garbarz skor 744[03] o2 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jan Skiba

Konserwacja i magazynowanie skór surowych

744[03].O2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr inż. Tadeusz Sadowski
dr inż. Jan Żarłok

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jan Skiba

Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03].O2.03
„Konserwacja i magazynowanie skór surowych” zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu garbarz skór 744[03].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia 10

5.1. Cel i zasady konserwacji skór surowych

5.1.1. Ćwiczenia 10

5.2. Konserwacja skór surowych przeznaczonych do wyprawy bez włosa 12

5.2.1. Ćwiczenia 12

5.3. Konserwacja skór surowych przeznaczonych do wyprawy z włosem 17

5.3.1. Ćwiczenia 17

5.4. Magazynowanie skór surowych, sposoby przechowywania

5.4.1. Ćwiczenia 20

5.5. Wady i uszkodzenia powstające w czasie konserwacji i magazynowania skór

5.5.1. Ćwiczenia 21

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Treści zawarte w tym poradniku są przeznaczone dla nauczyciela prowadzącego

nauczanie zawodowe w systemie modułowym w szkole kształcącej w zawodzie garbarz skór
744[03].O2.03. Jednostka modułowa zawiera:
– wymagania wstępne,
– szczegółowe cele kształcenia,
– przykładowe scenariusze zajęć,
– propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

– środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji materiału nauczania, propozycje

metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia,

– wykaz literatury z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
– pokazu z objaśnieniem,
– tekstu przewodniego,
– ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jednostka modułowa jest częścią modułu 744[03].O2 „Surowce podstawowe i materiały

pomocnicze”. Jej realizację powinno poprzedzać zaliczenie jednostek modułowych O2.01
„Rozpoznawanie rodzajów skór surowych” i O2.02. „Określanie warstwowej i topograficznej
budowy tkanki skórnej i okrywy włosowej skór surowych”.

Treści kształcenia jednostki modułowej zostały ujęte w tematach:

1. Cel i zasady konserwacji skór surowych.
2. Konserwacja skór surowych przeznaczonych do wyprawy bez włosa.
3. Konserwacja skór surowych przeznaczonych do wyprawy z włosem.
4. Magazynowanie skór surowych, sposoby przechowywania.
5. Wady i uszkodzenia powstające w czasie konserwacji i magazynowania skór surowych.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym podano również:

– plan testu w formie tabelarycznej,
– punktację zadań i uczenia się,
– propozycje norm wymagań,
– instrukcję dla nauczyciela,
– instrukcję dla ucznia,
– kartę odpowiedzi,
– zestaw zadań testowych.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie realizacji programu uczeń musi przestrzegać regulaminów, przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Z tymi przepisami należy zapoznać uczniów podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

744[03].O2

Surowce podstawowe i materiały

pomocnicze

744[03].O2.01

Rozpoznawanie rodzajów skór

surowych

744[03].O2.02

Określanie warstwowej i topograficznej

budowy tkanki skórnej i okrywy

włosowej skór surowych

744[03].O2.04

Sortowanie skór surowych według

przeznaczenia

744[03].O2.03

Konserwacja i magazynowanie skór

surowych

744[03].O2.05

Rozpoznawanie i dobieranie materiałów

podstawowych i środków pomocniczych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA

WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu tej jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji zawodowych,

−

rozpoznawać rodzaje skór surowych oraz sposoby ich pozyskiwania,

−

rozpoznawać metody uboju zwierząt i sposoby zdejmowania skór,

−

scharakteryzować budowę histologiczną i chemiczną skóry surowej i włosa,

−

rozpoznawać wady i uszkodzenia skór surowych,

−

wykonywać czyszczenie i odmięśnianie skór,

−

wykonywać wszystkie prace zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

zastosować odzież i środki ochrony osobistej,

−

pracować w grupie i indywidualnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE

KSZTAŁCENIA

Po realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− określić cel konserwacji skór surowych,

− rozróżnić i scharakteryzować metody i sposoby konserwacji skór surowych,

− zastosować w procesie konserwacji środki chemiczne najmniej szkodliwe dla środowiska,
− dobrać metody, sposoby i czas konserwacji skór surowych w zależności od ich rodzaju

i sposobu zdejmowania,

− zorganizować stanowisko pracy do konserwacji skór surowych,

− wykonać prace przy konserwacji skór surowych,
− scharakteryzować zasady magazynowania i przechowywania skór surowych oraz

wyposażenie magazynu,

− dobrać sposoby i warunki magazynowania skór surowych,

− rozpoznać wady i uszkodzenia powstałe w procesie konserwacji i magazynowania skór

surowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE

SCENARIUSZE

ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca .....................................................................................................................

Modułowy program nauczania: Garbarz skór
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2
Jednostka modułowa: Konserwacja i magazynowanie skór surowych 744[03].O2.03

Temat: Konserwacja skór przez solankowanie z dodatkiem środka bakteriobójczego

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności konserwacji skór przez solankowanie

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

zorganizować stanowisko do solankowania zgodnie z wymogami bhp,

−

rozsortować skóry ze względu na ich pochodzenie i rodzaj,

−

przygotować skóry do konserwacji,

−

przygotować solankę,

−

dobrać rodzaj i ilość środka bakteriobójczego,

−

zakonserwować skóry przez solankowanie,

−

ułożyć skóry po konserwacji w stosy.

Metody nauczania:

−

miniwykład,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach.

