„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Jolanta Górska

Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki
skórnej i okrywy włosowej skór surowych
744[03].O2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Marian Grabkowski
inż. Stanisław Pietryka



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jolanta Górska



Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo


Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03].O2.02

„Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy włosowej skór
surowych” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu garbarz skór 744[03]

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Budowa skóry surowej

12

5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Budowa włosa i okrywy włosowej

13

5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Skład chemiczny tkanki skórnej i włosa

16

5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Topografia skór

18

5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Właściwości okrywy włosowej

20

5.5.1. Ćwiczenia 20
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

22

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Określanie warstwowej

i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy włosowej skór surowych”, który będzie
pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie garbarz skór
744[03].

W poradniku zamieszczono:

– wymagania wstępne,
– wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
– przykładowe scenariusze zajęć,
– propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

– wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
– pokazu z objaśnieniem,
– tekstu przewodniego,
– metody projektów,
– ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

– plan testu w formie tabelarycznej,
– punktacje zadań,
– propozycje norm wymagań,
– instrukcję dla nauczyciela,
– instrukcję dla ucznia,
– kartę odpowiedzi,
– zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

744[03].O2.01

Rozpoznawanie rodzajów skór surowych

744[03].O2.03

Konserwacja i magazynowanie skór

surowych

744[03].O2.02

Określanie warstwowej i topograficznej

budowy tkanki skórnej i okrywy włosowej

skór surowych

744[03].O2.04

Sortowanie skór surowych według

przeznaczenia

744[03].O2

Surowce podstawowe i materiały

pomocnicze

744[03].O2.05

Rozpoznawanie i dobieranie materiałów

podstawowych i środków pomocniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Określanie warstwowej

i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy włosowej skór surowych” uczeń powinien
umieć:
– wykorzystywać podstawowe prawa chemii, fizyki i mechaniki w procesach wyprawy

skór,

– posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w procesach

garbarskich,

– stosować podstawowe badania organoleptyczne i oznaczenia laboratoryjne do określania

jakości skór surowych,

– posługiwać się przyrządami pomiarowymi,
– zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
– korzystać z różnych źródeł informacji,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

– określić fizjologiczne funkcje skóry,
– zdefiniować histologiczną i chemiczną budowę tkanki skórnej,
– rozpoznać warstwy histologiczne i określić ich wpływ na fizyczne właściwości skóry,
– wyjaśnić pojęcia: okrywa włosowa, rodzaje okrywy włosowej,
– rozpoznać i nazwać części składowe włosa w układzie pionowym i poprzecznym,
– rozpoznać i scharakteryzować rodzaje, odmiany i typy włosa,
– zdefiniować pojęcie: topografia skóry surowej,
– rozpoznać i scharakteryzować części topograficzne różnych rodzajów skór surowych,
– określić właściwości tkanki skórnej poszczególnych części topograficznych różnych

rodzajów skór surowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Garbarz skór 744[03]
Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2
Jednostka modułowa: „Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej
i okrywy włosowej skór surowych ” 744[03].ZO.02

Temat: Budowa okrywy włosowej.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozróżniania różnych rodzajów włosów
występujących w skórach.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– rozpoznać rodzaj włosa,
– rozpoznać warstwy okrywy włosowej,
– scharakteryzować okrywę włosową różnych zwierząt.

Metody nauczania:
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
– zestaw próbek różnych skór futrzarskich z naturalną okrywą włosową,
– przybory do pisania,
– szkło powiększające,
– linijka lub suwmiarka.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja tematu:

– Każdy uczeń otrzymuje próbki skór ( np.5 szt.).
– Uczeń dokonuje szczegółowych oględzin okrywy włosowej skór oraz poszczególnych

włosów.

– Uczeń rysuje w zeszycie schemat okrywy włosowej poszczególnych próbek skór.
– Z każdej próbki uczeń wybiera występujące rodzaje włosów różnych kategorii

i mierzy ich długość za pomocą linijki lub suwmiarki.

