Historia pewnego efektu

Prezentuje

:

- Zajonc udokumentowuje

efekt ekspozycji

- Downey stwierdza że znane

piosenki są lubiane bardziej

-Thordike-Lorge bada

frekwencje słów o pozytywnym

znaczeniu

192
7

194
4

1969

- Zajonc

udokumentowuje efekt

ekspozycji w wersji

podprogowej

Atakuje poznawcze teorie

emocji Schahtera i Weinera.

Zajonc proponuje

wyróżnienie „preferendów”

1980

Efekt ekspozycji jest jednym z

podstawowych

„automatyzmów”

Jego natura może wiele

powiedzieć na temat

podstawowych mechanizmów

automatycznej oceny

emocjonalnej

podprogo

wo

Efekt poprzedzania

Efekt wielokrotnej

ekspozycji

Odrębność systemu

afektywnego i

poznawczego

Emocje nie

potrzebują

wnioskowania

podprogo

wo

nadprogo

wo

wzrost

pozytywnej

oceny

ideogramu

nadprogo

wo

wybór

uprzednio

prezentowaneg

o jako

preferowanego

Fluencja afektu

Dlaczego?

- Harrison wyjaśnia efekt

ekspozycji za pomocą

współzawodnictwa reakcji

- Berlyne podaje swoją

interpretację - to poziom

pobudzenia!

Trwa obrona z punktu

widzenia teorii poznawczych

1968

1971

- Bornstein pokazuje

odwrócenie tego efektu u

dzieci

Przedstawia też ogromny

przegląd badań nad tym

efektem - rodzaje bodźca,

czas i ilość prezentacji itp..

1989

Jednak zróżnicowanie

wyników jest tak duże że

trudno jest dobrać pasującą do

nich teorię

pokazują że istnieje wzrost

negatywnej reakcji na bodźce

negatywne

W 1997 Maison

a w 2000 Ohme

Co więcej analiza bodźców

stosowanych w badaniach

nad efektem ekspozycji

pokazuje że:

ideogramy oceniane są nieco
pozytywnie

losowe wielokąty oceniane są nieco negatywnie

porównanie ocen ideogramów i wielokątów

3,77

4,28

3

3,2

3,4

3,6

3,8

4

4,2

4,4

4,6

4,8

5

srednia ocen dla wielokatow

srednia ocen dla idogramow

skala siedmiopunktowa 4=neutralne

ja

k

b

ar

d

zo

d

an

y

b

o

d

zi

ec

b

u

d

zi

o

d

cz

u

ci

a

n

eg

at

yw

n

e

vs

p

zy

ty

w

n

e

Czy efekt ekspozycji nie jest

raczej wzmocnieniem

pierwotnej reakcji

afektywnej?

Pojawia się pytanie:

Zamiast bezpośredniego

wzrostu lubienia w wyniku

prezentacji bodźców

neutralnych

Mechanizm ten musi rozpoznawać
do jakiej kategorii emocjonalnej
należy bodziec

Potrzebny jest mechanizm

Po pierwsze:

Mechanizm ten musi zwiększać
intensywność reakcji wraz ze
wzrostem ilości ekspozycji

Po drugie:

+subtelne rozróżnienia emocjonalne

Drogosz i Nowak,
1995

- efekt ekspozycji jako wzrost

koherencji w sieci

- efekt rozpoznawania przynależności

do kategorii w wyniku analizy

koherencji w sieci

Fishe i Pavelchak,

1993

Leweinstein i Nowak,
1989

Winkielman, Rever i
Shwarz, 1998

Żochowski, Lewenstein i

Nowak, 1993

Mechanizm -

dwukomponentalny

- mechanizm emocjonalnego

rozpoznania nowości

- mechanizm rozpoznania

przynależności do kategorii

emocjonalnej

Mechanizm

rozpoznania

nowości - starości

Mechanizm

klasyfikacji do

kategorii emocjonalnej

wzrost siły

sygnału

afekt zgodny z

zabarwieniem

emocjonalnym bodźca

pobudzenie

emocjonalne

Wzmocnienie pierwotnej reakcji

afektywnej wraz z kolejnymi

prezentacjami bodźca

Efekt ekspozycji to efekt

wzmocnienia

rozpoznawan

ie przez sieć

wzrost siły

sygnału

spadek

poziomu

szumu

brak jeszcze

emocji bo nie

ma zabarwienia

Na czym polega mechanizm

emocjonalnego rozpoznania

nowości?

Na czym polega mechanizm

rozpoznania przynależności do

kategorii emocjonalnej?

zabarwienie

emocjonalne bodźca

zostaje rozpoznane

potrzebna jest wielokrotna

prezentacja bodźca w celu

wzmocnienia tej emocji (reakcji)
przez mechanizm pobudzeniowy

Jak dowieść istnienia tych

dwóch mechanizmów?