Czas: konserwacja 180 minut

po konserwacji – 45 minut

Środki dydaktyczne:

−

wagi do ważenia skór i odczynników chemicznych

−

skóry bydlęce, owcze, świńskie, cielęce, kozie i owcze,

−

sól kuchenna,

−

łopaty,

−

nóż lub przyrząd do odmięśniania,

−

odzież ochronna,

−

przyrząd do badania stężenia solanki,

−

bęben garbarski.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia:

Przedmiotem zadania jest zakonserwowanie skór przez solankowanie z dodatkiem środka

bakteriobójczego.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
Pytania prowadzące dla ucznia:

1. W jakim celu przeprowadzamy konserwację skór surowych?
2. Jakie są metody konserwacji skór surowych?
3. Jak przygotowujemy skóry surowe do konserwacji?
4. Kiedy przeprowadzamy solankowanie?
5. Jak obliczamy stężenie i ilość solanki?
6. W jakim celu dodajemy środek bakteriobójczy?
7. Jak przygotować stanowisko do przeprowadzenie konserwacji przez solankowanie?

PLANOWANIE
Polecenia prowadzące dla ucznia:

1. Zaplanuj kolejność czynności wykonania konserwacji przez solankowanie

z dodatkiem środka bakteriobójczego.

2. Ustal jakie wykonasz czynności przygotowując skórę do konserwacji.
3. Określ ilość i stężenie solanki i środka bakteriobójczego.

UZGODNIENIA

1. Omów z uczniem wszystkie punkty z fazy planowania.
2. Odnieś się do uwag i sugestii ucznia.

WYKONANIE

1. Podział uczniów na grupy ćwiczeniowe.
2. Rozdanie instrukcji do ćwiczeń.
3. Rozdanie próbek skór przeznaczonych do konserwacji.
4. Rozsortowanie otrzymanych próbek.
5. Przygotowanie skór do konserwacji.
6. Przygotowanie solanki i dobranie środka bakteriobójczego.
7. Umieszczenie skór w solance.
8. Wyjęcie skór po solankowaniu i rozwieszenie je na drążkach.

SPRAWDZENIE

1. Czy prawidłowo posortowano skóry?
2. Czy prawidłowo przygotowano skóry do konserwacji?
3. Czy prawidłowo przygotowano solankę?
4. Czy odpowiednio dobrano ilość środka bakteriobójczego?
5. Czy skóry zostały prawidłowo zakonserwowane?

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich uniknąć
w przyszłości.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć

Praca domowa
Poszukać w Internecie, wśród firm produkujących środki garbarskie, czy mają w swojej
ofercie środki do konserwacji skór surowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca .....................................................................................................................
Modułowy program nauczania: Garbarz skór
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2
Jednostka modułowa: Konserwacja i magazynowanie skór surowych 744[03].O1.03

Temat: Rozpoznawanie wad powstałych w czasie konserwacji i magazynowania skór

surowych.

Cel ogólny: nabycie umiejętności rozpoznawania wad skór powstałych w procesie

konserwacji i w trakcie magazynowania

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

rozpoznać wady skór powstałe w procesie konserwacji,

−

rozpoznać wady skór powstałe w trakcie magazynowania,

−

zdefiniować pojęcia: zrogowacenie, drągowina, ognicia,

−

opisać uszkodzenia spowodowane przez mole i skórniki

−

opisać plamy solne i plamy czerwone i przyczyny ich powstawania.

Metody nauczania:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 180 minut
Środki dydaktyczne:

−

próbki skór z uszkodzeniami,

−

lupy,

−

rękawice robocze, okulary,

−

rzutnik przeźroczy.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie uczniów.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

−

uczeń otrzymuje po 4 próbki skór u uszkodzeniami powstałymi w czasie konserwacji
i magazynowania,

−

uczeń określa uszkodzenia powstałe w procesie konserwacji i w trakcie
magazynowania

5. Po wykonaniu wszystkich czynności uczeń zapisuje swoje uwagi w dzienniczku.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje notatki ucznia i stwierdza czy prawidłowo rozpoznał uszkodzenia.
8. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje omówienia ćwiczenia.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat uszkodzeń skór.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Cel i zasady konserwacji skór surowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozróżnianie i sortowanie skór.

Masz do dyspozycji różne rodzaje skór surowych. Scharakteryzuj je i rozsortuj na:

−

skóry do wyprawy z włosem,

−

skóry do wyprawy bez włosa.

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

szkolnych lub w zakładzie pracy.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami o rodzaju skór surowych,
3) rozróżnić i posortować otrzymane skóry,
4) wysortować skóry do wyprawy z włosem,
5) opisać wygląd i rodzaj skór futerkowych,
6) wysortować skóry do wyprawy bez włosa,
7) określić wady skór powstałe w czasie chowu zwierząt lub podczas ich zdejmowania,
8) określić powody powstania ognić skór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna,

−

różne rodzaje skór surowych zarówno do wyprawy z włosem jak i bez włosa:
skóry w dobrej kondycji,
skóry z wadami i uszkodzeniami.

Ćwiczenie 2

Zbadaj wpływ temperatury na proces magazynowania skór surowych.

Masz do dyspozycji 4 próbki skór świeżych przeznaczonych do wyprawy. Dwie próbki skór
przechowuj w temperaturze 5

C i dwie w temperaturze 35

C. Wilgotność

w obu przypadkach taka sama. Do skór nie dodajemy środków konserwujących.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) przygotować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zaprogramować w chłodziarce temperaturę 5

4) zaprogramować w cieplarce temperaturę 35

5) określić wilgotność w obu urządzeniach,
6) obserwować próbki skór przez kilka dni,
7) spostrzeżenia i wnioski zanotować w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

– próbki skór surowych przeznaczonych do wyprawy bez włosa,
– chłodziarka,
– cieplarka,
– lupa lub mikroskop.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Konserwacja skór surowych przeznaczonych do wyprawy bez

włosa

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Konserwacja skór przez solenie.

