Nerwice
Alkoholizm
Nikotynizm
Nerwica
ogólne pojęcie określające zbiór
zaburzeń psychicznych występujących
mimo niewystępowania sytuacji
stresowych oraz braku innych
czynników obiektywnych mogących je
powodować
Przyczyny nerwicy
Zaburzenia nerwicowe powstają na skutek zaistnienia u
pacjenta nieuświadomionych konfliktów czy przeżyć,
których jednostka nie potrafi zintrojektować i rozwiązać.
Konflikty te mogą mieć źródło w sprzecznych
pragnieniach, nieuświadomionych potrzebach, zakazach
społecznych i moralnych nie pozwalających na ujawnienie
i realizację potrzeb jednostki. Często potrzeby są
nieuświadomione, bądź zepchnięte do nieświadomości,
przez co dla pacjenta ich zaspokojenie nie jest możliwe.
Im bardziej jednostka ma wykształcone mechanizmy
radzenia sobie, tym mniejsza tendencja do wystąpienia
objawów nerwicowych.
Skutki nerwicy
Nerwice nie są prostym zaburzeniem. Spektrum prezentowanych
przez pacjenta objawów jest praktycznie nieograniczone. Mówi
się też, że prawie każdy człowiek ma w ramach swoich
zachowań niektóre zachowania nerwicowe, przy czym jeśli są
one niewielkie, słabo nasilone i nie utrudniają normalnego i
szczęśliwego przeżywania życia i funkcjonowania w otaczającym
świecie, nie występuje potrzeba ich leczenia.
Jeśli jednak mechanizmy radzenia sobie są ubogie, bądź jednostka
stosuje nieadekwatne mechanizmy, odczuwane napięcie może
doprowadzić do wystąpienia silnych objawów nerwicy, które w
skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do śmierci pacjenta
(nerwica serca).
Wtórnymi skutkami nerwicy może być: zaniżone poczucie własnej
wartości i dążenie do kompensowania go szczególnymi
osiągnięciami, czy nadmiernym zaangażowaniem w pracę.
Współcześnie za podstawowy skutek nerwicy uważa się
zgeneralizowaną utratę radości życia. Szczegółowo może to być
np. wypadanie z ról społecznych i rodzinnych, nadużywanie
systemu medycznego, zbędnie podejmowana diagnostyka,
zbędne uzależniające stosowanie farmakoterapii, spadek
aktywności i wydolności zawodowej, izolacja w domu,
samobójstwa.
Mechanizmy nerwicy
Błędne koło objawów nerwicowych polega na dodatnim
sprzężeniu zwrotnym pomiędzy objawami. Np. lęk
wyzwala dodatkowe objawy wegetatywne, które z kolei
nasilają lęk, który dodatkowo wzmaga objawy
wegetatywne.
lęk – punkt krystalizacyjny dla innych objawów
zaburzenia wegetatywne – dolegliwości bólowe,
zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, zaburzenia
seksualne
Rodzaje nerwic
Podział nerwic wg Antoniego Kępińskiego:
nerwica neurasteniczna
– poczucie zmęczenia nieadekwatne do
sytuacji, spowolnienie procesów poznawczych
hiposteniczna
– ogólne osłabienie bez podłoża organicznego
hipersteniczna
- rozdrażnienie, objawy somatyczne: bóle głowy
(tzw. kask), derealizacja, lękliwość, hipersomnia
nerwica histeryczna
– przeniesienie lęku na sferę somatyczną –
intensywność, ekspansja objawów, teatralność (zob. osobowość
histrioniczna)
nerwica anankastyczna/ nerwica natręctw
nerwica hipochondryczna
nerwica depresyjna
nerwica ruchowa
nerwica lękowa
fobia
Nerwica lękowa
W nerwicy lękowej uczucie lęku wysuwa się na pierwszy
plan.
PRZYCZYNY:
Przyczyną nerwicy lękowej są sytuacje bezpośredniego
zagrożenia, a także długotrwale utrzymujące się sytuacje
urazowe o cechach konfliktu lub frustracji. W przypadku
sytuacji bezpośredniego zagrożenia uraz psychiczny,
doznany np. w warunkach frontowych, wyzwala
gwałtowne przerażenie z silnym odczynem
wegetatywnym i nieraz z przymgleniem świadomości.
Długotrwałe sytuacje urazowe prowadzić mogą do
rozwinięcia się innej postaci nerwicy lękowej, której
.
Objawy
brak pewności siebie,
oczekiwanie niepowodzeń,
skłonność do przeżywania z niepokojem i
napięciem
mających nastąpić wydarzeń,
przeczulenie na punkcie opinii innych,
wycofywanie się z kontaktów z otoczeniem.