Pojawia się pytanie:

Uruchomienie

mechanizmu klasyfikacji

do kategorii

emocjonalnej

pozytywne vs

negatywne

bodźce

negatywna vs

pozytywna

wersja efektu

ekspozycji

Uruchomienie samego

mechanizmu

rozpoznania nowości-

starości

priming

znaności

poczucie że

się widziało

coś co nie było

pokazywane

efekt de javu?

Wielokrotna ekspozycja

bodźców naprawdę

neutralnych (bez

kategorii emocjonalnej)

brak

przypisanej

emocji

brak efektu

ekspozycji

Wielokrotna ekspozycja

bodźców naprawdę

neutralnych (bez

kategorii emocjonalnej)

przypisanie

emocji z

innego źródła

efekt

ekspozycji

niezależny od

charakteru

bodźca

Jednocześnie

brak wzrostu

lubienia!

połowa primingowana

Zadanie buforowe

zaznajomienie się

pozytywne vs negatywne?

Hexagramy

Cover story

Priming

połowa nieprimingowana

Ideogram

y

nadprogo
we

Znany vs nieznany?

istnienie primingu

“familiarności”

2001-

neutralne neutralne neutralne

pretesty

Priming kategorii znaności - familiarność

0,20

0,47

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1

ideogramy nie poprzedzane

ideogramy poprzedzane

0-nieznane 1-znane

cz

y

id

eo

g

ra

m

w

yd

aj

e

si

ę

zn

an

y

Poprzedzane znanymi

bodźcami ideogramy są

oceniane jako bardziej znane!

Efekt deja vu?

Jednakże poprzedzane

znanymi bodźcami ideogramy

są również bardziej lubiane!

Co zrobić?

Priming kategorii znaności - afekt

1,92

2,53

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

ideogramy nie poprzedzane

ideogramy poprzedzane

0-negatywne 2-neutralne 3-pozytywne

C

zy

id

eo

g

ra

m

b

u

d

zi

o

d

cz

u

ci

a

p

o

zy

ty

w

n

e

vs

n

eg

at

yw

n

e

2002-

Poziom Zakotwiczenia

Emocjonalnego.

Bodźce neutralne „nigdy” nie są

neutralne

Który jest pozytywny a który negatywny? Do

którego dążyć a od którego uciekać? Zakryj

dwa pozostałe i sprawdź!!!

Prawdopodobnie umysł nie

lubi obiektów bez znaczenia -

nie nacechowanych

emocjonalnie.

Ponieważ nie pozwala mu to

na dobranie adekwatnej

reakcji

Zmienia poziom rozróżnień

tak by nadać kategorię

emocjonalną

prezentowanym bodźcom

Procedur
a

połowa primingowana

zakotwiczenie emocjonalne

pozytywne

Zadanie buforowe

zaznajomienie się

negatywne

neutralne neutralne neutralne

pozytywne vs negatywne?

Hexagramy

Cover story

Priming

połowa nieprimingowana

ideogramy

Znany?

średnia ocena znaności

boźców neutralnych

0,39

0,62

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

niepoprzedzane

poprzedzane

0-

n

ie

zn

an

e

, 1

-z

n

an

e

Wyniki

Ocena aftywna

Ocena poznawcza

średnia ocena afektywna bodźców neutralnych

2,07

2,04

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

2,2

2,4

2,6

2,8

3

niepoprzedzane

poprzedzane

cz

y

id

e

o

g

ra

m

b

u

d

zi

t

w

o

je

o

d

cz

u

ci

a

p

o

zy

ty

w

n

e

v

s

n

e

g

a

ty

w

n

e

Przy uwzględnieniu efektu

zakotwiczenia emocjonalnego

udało się pokazać:

Oraz wzrost poczucia

familiarności wyniku wzrostu

koherencji

czego wymagał

model

czego wymagał

model

Brak wzrostu oceny

afektywnej w wyniku wzrostu

koherencji

Czy to wystarczy?

Uruchomienie

mechanizmu klasyfikacji

do kategorii

emocjonalnej

pozytywne vs

negatywne

bodźce

negatywna vs

pozytywna

wersja efektu

ekspozycji

Uruchomienie samego

mechanizmu

rozpoznania nowości-

starości

priming

znaności

poczucie że

się widziało

coś co nie było

pokazywane

efekt de javu?

Wielokrotna ekspozycja

bodźców naprawdę

neutralnych (bez

kategorii emocjonalnej)

brak

przypisanej

emocji

brak efektu

ekspozycji

Wielokrotna ekspozycja

bodźców naprawdę

neutralnych (bez

kategorii emocjonalnej)

przypisanie

emocji z

innego źródła

efekt

ekspozycji

niezależny od

charakteru

bodźca

Jednocześnie

brak wzrostu

lubienia!