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

szkolnych lub w zakładzie pracy.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami teoretycznymi z zakresu konserwacji przez solenie,
3) rozsortować otrzymane skóry ze względu na ich rodzaj i przeznaczenie,
4) przygotować skóry do konserwacji – schłodzenie w lodówce; odcięcie zbędnych części;

usunięcie w miarę możliwości tkanki odmięsnej i tłuszczowej oraz zanieczyszczeń

−

każda skóra, po zdjęciu z tuszy, powinna być poddana studzeniu przez oddzielne
rozłożenie na kratownicy lub zawieszenie na drążku mizdrą na zewnątrz na około
1 godzinę w przewiewnym pomieszczeniu o temperaturze 5 – 20

−

resztki mięśni, ścięgien i tłuszczu z mizdry należy usuwać maszynowo na
odmięśniarkach lub używając ostrego noża,

−

ognojenie i brud ze strony okrywy włosowej należy usuwać używając tępego
narzędzia, stosując w miarę potrzeby zwilżanie tej strony skóry 30% roztworem soli
(m/m). Skóry zwilżone należy następnie poddać ocieknięciu przez około 1 godzinę
w stosach układanych okrywą włosową do góry.

Wyżej wymienione czynności powinny być wykonane w czasie do 4 godzin od

momentu zdjęcia skóry z tuszy w okresie zimowym i jesiennym, albo do 2 godzin
w okresie letnim i wiosennym.

5) ustalić masę skór surowych,
6) wskazać i omówić uszkodzenia skór surowych, np. mechaniczne, termiczne i biologiczne,
7) dobrać ilość soli potrzebną do zakonserwowania skór bydlęcych, końskich i świńskich,

Tab. 1. Zalecane podstawowe środki chemiczne do różnych rodzajów skór

Skład mieszanki konserwującej Rodzaj

skór

sól kamienna

do wszystkich rodzajów skór,

sól kamienna z 2% dodatkiem
kwasu borowego i 1% naftalenu

do skór cielęcych, owczych i łbów bydlęcych
oraz w porze letniej do wszystkich rodzajów skór,

sól kamienna z 2% kwasu
borowego

do skór bydlęcych i końskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) rozprostować dokładnie każdą skórę na podeście i dokładnie nanieść sól na całą jej

powierzchnię od strony mizdry,

9) układać skóry jedna na druga posypując solą aż powstanie odpowiedniej wysokości stos,
10) określić czas potrzebny do zakonserwowania skór,
11) kontrolować wilgotność i temperaturę w stosie,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, obserwacja

Środki dydaktyczne:

−

wagi do ważenia skór i środków chemicznych,

−

różne rodzaje skór: bydlęce, świńskie, cielęce, kozie, owcze,

−

specjalne podesty do solenia,

−

sól kuchenna,

−

łopaty,

−

chłodnia,

−

nóż lub przyrząd do odmięśniania,

−

kosz na odpadki,

−

odzież ochronna.

Ćwiczenie 2

Konserwacja skór przez solankowanie.

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie powinno być realizowane w magazynie surowca warsztatów szkolnych lub

w pracowni materiałoznawstwa.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) zorganizować stanowisko pracy do konserwacji przez solankowanie,
3) przygotować skóry do konserwacji, odciąć zbędne części; usunąć w miarę możliwości

tkankę odmięsną i tłuszczową oraz zanieczyszczenia,

4) ustalić masę skór surowych,
5) wskazać i omówić uszkodzenia skór surowych, np. mechaniczne, termiczne

i biologiczne,

6) przygotować solankę potrzebną do zakonserwowania skór,
7) umieścić skóry w solance,
8) prowadzić proces solankowania przez 48 godzin,
9) wyjąć skóry i po obcieknięciu ułożyć w odpowiednie stosy,
10) kontrolować co kilka dni spostrzeżenia i notować w zeszycie ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, objaśnienia, obserwacje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

wagi do ważenia skór i środków chemicznych,

−

skóry: bydlęce, świńskie, cielęce, kozie i owcze,

−

specjalne podesty do solenia,

−

sól kuchenna,

−

łopaty,

−

chłodnia,

−

nóż lub przyrząd do odmięśniania

−

kosz na odpadki,

−

odzież ochronna,

−

przyrząd do badania stężenia solanki.

Ćwiczenie 3

Konserwacja przez suchosolenie i dodatek środka bakteriobójczego.