Fobia
Nieuzasadniony, bardzo silny, nie dający się opanować,
chorobliwy lęk przed określonymi przedmiotami i
sytuacjami, wywołujący tendencję do unikania ich.
Uczucie lęku bywa połączone z przykrymi objawami
wegetatywnymi, np. pocenie się, przyspieszenie bicia
serca, suchość w ustach.
Fobia jest objawem zaburzeń nerwicowych. Z czasem
trwania choroby liczba fobii powiększa się,
doprowadzając do poważnych komplikacji życiowych.
Klasyfikacja fobii jest oparta na rodzaju czynnika
lękotwórczego, którym może być przedmiot (fobia
przedmiotowa) lub sytuacja (fobia sytuacyjna).
Fobia szkolna
Fobia szkolna - jest klasycznym przykładem fobii sytuacyjnej,
ponieważ dziecko odczuwa lęk nie przed szkołą rozumianą
jako całość, ale przed konkretnymi sytuacjami, które mają
miejsce w szkole.
Wiodącym objawem jest obawa przed uczęszczaniem do
szkoły, przy czym przed każdym udaniem się do niej i w czasie
pobytu w szkole pojawiają się u dziecka przejawy lęku.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że psychologiczne objawy lęku
w tym zespole są często maskowane przez bogatą
symptomatologię wegetatywną (bóle głowy, drżenie rąk,
nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunki, duszność, niekiedy
z objawami hiperwentylacji, pocenie się).
Znaczny stopień nasilenia objawów może uniemożliwić
dziecku kontynuowanie nauki w szkole, stosowanie zaś kar i
przymusu nasila objawy. Cechą charakterystyczną zespołu jest
całkowite ustępowanie objawów z chwilą przeminięcia
zagrożenia uczęszczania do szkoły.
FOBIA SZKOLNA CZY
WAGARY?
UCZEŃ WAGARUJĄCY
stara się ukryć nieobecności przed rodzicami
nie odczuwa ogromnego lęku przed pójściem do szkoły
często oszukuje
raczej nie uskarża się na dolegliwości fizyczne
po lekcjach chętnie przebywa poza domem
jest pod dużym wpływem rówieśników
gdy ucieka z zajęć, dopuszcza się czynów chuligańskich (np. kradzieży, bójek)
UCZEN CIERPIĄCY NA FOBIĘ SZKOLNĄ
różnymi sposobami uzyskuje zgodę rodziców na opuszczanie zajęć, również manipulacją
zwykle lubi szkołę, jest skrupulatny i dokładny, ale boi się chodzić do szkoły z powodu
odczuwania ogromnego lęku, wręcz paniki
martwi się sprawami dotyczącymi nauki i rodziców
cierpi na dolegliwości zdrowotne w obliczu konieczności uczestniczenia w zajęciach szkolnych
niechętnie wychodzi z domu, ciągle chce być z rodzicami
GŁOWNE OBJAWY SOMATYCZNE
bóle i skurcze brzucha
bóle głowy
dolegliwości żołądkowe, takie jak nudności, wymioty, biegunki, zawroty głowy
przyspieszone bicie serca
stany podgorączkowe
Przyczyny fobii szkolnej:
Nauka w sposób różnorodny wypowiada się o przyczynach fobii
szkolnej. Jedna z głównych przyczyn pojawienia się fobii szkolnej
zawiera się w relacji dziecko-rodzice. Instytucja szkoły aktywizuje
tylko zaburzenia tej relacji.
Wg Hersova sprzyjającym układem jest dominująca, groźna matka i
bierny ojciec lub matka nadmiernie uczuciowo związana z dzieckiem i
zamknięty, chłodny uczuciowo ojciec.
Wg Eisenberga decydujący wpływ ma lękowa postawa matki
(podświadomie boi się ona rozstania z dzieckiem, któremu była do tej
pory niezbędna, a które w nowej sytuacji przestanie jej potrzebować
w takim samym jak dotychczas stopniu) oraz jej chwiejność
uczuciowa w stosunku do dziecka.
Wg Bakwina dziecko nie boi się właściwie szkoły, lecz separacji z
matką, która stanowi dlań źródło podstawowej satysfakcji uczuciowej
i z którą nie chce się rozłączyć.
Wg Ranschburga lęk separacyjny związany z pójściem do szkoły
może się przerodzić w fobię szkolną.
Wg Agrasa przyczyny upatruje się w ogólnie depresyjnej lub lękowej
postawie dziecka, które dlatego szuka oparcia w matce.
