26. Unie Polski z Litwą (1385, 1401, 1413, 1569) – charakter ustrojowy.

W XIII i XIV wieku na Litwie utrwalała się władza

zwierzchniego Wielkiego Księcia. Jej materialnym oparciem
były daniny i posługi ludności osiadłej na terenach, na które
rozciągało się regale ziemskie księcia. Litwa oraz podbite
przez nią księstwa ruskie były zagrożone z jednej strony przez
zakon krzyżacki, a z drugiej przez najazdy tatarskie. W tej
sytuacji związek z Polską mógł ułatwić Litwie przyjęcie
katolicyzmu, co miało odebrać Krzyżakom pretekst do
nawracania mieczem, wzmocnić oba państwa pod względem
militarnym oraz zapewnić Litwinom przewagę nad górującymi
nad nimi liczebnie i cywilizacyjnie Rusinami.

W tym czasie w Polsce doszło do zjednoczenia po

rozbiciu dzielnicowym oraz wykształcił się ustrój monarchii
stanowej. W 1382r. Wielki Książę Litewski Jagiełło zawarł z
Krzyżakami rozjem na 4 lata, w ciągu których miał przyjąć
chrzest. W Polsce panowała córka Ludwika Węgierskiego
Jadwiga, dla której polscy panowie poszukiwali męża. Pod
nazwą unii polsko-litewskiej rozumie się szereg aktów i
stanów faktycznych od prób inkorporacji poprzez coraz
ściślejszych sojusz niezależnych państw, unię personalną po
utworzeniu wspólnego państwa – Rzeczypospolitej Obojga
Narodów.

Etapy unii polsko-litewskiej:



umowa w Krewie – 1385r.



Witold obwołany samodzielnym władcą Litwy
– 1398r.



unia wileńsko – radomska – 1401r.



unia w Horodle – 1413r.



zerwanie unii personalnej – 1440-1447 i
1492-1501r.



II unia wileńsko – radomska – 1499r.



unia w Mielniku – 1501r.



reformy

na

Litwie

–

1564-1566

–

upodobnienie ustroju Litwy do Polski



unia lubelska – 1569r.



Konstytucja 3 Maja – zniesienie odrębności
między Koroną, a Litwą – 1791r.