– Pobrane próbki włosów uczeń wkleja do zeszytu.

5. Po wykonaniu wszystkich działań uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ja poprawnie.
8. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności wykonywania.
9. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze) informacje, jakie zwierzęta futerkowe charakteryzują się

najgęściejszą okrywą włosową oraz jakie mają najdłuższe włosy w okrywie włosowej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Garbarz skór 744[03]

Moduł: Surowce podstawowe i materiały pomocnicze 744[03].O2
Jednostka modułowa: „Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej
i okrywy włosowej skór surowych ” 744[03].ZO.02

Temat: Właściwości skóry surowej.

Cel ogólny: poznanie wpływu różnych czynników na skórę surową.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
– zorganizować stanowisko do badania właściwości skóry surowej,
– przeprowadzić badanie wpływu temperatury na skórę surową,
– określić wpływ kwasów zasad i soli kuchennej na skórę surową.

Metody nauczania:
– ćwiczenia praktyczne,
– metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– grupowa.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:
– instrukcja wykonania ćwiczenia,
– skóra surowa bydlęca,
– nóż,
– linijka,
– zlewki 250 cm

3

– 3 szt.,

– zlewka 500 cm

3

–1 szt.,

– termometr laboratoryjny o zakresie temperatur 0 ÷ 100

o

C,

– gumka recepturka,
– pinceta,
– palnik gazowy lub kuchenka elektryczna,
– płytka laboratoryjna i trójnóg w przypadku korzystania z palnika gazowego,
– roztwory w kolbach:

– 10% kwasu siarkowego H

2

SO

4

,

– 10% wodorotlenku sodowego NaOH,
–

10% kwasu siarkowego H

2

SO

4

z dodatkiem 70g chlorku sodowego NaCl

na 1000 cm

3

roztworu,

– literatura z rozdziału 7,
– materiały do pisania.

Czas: 180 min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest oznaczenie odporności skóry na roztwory kawasów , zasad i soli
oraz temperaturę.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą
metoda przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jakie są główne składniki chemiczne skóry surowej?
2. Jakie są właściwości tych składników?

PLANOWANIE
1. Ustal jak przeprowadzisz badanie wpływu temperatury na skórę surową.
2. Ustal jak przeprowadzisz badanie wpływu na skórę przygotowanych roztworów.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przygotuj próbkę skóry do badania wpływu temperatury na skórę surową o wymiarach

0,5x5 cm.

2. Umocuj próbkę do termometru z pomocą gumki recepturki.
3. Zanurz termometr wraz z próbką w zlewce z wodą destylowaną.
4. Ustaw zlewkę na kuchence elektrycznej lub palniku gazowym.
5. Podgrzewaj wodę powoli cały czas obserwując zachowanie próbki.
6. Obserwacje zapisuj w zeszycie.
7. Ustal temperaturę przy której nastąpiły pierwsze zmiany w wyglądzie próbki.
8. Przygotuj 3 próbki skóry surowej o wymiarach 5x5 cm.
9. Umieść próbki w zlewkach.
10. Zalej próbki przygotowanymi roztworami.
11. Obserwacje zapisuj w zeszycie.
12. Ustal wpływ poszczególnych roztworów na próbki skóry.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie przygotowano próbki?
2. Czy prawidłowo wykonano badania?
3. Czy prawidłowo zaobserwowano wpływ roztworów i temperatury na skórę?