Wskazówki do realizacji

Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

szkolnych wyposażonych w maszyny do konserwacji skór lub w zakładzie pracy.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) zorganizować stanowisko pracy do konserwacji przez suchosolenie z dodatkiem środka

bakteriobójczego,

3) podzielić otrzymane skóry ze względu na rodzaj i przeznaczenie,
4) przygotować skóry do konserwacji poprzez schłodzenie w lodówce; odcięcie zbędnych

części; usunięcie, w miarę możliwości, tkanki odmięsnej i tłuszczową oraz
zanieczyszczeń,

5) ustalić masę skór surowych,
6) wskazać i omówić uszkodzenia skór surowych, np. mechaniczne, termiczne oraz

spowodowane na skutek rozpoczętego procesu gnilnego,

7) przygotować solankę potrzebną do konserwacji,
8) wybrać odpowiedni środek bakteriobójczy,
9) umieścić skóry np. w bębnie garbarskim, dodać solankę i środek wspomagający,
10) prowadzić proces solankowania przez 48 godzin,
11) rozwiesić skóry na drążkach i przeprowadzić suszenie,
12) wszystkie swoje propozycje konsultować z nauczycielem.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne, objaśnienia, obserwacje

Środki dydaktyczne:

−

wagi do ważenia skór i środków chemicznych,

−

skóry bydlęce, świńskie, cielęce, kozie i owcze,

−

specjalne podesty do solenia,

−

sól kuchenna,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

środek bakteriobójczy,

−

łopaty,

−

chłodnia,

−

nóż, przyrząd do odmięśniania,

−

kosz na odpadki,

−

odzież ochronna,

−

bęben garbarski,

−

suszarka.

Ćwiczenie 4

Konserwacja przez zamrożenie.

Wskazówki do realizacji

Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania z zakresu konserwacji przez zamrażanie,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozsortować otrzymane skóry ze względu na rodzaj i przeznaczenie asortymentowe,
4) przygotować skóry do konserwacji – schłodzić w lodówce; odciąć zbędne części;

usunąć, w miarę możliwości, tkankę odmięsną i tłuszczową oraz zanieczyszczenia,

5) ustalić masę skór surowych,
6) wskazać i omówić uszkodzenia skór surowych, np. mechaniczne, termiczne oraz

spowodowane na skutek rozpoczętego procesu gnilnego,

7) pozostawić skóry do obcieknięcia,
8) złożyć w kostki i zamrozić,
9) omówić wyniki i zapisać wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

– skóry bydlęce, świńskie, cielęce, kozie i owcze,
– chłodnia,
– zamrażarka,
– nóż,
– kosz na odpadki,
– przyrząd do odmięśniania,
– odzież ochronna.

Ćwiczenie 5

Przygotowanie do przerobu skór surowych ze świeżego uboju zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

szkolnych lub w zakładzie pracy.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym przerobu skór świeżych,
2) przygotować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozsortować otrzymane skóry ze względu na rodzaj i przeznaczenie,
4) przygotować skóry do przerobu – schłodzić; odciąć części zbędne; usunąć tkankę

odmięsną i tłuszczową oraz zanieczyszczenia;

−

resztki mięśni, ścięgien i tłuszczu z mizdry należy usuwać maszynowo na
odmięśniarkach lub używając ostrego noża,

−

ognojenie i brud ze strony okrywy włosowej należy usuwać używając tępego
narzędzia, w miarę możliwości wskazane jest wypłukanie w bębnie skór już na
terenie rzeźni.

Wyżej wymienione czynności powinny być wykonane w czasie do 4 godzin od

momentu zdjęcia skóry z tuszy w okresie zimowym i jesiennym, albo do 2 godzin
w okresie letnim i wiosennym.

5) ustalić z zakładami garbarskimi ilość skór do bezpośredniego przerobu,
6) zorganizować szybki transport w chłodniach,
7) zaproponować odpowiedni rodzaj konserwacji dla pozostałych skór surowych,
8) swoje poczynania koniecznie konsultować z prowadzącym nauczycielem.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, obserwacje.

Środki dydaktyczne:

– skóry bydlęce, świńskie, cielęce, kozie i owcze,
– nóż lub przyrząd do odmięśniania,
– kosz na odpadki,
– odzież ochronna,
– kratownice lub drążki do rozwieszania skór w celu ich wystudzenia,
– odmięśniarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Konserwacja skór surowych przeznaczonych do wyprawy

z włosem

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Konserwacja skór futerkowych metodą suszenia.

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

szkolnych lub w zakładzie pracy.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania z zakresu konserwacji skór futerkowych przez

suszenie,

2) zorganizować stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia,
3) określić sposób zdejmowania skóry z tuszy zwierzęcia,
4) sprawdzić osadzenie włosa,
5) dobrać odpowiednie prawidło,
6) przygotować skóry surowe futerkowe do konserwacji:

−

schłodzić je,

−

odmięśnić,

−

wyczyścić okrywę włosową np. przez trocinowanie.

7) naciągnąć skóry dokładnie na prawidło,
8) nastawić odpowiednie parametry suszenia,
9) obserwować skóry podczas suszenia w suszarce,
10) wszystkie czynności i parametry zanotować w dzienniczku,
11) omówić wykonanie ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

– lodówka,
– przyrząd do odmięśniania,
– nóż, wałki do odmięśniania,
– różne rodzaje prawideł,
– regulowana rama do suszenia,
– suszarka,
– skóry nutrii, lisów – zdjęte workowo,
– skóry owiec, saren – zdjęte płasko,
– trociny,
– czterochloroetylen (tetrachloroeten),
– odzież ochronna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Konserwacja suchosolona.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym konserwacji przez suchosolenie,
2) zorganizować stanowisko pracy do przeprowadzenia ćwiczenia,
3) podzielić otrzymane skóry ze względu na rodzaj i przeznaczenie asortymentowe,
4) przygotować skóry do konserwacji – schłodzenie w lodówce; odcięcie zbędnych części;

usunięcie tkanki odmięsnej i tłuszczowej oraz zanieczyszczeń;

−

resztki mięśni, ścięgien i tłuszczu z mizdry należy usuwać maszynowo na
odmięśniarkach lub używając ostrego noża,

−

Wyżej wymienione czynności powinny być wykonane w czasie do 4 godzin od

momentu zdjęcia skóry z tuszy w okresie zimowym i jesiennym, albo do 2 godzin
w okresie letnim i wiosennym.