Rodzaje
lęk przed kompromitacją - wypada być dobrym
uczniem, wypada się uczyć, wypada mieć czas na
sport i kolegów, bo nie wypada być kujonem, uczenie
trzeba kryć przed kolegami, a pokazywać przed
nauczycielami, zagubienie;
lęk przed niepowodzeniem - np. egzamin wstępny na
studia, niezdanie go nie jest kompromitacją, ale
niepowodzeniem, rozróżnienie niepowodzenia od
kompromitacji;
lęk przed 'nie poradzeniem sobie' - szkoła stawia zbyt
wysokie wymagania, uczeń nie daje rady, dodatkowo
dochodzi do tego stres, związany z konsekwencjami
niewiedzy i braku zdolności
Leczenie
Przykładowy plan pracy z dzieckiem
cierpiącym na fobię szkolną:
- praca z systemem rodzinnym
- farmakoterapia - w celu obniżenia poziomu lęku
- współpraca rodziców z wychowawcą
- działania terapeutyczne mające na celu wzmożenie poczucia
własnej wartości (indywidualne i grupowe zajęcia
terapeutyczne (nauka zachowań asertywnych)
- pomoc w nauce
- nacisk na zwiększenie u dziecka umiejętności w kontaktach z
ludźmi
-bajkoterapia
Depresja
Depresja to zaburzenie psychiczne należy do
grupy zaburzeń afektywnych. Choć terminem
depresja określa całą grupę zaburzeń
związanych z obniżeniem nastroju i zmianami
emocjonalnymi, zmianami poznawczymi w
zakresie obrazu siebie i obniżenia poczucia
własnej wartości i zmianami w zakresie
motywacji związanymi z obniżeniem chęci do
podejmowania działania, to depresje w
rzeczywistości stanowią bardzo szeroką grupę
zaburzeń różniących się zarówno przyczynami,
przebiegiem jak i rokowaniami. Niezależnie
jednak od rodzaju depresji pamiętać trzeba, że
depresja jest chorobą wymagającą leczenia.
Rodzaje
Depresja endogenna – depresja jednobiegunowa, charakteryzująca się
trwałym obniżeniem nastroju i motywacji o niejasnych przyczynach.
Leczenie depresji endogennej jest konieczne jest ona bowiem często
przyczyną popełniania samobójstwa przez chorych. Depresje endogenne
nie są wywoływane przez żadne czynniki zewnętrzne. Chory bez wyraźnej
przyczyny zaczyna nagle odczuwać przygnębienie, niechęć do działania i
życia. Jedną z odmian depresji endogennej jest depresja lekooporna, której
leczenie środkami farmakologicznymi jest praktycznie niemożliwe.
Depresja dwubiegunowa – zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Depresje
te często nazywane są też depresjami maniakalnymi. W chorobie tej,
chory przechodzi przez kolejne fazy – depresji i manii. Pomiędzy fazami
następują okresy względnego spokoju. Depresje dwubiegunowe
towarzyszą pacjentom przez całe życie.
Depresja reaktywna – depresja o klasycznych objawach która pojawia się
w wyniku reakcji na trudne, traumatyczne wydarzenie - śmierć, utratę
dorobku życiowego, pracy. Depresje reaktywne można wyleczyć. Leczenie
depresji reaktywnej przebiega podobnie jak w przypadku depresji
endogennej, przy czym niekiedy wystarcza sama psychoterapia. W
ramach depresji reaktywnych można wyróżnić wiele odmian – depresje
poporodowe, depresje inwolucyjne (wieku starczego) czy depresje
sezonowe, związane ze zmniejszoną ilością słońca.
Nerwica depresyjna u dzieci
i młodzieży- rodzaje
Nerwica depresyjna występuje u chorych i najczęściej jej źródłem jest
środowisko domowe. W nerwicy depresyjnej charakterystycznej dla
młodzieży wyróżnia się cztery główne rodzaje:
•forma rezygnacyjna – jej podstawą jest postrzeganie przez
adolescenta rozbieżności między ja realnym a ja idealnym. Chory ma
poczucie beznadziei, nie widzi sensu w otaczającym go świecie i
swoim życiu. Traci zainteresowanie światem zewnętrznym. Może
dochodzić w tej formie do prób samobójczych.
•forma buntownicza – charakterystyczne są dla niej gwałtowne
wybuchy złości, brak posłuszeństwa, nie wykonywanie poleceń, mogą
zdarzać się zachowania agresywne.
•forma apatyczno – abuliczna - adolescent powoli wycofuje się z
kontaktów z rówieśnikami, najchętniej spędza czas sam, ma wyraźnie
obniżony nastrój, zaniedbuje kwestie edukacji.
•forma labilna – występują tu częste zmiany nastroju, zmienne
nastawienie do otaczającego świata, okresy buntu przeplatane są
okresami dobrego zachowania. Ta forma nerwicy, przez swoje okresy
remisji jest najtrudniejsza do pełnego zdiagnozowania.
