narrator, prezentowane są procesy, jakie zachodzą w umyśle bohatera
–
soliloquium – czyli inaczej monolog sceniczny, komentarz do zdarzeń, pojawia się w nim intencja odbiorcza (jest dostosowany do odbioru przez publiczność)