ANALIZA
Uczniowie przy pomocy nauczyciela wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe i ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości o wpływie innych czynników na skórę surową

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Budowa skóry surowej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj obserwacji pod mikroskopem przekrojów poprzecznych próbek skór. Narysuj

przekroje obejrzanych próbek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami obsługi mikroskopu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać obserwacji mikroskopowych próbek skór,
4) narysować w zeszycie obejrzane próbki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– zestaw próbek przekrojów poprzecznych skóry: bydlęcej, świńskiej, końskiej, owczej,

koziej,

– przybory do rysowania i pisania,
– mikroskop,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Porównaj budowę skóry bydlęcej i świńskiej na podstawie przeprowadzonych

w ćwiczeniu 1 obserwacji mikroskopowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować w zeszycie obejrzane próbki,
4) porównać budowę skóry bydlęcej i świńskiej zwracając szczególną uwagę na głębokość

wyrastania włosa, jego grubość i gęstość,

5) określić właściwości wytrzymałościowe skór na podstawie ich budowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przybory do rysowania i pisania,
– mikroskop,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Budowa włosa i okrywy włosowej

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj obserwacji pod mikroskopem różnych rodzajów włosów ze skór futrzarskich.

Narysuj obejrzane próbki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać obserwacji mikroskopowych wybranych włosów,
4) narysować w zeszycie obejrzane próbki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– zestaw próbek skór z okrywą włosową np. norki, nutrii, lisa polarnego,
– próbki włosów różnych zwierząt np. bydlęce, końskie, świńskie, kozie, owcze,
– przybory do rysowania i pisania,
– mikroskop,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Odróżnianie okrywy włosowej zewnętrznej i wewnętrznej różnych rodzajów skór

futerkowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować kawałki skór futrzarskich wycięte z części grzbietowej np. skóry lisa

niebieskiego, nutrii, norki, piżmaka, karakuła, wydry, i innych,

4) dokonać obserwacji przekroju poprzecznego próbek skór wraz z okrywą włosową,
5) pokazać granice włosów puchowych (podbicia) oraz okrywy zewnętrznej (włosy ościste

i kierunkowe),

6) wskazać różnice pomiędzy okrywą włosową różnych skór,
7) zapisać obserwacje w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– próbki skór futrzarskich z okrywą włosową naturalną,
– lupa,
– przybory do pisania i rysowania,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Skład chemiczny tkanki skórnej i włosa

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zbadaj zachowanie się skóry surowej w roztworach kwasów i zasad.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować trzy rozmoczone kawałki skóry surowej bydlęcej o powierzchni

5 x 5 cm

2

,

4) przygotować trzy zlewki z roztworami:

a. 100 cm

3

10% kwasu siarkowego H

2

SO

4

,

b. 100 cm

3

10% wodorotlenku sodowego NaOH,

c. 100 cm

3

10% kwasu siarkowego H

2

SO

4

z dodatkiem 7g chlorku sodowego NaCl,

5) obserwować zachowanie się próbek skóry w roztworach,
6) zapisać obserwacje w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– kawałki rozmoczonej skóry bydlęcej,
– 3 zlewki o poj. 250 cm

3

,

– 3 kolby z przygotowanymi roztworami,
– taca plastykowa lub szklana,
– nóż lub nożyczki,
– przybory do pisania i rysowania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zbadaj zachowanie się skóry surowej w wodzie o podwyższonej temperaturze.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować próbkę skóry o wymiarach 0,5 x 5cm,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4) przymocować pasek skóry do termometru laboratoryjnego za pomocą gumki,
5) zanurzyć termometr wraz z próbką w zlewce z wodą destylowaną,
6) ostrożnie podgrzewać zlewkę z wodą na palniku gazowym lub kuchence elektrycznej,
7) obserwować zachowanie próbki,
8) zanotować temperaturę przy której nastąpi zwinięcie i zgrubienie próbki skóry.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– kawałki rozmoczonej skóry bydlęcej,
– zlewka o pojemności 500 cm

3

,

– termometr laboratoryjny o zakresie temperatur 0 ÷ 100

o

C,

– palnik gazowy lub kuchenka elektryczna,
– płytka laboratoryjna i trójnóg w przypadku stosowania palnika gazowego,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4. Topografia skór