5) ustalić masę skór surowych,
6) wskazać i omówić uszkodzenia skór surowych, np. mechaniczne, termiczne oraz

spowodowane na skutek rozpoczętego procesu gnilnego,

7) dobrać ilość soli potrzebną do zakonserwowania skór kozich i owczych,
8) rozprostować dokładnie każdą skórę na podeście i dokładnie posypać solą,
9) układać zasolone skóry w odpowiedniej wysokości stosy,
10) określić czas potrzebny do zakonserwowania skór,
11) kontrolować wilgotność i temperaturę w stosie,
12) po określonym czasie sprawdzić wysolenie skór,
13) rozciągnąć skóry na ramach regulowanych,
14) podsuszyć je do wymaganej wilgotności,
15) zapisać obserwacje i wnioski w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

– wagi do ważenia skór i środków chemicznych,
– skóry z kóz i owiec,
– specjalne podesty do solenia,
– sól kuchenna,
– łopaty,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– chłodnia,
– nóż lub przyrząd do odmięśniania,
– kosz na odpadki,
– odzież ochronna.

Ćwiczenie 3

Konserwacja przez suszenie i zastosowanie środków bakteriostatycznych

i bakteriobójczych.

Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie w formie zadania produkcyjnego powinno być realizowane w warsztatach

szkolnych lub w zakładzie pracy.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym konserwacji przez suszenie

z zastosowaniem środków bakteriobójczych i bakteriostatycznych,

2) zorganizować stanowisko pracy potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) określić sposób zdejmowania skóry z tuszy zwierzęcia,
4) sprawdzić osadzenie włosa,
5) dobrać odpowiednie prawidło,
6) przygotować skóry do konserwacji:

−

schłodzić,

−

odmięśnić,

−

oczyścić okrywę włosową,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne, obserwacje

Środki dydaktyczne:

− lodówka,
− przyrząd do odmięśniania, wałki do odmięśniania,

− nóż,

− różne rodzaje prawideł,
− regulowana rama do suszenia,

− suszarka,

− trociny,
− czterochloroetylen (tetrachloroeten),

− skóry z nutrii, lisów zdjęte workowo,

− skóry z owiec, saren zdjęte płasko,
− odzież ochronna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Magazynowanie skór surowych, sposoby przechowywania

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Magazynowanie skór surowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować skóry do magazynowania,
4) wybrać odpowiednie podesty,
5) dobrać odpowiednie parametry magazynowania,
6) sprawdzić:

−

wilgotność oraz temperaturę w magazynie skór surowych,

−

czy magazyn posiada urządzenia do cyrkulacji powietrza, klimatyzacji, pozwalające
regulować parametry magazynowania,

7) rozsortować skóry do magazynowania:

−

z przeznaczeniem do magazynowania krótkoterminowego

−

z przeznaczeniem do magazynowania długoterminowego

8) ułożyć skóry surowe w stos warstwowy,
9) ułożyć skóry surowe w stos fartuchowy,
10) ułożyć skóry suszone w prawidłowy sposób,
11) co kilka godzin sprawdzać parametry magazynowania,
12) co kilka dni sprawdzać czy w stosach i wiązkach nie następują procesy gnilne,
13) obserwacje zapisywać w dzienniczku ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne, obserwacje.

Środki dydaktyczne:

− podesty do składowania skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Wady i uszkodzenia powstające w czasie konserwacji

i magazynowania skór

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznawanie wad powstałych w czasie konserwacji i magazynowania skór.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposoby wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym powstawania wad i uszkodzeń

w czasie konserwacji i magazynowania,

2) na podstawie oceny organoleptycznej – dotyku, wzroku, węchu, określić poszczególne

wady skór surowych,

3) opisać stwierdzone wady w sprawozdaniu,
4) narysować skórnika i jego larwę,
5) narysować mola i jego larwę,
6) podać sposoby przeciwdziałania tym wadom,
7) pamiętać o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne, obserwacje.

Środki dydaktyczne:

− różne rodzaje skór z uszkodzeniami,
− rękawice robocze,

− okulary ochronne,

− lupa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

EWALUACJA

OSIĄGNIĘĆ

UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej 744[03].O2.03 „Konserwacja
i magazynowanie skór surowych”

Test 1

Test składa się z 21 zadań, z których:

− zadania 1–12 wymagają wyboru spośród czterech odpowiedzi jednej prawidłowej,
− zadania 13–21 wymagają wstawienia w miejsce kropek poprawnych słów.

− zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 13, 14, 16, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

− zadania 7, 8, 12, 15, 17, 19, 21 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 5 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

− dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego,

− bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

1. Określić cel konserwacji

2. Podać rodzaje konserwacji skór

3. Podać nowoczesne metody

konserwacji skór

A P

Wyjaśnić metodę konserwacji przez
solankowanie

A P

Określić znaczenie przerobu skór
surowych

A P

Określić sposoby transportu skór
świeżych

B P

Określić najlepsze sposoby
mizdrowania skór

C PP

Poznać rodzaje prawideł do
suszenia

B PP

Określić sposoby konserwacji skór
futerkowych

B P

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Określić sposoby składowania skór

w stosach podczas magazynowania

C P

11. Określić warunki magazynowania

skór z różnych sposobów
konserwacji

C P

12 Określić wady powstałe w czasie

konserwacji.