Nerwica
hipochondryczna
Nerwica hipochondryczna charakteryzuje się ciągłym
myśleniem nt. swojego stanu zdrowia, lękiem przed jego
pogorszeniem oraz przekonaniem o jego złym stanie.
Objawy nerwicy hipochondrycznej to najczęściej
uczucie bólu w różnych częściach organizmu nie
spowodowanego żadną chorobą. Na tego rodzaju bóle
nie działają tabletki przeciwbólowe.
Leczenie nerwicy hipochondrycznej może utrudniać
przekonanie chorego, że jego bóle wynikają z choroby
ciała a nie umysłu i odrzuca on wtedy sugestię aby
zgłosił się do lekarza psychologa lub psychiatry.
U "przekonanych" pacjentów stosuje się terapię
behawioralno-poznawczą mająca na celu wytworzenie
nowej postawy wobec choroby i nauczenia się
reagowania na nią, tak jak w chorobie przewlekłej:
nauczyć się z nią żyć. Odczuwane dolegliwości i bóle nie
uniemożliwiają mu normalnego funkcjonowania.
Nerwica natręctw- zaburzenie
obsesyjno-kompulsyjne
ZOK - dawniej nerwica natręctw są to
zaburzenie lękowe, w którym pojawiają się
natrętne i obsesyjne myśli oraz przymusowe
(kompulsyjne) ruchy i zachowania, niemal
zawsze bardzo przykre dla osoby przeżywającej
je. Zaburzenie utrudnia lub uniemożliwia
normalne funkcjonowanie.
Przyczyny
1. Teoria biologiczna
dysfunkcje neuroprzekaźnictwa przede wszystkim w obrębie tzw. układu
serotoninergicznego. Ustalono także, że w zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych
kluczową rolę pełnią niektóre obszary mózgu: jądro ogoniaste, kora czołowa i kora
obręczy, tworzące razem układ kora-prążkowie-wzgórze. Układ ten ma związek z
odrzucaniem nieistotnych informacji i odwracaniem uwagi, Badania potwierdzają,
że u osób cierpiących na obsesje i kompulsje wspomniane obszary wykazują
nieprawidłową aktywność.
2. Teoria neurologiczna
zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne może pojawić się w następstwie urazów mózgu;
Zdarza się, że objawy ZOK występują w przebiegu chorób neurologicznych, takich
jak epilepsja czy zespół Tourette'a (zespół tików nerwowych).
3. Teorie psychologiczne
Psychodynamiczny nurt psychologii traktuje obsesje jako formę obrony przed
myślami i pragnieniami, które kłócą się z uznawanymi zasadami i grożą
wtargnięciem do świadomości
Teoria poznawczo-behawioralna zakłada, że wszyscy doświadczają pewnych form
obsesji. Powracająca w pamięci usłyszana melodia czy przykre zdarzenie z
przeszłości, natrętnie odtwarzane w wyobraźni zdarzają się niemal każdemu.
Większość bez trudu potrafi oderwać się od niechcianych myśli, jednak niektórzy są
wobec nich bezsilni.
Nerwica histeryczna
Nerwicę histeryczną, popularną histerię, wiele
osób uważa nie tyle za zespół chorobowy, ile z
cechę osobowości, która okresowo może
zaostrzać się do postaci zaburzeń
wymagających interwencji lekarskich.
Objawy
W nerwicy histerycznej, oprócz bardzo silnie wyrażonego egocentryzmu z
chęcią skierowania całego zainteresowanie otoczenia na siebie, pewnej
przesady i sztuczności, charakterystyczne są objawy konwersji.
W histerii mogą wystąpić objawy imitujące choroby somatyczne. Niektóre
z nich są bardzo znamienne dla tej jednostki. Zaliczamy do nich:
- afonię: kiedy pacjent nie potrafi z siebie wydobyć głosu i próbuje
porozumiewać się bezgłośnym szeptem,
- ślepotę histeryczną: porażenie, które zwykle przebiega niezgodnie z
unerwieniem,
- abazję i aspazję: niezdolność utrzymania się na nogach i poruszania się
mimo braku jakichkolwiek porażeń lub osłabień mięśni,
- gwóźdź histeryczny: czyli ból głowy umiejscowiony w jednym miejscu,
- gałka histeryczna: uczucie, że w gardle tkwi jakieś ciało obce
utrudniające oddychanie, mówienie i przełykanie.
W wyjątkowych przypadkach objawy histeryczne mogą nasilać się aż do
zespołów psychotycznych. Mogą występować nie tylko indywidualnie ale
również w grupach ludzkich. Histeria może pojawiać się w warunkach
więziennych obejmując dużą grupę oraz w wojsku.