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj podziału topograficznego i rozkroju skóry bydlęcej przy użyciu papierowego

wzoru skóry.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) na schemacie skóry narysowanym w zeszycie zaznaczyć linie cięć,
4) przygotować papierową formę skóry bydlęcej,
5) dokonać rozkroju papierowej formy na części topograficzne,
6) uzasadnić sposób dokonania rozkroju skóry.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– schemat podziału topograficznego skóry bydlęcej,
– stół roboczy,
– papier szary, taśma klejąca, nożyczki do wykonania papierowej formy skóry,
– nóż i linijka do rozkroju skóry,
– przybory do pisania i rysowania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj części topograficzne różnych skór surowych wyprawianych bez włosa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć skóry,
4) rozpoznać części topograficzne skóry bydlęcej i zaznaczyć je na skórze kredą,
5) rozpoznać części topograficzne skóry końskiej i zaznaczyć je na skórze kredą,
6) rozpoznać części topograficzne skóry świńskiej i zaznaczyć je na skórze kredą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stół roboczy,
– zakonserwowana skóra surowa bydlęca,
– zakonserwowana skóra surowa końska,
– zakonserwowana skóra surowa świńska,
– kreda,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj typy okrywy włosowej różnych skór futerkowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć skóry,
4) określić rodzaj skóry futerkowej,
5) dokładnie obejrzeć okrywę włosową poszczególnych skór zwracając szczególną uwagę

na długość włosów i ich gęstość w różnych częściach topograficznych skóry,

6) ustalić typ okrywy włosowej skóry futerkowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stół roboczy,
– wyprawione skóry futerkowe w stanie naturalnym: lisa, popielicy, norki, kuny leśnej,

jenota, kota domowego, susła, tchórza, zająca, kreta, piżmaka,

– schematy typów okrywy włosowej,
– przybory do pomiaru długości włosa,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.5. Właściwości okrywy włosowej

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zbadaj gęstość okrywy włosowej skóry futrzarskiej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) z przygotowanej skóry wyciąć próbkę o powierzchni 0,5 cm

2

,

4) zestrzyc u nasady włosy tak, aby trzon włosa pozostał nieuszkodzony,
5) policzyć zestrzyżone włosy posługując się lupą, szpilką lub pincetą,
6) oblicz gęstość włosów na 1 cm

2

mnożąc otrzymaną liczbę przez 2.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– próbka skóry wyprawionej np. owczej grubowełnistej lub koziej,
– stół roboczy z płytą szklaną lub białym kartonem,
– nóż do wycięcia próbki,
– linijka,
– lupa,
– pinceta lub szpilka,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zbadaj organoleptycznie siłę osadzenia włosów w tkance skórnej różnych skór

futrzarskich

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć badaną skórę włosem do góry,
4) zwilżyć dłoń wodą,
5) przeciągnąć wilgotną dłonią po okrywie włosowej stosując średni docisk,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

6) ocenić siłę osadzenia włosa na podstawie ilości przylepionych do dłoni włosów,
7) badanie przeprowadzić w ten sam sposób dla innych rodzajów skór,
8) porównać otrzymane wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stół roboczy,
– 5 próbek wygarbowanych różnych skór futrzarskich,
– dostęp do bieżącej wody lub pojemnik z wodą,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie3

Podziel skóry futrzarskie na grupy ze względu na barwę okrywy włosowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) rozłożyć skóry,
4) dokładnie obejrzeć okrywę włosową poszczególnych skór zwracając szczególną uwagę

na barwę w różnych częściach topograficznych skóry,

5) określić grupę zabarwienia dla każdej ze skór,
6) podzielić skóry na grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– stół roboczy,
– wyprawione skóry futerkowe w stanie naturalnym: lisa srebrzystego, popielicy, norki,

kuny leśnej, jenota, kota domowego, susła, tchórza, zająca, kreta, piżmaka, tygrysa,
ocelota, wydry, szynszyli, rysia lub innych dostępnych w pracowni,

– przybory do pisania ,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
„Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy
włosowej skór surowych 744[03].O2.02”.