A PP

13. Określić czas i warunki

magazynowania krótko- i
długoterminowego

C P

do 1 miesiąca;
długoterminowym;
suchej; 25

14. Określić warunki pakowania skór

do transportu

C P

worki jutowe lub
papierowe;
formować w bele;
układać wzdłuż linii
grzbietu jedna na drugiej

15. Określić najlepsze warunki rozwoju

bakterii gnilnych

A PP

20-40

C; około 70%;

pH >3

16. Podać warunki potrzebne do

przeprowadzenia konserwacji skór
surowych

A P

usunięciu nadmiaru
wody; obniżeniu;
bakteriobójczych; pH < 3

17. Określić jaką metodą jest

bezpośredni przerób skór świeżych

A PP

najlepsza, ekonomiczna,
proekologiczna

18. Podać najczęściej stosowane

metody konserwacji skór surowych

B P

solenie;

suszenie

19. Podać sposoby pozyskiwania skór

surowych przeznaczonych do
wyprawy z włosem

B PP

płasko; workowo

20. Określić wady powstałe w czasie

konserwacji skór surowych

krystalizacji soli;
miejscach zetknięcia
skóry z drążkami

21. Określić przyczyny uszkodzeń skór

futerkowych.

mole i skórniki

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
6. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz i sprawdź testy a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 21 pytań dotyczących konserwacji i magazynowania skór surowych. Pytania

1–12 to pytania wymagają wyboru spośród czterech odpowiedzi jednej prawidłowej;
pytania 13–21 wymagają wstawienia w miejsce kropek poprawnych słów.

5. Udziel odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),

− w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 minut.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,

− karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem konserwacji jest

a) zabezpieczenie skór przed kradzieżą.
b) otrzymanie skór gotowych obuwiowych.
c) tworzenie skórom optymalnych warunków dla rozwoju bakterii.
d) zabezpieczeni skór surowych przed gniciem.

2. Sposoby konserwacji skór przeznaczonych do wyprawy bez włosa to

a) suszenie, solenie, solankowanie, mrożenie, piklowanie.
b) solenie, moczenie, mrożenie, piklowanie, solankowanie.
c) pranie, solenie, mrożenie, piklowanie, suszenie.
d) solenie, suszenie, trzepanie, radiacja, mrożenie.

3. Nowoczesne metody konserwacji skór to

a) garbowanie, trocinowanie, suszenie, zabarwienie.
b) dwojenie, piklowanie, solenie, odtłuszczanie.
c) przerób skór świeżych, mrożenie, konserwacja dynamiczna, stosowanie środków

ekologicznych.

d) radiacja, suchosolenie, piklowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Konserwacja przez solankowanie to

a) posypanie skór surowych solą.
b) moczenie skór w kąpieli z soli i kwasu.
c) zasolenie i podsuszenie.
d) trzymanie skór w roztworze soli o odpowiednim stężeniu i ułożenie w stosy.

5. Przerób skór świeżych to

a) metoda uciążliwa dla środowiska.
b) marnotrawienie surowca skórzanego.
c) jedno z najlepszych rozwiązań przerobu skór.
d) metoda proekologiczna.

6. Transport skór najlepiej przeprowadzać w

a) samochodach chłodniach.
b) przyczepach otwartych.
c) tirach.
d) ciągnikach z dwoma przyczepami.

7. Jak najlepiej wykonać odmięśnianie skór futerkowych przed konserwacją

a) dwojarką.
b) wyżymarką i wygładzarką.
c) ręcznie tępym nożem na specjalnych wałkach lub maszynowo (ścieniarka talerzowa,

odmięśniarka).

d) nowoczesną metodą w bębnach garbarskich ze specjalnymi nożami.

8. Poniższy rysunek przedstawia prawidła do suszenia skór

a) lisa i norki samicy i samca.
b) owiec i kóz.
c) cielaków.
d) nutrii i kałanka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Skóry futerkowe konserwujemy najczęściej przez

a) suszenie i suchosolenie.
b) przerabiamy skóry świeże.
c) radiacje.
d) stosując podczerwień.

10. Rodzaje stosów, które stosujemy w magazynowaniu skór surowych to

a) warstwowy, fartuchowy, ławowy.
b) fartuchowy, wysoki, solankowy.
c) podłużny, ławowy, wiązkowy.
d) kostkowy, suchosolony, fartuchowy.

11. Skóry surowe konserwacji suchej możemy przechowywać z mokrosolonymi

a) tak ale po wcześniejszym schłodzeniu.
b) nie.
c) tak.
d) tak, ale tylko w stosach fartuchowych.

12. Wady powstałe w czasie konserwacji to m.in.

a) zrogowacenie, szkodniki, drągowina, plamy solne i czerwone, gnicie.
b) plamy sodowe, plamy solne i czerwone, drągowina, zrogowacenie.
c) szkodniki, gnicie, przecięcia nożami, drągowina.
d) uszkodzenia przez kleszcze, uszkodzenia przez gzy, zrogowacenie, plamy solne

i czerwone.

13. W magazynowaniu krótkoterminowym skóry powinny być przechowywane przez okres

.............., natomiast w magazynowaniu .................... skóry mogą być przechowywane
powyżej 6 miesięcy. Wilgotność względna dla skór konserwacji .................. powinna
wynosić 50-60% a temperatura nie powinna przekraczać .........................

14. Skóry futerkowe przygotowując do transportu pakujemy ....................., skóry królicze

możemy ........................., a skóry z owiec i kóz .......................

15. Bakterie najlepiej rozwijają się w temperaturze .................... , przy wilgotności skóry

.................., przy pH .................. .

