1

Rozdział IV.

Mnemotechniki, czyli co dwie półkule mózgu to nie jedna.

Lekcja nr 4.

Niniejszy rozdział odwołuje się do tematyki funkcjonowania półkul mózgu, o

czym wspominaliśmy już w poprzednim rozdziale. Podczas notowania za

pomocą mapy myśli wykorzystywaliśmy kształt, kolor, wyobraźnię aby wzmóc

proces zapamiętywania poprzez „zachętę” do działania półkuli prawej. Podobny

mechanizm rządzi mnemotechnikami opartymi na skojarzeniach. Podczas nauki

metodą tradycyjną wykorzystujemy logikę, mowę, analizę oraz inne procesy,

które są domeną półkuli lewej. Prawa półkula mózgu natomiast zajmuje się jak

pamiętamy wyobraźnią, kolorem, emocjami itp. Warto w tym miejscu odnieść

się do życia codziennego zadając sobie pytanie, jakie sytuacje i wydarzenia

zapamiętujemy najłatwiej i na długo. Odpowiedź jest prosta, te mianowicie,

które wywołały w nas emocje – zaciekawienie, strach, zaskoczenie,

rozbawienie. Należy pamiętać o tej prawidłowości budując nasze skojarzenia,

niech będą one śmieszne, zaskakujące, nieprawdopodobne i dynamiczne, czyli

w ruchu.

Charakter niniejszego rozdziału powoduje, że nie będziemy wyodrębniać jasno

zarysowanego wprowadzenia teoretycznego i następującej po nim baterii

ćwiczeń. Każda z mnemotechnik zostanie pokrótce zaprezentowana oraz

przetrenowana. Po zamknięciu tematu jednej techniki, będziemy przechodzić do

kolejnej. Każdy powinien pracować w swoim rytmie, bez zbytniego pośpiechu,

płynnie przechodząc od jednej, opanowanej już techniki do nowej, a po jej

opanowaniu do kolejnej. Wykonuj po jednym ćwiczeniu każdego dnia – powoli

ale starannie i dokładnie. Na opanowanie mnemotechnik przeznaczamy trzy

tygodnie – odpowiednik trzech lekcji.

2

Metoda haków

Aby zastosować niniejszą metodę najpierw musimy zapamiętać słowa „haki”

przyporządkowując je do kolejnych cyfr. Haki zostały tak pomyślane, aby

swoim kształtem przypominały odpowiadające im cyfry, co upraszcza nieco

sprawę. Zanim przejdziesz do ćwiczeń opanuj perfekcyjnie nasze haki – w

kolejności i na wyrywki.

Jeden, jeśli potrzeba dwa dni poświęć tylko na opanowanie haków.

0 – tarcza

(kształt tarczy)

1 – miecz

(kształt miecza)

2 – łabędź

(kształt łabędzia)

3 – jabłko

(

dwie wypukłości jabłka, pomiędzy którymi znajduje się ogonek)

4 – krzesło

(oparcie, siedzisko i noga krzesła)

3

5 – hak

(kształt haka)

6 – baran

(róg barana)

7 – kosa

(kształt kosy)

8 – bałwan

(dwie kule śnieżne)

9 – balon

(brzuszek 9 stanowi balon, a ogonek kosz)

10 – rycerz

(miecz i tarcza)

4

Przyjrzyj się teraz obrazkom i wyobraź sobie, gdzie znajduje się na nich

przyporządkowana cyfra. Przypatruj się tak długo aż ją zobaczysz, dla

ułatwienia w nawiasach podane są podpowiedzi).

Skojarz haki z cyframi. Powtórz kilkakrotnie kolejno cyfry i haki, powinieneś

znać je na pamięć i recytować bez żadnych pomyłek.

Przypominaj sobie teraz na wyrywki haki do poszczególnych cyfr. Jeśli biegle

opanowałeś haki przejdź do kolejnych zadań.