Skutki
zaniżone poczucie własnej wartości i dążenie
do kompensowania go szczególnymi
osiągnięciami czy nadmiernym
zaangażowaniem w pracę
utratę radości życia.
wypadanie z ról społecznych i rodzinnych,
nadużywanie systemu medycznego,
zbędnie podejmowana diagnostyka,
zbędne uzależniające stosowanie
farmakoterapii,
spadek aktywności i wydolności zawodowej,
izolacja w domu,
samobójstwa.
Nerwica ruchowa
Są to zaburzenia nerwicowe z
przewagą zaburzeń ruchowych:
Tiki
Zaburzenia snu
Nawyki
Tiki
Do najczęściej obserwowalnych należą tiki :
• mięśni twarzy ( mruganie, grymasy, drganie ust,
marszczenie czoła,skurcze mięśni policzków, pociąganie
nosem, odrzucanie głowy na boki,do tyłu) ;
• duże ruchy kończyn i tułowia ( np. ruchy barków, skręty
kończyny górnej, zaciskanie dłoni w pięść);
• tiki oddechowe ( np. chrząkanie );
• tiki wokalne ( nagłe powtarzanie dźwięków słów —
mimowolne, szybkie wydawanie dźwięków i odgłosów lub
wymawianie jakiejś sylaby albo wyrazu). Często są to
wyrazy nieprzyzwoite, niekiedy całe ich frazy
(koprolalia).
Przyczyny
• wpływ czynników genetycznych
• mikrozaburzenia u. n. i nadpobudliwość psychoruchowa
• tło reumatyczne
• mogą być zapoczątkowane ruchami obronnymi np. mruganiem
powiek przy zapaleniu spojówek, skrętami szyi przy zbyt ciasnym
kołnierzyku koszuli
• bezwiedne naśladowanie kogoś z otoczenia, kto ma tiki ( tiki
udzielone )
• czynniki, które w okresie ciąży i porodu lub we wczesnym
dzieciństwie mogły spowodować to uszkodzenie
• napięcie emocjonalne ( np. sytuacje konfliktowe )
• nieprawidłowości rozwojowe
• nadmierne ograniczenie normalnej sytuacji ruchowej
• brak sprzyjającej atmosfery domowej ( zbyt rygorystyczne metody
rodziców tłumiących naturalne przejawy samodzielności i aktywności
dziecka)
• konfliktowe sytuacje w domu i szkole zaburzające poczucie
bezpieczeństwa dziecka
• u niektórych dzieci po przebytym zapaleniu mózgu, ciężkim urazie
czaszki występuje zespół tików — zwanych zespołem Tourette’a
Nawyki
wyuczone drogą wielokrotnego powtarzania
działania, które z czasem nabierają charakteru
odruchowego. Ich przyczyną jest brak
zaspokojenia potrzeb biologicznych lub
psychicznych, a także mikrouszkodzenia mózgu
i opóźnienie psychoruchowe o różnej etiologii
Zaburzenia snu -
przyczyny
- brak wyuczenia stałego rytmu snu i czuwania
wskutek nieregularnego trybu życia i
nieprzestrzegania stałej pory snu;
- nie sprzyjające dla snu warunki jak: światło w
pokoju, stale włączony telewizor;
- silne przeżycia w ciągu dnia, emocje wywołane
oglądanym filmem;
- nieprawidłowe kontakty emocjonalne z rodzicami
(np. napięcia emocjonalne, lęki przeżywane przez
rodzica).
Lęki nocne
Szczególny stan nagłego przebudzenia na
pograniczu snu i czuwania z objawami lęku.
Dziecko zrywa się w nocy ze snu z lękiem,
krzykiem, nie poznaje bliskich, usiłuje uciekać,
widzi coś strasznego.
Czasem towarzyszy temu bladość, poty,
drżenie lub wstawanie z łóżka i chodzenie po
pokoju (somnabulizm). Następnego dnia dziecko
nie pamięta tych wydarzeń.
Psychoterapia
behawioralno-poznawcza
Psychoterapia behawioralno-poznawcza składa się
zwykle z kilkunastu sesji odbywających się raz w
tygodniu, w czasie których pacjent wspólnie z terapeutą
znajduje niekorzystne dla niego zachowania (na przykład
powtarzające się spóźnienia do pracy), ustala jakie
procesy myślowe są związane z tym zachowaniem (na
przykład przekonanie, że szef w pracy nie jest
zadowolony z jego pracy), po czym następuje analiza
takiego sposobu myślenia i jego modyfikacja (na
przykład szef jest osobą pochmurną z natury i jego
skwaszona mina wcale nie oznacza niezadowolenia z
pracownika). W psychoterapii behawioralno-poznawczej
stosuje się zadania domowe związane z ćwiczeniem
nowych zachowań, czy też zapisywaniem przebiegu dnia,
który później jest analizowany na sesji. Postawa
psychoterapeuty jest dużo bardziej aktywna niż w
psychoanalizie, wraz z pacjentem analizuje on jego myśli
i zachowania.