16. Konserwacja skór surowych polega na ................................ , ...........................

temperatury, wprowadzeniu substancji ............................., zmianie kwasowości skóry
.......................... .

17. Przerób skór surowych bezpośrednio po zdjęciu z tuszy to metoda postępowania

................................,.

18. Najczęściej stosowaną metodą konserwacji skór surowych przeznaczonych do wyprawy

bez włosa jest ...................... a dla skór przeznaczonych do wyprawy z włosem
.......................

19. Skóry surowe owcze pozyskuje się metodą ............................ a skóry z lisa ................ .
20. Wykwity solne powstają w wyniku .................................. w czasie suszenia a drągowina

w ....................................... na których jest suszona.

21. Skóry surowe przeznaczone do wyprawy z włosem najczęściej atakowane są przez

..................... .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...................................................................................................

„Konserwacja i magazynowanie skór surowych” 744[03].O2.03

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz brakujące części zdania.

Numer

pytania

Odpowiedź Punktacja

1. a b c d

2. a b c d

3. a b c d

4. a b c d

5. a b c d

6. a b c d

7. a b c d

8. a b c d

9. a b c d

10. a b c d

11. a b c d

12. a b c d

13.

...........; ................; .................; ..........................;

14.

...................; ...........................; .......................;

15.

.........................; ..............................; ........................;

16.

...................................; ..........................; .......................; ..............;

17. ............................................;

18.

...................................; ................................;

19. .................................;

....................................;

20. ...................................;

..................................;

21. ..................................................;

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Do jednostki modułowej 744[03].O2.03 „Konserwacja i magazynowanie
skór surowych”

Test składa się z dwóch części:

Część I – zawiera pytania otwarte wymagające od ucznia udzielenia odpowiedzi,
Część II – zadania – łączące część teoretyczną - działania matematyczne, opisy zdarzeń,

z praktyczną - elementy pracy na stanowisku, wykonanie zadań technologicznych,
- zadania 1, 3, 5, 8, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego
- zadania 2, 4, 6, 7, 9, 12, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Część I – za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą lub brak odpowiedzi

0 punktów. W pytaniach, które wymagają podania kilku czynników, za każdą
poprawną odpowiedź 1 punkt.

Część II – ocenie podlega poprawność wykonania zadań. Oceny dokonuje nauczyciel poprzez

obserwację.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 3 zadań z części I i 2 zadań z części II

z poziomu podstawowego

− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z części I i 3 zadań z części II

z poziomu podstawowego,

− dobry – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z części I i 5 zadań z części II, w tym co

najmniej 3 zadań z poziomu ponadpodstawowego

− bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z części I i 6 zadań z części II, w

tym co najmniej 6 zadań z poziomu ponadpodstawowego

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Część I

1. Podać warunki rozwoju

bakterii

A P

− wysoka zawartość wody,

− temperatura 20-40

− brak tlenu,

− duża ilość białka,

− pH 4-8,
− dostateczna ilość różnych

zanieczyszczeń

2. Określić sposób

przeciwdziałania rozwojowi
bakterii

B PP

konserwacja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Podać opis procesu

konserwacji skór surowych

A P

− usunięcie ze skóry

nadmiaru wody,

− obniżenie temperatury

skóry,

− zmiana ciał białkowych

wskutek działania
czynników chemicznych,

− zakwaszenie do pH

poniżej 3 – piklowanie,

− dodanie węglanu

sodowego,

− dodatek substancji

bakteriostatycznych

4. Podać warunki uzyskania

dobrej jakości skór na etapie
chowu zwierząt

A PP

− skóry bez ognojeń i blizn

5. Podać najczęściej stosowane

metody konserwacji skór
surowych

C P

− solenie - mokre, suche,

metody dynamiczne,

− solankowanie,
− piklowanie,

− mrożenie,

− radiacja

6. Opisać budowę podestów do

konserwowania skór przez
solenie i solankowanie

wykonane z drewna,
skonstruowane w ten
sposób, aby miały spadki
ułatwiające odpływ solanki
ze stosu

7. Określić warunki konieczne

i przeciwwskazania
obowiązujące przy
konserwowaniu skór przez
solenie

B PP

− nie wolno używać soli,

która była już używana,

− skóry ognojone, nadgnite

muszą być solone
bezwarunkowo w
osobnych stosach,

− solenie uważa się za

zakończone po 14 dniach,

− ewentualne ponowne

przesolenie, po
zaobserwowaniu
mokrych miejsc po
pierwszym soleniu,

− można stosować środki

bakteriobójcze
i bakteriostatyczne,

− powinniśmy stosować

środki przyjazne
środowisku,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Podać środki stosowane

w konserwacji skór przez
piklowanie

roztwór 10% soli
kuchennej z dodatkiem 1%
mocnego kwasu np. H

)

o pH około 3

9. Podać środki do konserwacji

zalecane przez IUE Comission

A PP

− 2-tiocyjanometylotio-

benzotiazol (TCMTB),

− preparaty izotiazolowe,
− chloryn sodowy,

− chlorek benzalkoniowy,

− fluorek sodowy,
− kwas borowy.

10. Określić najczęściej stosowaną

metodę konserwacji skór
wyprawianych z włosem –
krótki opis

A P

suszenie

11. Opisać wyposażenie

magazynu skór surowych

A P

suchy,

chłodny,

przewiewny, wyposażony
w urządzenia do szybkiej
regulacji i wymiany
powietrza

12. Opisać uszkodzenia skór

spowodowane przez mole
i skórniki

mole – atakują włos
powodując jego wypadanie,
dziurawią niekiedy skórę
skórniki – atakują skórę od
strony mizdry, drążąc w
niej kanaliki równolegle do
powierzchni

13. Określić sposób transportu

skór w zależności od
warunków atmosferycznych.