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego,
– zadania 12, 14, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 8 punktów,
– dostateczny – za uzyskanie co najmniej 12 punktów,
– dobry – za uzyskanie 16 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 4 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– celujący – za uzyskanie 20 punktów.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. c, 4. c, 5. b, 6. a, 7. b, 8. d, 9. a, 10. c, 11. b, 12.
d, 13. b, 14. c, 15. a, 16. b, 17. d, 18. a, 19. d, 20 c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Rozróżnić warstwy skóry surowej

B

P

c

2. Rozróżnić części topograficzne skóry

B

P

d

3. Rozpoznać warstwy naskórka

A

P

c

4. Znać skład chemiczny skóry surowej

A

P

c

5. Rozpoznać rodzaje włosów B

P

b

6. Rozróżniać budowę włosa A

P

a

7 Rozpoznać kształty trzonu włosa B

P

b

8 Rozróżniać rodzaje zabarwienia włosa B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

9

Analizować właściwości
wytrzymałościowe włosa

C P a

10 Rozpoznawać kategorie włosów A

P

c

11 Znać budowę chemiczną włosa B

P

b

12 Analizować właściwości tkanki skórnej

D

PP

d

13 Rozróżniać właściwości białek skóry

B

P

b

14 Rozróżniać składniki chemiczne skóry

C

PP

c

15

Stosować pojęcia dotyczące podziału
topograficznego skór

C P a

16

Rozróżniać części topograficzne skór
futrzarskich

C P b

17 Rozpoznawać typy okrywy włosowej C P d

18

Analizować wskaźniki jakości okrywy
włosowej

D PP a

19

Obliczać wskaźniki jakości okrywy
włosowej

D PP d

20 Analizować budowę okrywy włosowej D

PP

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę rozwiązywania testów z zadaniami wielokrotnego wyboru.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom warunki do samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi oraz podaj czas

przeznaczony na rozwiązanie testu.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania testu (rozładuj

niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed końcem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.

4. Test zawiera 20 pytań dotyczących warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej

i okrywy włosowej skór surowych. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego

wyboru.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

– w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić

odpowiedź prawidłową).

6. Odpowiedzi udzielaj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję

z wykonanego zadania.

7. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 12, 14,18, 19, 20 gdyż są one na poziomie

trudniejszym niż pozostałe.

8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek przedstawia schematyczny przekrój skóry surowej świńskiej. Warstwa

termostatyczna oznaczona jest cyfrą
a) 1.
b) 2.
c) 3.
d) 4.

2. Krupon, bok, zad, kark to nazwy

a) warstw budowy histologicznej skóry.
b) rodzajów skór surowych.
c) rodzajów okrywy włosowej skór.
d) części topograficznych skóry.

3. Warstwa rozrodcza wchodzi w skład

a) skóry właściwej.
b) skóry surowej.
c) naskórka.
d) trzonu włosa.

4. Główny składnik skóry surowej to

a) woda.
b) tłuszcz.
c) kolagen.
d) elastyna.

5. Okrywę zewnętrzną skóry tworzą włosy

a) ościste i puchowe.
b) ościste i kierunkowe.
c) kierunkowe i puchowe.
d) kierunkowe i czuciowe.

6. Część włosa wyrastająca ponad powierzchnię tkanki skórnej to

a) trzon włosa.
b) granna włosa.
c) podstawa włosa.
d) korzeń włosa.

