Romantycz

na

koncepcja

bohatera i

świata

Opracowała: Daria Jadczuk

Wędrowiec nad morzem mgieł Caspar David Friedrich, 1818

Bohater romantyczny

To symbol młodego człowieka pierwszej połowy
XIX wieku. Cechy, które były dla niego
charakterystyczne:
• jego młodość określona była przez: samotność,
poczucie wyobcowania wśród ludzi i bunt wobec
świata,
• miłość stanowiła dla niego uczucie tragiczne,
bez szans powodzenia,
• z reguły był poetą, reprezentował romantyczną
interpretację istnienia: dopuszczał irracjonalizm,
metafizykę i mistycyzm,

Bohater romantyczny

c.d.

•punktem przełomowym w jego biografii jest
samobójstwo, popełnione z powodu miłosnego
zawodu,
• następuje w nim wielka metamorfoza: "umiera"
i z nieszczęśliwego kochanka przeistacza się w
bojownika o sprawę ojczyzny,
• bohater prywatnie przegrywa, lecz jego idea
pozostaje zwycięska.

Typy bohatera

romantycznego

BOHATER BAJRONICZNY -typ bohatera
wykreowany przez Johna George`a Byrona w
powieści poetyckiej Giaur. Bohater bajroniczny
jest romantykiem, w życiu kieruje się przede
wszystkimi uczuciami, najważniejsza jest dla
niego miłość do kobiety, jednak kiedy ją traci,
miłość zostaje zastąpiona przez nie mniej silną
żądzą zemsty. Bohater bajroniczny jest
bohaterem aktywnym, działającym. Ważną
cecha bohatera bajronicznego jest
indywidualizm.

Typy bohatera

romantycznego c.d.

BOHATER WERTERYCZNY - typ ten wziął początek i
nosi nazwę od bohatera powieści Goethego, Cierpienia
młodego Wertera. Bohater werteryczny to idealista.
Podobnie jak Giaur, kieruje się uczuciem. Jego miłość
jest przejmująca, silna i okazuje się destruktywna.
Zasadnicza różnica między Giaurem a Werterem polega
na ich usposobieniu. Giaur działa, walczy, zabija
przeciwnika, a Werter- raczej bierny, skupia się na
swoich uczuciach. Werter jest wsłuchany w swoje
wnętrze. Postawa werteryczna to postawa rezygnacji,
nostalgii, samotnego cierpienia. Werter nie może być ze
swoją ukochana Lottą, ponieważ jej ręka należy już do
innego. Wiąże ją przysięga złożona umierającej matce.
Werter, w końcu odbiera sobie życie, zawiedziony w
swym uczuciu.

Przykładowymi bohaterami

literackimi są :

Konrad Wallenrod
"Ja czuję nieśmiertelność,
nieśmiertelność tworzę
Cóż ty większego mogłeś zrobić - Boże?
„

Adam Mickiewicz - Korad Wallenrod

Gustaw-Konrad

"Umarł Gustaw, narodził się Konrad"

Adam Mickiewicz- Dziady cz. III

Kordian
"Ja kocham cały naród,
Nazywam się Miljon, bo za miliony
Kocham i cierpię katusze."

Juliusz Słowacki - Kordian

Giaur

"Kochałem, Ojcze - o, nie - ubóstwiałem -

lecz to są słowa, słowo często kłamie -

Ja miłość moją czynem pokazałem...„

John George Byron, Giaur

Eugène'a Delacroix, Wolność
wiodąca lud na barykady

Świat romantyczny

Gatunkiem, ukazującym świat
romantyczny a także ulubionym
przez romantyków, jest ballada.
Gatunek ten doskonale nadawał się
do popularyzowania ideałów
romantycznych.

Opactwo w dębowym lesie Caspar David Friedrich, 1809-10

Cechy świata

przedstawionego w

balladach romantycznych

• fantazja i tajemniczość
• uduchowienie i uczuciowość
• mroczność i groza przedstawianych miejsc oraz zdarzeń
• mistycyzm
• występowanie duchów, zjaw, widm, czyli postaci
nadprzyrodzonych
• wiara w możliwości kontaktu ze światem
pozazmysłowym
• nieszczęśliwa miłość
• wiedza o człowieku i jego przeżyciach
• kierowanie się intuicją, wiarą i uczuciem
• zawarcie mądrości ludowych
• bohater z ludu odznaczający się jakąś niezwykłą cechą
(np. obłąkaniem)

Twórcy ballad

romantycznych i ich

dzieła

• Adam Mickiewicz (1798-

1855)- poeta polski.

• Romantyczność, Świteź,

Świtezianka, Rybka, Powrót

taty, Lilije, Pani Twardowska,

w tomiku Ballady i romanse

Twórcy ballad

romantycznych i ich

dzieła c.d.

• Johann Wolfgang von

Goethe (1749-1832)- poeta,

dramaturg i eseista

niemiecki.

• Król Olch, Król Elfów

Twórcy ballad

romantycznych i ich

dzieła c.d.

• Fryderyk Schiller (1759-

1805)- poeta i dramaturg

niemiecki.

• Rękawiczka, Żurawie Ibika

Bibliografia

• Epoki literackie. Wielki leksykon literatury
polskiej, pod red. Zofii Smyk, wyd. Dolnośląskie
Sp. z.o.o., Wrocław, 2004, ISBN 83-7384-147-4

• Literatura polska okresu romantyzmu.
Podręcznik dla klasy II liceum
ogólnokształcącego oraz techników i liceów
zawodowych, Stanisław Jerschina, Zdzisław
Libera, Eugeniusz Sawrymowicz, wyd. Szkolne i
Pedagogiczne, 1979

• Słownik pisarzy i lektur dla gimnazjalistów,
pod red. Grażyny Kamińskiej, wyd. DELTA W-Z,
Warszawa, ISBN 83-7175-259-8