C P

opady

atmosferyczne-

pojazdy przykryte;
ciepło – pora nocna lub
ranna;
transport w chłodniach –
warunki atmosferyczne nie
mają wpływu

Część II

14. Obliczyć ilość soli potrzebną

do konserwacji 3 ton skór
surowych

C P

900

15. Ocenić organoleptycznie

magazynowane skór

C P

Uczeń wykonał
prawidłowo zadanie jeżeli
sprawdził:
− czy w magazynowanych

skórach nie nastąpiły
procesy gnilne,

− czy nie ma uszkodzeń

spowodowanych przez
szkodniki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Zmierzyć warunki

magazynowania skór

C P

Uczeń wykonał
prawidłowo zadanie jeśli:
− podał wilgotność

i temperaturę w
magazynie i ocenił czy są
prawidłowe

17. Określić stężenie solanki

używanej do konserwacji

C P

Uczeń wykonał
prawidłowo zadanie jeśli
zmierzył areometrem
i podał stężenie solanki

18. Zaprojektować prawidło do

suszenia skór lisa

C PP

Uczeń wykonał
prawidłowo zadanie jeśli
zaprojektowane prawidło
miało odpowiedni kształt
i wymiary

19. Przyporządkować odpowiedni

sposób konserwacji do rodzaju
skór.

B P

20. Dobrać parametry suszenia

skór surowych
przeznaczonych do wyprawy z
włosem.

umieszczenie skór na
ramach lub prawidłach;
temperatura 35

przewiew powietrza

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz i sprawdź testy a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera pytania, na które należy udzielić

odpowiedzi, w części II należy wykonać obliczenia i pomiary oraz wykonać rysunek
prawidła do suszenia skór.

5. Udziel odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 135 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I
Odpowiedz na pytania:
1. Jakie warunki sprzyjają rozwojowi bakterii?
2. Jak możemy przeciwdziałać rozwojowi bakterii gnilnych w skórach?
3. Na czym polega konserwacja?
4. Czy można zadbać o odpowiednią jakość skór już w czasie chowu zwierząt?
5. Jakie znasz najczęściej stosowane metody konserwacji skór surowych?
6. Opisz jak powinny wyglądać podesty do konserwacji skór przez solenie i solankowanie.
7. O czym musisz pamiętać stosując konserwację przez solenie – metodę najczęściej

stosowaną?

8. Jakie środki stosujesz w konserwacji skór przez piklowanie?
9. Jakie środki do konserwacji poleca Międzynarodowa Organizacja na Rzecz Ochrony

Środowiska (IUC) ?

10. Jaką metodę konserwacji stosujemy najczęściej do skór wyprawianych z włosem? Podaj

krótki opis.

11. Jak powinien być wyposażony magazyn skór surowych z prawdziwego zdarzenia?
12. Opisz uszkodzenia spowodowane przez mola i skórniki w magazynie skór surowych.
13. Jaki wpływ mają warunki atmosferyczne na sposoby transportu skór surowych?

Część II
Wykonaj zadania
14. Oblicz, ile musisz przygotować soli do konserwacji przez solenie 3 ton skór bydlęcych.
15. Dokonaj oceny organoleptycznej skór magazynowanych.
16. Za pomocą termometru i higrometru zmierz odpowiednie parametry magazynowania

skór.

17. Wykorzystaj odpowiednie aerometry do zbadania solanki do solankowania.
18. Zaprojektuj prawidło do suszenia skór lisa.
19. Przyporządkuj odpowiednią, twoim zdaniem najlepszą, metodę konserwacji do

następującego rodzaju skór – metody mogą się powtarzać.

1. Lis srebrzysty

.......

A. Suszenie

2. Skóry końskie

......

C. Solenie

4. Skóry owcze na lico

......

D. Solankowanie

5. Skóry owcze z włosem

.....

Piklowanie

6. Skóry świńskie

......

F. Suchosolenie

7. Skóry z gronostaja

......

20. Dobierz odpowiednie parametry do suszenia skór przeznaczonych do wyprawy z włosem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...................................................................................................

„Konserwacja i magazynowanie skór surowych” 744[03].O2.03

Wpisz odpowiedzi, obliczenia lub wyniki i obserwacje z przeprowadzonych pomiarów

Numer
pytania

Odpowiedź Punktacja

10.

11.

12.

13.

14.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

1. Duda I.: Skóry surowe futrzarskie. WNT, Warszawa 1992
2. Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo – cz. I. WPLiS, Warszawa 1965.
3. Lasek W.: Kolagen – chemia i wykorzystanie. WNT Warszawa 1978.
4. Michalec T.: Technologia garbarstwa i futrzarstwa – ćwiczenia laboratoryjne. WSI

Radom, skrypt nr 7, 1996

5. Persz T.: Technologia wyprawy skór. cz. I. Garbowanie. WSiP, Warszawa 1986
6. Rodziewicz O., Śmiechowski K.: Technologia garbarstwa dla projektantów obuwia

i odzieży. Politechnika Radomska, Radom 2001

7. Stather F.: Skóra i jej namiastki. WPLiS, Warszawa 1956
8. Woźniakiewicz W.: Technologia futrzarstwa. WPLiS, Warszawa 1956
9. Woźniakiewicz W: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa 1965