Metoda haków wykorzystywana jest do zapamiętywania informacji (ciągu

wyrazów) w określonym porządku, ma tu znaczenie kolejność wyrazów np.

planety w układzie słonecznym, państwa w Europie uporządkowane pod

względem wielkości terytorialnej (od największego do najmniejszego) itp.

Ćwiczenie nr 1.

Zanim przejdziemy do pracy z hakami, spróbuj zapamiętać dotychczasową

techniką (sprzed rozpoczęcia kursu) 10 podanych wyrazów, masz na to zadanie

15 sekund. Ważna jest treść i kolejność.

1. KLUCZ

2. ZEGAR

3. MUCHOMOR

4. zlew

5. DYPLOM

6. GNIAZDO

7. KLAMKA

8. SKRZYPCE

9. BIEDRONKA

10. ŻARÓWKA

Zadania:

5

- wymień wszystkie 10 wyrazów (bez podglądania )

- podaj wyraz 3, 5 i 8,

Ćwiczenie nr 2.

Podobne zadanie wykonamy teraz za pomocą metody haków.

Oto zestaw słów:

1. Drukarka

2. Motyl

3. Krata

4. Gwizdek

5. Kartka

6. okno

7. pies

8. drzewo

9. apaszka

10. kura

Przypomnij sobie teraz nasze haki. Z każdym z haków należy skojarzyć

odpowiedni wyraz. Pamiętaj, że każdą ze scenek musisz wyobrazić sobie

niezwykle wyraźnie, ze szczegółami.

Pierwszym z haków jest miecz (duży, ciężki, połyskujący, przypomina

kształtem cyfrę jeden). Pierwszym wyrazem natomiast jest

drukarka

. Zamknij

oczy i zobacz w wyobraźni miecz uderzający w drukarkę, mocno, z całej siły,

słychać trzask i oto drukarka rozpada się na dwie części. Poświeć na

wizualizację tej sceny dłuższą chwilę, zobacz tę sytuację dokładnie, ze

szczegółami. Jaki kolor miała Twoja drukarka? Z której strony uderzył miecz

(od strony podajnika papieru, czy z boku a może inaczej)?

Drugim hakiem jest łabędź (biały, dostojny, szyja wygięta w łuk, przypomina

kształtem cyfrę dwa). Drugim wyrazem jest

motyl

. Zobacz terasz oczami

wyobraźni jak piękny, kolorowy motylek siada na dziobie łabędzia, łabędź kicha

6

i motyl niesiony podmuchem powietrza z impetem ląduje na trawie, wstaje

oburzony i wygraża łabędziowi, który śmieje się do rozpuku. Wykonaj to

zadanie z zamkniętymi oczami, musisz dokładnie widzieć całą scenę.

Trzecim hakiem jest jabłko (czerwone, błyszczące z wyraźnie zarysowanymi

wypukłościami, w kształcie cyfry trzy). Trzecim wyrazem jest

krata

. Starannie

(według wcześniejszych wskazówek) wyobraź sobie jabłko za kratami, cień

kraty pada na jabłko, a ono jest bardzo smutne, płacze głośno i donośnie,

szarpiąc ogonkiem za kratę, która strasznie skrzypi, gdyż jest stara i

zardzewiała.

Czwarty hak – krzesło. Czwarty wyraz

gwizdek

. Wyobrażenie – duży,

metalowy gwizdek stoi na baczność i głośno, rytmicznie gwiżdże, w rytm

pogwizdywania maszeruje krzesło dookoła gwizdka.

Piąty hak – hak. Piąty wyraz

kartka

. Wyobrażenie – biała kartka papieru formatu

A4 stoi pionowo i podskakuje usiłując dosięgnąć bujającego się nad nią

błyszczącego haka, a hak złośliwie robi uniki. Zobacz jak się kartka denerwuje,

aż jej się rogi trzęsą.

Szósty hak – baran. Szósty wyraz –

okno

. Wyobrażenie – baran przegląda się w

błyszczącym, czystym aż lśniącym oknie. Baran kręci głową i dostojnie

prezentuje rogi, które odbijają się w oknie. Nagle okno się otwiera uderzając

barana w głowę i strącając mu róg na ziemię.