7. Przekrój poprzeczny trzonu włosa zbliżonego kształtem do walca nosi nazwę

a) owalnego.
b) kolistego.
c) spłaszczonego.
d) płaskiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

8. Jeżeli trzon włosa posiada zabarwienie strefowe to

a) różne części trzonu włosa zabarwione są na różne kolory, stopniowo

przechodzące jeden w drugi.

b) trzon włosa na całej swej długości ma ten sam kolor, lecz jego intensywność zwiększa się

stopniowo w kierunku końca włosa.

c) trzon włosa na całej swej długości ma ten sam kolor, lecz jego intensywność zmniejsza

się stopniowo w kierunku końca włosa.

d) na długości trzonu włosa zabarwienie zmienia się, a poszczególne strefy kolorów

wyraźnie oddzielają się od siebie.

9. Właściwości wytrzymałościowe włosa zależą przede wszystkim od

a) grubości warstwy korowej.
b) grubości warstwy łuskowej.
c) wielkości i kształtu łusek.
d) kształtu komórek warstwy korowej.

10. Długie, grube i sztywne włosy, wyrastające pojedynczo lub grupowo na niektórych częściach

skóry, jak np. na wargach i policzkach (wąsy), nad oczami (rzęsy, brwi), w okolicy
podżuchwowej, a także na końcu ogona to włosy
a) ościste.
b) pośrednie.
c) czuciowe.
d) puchowe.

11. Białko włosa keratyna charakteryzuje się dużą zawartością

a) fosforu.
b) siarki.
c) żelaza.
d) wapnia.

12. Sprężystość tkanki skórnej zależy od zawartości włókien elastynowych w skórze. Dlatego

większą sprężystość posiadają skóry nutrii
a) samca w wieku 2 lat.
b) samca w wieku 1 roku.
c) samicy w wieku 2 lat.
d) samicy w wieku 1 roku.

13. We wstępnych procesach wyprawy skór usuwane są białka rozpuszczalne w wodzie.

Są to:
a) elastyna i retikulina.
b) albumina i globulina.
c) kolagen i keratyna
d) globulina i elastyna.

14. Ostateczna zawartość wody w skórze po suszeniu musi wynosić co najmniej

a) 7 – 9%.
b) 10 – 13%.
c) 14 – 18%.
d) 19 – 24%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

15. W układzie topograficznym skóry bydlęcej krupon zaznaczony jest na rysunku

a) a
b) b.
c) c.
d) d.

16. W skórze futerkowej zdjętej workowo wyróżnia się dwie podstawowe części

a) przednią i tylnią.
b) grzbietową i brzuszną.
c) dolna i górną.
d) środkową i boczną.

17. Skóry ze zwierząt żyjących na drzewach, na drzewach i ziemi oraz na ziemi

i posiadających dobrze rozwiniętą okrywę włosową z długim, puszystym ogonem
reprezentują typ okrywy włosowej
a) abdominalny.
b) dorsalny.
c) lateralny.
d) sakralny.

18. Największym połyskiem charakteryzuje się skóra

a) wydry.
b) nutrii.
c) królika.
d) tchórza.

19. Największą miękkość ma włos o

a) długości 80mm i grubości 120µm.
b) długości 80mm i grubości 80µm.
c) długości 50mm i grubości 100µm.
d) długości 50mm i grubości 25µm.

20. Rysunek przedstawia topografię wysokości włosów ościstych skór nutrii. Do jakiego

typu okrywy włosowej można zaliczyć te skóry
a) sakro-dorsalnego.
b) skapularnego.
c) ekwalateralnego.
d) sakro-lateralnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy
włosowej skór surowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

pytania

Odpowiedź Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
„Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy
włosowej skór surowych” 744[03].O2.02”.