Nikotynizm
Papierosy co roku zabiją 4 mln ludzi na świecie.
Około 10 mln Polaków pali regularnie 15 – 20
sztuk papierosów dziennie. Codziennie w Polsce
zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i
dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180
tys. dzieci. Szacuje się, iż dzieci w Polsce
wypalają rocznie od 3 do 4 mld sztuk
papierosów. 2/3 nastolatków, którzy wypalili
przynajmniej 2 papierosy zostało nałogowymi
palaczami. Co 10 sekund na świecie umiera
ktoś na chorobę wywołaną paleniem tytoniu.
Dym papierosowy zawiera ponad 4000
substancji chemicznych, w tym aż 40
związków rakotwórczych. Wdychanie dymu
tytoniowego, czyli bierne palenie, jest równie
niebezpieczne jak samo palenie. Boczny
strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy
więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej
nikotyny niż dym wdychany przez
aktywnych palaczy
Skutki
Bierne palenie niesie za sobą identyczne skutki
zdrowotne, co aktywne palenie papierosów.
Powoduje nieżyt oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie
migdałków podniebiennych, zapalenie zatok
obocznych nosa, wysiękowe zapalenie ucha,
obturacyjne zapalenie oskrzeli i astmę oskrzelową.
Palenie tytoniu nie tylko naraża nas na utratę
zdrowia, ale i pogarsza wygląd skóry. Wcześniej
występują zmarszczki, opóźnia się gojenie ran,
zaostrza stan wielu schorzeń skóry (np. trądzika czy
łuszczycy). Nałogowi temu towarzyszy również
żółty nalot na zębach i nieprzyjemny
zapach z ust.
Fakty dotyczące palenia
coraz więcej kobiet w ciąży pali papierosy w czasie
rozwoju swojego dziecka. Może to wywołać u małego
stworzenia wiele chorób takich jak niedorozwój
umysłowy, porażenie mózgowe i wiele innych;
jak wykazały przeprowadzone badania w niektórych
szkołach sięgają po papierosy dzieci już w 8 roku
życia, a według innych badań nawet w 5 i 6 , a 70 %
uczniów 12 – letnich zna już smak papierosów;
paląc papierosy zwiększa się ryzyko wystąpienia
zawału serca i udaru mózgowego trzykrotnie;
Bierne wdychanie dymu tytoniowego wywiera
szczególnie niekorzystny wpływ na układ krążenia u
dzieci;
Palenie nawet 5 papierosów dziennie wiąże się ze
wzrostem ryzyka wystąpienia powikłań nadciśnienia
tętniczego;
Wypalenie każdego papierosa wiąże się z
natychmiastowym wzrostem ciśnienia tętniczego i
przyspieszeniem akcji serca. Efekt ten jest szczególnie
wyraźny podczas palenia pierwszego papierosa w
godzinach porannych, kiedy ryzyko wystąpienia zawału
serca i udaru mózgowego jest największe.
Podczas palenia papierosów dochodzi do skurczu tętnic
unaczyniających mięsień sercowy (tzw. naczyń
wieńcowych). Dlatego też palenie papierosów może być
przyczyną zawału mięśnia sercowego nawet w przypadku
niewielkich zmian miażdżycowych w naczyniach
wieńcowych.
Palenie papierosów zmniejsza skuteczność leczenia
nadciśnienia tętniczego. Leczenie łagodnego nadciśnienia
tętniczego lekami często nie zapobiega wystąpieniu
powikłań związanych z nadciśnieniem, jeżeli pacjenci
jednocześnie palą papierosy. Znany jest fakt częstszego
występowania nadciśnienia złośliwego u palaczy.
U osób palących znacznie częściej niż u niepalących
dochodzi do konieczności amputacji nóg (z powodu
miażdżycy tętnic kończyn dolnych);
Papierosy mogą być źródłem impotencji u mężczyzn i
zaburzeń płodności u kobiet;
Szacuje się, że średnia różnica długości życia między
osobami niepalącymi a palaczami wynosi 15 lat;
Palenie papierosów jest w Polsce przyczyną co drugiego
zgonu mężczyzn w wieku 35-69 lat - jesteśmy niestety pod
tym względem światowym liderem.;
Papierosy "light" lub "ultra-light" - aż 75% palaczy uważa,
że palenie takich papierosów jest mniej szkodliwe.