Kosa i

pies.

Wyobrażenie – pies ubrany w słomkowy kapelusz stoi na dwóch

łapach kosząc trawę kosą.

Bałwan i

drzewo

. Wyobrażenie – z kija zatkniętego bałwanowi w charakterze

ręki wyrasta nagle piękne duże drzewo. Jest ono tak ogromne, że bałwan

zdziwiony przewraca się pod jego ciężarem.

7

Balon i

apaszka

. Wyobrażenie – piękny, duży balon wznosi się w niebo, a

zamiast tradycyjnego materiału na balon, do kosza uwiązana jest za rogi

kolorowa apaszka, która powoli wypełnia się powietrzem i unosi kosz w górę.

Rycerz i

kura

. Wyobrażenie – rycerz w pełnej zbroi stoi na baczność, w pewnej

chwili podnosi przyłbicę hełmu do góry a spod niej wyłania się łeb kury.

Okazuje się, że to kura jest ubrana w zbroję.

Oczywiście to jest tylko propozycja skojarzeń, mogą być one dowolne, byleby

zapadały w pamięć poprzez swoją niezwykłość i nie wprowadzały nowych

elementów poza hakiem i wyrazem do zapamiętania (wówczas nie jest jasne co

trzeba właściwie zapamiętać).

Odtwórz teraz wyrazy do zapamiętania w kolejności.

Podaj wyraz 2, 6 i 9.

Jeśli wykonałeś zadanie poprawnie, jest to dowód, że opanowałeś tę technikę.

Jeśli się nie udało wówczas albo nie przyswoiłeś jeszcze haków, albo Twoje

wyobrażenia nie były dokładne (muszą być wręcz namacalne, tak jakbyś był tam

i wszystko widział z bliska na własne oczy).

Ćwiczenie nr 3.

Zapamiętaj techniką haków poniższe wyrazy.

8

1. Papieros

2. Sedes

3. Pomidor

4. Termometr

5. Auto

6. Kubek

7. Lustro

8. Kot

9. Trawa

10. Usta

Podaj kolejno zapamiętane wyrazy.

Podaj wyraz 1, 3, 7 i 10.

9

Ćwiczenie nr 4.

Zapamiętaj metodą haków kolejność planet w układzie słonecznym. Tu zadanie

jest trudniejsze, no bo jak wyobrazić sobie Uran i czym on się różni od Plutona,

to wiedzą tylko wtajemniczeni. My pomożemy sobie kojarząc nazwę planety z

wyrazem, który bez trudu sobie wyobrazimy.

Nasze planety to:

Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton

Pierwszy jest

Merkury

, poszukujemy wyrazu, który kojarzy się z Merkurym, a

jednocześnie jest prostszy do wyobrażenia (pamiętajmy, że wizualizacje muszą

być bardzo czytelne). Może być to pani Angela Merkel (kanclerz Niemiec),

markery (kolorowe, grube pisaki), a może od końca – kury. Wybór należy do

Ciebie, istotne jest aby bezsprzeczne było skojarzenie z wyrazem Merkury.

Dla przykładu wykorzystamy p. Merkel (aby wykorzystać to skojarzenie,

musisz wiedzieć jak ta pani wygląda) Panią Merkel kojarzymy z mieczem –

pierwszym hakiem. Pani Merkel przegląda się w wielkim, lśniącym mieczu, jak

w lustrze, robiąc głupie miny.

Drugą planetą jest

Wenus,

można wyobrazić sobie boginię piękności, jak dusi

łabędzia (hak drugi) bo jest od niej piękniejszy.

Ziemia

– w sensie gleba lub glob ziemski ( jak globus)

Według powyższego przykładu zapamiętaj kolejność podanych planet.

Wymień kolejno planety. Podaj 2, 4 i 6 planetę.

Ćwiczenie nr 5.

Zastosuj w praktyce metodę haków.

10