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8,10,11, 12, 13, 14, 15, są z poziomu podstawowego,
– zadania 9, 16,17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za uzyskanie co najmniej 8 punktów,
– dostateczny – za uzyskanie co najmniej 12 punktów,
– dobry – za uzyskanie 16 punktów, w tym co najmniej 2 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– bardzo dobry – za uzyskanie 18 punktów, w tym co najmniej 4 punktów z poziomu

ponadpodstawowego,

– celujący za uzyskanie 20 punktów.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. a, 4. c, 5. a, 6. d, 7. b, 8. b, 9. c, 10. a, 11. d,
12. d, 13. b, 14. a, 15. b, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20 d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Rozróżnić warstwy skóry właściwej B

P

b

2. Rozpoznać elementy naskórka

A

P

d

3. Rozróżnić warstwy skóry surowej

A

P

a

4. Rozróżnić budowę włosa A

P

c

5. Znać budowę włosa puchowego

B

P

a

6.

Rozpoznać rozmieszczenie włosów na
skórze

B P d

7

Określić właściwości warstwy łuskowej
włosa

C P b

8 Określić skład chemiczny skóry surowej

B

P

b

9 Analizować skład chemiczny skóry

D

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

10

Rozróżnić rodzaje wody występującej w
skórze

B P a

11

Określić oddziaływanie różnych
składników skóry

C P d

12 Znać podział topograficzny skóry bydlęcej A

P

c

13

Rozpoznać części topograficzne skóry
bydlęcej

B P b

14 Rozróżnić właściwości skóry końskiej C P a

15

Rozpoznać części topograficzne skóry
futerkowej

B P b

16 Rozpoznać typ okrywy włosowej

D

PP

d

17 Analizować właściwości okrywy włosowej C

PP

a

18

Określić wpływ budowy na właściwości
włosa

C PP c

19 Analizować właściwości włosa D

PP

b

20 Rozpoznać sposób ułożenia włosa C

PP

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań dotyczących „Określania warstwowej i topograficznej budowy

tkanki skórnej i okrywy włosowej skór surowych”. Wszystkie pytania są pytaniami
wielokrotnego wyboru

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
6. W pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania .
8. Trudności mogą przysporzyć Ci pytania: 9, 16,17, 18, 19, 20 gdyż są one na poziomie

trudniejszym niż pozostałe.

9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie

testu

masz

60

min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Skóra właściwa składa się z dwóch warstw

a) naskórka i siatkowej.
b) termostatycznej i siatkowej.
c) termostatycznej i podskórnej.
d) siatkowej i podskórnej.

2. Twory rogowe w postaci włosów, rogów, paznokci, racic, piór oraz gruczoły łojowe

i potowe są elementami

a) skóry właściwej.
b) warstwy termostatycznej.
c) warstwy siatkowej.
d) naskórka.

3. Na schemacie skóry cielęcej naskórek oznaczono cyfrą

a) 1.
b) 2.
c) 3.
d) 4.

4. Włos zbudowany jest z

a) podstawy i korzenia
b) cebulki i granny.
c) trzonu i korzenia.
d) szyjki i podstawy.

5. Pozbawione rdzenia są włosy

a) puchowe.
b) ościste.
c) pośrednie.
d) kierunkowe.

6. Schemat przedstawia rozmieszczenie włosów na skórze

a) pojedyncze.
b) w grupach prostych.
c) w pęczkach.
d) w grupach złożonych.

7. Połysk włosa i jego zdolność do filcowania zależą od

a) grubości warstwy korowej.
b) charakteru powierzchni łuski, kształtu brzegów i jej wielkości.
c) ilości warstw komórek w warstwie rdzeniowej włosa.
d) grubości i długości włosa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

8. Woda stanowi ilościowo najważniejszy składnik skóry surowej. Przeciętnie zawartość jej

wynosi

a) powyżej 75% .
b) 65 – 75%.
c) 50 – 65%.
d) poniżej 50%.

9. Tłuszcze zawarte w skórze są nierozpuszczalne w wodzie. Aby usunąć je ze skóry należy

zastosować

a) roztwór soli kuchennej
b) roztwór kwasu siarkowego.
c) rozpuszczalniki organiczne
d) środki utleniające.

10. Woda niezwiązana chemicznie z białkiem skóry nosi nazwę wody

a) kapilarnej.
b) molekularnej.
c) cząsteczkowej.
d) atomowej.