Tymczasem badania naukowe wskazują, że w porównaniu z
papierosami tradycyjnymi palenie takich papierosów nie
zmniejsza ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego.
Płuca palacza
Alkoholizm
Uważa się go za chorobę. Alkoholicy to ludzie
uzależnieni od alkoholu. Choroba ta rujnuje
pijącego fizycznie, emocjonalnie, duchowo i
intelektualnie. Uzależnienie psychiczne polega na
potrzebie picia alkoholu dla poprawy
samopoczucia. Alkohol jest przyczyną wielu
różnorodnych problemów społecznych i
zdrowotnych, których rozpowszechnienie jest
ściśle związane z ilością spożytego alkoholu.
Przyczyny alkoholizmu nie są znane; alkoholikiem
może stać się każdy i to niezależnie od tego, ile i
jak mocne alkohole pije. Alkoholikiem jest ktoś, u
kogo odzywa się przymus picia i kto traci kontrolę
nad ilością wypitego alkoholu. Osoba taka, po
wypiciu pierwszego kieliszka, nie potrafi się
powstrzymać i pije tyle, że upija się. Sami pijący
podają wiele powodów swojego picia, ale nie
rozumieją i nie przyjmują do wiadomości faktu
uzależnienia.
„Motywacja” młodego
alkoholika
Skutki
Biologiczne:
wywołuje liczne choroby układu
krążenia i układu pokarmowego,
obniża sprawność mięśni oraz ma
fatalny wpływ na układ nerwowy
Społeczne:
czynnik kryminogenny (przyczyna i
przedmiot przestępstw, wypadki
drogowe)
Alkoholizm wśród dzieci i
młodzieży
Alkohol szczególnie niebezpieczny jest dla
dzieci i młodzieży, która nie osiągnęła
jeszcze dojrzałości biologicznej.
Nadużywanie alkoholu przez młodzież często
prowadzi do ciężkich zatruć, ponieważ
tolerancja młodego organizmu na alkohol
jest niewielka. Również tkanka mózgowa
ulega znaczne szybszemu uszkodzeniu, niż u
osoby dorosłej. Dziecko, które pije ma
obniżoną sprawność intelektualną, mniejszą
zdolność zapamiętywania, łatwo się męczy,
jest drażliwe i nadpobudliwe.
Alkoholizm – fakty i
statystyki
W ostatnich latach obserwujemy wzrost zagrożeń
alkoholowych wśród młodzieży. Wzrasta liczba
młodych, którzy sięgają po napoje alkoholowe, a
maleje liczba abstynentów. Jednocześnie obniża się
wiek inicjacji alkoholowej – 13 rok życia. Obecnie
wśród chłopców szkół średnich zaledwie niecałe 10 %
to abstynenci.
Obserwuje się coraz powszechniej niebezpieczne
zjawisko powstawania grup młodzieżowych, w których
zaczyna panować specyficzny tryb życia. Nieodłączną
częścią tego stylu życia staje się alkohol, który
prowadzi do wystąpienia nałogu w przeciągu 2-3 lat.
U alkoholizującej się młodzieży obserwuje się
niedorozwój w zakresie uczuciowości wyższej.
Zwraca uwagę prymitywne i demonstracyjne
zachowanie, uderza egocentryzm, egoizm. Całość
osobowości młodocianego alkoholika czyni z niego
osobnika aspołecznego, wręcz antyspołecznego.
DDA
DDA to skrót oznaczający Dorosłe Dzieci
Alkoholików. Dorosłe Dzieci Alkoholików to
osoby, które dorastały w rodzinach
dysfunkcyjnych, rodzinach z problemem
alkoholowym i rodziny te wypaczyły w znaczny
sposób ich pogląd na świat i na siebie samych.
Z zewnątrz DDA wyglądają tak samo jak każdy,
mimo jednak iż są ludźmi dorosłymi w wielu
przypadkach zachowują się jak dzieci.
Role dzieci w rodzinach z
problemem alkoholowym
Dzieci w rodzinie z problemem alkoholowym często
wcielają się w pewne role, które chociaż niewygodne
pozwalają unikać kontaktu z bolesną rzeczywistością.
Opisuje się często pięć obronnych wzorów
funkcjonowania dzieci z rodzin o problemie
alkoholowym:
„Bohater rodzinny” - podpora rodziny. Pełni ją
zwykle najstarsze dziecko. Jego zadaniem jest
dostarczanie rodzinie poczucia wartości. Stąd nie
sprawia żadnych kłopotów, dobrze się uczy, wykonuje
część obowiązków pijącego ojca. Jest nad wiek dorosłe
oraz nadmiernie obowiązkowe i odpowiedzialne.