11. Związki występujące w skórze surowej i powodujące po śmierci zwierzęcia samoczynny

proces rozkładu białek zwany autolizą to:

a) węglowodany.
b) glikoproteidy.
c) albuminy.
d) enzymy.

12. Prawidłowy podział topograficzny skóry bydlęcej na połówki przedstawia rysunek

a) 1.
b) 2.
c) 3.
d) 4.

1 2 3 4

13. Część skóry bydlęcej uzyskana po odcięciu boków nosi nazwę

a) kruponu.
b) szczupaka.
c) grzbietu.
d) zadu.

14. Na zadzie skóry końskiej odróżnia się jeszcze dwa owalne elementy powierzchni,

niekiedy ze sobą połączone, zwane lustrem. Charakteryzują się one szczególną
a) ścisłością tkanki.
b) miękkością tkanki.
c) długością włosa.
d) gęstością włosa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

15. Schemat przedstawia topografię skóry futerkowej zdjętej workowo. Podbrzusze

oznaczono cyfrą

a) 1.
b) 2.
c) 3.
d) 4.

16. Lateralny typ okrywy włosowej charakteryzuje się najwyższą okrywą włosową na

bokach ciała, skąd skraca się w kierunku grzbietu, krzyża, głowy i brzucha. Długość
włosów na bokach jest prawie dwa razy wyższa niż na brzuchu. Najgrubsza warstwa
okrywy włosowej znajduje się na grzbiecie. Ten typ okrywy włosowej właściwy jest
zwierzętom
a) żyjącym wyłącznie pod ziemią.
b) żyjącym na drzewach, na drzewach i ziemi oraz na ziemi i posiadającym dobrze

rozwiniętą okrywę włosową z długim, puszystym ogonem.

c) ziemno-wodnym.
d) żyjącym w norach stref pustynnych i stepowych.

17. Jednolitym zabarwieniem charakteryzują się skóry

a) norki i wydry.
b) kuny i tchórza.
c) szynszyli i lisa.
d) lwa i ocelota.

18. Wielkość, kształt i rozmieszczenie łusek na trzonie włosów i grubość warstwy korowej

mają wpływ na
a) długość włosa.
b) grubość włosa.
c) połysk włosa.
d) miękkość włosa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

19. W tabeli przedstawiono długość różnych kategorii włosów występujących w skórach norek

standard. Ze względu na długość trzonu włosa można zaliczyć te skóry do grupy skór

a) długowłosych.
b) średniowłosych.
c) krótkowłosych.
d) bardzo krótkowłosych.

20. Na zdjęciu przedstawiono skórę karakułową. Ze względu na sposób ułożenia włosów

zaliczamy je do skór o układzie włosa

a) falistym.
b) zwichrzonym.
c) kwiatowym.
d) lokowym.

Samce

Samice

Kategoria
włosów

Długość w mm Długość w mm

Przewodnie

30,1

26,2

Ościste I

28,2

24,6

II

26,2

23,0

III

24,3

21,6

IV

20,0

39,1

Puchowe

17,9

13,9

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Określanie warstwowej i topograficznej budowy tkanki skórnej i okrywy
włosowej skór surowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

pytania

Odpowiedź Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1. Duda I.: Skóry surowe futrzarskie. AE, Kraków 1992
2. Duda I.: Towaroznawstwo gotowych skór futrzarskich. SWP, Łódź 1980
3. Iwanowski J., Persz T.: Garbarstwo cz. I. WPLiS, Warszawa 1965
4. Persz T.: Technologia wyprawy skór cz. I Garbowanie. WSiP, Warszawa 1977
5. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa

1992

6. Sadowski T.: Materiałoznawstwo dla kuśnierzy. WSiP, Warszawa 1985
7. Woźniakiewicz W.: Materiałoznawstwo futrzarskie. WPLiS, Warszawa 1965