Często zaniedbuje własne potrzeby. Dzieci te mają
zwykle trudności z wypoczynkiem i odprężeniem się,
czego następstwem mogą być schorzenia
psychosomatyczne. W przyszłości wybierają często
zawody polegające na pomaganiu innym.
„Wspomagacz” to dziecko przyjmujące
postawę opiekuńczą wobec osoby pijącej. Jego
głównym zadaniem jest chronić alkoholika
przed przykrymi skutkami picia, przez co
nieświadomie sprzyja rozwojowi choroby, a nie
otrzeźwieniu człowieka. To on wylewa alkohol
do zlewu, albo przynosi go do domu, by
alkoholik nie „dopił się” poza domem. Angażuje
się w poszukiwanie powodów picia i środków,
które sprawią, że alkoholik będzie pił mniej.
Picie alkoholika angażuje naprawdę wiele jego
energii życiowej. Nie pozwala sobie na "bycie
obok", co wobec osoby uzależnionej byłoby
konstruktywną wersją życia. Gdy dorośnie,
prawdopodobnie zostanie żoną lub mężem
osoby uzależnionej.
„Kozioł ofiarny” - rolę tę pełni na ogół
dziecko nieco młodsze od "bohatera". Nie
jest ono w stanie z nim konkurować, czuje
się odsunięte i szuka wsparcia poza
domem. Stwarza kłopoty w szkole i wiele
problemów wychowawczych, bardzo często
popada wcześnie w konflikty z prawem,
niejednokrotnie uzależnia się od alkoholu
lub narkotyków. Nierzadko dzieci te są
pierwszymi członkami rodziny alkoholika
zgłaszającymi się po pomoc. Często
zapadają na schorzenia wymagające
pomocy psychiatrycznej.
„Rodzinna maskotka” - jest w centrum
uwagi i zainteresowania rodziny. Po to, aby
przetrwać dostarcza jej tematów do zabawy
oraz dba o to, aby jak najczęściej było w
domu wesoło. Zawsze stara się, aby
zwracano na nie uwagę. Ta cecha utrzymuje
się na ogół w życiu dorosłym. Dzieci te
charakteryzują się małą odpornością na
stres, a stając przed trudnymi do rozwiązania
problemami - nierzadko sięgają po alkohol
lub narkotyki.
„Zagubione dziecko” - jest samotne i
zamknięte w sobie. Przed chaosem i
awanturami w domu ucieka w świat
marzeń. Niewiele wymaga od rodziny i
minimalnie korzysta z jej wsparcia. Ma
trudności w nawiązywaniu kontaktów z
innymi ludźmi. W dorosłym życiu nie
potrafi mieć satysfakcjonujących
związków uczuciowych. Często popada w
uzależnienie od substancji
psychoaktywnych lub staje się nadmiernie
otyłe.
Alkoholizm a ciąża - FAS
Fetal Alkohol Syndrome (FAS) jest to
zespół nieprawidłowości, stwierdzany u
niektórych matek spożywających
alkohol w okresie ciąży. Następuje on w
wyniku picia alkoholu przez kobiety
ciężarne. Wówczas alkohol przenika
przez łożysko i jest wchłaniany w
całości przez dziecko, uszkadzając płód
nieodwracalnie, nawet wtedy kiedy
matka tego nie odczuwa. Zespół
alkoholowy płodu (FAS) wiąże się z
fizycznymi, umysłowymi i
behawioralnymi anormalnościami.
Spożycie alkoholu w I trymestrze ciąży:
uszkadza mózg;
osłabia rozwój komórek;
atakuje główne organy płodu takie jak serce czy nerki;
prowadzi do deformacji twarzy;
powoduje poronienia.
Spożycie alkoholu w II trymestrze ciąży:
osłabia rozwój mózgu;
powoduje poronienia zagrażające życiu matki;
uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły, kości i zęby.
Spożycie alkoholu w III trymestrze ciąży:
osłabia rozwój mózgu i płuc;
prowadzi do zaburzenia rozwoju wzrostu.
Wątroba alkoholika
Marskość wątroby
Bibliografia
Obuchowska I.: "Dynamika nerwic"
Bogdanowicz M.: "Psychologia kliniczna
dziecka w wieku przedszkolnym” Warszawa
1991.
Bogdanowicz M.: "Psychologia kliniczna"
Popielarska A.: "Reakcje nerwicowe, nerwice i
zespoły nerwicowe u dzieci i młodzieży"
Popielarska A.: "Psychiatria wieku
rozwojowego” Warszawa 1989
Web: http://literka.pl/article/show/id/33802